- 繁体
- 简体
- 拼音
-
照溪臨水,素禽飛下,玉羽瓊芳鬥清潔。
“照溪臨水,素禽飛下,玉羽瓊芳鬥清潔。”詩句出處:《馬索》;是宋朝詩人宋無名氏的作品。曉窗明,庭外寒梅向殘月。吳溪庾嶺,一枝偷把陽和泄。冰姿素艷,自然天賦,品格真殊常別。奈北人、不識南枝,喚作臘前杏先發。奇絕。照溪臨水,素禽飛下,玉羽瓊芳鬥清潔。懊恨春來何晚,傷心鄰婦爭先折。多情立馬,待得黃昏,疏影斜斜微酸結。恨馬融、一聲羌笛起處,紛紛落如雪。
【註釋】:
照:
①[動]照耀。《周易·恒》:“日月得天而能久~。”②[名]日光。杜甫《秋野》之四:“遠崖秋沙白,連山晚~紅。”③[動]看鏡中的影子。《晉書·王戎傳附王衍》:“在車中攬鏡自~。”④[動]察看。《後漢書·馮勤傳》:“忠臣孝子,覽~前世,以為鏡誡。”⑤[動]按照,依照(後起意義)。《天朝田畝制度》:“凡分田,~人口,不論男婦。”臨:
(一)①自上往下看。《史記·平原君虞卿列傳》:“而君之後宮臨而笑臣。”(臣:自稱的謙詞。)②統治;治理。《漢書·貢禹傳》:“武帝始臨天下,尊賢用士。”《國語·晉語五》:“茍從是行也,臨長晉國者,非汝其誰?”③至;到;到達。李密《陳情表》:“州司臨門,急於星火。”(州司:州官。)也用於稱對方到來的敬辭。《左傳·襄公三年》:“請君臨之。”④靠近;臨近。《史記·平原君虞卿列傳》:“平原君傢樓臨民傢。”范仲淹《嶽陽樓記》:“把酒臨風。”陶淵明《歸去來兮辭》:“臨清流而賦詩。”⑤對著范本摹仿。⑥指時間臨近;將要。《漢書·韓延壽傳》:“臨上車,騎吏一人後至。”(騎吏:騎馬的官吏。)⑦監視。《詩經·大雅·大明》:“上帝臨女,無貳爾心。”(女:同“汝”。爾:你。) (二)lìn 哭,哭吊死者。《史記·孝文帝本紀》:“宮殿中當臨者,皆以旦夕,各十五舉聲。”(旦:早。舉聲:高聲號哭。)《世說新語·傷逝》:“孝武山陵夕,王孝伯入臨。”素:
①生絹。古詩《上山采蘼蕪》:“織縑(jiān)日一匹,織素五丈餘。”(縑:細絹。)②本色;白色。《呂氏春秋·當染》:“墨子見染素絲者而嘆曰:‘染於蒼則蒼,染於黃則黃。’”(蒼:青綠色。)③顏色單純;不艷麗。特指兇喪之事所用的。《史記·秦始皇本紀》:“子嬰即系頸以組,白馬素車。”④質樸;不加修飾。《呂氏春秋·知度》:“不雕其素。”⑤蔬菜瓜果等食物或不帶葷腥的食品。《漢書·霍光傳》:“居道上,不素食。”⑥真情;誠心。後作“愫”。蘇軾《徐州謝上表》:“惟有樸忠之素,既久而猶堅。”⑦副詞。1.向來;一向。《史記·張耳陳餘列傳》:“項羽亦素聞張耳賢。”2.空;白白地。《詩經·魏風·伐檀》:“彼君子兮,不素餐兮!”禽:
①擒捉;捕捉;獵獲。後作“擒”。《呂氏春秋·季秋》:“命主祠祭禽於四方。”②獸的總稱。《論衡·遭虎》:“虎也諸禽之雄也。”③鳥獸的總稱。《周易·師》:“田有禽。”《論衡·物勢》:“以十二辰之禽效之。”(十二辰:十二地支。效:證明。)④特指鳥類。《孟子·梁惠王上》:“君子之於禽獸也,見其生,不忍見其死。”飛:
①鳥類和某些昆蟲鼓動翅膀在空中 飛行。屈原《天問》:“蒼鳥群飛。”杜甫《曲江二首》之二:“點水蜻蜓款款飛。”(款款:緩緩。)②物體憑借外力或機械作用在空中行動。《韓非子·外儲說左上》:“先生之巧,至能使木鳶(yuān)飛。”(木鳶:古代飛行器。鳶:鳥名。)③飛動;飄落。杜甫《閿鄉薑七少府設鱠戲贈長歌》:“無聲細下飛碎雪,有骨已剁觜春蔥。”張志和《漁父》:“八月九月蘆花飛。”④高。何晏《景福殿賦》:“飛宇承霓。”⑤無根據的;無緣無故的;意外的。《後漢書·周榮傳》:“若卒遇飛禍,無得殯斂。”⑥形容極快。《三國志·吳書·呂蒙傳》:“而飛書召蒙。”下:
①位置在低處的。與“上”相對。《史記·孫子吳起列傳》:“龐涓死於此樹之下。”②等級低的。《戰國策·齊策一》:“能謗議於市朝,聞寡人之耳者,受下賞。”③謙詞。《水滸全傳》第六十三回:“蔡福聽瞭,心中暗喜:如此發放,正中下懷。”④質量低的。陸羽《茶經·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤時間在後的。《孟子·盡心下》:“奮乎百世之上,百世之下,聞者莫不興起也。”⑥次序靠後的。《史記·屈原賈生列傳》:“上稱帝嚳,下道齊桓。”⑦低於;少於。《呂氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示屬於一定的范圍、情況、條件等。⑨當某個時間或時節;時下。⑩由高處往低處。《論語·微子》:“孔子下,欲與之言。”(11)去;往。常指由西往東,由北往南,由上遊往下遊。彭端淑《為學一首示子侄》:“吾數年來欲買舟而下。”(12)攻克。《呂氏春秋·慎大》:“一朝而兩城下。”(13)退讓。(14)頒佈;下達。《韓非子·內儲說上》:“令下而人皆疾習射,日夜不休。”(15)用;施行。蘇軾《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年幾變,個中下語千難。”(16)動作的次數。林嗣環《口技》:“但聞屏障中撫尺一下。”玉:
①一種質細堅硬而有光澤的美石。《尚書·胤(yìn)征》:“火炎昆岡,玉石俱焚。”(胤:古國名。炎:焚燒。)《詩經·小雅·鶴鳴》:“它山之石,可以攻玉。”(攻:制作。)②玉器。《左傳·莊公十年》:“犧牲玉帛,弗敢加也。”(犧牲:祭祀用的牛羊豬。加:增加。指虛報。)③精美珍貴的。葛洪《抱樸子·外篇·詰鮑》:“崇節儉之清風,肅玉食之明禁。”④潔白美好的。鮑照《舞鶴賦》:“疊霜毛而弄影,振玉羽而臨霞。”(羽:羽翼。)⑤相助;培養。《詩經·大雅·民勞》:“王欲玉女,是用大諫。”(用:以。諫:規勸。)羽:
①鳥類翅膀上的長羽毛。《孟子·梁惠王上》:“然則一羽之不舉,為不用力焉。”《左傳·僖公二十三年》:“羽,毛,齒,革,則君地生焉。”②鳥類的毛。韓愈《原道》:“無羽毛鱗介以居寒熱也。”(毛:獸毛。介:甲殼。)③鳥類及飛蟲類的翅膀。曹植《鬥雞篇》:“揮羽邀清風,悍目發朱光。”又《詩經·曹風·蜉蝣》:“蜉蝣(fú yóu)之羽。”(蜉蝣:蟲名。)④代指鳥類。張充《與王儉書》:“奇禽異羽。”⑤古代箭桿上的羽毛。左思《吳都賦》:“應弦飲羽。”(飲羽:中箭。)⑥古代用羽毛做成的舞具。《尚書 · 大禹謨》:“舞幹羽於兩階。”(幹:盾牌。)⑦古代五聲音階的第五音。瓊:
①美玉。《詩經·衛風·木瓜》:“投我以木桃,報之以瓊瑤。”②美好;精美,也用作美稱。張居正《水簾洞》:“誤疑瀛海翻瓊浪,莫擬銀河落碧流。”(瀛海:浩瀚的海洋。)③古代賭博用具,類似今天的骰子。芳:
①花草的香味。《楚辭·九章·悲回風》:“蘭芷幽而獨芳。”又泛指香氣。《新語·術事》:“有女而無芳澤之飾。”②花草。屈原《離騷》:“芳與澤其雜糅兮,唯昭質其猶未虧。”③美好;好。傅山《乙酉歲除八絕句》:“摩雲即有回陽雁,寄得南枝芳信無?”(陽:指衡陽。)④賢德的人。屈原《離騷》:“昔三後之純粹兮,固眾芳之所在。”⑤通“房”,草木結果實的子房。《呂氏春秋·審時》:“先時者,莖葉帶芒以短衡,穗巨而芳奪。”鬥:
①古代酒器名。《詩經·大雅·行葦》:“酌以大鬥,以祈(qí)黃耈(gǒu)。”(祈:求。耇:老壽。)②量器名。可容一鬥。《莊子·胠篋》:“掊(pǒu)鬥折衡,而民不爭。”(掊:擊打。衡:稱量輕重的器具。)③容量單位。十升為一鬥,十鬥為一石。《漢書·律歷志上》:“十升為鬥,十鬥為斛。”④星宿名。1. 二十八宿之一。又稱南鬥,有星六顆。蘇軾《赤壁賦》:“月出於東山之上,徘徊於鬥牛之間。”2. 北鬥星,有星七顆。《淮南子·齊俗》:“夫乘舟而惑者,不知東西,見鬥極則寤矣。”⑤鬥形的器具。高適《燕歌行》:“殺氣三時作陣雲,寒聲一夜傳刁鬥。”(陣雲:戰雲。三時:指時間長。刁鬥:行軍中煮飯的銅器,有柄,如鬥。)⑥用同“陡”。《徐霞客遊記·遊雁宕山日記》:“望巖下鬥深百丈。”[鬥拱]也作“枓栱”(dǒu gǒng)。我國傳統建築中的支承構件,位於立柱與橫梁的交接處。從柱頂探出的弧形肘木叫拱,拱與拱之間墊的方形木塊叫鬥。[鬥室]喻狹小的房間。餘集《聊齋志異》序:“把卷坐鬥室中,青燈睒睒(shǎn),已不待展讀,而陰森之氣,逼人毛發。”(睒:同“”。 眨眼。)[鬥筲]喻才識短淺,氣量狹窄。《東周列國志》第七十六回:“囊瓦乃鬥筲之輩,貪功僥幸。”(囊瓦:春秋時期楚國令尹。)清:
①水純凈透明,與“濁”相對。屈原《漁父》:“滄浪之水清兮,可以濯吾纓。”②潔凈。張衡《東京賦》:“京室密清。”③使潔凈;使幹凈。陸雲《盛德賦》:“泛時雨以清天,灑狂塵以肅地。”④清晰;清楚。張祜《酬凌秀才惠虎枕》:“八寸黃楊惠不輕,虎頭光照簟文清。”⑤聲音清亮;清脆。蘇軾《石鐘山記》:“南聲函胡,北聲清越。”(函胡:含糊,模糊。越:高揚。)⑥清爽;清涼;寒涼。辛棄疾《西江月》:“明月別枝驚鵲,清風半夜鳴蟬。”(別:另一。)⑦冷清;淒清。李白《夢遊天姥吟留別》:“謝公宿處今尚在,淥水蕩漾清猿啼。”⑧寂靜;清靜。《莊子·天下》:“寂乎若清。”⑨清平;安定;太平。唐太宗《詠風》:“勞歌《大風曲》,威加四海清。”(大風曲:漢高祖即位後曾回故鄉,作《大風歌》。加:施。)⑩公正;廉潔;清白;清廉。《史記·屈原賈生列傳》:“舉世皆濁而我獨清,眾人皆醉而我獨醒,是以見放。”(是以:因此。)(11)單純;素雅。杜牧《沈下賢》:“斯人清唱何人和? 草徑苔蕪不可尋。”(12)肅清;使幹凈。梁啟超《戊戌政變記·譚嗣同傳》:“保護聖主,復大權,清君側,肅宮廷。”(13)用完;用盡。《越絕書·荊平王內傳》:“(伍子胥)乃發其簞飯,清其壺漿而食。”(荊:楚國的別稱。)(14)中國封建朝代名稱,公元1616~1911年。(15)廁所。後作“圊”。《風俗通·怪神》:“二三日乃於清中糞下啼。”(16)古代哲學用語。指沖和之氣。《荀子·解蔽》:“故道之以禮,養之以清。”潔:
①清潔;潔凈。 《孟子·離婁下》:“西子蒙不潔,則人皆掩鼻而過之。”《左傳·定公三年》:“莊公卞急而好潔。”(卞急:性情急躁。)《韓非子·說林下》:“宮有堊(è),器有滌,則潔矣。”(堊:用白堊塗飾。)②純潔清白。《論語·微子》:“欲潔其身,以亂大倫。”《史記· 屈原列傳》:“其志潔,故其稱物芳。”(稱物芳:指《離騷》等中以美人香草比君子。)③(語言)簡明;精煉。柳宗元《答韋中立論師道書》:“參之太史公以著其潔。”《文心雕龍·體性》:“是以賈生俊發,故文潔而體清。”(俊發:少年英俊,意氣風發。) -
照溪临水,素禽飞下,玉羽琼芳斗清洁。
“照溪临水,素禽飞下,玉羽琼芳斗清洁。”诗句出处:《马索》;是宋朝诗人宋无名氏的作品。晓窗明,庭外寒梅向残月。吴溪庾岭,一枝偷把阳和泄。冰姿素艳,自然天赋,品格真殊常别。奈北人、不识南枝,唤作腊前杏先发。奇绝。照溪临水,素禽飞下,玉羽琼芳斗清洁。懊恨春来何晚,伤心邻妇争先折。多情立马,待得黄昏,疏影斜斜微酸结。恨马融、一声羌笛起处,纷纷落如雪。
【注释】:
照:
①[动]照耀。《周易·恒》:“日月得天而能久~。”②[名]日光。杜甫《秋野》之四:“远崖秋沙白,连山晚~红。”③[动]看镜中的影子。《晋书·王戎传附王衍》:“在车中揽镜自~。”④[动]察看。《后汉书·冯勤传》:“忠臣孝子,览~前世,以为镜诫。”⑤[动]按照,依照(后起意义)。《天朝田亩制度》:“凡分田,~人口,不论男妇。”临:
(一)①自上往下看。《史记·平原君虞卿列传》:“而君之后宫临而笑臣。”(臣:自称的谦词。)②统治;治理。《汉书·贡禹传》:“武帝始临天下,尊贤用士。”《国语·晋语五》:“苟从是行也,临长晋国者,非汝其谁?”③至;到;到达。李密《陈情表》:“州司临门,急于星火。”(州司:州官。)也用于称对方到来的敬辞。《左传·襄公三年》:“请君临之。”④靠近;临近。《史记·平原君虞卿列传》:“平原君家楼临民家。”范仲淹《岳阳楼记》:“把酒临风。”陶渊明《归去来兮辞》:“临清流而赋诗。”⑤对着范本摹仿。⑥指时间临近;将要。《汉书·韩延寿传》:“临上车,骑吏一人后至。”(骑吏:骑马的官吏。)⑦监视。《诗经·大雅·大明》:“上帝临女,无贰尔心。”(女:同“汝”。尔:你。) (二)lìn 哭,哭吊死者。《史记·孝文帝本纪》:“宫殿中当临者,皆以旦夕,各十五举声。”(旦:早。举声:高声号哭。)《世说新语·伤逝》:“孝武山陵夕,王孝伯入临。”素:
①生绢。古诗《上山采蘼芜》:“织缣(jiān)日一匹,织素五丈余。”(缣:细绢。)②本色;白色。《吕氏春秋·当染》:“墨子见染素丝者而叹曰:‘染于苍则苍,染于黄则黄。’”(苍:青绿色。)③颜色单纯;不艳丽。特指凶丧之事所用的。《史记·秦始皇本纪》:“子婴即系颈以组,白马素车。”④质朴;不加修饰。《吕氏春秋·知度》:“不雕其素。”⑤蔬菜瓜果等食物或不带荤腥的食品。《汉书·霍光传》:“居道上,不素食。”⑥真情;诚心。后作“愫”。苏轼《徐州谢上表》:“惟有朴忠之素,既久而犹坚。”⑦副词。1.向来;一向。《史记·张耳陈余列传》:“项羽亦素闻张耳贤。”2.空;白白地。《诗经·魏风·伐檀》:“彼君子兮,不素餐兮!”禽:
①擒捉;捕捉;猎获。后作“擒”。《吕氏春秋·季秋》:“命主祠祭禽于四方。”②兽的总称。《论衡·遭虎》:“虎也诸禽之雄也。”③鸟兽的总称。《周易·师》:“田有禽。”《论衡·物势》:“以十二辰之禽效之。”(十二辰:十二地支。效:证明。)④特指鸟类。《孟子·梁惠王上》:“君子之于禽兽也,见其生,不忍见其死。”飞:
①鸟类和某些昆虫鼓动翅膀在空中 飞行。屈原《天问》:“苍鸟群飞。”杜甫《曲江二首》之二:“点水蜻蜓款款飞。”(款款:缓缓。)②物体凭借外力或机械作用在空中行动。《韩非子·外储说左上》:“先生之巧,至能使木鸢(yuān)飞。”(木鸢:古代飞行器。鸢:鸟名。)③飞动;飘落。杜甫《阌乡姜七少府设鲙戏赠长歌》:“无声细下飞碎雪,有骨已剁觜春葱。”张志和《渔父》:“八月九月芦花飞。”④高。何晏《景福殿赋》:“飞宇承霓。”⑤无根据的;无缘无故的;意外的。《后汉书·周荣传》:“若卒遇飞祸,无得殡敛。”⑥形容极快。《三国志·吴书·吕蒙传》:“而飞书召蒙。”下:
①位置在低处的。与“上”相对。《史记·孙子吴起列传》:“庞涓死于此树之下。”②等级低的。《战国策·齐策一》:“能谤议于市朝,闻寡人之耳者,受下赏。”③谦词。《水浒全传》第六十三回:“蔡福听了,心中暗喜:如此发放,正中下怀。”④质量低的。陆羽《茶经·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤时间在后的。《孟子·尽心下》:“奋乎百世之上,百世之下,闻者莫不兴起也。”⑥次序靠后的。《史记·屈原贾生列传》:“上称帝喾,下道齐桓。”⑦低于;少于。《吕氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示属于一定的范围、情况、条件等。⑨当某个时间或时节;时下。⑩由高处往低处。《论语·微子》:“孔子下,欲与之言。”(11)去;往。常指由西往东,由北往南,由上游往下游。彭端淑《为学一首示子侄》:“吾数年来欲买舟而下。”(12)攻克。《吕氏春秋·慎大》:“一朝而两城下。”(13)退让。(14)颁布;下达。《韩非子·内储说上》:“令下而人皆疾习射,日夜不休。”(15)用;施行。苏轼《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年几变,个中下语千难。”(16)动作的次数。林嗣环《口技》:“但闻屏障中抚尺一下。”玉:
①一种质细坚硬而有光泽的美石。《尚书·胤(yìn)征》:“火炎昆冈,玉石俱焚。”(胤:古国名。炎:焚烧。)《诗经·小雅·鹤鸣》:“它山之石,可以攻玉。”(攻:制作。)②玉器。《左传·庄公十年》:“牺牲玉帛,弗敢加也。”(牺牲:祭祀用的牛羊猪。加:增加。指虚报。)③精美珍贵的。葛洪《抱朴子·外篇·诘鲍》:“崇节俭之清风,肃玉食之明禁。”④洁白美好的。鲍照《舞鹤赋》:“叠霜毛而弄影,振玉羽而临霞。”(羽:羽翼。)⑤相助;培养。《诗经·大雅·民劳》:“王欲玉女,是用大谏。”(用:以。谏:规劝。)羽:
①鸟类翅膀上的长羽毛。《孟子·梁惠王上》:“然则一羽之不举,为不用力焉。”《左传·僖公二十三年》:“羽,毛,齿,革,则君地生焉。”②鸟类的毛。韩愈《原道》:“无羽毛鳞介以居寒热也。”(毛:兽毛。介:甲壳。)③鸟类及飞虫类的翅膀。曹植《斗鸡篇》:“挥羽邀清风,悍目发朱光。”又《诗经·曹风·蜉蝣》:“蜉蝣(fú yóu)之羽。”(蜉蝣:虫名。)④代指鸟类。张充《与王俭书》:“奇禽异羽。”⑤古代箭杆上的羽毛。左思《吴都赋》:“应弦饮羽。”(饮羽:中箭。)⑥古代用羽毛做成的舞具。《尚书 · 大禹谟》:“舞干羽于两阶。”(干:盾牌。)⑦古代五声音阶的第五音。琼:
①美玉。《诗经·卫风·木瓜》:“投我以木桃,报之以琼瑶。”②美好;精美,也用作美称。张居正《水帘洞》:“误疑瀛海翻琼浪,莫拟银河落碧流。”(瀛海:浩瀚的海洋。)③古代赌博用具,类似今天的骰子。芳:
①花草的香味。《楚辞·九章·悲回风》:“兰芷幽而独芳。”又泛指香气。《新语·术事》:“有女而无芳泽之饰。”②花草。屈原《离骚》:“芳与泽其杂糅兮,唯昭质其犹未亏。”③美好;好。傅山《乙酉岁除八绝句》:“摩云即有回阳雁,寄得南枝芳信无?”(阳:指衡阳。)④贤德的人。屈原《离骚》:“昔三后之纯粹兮,固众芳之所在。”⑤通“房”,草木结果实的子房。《吕氏春秋·审时》:“先时者,茎叶带芒以短衡,穗巨而芳夺。”斗:
①古代酒器名。《诗经·大雅·行苇》:“酌以大斗,以祈(qí)黄耈(gǒu)。”(祈:求。耇:老寿。)②量器名。可容一斗。《庄子·胠箧》:“掊(pǒu)斗折衡,而民不争。”(掊:击打。衡:称量轻重的器具。)③容量单位。十升为一斗,十斗为一石。《汉书·律历志上》:“十升为斗,十斗为斛。”④星宿名。1. 二十八宿之一。又称南斗,有星六颗。苏轼《赤壁赋》:“月出于东山之上,徘徊于斗牛之间。”2. 北斗星,有星七颗。《淮南子·齐俗》:“夫乘舟而惑者,不知东西,见斗极则寤矣。”⑤斗形的器具。高适《燕歌行》:“杀气三时作阵云,寒声一夜传刁斗。”(阵云:战云。三时:指时间长。刁斗:行军中煮饭的铜器,有柄,如斗。)⑥用同“陡”。《徐霞客游记·游雁宕山日记》:“望岩下斗深百丈。”[斗拱]也作“枓栱”(dǒu gǒng)。我国传统建筑中的支承构件,位于立柱与横梁的交接处。从柱顶探出的弧形肘木叫拱,拱与拱之间垫的方形木块叫斗。[斗室]喻狭小的房间。余集《聊斋志异》序:“把卷坐斗室中,青灯睒睒(shǎn),已不待展读,而阴森之气,逼人毛发。”(睒:同“”。 眨眼。)[斗筲]喻才识短浅,气量狭窄。《东周列国志》第七十六回:“囊瓦乃斗筲之辈,贪功侥幸。”(囊瓦:春秋时期楚国令尹。)清:
①水纯净透明,与“浊”相对。屈原《渔父》:“沧浪之水清兮,可以濯吾缨。”②洁净。张衡《东京赋》:“京室密清。”③使洁净;使干净。陆云《盛德赋》:“泛时雨以清天,洒狂尘以肃地。”④清晰;清楚。张祜《酬凌秀才惠虎枕》:“八寸黄杨惠不轻,虎头光照簟文清。”⑤声音清亮;清脆。苏轼《石钟山记》:“南声函胡,北声清越。”(函胡:含糊,模糊。越:高扬。)⑥清爽;清凉;寒凉。辛弃疾《西江月》:“明月别枝惊鹊,清风半夜鸣蝉。”(别:另一。)⑦冷清;凄清。李白《梦游天姥吟留别》:“谢公宿处今尚在,渌水荡漾清猿啼。”⑧寂静;清静。《庄子·天下》:“寂乎若清。”⑨清平;安定;太平。唐太宗《咏风》:“劳歌《大风曲》,威加四海清。”(大风曲:汉高祖即位后曾回故乡,作《大风歌》。加:施。)⑩公正;廉洁;清白;清廉。《史记·屈原贾生列传》:“举世皆浊而我独清,众人皆醉而我独醒,是以见放。”(是以:因此。)(11)单纯;素雅。杜牧《沈下贤》:“斯人清唱何人和? 草径苔芜不可寻。”(12)肃清;使干净。梁启超《戊戌政变记·谭嗣同传》:“保护圣主,复大权,清君侧,肃宫廷。”(13)用完;用尽。《越绝书·荆平王内传》:“(伍子胥)乃发其箪饭,清其壶浆而食。”(荆:楚国的别称。)(14)中国封建朝代名称,公元1616~1911年。(15)厕所。后作“圊”。《风俗通·怪神》:“二三日乃于清中粪下啼。”(16)古代哲学用语。指冲和之气。《荀子·解蔽》:“故道之以礼,养之以清。”洁:
①清洁;洁净。 《孟子·离娄下》:“西子蒙不洁,则人皆掩鼻而过之。”《左传·定公三年》:“庄公卞急而好洁。”(卞急:性情急躁。)《韩非子·说林下》:“宫有垩(è),器有涤,则洁矣。”(垩:用白垩涂饰。)②纯洁清白。《论语·微子》:“欲洁其身,以乱大伦。”《史记· 屈原列传》:“其志洁,故其称物芳。”(称物芳:指《离骚》等中以美人香草比君子。)③(语言)简明;精炼。柳宗元《答韦中立论师道书》:“参之太史公以著其洁。”《文心雕龙·体性》:“是以贾生俊发,故文洁而体清。”(俊发:少年英俊,意气风发。) -
zhao xi lin shui ,su qin fei xia ,yu yu qiong fang dou qing jie 。
“zhao xi lin shui ,su qin fei xia ,yu yu qiong fang dou qing jie 。”shi gou chu chu :《ma suo 》;shi song chao shi ren song mo ming shi de zuo pin 。xiao chuang ming ,ting wai han mei xiang can yue 。wu xi yu ling ,yi zhi tou ba yang he xie 。bing zi su yan ,zi ran tian fu ,pin ge zhen shu chang bie 。nai bei ren 、bu shi na zhi ,huan zuo la qian xing xian fa 。ji jue 。zhao xi lin shui ,su qin fei xia ,yu yu qiong fang dou qing jie 。ao hen chun lai he wan ,shang xin lin fu zheng xian she 。duo qing li ma ,dai de huang hun ,shu ying xie xie wei suan jie 。hen ma rong 、yi sheng qiang di qi chu ,fen fen la ru xue 。
【zhu shi 】:
zhao :
①[dong ]zhao yao 。《zhou yi ·heng 》:“ri yue de tian er neng jiu ~。”②[ming ]ri guang 。du fu 《qiu ye 》zhi si :“yuan ya qiu sha bai ,lian shan wan ~gong 。”③[dong ]kan jing zhong de ying zi 。《jin shu ·wang rong chuan fu wang yan 》:“zai che zhong lan jing zi ~。”④[dong ]cha kan 。《hou han shu ·feng qin chuan 》:“zhong chen xiao zi ,lan ~qian shi ,yi wei jing jie 。”⑤[dong ]an zhao ,yi zhao (hou qi yi yi )。《tian chao tian mu zhi du 》:“fan fen tian ,~ren kou ,bu lun nan fu 。”lin :
(yi )①zi shang wang xia kan 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“er jun zhi hou gong lin er xiao chen 。”(chen :zi chen de qian ci 。)②tong zhi ;zhi li 。《han shu ·gong yu chuan 》:“wu di shi lin tian xia ,zun xian yong shi 。”《guo yu ·jin yu wu 》:“gou cong shi hang ye ,lin chang jin guo zhe ,fei ru ji shei ?”③zhi ;dao ;dao da 。li mi 《chen qing biao 》:“zhou si lin men ,ji yu xing huo 。”(zhou si :zhou guan 。)ye yong yu chen dui fang dao lai de jing ci 。《zuo chuan ·xiang gong san nian 》:“qing jun lin zhi 。”④kao jin ;lin jin 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“ping yuan jun jia lou lin min jia 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“ba jiu lin feng 。”tao yuan ming 《gui qu lai xi ci 》:“lin qing liu er fu shi 。”⑤dui zhao fan ben mo fang 。⑥zhi shi jian lin jin ;jiang yao 。《han shu ·han yan shou chuan 》:“lin shang che ,ji li yi ren hou zhi 。”(ji li :ji ma de guan li 。)⑦jian shi 。《shi jing ·da ya ·da ming 》:“shang di lin nv ,mo er er xin 。”(nv :tong “ru ”。er :ni 。) (er )lìn ku ,ku diao si zhe 。《shi ji ·xiao wen di ben ji 》:“gong dian zhong dang lin zhe ,jie yi dan xi ,ge shi wu ju sheng 。”(dan :zao 。ju sheng :gao sheng hao ku 。)《shi shui xin yu ·shang shi 》:“xiao wu shan ling xi ,wang xiao bai ru lin 。”su :
①sheng juan 。gu shi 《shang shan cai mi wu 》:“zhi jian (jiān)ri yi pi ,zhi su wu zhang yu 。”(jian :xi juan 。)②ben se ;bai se 。《lv shi chun qiu ·dang ran 》:“mo zi jian ran su si zhe er tan yue :‘ran yu cang ze cang ,ran yu huang ze huang 。’”(cang :qing lu se 。)③yan se chan chun ;bu yan li 。te zhi xiong sang zhi shi suo yong de 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“zi ying ji ji geng yi zu ,bai ma su che 。”④zhi piao ;bu jia xiu shi 。《lv shi chun qiu ·zhi du 》:“bu diao ji su 。”⑤shu cai gua guo deng shi wu huo bu dai hun xing de shi pin 。《han shu ·huo guang chuan 》:“ju dao shang ,bu su shi 。”⑥zhen qing ;cheng xin 。hou zuo “su ”。su shi 《xu zhou xie shang biao 》:“wei you piao zhong zhi su ,ji jiu er you jian 。”⑦fu ci 。1.xiang lai ;yi xiang 。《shi ji ·zhang er chen yu lie chuan 》:“xiang yu yi su wen zhang er xian 。”2.kong ;bai bai de 。《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bi jun zi xi ,bu su can xi !”qin :
①qin zhuo ;bu zhuo ;lie huo 。hou zuo “qin ”。《lv shi chun qiu ·ji qiu 》:“ming zhu ci ji qin yu si fang 。”②shou de zong chen 。《lun heng ·zao hu 》:“hu ye zhu qin zhi xiong ye 。”③diao shou de zong chen 。《zhou yi ·shi 》:“tian you qin 。”《lun heng ·wu shi 》:“yi shi er chen zhi qin xiao zhi 。”(shi er chen :shi er de zhi 。xiao :zheng ming 。)④te zhi diao lei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jun zi zhi yu qin shou ye ,jian ji sheng ,bu ren jian ji si 。”fei :
①diao lei he mou xie kun chong gu dong chi bang zai kong zhong fei hang 。qu yuan 《tian wen 》:“cang diao qun fei 。”du fu 《qu jiang er shou 》zhi er :“dian shui qing ting kuan kuan fei 。”(kuan kuan :huan huan 。)②wu ti ping jie wai li huo ji xie zuo yong zai kong zhong hang dong 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“xian sheng zhi qiao ,zhi neng shi mu yuan (yuān)fei 。”(mu yuan :gu dai fei hang qi 。yuan :diao ming 。)③fei dong ;piao la 。du fu 《wen xiang jiang qi shao fu she kuai hu zeng chang ge 》:“mo sheng xi xia fei sui xue ,you gu yi duo zi chun cong 。”zhang zhi he 《yu fu 》:“ba yue jiu yue lu hua fei 。”④gao 。he yan 《jing fu dian fu 》:“fei yu cheng ni 。”⑤mo gen ju de ;mo yuan mo gu de ;yi wai de 。《hou han shu ·zhou rong chuan 》:“re cu yu fei huo ,mo de bin lian 。”⑥xing rong ji kuai 。《san guo zhi ·wu shu ·lv meng chuan 》:“er fei shu shao meng 。”xia :
①wei zhi zai di chu de 。yu “shang ”xiang dui 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“pang juan si yu ci shu zhi xia 。”②deng ji di de 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“neng bang yi yu shi chao ,wen gua ren zhi er zhe ,shou xia shang 。”③qian ci 。《shui hu quan chuan 》di liu shi san hui :“cai fu ting le ,xin zhong an xi :ru ci fa fang ,zheng zhong xia huai 。”④zhi liang di de 。liu yu 《cha jing ·wu zhi zhu 》:“ji shui yong shan shui ,shang ;jiang shui ,zhong ;jing shui ,xia 。”⑤shi jian zai hou de 。《meng zi ·jin xin xia 》:“fen hu bai shi zhi shang ,bai shi zhi xia ,wen zhe mo bu xing qi ye 。”⑥ci xu kao hou de 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shang chen di ku ,xia dao ji huan 。”⑦di yu ;shao yu 。《lv shi chun qiu ·yong sai 》:“ci bu xia jiu dan 。”⑧biao shi shu yu yi ding de fan wei 、qing kuang 、tiao jian deng 。⑨dang mou ge shi jian huo shi jie ;shi xia 。⑩you gao chu wang di chu 。《lun yu ·wei zi 》:“kong zi xia ,yu yu zhi yan 。”(11)qu ;wang 。chang zhi you xi wang dong ,you bei wang na ,you shang you wang xia you 。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“wu shu nian lai yu mai zhou er xia 。”(12)gong ke 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“yi chao er liang cheng xia 。”(13)tui rang 。(14)ban bu ;xia da 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“ling xia er ren jie ji xi she ,ri ye bu xiu 。”(15)yong ;shi hang 。su shi 《xi jiang yue ·zuo ye bian zhou jing kou 》:“ci jing bai nian ji bian ,ge zhong xia yu qian nan 。”(16)dong zuo de ci shu 。lin si huan 《kou ji 》:“dan wen bing zhang zhong fu che yi xia 。”yu :
①yi chong zhi xi jian ying er you guang ze de mei dan 。《shang shu ·yin (yìn)zheng 》:“huo yan kun gang ,yu dan ju fen 。”(yin :gu guo ming 。yan :fen shao 。)《shi jing ·xiao ya ·he ming 》:“ta shan zhi dan ,ke yi gong yu 。”(gong :zhi zuo 。)②yu qi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“xi sheng yu bo ,fu gan jia ye 。”(xi sheng :ji si yong de niu yang zhu 。jia :zeng jia 。zhi xu bao 。)③jing mei zhen gui de 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian ·jie bao 》:“chong jie jian zhi qing feng ,su yu shi zhi ming jin 。”④jie bai mei hao de 。bao zhao 《wu he fu 》:“die shuang mao er long ying ,zhen yu yu er lin xia 。”(yu :yu yi 。)⑤xiang zhu ;pei yang 。《shi jing ·da ya ·min lao 》:“wang yu yu nv ,shi yong da jian 。”(yong :yi 。jian :gui quan 。)yu :
①diao lei chi bang shang de chang yu mao 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ran ze yi yu zhi bu ju ,wei bu yong li yan 。”《zuo chuan ·xi gong er shi san nian 》:“yu ,mao ,chi ,ge ,ze jun de sheng yan 。”②diao lei de mao 。han yu 《yuan dao 》:“mo yu mao lin jie yi ju han re ye 。”(mao :shou mao 。jie :jia ke 。)③diao lei ji fei chong lei de chi bang 。cao zhi 《dou ji pian 》:“hui yu yao qing feng ,han mu fa zhu guang 。”you 《shi jing ·cao feng ·fu you 》:“fu you (fú yóu)zhi yu 。”(fu you :chong ming 。)④dai zhi diao lei 。zhang chong 《yu wang jian shu 》:“ji qin yi yu 。”⑤gu dai jian gan shang de yu mao 。zuo sai 《wu dou fu 》:“ying xian yin yu 。”(yin yu :zhong jian 。)⑥gu dai yong yu mao zuo cheng de wu ju 。《shang shu · da yu mo 》:“wu gan yu yu liang jie 。”(gan :dun pai 。)⑦gu dai wu sheng yin jie de di wu yin 。qiong :
①mei yu 。《shi jing ·wei feng ·mu gua 》:“tou wo yi mu tao ,bao zhi yi qiong yao 。”②mei hao ;jing mei ,ye yong zuo mei chen 。zhang ju zheng 《shui lian dong 》:“wu yi ying hai fan qiong lang ,mo ni yin he la bi liu 。”(ying hai :hao han de hai xiang 。)③gu dai du bo yong ju ,lei shi jin tian de tou zi 。fang :
①hua cao de xiang wei 。《chu ci ·jiu zhang ·bei hui feng 》:“lan zhi you er du fang 。”you fan zhi xiang qi 。《xin yu ·shu shi 》:“you nv er mo fang ze zhi shi 。”②hua cao 。qu yuan 《li sao 》:“fang yu ze ji za rou xi ,wei zhao zhi ji you wei kui 。”③mei hao ;hao 。fu shan 《yi you sui chu ba jue gou 》:“ma yun ji you hui yang yan ,ji de na zhi fang xin mo ?”(yang :zhi heng yang 。)④xian de de ren 。qu yuan 《li sao 》:“xi san hou zhi chun cui xi ,gu zhong fang zhi suo zai 。”⑤tong “fang ”,cao mu jie guo shi de zi fang 。《lv shi chun qiu ·shen shi 》:“xian shi zhe ,jing xie dai mang yi duan heng ,sui ju er fang duo 。”dou :
①gu dai jiu qi ming 。《shi jing ·da ya ·hang wei 》:“zhuo yi da dou ,yi qi (qí)huang gou (gǒu)。”(qi :qiu 。gou :lao shou 。)②liang qi ming 。ke rong yi dou 。《zhuang zi ·qu qie 》:“pou (pǒu)dou she heng ,er min bu zheng 。”(pou :ji da 。heng :chen liang qing chong de qi ju 。)③rong liang chan wei 。shi sheng wei yi dou ,shi dou wei yi dan 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“shi sheng wei dou ,shi dou wei hu 。”④xing su ming 。1. er shi ba su zhi yi 。you chen na dou ,you xing liu ke 。su shi 《chi bi fu 》:“yue chu yu dong shan zhi shang ,pai huai yu dou niu zhi jian 。”2. bei dou xing ,you xing qi ke 。《huai na zi ·ji su 》:“fu cheng zhou er huo zhe ,bu zhi dong xi ,jian dou ji ze wu yi 。”⑤dou xing de qi ju 。gao kuo 《yan ge hang 》:“sha qi san shi zuo zhen yun ,han sheng yi ye chuan diao dou 。”(zhen yun :zhan yun 。san shi :zhi shi jian chang 。diao dou :hang jun zhong zhu fan de tong qi ,you bing ,ru dou 。)⑥yong tong “dou ”。《xu xia ke you ji ·you yan dang shan ri ji 》:“wang yan xia dou shen bai zhang 。”[dou gong ]ye zuo “dou gong ”(dǒu gǒng)。wo guo chuan tong jian zhu zhong de zhi cheng gou jian ,wei yu li zhu yu heng liang de jiao jie chu 。cong zhu ding tan chu de hu xing zhou mu jiao gong ,gong yu gong zhi jian dian de fang xing mu kuai jiao dou 。[dou shi ]yu xia xiao de fang jian 。yu ji 《liao zhai zhi yi 》xu :“ba juan zuo dou shi zhong ,qing deng shan shan (shǎn),yi bu dai zhan dou ,er yin sen zhi qi ,bi ren mao fa 。”(shan :tong “”。 zha yan 。)[dou shao ]yu cai shi duan jian ,qi liang xia zhai 。《dong zhou lie guo zhi 》di qi shi liu hui :“nang wa nai dou shao zhi bei ,tan gong jiao xing 。”(nang wa :chun qiu shi ji chu guo ling yin 。)qing :
①shui chun jing tou ming ,yu “zhuo ”xiang dui 。qu yuan 《yu fu 》:“cang lang zhi shui qing xi ,ke yi zhuo wu ying 。”②jie jing 。zhang heng 《dong jing fu 》:“jing shi mi qing 。”③shi jie jing ;shi gan jing 。liu yun 《cheng de fu 》:“fan shi yu yi qing tian ,sa kuang chen yi su de 。”④qing xi ;qing chu 。zhang hu 《chou ling xiu cai hui hu zhen 》:“ba cun huang yang hui bu qing ,hu tou guang zhao dian wen qing 。”⑤sheng yin qing liang ;qing cui 。su shi 《dan zhong shan ji 》:“na sheng han hu ,bei sheng qing yue 。”(han hu :han hu ,mo hu 。yue :gao yang 。)⑥qing shuang ;qing liang ;han liang 。xin qi ji 《xi jiang yue 》:“ming yue bie zhi jing que ,qing feng ban ye ming chan 。”(bie :ling yi 。)⑦leng qing ;qi qing 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“xie gong su chu jin shang zai ,lu shui dang yang qing yuan ti 。”⑧ji jing ;qing jing 。《zhuang zi ·tian xia 》:“ji hu re qing 。”⑨qing ping ;an ding ;tai ping 。tang tai zong 《yong feng 》:“lao ge 《da feng qu 》,wei jia si hai qing 。”(da feng qu :han gao zu ji wei hou ceng hui gu xiang ,zuo 《da feng ge 》。jia :shi 。)⑩gong zheng ;lian jie ;qing bai ;qing lian 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“ju shi jie zhuo er wo du qing ,zhong ren jie zui er wo du xing ,shi yi jian fang 。”(shi yi :yin ci 。)(11)chan chun ;su ya 。du mu 《shen xia xian 》:“si ren qing chang he ren he ? cao jing tai wu bu ke xun 。”(12)su qing ;shi gan jing 。liang qi chao 《wu qu zheng bian ji ·tan si tong chuan 》:“bao hu sheng zhu ,fu da quan ,qing jun ce ,su gong ting 。”(13)yong wan ;yong jin 。《yue jue shu ·jing ping wang nei chuan 》:“(wu zi xu )nai fa ji dan fan ,qing ji hu jiang er shi 。”(jing :chu guo de bie chen 。)(14)zhong guo feng jian chao dai ming chen ,gong yuan 1616~1911nian 。(15)ce suo 。hou zuo “qing ”。《feng su tong ·guai shen 》:“er san ri nai yu qing zhong fen xia ti 。”(16)gu dai zhe xue yong yu 。zhi chong he zhi qi 。《xun zi ·jie bi 》:“gu dao zhi yi li ,yang zhi yi qing 。”jie :
①qing jie ;jie jing 。 《meng zi ·li lou xia 》:“xi zi meng bu jie ,ze ren jie yan bi er guo zhi 。”《zuo chuan ·ding gong san nian 》:“zhuang gong bian ji er hao jie 。”(bian ji :xing qing ji zao 。)《han fei zi ·shui lin xia 》:“gong you e (è),qi you di ,ze jie yi 。”(e :yong bai e tu shi 。)②chun jie qing bai 。《lun yu ·wei zi 》:“yu jie ji shen ,yi luan da lun 。”《shi ji · qu yuan lie chuan 》:“ji zhi jie ,gu ji chen wu fang 。”(chen wu fang :zhi 《li sao 》deng zhong yi mei ren xiang cao bi jun zi 。)③(yu yan )jian ming ;jing lian 。liu zong yuan 《da wei zhong li lun shi dao shu 》:“can zhi tai shi gong yi zhe ji jie 。”《wen xin diao long ·ti xing 》:“shi yi gu sheng jun fa ,gu wen jie er ti qing 。”(jun fa :shao nian ying jun ,yi qi feng fa 。)
今日更新
-
却从他、山东入相。
[2020-12-07]
-
翟汤遇江州、十分礼貌。
[2020-12-07]
-
看春光、先到细柳。
[2020-12-07]
-
竹林多胜游。
[2020-12-07]
-
一枕行云梦觉。
[2020-12-07]
今日推荐

