• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 身當問罪先,縣實諸侯半。

    “身當問罪先,縣實諸侯半。”詩句出處:《舟中苦熱遣懷,奉呈陽中丞通簡臺省諸公》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    愧為湖外客,看此戎馬亂。中夜混黎氓,脫身亦奔竄。
    平生方寸心,反掌帳下難。嗚呼殺賢良,不叱白刃散。
    吾非丈夫特,沒齒埋冰炭。恥以風病辭,胡然泊湘岸。
    入舟雖苦熱,垢膩可溉灌。痛彼道邊人,形骸改昏旦。
    中丞連帥職,封內權得按。身當問罪先,縣實諸侯半。
    士卒既輯睦,啟行促精悍。似聞上遊兵,稍逼長沙館。
    憐好彼克修,天機自明斷。南圖卷雲水,北拱戴霄漢。
    美名光史臣,長策何壯觀。驅馳數公子,咸願同伐叛。
    聲節哀有馀,夫何激衰懦。偏裨表三上,鹵莽同一貫。
    始謀誰其間,回首增憤惋。宗英李端公,守職甚昭煥。
    變通迫脅地,謀畫焉得算。王室不肯微,兇徒略無憚。
    此流須卒斬,神器資強幹。扣寂豁煩襟,皇天照嗟嘆。

    【註釋】:

    身:

    ①人或動物的軀幹。屈原《九歌· 國殤》:“首身離兮心不懲。”(不懲:不戒悔。)②身體。《荀子·非相》:“衛靈公有臣曰公孫呂,身長七尺。”③樹的主幹。《爾雅·釋木》:“樅,松葉柏身。”④自身;自己。《韓非子·五蠹》:“兔不可復得,而身為宋國笑。”⑤自己的品德、才力、行為等。《論語·學而》:“吾日三省吾身。”⑥親自。《韓非子·五蠹》:“禹之王天下也,身執耒臿以為民先。”⑦我。《三國志·蜀書·張飛傳》:“身是張翼德也。”

    當:

    (一)①面對;面向。王充《論衡·變動》:“盛夏之時,當風而立。”②正在某處。《墨子·兼愛下》:“然當今之時。”③相當於;抵得上。《史記·屈原賈生列傳》:“(張儀)乃曰:‘以一(張)儀而當漢中地,臣請往如楚。’”(如:到。)④抵擋;抵抗。《戰國策·齊策一》:“必一而當十,十而當百,百而當千。”⑤遮擋;擋住。《莊子·人間世》:“汝不知夫螳螂乎,怒其臂以當車轍。”⑥擔當;承受。《宋史·蕭註傳》:“敢當天下大事。”⑦擔任;充當。《晉書·熊遠傳》:“今當官者以理事為俗吏,奉法為苛刻。”⑧主管;掌管。《左傳·襄公二年》:“於是子罕當國。”⑨判決定罪。《史記·蒙恬列傳》:“當高罪死。”⑩適應;符合。《漢書·蓋寬饒傳》:“以言事不當意,而為文吏所詆挫。”(挫:屈辱。)(11)應該;應當。《後漢書·馬援傳》:“窮當益堅,老當益壯。”(12)介詞。引進時間或處所。相當於“就在”。《史記·項羽本紀》:“當是時,秦嘉已立景駒為楚王。”(是:此。) (二)dàng ①恰當;得當。《禮記· 樂記》:“古者天地順而四時當。”②當做。《戰國策·齊策四》:“安步以當車。”③器物的底部或頂端。《韓非子·外儲說右上》:“今有千金之玉卮(zhī),通而無當,可以盛水乎?”(卮:酒杯。)

    問:

    ①詢問;與“答”相對。《史記 · 管晏列傳》:“晏子怪而問之。”②責問。《左傳·僖公四年》:“昭王南征而不復,寡人是問。”(復:返。)③管;幹預。柳宗元《童區寄傳》:“恣所為不問。”(恣:放任。)④慰問;問候。《論語·雍也》:“伯牛有疾,子問之。”⑤贈送。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“雜佩以問之。”⑥通“聞”。1. 音訊。《晉書·陸機傳》:“既而羈寓京師,久無傢問。”(羈寓:寄居。)2. 名聲;聲譽。《詩經·大雅·文王》:“宣昭義問。”(宣昭:宣揚昭示。)

    罪:

    ①罪惡;犯法行為。《詩經·小雅·十月之交》:“無罪無辜,讒口囂囂。”(囂囂áoáo:眾口詆毀的樣子。)《荀子·王制》:“無功不賞,無罪不罰。”《史記·魏其武安侯列傳》:“武安又盛毀灌夫所橫恣,罪逆不道。”②過失;過錯。《左傳·僖公三十三年》:“大夫何罪?”《史記·項羽本紀》:“此天之亡我,非戰之罪也。”③罪人。《呂氏春秋·慎大》:“出拘救罪。”④懲處;治罪。《韓非子·五蠹》:“春離法者罪。”(離:通“罹”。觸犯。)⑤歸罪。《孟子·梁惠王上》:“王無罪歲,斯天下之民至焉。”

    先:

    ①走在前面。《楚辭· 九歌·國殤》:“旌蔽日兮敵若雲,矢交墜兮士爭先。”②先於;在……之前。《荀子·大略》:“先事慮事,先患慮患。”③首要的事。《吳子·治兵》:“用病之道何先?”④祖先;上代。蘇洵《六國論》:“思厥先祖父,暴霜露,斬荊棘,以有尺寸之地。”⑤對死去的人的尊稱。《孟子·梁惠王下》:“寡人非能好先王之樂也。”⑥對古代人的稱呼。⑦先生。《漢書·梅福傳》:“夫叔孫先非不忠也。”[先生]1. 老師。2.稱有道德有學問的人,亦用來作對人的尊稱。3. 醫生。[先進]先行學習。《論語 ·先進》:“先進於禮樂,君子也。”

    縣:

    (一)①古代行政區劃之一,原指王畿之地,其後也用以稱諸侯境內之地。周代縣大於郡,秦代以後縣小於郡,隋唐以後隸屬州府。《禮記·王制》:“天下之縣內,方百裡之國九。”②天下。《三國志·蜀書·法正傳》:“縣遠之眾,糧各無儲。” (二)xuán ①懸掛。《左傳·僖公二十二年》:“邾人獲公胄,縣諸魚門。”②懸梁自縊。《國語·晉語一》:“驪姬請使申生主曲沃以速縣。”(驪姬:晉獻公的後一個夫人。申生:晉獻公的長子,前夫人所生。曲沃:晉的別都,在今山西聞喜縣東北。速:加速。)③維系;屬系。《呂氏春秋· 知分》:“鹿生於山,而命縣於廚。”④昭示;頒佈。《後漢書 ·桓譚傳》:“夫張官置吏,以理萬人,縣賞設罰,以別善惡,惡人誅傷則善人蒙福矣。”⑤相差大;距離遠。《荀子·王制》:“夫王者之與亡者,制人之與人制之也,是其為相縣也亦遠矣。”

    實:

    ①充實;充滿。《孟子·梁惠王下》:“君之倉廩實,府庫充。”②果實;種子。《韓非子·五蠹》:“草木之實足食也。”③真實;真誠。《論衡·問孔》:“世之儒生不能實道是非也。”④副詞。的確;確實。《左傳·襄公三十一年》:“小人實不才。”⑤用於句中加強語氣的語氣詞。《左傳·僖公五年》:“鬼神非人實親,惟德是依。”

    諸:

    ①眾;各。《詩經·邶風·泉水》:“問我諸姑,遂及伯姊。”(伯姊:大姐。)《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“亮身率諸軍攻祁山。”(身:親自。)②相當於“之於”。(“之”是代詞,相當於現代漢語的“他、她、它”。)《列子 · 湯問》:“投諸渤海之尾。”③介詞。相當於“於”。《禮記·祭義》:“孝弟發諸朝廷。”(弟:同“悌”。)④“之乎”的合音。《左傳·昭公八年》:“子聞諸?”(聞諸:聞之乎,聽說過這件事情嗎?)⑤助詞。無義。《詩·邶風·日月》:“日居月諸,照臨下土。”(居:助詞。)

    諸侯:

    本指帝王分封的列國君主,借指地方割據勢力。高適《東征賦》:“用兵戈以臨四海,挾天子而令~~。”

    侯:

    (一)①古代舉行射禮所用的箭靶。“侯”指射佈,射佈的靶心叫“鵠(gǔ)”或“的”,以皮革或佈制成。《詩經·小雅·賓之初筵》:“大侯既抗,弓矢斯張。”②古代五等爵位的第二等。《禮記·王制》:“王者之制祿爵,公、侯、伯、子、男凡五等。”漢代以後僅次於王的爵位。《左傳·僖公四年》:“五侯九伯,女實征之。”③諸侯的通稱。《詩經·衛風·碩人》:“齊侯之子,衛侯之妻,東宮之妹,邢侯之姨。”(子:女兒。東宮:指齊太子。姨:妻的姊妹。)④泛指達官貴人。杜荀鶴《與友人對酒吟》:“客路如天遠,侯門似海深。”(二)hòu [閩侯]縣名,屬福建省。

    半:

    ①事物的二分之一;一半。《莊子·天下》:“一尺之捶(chuí),日取其半,萬世不竭。”(捶:通“棰”。短木棍。竭:盡。)《世說新語·任誕》:“又進一豚(tún),食半餘半。”(進:進獻。豚:小豬。)②一部分;不完全。杜甫《贈花卿》:“錦城絲管日紛紛,半入江風半入雲。”方幹《送孫百篇遊天臺》:“更有仙花與靈鳥,恐君多半未知名。”③中間。姚鼐《登泰山記》:“半山居霧若帶然。”


  • 身当问罪先,县实诸侯半。

    “身当问罪先,县实诸侯半。”诗句出处:《舟中苦热遣怀,奉呈阳中丞通简台省诸公》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    愧为湖外客,看此戎马乱。中夜混黎氓,脱身亦奔窜。
    平生方寸心,反掌帐下难。呜呼杀贤良,不叱白刃散。
    吾非丈夫特,没齿埋冰炭。耻以风病辞,胡然泊湘岸。
    入舟虽苦热,垢腻可溉灌。痛彼道边人,形骸改昏旦。
    中丞连帅职,封内权得按。身当问罪先,县实诸侯半。
    士卒既辑睦,启行促精悍。似闻上游兵,稍逼长沙馆。
    怜好彼克修,天机自明断。南图卷云水,北拱戴霄汉。
    美名光史臣,长策何壮观。驱驰数公子,咸愿同伐叛。
    声节哀有馀,夫何激衰懦。偏裨表三上,卤莽同一贯。
    始谋谁其间,回首增愤惋。宗英李端公,守职甚昭焕。
    变通迫胁地,谋画焉得算。王室不肯微,凶徒略无惮。
    此流须卒斩,神器资强干。扣寂豁烦襟,皇天照嗟叹。

    【注释】:

    身:

    ①人或动物的躯干。屈原《九歌· 国殇》:“首身离兮心不惩。”(不惩:不戒悔。)②身体。《荀子·非相》:“卫灵公有臣曰公孙吕,身长七尺。”③树的主干。《尔雅·释木》:“枞,松叶柏身。”④自身;自己。《韩非子·五蠹》:“兔不可复得,而身为宋国笑。”⑤自己的品德、才力、行为等。《论语·学而》:“吾日三省吾身。”⑥亲自。《韩非子·五蠹》:“禹之王天下也,身执耒臿以为民先。”⑦我。《三国志·蜀书·张飞传》:“身是张翼德也。”

    当:

    (一)①面对;面向。王充《论衡·变动》:“盛夏之时,当风而立。”②正在某处。《墨子·兼爱下》:“然当今之时。”③相当于;抵得上。《史记·屈原贾生列传》:“(张仪)乃曰:‘以一(张)仪而当汉中地,臣请往如楚。’”(如:到。)④抵挡;抵抗。《战国策·齐策一》:“必一而当十,十而当百,百而当千。”⑤遮挡;挡住。《庄子·人间世》:“汝不知夫螳螂乎,怒其臂以当车辙。”⑥担当;承受。《宋史·萧注传》:“敢当天下大事。”⑦担任;充当。《晋书·熊远传》:“今当官者以理事为俗吏,奉法为苛刻。”⑧主管;掌管。《左传·襄公二年》:“于是子罕当国。”⑨判决定罪。《史记·蒙恬列传》:“当高罪死。”⑩适应;符合。《汉书·盖宽饶传》:“以言事不当意,而为文吏所诋挫。”(挫:屈辱。)(11)应该;应当。《后汉书·马援传》:“穷当益坚,老当益壮。”(12)介词。引进时间或处所。相当于“就在”。《史记·项羽本纪》:“当是时,秦嘉已立景驹为楚王。”(是:此。) (二)dàng ①恰当;得当。《礼记· 乐记》:“古者天地顺而四时当。”②当做。《战国策·齐策四》:“安步以当车。”③器物的底部或顶端。《韩非子·外储说右上》:“今有千金之玉卮(zhī),通而无当,可以盛水乎?”(卮:酒杯。)

    问:

    ①询问;与“答”相对。《史记 · 管晏列传》:“晏子怪而问之。”②责问。《左传·僖公四年》:“昭王南征而不复,寡人是问。”(复:返。)③管;干预。柳宗元《童区寄传》:“恣所为不问。”(恣:放任。)④慰问;问候。《论语·雍也》:“伯牛有疾,子问之。”⑤赠送。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“杂佩以问之。”⑥通“闻”。1. 音讯。《晋书·陆机传》:“既而羁寓京师,久无家问。”(羁寓:寄居。)2. 名声;声誉。《诗经·大雅·文王》:“宣昭义问。”(宣昭:宣扬昭示。)

    罪:

    ①罪恶;犯法行为。《诗经·小雅·十月之交》:“无罪无辜,谗口嚣嚣。”(嚣嚣áoáo:众口诋毁的样子。)《荀子·王制》:“无功不赏,无罪不罚。”《史记·魏其武安侯列传》:“武安又盛毁灌夫所横恣,罪逆不道。”②过失;过错。《左传·僖公三十三年》:“大夫何罪?”《史记·项羽本纪》:“此天之亡我,非战之罪也。”③罪人。《吕氏春秋·慎大》:“出拘救罪。”④惩处;治罪。《韩非子·五蠹》:“春离法者罪。”(离:通“罹”。触犯。)⑤归罪。《孟子·梁惠王上》:“王无罪岁,斯天下之民至焉。”

    先:

    ①走在前面。《楚辞· 九歌·国殇》:“旌蔽日兮敌若云,矢交坠兮士争先。”②先于;在……之前。《荀子·大略》:“先事虑事,先患虑患。”③首要的事。《吴子·治兵》:“用病之道何先?”④祖先;上代。苏洵《六国论》:“思厥先祖父,暴霜露,斩荆棘,以有尺寸之地。”⑤对死去的人的尊称。《孟子·梁惠王下》:“寡人非能好先王之乐也。”⑥对古代人的称呼。⑦先生。《汉书·梅福传》:“夫叔孙先非不忠也。”[先生]1. 老师。2.称有道德有学问的人,亦用来作对人的尊称。3. 医生。[先进]先行学习。《论语 ·先进》:“先进于礼乐,君子也。”

    县:

    (一)①古代行政区划之一,原指王畿之地,其后也用以称诸侯境内之地。周代县大于郡,秦代以后县小于郡,隋唐以后隶属州府。《礼记·王制》:“天下之县内,方百里之国九。”②天下。《三国志·蜀书·法正传》:“县远之众,粮各无储。” (二)xuán ①悬挂。《左传·僖公二十二年》:“邾人获公胄,县诸鱼门。”②悬梁自缢。《国语·晋语一》:“骊姬请使申生主曲沃以速县。”(骊姬:晋献公的后一个夫人。申生:晋献公的长子,前夫人所生。曲沃:晋的别都,在今山西闻喜县东北。速:加速。)③维系;属系。《吕氏春秋· 知分》:“鹿生于山,而命县于厨。”④昭示;颁布。《后汉书 ·桓谭传》:“夫张官置吏,以理万人,县赏设罚,以别善恶,恶人诛伤则善人蒙福矣。”⑤相差大;距离远。《荀子·王制》:“夫王者之与亡者,制人之与人制之也,是其为相县也亦远矣。”

    实:

    ①充实;充满。《孟子·梁惠王下》:“君之仓廪实,府库充。”②果实;种子。《韩非子·五蠹》:“草木之实足食也。”③真实;真诚。《论衡·问孔》:“世之儒生不能实道是非也。”④副词。的确;确实。《左传·襄公三十一年》:“小人实不才。”⑤用于句中加强语气的语气词。《左传·僖公五年》:“鬼神非人实亲,惟德是依。”

    诸:

    ①众;各。《诗经·邶风·泉水》:“问我诸姑,遂及伯姊。”(伯姊:大姐。)《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“亮身率诸军攻祁山。”(身:亲自。)②相当于“之于”。(“之”是代词,相当于现代汉语的“他、她、它”。)《列子 · 汤问》:“投诸渤海之尾。”③介词。相当于“于”。《礼记·祭义》:“孝弟发诸朝廷。”(弟:同“悌”。)④“之乎”的合音。《左传·昭公八年》:“子闻诸?”(闻诸:闻之乎,听说过这件事情吗?)⑤助词。无义。《诗·邶风·日月》:“日居月诸,照临下土。”(居:助词。)

    诸侯:

    本指帝王分封的列国君主,借指地方割据势力。高适《东征赋》:“用兵戈以临四海,挟天子而令~~。”

    侯:

    (一)①古代举行射礼所用的箭靶。“侯”指射布,射布的靶心叫“鹄(gǔ)”或“的”,以皮革或布制成。《诗经·小雅·宾之初筵》:“大侯既抗,弓矢斯张。”②古代五等爵位的第二等。《礼记·王制》:“王者之制禄爵,公、侯、伯、子、男凡五等。”汉代以后仅次于王的爵位。《左传·僖公四年》:“五侯九伯,女实征之。”③诸侯的通称。《诗经·卫风·硕人》:“齐侯之子,卫侯之妻,东宫之妹,邢侯之姨。”(子:女儿。东宫:指齐太子。姨:妻的姊妹。)④泛指达官贵人。杜荀鹤《与友人对酒吟》:“客路如天远,侯门似海深。”(二)hòu [闽侯]县名,属福建省。

    半:

    ①事物的二分之一;一半。《庄子·天下》:“一尺之捶(chuí),日取其半,万世不竭。”(捶:通“棰”。短木棍。竭:尽。)《世说新语·任诞》:“又进一豚(tún),食半余半。”(进:进献。豚:小猪。)②一部分;不完全。杜甫《赠花卿》:“锦城丝管日纷纷,半入江风半入云。”方干《送孙百篇游天台》:“更有仙花与灵鸟,恐君多半未知名。”③中间。姚鼐《登泰山记》:“半山居雾若带然。”


  • shen dang wen zui xian ,xian shi zhu hou ban 。

    “shen dang wen zui xian ,xian shi zhu hou ban 。”shi gou chu chu :《zhou zhong ku re qian huai ,feng cheng yang zhong cheng tong jian tai sheng zhu gong 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    kui wei hu wai ke ,kan ci rong ma luan 。zhong ye hun li mang ,tuo shen yi ben cuan 。
    ping sheng fang cun xin ,fan zhang zhang xia nan 。wu hu sha xian liang ,bu chi bai ren san 。
    wu fei zhang fu te ,mei chi mai bing tan 。chi yi feng bing ci ,hu ran bo xiang an 。
    ru zhou sui ku re ,gou ni ke gai guan 。tong bi dao bian ren ,xing hai gai hun dan 。
    zhong cheng lian shuai zhi ,feng nei quan de an 。shen dang wen zui xian ,xian shi zhu hou ban 。
    shi cu ji ji mu ,qi hang cu jing han 。shi wen shang you bing ,shao bi chang sha guan 。
    lian hao bi ke xiu ,tian ji zi ming duan 。na tu juan yun shui ,bei gong dai xiao han 。
    mei ming guang shi chen ,chang ce he zhuang guan 。qu chi shu gong zi ,xian yuan tong fa pan 。
    sheng jie ai you yu ,fu he ji cui nuo 。pian bi biao san shang ,lu mang tong yi guan 。
    shi mou shei ji jian ,hui shou zeng fen wan 。zong ying li duan gong ,shou zhi shen zhao huan 。
    bian tong pai xie de ,mou hua yan de suan 。wang shi bu ken wei ,xiong tu lve mo dan 。
    ci liu xu cu zhan ,shen qi zi jiang gan 。kou ji hua fan jin ,huang tian zhao jie tan 。

    【zhu shi 】:

    shen :

    ①ren huo dong wu de qu gan 。qu yuan 《jiu ge · guo shang 》:“shou shen li xi xin bu cheng 。”(bu cheng :bu jie hui 。)②shen ti 。《xun zi ·fei xiang 》:“wei ling gong you chen yue gong sun lv ,shen chang qi che 。”③shu de zhu gan 。《er ya ·shi mu 》:“cong ,song xie bai shen 。”④zi shen ;zi ji 。《han fei zi ·wu du 》:“tu bu ke fu de ,er shen wei song guo xiao 。”⑤zi ji de pin de 、cai li 、hang wei deng 。《lun yu ·xue er 》:“wu ri san sheng wu shen 。”⑥qin zi 。《han fei zi ·wu du 》:“yu zhi wang tian xia ye ,shen zhi lei cha yi wei min xian 。”⑦wo 。《san guo zhi ·shu shu ·zhang fei chuan 》:“shen shi zhang yi de ye 。”

    dang :

    (yi )①mian dui ;mian xiang 。wang chong 《lun heng ·bian dong 》:“cheng xia zhi shi ,dang feng er li 。”②zheng zai mou chu 。《mo zi ·jian ai xia 》:“ran dang jin zhi shi 。”③xiang dang yu ;di de shang 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“(zhang yi )nai yue :‘yi yi (zhang )yi er dang han zhong de ,chen qing wang ru chu 。’”(ru :dao 。)④di dang ;di kang 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“bi yi er dang shi ,shi er dang bai ,bai er dang qian 。”⑤zhe dang ;dang zhu 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“ru bu zhi fu tang lang hu ,nu ji bei yi dang che zhe 。”⑥dan dang ;cheng shou 。《song shi ·xiao zhu chuan 》:“gan dang tian xia da shi 。”⑦dan ren ;chong dang 。《jin shu ·xiong yuan chuan 》:“jin dang guan zhe yi li shi wei su li ,feng fa wei ke ke 。”⑧zhu guan ;zhang guan 。《zuo chuan ·xiang gong er nian 》:“yu shi zi han dang guo 。”⑨pan jue ding zui 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“dang gao zui si 。”⑩kuo ying ;fu ge 。《han shu ·gai kuan rao chuan 》:“yi yan shi bu dang yi ,er wei wen li suo di cuo 。”(cuo :qu ru 。)(11)ying gai ;ying dang 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“qiong dang yi jian ,lao dang yi zhuang 。”(12)jie ci 。yin jin shi jian huo chu suo 。xiang dang yu “jiu zai ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“dang shi shi ,qin jia yi li jing ju wei chu wang 。”(shi :ci 。) (er )dàng ①qia dang ;de dang 。《li ji · le ji 》:“gu zhe tian de shun er si shi dang 。”②dang zuo 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“an bu yi dang che 。”③qi wu de de bu huo ding duan 。《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“jin you qian jin zhi yu zhi (zhī),tong er mo dang ,ke yi cheng shui hu ?”(zhi :jiu bei 。)

    wen :

    ①xun wen ;yu “da ”xiang dui 。《shi ji · guan yan lie chuan 》:“yan zi guai er wen zhi 。”②ze wen 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“zhao wang na zheng er bu fu ,gua ren shi wen 。”(fu :fan 。)③guan ;gan yu 。liu zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“zi suo wei bu wen 。”(zi :fang ren 。)④wei wen ;wen hou 。《lun yu ·yong ye 》:“bai niu you ji ,zi wen zhi 。”⑤zeng song 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“za pei yi wen zhi 。”⑥tong “wen ”。1. yin xun 。《jin shu ·liu ji chuan 》:“ji er ji yu jing shi ,jiu mo jia wen 。”(ji yu :ji ju 。)2. ming sheng ;sheng yu 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“xuan zhao yi wen 。”(xuan zhao :xuan yang zhao shi 。)

    zui :

    ①zui e ;fan fa hang wei 。《shi jing ·xiao ya ·shi yue zhi jiao 》:“mo zui mo gu ,chan kou ao ao 。”(ao ao áoáo:zhong kou di hui de yang zi 。)《xun zi ·wang zhi 》:“mo gong bu shang ,mo zui bu fa 。”《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“wu an you cheng hui guan fu suo heng zi ,zui ni bu dao 。”②guo shi ;guo cuo 。《zuo chuan ·xi gong san shi san nian 》:“da fu he zui ?”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“ci tian zhi wang wo ,fei zhan zhi zui ye 。”③zui ren 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“chu ju jiu zui 。”④cheng chu ;zhi zui 。《han fei zi ·wu du 》:“chun li fa zhe zui 。”(li :tong “li ”。chu fan 。)⑤gui zui 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang mo zui sui ,si tian xia zhi min zhi yan 。”

    xian :

    ①zou zai qian mian 。《chu ci · jiu ge ·guo shang 》:“jing bi ri xi di re yun ,shi jiao zhui xi shi zheng xian 。”②xian yu ;zai ……zhi qian 。《xun zi ·da lve 》:“xian shi lv shi ,xian huan lv huan 。”③shou yao de shi 。《wu zi ·zhi bing 》:“yong bing zhi dao he xian ?”④zu xian ;shang dai 。su xun 《liu guo lun 》:“sai jue xian zu fu ,bao shuang lou ,zhan jing ji ,yi you che cun zhi de 。”⑤dui si qu de ren de zun chen 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“gua ren fei neng hao xian wang zhi le ye 。”⑥dui gu dai ren de chen hu 。⑦xian sheng 。《han shu ·mei fu chuan 》:“fu shu sun xian fei bu zhong ye 。”[xian sheng ]1. lao shi 。2.chen you dao de you xue wen de ren ,yi yong lai zuo dui ren de zun chen 。3. yi sheng 。[xian jin ]xian hang xue xi 。《lun yu ·xian jin 》:“xian jin yu li le ,jun zi ye 。”

    xian :

    (yi )①gu dai hang zheng ou hua zhi yi ,yuan zhi wang ji zhi de ,ji hou ye yong yi chen zhu hou jing nei zhi de 。zhou dai xian da yu jun ,qin dai yi hou xian xiao yu jun ,sui tang yi hou li shu zhou fu 。《li ji ·wang zhi 》:“tian xia zhi xian nei ,fang bai li zhi guo jiu 。”②tian xia 。《san guo zhi ·shu shu ·fa zheng chuan 》:“xian yuan zhi zhong ,liang ge mo chu 。” (er )xuán ①xuan gua 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“zhu ren huo gong zhou ,xian zhu yu men 。”②xuan liang zi yi 。《guo yu ·jin yu yi 》:“li ji qing shi shen sheng zhu qu wo yi su xian 。”(li ji :jin suo gong de hou yi ge fu ren 。shen sheng :jin suo gong de chang zi ,qian fu ren suo sheng 。qu wo :jin de bie dou ,zai jin shan xi wen xi xian dong bei 。su :jia su 。)③wei ji ;shu ji 。《lv shi chun qiu · zhi fen 》:“lu sheng yu shan ,er ming xian yu chu 。”④zhao shi ;ban bu 。《hou han shu ·huan tan chuan 》:“fu zhang guan zhi li ,yi li mo ren ,xian shang she fa ,yi bie shan e ,e ren zhu shang ze shan ren meng fu yi 。”⑤xiang cha da ;ju li yuan 。《xun zi ·wang zhi 》:“fu wang zhe zhi yu wang zhe ,zhi ren zhi yu ren zhi zhi ye ,shi ji wei xiang xian ye yi yuan yi 。”

    shi :

    ①chong shi ;chong man 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“jun zhi cang lin shi ,fu ku chong 。”②guo shi ;chong zi 。《han fei zi ·wu du 》:“cao mu zhi shi zu shi ye 。”③zhen shi ;zhen cheng 。《lun heng ·wen kong 》:“shi zhi ru sheng bu neng shi dao shi fei ye 。”④fu ci 。de que ;que shi 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“xiao ren shi bu cai 。”⑤yong yu gou zhong jia jiang yu qi de yu qi ci 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“gui shen fei ren shi qin ,wei de shi yi 。”

    zhu :

    ①zhong ;ge 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“wen wo zhu gu ,sui ji bai zi 。”(bai zi :da jie 。)《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“liang shen lv zhu jun gong qi shan 。”(shen :qin zi 。)②xiang dang yu “zhi yu ”。(“zhi ”shi dai ci ,xiang dang yu xian dai han yu de “ta 、ta 、ta ”。)《lie zi · shang wen 》:“tou zhu bo hai zhi wei 。”③jie ci 。xiang dang yu “yu ”。《li ji ·ji yi 》:“xiao di fa zhu chao ting 。”(di :tong “ti ”。)④“zhi hu ”de ge yin 。《zuo chuan ·zhao gong ba nian 》:“zi wen zhu ?”(wen zhu :wen zhi hu ,ting shui guo zhe jian shi qing ma ?)⑤zhu ci 。mo yi 。《shi ·bei feng ·ri yue 》:“ri ju yue zhu ,zhao lin xia tu 。”(ju :zhu ci 。)

    zhu hou :

    ben zhi di wang fen feng de lie guo jun zhu ,jie zhi de fang ge ju shi li 。gao kuo 《dong zheng fu 》:“yong bing ge yi lin si hai ,jia tian zi er ling ~~。”

    hou :

    (yi )①gu dai ju hang she li suo yong de jian ba 。“hou ”zhi she bu ,she bu de ba xin jiao “gu (gǔ)”huo “de ”,yi pi ge huo bu zhi cheng 。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“da hou ji kang ,gong shi si zhang 。”②gu dai wu deng jue wei de di er deng 。《li ji ·wang zhi 》:“wang zhe zhi zhi lu jue ,gong 、hou 、bai 、zi 、nan fan wu deng 。”han dai yi hou jin ci yu wang de jue wei 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“wu hou jiu bai ,nv shi zheng zhi 。”③zhu hou de tong chen 。《shi jing ·wei feng ·shuo ren 》:“ji hou zhi zi ,wei hou zhi qi ,dong gong zhi mei ,geng hou zhi yi 。”(zi :nv er 。dong gong :zhi ji tai zi 。yi :qi de zi mei 。)④fan zhi da guan gui ren 。du xun he 《yu you ren dui jiu yin 》:“ke lu ru tian yuan ,hou men shi hai shen 。”(er )hòu [min hou ]xian ming ,shu fu jian sheng 。

    ban :

    ①shi wu de er fen zhi yi ;yi ban 。《zhuang zi ·tian xia 》:“yi che zhi chui (chuí),ri qu ji ban ,mo shi bu jie 。”(chui :tong “chui ”。duan mu gun 。jie :jin 。)《shi shui xin yu ·ren dan 》:“you jin yi tun (tún),shi ban yu ban 。”(jin :jin suo 。tun :xiao zhu 。)②yi bu fen ;bu wan quan 。du fu 《zeng hua qing 》:“jin cheng si guan ri fen fen ,ban ru jiang feng ban ru yun 。”fang gan 《song sun bai pian you tian tai 》:“geng you xian hua yu ling diao ,kong jun duo ban wei zhi ming 。”③zhong jian 。yao nai 《deng tai shan ji 》:“ban shan ju wu re dai ran 。”