- 繁体
- 简体
- 拼音
-
系帝曰放勛,甲辰踐祚,數至今、宋嘉熙。
“系帝曰放勛,甲辰踐祚,數至今、宋嘉熙。”詩句出處:《哨遍》;是宋朝詩人方嶽的作品。月亦老乎,勸爾一杯,聽說平生事。吾問汝,開辟自何時。有乾坤更應有爾。年幾許。鴻荒邈哉遐已。吾今斷自唐虞起。系帝曰放勛,甲辰踐祚,數至今、宋嘉熙。凡三千五百二十年馀。嗟雨︽風﹀幾盈虧。老兔奔馳,癡蟆吞吐,定應衰矣。噫。月豈無悲。吾觀人壽幾期頤。炯炯雙眸子,明清無過嬰兒。但才到中年,昏然欲眊,那堪老矣知何似。試以此推之。吾言有理,不能不自疑耳。恐古時月與今時異。恨則恨今人不千歲。但見今、冰輪如洗。阿誰曾自前古,看到隋唐世。幾時明潔,幾時昏暗,畢竟少晴多雨。須臾月落夜何其。曰先生、審之姑醉。《哨遍》宋朝詩人方嶽的作品。
【註釋】:系:
①懸掛。曹植《輔臣論》:“群言系於口。”②捆綁。《淮南子·本經》:“系絆其足以禁其動。”③繼續;連接。班固《東都賦》:“系唐統,接漢緒。”④帶子。古樂府《陌上桑》:“青絲為籠系,桂枝為籠鉤。”⑤世系;譜系。《新唐書·桑道茂傳》:“桑道茂者,寒人,失其系望。”帝:
①天帝。古人或宗教徒稱宇宙的創造者和主宰者為帝。《尚書·呂刑》:“上帝監民。”屈原《九歌·少司命》:“夕宿兮帝郊。”②君主;皇帝。《戰國策·趙策三》:“秦所以急圍趙者,前與齊閔王爭強為帝。”《續資治通鑒·宋太祖乾德四年》:“帝每勸以讀書,(趙)普遂手不釋卷。”曰:
①說。《孫子兵法·計篇》:“孫子曰:‘兵者國之大事。’”②叫做;稱為。韓愈《師說》:“士大夫之族,曰師曰弟子雲者,則群聚而笑之。”(族:類。)③助詞。1.用於句首。《詩經·小雅·采薇》:“曰歸曰歸,歲亦莫止。”2.用於句中。《詩經· 豳(bīn)風· 東山》:“我東曰歸,我心西悲。”放:
①驅逐;流放。《左傳·莊公六年》:“夏,衛侯入,放公子黔牟於周,放寧跪於秦。”(黔牟、寧跪:皆人名。)《尚書·堯典》:“流共工於幽州,放驩兜於崇山。”②免去;解脫;逃逸。沈括《夢溪筆談·官政二》:“開封府十七縣皆以歲旱放稅。”《孟子·告子上》:“人有雞犬放,則知求之。”③放棄;棄置。《漢書·哀帝紀》:“鄭聲淫而亂樂,聖王所放。”④放縱;放任。《孟子·滕文公下》:“湯居亳,與葛為鄰,葛伯放而不祀。”⑤發出。白居易《池上早春即事招夢得》:“雲破山呈色,冰融水放光。”(夢得:劉禹錫字。)又發遣。何景明《胡人獵圖歌》:“呼鷹放犬無不為,數騎彎弓競馳突。”⑥指花開放。杜甫《留別公安太易沙門》:“江南紅梅已放春。”⑦發放;從上往下傳達命令。《元典章·朝綱·省部減繁格例》:“如經都省復奏或改授者,自都省奏準月日放支。”(都省:宰相官職的稱呼。支:支付。)又指借錢與人以取利息。《北齊書·陳元康傳》:“放責(zhài)交易,遍於州郡。”(責:同“債”。)⑧放下;擱置。《南史·元兇劉劭傳》:“王羅漢昏酣作妓,聞官軍已度,驚放仗歸降。”⑨通“仿”。仿效;模擬。《漢書·貢禹傳》:“臣愚以為盡如太古難,宜少放古以自節焉。”(少:稍。)勛:
①功勛;特殊功勞。《尚書·大禹謨》:“其克有勛。”②官品名。北朝至明對有功人員賜予的榮譽稱號。《魏書·源懷傳》:“伏尋條制,勛品以下,罪發逃亡,遇恩不宥。”(罪發:罪行顯露。恩:指皇帝恩赦。)甲:
①植物種子的外皮。《西京雜記》卷五:“太平之世,則風不鳴條,開甲散萌而已。”(鳴條:風吹樹枝發出響聲。散萌:分出新芽。)《周易·解》:“雷雨作而百果草木皆甲坼。”②鎧甲,古代將士作戰時穿的護身衣裳。多用皮革制成。《楚辭·九歌·國殤》:“操吳戈兮被犀甲。”(被:同“披”。犀:指犀牛皮。)也泛指鎧甲。《呂氏春秋·貴卒》:“衣鐵甲操鐵杖以戰。”(衣:穿衣。)《左傳·成公二年》:“擐甲執兵,固即死也。”③代指兵士。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“今戰士還者及關羽水軍精甲萬人。”④動物的甲殼。元稹《感逝》:“蜩(tiáo)甲暗枯秋葉墜。”(蜩甲:蟬蛻的外殼。)⑤手指和腳趾表皮的硬殼。周密《癸辛雜識續集·金鳳染甲》:“先洗凈指甲,然後以此傅(fū)甲上。”(傅:塗抹。)⑥天幹的第一位。《左傳·昭公十三年》:“諸侯將以甲戍盟。”⑦居於第一位。歐陽修《送楊員外》:“君傢兄弟才,門族當世甲。”(君:對對方的尊稱。)也指順序第一。《新唐書·藝文志一》:“以甲、乙、丙、丁為次,列經、史、子、集四庫。”(次:順序。)⑧舊時戶口編制單位。《農政全書·備荒考中》:“每保統十甲,設保正副各一人,每甲統十戶,設甲長一人。”辰:
①震。曹丕《柳賦》:“彼庶卉之未動兮,固肇萌而先辰。”(庶:眾多。肇:開始。)②時刻;時間。《詩經·大雅·桑柔》:“我生不辰,逢天僤怒。”(不辰:不是時候。)③地支第五位。④十二時辰之一,午前七到九時為辰時。⑤十二地支的通稱。《漢書·律歷志上》:“六律六呂,而十二辰立矣。”⑥十二生肖屬龍。⑦星名。1.心宿,二十八宿之一。又名商星、大火。2. 指北辰,即北極星。⑧日、月、星的統稱。張衡《東京賦》:“建辰旒(liú)之太常,紛焱悠以容裔。”薛綜註:“辰,謂日、月、星也。”(旒:旗邊懸垂的裝飾品。太常:此處為旗幟名。焱悠:火花飄舞的樣子。容裔:高低起伏的樣子。)⑨古州名。故治在今湖南省沅陵縣。⑩水名,即辰水。源出貴州省江口縣西北梵凈山,東經湖南省麻陽、辰溪兩縣匯入沅江。踐:
①踩;踏。《詩經·大雅·行葦》:“敦彼行葦,牛羊勿踐履。”(敦:聚貌。行葦:路旁的蘆葦。)《莊子·馬蹄》:“馬蹄可以踐霜雪。”②登上;到。賈誼《過秦論上》:“然後踐華為城。”(華:華山。)《呂氏春秋·離俗》:“無道之世,不踐其土。”③承襲;繼承。《尚書·蔡仲之命》:“王命蔡仲,踐諸侯位。”④實行;履行。《左傳·僖公十二年》:“往踐乃職。”(乃:你的。)《禮記·曲禮上》:“修身踐言,謂之善行。”⑤因襲;遵照。顧炎武《日知錄·不踐跡》:“服堯之服,誦堯之言,行堯之行,所謂踐跡也。”⑥通“翦(jiǎn)”。滅掉。《尚書·蔡仲之命》:“成王東伐淮夷,遂踐奄。”祚:
①福。《詩經· 大雅· 既醉》:“君子萬年,永錫祚胤。”(錫:賜給。胤:後代子孫。)李密《陳情表》:“門衰祚薄,晚有兒息。”②賜福;保佑。《左傳·閔公元年》:“天若祚大子,其無晉乎!”(大子:太子,指晉太子申生。無晉:不要留在晉國。)③君位;國運;帝位。《史記·燕昭公世傢》:“成王既幼,周公攝政,當國踐祚。”(踐祚:即君位。)班固《東都賦》:“往者王莽作逆,漢祚中缺。”《宋書·謝靈運傳》:“太祖登祚。”④流傳;傳代。《晉書·段灼傳》:“艾功名已成,亦當書之竹帛,傳祚萬世。”(竹:簡牘。)⑤年;歲。曹植《元會》:“初歲元祚,吉日惟良。”《南史·隱逸下·釋寶燸》:“梁武帝尤深敬事,嘗問年祚遠近。”數:
(一)①計算。《莊子·庚桑楚》:“簡發而櫛,數米而炊。”(櫛:梳。)②比較起來最突出。杜甫《韋諷錄事宅觀曹將軍畫馬圖》:“國初以來畫鞍馬,神妙獨數江都王。”③責備;列舉(罪行)。《左傳·昭公二年》:“使吏數之。”④稱說;訴說。《後漢書·禰衡傳》:“馀子碌碌,莫足數也。”(馀子:其餘的人。)施鑒《天仙子·秋閨》:“無人處,深深語,天涯往事難重數。” (二)shù ①數目。《莊子·秋水》:“號物之數謂之萬。”②數詞。幾;幾個。陳恭尹《秋日西郊宴集》:“欲灑新亭數行淚,南朝風景已全非。”(新亭:亭名。)③算術。《周禮·地官·大司徒》:“三曰六藝:禮、樂、射、禦、書、數。”④天命;氣數。《史記·李將軍列傳》:“以為李廣老,數奇,毋令當單於。”⑤規律;法則。《禮記·月令》:“凡舉大事,毋逆大數,必順其時。”⑥技藝;方術。《孟子 ·告子上》:“今夫弈之為數,小數也。” (三)shuò ①多次;頻繁。柳宗元《捕蛇者說》:“今吾嗣為之十二年,幾死者數矣。”②副詞。屢次。《孫子·行軍》:“屢賞者窘也,數罰者困也。” (四)cù 細;密。《孟子·梁惠王上》:“數罟(gǔ)不入洿(wū)池,魚鱉不可勝食也。”(罟:網。洿池:池塘。)至:
①到;到達。《詩經·秦風·渭陽》:“我送舅氏,日至渭陽。”(舅氏:舅父,母親的兄弟。)《左傳·文公二年》:“秦師又至。”(師:軍隊。)②及;達到。李白《望天門山》:“天門中斷楚江開,碧水東流至此回。”③達到極點。《論語·雍也》:“中庸之為德也,其至矣乎!”《莊子·逍遙遊》:“此亦飛之至也。”④周備;周到。宋濂《送東陽馬生序》:“或遇其叱咄,色愈恭,禮愈至,不敢出一言以復。”(叱咄:呼喝;大聲斥責。)⑤節氣名。夏至、冬至的統稱。《左傳·僖公五年》:“凡分分、至、啟、閉,必書雲物。”⑥副詞。最;極。《荀子·正論》:“罪至重而刑至輕,庸人不知惡矣。”⑦連詞。表示提出另一話題。相當於“至於”。《墨子·非攻》:“至攘人犬豕雞豚者,其不義又甚入人園圃竊桃李。”⑧通“志”。意志;志向。鄒陽《上書吳王》:“故願大王無忽,察聽其至。”《漢書·鄒陽傳》“至”作“志”。今:
①此時;現在。《歸去來兮辭》:“實迷途其未遠,覺今是而昨非。”《戰國策·趙策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左傳·襄公二年》:“(崔子)今不來矣。”②現代。與“古”相對。《禮記·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:違反。)《論語·子罕》:“後生可畏,焉知來者之不如今也?”③今日。《詩經·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④當今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜殺人者也。”⑤將要;將會。司馬遷《史記·項羽本紀》:“豎子不足與謀,奪項王天下者必沛公也。吾屬今為之虜矣。”⑥不久。《史記·申屠嘉列傳》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史記·項羽本紀》:“今不急下,吾烹太公。”宋:
①周代諸侯國名,周武王封殷後代於宋。《呂氏春秋·慎大》:“立成湯之後於宋以奉桑林。”(成湯:即商湯。桑林:湯祈禱的地方。)②朝代名。一為南北朝時劉裕所建(公元420—479年)。一為五代末趙匡胤所建(公元960—1279年)嘉:
①好;美好。《詩經·豳風·東山》:“其新孔嘉,其舊如之何?”(新:指新婚。孔:很。舊:長久。)②吉慶;吉祥。《漢書·禮樂志》:“佻(zhào)正嘉吉弘以昌,休嘉砰隱溢四方。”(佻:通“肇”。始。弘:大。昌:昌盛。休:美。砰隱:形容聲音宏大。溢:充滿。)③贊美;嘉獎。《漢書·禮樂志》:“蓋嘉其敬意而不及其財賄,美其歡心而不流其聲音。”(財賄:財貨。流:放縱。)《論語·子張》:“嘉善而矜不能。”④喜愛。《莊子·天道》:“苦死道,嘉孺子而哀婦人。”熙:
①曝曬,使東西幹燥。盧諶《贈劉琨》:“仰熙丹崖,俯澡綠水。”(澡:洗。)②光明;明亮。曹植《七啟》:“熙天曜日。”③興盛。何晏《景福殿賦》:“重熙而累盛。”④和樂;喜悅。蔡邕《太尉喬玄碑陰》:“凡見公容貌,聞公聲音,莫不熙怡悅懌。”⑤嬉戲。後作“嬉”。《淮南子·俶真》:“鼓腹而熙。” -
系帝曰放勋,甲辰践祚,数至今、宋嘉熙。
“系帝曰放勋,甲辰践祚,数至今、宋嘉熙。”诗句出处:《哨遍》;是宋朝诗人方岳的作品。月亦老乎,劝尔一杯,听说平生事。吾问汝,开辟自何时。有乾坤更应有尔。年几许。鸿荒邈哉遐已。吾今断自唐虞起。系帝曰放勋,甲辰践祚,数至今、宋嘉熙。凡三千五百二十年馀。嗟雨︽风﹀几盈亏。老兔奔驰,痴蟆吞吐,定应衰矣。噫。月岂无悲。吾观人寿几期颐。炯炯双眸子,明清无过婴儿。但才到中年,昏然欲眊,那堪老矣知何似。试以此推之。吾言有理,不能不自疑耳。恐古时月与今时异。恨则恨今人不千岁。但见今、冰轮如洗。阿谁曾自前古,看到隋唐世。几时明洁,几时昏暗,毕竟少晴多雨。须臾月落夜何其。曰先生、审之姑醉。《哨遍》宋朝诗人方岳的作品。
【注释】:系:
①悬挂。曹植《辅臣论》:“群言系于口。”②捆绑。《淮南子·本经》:“系绊其足以禁其动。”③继续;连接。班固《东都赋》:“系唐统,接汉绪。”④带子。古乐府《陌上桑》:“青丝为笼系,桂枝为笼钩。”⑤世系;谱系。《新唐书·桑道茂传》:“桑道茂者,寒人,失其系望。”帝:
①天帝。古人或宗教徒称宇宙的创造者和主宰者为帝。《尚书·吕刑》:“上帝监民。”屈原《九歌·少司命》:“夕宿兮帝郊。”②君主;皇帝。《战国策·赵策三》:“秦所以急围赵者,前与齐闵王争强为帝。”《续资治通鉴·宋太祖乾德四年》:“帝每劝以读书,(赵)普遂手不释卷。”曰:
①说。《孙子兵法·计篇》:“孙子曰:‘兵者国之大事。’”②叫做;称为。韩愈《师说》:“士大夫之族,曰师曰弟子云者,则群聚而笑之。”(族:类。)③助词。1.用于句首。《诗经·小雅·采薇》:“曰归曰归,岁亦莫止。”2.用于句中。《诗经· 豳(bīn)风· 东山》:“我东曰归,我心西悲。”放:
①驱逐;流放。《左传·庄公六年》:“夏,卫侯入,放公子黔牟于周,放宁跪于秦。”(黔牟、宁跪:皆人名。)《尚书·尧典》:“流共工于幽州,放驩兜于崇山。”②免去;解脱;逃逸。沈括《梦溪笔谈·官政二》:“开封府十七县皆以岁旱放税。”《孟子·告子上》:“人有鸡犬放,则知求之。”③放弃;弃置。《汉书·哀帝纪》:“郑声淫而乱乐,圣王所放。”④放纵;放任。《孟子·滕文公下》:“汤居亳,与葛为邻,葛伯放而不祀。”⑤发出。白居易《池上早春即事招梦得》:“云破山呈色,冰融水放光。”(梦得:刘禹锡字。)又发遣。何景明《胡人猎图歌》:“呼鹰放犬无不为,数骑弯弓竞驰突。”⑥指花开放。杜甫《留别公安太易沙门》:“江南红梅已放春。”⑦发放;从上往下传达命令。《元典章·朝纲·省部减繁格例》:“如经都省复奏或改授者,自都省奏准月日放支。”(都省:宰相官职的称呼。支:支付。)又指借钱与人以取利息。《北齐书·陈元康传》:“放责(zhài)交易,遍于州郡。”(责:同“债”。)⑧放下;搁置。《南史·元凶刘劭传》:“王罗汉昏酣作妓,闻官军已度,惊放仗归降。”⑨通“仿”。仿效;模拟。《汉书·贡禹传》:“臣愚以为尽如太古难,宜少放古以自节焉。”(少:稍。)勋:
①功勋;特殊功劳。《尚书·大禹谟》:“其克有勋。”②官品名。北朝至明对有功人员赐予的荣誉称号。《魏书·源怀传》:“伏寻条制,勋品以下,罪发逃亡,遇恩不宥。”(罪发:罪行显露。恩:指皇帝恩赦。)甲:
①植物种子的外皮。《西京杂记》卷五:“太平之世,则风不鸣条,开甲散萌而已。”(鸣条:风吹树枝发出响声。散萌:分出新芽。)《周易·解》:“雷雨作而百果草木皆甲坼。”②铠甲,古代将士作战时穿的护身衣裳。多用皮革制成。《楚辞·九歌·国殇》:“操吴戈兮被犀甲。”(被:同“披”。犀:指犀牛皮。)也泛指铠甲。《吕氏春秋·贵卒》:“衣铁甲操铁杖以战。”(衣:穿衣。)《左传·成公二年》:“擐甲执兵,固即死也。”③代指兵士。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“今战士还者及关羽水军精甲万人。”④动物的甲壳。元稹《感逝》:“蜩(tiáo)甲暗枯秋叶坠。”(蜩甲:蝉蜕的外壳。)⑤手指和脚趾表皮的硬壳。周密《癸辛杂识续集·金凤染甲》:“先洗净指甲,然后以此傅(fū)甲上。”(傅:涂抹。)⑥天干的第一位。《左传·昭公十三年》:“诸侯将以甲戍盟。”⑦居于第一位。欧阳修《送杨员外》:“君家兄弟才,门族当世甲。”(君:对对方的尊称。)也指顺序第一。《新唐书·艺文志一》:“以甲、乙、丙、丁为次,列经、史、子、集四库。”(次:顺序。)⑧旧时户口编制单位。《农政全书·备荒考中》:“每保统十甲,设保正副各一人,每甲统十户,设甲长一人。”辰:
①震。曹丕《柳赋》:“彼庶卉之未动兮,固肇萌而先辰。”(庶:众多。肇:开始。)②时刻;时间。《诗经·大雅·桑柔》:“我生不辰,逢天僤怒。”(不辰:不是时候。)③地支第五位。④十二时辰之一,午前七到九时为辰时。⑤十二地支的通称。《汉书·律历志上》:“六律六吕,而十二辰立矣。”⑥十二生肖属龙。⑦星名。1.心宿,二十八宿之一。又名商星、大火。2. 指北辰,即北极星。⑧日、月、星的统称。张衡《东京赋》:“建辰旒(liú)之太常,纷焱悠以容裔。”薛综注:“辰,谓日、月、星也。”(旒:旗边悬垂的装饰品。太常:此处为旗帜名。焱悠:火花飘舞的样子。容裔:高低起伏的样子。)⑨古州名。故治在今湖南省沅陵县。⑩水名,即辰水。源出贵州省江口县西北梵净山,东经湖南省麻阳、辰溪两县汇入沅江。践:
①踩;踏。《诗经·大雅·行苇》:“敦彼行苇,牛羊勿践履。”(敦:聚貌。行苇:路旁的芦苇。)《庄子·马蹄》:“马蹄可以践霜雪。”②登上;到。贾谊《过秦论上》:“然后践华为城。”(华:华山。)《吕氏春秋·离俗》:“无道之世,不践其土。”③承袭;继承。《尚书·蔡仲之命》:“王命蔡仲,践诸侯位。”④实行;履行。《左传·僖公十二年》:“往践乃职。”(乃:你的。)《礼记·曲礼上》:“修身践言,谓之善行。”⑤因袭;遵照。顾炎武《日知录·不践迹》:“服尧之服,诵尧之言,行尧之行,所谓践迹也。”⑥通“翦(jiǎn)”。灭掉。《尚书·蔡仲之命》:“成王东伐淮夷,遂践奄。”祚:
①福。《诗经· 大雅· 既醉》:“君子万年,永锡祚胤。”(锡:赐给。胤:后代子孙。)李密《陈情表》:“门衰祚薄,晚有儿息。”②赐福;保佑。《左传·闵公元年》:“天若祚大子,其无晋乎!”(大子:太子,指晋太子申生。无晋:不要留在晋国。)③君位;国运;帝位。《史记·燕昭公世家》:“成王既幼,周公摄政,当国践祚。”(践祚:即君位。)班固《东都赋》:“往者王莽作逆,汉祚中缺。”《宋书·谢灵运传》:“太祖登祚。”④流传;传代。《晋书·段灼传》:“艾功名已成,亦当书之竹帛,传祚万世。”(竹:简牍。)⑤年;岁。曹植《元会》:“初岁元祚,吉日惟良。”《南史·隐逸下·释宝燸》:“梁武帝尤深敬事,尝问年祚远近。”数:
(一)①计算。《庄子·庚桑楚》:“简发而栉,数米而炊。”(栉:梳。)②比较起来最突出。杜甫《韦讽录事宅观曹将军画马图》:“国初以来画鞍马,神妙独数江都王。”③责备;列举(罪行)。《左传·昭公二年》:“使吏数之。”④称说;诉说。《后汉书·祢衡传》:“馀子碌碌,莫足数也。”(馀子:其余的人。)施鉴《天仙子·秋闺》:“无人处,深深语,天涯往事难重数。” (二)shù ①数目。《庄子·秋水》:“号物之数谓之万。”②数词。几;几个。陈恭尹《秋日西郊宴集》:“欲洒新亭数行泪,南朝风景已全非。”(新亭:亭名。)③算术。《周礼·地官·大司徒》:“三曰六艺:礼、乐、射、御、书、数。”④天命;气数。《史记·李将军列传》:“以为李广老,数奇,毋令当单于。”⑤规律;法则。《礼记·月令》:“凡举大事,毋逆大数,必顺其时。”⑥技艺;方术。《孟子 ·告子上》:“今夫弈之为数,小数也。” (三)shuò ①多次;频繁。柳宗元《捕蛇者说》:“今吾嗣为之十二年,几死者数矣。”②副词。屡次。《孙子·行军》:“屡赏者窘也,数罚者困也。” (四)cù 细;密。《孟子·梁惠王上》:“数罟(gǔ)不入洿(wū)池,鱼鳖不可胜食也。”(罟:网。洿池:池塘。)至:
①到;到达。《诗经·秦风·渭阳》:“我送舅氏,日至渭阳。”(舅氏:舅父,母亲的兄弟。)《左传·文公二年》:“秦师又至。”(师:军队。)②及;达到。李白《望天门山》:“天门中断楚江开,碧水东流至此回。”③达到极点。《论语·雍也》:“中庸之为德也,其至矣乎!”《庄子·逍遥游》:“此亦飞之至也。”④周备;周到。宋濂《送东阳马生序》:“或遇其叱咄,色愈恭,礼愈至,不敢出一言以复。”(叱咄:呼喝;大声斥责。)⑤节气名。夏至、冬至的统称。《左传·僖公五年》:“凡分分、至、启、闭,必书云物。”⑥副词。最;极。《荀子·正论》:“罪至重而刑至轻,庸人不知恶矣。”⑦连词。表示提出另一话题。相当于“至于”。《墨子·非攻》:“至攘人犬豕鸡豚者,其不义又甚入人园圃窃桃李。”⑧通“志”。意志;志向。邹阳《上书吴王》:“故愿大王无忽,察听其至。”《汉书·邹阳传》“至”作“志”。今:
①此时;现在。《归去来兮辞》:“实迷途其未远,觉今是而昨非。”《战国策·赵策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左传·襄公二年》:“(崔子)今不来矣。”②现代。与“古”相对。《礼记·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:违反。)《论语·子罕》:“后生可畏,焉知来者之不如今也?”③今日。《诗经·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④当今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜杀人者也。”⑤将要;将会。司马迁《史记·项羽本纪》:“竖子不足与谋,夺项王天下者必沛公也。吾属今为之虏矣。”⑥不久。《史记·申屠嘉列传》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史记·项羽本纪》:“今不急下,吾烹太公。”宋:
①周代诸侯国名,周武王封殷后代于宋。《吕氏春秋·慎大》:“立成汤之后于宋以奉桑林。”(成汤:即商汤。桑林:汤祈祷的地方。)②朝代名。一为南北朝时刘裕所建(公元420—479年)。一为五代末赵匡胤所建(公元960—1279年)嘉:
①好;美好。《诗经·豳风·东山》:“其新孔嘉,其旧如之何?”(新:指新婚。孔:很。旧:长久。)②吉庆;吉祥。《汉书·礼乐志》:“佻(zhào)正嘉吉弘以昌,休嘉砰隐溢四方。”(佻:通“肇”。始。弘:大。昌:昌盛。休:美。砰隐:形容声音宏大。溢:充满。)③赞美;嘉奖。《汉书·礼乐志》:“盖嘉其敬意而不及其财贿,美其欢心而不流其声音。”(财贿:财货。流:放纵。)《论语·子张》:“嘉善而矜不能。”④喜爱。《庄子·天道》:“苦死道,嘉孺子而哀妇人。”熙:
①曝晒,使东西干燥。卢谌《赠刘琨》:“仰熙丹崖,俯澡绿水。”(澡:洗。)②光明;明亮。曹植《七启》:“熙天曜日。”③兴盛。何晏《景福殿赋》:“重熙而累盛。”④和乐;喜悦。蔡邕《太尉乔玄碑阴》:“凡见公容貌,闻公声音,莫不熙怡悦怿。”⑤嬉戏。后作“嬉”。《淮南子·俶真》:“鼓腹而熙。” -
ji di yue fang xun ,jia chen jian zuo ,shu zhi jin 、song jia xi 。
“ji di yue fang xun ,jia chen jian zuo ,shu zhi jin 、song jia xi 。”shi gou chu chu :《shao bian 》;shi song chao shi ren fang yue de zuo pin 。yue yi lao hu ,quan er yi bei ,ting shui ping sheng shi 。wu wen ru ,kai bi zi he shi 。you gan kun geng ying you er 。nian ji hu 。hong huang miao zai xia yi 。wu jin duan zi tang yu qi 。ji di yue fang xun ,jia chen jian zuo ,shu zhi jin 、song jia xi 。fan san qian wu bai er shi nian yu 。jie yu ︽feng ﹀ji ying kui 。lao tu ben chi ,chi ma tun tu ,ding ying cui yi 。yi 。yue qi mo bei 。wu guan ren shou ji ji yi 。jiong jiong shuang mou zi ,ming qing mo guo ying er 。dan cai dao zhong nian ,hun ran yu mao ,na kan lao yi zhi he shi 。shi yi ci tui zhi 。wu yan you li ,bu neng bu zi yi er 。kong gu shi yue yu jin shi yi 。hen ze hen jin ren bu qian sui 。dan jian jin 、bing lun ru xi 。a shei ceng zi qian gu ,kan dao sui tang shi 。ji shi ming jie ,ji shi hun an ,bi jing shao qing duo yu 。xu yu yue la ye he ji 。yue xian sheng 、shen zhi gu zui 。《shao bian 》song chao shi ren fang yue de zuo pin 。
【zhu shi 】:ji :
①xuan gua 。cao zhi 《fu chen lun 》:“qun yan ji yu kou 。”②kun bang 。《huai na zi ·ben jing 》:“ji ban ji zu yi jin ji dong 。”③ji xu ;lian jie 。ban gu 《dong dou fu 》:“ji tang tong ,jie han xu 。”④dai zi 。gu le fu 《mo shang sang 》:“qing si wei long ji ,gui zhi wei long gou 。”⑤shi ji ;pu ji 。《xin tang shu ·sang dao mao chuan 》:“sang dao mao zhe ,han ren ,shi ji ji wang 。”di :
①tian di 。gu ren huo zong jiao tu chen yu zhou de chuang zao zhe he zhu zai zhe wei di 。《shang shu ·lv xing 》:“shang di jian min 。”qu yuan 《jiu ge ·shao si ming 》:“xi su xi di jiao 。”②jun zhu ;huang di 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“qin suo yi ji wei zhao zhe ,qian yu ji min wang zheng jiang wei di 。”《xu zi zhi tong jian ·song tai zu gan de si nian 》:“di mei quan yi dou shu ,(zhao )pu sui shou bu shi juan 。”yue :
①shui 。《sun zi bing fa ·ji pian 》:“sun zi yue :‘bing zhe guo zhi da shi 。’”②jiao zuo ;chen wei 。han yu 《shi shui 》:“shi da fu zhi zu ,yue shi yue di zi yun zhe ,ze qun ju er xiao zhi 。”(zu :lei 。)③zhu ci 。1.yong yu gou shou 。《shi jing ·xiao ya ·cai wei 》:“yue gui yue gui ,sui yi mo zhi 。”2.yong yu gou zhong 。《shi jing · bin (bīn)feng · dong shan 》:“wo dong yue gui ,wo xin xi bei 。”fang :
①qu zhu ;liu fang 。《zuo chuan ·zhuang gong liu nian 》:“xia ,wei hou ru ,fang gong zi qian mou yu zhou ,fang ning gui yu qin 。”(qian mou 、ning gui :jie ren ming 。)《shang shu ·yao dian 》:“liu gong gong yu you zhou ,fang huan dou yu chong shan 。”②mian qu ;jie tuo ;tao yi 。shen gua 《meng xi bi tan ·guan zheng er 》:“kai feng fu shi qi xian jie yi sui han fang shui 。”《meng zi ·gao zi shang 》:“ren you ji quan fang ,ze zhi qiu zhi 。”③fang qi ;qi zhi 。《han shu ·ai di ji 》:“zheng sheng yin er luan le ,sheng wang suo fang 。”④fang zong ;fang ren 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“shang ju bo ,yu ge wei lin ,ge bai fang er bu si 。”⑤fa chu 。bai ju yi 《chi shang zao chun ji shi qiao meng de 》:“yun po shan cheng se ,bing rong shui fang guang 。”(meng de :liu yu xi zi 。)you fa qian 。he jing ming 《hu ren lie tu ge 》:“hu ying fang quan mo bu wei ,shu ji wan gong jing chi tu 。”⑥zhi hua kai fang 。du fu 《liu bie gong an tai yi sha men 》:“jiang na gong mei yi fang chun 。”⑦fa fang ;cong shang wang xia chuan da ming ling 。《yuan dian zhang ·chao gang ·sheng bu jian fan ge li 》:“ru jing dou sheng fu zou huo gai shou zhe ,zi dou sheng zou zhun yue ri fang zhi 。”(dou sheng :zai xiang guan zhi de chen hu 。zhi :zhi fu 。)you zhi jie qian yu ren yi qu li xi 。《bei ji shu ·chen yuan kang chuan 》:“fang ze (zhài)jiao yi ,bian yu zhou jun 。”(ze :tong “zhai ”。)⑧fang xia ;ge zhi 。《na shi ·yuan xiong liu shao chuan 》:“wang luo han hun han zuo ji ,wen guan jun yi du ,jing fang zhang gui jiang 。”⑨tong “fang ”。fang xiao ;mo ni 。《han shu ·gong yu chuan 》:“chen yu yi wei jin ru tai gu nan ,yi shao fang gu yi zi jie yan 。”(shao :shao 。)xun :
①gong xun ;te shu gong lao 。《shang shu ·da yu mo 》:“ji ke you xun 。”②guan pin ming 。bei chao zhi ming dui you gong ren yuan ci yu de rong yu chen hao 。《wei shu ·yuan huai chuan 》:“fu xun tiao zhi ,xun pin yi xia ,zui fa tao wang ,yu en bu you 。”(zui fa :zui hang xian lou 。en :zhi huang di en she 。)jia :
①zhi wu chong zi de wai pi 。《xi jing za ji 》juan wu :“tai ping zhi shi ,ze feng bu ming tiao ,kai jia san meng er yi 。”(ming tiao :feng chui shu zhi fa chu xiang sheng 。san meng :fen chu xin ya 。)《zhou yi ·jie 》:“lei yu zuo er bai guo cao mu jie jia che 。”②kai jia ,gu dai jiang shi zuo zhan shi chuan de hu shen yi chang 。duo yong pi ge zhi cheng 。《chu ci ·jiu ge ·guo shang 》:“cao wu ge xi bei xi jia 。”(bei :tong “pi ”。xi :zhi xi niu pi 。)ye fan zhi kai jia 。《lv shi chun qiu ·gui cu 》:“yi tie jia cao tie zhang yi zhan 。”(yi :chuan yi 。)《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“huan jia zhi bing ,gu ji si ye 。”③dai zhi bing shi 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“jin zhan shi hai zhe ji guan yu shui jun jing jia mo ren 。”④dong wu de jia ke 。yuan zhen 《gan shi 》:“tiao (tiáo)jia an ku qiu xie zhui 。”(tiao jia :chan tui de wai ke 。)⑤shou zhi he jiao zhi biao pi de ying ke 。zhou mi 《gui xin za shi xu ji ·jin feng ran jia 》:“xian xi jing zhi jia ,ran hou yi ci fu (fū)jia shang 。”(fu :tu ma 。)⑥tian gan de di yi wei 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“zhu hou jiang yi jia shu meng 。”⑦ju yu di yi wei 。ou yang xiu 《song yang yuan wai 》:“jun jia xiong di cai ,men zu dang shi jia 。”(jun :dui dui fang de zun chen 。)ye zhi shun xu di yi 。《xin tang shu ·yi wen zhi yi 》:“yi jia 、yi 、bing 、ding wei ci ,lie jing 、shi 、zi 、ji si ku 。”(ci :shun xu 。)⑧jiu shi hu kou bian zhi chan wei 。《nong zheng quan shu ·bei huang kao zhong 》:“mei bao tong shi jia ,she bao zheng fu ge yi ren ,mei jia tong shi hu ,she jia chang yi ren 。”chen :
①zhen 。cao pi 《liu fu 》:“bi shu hui zhi wei dong xi ,gu zhao meng er xian chen 。”(shu :zhong duo 。zhao :kai shi 。)②shi ke ;shi jian 。《shi jing ·da ya ·sang rou 》:“wo sheng bu chen ,feng tian chan nu 。”(bu chen :bu shi shi hou 。)③de zhi di wu wei 。④shi er shi chen zhi yi ,wu qian qi dao jiu shi wei chen shi 。⑤shi er de zhi de tong chen 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“liu lv liu lv ,er shi er chen li yi 。”⑥shi er sheng xiao shu long 。⑦xing ming 。1.xin su ,er shi ba su zhi yi 。you ming shang xing 、da huo 。2. zhi bei chen ,ji bei ji xing 。⑧ri 、yue 、xing de tong chen 。zhang heng 《dong jing fu 》:“jian chen liu (liú)zhi tai chang ,fen yan you yi rong yi 。”xue zeng zhu :“chen ,wei ri 、yue 、xing ye 。”(liu :qi bian xuan chui de zhuang shi pin 。tai chang :ci chu wei qi zhi ming 。yan you :huo hua piao wu de yang zi 。rong yi :gao di qi fu de yang zi 。)⑨gu zhou ming 。gu zhi zai jin hu na sheng yuan ling xian 。⑩shui ming ,ji chen shui 。yuan chu gui zhou sheng jiang kou xian xi bei fan jing shan ,dong jing hu na sheng ma yang 、chen xi liang xian hui ru yuan jiang 。jian :
①cai ;ta 。《shi jing ·da ya ·hang wei 》:“dui bi hang wei ,niu yang wu jian lv 。”(dui :ju mao 。hang wei :lu pang de lu wei 。)《zhuang zi ·ma ti 》:“ma ti ke yi jian shuang xue 。”②deng shang ;dao 。gu yi 《guo qin lun shang 》:“ran hou jian hua wei cheng 。”(hua :hua shan 。)《lv shi chun qiu ·li su 》:“mo dao zhi shi ,bu jian ji tu 。”③cheng xi ;ji cheng 。《shang shu ·cai zhong zhi ming 》:“wang ming cai zhong ,jian zhu hou wei 。”④shi hang ;lv hang 。《zuo chuan ·xi gong shi er nian 》:“wang jian nai zhi 。”(nai :ni de 。)《li ji ·qu li shang 》:“xiu shen jian yan ,wei zhi shan hang 。”⑤yin xi ;zun zhao 。gu yan wu 《ri zhi lu ·bu jian ji 》:“fu yao zhi fu ,song yao zhi yan ,hang yao zhi hang ,suo wei jian ji ye 。”⑥tong “jian (jiǎn)”。mie diao 。《shang shu ·cai zhong zhi ming 》:“cheng wang dong fa huai yi ,sui jian yan 。”zuo :
①fu 。《shi jing · da ya · ji zui 》:“jun zi mo nian ,yong xi zuo yin 。”(xi :ci gei 。yin :hou dai zi sun 。)li mi 《chen qing biao 》:“men cui zuo bao ,wan you er xi 。”②ci fu ;bao you 。《zuo chuan ·min gong yuan nian 》:“tian re zuo da zi ,ji mo jin hu !”(da zi :tai zi ,zhi jin tai zi shen sheng 。mo jin :bu yao liu zai jin guo 。)③jun wei ;guo yun ;di wei 。《shi ji ·yan zhao gong shi jia 》:“cheng wang ji you ,zhou gong she zheng ,dang guo jian zuo 。”(jian zuo :ji jun wei 。)ban gu 《dong dou fu 》:“wang zhe wang mang zuo ni ,han zuo zhong que 。”《song shu ·xie ling yun chuan 》:“tai zu deng zuo 。”④liu chuan ;chuan dai 。《jin shu ·duan zhuo chuan 》:“ai gong ming yi cheng ,yi dang shu zhi zhu bo ,chuan zuo mo shi 。”(zhu :jian du 。)⑤nian ;sui 。cao zhi 《yuan hui 》:“chu sui yuan zuo ,ji ri wei liang 。”《na shi ·yin yi xia ·shi bao ru 》:“liang wu di you shen jing shi ,chang wen nian zuo yuan jin 。”shu :
(yi )①ji suan 。《zhuang zi ·geng sang chu 》:“jian fa er zhi ,shu mi er chui 。”(zhi :shu 。)②bi jiao qi lai zui tu chu 。du fu 《wei feng lu shi zhai guan cao jiang jun hua ma tu 》:“guo chu yi lai hua an ma ,shen miao du shu jiang dou wang 。”③ze bei ;lie ju (zui hang )。《zuo chuan ·zhao gong er nian 》:“shi li shu zhi 。”④chen shui ;su shui 。《hou han shu ·mi heng chuan 》:“yu zi liu liu ,mo zu shu ye 。”(yu zi :ji yu de ren 。)shi jian 《tian xian zi ·qiu gui 》:“mo ren chu ,shen shen yu ,tian ya wang shi nan chong shu 。” (er )shù ①shu mu 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“hao wu zhi shu wei zhi mo 。”②shu ci 。ji ;ji ge 。chen gong yin 《qiu ri xi jiao yan ji 》:“yu sa xin ting shu hang lei ,na chao feng jing yi quan fei 。”(xin ting :ting ming 。)③suan shu 。《zhou li ·de guan ·da si tu 》:“san yue liu yi :li 、le 、she 、yu 、shu 、shu 。”④tian ming ;qi shu 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“yi wei li an lao ,shu ji ,wu ling dang chan yu 。”⑤gui lv ;fa ze 。《li ji ·yue ling 》:“fan ju da shi ,wu ni da shu ,bi shun ji shi 。”⑥ji yi ;fang shu 。《meng zi ·gao zi shang 》:“jin fu yi zhi wei shu ,xiao shu ye 。” (san )shuò ①duo ci ;pin fan 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“jin wu si wei zhi shi er nian ,ji si zhe shu yi 。”②fu ci 。lv ci 。《sun zi ·hang jun 》:“lv shang zhe jiong ye ,shu fa zhe kun ye 。” (si )cù xi ;mi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“shu gu (gǔ)bu ru hu (wū)chi ,yu bie bu ke sheng shi ye 。”(gu :wang 。hu chi :chi tang 。)zhi :
①dao ;dao da 。《shi jing ·qin feng ·wei yang 》:“wo song jiu shi ,ri zhi wei yang 。”(jiu shi :jiu fu ,mu qin de xiong di 。)《zuo chuan ·wen gong er nian 》:“qin shi you zhi 。”(shi :jun dui 。)②ji ;da dao 。li bai 《wang tian men shan 》:“tian men zhong duan chu jiang kai ,bi shui dong liu zhi ci hui 。”③da dao ji dian 。《lun yu ·yong ye 》:“zhong yong zhi wei de ye ,ji zhi yi hu !”《zhuang zi ·xiao yao you 》:“ci yi fei zhi zhi ye 。”④zhou bei ;zhou dao 。song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“huo yu ji chi duo ,se yu gong ,li yu zhi ,bu gan chu yi yan yi fu 。”(chi duo :hu he ;da sheng chi ze 。)⑤jie qi ming 。xia zhi 、dong zhi de tong chen 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“fan fen fen 、zhi 、qi 、bi ,bi shu yun wu 。”⑥fu ci 。zui ;ji 。《xun zi ·zheng lun 》:“zui zhi chong er xing zhi qing ,yong ren bu zhi e yi 。”⑦lian ci 。biao shi di chu ling yi hua ti 。xiang dang yu “zhi yu ”。《mo zi ·fei gong 》:“zhi rang ren quan shi ji tun zhe ,ji bu yi you shen ru ren yuan pu qie tao li 。”⑧tong “zhi ”。yi zhi ;zhi xiang 。ju yang 《shang shu wu wang 》:“gu yuan da wang mo hu ,cha ting ji zhi 。”《han shu ·ju yang chuan 》“zhi ”zuo “zhi ”。jin :
①ci shi ;xian zai 。《gui qu lai xi ci 》:“shi mi tu ji wei yuan ,jiao jin shi er zuo fei 。”《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao fu jin zhe shu bu yu shi 。”《zuo chuan ·xiang gong er nian 》:“(cui zi )jin bu lai yi 。”②xian dai 。yu “gu ”xiang dui 。《li ji ·zhong yong 》:“sheng hu jin zhi shi ,fan gu zhi dao 。”(fan :wei fan 。)《lun yu ·zi han 》:“hou sheng ke wei ,yan zhi lai zhe zhi bu ru jin ye ?”③jin ri 。《shi jing ·shao na ·biao you mei 》:“qiu wo shu shi ,dai ji jin xi 。”(shu :duo 。shi :zhi wei hun nan zi 。dai dài:ji ;dao 。)④dang jin 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jin fu tian xia zhi ren mu ,wei you bu shi sha ren zhe ye 。”⑤jiang yao ;jiang hui 。si ma qian 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“shu zi bu zu yu mou ,duo xiang wang tian xia zhe bi pei gong ye 。wu shu jin wei zhi lu yi 。”⑥bu jiu 。《shi ji ·shen tu jia lie chuan 》:“ru di wang ,wu jin shi ren shao re 。”⑦jia ru ;ru guo 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin bu ji xia ,wu peng tai gong 。”song :
①zhou dai zhu hou guo ming ,zhou wu wang feng yan hou dai yu song 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“li cheng shang zhi hou yu song yi feng sang lin 。”(cheng shang :ji shang shang 。sang lin :shang qi dao de de fang 。)②chao dai ming 。yi wei na bei chao shi liu yu suo jian (gong yuan 420—479nian )。yi wei wu dai mo zhao kuang yin suo jian (gong yuan 960—1279nian )jia :
①hao ;mei hao 。《shi jing ·bin feng ·dong shan 》:“ji xin kong jia ,ji jiu ru zhi he ?”(xin :zhi xin hun 。kong :hen 。jiu :chang jiu 。)②ji qing ;ji xiang 。《han shu ·li le zhi 》:“tiao (zhào)zheng jia ji hong yi chang ,xiu jia peng yin yi si fang 。”(tiao :tong “zhao ”。shi 。hong :da 。chang :chang cheng 。xiu :mei 。peng yin :xing rong sheng yin hong da 。yi :chong man 。)③zan mei ;jia jiang 。《han shu ·li le zhi 》:“gai jia ji jing yi er bu ji ji cai hui ,mei ji huan xin er bu liu ji sheng yin 。”(cai hui :cai huo 。liu :fang zong 。)《lun yu ·zi zhang 》:“jia shan er jin bu neng 。”④xi ai 。《zhuang zi ·tian dao 》:“ku si dao ,jia ru zi er ai fu ren 。”xi :
①bao shai ,shi dong xi gan zao 。lu chen 《zeng liu kun 》:“yang xi dan ya ,fu zao lu shui 。”(zao :xi 。)②guang ming ;ming liang 。cao zhi 《qi qi 》:“xi tian yao ri 。”③xing cheng 。he yan 《jing fu dian fu 》:“chong xi er lei cheng 。”④he le ;xi yue 。cai yong 《tai wei qiao xuan bei yin 》:“fan jian gong rong mao ,wen gong sheng yin ,mo bu xi yi yue yi 。”⑤xi hu 。hou zuo “xi ”。《huai na zi ·chu zhen 》:“gu fu er xi 。”
今日更新
-
犹自软心肠。
[2020-01-28]
-
眉黛敛羞蛾。
[2020-01-28]
-
只恐後期愆。
[2020-01-28]
-
孤芳敻与群芳别。
[2020-01-28]
-
眼底山河,楼头鼓角,都是英雄泪。
[2020-01-28]
今日推荐