• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 寒氣宜人最可憐,故將寒水散庭前。

    “寒氣宜人最可憐,故將寒水散庭前。”詩句出處:《雜曲歌辭·蘇摩遮》;是唐朝詩人張說的作品。

    摩遮本出海西胡,琉璃寶服紫髯胡。
    聞道皇恩遍宇宙,來時歌舞助歡娛。
    繡裝帕額寶花冠,夷歌騎舞借人看。
    自能激水成陰氣,不慮今年寒不寒。
    臘月凝陰積帝臺,豪歌擊鼓送寒來。
    油囊取得天河水,將添上壽萬年杯。
    寒氣宜人最可憐,故將寒水散庭前。
    惟願聖君無限壽,長取新年續舊年。
    昭成皇後帝傢親,榮樂諸人不比倫。
    往日霜前花委地,今年雪後樹逢春。

    《雜曲歌辭·蘇摩遮》唐朝詩人張說的作品。
    【註釋】:

    寒:

    ①冷。《禮記·月令》:“寒熱不節,民多虐疾。”《呂氏春秋·察今》:“見瓶水之冰,而知天下之寒。”②貧窮;貧寒。杜甫《自京赴奉先縣詠懷》:“彤庭所分帛,本自寒女出。”(彤庭:指富貴人傢。)《晉書·劉毅傳》:“是以上品無寒門,下品無士族。”③害怕;畏懼。《聊齋志異·辛十四娘》:“誤入澗谷,狼奔鴟(chī)叫,豎毛寒心。”(鴟:貓頭鷹。)

    氣:

    ①氣;氣體。《列子·天瑞》:“虹霓也,雲霧也,風雨也,四時也,此積氣之成乎天者也。”孟浩然《臨洞庭上張丞相》:“氣蒸雲夢澤,波撼嶽陽城。”②空氣。《列子·天瑞》:“天積氣耳,亡(wú)處亡氣。”(亡:通“無”。)③自然界陰陽風雨等現象。《莊子·逍遙遊》:“禦六氣之辯。”(禦:掌握適應。六氣:指陰陽風雨晦明。辯:同“變”。變化。)④呼吸;氣息。《漢書·蘇建傳附蘇武》:“武氣絕,半日復息。”⑤氣味。《大戴禮記·四代》:“食為味,味為氣。”⑥氣勢;精神狀態。《左傳·莊公十年》:“夫戰,勇氣也。”⑦古代哲學概念。指形成宇宙萬物的最基本的物質實體。《荀子·王制》:“水火有氣而無生。”⑧古代醫學指人體生存要素之一。《呂氏春秋·盡數》:“精不流則氣鬱。”

    宜:

    ①合適;適宜。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸,宜其室傢。”(之子:這個女子。於歸:出嫁。)②應當。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“將軍宜枉駕顧之。”③副詞。當然;難怪。《左傳·文公元年》:“宜君王之欲殺女而立職也。”(女:同“汝”。職:人名。)《孟子·梁惠王上》:“宜乎百姓之謂我愛也。”(愛:吝嗇。)④大概;也許。《孟子·公孫醜下》:“聞王命而遂不果,宜與夫禮若不相似然。”[宜若]似乎;好像。《孟子·滕文公下》:“枉尺而直尋,宜若可為也。”(尋:八尺。)

    最:

    ①古代考核政績或軍功的等級,以上等為“最”,下等為“殿”。《史記·絳侯周勃世傢》:“攻槐裡、好時,最。”(槐裡、好時:地名。)《漢書·宣帝紀》:“課殿最以聞。”②極;最。《莊子·天下》:“然惠施之口談,自以為最賢。”(口談:口才。)王維《相思》:“此物最相思。”③聚合。《管子·禁藏》:“冬,收五藏,最萬物。”(收五藏:收藏好五谷。)《史記·殷本紀》:“大最樂戲於沙丘。”④總要;總計。劉歆《與揚雄書》:“欲得其最目。”《史記·衛將軍驃騎列傳》:“最大將軍青凡七出擊匈奴。”(青:衛青。凡:共。)

    可:

    (一)①同意。《左傳·隱公三年》:“公曰:不可。”②正確。《史記·范雎蔡澤列傳》:“使以臣之言為可,願行而利其道;以臣之言為不可,久留臣無為也。”(使:如果。)③值得。白居易《賣炭翁》:“可憐身上衣正單,心憂炭賤願天寒。”④能夠;可以。《論語·公冶長》:“朽木不可雕也。”《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“庶曰:‘此人可就見,不可屈致也。’”⑤著實。《史記·田單列傳》:“吾懼燕(yān)人掘吾城外塚墓,僇(lù)先人,可為寒心。”(僇:通“戮”。殺。此指戮屍。)⑥適合;適宜。張翰《杖賦》:“方圓適意,洪細可乎。”李漁《笠翁一傢言·笠翁偶集·種植部》:“芙蕖則不然:自荷錢出水之日,便為點綴綠波;及其莖葉既生,則又日高日上……此皆言其可目者也。”⑦痊愈。董解元《西廂記諸宮調》卷三:“瘦得渾如削,百般醫療終難可。”(渾:簡直。)⑧當著,對著。周邦彥《南柯子》:“曉來階下按新聲,恰有一方明月可中庭。”(按:擊,奏。一方:一塊。)⑨副詞。1.表示估計,相當於“大約”。王維《洛陽女兒行》:“洛陽女兒對門居,才可容顏十五餘。”2. 表示轉折,相當於“卻”。李白《相逢行》:“相見情已深,未語可知心。”3. 表示反詰,相當於“豈”“哪”。《史記·項羽本紀》:“騅不逝兮可奈何!”方幹《山中言志》:“潛夫自有孤雲侶,可要王侯知姓名?”(潛夫:隱居的人。) (二)kè [可汗(hán)]亦作“可罕”。古代北方一些少數民族君主的稱號。古樂府《木蘭詩》:“昨夜見軍帖,可汗大點兵。”(軍帖:軍中文告。)

    可憐:

    ①值得憐憫。白居易《賣炭翁》:“~~身上衣正單,心憂炭賤願天寒。”②可愛。《玉臺新詠·古詩為焦仲卿妻作》:“自名秦羅敷,~~體無比。”③可惜。杜牧《阿房宮賦》:“楚人一炬,~~焦土。”④可怪。陸遊《平水》:“~~陌上離離草,一種逢春各短長。”⑤可羨。白居易《長恨歌》:“姐妹兄弟皆列士,~~光彩生門戶。”

    憐:

    ①憐憫;同情。《史記·淮陰侯列傳》:“(漢王)身居項王掌握中數(shuò)矣,項王憐而活之。”②愛;憐愛。韓愈《履霜操》:“母生眾兒,有母憐之。獨無母憐,兒寧不悲!”《戰國策·趙策四》:“丈夫亦愛憐其少子乎?”

    故:

    ①緣故;原因。王安石《讀孟嘗君傳》:“世皆稱孟嘗君能得士,士以故歸之。”高叔嗣《簡袁永之獄中》:“罪至欲何言,直以愚慵故。”②事。《韓非子·顯學》:“不道仁義者故,不聽學者之言。”(者:之。)特指祭祀、期會等大事。《禮記·玉藻》:“君無故不殺牛,大夫無故不殺羊,士無故不殺犬豕。”③事故。《孟子·盡心上》:“父母俱存,兄弟無故,一樂也。”④原來的;舊有的。袁凱《客中夜坐》:“落葉蕭蕭江水長,故園歸路更茫茫。”蘇洵《六國論》:“從六國破亡之故事。”⑤老朋友;舊交。曹丕《與吳質書》“昔年疾疫,尋故鄉離其災。”⑥去世。張居正《答總督王鑒川計處黃酋》:“近報吉能亦於三月三日病故。”(吉能:人名。)⑦副詞。1.本來。李白《白頭吟》:“兔絲故無情,隨風任傾倒。”2.仍然。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“三日斷五匹,大人故嫌遲。”(大人:對長輩的敬稱。)3. 故意。《史記·陳涉世傢》:“將尉醉,廣故數言欲之,忿恚尉。”⑧連詞。表示因果;“所以”。蘇洵《六國論》:“故曰弊在賂秦也。”2. 猶則,便。《周易·豫》:“天地以順動,故日月不過而四時不忒(tè);聖人以順動,則刑罰清而民服。”(忒:差錯。)

    將:

    (一)①扶持;扶助。《詩經·周南·樛木》:“樂隻君子,福履將之。”(隻:助詞。履:祿。)《木蘭詩》:“爺娘聞女來,出郭相扶將。”(郭:外城。)②帶領。《漢書·張禹傳》:“禹將(戴)崇入後堂飲食。”《淮南子·人間》:“其馬將胡駿馬而歸。”③取;拿。李白《將進酒》:“五花馬,千金裘,呼兒將出換美酒。”④送行。《淮南子·覽冥》:“不將不迎。”王安石《上皇帝萬言書》:“若夫迎新將故之勞。”(若夫:至於。)⑤做;奉行。《左傳·成公十三年》:“將事不敬。”⑥養;保養。《呂氏春秋·音律》:“以將陽氣。”⑦副詞。1.將要。《論語·述而》:“不知老之將至雲爾。”(雲:如此。爾:同“耳”,罷瞭。)《孟子·告子下》:“先生將何之?”(之:往。)《左傳· 隱公元年》:“夫人將啟之。”(啟之:給他開門。)2. 且,又。《詩經·小雅· 谷風》:“將恐將懼。”⑧介詞。以;用。《戰國策·秦策一》:“蘇秦始將連橫說秦惠王曰。”韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“肯將衰朽惜殘年。”⑨連詞。和;與。李頎《臨別送張諲入蜀》:“經山復歷水,百恨將千慮。”李白《月下獨酌》:“暫伴月將影。”⑩助詞。用在動詞後面,無實義。白居易《賣炭翁》:“一車炭,千餘斤,宮使驅將惜不得。” (二)jiàng ①將帥。《史記·陳涉世傢》:“王侯將相寧有種乎!”(寧:難道。)《呂氏春秋·執一》:“軍必有將。”②統率;帶兵。《左傳·桓公五年》:“虢公林父將右軍。”《史記·秦始皇本紀》:“楚上將軍項羽將楚卒往救鉅鹿。”(卒:兵。)③使擔任將領。《史記·孫子吳起列傳》:“齊威王欲將孫臏。”[將領]1. 將帥。《隋書·楊玄感傳》:“玄感欲立威名,陰求將領。”(暗中謀求將帥的職位。)2.率領。元結《宿洄溪翁宅》:“老翁八十猶能行,將領兒孫行拾稼。”(稼:莊稼。) (三)qiāng 請;希望。《詩經·衛風·氓》:“將子無怒,秋以為期。”(子:你。)李白《將進酒》:“將進酒,杯莫停。”

    寒:

    ①冷。《禮記·月令》:“寒熱不節,民多虐疾。”《呂氏春秋·察今》:“見瓶水之冰,而知天下之寒。”②貧窮;貧寒。杜甫《自京赴奉先縣詠懷》:“彤庭所分帛,本自寒女出。”(彤庭:指富貴人傢。)《晉書·劉毅傳》:“是以上品無寒門,下品無士族。”③害怕;畏懼。《聊齋志異·辛十四娘》:“誤入澗谷,狼奔鴟(chī)叫,豎毛寒心。”(鴟:貓頭鷹。)

    散:

    (一)①離散;分散。《周禮·夏官·大司馬》:“以九伐之法正邦國:……野荒民散則削之。”(削:削減其土地。)②分發;散發。《尚書·武成》:“散鹿臺之財,發巨橋之粟。”王守仁《登泰山》:“陽光散巖壑,秋容淡相輝。”③排遣;抒發。《三國志·魏書·陳思王植傳》:“使臣得一散所懷,攄舒蘊積,死不恨矣。”④紛亂。《淮南子·原道》:“不與物散,粹之至也。” (二)sǎn ①沒有約束;松散。《荀子·修身》:“庸眾駑散,則劫之以師友。”(庸:平庸。劫:劫奪,引申為強制其除去。)《北史·序傳》:“子孫散居諸國,或在趙,或在秦。”②閑散。《梁書·忠壯世子方傳》:“性愛林泉,特好散逸。”③粉末狀藥物。《後漢書·方術傳下 ·華佗》:“當須刳割者,便飲其麻沸散。”

    庭:

    ①正屋;廳堂。《論語·季氏》:“鯉趨而過庭。”《列子 · 楊朱》:“賓客在庭者日百住,庖廚之下,不絕煙火。”(住:停留。庖:廚房。)②廳堂階前的院子。劉禹錫《再遊玄都觀》:“百畝庭中半是苔。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣貆(huān)兮?”(狩:打獵。胡:為何。瞻:看到。縣:同“懸”,掛著。貆:同“獾”,獸名。)③帝王議事之處;朝廷。《尚書·盤庚上》:“王命眾悉至於庭。”(眾:百官。悉:全都。)《史記·廉頗藺相如列傳》:“拜送書於庭。”

    前:

    (一)①前進;向前。《左傳·昭公元年》:“二執戈者前矣。”②跟“後”相對。1.表示方位在前。李白《望廬山瀑佈二首》之二:“日照香爐生紫煙,遙看瀑佈掛前川。”2.表示次序在前。《聊齋志異·狼三則》:“(屠)復投之,後狼止而前狼又至。”3.表示時間在先。《禮記·檀弓上》:“子夏曰:‘我未之前聞也。’”③引導。《儀禮·士虞禮》:“祝前屍出戶。” (二)jiǎn 同“剪”。消滅。《吳子·論將》:“進道易,退道難,可來而前;進道險,退道易,可薄而擊。”(薄:迫近;逼近。)


  • 寒气宜人最可怜,故将寒水散庭前。

    “寒气宜人最可怜,故将寒水散庭前。”诗句出处:《杂曲歌辞·苏摩遮》;是唐朝诗人张说的作品。

    摩遮本出海西胡,琉璃宝服紫髯胡。
    闻道皇恩遍宇宙,来时歌舞助欢娱。
    绣装帕额宝花冠,夷歌骑舞借人看。
    自能激水成阴气,不虑今年寒不寒。
    腊月凝阴积帝台,豪歌击鼓送寒来。
    油囊取得天河水,将添上寿万年杯。
    寒气宜人最可怜,故将寒水散庭前。
    惟愿圣君无限寿,长取新年续旧年。
    昭成皇后帝家亲,荣乐诸人不比伦。
    往日霜前花委地,今年雪后树逢春。

    《杂曲歌辞·苏摩遮》唐朝诗人张说的作品。
    【注释】:

    寒:

    ①冷。《礼记·月令》:“寒热不节,民多虐疾。”《吕氏春秋·察今》:“见瓶水之冰,而知天下之寒。”②贫穷;贫寒。杜甫《自京赴奉先县咏怀》:“彤庭所分帛,本自寒女出。”(彤庭:指富贵人家。)《晋书·刘毅传》:“是以上品无寒门,下品无士族。”③害怕;畏惧。《聊斋志异·辛十四娘》:“误入涧谷,狼奔鸱(chī)叫,竖毛寒心。”(鸱:猫头鹰。)

    气:

    ①气;气体。《列子·天瑞》:“虹霓也,云雾也,风雨也,四时也,此积气之成乎天者也。”孟浩然《临洞庭上张丞相》:“气蒸云梦泽,波撼岳阳城。”②空气。《列子·天瑞》:“天积气耳,亡(wú)处亡气。”(亡:通“无”。)③自然界阴阳风雨等现象。《庄子·逍遥游》:“御六气之辩。”(御:掌握适应。六气:指阴阳风雨晦明。辩:同“变”。变化。)④呼吸;气息。《汉书·苏建传附苏武》:“武气绝,半日复息。”⑤气味。《大戴礼记·四代》:“食为味,味为气。”⑥气势;精神状态。《左传·庄公十年》:“夫战,勇气也。”⑦古代哲学概念。指形成宇宙万物的最基本的物质实体。《荀子·王制》:“水火有气而无生。”⑧古代医学指人体生存要素之一。《吕氏春秋·尽数》:“精不流则气郁。”

    宜:

    ①合适;适宜。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归,宜其室家。”(之子:这个女子。于归:出嫁。)②应当。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“将军宜枉驾顾之。”③副词。当然;难怪。《左传·文公元年》:“宜君王之欲杀女而立职也。”(女:同“汝”。职:人名。)《孟子·梁惠王上》:“宜乎百姓之谓我爱也。”(爱:吝啬。)④大概;也许。《孟子·公孙丑下》:“闻王命而遂不果,宜与夫礼若不相似然。”[宜若]似乎;好像。《孟子·滕文公下》:“枉尺而直寻,宜若可为也。”(寻:八尺。)

    最:

    ①古代考核政绩或军功的等级,以上等为“最”,下等为“殿”。《史记·绛侯周勃世家》:“攻槐里、好时,最。”(槐里、好时:地名。)《汉书·宣帝纪》:“课殿最以闻。”②极;最。《庄子·天下》:“然惠施之口谈,自以为最贤。”(口谈:口才。)王维《相思》:“此物最相思。”③聚合。《管子·禁藏》:“冬,收五藏,最万物。”(收五藏:收藏好五谷。)《史记·殷本纪》:“大最乐戏于沙丘。”④总要;总计。刘歆《与扬雄书》:“欲得其最目。”《史记·卫将军骠骑列传》:“最大将军青凡七出击匈奴。”(青:卫青。凡:共。)

    可:

    (一)①同意。《左传·隐公三年》:“公曰:不可。”②正确。《史记·范雎蔡泽列传》:“使以臣之言为可,愿行而利其道;以臣之言为不可,久留臣无为也。”(使:如果。)③值得。白居易《卖炭翁》:“可怜身上衣正单,心忧炭贱愿天寒。”④能够;可以。《论语·公冶长》:“朽木不可雕也。”《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“庶曰:‘此人可就见,不可屈致也。’”⑤着实。《史记·田单列传》:“吾惧燕(yān)人掘吾城外冢墓,僇(lù)先人,可为寒心。”(僇:通“戮”。杀。此指戮尸。)⑥适合;适宜。张翰《杖赋》:“方圆适意,洪细可乎。”李渔《笠翁一家言·笠翁偶集·种植部》:“芙蕖则不然:自荷钱出水之日,便为点缀绿波;及其茎叶既生,则又日高日上……此皆言其可目者也。”⑦痊愈。董解元《西厢记诸宫调》卷三:“瘦得浑如削,百般医疗终难可。”(浑:简直。)⑧当着,对着。周邦彦《南柯子》:“晓来阶下按新声,恰有一方明月可中庭。”(按:击,奏。一方:一块。)⑨副词。1.表示估计,相当于“大约”。王维《洛阳女儿行》:“洛阳女儿对门居,才可容颜十五余。”2. 表示转折,相当于“却”。李白《相逢行》:“相见情已深,未语可知心。”3. 表示反诘,相当于“岂”“哪”。《史记·项羽本纪》:“骓不逝兮可奈何!”方干《山中言志》:“潜夫自有孤云侣,可要王侯知姓名?”(潜夫:隐居的人。) (二)kè [可汗(hán)]亦作“可罕”。古代北方一些少数民族君主的称号。古乐府《木兰诗》:“昨夜见军帖,可汗大点兵。”(军帖:军中文告。)

    可怜:

    ①值得怜悯。白居易《卖炭翁》:“~~身上衣正单,心忧炭贱愿天寒。”②可爱。《玉台新咏·古诗为焦仲卿妻作》:“自名秦罗敷,~~体无比。”③可惜。杜牧《阿房宫赋》:“楚人一炬,~~焦土。”④可怪。陆游《平水》:“~~陌上离离草,一种逢春各短长。”⑤可羡。白居易《长恨歌》:“姐妹兄弟皆列士,~~光彩生门户。”

    怜:

    ①怜悯;同情。《史记·淮阴侯列传》:“(汉王)身居项王掌握中数(shuò)矣,项王怜而活之。”②爱;怜爱。韩愈《履霜操》:“母生众儿,有母怜之。独无母怜,儿宁不悲!”《战国策·赵策四》:“丈夫亦爱怜其少子乎?”

    故:

    ①缘故;原因。王安石《读孟尝君传》:“世皆称孟尝君能得士,士以故归之。”高叔嗣《简袁永之狱中》:“罪至欲何言,直以愚慵故。”②事。《韩非子·显学》:“不道仁义者故,不听学者之言。”(者:之。)特指祭祀、期会等大事。《礼记·玉藻》:“君无故不杀牛,大夫无故不杀羊,士无故不杀犬豕。”③事故。《孟子·尽心上》:“父母俱存,兄弟无故,一乐也。”④原来的;旧有的。袁凯《客中夜坐》:“落叶萧萧江水长,故园归路更茫茫。”苏洵《六国论》:“从六国破亡之故事。”⑤老朋友;旧交。曹丕《与吴质书》“昔年疾疫,寻故乡离其灾。”⑥去世。张居正《答总督王鉴川计处黄酋》:“近报吉能亦于三月三日病故。”(吉能:人名。)⑦副词。1.本来。李白《白头吟》:“兔丝故无情,随风任倾倒。”2.仍然。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“三日断五匹,大人故嫌迟。”(大人:对长辈的敬称。)3. 故意。《史记·陈涉世家》:“将尉醉,广故数言欲之,忿恚尉。”⑧连词。表示因果;“所以”。苏洵《六国论》:“故曰弊在赂秦也。”2. 犹则,便。《周易·豫》:“天地以顺动,故日月不过而四时不忒(tè);圣人以顺动,则刑罚清而民服。”(忒:差错。)

    将:

    (一)①扶持;扶助。《诗经·周南·樛木》:“乐只君子,福履将之。”(只:助词。履:禄。)《木兰诗》:“爷娘闻女来,出郭相扶将。”(郭:外城。)②带领。《汉书·张禹传》:“禹将(戴)崇入后堂饮食。”《淮南子·人间》:“其马将胡骏马而归。”③取;拿。李白《将进酒》:“五花马,千金裘,呼儿将出换美酒。”④送行。《淮南子·览冥》:“不将不迎。”王安石《上皇帝万言书》:“若夫迎新将故之劳。”(若夫:至于。)⑤做;奉行。《左传·成公十三年》:“将事不敬。”⑥养;保养。《吕氏春秋·音律》:“以将阳气。”⑦副词。1.将要。《论语·述而》:“不知老之将至云尔。”(云:如此。尔:同“耳”,罢了。)《孟子·告子下》:“先生将何之?”(之:往。)《左传· 隐公元年》:“夫人将启之。”(启之:给他开门。)2. 且,又。《诗经·小雅· 谷风》:“将恐将惧。”⑧介词。以;用。《战国策·秦策一》:“苏秦始将连横说秦惠王曰。”韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“肯将衰朽惜残年。”⑨连词。和;与。李颀《临别送张諲入蜀》:“经山复历水,百恨将千虑。”李白《月下独酌》:“暂伴月将影。”⑩助词。用在动词后面,无实义。白居易《卖炭翁》:“一车炭,千余斤,宫使驱将惜不得。” (二)jiàng ①将帅。《史记·陈涉世家》:“王侯将相宁有种乎!”(宁:难道。)《吕氏春秋·执一》:“军必有将。”②统率;带兵。《左传·桓公五年》:“虢公林父将右军。”《史记·秦始皇本纪》:“楚上将军项羽将楚卒往救钜鹿。”(卒:兵。)③使担任将领。《史记·孙子吴起列传》:“齐威王欲将孙膑。”[将领]1. 将帅。《隋书·杨玄感传》:“玄感欲立威名,阴求将领。”(暗中谋求将帅的职位。)2.率领。元结《宿洄溪翁宅》:“老翁八十犹能行,将领儿孙行拾稼。”(稼:庄稼。) (三)qiāng 请;希望。《诗经·卫风·氓》:“将子无怒,秋以为期。”(子:你。)李白《将进酒》:“将进酒,杯莫停。”

    寒:

    ①冷。《礼记·月令》:“寒热不节,民多虐疾。”《吕氏春秋·察今》:“见瓶水之冰,而知天下之寒。”②贫穷;贫寒。杜甫《自京赴奉先县咏怀》:“彤庭所分帛,本自寒女出。”(彤庭:指富贵人家。)《晋书·刘毅传》:“是以上品无寒门,下品无士族。”③害怕;畏惧。《聊斋志异·辛十四娘》:“误入涧谷,狼奔鸱(chī)叫,竖毛寒心。”(鸱:猫头鹰。)

    散:

    (一)①离散;分散。《周礼·夏官·大司马》:“以九伐之法正邦国:……野荒民散则削之。”(削:削减其土地。)②分发;散发。《尚书·武成》:“散鹿台之财,发巨桥之粟。”王守仁《登泰山》:“阳光散岩壑,秋容淡相辉。”③排遣;抒发。《三国志·魏书·陈思王植传》:“使臣得一散所怀,摅舒蕴积,死不恨矣。”④纷乱。《淮南子·原道》:“不与物散,粹之至也。” (二)sǎn ①没有约束;松散。《荀子·修身》:“庸众驽散,则劫之以师友。”(庸:平庸。劫:劫夺,引申为强制其除去。)《北史·序传》:“子孙散居诸国,或在赵,或在秦。”②闲散。《梁书·忠壮世子方传》:“性爱林泉,特好散逸。”③粉末状药物。《后汉书·方术传下 ·华佗》:“当须刳割者,便饮其麻沸散。”

    庭:

    ①正屋;厅堂。《论语·季氏》:“鲤趋而过庭。”《列子 · 杨朱》:“宾客在庭者日百住,庖厨之下,不绝烟火。”(住:停留。庖:厨房。)②厅堂阶前的院子。刘禹锡《再游玄都观》:“百亩庭中半是苔。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县貆(huān)兮?”(狩:打猎。胡:为何。瞻:看到。县:同“悬”,挂着。貆:同“獾”,兽名。)③帝王议事之处;朝廷。《尚书·盘庚上》:“王命众悉至于庭。”(众:百官。悉:全都。)《史记·廉颇蔺相如列传》:“拜送书于庭。”

    前:

    (一)①前进;向前。《左传·昭公元年》:“二执戈者前矣。”②跟“后”相对。1.表示方位在前。李白《望庐山瀑布二首》之二:“日照香炉生紫烟,遥看瀑布挂前川。”2.表示次序在前。《聊斋志异·狼三则》:“(屠)复投之,后狼止而前狼又至。”3.表示时间在先。《礼记·檀弓上》:“子夏曰:‘我未之前闻也。’”③引导。《仪礼·士虞礼》:“祝前尸出户。” (二)jiǎn 同“剪”。消灭。《吴子·论将》:“进道易,退道难,可来而前;进道险,退道易,可薄而击。”(薄:迫近;逼近。)


  • han qi yi ren zui ke lian ,gu jiang han shui san ting qian 。

    “han qi yi ren zui ke lian ,gu jiang han shui san ting qian 。”shi gou chu chu :《za qu ge ci ·su ma zhe 》;shi tang chao shi ren zhang shui de zuo pin 。

    ma zhe ben chu hai xi hu ,liu li bao fu zi ran hu 。
    wen dao huang en bian yu zhou ,lai shi ge wu zhu huan yu 。
    xiu zhuang pa e bao hua guan ,yi ge ji wu jie ren kan 。
    zi neng ji shui cheng yin qi ,bu lv jin nian han bu han 。
    la yue ning yin ji di tai ,hao ge ji gu song han lai 。
    you nang qu de tian he shui ,jiang tian shang shou mo nian bei 。
    han qi yi ren zui ke lian ,gu jiang han shui san ting qian 。
    wei yuan sheng jun mo xian shou ,chang qu xin nian xu jiu nian 。
    zhao cheng huang hou di jia qin ,rong le zhu ren bu bi lun 。
    wang ri shuang qian hua wei de ,jin nian xue hou shu feng chun 。

    《za qu ge ci ·su ma zhe 》tang chao shi ren zhang shui de zuo pin 。
    【zhu shi 】:

    han :

    ①leng 。《li ji ·yue ling 》:“han re bu jie ,min duo nve ji 。”《lv shi chun qiu ·cha jin 》:“jian ping shui zhi bing ,er zhi tian xia zhi han 。”②pin qiong ;pin han 。du fu 《zi jing fu feng xian xian yong huai 》:“tong ting suo fen bo ,ben zi han nv chu 。”(tong ting :zhi fu gui ren jia 。)《jin shu ·liu yi chuan 》:“shi yi shang pin mo han men ,xia pin mo shi zu 。”③hai pa ;wei ju 。《liao zhai zhi yi ·xin shi si niang 》:“wu ru jian gu ,lang ben chi (chī)jiao ,shu mao han xin 。”(chi :mao tou ying 。)

    qi :

    ①qi ;qi ti 。《lie zi ·tian rui 》:“hong ni ye ,yun wu ye ,feng yu ye ,si shi ye ,ci ji qi zhi cheng hu tian zhe ye 。”meng hao ran 《lin dong ting shang zhang cheng xiang 》:“qi zheng yun meng ze ,bo han yue yang cheng 。”②kong qi 。《lie zi ·tian rui 》:“tian ji qi er ,wang (wú)chu wang qi 。”(wang :tong “mo ”。)③zi ran jie yin yang feng yu deng xian xiang 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“yu liu qi zhi bian 。”(yu :zhang wo kuo ying 。liu qi :zhi yin yang feng yu hui ming 。bian :tong “bian ”。bian hua 。)④hu xi ;qi xi 。《han shu ·su jian chuan fu su wu 》:“wu qi jue ,ban ri fu xi 。”⑤qi wei 。《da dai li ji ·si dai 》:“shi wei wei ,wei wei qi 。”⑥qi shi ;jing shen zhuang tai 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“fu zhan ,yong qi ye 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi xing cheng yu zhou mo wu de zui ji ben de wu zhi shi ti 。《xun zi ·wang zhi 》:“shui huo you qi er mo sheng 。”⑧gu dai yi xue zhi ren ti sheng cun yao su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·jin shu 》:“jing bu liu ze qi yu 。”

    yi :

    ①ge kuo ;kuo yi 。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui ,yi ji shi jia 。”(zhi zi :zhe ge nv zi 。yu gui :chu jia 。)②ying dang 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“jiang jun yi wang jia gu zhi 。”③fu ci 。dang ran ;nan guai 。《zuo chuan ·wen gong yuan nian 》:“yi jun wang zhi yu sha nv er li zhi ye 。”(nv :tong “ru ”。zhi :ren ming 。)《meng zi ·liang hui wang shang 》:“yi hu bai xing zhi wei wo ai ye 。”(ai :lin se 。)④da gai ;ye hu 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“wen wang ming er sui bu guo ,yi yu fu li re bu xiang shi ran 。”[yi re ]shi hu ;hao xiang 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“wang che er zhi xun ,yi re ke wei ye 。”(xun :ba che 。)

    zui :

    ①gu dai kao he zheng ji huo jun gong de deng ji ,yi shang deng wei “zui ”,xia deng wei “dian ”。《shi ji ·jiang hou zhou bo shi jia 》:“gong huai li 、hao shi ,zui 。”(huai li 、hao shi :de ming 。)《han shu ·xuan di ji 》:“ke dian zui yi wen 。”②ji ;zui 。《zhuang zi ·tian xia 》:“ran hui shi zhi kou tan ,zi yi wei zui xian 。”(kou tan :kou cai 。)wang wei 《xiang sai 》:“ci wu zui xiang sai 。”③ju ge 。《guan zi ·jin cang 》:“dong ,shou wu cang ,zui mo wu 。”(shou wu cang :shou cang hao wu gu 。)《shi ji ·yan ben ji 》:“da zui le hu yu sha qiu 。”④zong yao ;zong ji 。liu xin 《yu yang xiong shu 》:“yu de ji zui mu 。”《shi ji ·wei jiang jun biao ji lie chuan 》:“zui da jiang jun qing fan qi chu ji xiong nu 。”(qing :wei qing 。fan :gong 。)

    ke :

    (yi )①tong yi 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“gong yue :bu ke 。”②zheng que 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“shi yi chen zhi yan wei ke ,yuan hang er li ji dao ;yi chen zhi yan wei bu ke ,jiu liu chen mo wei ye 。”(shi :ru guo 。)③zhi de 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“ke lian shen shang yi zheng chan ,xin you tan jian yuan tian han 。”④neng gou ;ke yi 。《lun yu ·gong ye chang 》:“xiu mu bu ke diao ye 。”《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“shu yue :‘ci ren ke jiu jian ,bu ke qu zhi ye 。’”⑤zhao shi 。《shi ji ·tian chan lie chuan 》:“wu ju yan (yān)ren jue wu cheng wai zhong mu ,僇(lù)xian ren ,ke wei han xin 。”(僇:tong “lu ”。sha 。ci zhi lu shi 。)⑥kuo ge ;kuo yi 。zhang han 《zhang fu 》:“fang yuan kuo yi ,hong xi ke hu 。”li yu 《li weng yi jia yan ·li weng ou ji ·chong zhi bu 》:“fu qu ze bu ran :zi he qian chu shui zhi ri ,bian wei dian chuo lu bo ;ji ji jing xie ji sheng ,ze you ri gao ri shang ……ci jie yan ji ke mu zhe ye 。”⑦quan yu 。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan san :“shou de hun ru xiao ,bai ban yi liao zhong nan ke 。”(hun :jian zhi 。)⑧dang zhao ,dui zhao 。zhou bang yan 《na ke zi 》:“xiao lai jie xia an xin sheng ,qia you yi fang ming yue ke zhong ting 。”(an :ji ,zou 。yi fang :yi kuai 。)⑨fu ci 。1.biao shi gu ji ,xiang dang yu “da yao ”。wang wei 《luo yang nv er hang 》:“luo yang nv er dui men ju ,cai ke rong yan shi wu yu 。”2. biao shi zhuai she ,xiang dang yu “que ”。li bai 《xiang feng hang 》:“xiang jian qing yi shen ,wei yu ke zhi xin 。”3. biao shi fan jie ,xiang dang yu “qi ”“na ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“zhui bu shi xi ke nai he !”fang gan 《shan zhong yan zhi 》:“qian fu zi you gu yun lv ,ke yao wang hou zhi xing ming ?”(qian fu :yin ju de ren 。) (er )kè [ke han (hán)]yi zuo “ke han ”。gu dai bei fang yi xie shao shu min zu jun zhu de chen hao 。gu le fu 《mu lan shi 》:“zuo ye jian jun tie ,ke han da dian bing 。”(jun tie :jun zhong wen gao 。)

    ke lian :

    ①zhi de lian min 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“~~shen shang yi zheng chan ,xin you tan jian yuan tian han 。”②ke ai 。《yu tai xin yong ·gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“zi ming qin luo fu ,~~ti mo bi 。”③ke xi 。du mu 《a fang gong fu 》:“chu ren yi ju ,~~jiao tu 。”④ke guai 。liu you 《ping shui 》:“~~mo shang li li cao ,yi chong feng chun ge duan chang 。”⑤ke xian 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“jie mei xiong di jie lie shi ,~~guang cai sheng men hu 。”

    lian :

    ①lian min ;tong qing 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“(han wang )shen ju xiang wang zhang wo zhong shu (shuò)yi ,xiang wang lian er huo zhi 。”②ai ;lian ai 。han yu 《lv shuang cao 》:“mu sheng zhong er ,you mu lian zhi 。du mo mu lian ,er ning bu bei !”《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“zhang fu yi ai lian ji shao zi hu ?”

    gu :

    ①yuan gu ;yuan yin 。wang an dan 《dou meng chang jun chuan 》:“shi jie chen meng chang jun neng de shi ,shi yi gu gui zhi 。”gao shu si 《jian yuan yong zhi yu zhong 》:“zui zhi yu he yan ,zhi yi yu yong gu 。”②shi 。《han fei zi ·xian xue 》:“bu dao ren yi zhe gu ,bu ting xue zhe zhi yan 。”(zhe :zhi 。)te zhi ji si 、ji hui deng da shi 。《li ji ·yu zao 》:“jun mo gu bu sha niu ,da fu mo gu bu sha yang ,shi mo gu bu sha quan shi 。”③shi gu 。《meng zi ·jin xin shang 》:“fu mu ju cun ,xiong di mo gu ,yi le ye 。”④yuan lai de ;jiu you de 。yuan kai 《ke zhong ye zuo 》:“la xie xiao xiao jiang shui chang ,gu yuan gui lu geng mang mang 。”su xun 《liu guo lun 》:“cong liu guo po wang zhi gu shi 。”⑤lao peng you ;jiu jiao 。cao pi 《yu wu zhi shu 》“xi nian ji yi ,xun gu xiang li ji zai 。”⑥qu shi 。zhang ju zheng 《da zong du wang jian chuan ji chu huang qiu 》:“jin bao ji neng yi yu san yue san ri bing gu 。”(ji neng :ren ming 。)⑦fu ci 。1.ben lai 。li bai 《bai tou yin 》:“tu si gu mo qing ,sui feng ren qing dao 。”2.reng ran 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“san ri duan wu pi ,da ren gu xian chi 。”(da ren :dui chang bei de jing chen 。)3. gu yi 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“jiang wei zui ,an gu shu yan yu zhi ,fen hui wei 。”⑧lian ci 。biao shi yin guo ;“suo yi ”。su xun 《liu guo lun 》:“gu yue bi zai lu qin ye 。”2. you ze ,bian 。《zhou yi ·yu 》:“tian de yi shun dong ,gu ri yue bu guo er si shi bu te (tè);sheng ren yi shun dong ,ze xing fa qing er min fu 。”(te :cha cuo 。)

    jiang :

    (yi )①fu chi ;fu zhu 。《shi jing ·zhou na ·jiu mu 》:“le zhi jun zi ,fu lv jiang zhi 。”(zhi :zhu ci 。lv :lu 。)《mu lan shi 》:“ye niang wen nv lai ,chu guo xiang fu jiang 。”(guo :wai cheng 。)②dai ling 。《han shu ·zhang yu chuan 》:“yu jiang (dai )chong ru hou tang yin shi 。”《huai na zi ·ren jian 》:“ji ma jiang hu jun ma er gui 。”③qu ;na 。li bai 《jiang jin jiu 》:“wu hua ma ,qian jin qiu ,hu er jiang chu huan mei jiu 。”④song hang 。《huai na zi ·lan ming 》:“bu jiang bu ying 。”wang an dan 《shang huang di mo yan shu 》:“re fu ying xin jiang gu zhi lao 。”(re fu :zhi yu 。)⑤zuo ;feng hang 。《zuo chuan ·cheng gong shi san nian 》:“jiang shi bu jing 。”⑥yang ;bao yang 。《lv shi chun qiu ·yin lv 》:“yi jiang yang qi 。”⑦fu ci 。1.jiang yao 。《lun yu ·shu er 》:“bu zhi lao zhi jiang zhi yun er 。”(yun :ru ci 。er :tong “er ”,ba le 。)《meng zi ·gao zi xia 》:“xian sheng jiang he zhi ?”(zhi :wang 。)《zuo chuan · yin gong yuan nian 》:“fu ren jiang qi zhi 。”(qi zhi :gei ta kai men 。)2. ju ,you 。《shi jing ·xiao ya · gu feng 》:“jiang kong jiang ju 。”⑧jie ci 。yi ;yong 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“su qin shi jiang lian heng shui qin hui wang yue 。”han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“ken jiang cui xiu xi can nian 。”⑨lian ci 。he ;yu 。li qi 《lin bie song zhang yin ru shu 》:“jing shan fu li shui ,bai hen jiang qian lv 。”li bai 《yue xia du zhuo 》:“zan ban yue jiang ying 。”⑩zhu ci 。yong zai dong ci hou mian ,mo shi yi 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“yi che tan ,qian yu jin ,gong shi qu jiang xi bu de 。” (er )jiàng ①jiang shuai 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“wang hou jiang xiang ning you chong hu !”(ning :nan dao 。)《lv shi chun qiu ·zhi yi 》:“jun bi you jiang 。”②tong lv ;dai bing 。《zuo chuan ·huan gong wu nian 》:“guo gong lin fu jiang you jun 。”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“chu shang jiang jun xiang yu jiang chu cu wang jiu ju lu 。”(cu :bing 。)③shi dan ren jiang ling 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ji wei wang yu jiang sun bin 。”[jiang ling ]1. jiang shuai 。《sui shu ·yang xuan gan chuan 》:“xuan gan yu li wei ming ,yin qiu jiang ling 。”(an zhong mou qiu jiang shuai de zhi wei 。)2.lv ling 。yuan jie 《su hui xi weng zhai 》:“lao weng ba shi you neng hang ,jiang ling er sun hang she jia 。”(jia :zhuang jia 。) (san )qiāng qing ;xi wang 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“jiang zi mo nu ,qiu yi wei ji 。”(zi :ni 。)li bai 《jiang jin jiu 》:“jiang jin jiu ,bei mo ting 。”

    han :

    ①leng 。《li ji ·yue ling 》:“han re bu jie ,min duo nve ji 。”《lv shi chun qiu ·cha jin 》:“jian ping shui zhi bing ,er zhi tian xia zhi han 。”②pin qiong ;pin han 。du fu 《zi jing fu feng xian xian yong huai 》:“tong ting suo fen bo ,ben zi han nv chu 。”(tong ting :zhi fu gui ren jia 。)《jin shu ·liu yi chuan 》:“shi yi shang pin mo han men ,xia pin mo shi zu 。”③hai pa ;wei ju 。《liao zhai zhi yi ·xin shi si niang 》:“wu ru jian gu ,lang ben chi (chī)jiao ,shu mao han xin 。”(chi :mao tou ying 。)

    san :

    (yi )①li san ;fen san 。《zhou li ·xia guan ·da si ma 》:“yi jiu fa zhi fa zheng bang guo :……ye huang min san ze xiao zhi 。”(xiao :xiao jian ji tu de 。)②fen fa ;san fa 。《shang shu ·wu cheng 》:“san lu tai zhi cai ,fa ju qiao zhi su 。”wang shou ren 《deng tai shan 》:“yang guang san yan he ,qiu rong dan xiang hui 。”③pai qian ;shu fa 。《san guo zhi ·wei shu ·chen sai wang zhi chuan 》:“shi chen de yi san suo huai ,shu shu wen ji ,si bu hen yi 。”④fen luan 。《huai na zi ·yuan dao 》:“bu yu wu san ,cui zhi zhi ye 。” (er )sǎn ①mei you yao shu ;song san 。《xun zi ·xiu shen 》:“yong zhong nu san ,ze jie zhi yi shi you 。”(yong :ping yong 。jie :jie duo ,yin shen wei jiang zhi ji chu qu 。)《bei shi ·xu chuan 》:“zi sun san ju zhu guo ,huo zai zhao ,huo zai qin 。”②xian san 。《liang shu ·zhong zhuang shi zi fang chuan 》:“xing ai lin quan ,te hao san yi 。”③fen mo zhuang yao wu 。《hou han shu ·fang shu chuan xia ·hua tuo 》:“dang xu ku ge zhe ,bian yin ji ma fei san 。”

    ting :

    ①zheng wu ;ting tang 。《lun yu ·ji shi 》:“li qu er guo ting 。”《lie zi · yang zhu 》:“bin ke zai ting zhe ri bai zhu ,pao chu zhi xia ,bu jue yan huo 。”(zhu :ting liu 。pao :chu fang 。)②ting tang jie qian de yuan zi 。liu yu xi 《zai you xuan dou guan 》:“bai mu ting zhong ban shi tai 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian huan (huān)xi ?”(shou :da lie 。hu :wei he 。zhan :kan dao 。xian :tong “xuan ”,gua zhao 。huan :tong “huan ”,shou ming 。)③di wang yi shi zhi chu ;chao ting 。《shang shu ·pan geng shang 》:“wang ming zhong xi zhi yu ting 。”(zhong :bai guan 。xi :quan dou 。)《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“bai song shu yu ting 。”

    qian :

    (yi )①qian jin ;xiang qian 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“er zhi ge zhe qian yi 。”②gen “hou ”xiang dui 。1.biao shi fang wei zai qian 。li bai 《wang lu shan bao bu er shou 》zhi er :“ri zhao xiang lu sheng zi yan ,yao kan bao bu gua qian chuan 。”2.biao shi ci xu zai qian 。《liao zhai zhi yi ·lang san ze 》:“(tu )fu tou zhi ,hou lang zhi er qian lang you zhi 。”3.biao shi shi jian zai xian 。《li ji ·tan gong shang 》:“zi xia yue :‘wo wei zhi qian wen ye 。’”③yin dao 。《yi li ·shi yu li 》:“zhu qian shi chu hu 。” (er )jiǎn tong “jian ”。xiao mie 。《wu zi ·lun jiang 》:“jin dao yi ,tui dao nan ,ke lai er qian ;jin dao xian ,tui dao yi ,ke bao er ji 。”(bao :pai jin ;bi jin 。)

今日更新
今日推荐