- 繁体
- 简体
- 拼音
-
勸參留守謁大尹,言語才及輒掩耳。
“勸參留守謁大尹,言語才及輒掩耳。”詩句出處:《寄盧仝》;是唐朝詩人韓愈的作品。玉川先生洛城裡,破屋數間而已矣。一奴長須不裹頭,《寄盧仝》唐朝詩人韓愈的作品。
一婢赤腳老無齒。辛勤奉養十餘人,上有慈親下妻子。
先生結發憎俗徒,閉門不出動一紀。至今鄰僧乞米送,
仆忝縣尹能不恥。俸錢供給公私餘,時致薄少助祭祀。
勸參留守謁大尹,言語才及輒掩耳。水北山人得名聲,
去年去作幕下士。水南山人又繼往,鞍馬仆從塞閭裡。
少室山人索價高,兩以諫官征不起。彼皆刺口論世事,
有力未免遭驅使。先生事業不可量,惟用法律自繩己。
春秋三傳束高閣,獨抱遺經窮終始。往年弄筆嘲同異,
怪辭驚眾謗不已。近來自說尋坦途。猶上虛空跨綠駬。
去年生兒名添丁,意令與國充耘耔。國傢丁口連四海,
豈無農夫親耒耜。先生抱才終大用,宰相未許終不仕。
假如不在陳力列,立言垂范亦足恃。苗裔當蒙十世宥,
豈謂貽厥無基阯。故知忠孝生天性,潔身亂倫定足擬。
昨晚長須來下狀,隔墻惡少惡難似。每騎屋山下窺闞,
渾舍驚怕走折趾。憑依婚媾欺官吏,不信令行能禁止。
先生受屈未曾語,忽此來告良有以。嗟我身為赤縣令,
操權不用欲何俟。立召賊曹呼伍伯,盡取鼠輩屍諸市。
先生又遣長須來,如此處置非所喜。況又時當長養節,
都邑未可猛政理。先生固是餘所畏,度量不敢窺涯涘。
放縱是誰之過歟,效尤戮仆愧前史。買羊沽酒謝不敏,
偶逢明月曜桃李。先生有意許降臨,更遣長須致雙鯉。
【註釋】:勸:
①勉勵;鼓勵;獎勵。《左傳·成公十四年》:“懲惡而勸善,非聖人誰能修之?”晁錯《論貴粟疏》:“三曰勸農耕。”②受鼓勵。《韓非子·顯學》:“夫有功者必賞,則爵祿厚而愈勸。”③進言鼓勵;勸說;勸阻。《呂氏春秋·慎行》:“王為建取妻於秦而美,無忌勸王奪。”④努力。《鹽鐵論·未通》:“故牧民之道,除其所疾,適其所安,安而不擾,使而不勞,是以百姓勸業而樂公賦。”(牧:統治。公賦:國傢的賦稅。)參:
(一)can ①[動]參加,參 與。《荀子·強國》:“與之~國政,正是非。”②通“驂”。[參乘]1. [動]在車子右邊陪乘。《史記·文帝本紀》:“乃命宋昌~~。”2. [名]在車子右邊陪乘的人。《鴻門宴》:“沛公之~~樊噲者也。”③[動]檢驗。《韓非子·顯學》:“無~驗而必之者,愚也。”④[動]下級謁見上級。《戰國策·秦策四》:“臣之義不~拜。”⑤[動]並排站著。《論語·衛靈公》:“丘則見其~於前也。”(二) san ①[數]通“三”。三分。《左傳·隱公元年》:“先王之制,大都不過~國之一。”②[數][參伍]三與五。表示錯綜復雜。《周易·系辭上》:“~伍以變,錯綜其數。”(三) shen ①[名]星名。二十八宿之一。《詩經·召南·小星》:“維~與昴。”②[名][參商]參星與商星。因兩者不會同時出現於天空,故借以比喻彼此分離,不能相會。曹植《與吳季重書》:“別有~~之闊。”留:
(一)①停留;停止。《史記·魏公子列傳》:“已卻秦存趙,使將將其軍歸魏,而公子獨與客留趙。”②留下。《史記·高祖本紀》:“呂公因目固留高祖。”③扣留。《史記·李斯列傳》:“趙高因留所賜扶蘇璽書。”(璽書:封口處蓋有玉璽的詔書。)④保存;存留。杜甫《詠懷古跡五首》之三:“一去紫臺連朔漠,獨留青塚向黃昏。”⑤拖延。《戰國策·宋衛策》:“臣請受邊城,徐其攻而留其日。”⑥古地名。1.春秋鄭邑。故地在今河南省開封市陳留城。2. 春秋宋邑。故地在今江蘇省沛縣東南。(二)liù等待;伺候。《莊子·山木》:“執彈而留之。”留守:
留下來鎮守。《史記·越王勾踐世傢》:“吳國精兵從王,惟獨老弱與太子~~。”守:
①官吏的職責。《左傳·隱公五年》:“官司之守,非君所及也。”②掌管;管理。《左傳·昭公二十年》:“山林之木,衡鹿守之。”(衡鹿:官名。)③守衛;防守;保衛。《周易 ·坎卦》:“王公設險,以守其國。”④守候。《韓非子·五蠹》:“守株,冀復得兔。”(冀:希望。)⑤看守;守護。《國語·越語上》:“將免者以告,公令醫守之。”⑥遵守;保持。《孟子·滕文公下》:“守先王之道。”⑦操守;節操。《呂氏春秋·論人》:“喜之以驗其守。”⑧官名。《史記·孫子吳起列傳》:“吳起為西河守。”謁:
①告訴;陳述。《戰國策·秦策一》:“臣請謁其故。”②告發;報告。《韓非子·五蠹》:“楚之有直躬,其父竊羊而謁之吏。”(直躬:正直的人。)③請求。《左傳·昭公十六年》:“宣子謁諸鄭伯,子產弗與。”(諸:於。)④進見;拜見。《史記·淮陰侯列傳》:“欲謁上,恐見禽。”(見:被。禽:擒。)⑤名帖。把自己的姓名、籍貫、官爵和要說的事項寫成名片,進見時用。《史記·酈食其列傳》:“使者懼而失謁,跪拾謁。”⑥古代官名。掌管引進拜見者。杜佑《通典·禮七十四》:“謁者引司徒。”大:
(一)①與“小”相對。劉邦《大風歌》:“大風起兮雲飛揚。”《戰國策·燕策二》:“燕趙久相支,以弊大眾,臣恐強秦之為漁父也。”②特指粗,形容條狀物橫剖面大。《後漢書·光武帝紀上》:“時有長人巨無霸,長一丈,大十圍。”③擴大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其園囿,高其臺。”《陳書·周弘正傳》:“庶改澆競之俗,以大吳國之風。”④程度深;聲勢大。晁錯《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,諸子弱,大封同姓。”⑤誇張;誇大。《史記·高祖本紀》:“蕭何曰:‘劉季固多大言,少成事。’”⑥尊貴的;重要的。《論語·顏淵》:“出門如敬大賓。”⑦尊崇;推重。《荀子·天論》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《漢書·王吉傳》:“《春秋》所以大一統者,六合同風,九州共貫也。”⑧敬詞。《三國志·吳書·呂蒙傳》裴松之註引《江表傳》:“(魯)肅撫蒙背曰:‘吾謂大弟但有武略耳。至於今者,學識英博,非復吳下阿蒙。’”⑨排行第一;輩分較長。古樂府《孤兒行》:“大兄言辦飯,大嫂言視馬。”⑩加在“父”“母”之前,用以稱呼祖父、祖母。《史記·留侯世傢》:“韓破,良傢童三百人,弟死不葬,悉以傢財求客刺秦王,為韓報仇,以大父、父五世相韓故。”歸有光《項脊軒志》:“一日,大母過餘曰:‘吾兒久不見若影,何竟日默默在此,大類女郎也?’”(11)表示超過。《戰國策·秦策》:“亦無大大王。”(12)不詳細,不準確。《新書·數寧》:“故聖之起,大以五百為紀。”(五百:指五百年。)(13)副詞。很;極。《史記·張丞相列傳(附申屠嘉)》:“(鄧)通小臣,戲殿上,大不敬,當斬。”[大夫]古代官職名。殷周時期,官分卿、大夫、士三級。秦漢時期,中央要職有禦史大夫、諫大夫、光祿大夫、中大夫等。唐宋存禦史大夫、諫議大夫等。清代稱高級文職階官為大夫,並非實職(武官則稱將軍)。[大王]對帝王的尊稱。《戰國策·秦策一》:“以大王之賢,士民之眾,車騎之用,兵法之教,可以並諸侯,吞天下,稱帝而治。”(教:習。)[大方]專傢內行。王士禛《池北偶談·談藝二·閨秀畫》:“三百年中,大方名筆,可與頡頏者不過二三而已。”(頡頏:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。關漢卿《拜月亭》第三折:“安排香桌兒去,我大燒炷夜香咱。”[大夫]對醫生的尊稱。宋代醫官設有大夫、郎、醫效等。見洪邁《容齋三筆》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左傳·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)後一般寫作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富國》:“故儒術誠行,則天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,獲得好結果。)尹:
①治理;掌管。《左傳·定公四年》:“以尹天下。”②古代官名。1.官長。《論語·公冶長》:“令尹子文三仕為令尹。”(令尹:執政大臣。仕:做官。)杜甫《遭田父泥飲美嚴中丞》:“酒酣誇新尹。”2.吏卒之長。《國語·周語中》:“門尹除門。”(門卒之長掃除門庭。)言:
①說話。《詩經 ·衛風·氓》:“載笑載言。”(載:助詞。)②議論;談論。《國語·周語上》:“國人莫敢言。”③言語;言論。《尚書·大禹謨》:“無稽之言勿聽。”(稽:根據。)④表達;宣說。《尚書·舜典》:“詩言志,歌永言。”(永:同“詠”。唱。)⑤誓言;約言。屈原《離騷》:“初既與餘成言兮,後悔遁而有他。”⑥一字稱一言。王勃《滕王閣序》:“一言均賦,四韻俱成。”⑦一句稱一言。《論語·為政》:“《詩經》三百,一言以蔽之,曰‘思無邪’。”⑧助詞。無義。《詩經·秦風·小戎》:“言念君子。”言語:
①用於交際的語言。《禮記·王制》:“五方之民,~~不通,嗜欲不同。”②文辭著作。班固《兩都賦序》:“故~~侍從之臣,若司馬相如虞丘壽王東方朔枚皐王褒劉向之屬,朝夕論思,日月獻納。”③能言善辯。《論語·先進》:“~~,宰我、子貢。”語:
(一)①談論;說話。《論語·鄉黨》:“食不言,寢不語。”②言論;話。《韓非子·五蠹》:“無先王之語,以吏為師。”(不用先王的那套言論,而用官吏當老師。)③諺語;俗語。《列子·楊朱》:“古語有之:‘生相憐,死相捐。’”(捐:棄。)④詩文、談話中的字或句。杜甫《江上值水如海勢聊短述》:“語不驚人死不休。” (二)yù 告訴。《史記·項羽本紀》:“沛公今事有急,亡去不義,不可不語。”(亡:逃走。)才:
①副詞。表示此前不久。晁錯《言守邊備塞疏》:“救之,少發則不足,多發,遠縣才至,則胡又已去。”(胡:指匈奴。)②僅僅;隻。陶潛《桃花源記》:“初極狹,才通人。”③表示在某種條件下結果怎樣。《老殘遊記》第十二回:“問瞭鄉人,才尋著瞭關帝廟。”及:
①趕上;追上。《左傳·成公二年》:“故不能推車而及。”《呂氏春秋·聽言》:“往者不可及,來者不可待。”②至;到達。《左傳·宜公十五年》:“雖鞭之長,不及馬腹。”③如;比得上。《戰國策·齊策一》:“君美甚,徐公何能及也。”④趁著。《左傳·僖公二十二年》:“彼眾我寡,及其未既濟也,請擊之。”(濟:渡河。)《戰國策·趙策四》:“雖少,願及未填溝壑而托之。”⑤介詞。和;與。《詩經·豳風·七月》:“女心傷悲,殆及公子同歸。”(殆:隻怕。公子:指貴族之子。)《詩經·衛風·氓》:“及父偕老,老使我怨。”輒:
①專擅;獨斷專行。劉知幾《史通·疑古》:“夫姬氏爵乃諸侯,而輒行征伐。”②副詞。1.每每;總是。《後漢書·張衡傳》:“衡不慕當世,所居之官,輒積年不徙。”(徙:調職。)2. 即;就。《三國志·魏書·荀彧傳》:“表請彧勞軍於譙,因輒留彧。”掩:
①遮蔽;覆蓋。《孟子·離婁下》:“西子蒙不潔,則人皆掩鼻而過之。”②關閉;合上。王駕《社日》:“豚柵雞棲半掩扉。”③匿藏。《左傳·文公十八年》:“毀則為賊,掩賊為藏(zāng)。”(毀:毀壞禮法。藏:同“”。 窩主。)④襲擊。《三國志·魏志·齊王芳傳》:“征南將王昶(chǎng)渡江,掩攻吳,破之。”⑤超過。李白《夢遊天姥吟留別》:“勢拔五嶽掩赤城。”(赤城:山名。)[掩護]1.掩蓋;包庇。歸有光《與曾省吾參政書》:“仆非敢緣舊識,求門下有所掩護也。”(緣:憑借。門下:對長官的敬稱。)2.保護;庇護。紀君祥《趙氏孤兒》第一折:“著程嬰將他掩護。”耳:
①耳朵。人和動物的聽覺器官。《韓非子·十過》:“謀出二君之口而入臣之耳,人莫之知也。”②用耳聽,聽說。歐陽修《瀧(shuāng)岡阡表》:“吾耳熟焉,故能詳也。”③語氣詞。1. 表示限止。相當於“罷瞭”。《論語·陽貨》:“前言戲之耳。”2. 表示肯定。相當於“矣”。《史記·刺客列傳》:“且吾所為者極難耳。”《史記·陳涉世傢》:“此教我先威眾耳。” -
劝参留守谒大尹,言语才及辄掩耳。
“劝参留守谒大尹,言语才及辄掩耳。”诗句出处:《寄卢仝》;是唐朝诗人韩愈的作品。玉川先生洛城里,破屋数间而已矣。一奴长须不裹头,《寄卢仝》唐朝诗人韩愈的作品。
一婢赤脚老无齿。辛勤奉养十余人,上有慈亲下妻子。
先生结发憎俗徒,闭门不出动一纪。至今邻僧乞米送,
仆忝县尹能不耻。俸钱供给公私余,时致薄少助祭祀。
劝参留守谒大尹,言语才及辄掩耳。水北山人得名声,
去年去作幕下士。水南山人又继往,鞍马仆从塞闾里。
少室山人索价高,两以谏官征不起。彼皆刺口论世事,
有力未免遭驱使。先生事业不可量,惟用法律自绳己。
春秋三传束高阁,独抱遗经穷终始。往年弄笔嘲同异,
怪辞惊众谤不已。近来自说寻坦途。犹上虚空跨绿駬。
去年生儿名添丁,意令与国充耘耔。国家丁口连四海,
岂无农夫亲耒耜。先生抱才终大用,宰相未许终不仕。
假如不在陈力列,立言垂范亦足恃。苗裔当蒙十世宥,
岂谓贻厥无基阯。故知忠孝生天性,洁身乱伦定足拟。
昨晚长须来下状,隔墙恶少恶难似。每骑屋山下窥阚,
浑舍惊怕走折趾。凭依婚媾欺官吏,不信令行能禁止。
先生受屈未曾语,忽此来告良有以。嗟我身为赤县令,
操权不用欲何俟。立召贼曹呼伍伯,尽取鼠辈尸诸市。
先生又遣长须来,如此处置非所喜。况又时当长养节,
都邑未可猛政理。先生固是余所畏,度量不敢窥涯涘。
放纵是谁之过欤,效尤戮仆愧前史。买羊沽酒谢不敏,
偶逢明月曜桃李。先生有意许降临,更遣长须致双鲤。
【注释】:劝:
①勉励;鼓励;奖励。《左传·成公十四年》:“惩恶而劝善,非圣人谁能修之?”晁错《论贵粟疏》:“三曰劝农耕。”②受鼓励。《韩非子·显学》:“夫有功者必赏,则爵禄厚而愈劝。”③进言鼓励;劝说;劝阻。《吕氏春秋·慎行》:“王为建取妻于秦而美,无忌劝王夺。”④努力。《盐铁论·未通》:“故牧民之道,除其所疾,适其所安,安而不扰,使而不劳,是以百姓劝业而乐公赋。”(牧:统治。公赋:国家的赋税。)参:
(一)can ①[动]参加,参 与。《荀子·强国》:“与之~国政,正是非。”②通“骖”。[参乘]1. [动]在车子右边陪乘。《史记·文帝本纪》:“乃命宋昌~~。”2. [名]在车子右边陪乘的人。《鸿门宴》:“沛公之~~樊哙者也。”③[动]检验。《韩非子·显学》:“无~验而必之者,愚也。”④[动]下级谒见上级。《战国策·秦策四》:“臣之义不~拜。”⑤[动]并排站着。《论语·卫灵公》:“丘则见其~于前也。”(二) san ①[数]通“三”。三分。《左传·隐公元年》:“先王之制,大都不过~国之一。”②[数][参伍]三与五。表示错综复杂。《周易·系辞上》:“~伍以变,错综其数。”(三) shen ①[名]星名。二十八宿之一。《诗经·召南·小星》:“维~与昴。”②[名][参商]参星与商星。因两者不会同时出现于天空,故借以比喻彼此分离,不能相会。曹植《与吴季重书》:“别有~~之阔。”留:
(一)①停留;停止。《史记·魏公子列传》:“已却秦存赵,使将将其军归魏,而公子独与客留赵。”②留下。《史记·高祖本纪》:“吕公因目固留高祖。”③扣留。《史记·李斯列传》:“赵高因留所赐扶苏玺书。”(玺书:封口处盖有玉玺的诏书。)④保存;存留。杜甫《咏怀古迹五首》之三:“一去紫台连朔漠,独留青塚向黄昏。”⑤拖延。《战国策·宋卫策》:“臣请受边城,徐其攻而留其日。”⑥古地名。1.春秋郑邑。故地在今河南省开封市陈留城。2. 春秋宋邑。故地在今江苏省沛县东南。(二)liù等待;伺候。《庄子·山木》:“执弹而留之。”留守:
留下来镇守。《史记·越王勾践世家》:“吴国精兵从王,惟独老弱与太子~~。”守:
①官吏的职责。《左传·隐公五年》:“官司之守,非君所及也。”②掌管;管理。《左传·昭公二十年》:“山林之木,衡鹿守之。”(衡鹿:官名。)③守卫;防守;保卫。《周易 ·坎卦》:“王公设险,以守其国。”④守候。《韩非子·五蠹》:“守株,冀复得兔。”(冀:希望。)⑤看守;守护。《国语·越语上》:“将免者以告,公令医守之。”⑥遵守;保持。《孟子·滕文公下》:“守先王之道。”⑦操守;节操。《吕氏春秋·论人》:“喜之以验其守。”⑧官名。《史记·孙子吴起列传》:“吴起为西河守。”谒:
①告诉;陈述。《战国策·秦策一》:“臣请谒其故。”②告发;报告。《韩非子·五蠹》:“楚之有直躬,其父窃羊而谒之吏。”(直躬:正直的人。)③请求。《左传·昭公十六年》:“宣子谒诸郑伯,子产弗与。”(诸:于。)④进见;拜见。《史记·淮阴侯列传》:“欲谒上,恐见禽。”(见:被。禽:擒。)⑤名帖。把自己的姓名、籍贯、官爵和要说的事项写成名片,进见时用。《史记·郦食其列传》:“使者惧而失谒,跪拾谒。”⑥古代官名。掌管引进拜见者。杜佑《通典·礼七十四》:“谒者引司徒。”大:
(一)①与“小”相对。刘邦《大风歌》:“大风起兮云飞扬。”《战国策·燕策二》:“燕赵久相支,以弊大众,臣恐强秦之为渔父也。”②特指粗,形容条状物横剖面大。《后汉书·光武帝纪上》:“时有长人巨无霸,长一丈,大十围。”③扩大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其园囿,高其台。”《陈书·周弘正传》:“庶改浇竞之俗,以大吴国之风。”④程度深;声势大。晁错《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,诸子弱,大封同姓。”⑤夸张;夸大。《史记·高祖本纪》:“萧何曰:‘刘季固多大言,少成事。’”⑥尊贵的;重要的。《论语·颜渊》:“出门如敬大宾。”⑦尊崇;推重。《荀子·天论》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《汉书·王吉传》:“《春秋》所以大一统者,六合同风,九州共贯也。”⑧敬词。《三国志·吴书·吕蒙传》裴松之注引《江表传》:“(鲁)肃抚蒙背曰:‘吾谓大弟但有武略耳。至于今者,学识英博,非复吴下阿蒙。’”⑨排行第一;辈分较长。古乐府《孤儿行》:“大兄言办饭,大嫂言视马。”⑩加在“父”“母”之前,用以称呼祖父、祖母。《史记·留侯世家》:“韩破,良家童三百人,弟死不葬,悉以家财求客刺秦王,为韩报仇,以大父、父五世相韩故。”归有光《项脊轩志》:“一日,大母过余曰:‘吾儿久不见若影,何竟日默默在此,大类女郎也?’”(11)表示超过。《战国策·秦策》:“亦无大大王。”(12)不详细,不准确。《新书·数宁》:“故圣之起,大以五百为纪。”(五百:指五百年。)(13)副词。很;极。《史记·张丞相列传(附申屠嘉)》:“(邓)通小臣,戏殿上,大不敬,当斩。”[大夫]古代官职名。殷周时期,官分卿、大夫、士三级。秦汉时期,中央要职有御史大夫、谏大夫、光禄大夫、中大夫等。唐宋存御史大夫、谏议大夫等。清代称高级文职阶官为大夫,并非实职(武官则称将军)。[大王]对帝王的尊称。《战国策·秦策一》:“以大王之贤,士民之众,车骑之用,兵法之教,可以并诸侯,吞天下,称帝而治。”(教:习。)[大方]专家内行。王士禛《池北偶谈·谈艺二·闺秀画》:“三百年中,大方名笔,可与颉颃者不过二三而已。”(颉颃:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。关汉卿《拜月亭》第三折:“安排香桌儿去,我大烧炷夜香咱。”[大夫]对医生的尊称。宋代医官设有大夫、郎、医效等。见洪迈《容斋三笔》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左传·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)后一般写作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富国》:“故儒术诚行,则天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,获得好结果。)尹:
①治理;掌管。《左传·定公四年》:“以尹天下。”②古代官名。1.官长。《论语·公冶长》:“令尹子文三仕为令尹。”(令尹:执政大臣。仕:做官。)杜甫《遭田父泥饮美严中丞》:“酒酣夸新尹。”2.吏卒之长。《国语·周语中》:“门尹除门。”(门卒之长扫除门庭。)言:
①说话。《诗经 ·卫风·氓》:“载笑载言。”(载:助词。)②议论;谈论。《国语·周语上》:“国人莫敢言。”③言语;言论。《尚书·大禹谟》:“无稽之言勿听。”(稽:根据。)④表达;宣说。《尚书·舜典》:“诗言志,歌永言。”(永:同“咏”。唱。)⑤誓言;约言。屈原《离骚》:“初既与余成言兮,后悔遁而有他。”⑥一字称一言。王勃《滕王阁序》:“一言均赋,四韵俱成。”⑦一句称一言。《论语·为政》:“《诗经》三百,一言以蔽之,曰‘思无邪’。”⑧助词。无义。《诗经·秦风·小戎》:“言念君子。”言语:
①用于交际的语言。《礼记·王制》:“五方之民,~~不通,嗜欲不同。”②文辞著作。班固《两都赋序》:“故~~侍从之臣,若司马相如虞丘寿王东方朔枚皐王褒刘向之属,朝夕论思,日月献纳。”③能言善辩。《论语·先进》:“~~,宰我、子贡。”语:
(一)①谈论;说话。《论语·乡党》:“食不言,寝不语。”②言论;话。《韩非子·五蠹》:“无先王之语,以吏为师。”(不用先王的那套言论,而用官吏当老师。)③谚语;俗语。《列子·杨朱》:“古语有之:‘生相怜,死相捐。’”(捐:弃。)④诗文、谈话中的字或句。杜甫《江上值水如海势聊短述》:“语不惊人死不休。” (二)yù 告诉。《史记·项羽本纪》:“沛公今事有急,亡去不义,不可不语。”(亡:逃走。)才:
①副词。表示此前不久。晁错《言守边备塞疏》:“救之,少发则不足,多发,远县才至,则胡又已去。”(胡:指匈奴。)②仅仅;只。陶潜《桃花源记》:“初极狭,才通人。”③表示在某种条件下结果怎样。《老残游记》第十二回:“问了乡人,才寻着了关帝庙。”及:
①赶上;追上。《左传·成公二年》:“故不能推车而及。”《吕氏春秋·听言》:“往者不可及,来者不可待。”②至;到达。《左传·宜公十五年》:“虽鞭之长,不及马腹。”③如;比得上。《战国策·齐策一》:“君美甚,徐公何能及也。”④趁着。《左传·僖公二十二年》:“彼众我寡,及其未既济也,请击之。”(济:渡河。)《战国策·赵策四》:“虽少,愿及未填沟壑而托之。”⑤介词。和;与。《诗经·豳风·七月》:“女心伤悲,殆及公子同归。”(殆:只怕。公子:指贵族之子。)《诗经·卫风·氓》:“及父偕老,老使我怨。”辄:
①专擅;独断专行。刘知几《史通·疑古》:“夫姬氏爵乃诸侯,而辄行征伐。”②副词。1.每每;总是。《后汉书·张衡传》:“衡不慕当世,所居之官,辄积年不徙。”(徙:调职。)2. 即;就。《三国志·魏书·荀彧传》:“表请彧劳军于谯,因辄留彧。”掩:
①遮蔽;覆盖。《孟子·离娄下》:“西子蒙不洁,则人皆掩鼻而过之。”②关闭;合上。王驾《社日》:“豚栅鸡栖半掩扉。”③匿藏。《左传·文公十八年》:“毁则为贼,掩贼为藏(zāng)。”(毁:毁坏礼法。藏:同“”。 窝主。)④袭击。《三国志·魏志·齐王芳传》:“征南将王昶(chǎng)渡江,掩攻吴,破之。”⑤超过。李白《梦游天姥吟留别》:“势拔五岳掩赤城。”(赤城:山名。)[掩护]1.掩盖;包庇。归有光《与曾省吾参政书》:“仆非敢缘旧识,求门下有所掩护也。”(缘:凭借。门下:对长官的敬称。)2.保护;庇护。纪君祥《赵氏孤儿》第一折:“着程婴将他掩护。”耳:
①耳朵。人和动物的听觉器官。《韩非子·十过》:“谋出二君之口而入臣之耳,人莫之知也。”②用耳听,听说。欧阳修《泷(shuāng)冈阡表》:“吾耳熟焉,故能详也。”③语气词。1. 表示限止。相当于“罢了”。《论语·阳货》:“前言戏之耳。”2. 表示肯定。相当于“矣”。《史记·刺客列传》:“且吾所为者极难耳。”《史记·陈涉世家》:“此教我先威众耳。” -
quan can liu shou ye da yin ,yan yu cai ji zhe yan er 。
“quan can liu shou ye da yin ,yan yu cai ji zhe yan er 。”shi gou chu chu :《ji lu tong 》;shi tang chao shi ren han yu de zuo pin 。yu chuan xian sheng luo cheng li ,po wu shu jian er yi yi 。yi nu chang xu bu guo tou ,《ji lu tong 》tang chao shi ren han yu de zuo pin 。
yi bi chi jiao lao mo chi 。xin qin feng yang shi yu ren ,shang you ci qin xia qi zi 。
xian sheng jie fa zeng su tu ,bi men bu chu dong yi ji 。zhi jin lin seng qi mi song ,
pu tian xian yin neng bu chi 。feng qian gong gei gong si yu ,shi zhi bao shao zhu ji si 。
quan can liu shou ye da yin ,yan yu cai ji zhe yan er 。shui bei shan ren de ming sheng ,
qu nian qu zuo mu xia shi 。shui na shan ren you ji wang ,an ma pu cong sai lv li 。
shao shi shan ren suo jia gao ,liang yi jian guan zheng bu qi 。bi jie ci kou lun shi shi ,
you li wei mian zao qu shi 。xian sheng shi ye bu ke liang ,wei yong fa lv zi sheng ji 。
chun qiu san chuan shu gao ge ,du bao wei jing qiong zhong shi 。wang nian long bi chao tong yi ,
guai ci jing zhong bang bu yi 。jin lai zi shui xun tan tu 。you shang xu kong kua lu er 。
qu nian sheng er ming tian ding ,yi ling yu guo chong yun zi 。guo jia ding kou lian si hai ,
qi mo nong fu qin lei si 。xian sheng bao cai zhong da yong ,zai xiang wei hu zhong bu shi 。
jia ru bu zai chen li lie ,li yan chui fan yi zu shi 。miao yi dang meng shi shi you ,
qi wei yi jue mo ji 阯。gu zhi zhong xiao sheng tian xing ,jie shen luan lun ding zu ni 。
zuo wan chang xu lai xia zhuang ,ge qiang e shao e nan shi 。mei ji wu shan xia kui han ,
hun she jing pa zou she zhi 。ping yi hun gou qi guan li ,bu xin ling hang neng jin zhi 。
xian sheng shou qu wei ceng yu ,hu ci lai gao liang you yi 。jie wo shen wei chi xian ling ,
cao quan bu yong yu he qi 。li shao zei cao hu wu bai ,jin qu shu bei shi zhu shi 。
xian sheng you qian chang xu lai ,ru ci chu zhi fei suo xi 。kuang you shi dang chang yang jie ,
dou yi wei ke meng zheng li 。xian sheng gu shi yu suo wei ,du liang bu gan kui ya si 。
fang zong shi shei zhi guo yu ,xiao you lu pu kui qian shi 。mai yang gu jiu xie bu min ,
ou feng ming yue yao tao li 。xian sheng you yi hu jiang lin ,geng qian chang xu zhi shuang li 。
【zhu shi 】:quan :
①mian li ;gu li ;jiang li 。《zuo chuan ·cheng gong shi si nian 》:“cheng e er quan shan ,fei sheng ren shei neng xiu zhi ?”chao cuo 《lun gui su shu 》:“san yue quan nong geng 。”②shou gu li 。《han fei zi ·xian xue 》:“fu you gong zhe bi shang ,ze jue lu hou er yu quan 。”③jin yan gu li ;quan shui ;quan zu 。《lv shi chun qiu ·shen hang 》:“wang wei jian qu qi yu qin er mei ,mo ji quan wang duo 。”④nu li 。《yan tie lun ·wei tong 》:“gu mu min zhi dao ,chu ji suo ji ,kuo ji suo an ,an er bu rao ,shi er bu lao ,shi yi bai xing quan ye er le gong fu 。”(mu :tong zhi 。gong fu :guo jia de fu shui 。)can :
(yi )can ①[dong ]can jia ,can yu 。《xun zi ·jiang guo 》:“yu zhi ~guo zheng ,zheng shi fei 。”②tong “can ”。[can cheng ]1. [dong ]zai che zi you bian pei cheng 。《shi ji ·wen di ben ji 》:“nai ming song chang ~~。”2. [ming ]zai che zi you bian pei cheng de ren 。《hong men yan 》:“pei gong zhi ~~fan kuai zhe ye 。”③[dong ]jian yan 。《han fei zi ·xian xue 》:“mo ~yan er bi zhi zhe ,yu ye 。”④[dong ]xia ji ye jian shang ji 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“chen zhi yi bu ~bai 。”⑤[dong ]bing pai zhan zhao 。《lun yu ·wei ling gong 》:“qiu ze jian ji ~yu qian ye 。”(er ) san ①[shu ]tong “san ”。san fen 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“xian wang zhi zhi ,da dou bu guo ~guo zhi yi 。”②[shu ][can wu ]san yu wu 。biao shi cuo zeng fu za 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“~wu yi bian ,cuo zeng ji shu 。”(san ) shen ①[ming ]xing ming 。er shi ba su zhi yi 。《shi jing ·shao na ·xiao xing 》:“wei ~yu mao 。”②[ming ][can shang ]can xing yu shang xing 。yin liang zhe bu hui tong shi chu xian yu tian kong ,gu jie yi bi yu bi ci fen li ,bu neng xiang hui 。cao zhi 《yu wu ji chong shu 》:“bie you ~~zhi kuo 。”liu :
(yi )①ting liu ;ting zhi 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“yi que qin cun zhao ,shi jiang jiang ji jun gui wei ,er gong zi du yu ke liu zhao 。”②liu xia 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“lv gong yin mu gu liu gao zu 。”③kou liu 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“zhao gao yin liu suo ci fu su xi shu 。”(xi shu :feng kou chu gai you yu xi de zhao shu 。)④bao cun ;cun liu 。du fu 《yong huai gu ji wu shou 》zhi san :“yi qu zi tai lian shuo mo ,du liu qing zhong xiang huang hun 。”⑤tuo yan 。《zhan guo ce ·song wei ce 》:“chen qing shou bian cheng ,xu ji gong er liu ji ri 。”⑥gu de ming 。1.chun qiu zheng yi 。gu de zai jin he na sheng kai feng shi chen liu cheng 。2. chun qiu song yi 。gu de zai jin jiang su sheng pei xian dong na 。(er )liùdeng dai ;ci hou 。《zhuang zi ·shan mu 》:“zhi dan er liu zhi 。”liu shou :
liu xia lai zhen shou 。《shi ji ·yue wang gou jian shi jia 》:“wu guo jing bing cong wang ,wei du lao ruo yu tai zi ~~。”shou :
①guan li de zhi ze 。《zuo chuan ·yin gong wu nian 》:“guan si zhi shou ,fei jun suo ji ye 。”②zhang guan ;guan li 。《zuo chuan ·zhao gong er shi nian 》:“shan lin zhi mu ,heng lu shou zhi 。”(heng lu :guan ming 。)③shou wei ;fang shou ;bao wei 。《zhou yi ·kan gua 》:“wang gong she xian ,yi shou ji guo 。”④shou hou 。《han fei zi ·wu du 》:“shou zhu ,ji fu de tu 。”(ji :xi wang 。)⑤kan shou ;shou hu 。《guo yu ·yue yu shang 》:“jiang mian zhe yi gao ,gong ling yi shou zhi 。”⑥zun shou ;bao chi 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“shou xian wang zhi dao 。”⑦cao shou ;jie cao 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“xi zhi yi yan ji shou 。”⑧guan ming 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“wu qi wei xi he shou 。”ye :
①gao su ;chen shu 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“chen qing ye ji gu 。”②gao fa ;bao gao 。《han fei zi ·wu du 》:“chu zhi you zhi gong ,ji fu qie yang er ye zhi li 。”(zhi gong :zheng zhi de ren 。)③qing qiu 。《zuo chuan ·zhao gong shi liu nian 》:“xuan zi ye zhu zheng bai ,zi chan fu yu 。”(zhu :yu 。)④jin jian ;bai jian 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“yu ye shang ,kong jian qin 。”(jian :bei 。qin :qin 。)⑤ming tie 。ba zi ji de xing ming 、ji guan 、guan jue he yao shui de shi xiang xie cheng ming pian ,jin jian shi yong 。《shi ji ·li shi ji lie chuan 》:“shi zhe ju er shi ye ,gui she ye 。”⑥gu dai guan ming 。zhang guan yin jin bai jian zhe 。du you 《tong dian ·li qi shi si 》:“ye zhe yin si tu 。”da :
(yi )①yu “xiao ”xiang dui 。liu bang 《da feng ge 》:“da feng qi xi yun fei yang 。”《zhan guo ce ·yan ce er 》:“yan zhao jiu xiang zhi ,yi bi da zhong ,chen kong jiang qin zhi wei yu fu ye 。”②te zhi cu ,xing rong tiao zhuang wu heng pou mian da 。《hou han shu ·guang wu di ji shang 》:“shi you chang ren ju mo ba ,chang yi zhang ,da shi wei 。”③kuo da ;guang da 。《xun zi ·cheng xiang 》:“bei ji zhi yi ,da ji yuan you ,gao ji tai 。”《chen shu ·zhou hong zheng chuan 》:“shu gai jiao jing zhi su ,yi da wu guo zhi feng 。”④cheng du shen ;sheng shi da 。chao cuo 《xiao fan ce 》:“xi gao di chu ding tian xia ,kun di shao ,zhu zi ruo ,da feng tong xing 。”⑤kua zhang ;kua da 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xiao he yue :‘liu ji gu duo da yan ,shao cheng shi 。’”⑥zun gui de ;chong yao de 。《lun yu ·yan yuan 》:“chu men ru jing da bin 。”⑦zun chong ;tui chong 。《xun zi ·tian lun 》:“da tian er sai zhi ,shu re wu chu er zhi zhi ?”《han shu ·wang ji chuan 》:“《chun qiu 》suo yi da yi tong zhe ,liu ge tong feng ,jiu zhou gong guan ye 。”⑧jing ci 。《san guo zhi ·wu shu ·lv meng chuan 》pei song zhi zhu yin 《jiang biao chuan 》:“(lu )su fu meng bei yue :‘wu wei da di dan you wu lve er 。zhi yu jin zhe ,xue shi ying bo ,fei fu wu xia a meng 。’”⑨pai hang di yi ;bei fen jiao chang 。gu le fu 《gu er hang 》:“da xiong yan ban fan ,da sao yan shi ma 。”⑩jia zai “fu ”“mu ”zhi qian ,yong yi chen hu zu fu 、zu mu 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“han po ,liang jia tong san bai ren ,di si bu zang ,xi yi jia cai qiu ke ci qin wang ,wei han bao chou ,yi da fu 、fu wu shi xiang han gu 。”gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“yi ri ,da mu guo yu yue :‘wu er jiu bu jian re ying ,he jing ri mo mo zai ci ,da lei nv lang ye ?’”(11)biao shi chao guo 。《zhan guo ce ·qin ce 》:“yi mo da da wang 。”(12)bu xiang xi ,bu zhun que 。《xin shu ·shu ning 》:“gu sheng zhi qi ,da yi wu bai wei ji 。”(wu bai :zhi wu bai nian 。)(13)fu ci 。hen ;ji 。《shi ji ·zhang cheng xiang lie chuan (fu shen tu jia )》:“(deng )tong xiao chen ,hu dian shang ,da bu jing ,dang zhan 。”[da fu ]gu dai guan zhi ming 。yan zhou shi ji ,guan fen qing 、da fu 、shi san ji 。qin han shi ji ,zhong yang yao zhi you yu shi da fu 、jian da fu 、guang lu da fu 、zhong da fu deng 。tang song cun yu shi da fu 、jian yi da fu deng 。qing dai chen gao ji wen zhi jie guan wei da fu ,bing fei shi zhi (wu guan ze chen jiang jun )。[da wang ]dui di wang de zun chen 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“yi da wang zhi xian ,shi min zhi zhong ,che ji zhi yong ,bing fa zhi jiao ,ke yi bing zhu hou ,tun tian xia ,chen di er zhi 。”(jiao :xi 。)[da fang ]zhuan jia nei hang 。wang shi zhen 《chi bei ou tan ·tan yi er ·gui xiu hua 》:“san bai nian zhong ,da fang ming bi ,ke yu jie gang zhe bu guo er san er yi 。”(jie gang :xiang kang heng 。) (er )dài tong “dai ”。yao ;da suan 。guan han qing 《bai yue ting 》di san she :“an pai xiang zhuo er qu ,wo da shao zhu ye xiang za 。”[da fu ]dui yi sheng de zun chen 。song dai yi guan she you da fu 、lang 、yi xiao deng 。jian hong mai 《rong zhai san bi 》juan shi liu 。(san )tài ①tong “tai ”。《zuo chuan ·xiang gong er shi si nian 》:“da shang you li de ,ji ci you li gong ,ji ci you li yan 。”(da shang :de hang zui gao zhe 。)hou yi ban xie zuo “tai ”。②tong “tai ”。an tai ;tai ping 。《xun zi ·fu guo 》:“gu ru shu cheng hang ,ze tian xia da er fu ,shi er gong 。”(shi :hang shi ,shi yong 。gong :cheng gong ,huo de hao jie guo 。)yin :
①zhi li ;zhang guan 。《zuo chuan ·ding gong si nian 》:“yi yin tian xia 。”②gu dai guan ming 。1.guan chang 。《lun yu ·gong ye chang 》:“ling yin zi wen san shi wei ling yin 。”(ling yin :zhi zheng da chen 。shi :zuo guan 。)du fu 《zao tian fu ni yin mei yan zhong cheng 》:“jiu han kua xin yin 。”2.li cu zhi chang 。《guo yu ·zhou yu zhong 》:“men yin chu men 。”(men cu zhi chang sao chu men ting 。)yan :
①shui hua 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“zai xiao zai yan 。”(zai :zhu ci 。)②yi lun ;tan lun 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“guo ren mo gan yan 。”③yan yu ;yan lun 。《shang shu ·da yu mo 》:“mo ji zhi yan wu ting 。”(ji :gen ju 。)④biao da ;xuan shui 。《shang shu ·shun dian 》:“shi yan zhi ,ge yong yan 。”(yong :tong “yong ”。chang 。)⑤shi yan ;yao yan 。qu yuan 《li sao 》:“chu ji yu yu cheng yan xi ,hou hui dun er you ta 。”⑥yi zi chen yi yan 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“yi yan jun fu ,si yun ju cheng 。”⑦yi gou chen yi yan 。《lun yu ·wei zheng 》:“《shi jing 》san bai ,yi yan yi bi zhi ,yue ‘sai mo xie ’。”⑧zhu ci 。mo yi 。《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi 。”yan yu :
①yong yu jiao ji de yu yan 。《li ji ·wang zhi 》:“wu fang zhi min ,~~bu tong ,shi yu bu tong 。”②wen ci zhe zuo 。ban gu 《liang dou fu xu 》:“gu ~~shi cong zhi chen ,re si ma xiang ru yu qiu shou wang dong fang shuo mei gao wang bao liu xiang zhi shu ,chao xi lun sai ,ri yue suo na 。”③neng yan shan bian 。《lun yu ·xian jin 》:“~~,zai wo 、zi gong 。”yu :
(yi )①tan lun ;shui hua 。《lun yu ·xiang dang 》:“shi bu yan ,qin bu yu 。”②yan lun ;hua 。《han fei zi ·wu du 》:“mo xian wang zhi yu ,yi li wei shi 。”(bu yong xian wang de na tao yan lun ,er yong guan li dang lao shi 。)③yan yu ;su yu 。《lie zi ·yang zhu 》:“gu yu you zhi :‘sheng xiang lian ,si xiang juan 。’”(juan :qi 。)④shi wen 、tan hua zhong de zi huo gou 。du fu 《jiang shang zhi shui ru hai shi liao duan shu 》:“yu bu jing ren si bu xiu 。” (er )yù gao su 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong jin shi you ji ,wang qu bu yi ,bu ke bu yu 。”(wang :tao zou 。)cai :
①fu ci 。biao shi ci qian bu jiu 。chao cuo 《yan shou bian bei sai shu 》:“jiu zhi ,shao fa ze bu zu ,duo fa ,yuan xian cai zhi ,ze hu you yi qu 。”(hu :zhi xiong nu 。)②jin jin ;zhi 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“chu ji xia ,cai tong ren 。”③biao shi zai mou chong tiao jian xia jie guo zen yang 。《lao can you ji 》di shi er hui :“wen le xiang ren ,cai xun zhao le guan di miao 。”ji :
①gan shang ;zhui shang 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“gu bu neng tui che er ji 。”《lv shi chun qiu ·ting yan 》:“wang zhe bu ke ji ,lai zhe bu ke dai 。”②zhi ;dao da 。《zuo chuan ·yi gong shi wu nian 》:“sui bian zhi chang ,bu ji ma fu 。”③ru ;bi de shang 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jun mei shen ,xu gong he neng ji ye 。”④chen zhao 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“bi zhong wo gua ,ji ji wei ji ji ye ,qing ji zhi 。”(ji :du he 。)《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“sui shao ,yuan ji wei tian gou he er tuo zhi 。”⑤jie ci 。he ;yu 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“nv xin shang bei ,dai ji gong zi tong gui 。”(dai :zhi pa 。gong zi :zhi gui zu zhi zi 。)《shi jing ·wei feng ·mang 》:“ji fu xie lao ,lao shi wo yuan 。”zhe :
①zhuan shan ;du duan zhuan hang 。liu zhi ji 《shi tong ·yi gu 》:“fu ji shi jue nai zhu hou ,er zhe hang zheng fa 。”②fu ci 。1.mei mei ;zong shi 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“heng bu mu dang shi ,suo ju zhi guan ,zhe ji nian bu xi 。”(xi :diao zhi 。)2. ji ;jiu 。《san guo zhi ·wei shu ·xun yu chuan 》:“biao qing yu lao jun yu qiao ,yin zhe liu yu 。”yan :
①zhe bi ;fu gai 。《meng zi ·li lou xia 》:“xi zi meng bu jie ,ze ren jie yan bi er guo zhi 。”②guan bi ;ge shang 。wang jia 《she ri 》:“tun shan ji qi ban yan fei 。”③ni cang 。《zuo chuan ·wen gong shi ba nian 》:“hui ze wei zei ,yan zei wei cang (zāng)。”(hui :hui huai li fa 。cang :tong “”。 wo zhu 。)④xi ji 。《san guo zhi ·wei zhi ·ji wang fang chuan 》:“zheng na jiang wang chang (chǎng)du jiang ,yan gong wu ,po zhi 。”⑤chao guo 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“shi ba wu yue yan chi cheng 。”(chi cheng :shan ming 。)[yan hu ]1.yan gai ;bao bi 。gui you guang 《yu ceng sheng wu can zheng shu 》:“pu fei gan yuan jiu shi ,qiu men xia you suo yan hu ye 。”(yuan :ping jie 。men xia :dui chang guan de jing chen 。)2.bao hu ;bi hu 。ji jun xiang 《zhao shi gu er 》di yi she :“zhao cheng ying jiang ta yan hu 。”er :
①er duo 。ren he dong wu de ting jiao qi guan 。《han fei zi ·shi guo 》:“mou chu er jun zhi kou er ru chen zhi er ,ren mo zhi zhi ye 。”②yong er ting ,ting shui 。ou yang xiu 《long (shuāng)gang qian biao 》:“wu er shou yan ,gu neng xiang ye 。”③yu qi ci 。1. biao shi xian zhi 。xiang dang yu “ba le ”。《lun yu ·yang huo 》:“qian yan hu zhi er 。”2. biao shi ken ding 。xiang dang yu “yi ”。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“ju wu suo wei zhe ji nan er 。”《shi ji ·chen she shi jia 》:“ci jiao wo xian wei zhong er 。”
今日更新
-
犹自软心肠。
[2020-01-28]
-
眉黛敛羞蛾。
[2020-01-28]
-
只恐後期愆。
[2020-01-28]
-
孤芳敻与群芳别。
[2020-01-28]
-
眼底山河,楼头鼓角,都是英雄泪。
[2020-01-28]
今日推荐

