• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 麟爵來稱紀,官師退絕箴。

    “麟爵來稱紀,官師退絕箴。”詩句出處:《元日喜聞大禮寄上翰林四學士中書六》;是唐朝詩人竇牟的作品。

    有事郊壇畢,無私日月臨。歲華春更早,天瑞雪猶深。
    玉輦回時令,金門降德音。翰飛鴛別侶,叢植桂為林。
    粉澤資鴻筆,薰和本素琴。禮成戎器下,恩徹鬼方沈。
    麟爵來稱紀,官師退絕箴。道風黃閣靜,祥景紫垣陰。
    壽酒朝時獻,農書夜直尋。國香煴翠幄,庭燎赩紅衾。
    漢魏文章盛,堯湯雨露霃。密辭投水石,精義出沙金。
    宸扆親唯敬,鈞衡近匪侵。疾驅千裡駿,清唳九霄禽。
    慶賜迎新服,齋莊棄舊簪。忽思班女怨,遙聽越人吟。
    末路甘貧病,流年苦滯淫。夢中青瑣闥,歸處碧山岑。
    竊抃聞韶濩,觀光想韎任。大哉環海晏,不算子牟心。

    《元日喜聞大禮寄上翰林四學士中書六》唐朝詩人竇牟的作品。
    【註釋】:

    麟:

    ①“麒麟”的簡稱。《孔子傢語·好生》:“鳳翔麟至,鳥獸馴德。”②大雄鹿。《史記·司馬相如列傳》:“射麋腳麟。”③通“燐”。明亮。揚雄《劇秦美新》:“炳炳麟麟,豈不懿哉?”

    爵:

    ①古代飲酒器。青銅制,有流(出水嘴),二柱,三足,盛行於商及西周。《詩經·大雅·行葦》:“或獻、或酢(zhò),洗爵、奠斝(jiǎ)。”(獻:敬酒。酢:回敬酒。奠:灑酒於地。斝:圓口的爵。)借指酒。《左傳·莊公二十一年》:“虢公請器,王予之爵。”(虢:國名。請:請求。)《禮記·玉藻》:“君若賜之爵,則越席再拜稽首受。”(越:越過。稽首:叩頭至地。)②官爵。《左傳·隱公元年》:“未王命,故不書爵。”《史記·平準書》:“於是募民能輸及轉粟於邊者拜爵,爵得至大庶長。”(輸:獻納。轉:轉運。邊:邊防。大庶長:官名。)也指封官賜爵。《後漢書·爰延傳》:“故王者賞人必酬其功,爵人必甄其德。”(王者:行王道的人。甄:鑒別。)③通“雀(què)”。鳥。曹植《美女篇》:“頭上金爵釵,腰佩紫瑯玕(láng gān)。”(爵釵:雀形發釵。瑯玕:美石。)

    來:

    (一)①小麥。《詩經·周頌·思文》:“貽我來牟。”②由彼至此,由遠到近。跟“去”、“往”相反。《孫子兵法·九地》:“我可以往,彼可以來者,為交地。”賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識,笑問客從何處來?”③使……來;招致;招來。也作“徠”。司馬遷《史記·文帝本紀》:“將何以來遠方之賢良?”④某一時間以後。《孟子·盡心下》:“由孔子而來,至於今,百有餘歲。”⑤將來;未來。陶潛《歸去來兮辭》:“悟已往之不諫,知來者之可追。”(諫:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非義,斯速已矣,何待來年?”(斯:則。已:停止。)⑥句末助詞。《莊子·人間世》:“嘗以語我來。”《孟子·離婁上》:“盍歸乎來!” (二)lài 慰勞。《詩經·小雅·大東》:“東人之子,職勞不來。”(職:主管。勞lào:慰勞)

    稱:

    (一)①稱量;量重。《商君書·算地》:“度而取長,稱而取重。”②舉起。《詩經· 豳風·七月》:“稱彼兕觥。”③指舉薦。《左傳·襄公三年》:“祈奚請老,晉侯問嗣焉,稱解狐。”④贊揚;頌揚。《商君書·徠民》:“此四王者,萬世之所稱也,以為聖王,然其道猶不能取用於後。”⑤陳述;聲言。《史記·屈原賈生列傳》:“上稱帝嚳,下通齊桓,中述湯武,以刺世事。”⑥稱呼;稱為。《史記·李斯列傳》:“今秦王欲吞天下,稱帝而治。”⑦名稱;稱謂。嵇康《養生論》:“一畝十斛,謂之良田,此天下之通稱也。’”《南史·毛喜傳》:“文帝嘗謂宣帝曰:‘我諸子皆以伯為名,汝諸子宜用叔為稱。’”(嘗:曾經。)⑧號稱;聲稱;稱作。《史記·陳涉世傢》:“乃詐稱公子扶蘇、項燕,從民欲也。”⑨名聲;聲譽。《晉書·王洽傳》:“(洽)與荀羨俱有美稱。” (二)chèng 測重量的器具。後作“秤”。《淮南子·時則》:“角鬥稱。” (三)chèn ①適合;相副。《後漢書·來歙傳》:“誠恨奉職不稱,以為朝廷羞。”《南齊書·張融傳》:“(衣)已令裁減,稱卿之體。”(卿:對對方的愛稱。)②衡量。《晉書·刁協傳》:“(劉)裕散其資財,令百姓稱力而取之,彌日不盡。”

    紀:

    ①絲的頭緒。《墨子·尚同上》:“譬之若絲縷之有紀。”②治理;管理。《左傳·定公六年》:“而議紀其政,以是楚國。”③準則;法度。劉禹錫《天論下》:“用天之利,立人之紀。”④古代記年單位。十二年為一紀。《尚書·畢命》:“既歷三紀,世變風移。”⑤古代以一代為一紀。史岑《出師頌》:“歷紀十二。”⑥舊史書體裁。1.紀傳體史書中記述帝王事跡及有關大事的篇章。《史記》有十二紀,《漢書》有十紀。《文心雕龍》:“紀傳為式,編年輟事。”2. 編年體史書中按朝代編寫的部分。⑦通“記”。記載。王充《論衡·須頌》:“司馬子長紀黃帝以至孝武。”

    官:

    ①官府;官署;辦公的地方。《禮記·玉藻》:“在官不俟(sì)屨(jù),在外不俟車。”(俟:等候。屨:以麻葛制成的鞋。)柳宗元《童區寄傳》:“賊二人得我,我幸皆殺之矣。願以聞於官。”②政府的;公有的。《漢書·蓋寬饒傳》:“五帝官天下,三王傢天下。”③官職;官位。《管子·立政》:“君之所審者三:一曰德不當其位,二曰功不當其祿,三曰能不當其官。”④官吏。《周易·系辭下》:“百官以治,萬民以察。”《論語·憲問》:“百官總己,以聽於塚宰。”⑤為官;做官。《晉書 · 王允之傳》:“臣子尚少,不樂早官。”又使當官。曹操《論吏士行能令》:“君不官無功之臣,不賞不戰之士。”⑥感覺器官,指耳目口鼻心。《莊子·養生主》:“官知止而神欲行。”

    師:

    ①人眾;群眾。《左傳·哀公五年》:“師乎師乎,何黨之乎?”②軍隊編制;按照周代軍制,二千五百人為師。《周禮· 地官·小司徒》:“五人為五,五伍為兩,四兩為卒,五卒為旅,五旅為師,五師為軍。”③泛指軍隊。《左傳·成公二年》:“齊師敗績。”④老師。《論語·述而》:“三人行,必有我師焉。”⑤榜樣;樣子。《漢書·李尋傳》:“既往不咎,來事之師也。”(來:未來。)⑥專司一事的長官或掌握某種專長、技術的人。《孟子·梁惠王下》:“士師不能治士。”⑦古代特指樂官。《孟子·離婁上》:“師曠之聰,不以六律,不能正五音。”⑧對和尚的尊稱。《北史·齊文宣帝紀》:“晉陽有沙門,乍愚乍智,時人不測,呼為阿禿師。”(沙門:和尚。測:測度。)⑨學習;效法;以……為師。《孟子·離婁上》:“莫如師文王。”

    退:

    ①向後移動;與“進”相對。《三國演義》第九十五回:“大殺一陣,魏兵方退。”②使後退。《三國演義》第二十一回:“某有一計,可退曹操。”③離開。《韓非子· 亡征》:“親臣進而故人退,不肖用事而賢良伏。”(伏:退隱。)④使離去;擯斥。《新唐書·姚崇傳》:“由是進賢退不肖而天下治。”⑤辭去官職。范仲淹《嶽陽樓記》:“是進亦憂,退亦憂。”⑥歸;返回。柳宗元《捕蛇者說》:“退而甘食其土之有,以盡吾齒。”(齒:年壽。)⑦謙讓。《禮記·曲禮上》:“是以君子恭敬、撙節、退讓以明禮。”⑧衰減;減退。《南史·江淹傳》:“淹少以文章顯,晚節才思微退。”⑨遲緩;畏縮。《論語·先進》:“求也退,故進之。”

    絕:

    ①斷;截斷。《史記·伍子胥列傳》:“楚發兵絕吳兵之後,不得歸。”②《孟子·滕文公上》:“今滕絕長補短,將五十裡也。”引申為斷絕。《論語·堯曰》:“繼絕世,舉逸民。”《抱樸子·交際》:“乃發憤著論,杜門絕交。”又特指氣絕身亡。《呂氏春秋·知接》:“蒙衣袂而絕乎壽宮。”③橫度;穿過。《荀子·勸學》:“假舟楫者,非能水也,而絕江河。”(假:借助。楫:槳。)《呂氏春秋·悔過》:“今行數千裡,又絕諸侯之地以襲國,臣不知其可也。”④極;非常。《史記·呂不韋列傳》:“呂不韋取邯鄲諸姬絕好善舞者與居。”又特指極遙遠的。《史記·衛將軍驃騎列傳》:“因前使絕國功,封騫博望侯。”(騫:張騫。)又指極好的,獨一無二的。《漢書·敘傳上》:“逢蒙絕技於弧矢。”(逢蒙:古代善於射箭的人。弧:弓。)《後漢書·班彪傳附班固》:“此六子者,皆有殊行絕才。”[絕頂]1. 山的最高峰。杜甫《望嶽》:“會當凌絕頂,一覽眾山小。”(會當:定當。)2. 非常的。

    箴:

    ①縫衣的工具。後作“針”。《荀子·大略》:“今夫亡箴者,終日求之而不得。”②針灸治病所用的針形器具。後作“針”。《鹽鐵論·鹽鐵箴石》:“懷箴橐(tuó)艾,則被不工之名。”(橐:用口袋裝。艾:指針灸用的艾絨。)③規勸;告誡。《左傳·宣公十二年》:“箴之曰。”④一種文體,以規勸告誡為主。《文心雕龍·銘箴》:“箴銘異用,罕施於代。”(銘:刻於器物碑石上的勸戒、褒揚的文體。罕:少。代:替。)


  • 麟爵来称纪,官师退绝箴。

    “麟爵来称纪,官师退绝箴。”诗句出处:《元日喜闻大礼寄上翰林四学士中书六》;是唐朝诗人窦牟的作品。

    有事郊坛毕,无私日月临。岁华春更早,天瑞雪犹深。
    玉辇回时令,金门降德音。翰飞鸳别侣,丛植桂为林。
    粉泽资鸿笔,薰和本素琴。礼成戎器下,恩彻鬼方沈。
    麟爵来称纪,官师退绝箴。道风黄阁静,祥景紫垣阴。
    寿酒朝时献,农书夜直寻。国香煴翠幄,庭燎赩红衾。
    汉魏文章盛,尧汤雨露霃。密辞投水石,精义出沙金。
    宸扆亲唯敬,钧衡近匪侵。疾驱千里骏,清唳九霄禽。
    庆赐迎新服,斋庄弃旧簪。忽思班女怨,遥听越人吟。
    末路甘贫病,流年苦滞淫。梦中青琐闼,归处碧山岑。
    窃抃闻韶濩,观光想韎任。大哉环海晏,不算子牟心。

    《元日喜闻大礼寄上翰林四学士中书六》唐朝诗人窦牟的作品。
    【注释】:

    麟:

    ①“麒麟”的简称。《孔子家语·好生》:“凤翔麟至,鸟兽驯德。”②大雄鹿。《史记·司马相如列传》:“射麋脚麟。”③通“燐”。明亮。扬雄《剧秦美新》:“炳炳麟麟,岂不懿哉?”

    爵:

    ①古代饮酒器。青铜制,有流(出水嘴),二柱,三足,盛行于商及西周。《诗经·大雅·行苇》:“或献、或酢(zhò),洗爵、奠斝(jiǎ)。”(献:敬酒。酢:回敬酒。奠:洒酒于地。斝:圆口的爵。)借指酒。《左传·庄公二十一年》:“虢公请器,王予之爵。”(虢:国名。请:请求。)《礼记·玉藻》:“君若赐之爵,则越席再拜稽首受。”(越:越过。稽首:叩头至地。)②官爵。《左传·隐公元年》:“未王命,故不书爵。”《史记·平准书》:“于是募民能输及转粟于边者拜爵,爵得至大庶长。”(输:献纳。转:转运。边:边防。大庶长:官名。)也指封官赐爵。《后汉书·爰延传》:“故王者赏人必酬其功,爵人必甄其德。”(王者:行王道的人。甄:鉴别。)③通“雀(què)”。鸟。曹植《美女篇》:“头上金爵钗,腰佩紫琅玕(láng gān)。”(爵钗:雀形发钗。琅玕:美石。)

    来:

    (一)①小麦。《诗经·周颂·思文》:“贻我来牟。”②由彼至此,由远到近。跟“去”、“往”相反。《孙子兵法·九地》:“我可以往,彼可以来者,为交地。”贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识,笑问客从何处来?”③使……来;招致;招来。也作“徕”。司马迁《史记·文帝本纪》:“将何以来远方之贤良?”④某一时间以后。《孟子·尽心下》:“由孔子而来,至于今,百有余岁。”⑤将来;未来。陶潜《归去来兮辞》:“悟已往之不谏,知来者之可追。”(谏:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非义,斯速已矣,何待来年?”(斯:则。已:停止。)⑥句末助词。《庄子·人间世》:“尝以语我来。”《孟子·离娄上》:“盍归乎来!” (二)lài 慰劳。《诗经·小雅·大东》:“东人之子,职劳不来。”(职:主管。劳lào:慰劳)

    称:

    (一)①称量;量重。《商君书·算地》:“度而取长,称而取重。”②举起。《诗经· 豳风·七月》:“称彼兕觥。”③指举荐。《左传·襄公三年》:“祈奚请老,晋侯问嗣焉,称解狐。”④赞扬;颂扬。《商君书·徕民》:“此四王者,万世之所称也,以为圣王,然其道犹不能取用于后。”⑤陈述;声言。《史记·屈原贾生列传》:“上称帝喾,下通齐桓,中述汤武,以刺世事。”⑥称呼;称为。《史记·李斯列传》:“今秦王欲吞天下,称帝而治。”⑦名称;称谓。嵇康《养生论》:“一亩十斛,谓之良田,此天下之通称也。’”《南史·毛喜传》:“文帝尝谓宣帝曰:‘我诸子皆以伯为名,汝诸子宜用叔为称。’”(尝:曾经。)⑧号称;声称;称作。《史记·陈涉世家》:“乃诈称公子扶苏、项燕,从民欲也。”⑨名声;声誉。《晋书·王洽传》:“(洽)与荀羡俱有美称。” (二)chèng 测重量的器具。后作“秤”。《淮南子·时则》:“角斗称。” (三)chèn ①适合;相副。《后汉书·来歙传》:“诚恨奉职不称,以为朝廷羞。”《南齐书·张融传》:“(衣)已令裁减,称卿之体。”(卿:对对方的爱称。)②衡量。《晋书·刁协传》:“(刘)裕散其资财,令百姓称力而取之,弥日不尽。”

    纪:

    ①丝的头绪。《墨子·尚同上》:“譬之若丝缕之有纪。”②治理;管理。《左传·定公六年》:“而议纪其政,以是楚国。”③准则;法度。刘禹锡《天论下》:“用天之利,立人之纪。”④古代记年单位。十二年为一纪。《尚书·毕命》:“既历三纪,世变风移。”⑤古代以一代为一纪。史岑《出师颂》:“历纪十二。”⑥旧史书体裁。1.纪传体史书中记述帝王事迹及有关大事的篇章。《史记》有十二纪,《汉书》有十纪。《文心雕龙》:“纪传为式,编年辍事。”2. 编年体史书中按朝代编写的部分。⑦通“记”。记载。王充《论衡·须颂》:“司马子长纪黄帝以至孝武。”

    官:

    ①官府;官署;办公的地方。《礼记·玉藻》:“在官不俟(sì)屦(jù),在外不俟车。”(俟:等候。屦:以麻葛制成的鞋。)柳宗元《童区寄传》:“贼二人得我,我幸皆杀之矣。愿以闻于官。”②政府的;公有的。《汉书·盖宽饶传》:“五帝官天下,三王家天下。”③官职;官位。《管子·立政》:“君之所审者三:一曰德不当其位,二曰功不当其禄,三曰能不当其官。”④官吏。《周易·系辞下》:“百官以治,万民以察。”《论语·宪问》:“百官总己,以听于冢宰。”⑤为官;做官。《晋书 · 王允之传》:“臣子尚少,不乐早官。”又使当官。曹操《论吏士行能令》:“君不官无功之臣,不赏不战之士。”⑥感觉器官,指耳目口鼻心。《庄子·养生主》:“官知止而神欲行。”

    师:

    ①人众;群众。《左传·哀公五年》:“师乎师乎,何党之乎?”②军队编制;按照周代军制,二千五百人为师。《周礼· 地官·小司徒》:“五人为五,五伍为两,四两为卒,五卒为旅,五旅为师,五师为军。”③泛指军队。《左传·成公二年》:“齐师败绩。”④老师。《论语·述而》:“三人行,必有我师焉。”⑤榜样;样子。《汉书·李寻传》:“既往不咎,来事之师也。”(来:未来。)⑥专司一事的长官或掌握某种专长、技术的人。《孟子·梁惠王下》:“士师不能治士。”⑦古代特指乐官。《孟子·离娄上》:“师旷之聪,不以六律,不能正五音。”⑧对和尚的尊称。《北史·齐文宣帝纪》:“晋阳有沙门,乍愚乍智,时人不测,呼为阿秃师。”(沙门:和尚。测:测度。)⑨学习;效法;以……为师。《孟子·离娄上》:“莫如师文王。”

    退:

    ①向后移动;与“进”相对。《三国演义》第九十五回:“大杀一阵,魏兵方退。”②使后退。《三国演义》第二十一回:“某有一计,可退曹操。”③离开。《韩非子· 亡征》:“亲臣进而故人退,不肖用事而贤良伏。”(伏:退隐。)④使离去;摈斥。《新唐书·姚崇传》:“由是进贤退不肖而天下治。”⑤辞去官职。范仲淹《岳阳楼记》:“是进亦忧,退亦忧。”⑥归;返回。柳宗元《捕蛇者说》:“退而甘食其土之有,以尽吾齿。”(齿:年寿。)⑦谦让。《礼记·曲礼上》:“是以君子恭敬、撙节、退让以明礼。”⑧衰减;减退。《南史·江淹传》:“淹少以文章显,晚节才思微退。”⑨迟缓;畏缩。《论语·先进》:“求也退,故进之。”

    绝:

    ①断;截断。《史记·伍子胥列传》:“楚发兵绝吴兵之后,不得归。”②《孟子·滕文公上》:“今滕绝长补短,将五十里也。”引申为断绝。《论语·尧曰》:“继绝世,举逸民。”《抱朴子·交际》:“乃发愤著论,杜门绝交。”又特指气绝身亡。《吕氏春秋·知接》:“蒙衣袂而绝乎寿宫。”③横度;穿过。《荀子·劝学》:“假舟楫者,非能水也,而绝江河。”(假:借助。楫:桨。)《吕氏春秋·悔过》:“今行数千里,又绝诸侯之地以袭国,臣不知其可也。”④极;非常。《史记·吕不韦列传》:“吕不韦取邯郸诸姬绝好善舞者与居。”又特指极遥远的。《史记·卫将军骠骑列传》:“因前使绝国功,封骞博望侯。”(骞:张骞。)又指极好的,独一无二的。《汉书·叙传上》:“逢蒙绝技于弧矢。”(逢蒙:古代善于射箭的人。弧:弓。)《后汉书·班彪传附班固》:“此六子者,皆有殊行绝才。”[绝顶]1. 山的最高峰。杜甫《望岳》:“会当凌绝顶,一览众山小。”(会当:定当。)2. 非常的。

    箴:

    ①缝衣的工具。后作“针”。《荀子·大略》:“今夫亡箴者,终日求之而不得。”②针灸治病所用的针形器具。后作“针”。《盐铁论·盐铁箴石》:“怀箴橐(tuó)艾,则被不工之名。”(橐:用口袋装。艾:指针灸用的艾绒。)③规劝;告诫。《左传·宣公十二年》:“箴之曰。”④一种文体,以规劝告诫为主。《文心雕龙·铭箴》:“箴铭异用,罕施于代。”(铭:刻于器物碑石上的劝戒、褒扬的文体。罕:少。代:替。)


  • lin jue lai chen ji ,guan shi tui jue zhen 。

    “lin jue lai chen ji ,guan shi tui jue zhen 。”shi gou chu chu :《yuan ri xi wen da li ji shang han lin si xue shi zhong shu liu 》;shi tang chao shi ren dou mou de zuo pin 。

    you shi jiao tan bi ,mo si ri yue lin 。sui hua chun geng zao ,tian rui xue you shen 。
    yu nian hui shi ling ,jin men jiang de yin 。han fei yuan bie lv ,cong zhi gui wei lin 。
    fen ze zi hong bi ,xun he ben su qin 。li cheng rong qi xia ,en che gui fang shen 。
    lin jue lai chen ji ,guan shi tui jue zhen 。dao feng huang ge jing ,xiang jing zi yuan yin 。
    shou jiu chao shi suo ,nong shu ye zhi xun 。guo xiang yun cui wo ,ting liao xi gong qin 。
    han wei wen zhang cheng ,yao shang yu lou chen 。mi ci tou shui dan ,jing yi chu sha jin 。
    chen yi qin wei jing ,jun heng jin fei qin 。ji qu qian li jun ,qing li jiu xiao qin 。
    qing ci ying xin fu ,zhai zhuang qi jiu zan 。hu sai ban nv yuan ,yao ting yue ren yin 。
    mo lu gan pin bing ,liu nian ku zhi yin 。meng zhong qing suo ta ,gui chu bi shan cen 。
    qie 抃wen shao hu ,guan guang xiang mei ren 。da zai huan hai yan ,bu suan zi mou xin 。

    《yuan ri xi wen da li ji shang han lin si xue shi zhong shu liu 》tang chao shi ren dou mou de zuo pin 。
    【zhu shi 】:

    lin :

    ①“qi lin ”de jian chen 。《kong zi jia yu ·hao sheng 》:“feng xiang lin zhi ,diao shou xun de 。”②da xiong lu 。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“she mi jiao lin 。”③tong “燐”。ming liang 。yang xiong 《ju qin mei xin 》:“bing bing lin lin ,qi bu yi zai ?”

    jue :

    ①gu dai yin jiu qi 。qing tong zhi ,you liu (chu shui zui ),er zhu ,san zu ,cheng hang yu shang ji xi zhou 。《shi jing ·da ya ·hang wei 》:“huo suo 、huo cu (zhò),xi jue 、dian jia (jiǎ)。”(suo :jing jiu 。cu :hui jing jiu 。dian :sa jiu yu de 。jia :yuan kou de jue 。)jie zhi jiu 。《zuo chuan ·zhuang gong er shi yi nian 》:“guo gong qing qi ,wang yu zhi jue 。”(guo :guo ming 。qing :qing qiu 。)《li ji ·yu zao 》:“jun re ci zhi jue ,ze yue xi zai bai ji shou shou 。”(yue :yue guo 。ji shou :kou tou zhi de 。)②guan jue 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“wei wang ming ,gu bu shu jue 。”《shi ji ·ping zhun shu 》:“yu shi mu min neng shu ji zhuai su yu bian zhe bai jue ,jue de zhi da shu chang 。”(shu :suo na 。zhuai :zhuai yun 。bian :bian fang 。da shu chang :guan ming 。)ye zhi feng guan ci jue 。《hou han shu ·yuan yan chuan 》:“gu wang zhe shang ren bi chou ji gong ,jue ren bi zhen ji de 。”(wang zhe :hang wang dao de ren 。zhen :jian bie 。)③tong “qiao (què)”。diao 。cao zhi 《mei nv pian 》:“tou shang jin jue chai ,yao pei zi lang gan (láng gān)。”(jue chai :qiao xing fa chai 。lang gan :mei dan 。)

    lai :

    (yi )①xiao mai 。《shi jing ·zhou song ·sai wen 》:“yi wo lai mou 。”②you bi zhi ci ,you yuan dao jin 。gen “qu ”、“wang ”xiang fan 。《sun zi bing fa ·jiu de 》:“wo ke yi wang ,bi ke yi lai zhe ,wei jiao de 。”he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi ,xiao wen ke cong he chu lai ?”③shi ……lai ;qiao zhi ;qiao lai 。ye zuo “lai ”。si ma qian 《shi ji ·wen di ben ji 》:“jiang he yi lai yuan fang zhi xian liang ?”④mou yi shi jian yi hou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you kong zi er lai ,zhi yu jin ,bai you yu sui 。”⑤jiang lai ;wei lai 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“wu yi wang zhi bu jian ,zhi lai zhe zhi ke zhui 。”(jian :gai zheng 。zhui :zhui qiu 。)《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ru zhi ji fei yi ,si su yi yi ,he dai lai nian ?”(si :ze 。yi :ting zhi 。)⑥gou mo zhu ci 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“chang yi yu wo lai 。”《meng zi ·li lou shang 》:“he gui hu lai !” (er )lài wei lao 。《shi jing ·xiao ya ·da dong 》:“dong ren zhi zi ,zhi lao bu lai 。”(zhi :zhu guan 。lao lào:wei lao )

    chen :

    (yi )①chen liang ;liang chong 。《shang jun shu ·suan de 》:“du er qu chang ,chen er qu chong 。”②ju qi 。《shi jing · bin feng ·qi yue 》:“chen bi si gong 。”③zhi ju jian 。《zuo chuan ·xiang gong san nian 》:“qi xi qing lao ,jin hou wen si yan ,chen jie hu 。”④zan yang ;song yang 。《shang jun shu ·lai min 》:“ci si wang zhe ,mo shi zhi suo chen ye ,yi wei sheng wang ,ran ji dao you bu neng qu yong yu hou 。”⑤chen shu ;sheng yan 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shang chen di ku ,xia tong ji huan ,zhong shu shang wu ,yi ci shi shi 。”⑥chen hu ;chen wei 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“jin qin wang yu tun tian xia ,chen di er zhi 。”⑦ming chen ;chen wei 。ji kang 《yang sheng lun 》:“yi mu shi hu ,wei zhi liang tian ,ci tian xia zhi tong chen ye 。’”《na shi ·mao xi chuan 》:“wen di chang wei xuan di yue :‘wo zhu zi jie yi bai wei ming ,ru zhu zi yi yong shu wei chen 。’”(chang :ceng jing 。)⑧hao chen ;sheng chen ;chen zuo 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“nai zha chen gong zi fu su 、xiang yan ,cong min yu ye 。”⑨ming sheng ;sheng yu 。《jin shu ·wang qia chuan 》:“(qia )yu xun xian ju you mei chen 。” (er )chèng ce chong liang de qi ju 。hou zuo “chen ”。《huai na zi ·shi ze 》:“jiao dou chen 。” (san )chèn ①kuo ge ;xiang fu 。《hou han shu ·lai she chuan 》:“cheng hen feng zhi bu chen ,yi wei chao ting xiu 。”《na ji shu ·zhang rong chuan 》:“(yi )yi ling cai jian ,chen qing zhi ti 。”(qing :dui dui fang de ai chen 。)②heng liang 。《jin shu ·diao xie chuan 》:“(liu )yu san ji zi cai ,ling bai xing chen li er qu zhi ,mi ri bu jin 。”

    ji :

    ①si de tou xu 。《mo zi ·shang tong shang 》:“pi zhi re si lv zhi you ji 。”②zhi li ;guan li 。《zuo chuan ·ding gong liu nian 》:“er yi ji ji zheng ,yi shi chu guo 。”③zhun ze ;fa du 。liu yu xi 《tian lun xia 》:“yong tian zhi li ,li ren zhi ji 。”④gu dai ji nian chan wei 。shi er nian wei yi ji 。《shang shu ·bi ming 》:“ji li san ji ,shi bian feng yi 。”⑤gu dai yi yi dai wei yi ji 。shi cen 《chu shi song 》:“li ji shi er 。”⑥jiu shi shu ti cai 。1.ji chuan ti shi shu zhong ji shu di wang shi ji ji you guan da shi de pian zhang 。《shi ji 》you shi er ji ,《han shu 》you shi ji 。《wen xin diao long 》:“ji chuan wei shi ,bian nian chuo shi 。”2. bian nian ti shi shu zhong an chao dai bian xie de bu fen 。⑦tong “ji ”。ji zai 。wang chong 《lun heng ·xu song 》:“si ma zi chang ji huang di yi zhi xiao wu 。”

    guan :

    ①guan fu ;guan shu ;ban gong de de fang 。《li ji ·yu zao 》:“zai guan bu qi (sì)ju (jù),zai wai bu qi che 。”(qi :deng hou 。ju :yi ma ge zhi cheng de xie 。)liu zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“zei er ren de wo ,wo xing jie sha zhi yi 。yuan yi wen yu guan 。”②zheng fu de ;gong you de 。《han shu ·gai kuan rao chuan 》:“wu di guan tian xia ,san wang jia tian xia 。”③guan zhi ;guan wei 。《guan zi ·li zheng 》:“jun zhi suo shen zhe san :yi yue de bu dang ji wei ,er yue gong bu dang ji lu ,san yue neng bu dang ji guan 。”④guan li 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“bai guan yi zhi ,mo min yi cha 。”《lun yu ·xian wen 》:“bai guan zong ji ,yi ting yu zhong zai 。”⑤wei guan ;zuo guan 。《jin shu · wang yun zhi chuan 》:“chen zi shang shao ,bu le zao guan 。”you shi dang guan 。cao cao 《lun li shi hang neng ling 》:“jun bu guan mo gong zhi chen ,bu shang bu zhan zhi shi 。”⑥gan jiao qi guan ,zhi er mu kou bi xin 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“guan zhi zhi er shen yu hang 。”

    shi :

    ①ren zhong ;qun zhong 。《zuo chuan ·ai gong wu nian 》:“shi hu shi hu ,he dang zhi hu ?”②jun dui bian zhi ;an zhao zhou dai jun zhi ,er qian wu bai ren wei shi 。《zhou li · de guan ·xiao si tu 》:“wu ren wei wu ,wu wu wei liang ,si liang wei cu ,wu cu wei lv ,wu lv wei shi ,wu shi wei jun 。”③fan zhi jun dui 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“ji shi bai ji 。”④lao shi 。《lun yu ·shu er 》:“san ren hang ,bi you wo shi yan 。”⑤bang yang ;yang zi 。《han shu ·li xun chuan 》:“ji wang bu jiu ,lai shi zhi shi ye 。”(lai :wei lai 。)⑥zhuan si yi shi de chang guan huo zhang wo mou chong zhuan chang 、ji shu de ren 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“shi shi bu neng zhi shi 。”⑦gu dai te zhi le guan 。《meng zi ·li lou shang 》:“shi kuang zhi cong ,bu yi liu lv ,bu neng zheng wu yin 。”⑧dui he shang de zun chen 。《bei shi ·ji wen xuan di ji 》:“jin yang you sha men ,zha yu zha zhi ,shi ren bu ce ,hu wei a tu shi 。”(sha men :he shang 。ce :ce du 。)⑨xue xi ;xiao fa ;yi ……wei shi 。《meng zi ·li lou shang 》:“mo ru shi wen wang 。”

    tui :

    ①xiang hou yi dong ;yu “jin ”xiang dui 。《san guo yan yi 》di jiu shi wu hui :“da sha yi zhen ,wei bing fang tui 。”②shi hou tui 。《san guo yan yi 》di er shi yi hui :“mou you yi ji ,ke tui cao cao 。”③li kai 。《han fei zi · wang zheng 》:“qin chen jin er gu ren tui ,bu xiao yong shi er xian liang fu 。”(fu :tui yin 。)④shi li qu ;bin chi 。《xin tang shu ·yao chong chuan 》:“you shi jin xian tui bu xiao er tian xia zhi 。”⑤ci qu guan zhi 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“shi jin yi you ,tui yi you 。”⑥gui ;fan hui 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“tui er gan shi ji tu zhi you ,yi jin wu chi 。”(chi :nian shou 。)⑦qian rang 。《li ji ·qu li shang 》:“shi yi jun zi gong jing 、zun jie 、tui rang yi ming li 。”⑧cui jian ;jian tui 。《na shi ·jiang yan chuan 》:“yan shao yi wen zhang xian ,wan jie cai sai wei tui 。”⑨chi huan ;wei su 。《lun yu ·xian jin 》:“qiu ye tui ,gu jin zhi 。”

    jue :

    ①duan ;jie duan 。《shi ji ·wu zi xu lie chuan 》:“chu fa bing jue wu bing zhi hou ,bu de gui 。”②《meng zi ·teng wen gong shang 》:“jin teng jue chang bu duan ,jiang wu shi li ye 。”yin shen wei duan jue 。《lun yu ·yao yue 》:“ji jue shi ,ju yi min 。”《bao piao zi ·jiao ji 》:“nai fa fen zhe lun ,du men jue jiao 。”you te zhi qi jue shen wang 。《lv shi chun qiu ·zhi jie 》:“meng yi mei er jue hu shou gong 。”③heng du ;chuan guo 。《xun zi ·quan xue 》:“jia zhou ji zhe ,fei neng shui ye ,er jue jiang he 。”(jia :jie zhu 。ji :jiang 。)《lv shi chun qiu ·hui guo 》:“jin hang shu qian li ,you jue zhu hou zhi de yi xi guo ,chen bu zhi ji ke ye 。”④ji ;fei chang 。《shi ji ·lv bu wei lie chuan 》:“lv bu wei qu han dan zhu ji jue hao shan wu zhe yu ju 。”you te zhi ji yao yuan de 。《shi ji ·wei jiang jun biao ji lie chuan 》:“yin qian shi jue guo gong ,feng jian bo wang hou 。”(jian :zhang jian 。)you zhi ji hao de ,du yi mo er de 。《han shu ·xu chuan shang 》:“feng meng jue ji yu hu shi 。”(feng meng :gu dai shan yu she jian de ren 。hu :gong 。)《hou han shu ·ban biao chuan fu ban gu 》:“ci liu zi zhe ,jie you shu hang jue cai 。”[jue ding ]1. shan de zui gao feng 。du fu 《wang yue 》:“hui dang ling jue ding ,yi lan zhong shan xiao 。”(hui dang :ding dang 。)2. fei chang de 。

    zhen :

    ①feng yi de gong ju 。hou zuo “zhen ”。《xun zi ·da lve 》:“jin fu wang zhen zhe ,zhong ri qiu zhi er bu de 。”②zhen jiu zhi bing suo yong de zhen xing qi ju 。hou zuo “zhen ”。《yan tie lun ·yan tie zhen dan 》:“huai zhen tuo (tuó)ai ,ze bei bu gong zhi ming 。”(tuo :yong kou dai zhuang 。ai :zhi zhen jiu yong de ai rong 。)③gui quan ;gao jie 。《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“zhen zhi yue 。”④yi chong wen ti ,yi gui quan gao jie wei zhu 。《wen xin diao long ·ming zhen 》:“zhen ming yi yong ,han shi yu dai 。”(ming :ke yu qi wu bei dan shang de quan jie 、bao yang de wen ti 。han :shao 。dai :ti 。)

今日更新
今日推荐