- 繁体
- 简体
- 拼音
-
水旱合心憂,饑寒須手撫。
“水旱合心憂,饑寒須手撫。”詩句出處:《自詠五首》;是唐朝詩人白居易的作品。朝亦隨群動,暮亦隨群動。《自詠五首》唐朝詩人白居易的作品。
榮華瞬息間,求得將何用。
形骸與冠蓋,假合相戲弄。
但異睡著人,不知夢是夢。
一傢五十口,一郡十萬戶。
出為差科頭,入為衣食主。
水旱合心憂,饑寒須手撫。
何異食蓼蟲,不知苦是苦。
公私頗多事,衰憊殊少歡。
迎送賓客懶,鞭笞黎庶難。
老耳倦聲樂,病口厭杯盤。
既無可戀者,何以不休官。
一日復一日,自問何留滯。
為貪逐日俸,擬作歸田計。
亦須隨豐約,可得無限劑。
若待足始休,休官在何歲。
官舍非我廬,官園非我樹。
洛中有小宅,渭上有別墅。
既無婚嫁累,幸有歸休處。
歸去誠已遲,猶勝不歸去。
【註釋】:旱:
①幹旱;旱災;久不下雨。《左傳·昭公二十五年》:“秋,書再雩(yú),旱甚也。”(雩:古代求雨之祭。)②通“悍”。猛;疾。《史記·屈原賈生列傳》:“水激則旱兮,矢激則遠。”③山名。《詩經·大雅·旱麓》:“瞻彼旱麓,榛楛濟濟。”合:
(一)①合攏;閉合在一起。《老子》第六十四章:“合抱之木,生於毫末。”白居易《赴蘇州,至常州,答賈舍人》:“厭見簿書先眼合,喜逢杯酒暫眉開。”②會合;聚集。《韓非子·五蠹》:“從者,合眾弱以攻一強也。”蘇軾《水調歌頭》:“人有悲歡離合。”③符合;與……一致。《北史·賀拔嶽傳》:“不讀兵書,而暗與之合。”(之:兵書。)④和諧;投契。《古今小說·沈小霞相會出師表》:“兩邊說得情投意合,隻恨相見之晚。”⑤應當;應該。白居易《與元九書》:“文章合為時而著,歌詩合為事而作。”⑥古代雙方以兵器交鋒,一來一往為一合。《史記·蕭相國世傢》:“多者百餘戰,少者數十合。”⑦盒;盒子。《開元天寶遺事》卷下:“又各捉蜘蛛閉於合中。”(二) gě 容量單位。一升的十分之一。《漢書·律歷志上》:“十合為升。”《明季北略》錄明末民謠:“朝求升,暮求合。”心:
①心臟。《淮南子·原道》:“心者,五臟之主也。”②通常指思維器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官則思。”《國語·周語上》:“夫民慮之於心,而宣之於口。”③掛懷;關心。唐順之《與呂沃洲巡按書》:“兩公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:於。)④中央;中心。劉禹錫《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《呂氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之處。《三國志·蜀書·龐統法正傳》:“而敵傢數道並進,已入心腹。”2. 親信的人。憂:
①擔憂;發愁。《鹽鐵論·伐功》:“憂人之患者,民一心而歸之,湯武是也。”(湯武:商湯王和周武王。)白居易《賣炭翁》:“心憂炭賤願天寒。”②困厄;憂患。《新書·禮》:“憂民之憂者,民必憂其憂。”蘇軾《貧士》:“未能遣一力,分汝薪水憂。”③特指父母的喪事。《魏書·李彪傳》:“朝臣丁父憂者假滿赴職。”(丁:遭遇。)饑:
①餓。與“飽”相對。《韓非子·飾邪》:“傢有常業,雖饑不餓。國有常法,雖危不亡。”②通“饑2”。饑荒。《墨子·七患》:“五谷不收謂之饑。”《漢書·翼奉傳》:“今東方連年饑饉。”寒:
①冷。《禮記·月令》:“寒熱不節,民多虐疾。”《呂氏春秋·察今》:“見瓶水之冰,而知天下之寒。”②貧窮;貧寒。杜甫《自京赴奉先縣詠懷》:“彤庭所分帛,本自寒女出。”(彤庭:指富貴人傢。)《晉書·劉毅傳》:“是以上品無寒門,下品無士族。”③害怕;畏懼。《聊齋志異·辛十四娘》:“誤入澗谷,狼奔鴟(chī)叫,豎毛寒心。”(鴟:貓頭鷹。)須:
①胡子。《史記·高祖本紀》:“美須髯。”②等待;等候。《楚辭·九歌·少司命》:“君維須兮雲之際?”③需要;需。林逋《山園小梅》:“不須檀板共金尊。”④必須;應當。杜甫《聞官軍收河南河北》:“白日放歌須縱酒。”⑤須臾;片刻。《荀子·王制》:“罷不能,不待須而廢。”撫:
①撫摩。《禮記·喪大記》:“主人降,北面於堂下,君撫之,主人拜稽(qǐ)顙(sǎng)。”(稽顙:跪拜禮,額至地。)②按;握。《呂氏春秋· 舉難》:“桓公聞之,撫其仆之手。”③安撫;撫慰。《孟子· 梁惠王上》:“欲辟土地,朝秦楚,蒞中國,而撫四夷。”④敲擊;拍打。《列子·湯問》:“撫節悲歌,聲振林木,響遏行雲。”(遏:止。)又撫弄;彈奏。庾信《春賦》:“玉管初調,鳴弦暫撫。”⑤撫養;撫育。《顏氏傢訓·兄弟》:“換子而撫,則此患不生矣。”⑥古代官名。巡撫的省稱。 -
水旱合心忧,饥寒须手抚。
“水旱合心忧,饥寒须手抚。”诗句出处:《自咏五首》;是唐朝诗人白居易的作品。朝亦随群动,暮亦随群动。《自咏五首》唐朝诗人白居易的作品。
荣华瞬息间,求得将何用。
形骸与冠盖,假合相戏弄。
但异睡着人,不知梦是梦。
一家五十口,一郡十万户。
出为差科头,入为衣食主。
水旱合心忧,饥寒须手抚。
何异食蓼虫,不知苦是苦。
公私颇多事,衰惫殊少欢。
迎送宾客懒,鞭笞黎庶难。
老耳倦声乐,病口厌杯盘。
既无可恋者,何以不休官。
一日复一日,自问何留滞。
为贪逐日俸,拟作归田计。
亦须随丰约,可得无限剂。
若待足始休,休官在何岁。
官舍非我庐,官园非我树。
洛中有小宅,渭上有别墅。
既无婚嫁累,幸有归休处。
归去诚已迟,犹胜不归去。
【注释】:旱:
①干旱;旱灾;久不下雨。《左传·昭公二十五年》:“秋,书再雩(yú),旱甚也。”(雩:古代求雨之祭。)②通“悍”。猛;疾。《史记·屈原贾生列传》:“水激则旱兮,矢激则远。”③山名。《诗经·大雅·旱麓》:“瞻彼旱麓,榛楛济济。”合:
(一)①合拢;闭合在一起。《老子》第六十四章:“合抱之木,生于毫末。”白居易《赴苏州,至常州,答贾舍人》:“厌见簿书先眼合,喜逢杯酒暂眉开。”②会合;聚集。《韩非子·五蠹》:“从者,合众弱以攻一强也。”苏轼《水调歌头》:“人有悲欢离合。”③符合;与……一致。《北史·贺拔岳传》:“不读兵书,而暗与之合。”(之:兵书。)④和谐;投契。《古今小说·沈小霞相会出师表》:“两边说得情投意合,只恨相见之晚。”⑤应当;应该。白居易《与元九书》:“文章合为时而著,歌诗合为事而作。”⑥古代双方以兵器交锋,一来一往为一合。《史记·萧相国世家》:“多者百余战,少者数十合。”⑦盒;盒子。《开元天宝遗事》卷下:“又各捉蜘蛛闭于合中。”(二) gě 容量单位。一升的十分之一。《汉书·律历志上》:“十合为升。”《明季北略》录明末民谣:“朝求升,暮求合。”心:
①心脏。《淮南子·原道》:“心者,五脏之主也。”②通常指思维器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官则思。”《国语·周语上》:“夫民虑之于心,而宣之于口。”③挂怀;关心。唐顺之《与吕沃洲巡按书》:“两公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:于。)④中央;中心。刘禹锡《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《吕氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之处。《三国志·蜀书·庞统法正传》:“而敌家数道并进,已入心腹。”2. 亲信的人。忧:
①担忧;发愁。《盐铁论·伐功》:“忧人之患者,民一心而归之,汤武是也。”(汤武:商汤王和周武王。)白居易《卖炭翁》:“心忧炭贱愿天寒。”②困厄;忧患。《新书·礼》:“忧民之忧者,民必忧其忧。”苏轼《贫士》:“未能遣一力,分汝薪水忧。”③特指父母的丧事。《魏书·李彪传》:“朝臣丁父忧者假满赴职。”(丁:遭遇。)饥:
①饿。与“饱”相对。《韩非子·饰邪》:“家有常业,虽饥不饿。国有常法,虽危不亡。”②通“饥2”。饥荒。《墨子·七患》:“五谷不收谓之饥。”《汉书·翼奉传》:“今东方连年饥馑。”寒:
①冷。《礼记·月令》:“寒热不节,民多虐疾。”《吕氏春秋·察今》:“见瓶水之冰,而知天下之寒。”②贫穷;贫寒。杜甫《自京赴奉先县咏怀》:“彤庭所分帛,本自寒女出。”(彤庭:指富贵人家。)《晋书·刘毅传》:“是以上品无寒门,下品无士族。”③害怕;畏惧。《聊斋志异·辛十四娘》:“误入涧谷,狼奔鸱(chī)叫,竖毛寒心。”(鸱:猫头鹰。)须:
①胡子。《史记·高祖本纪》:“美须髯。”②等待;等候。《楚辞·九歌·少司命》:“君维须兮云之际?”③需要;需。林逋《山园小梅》:“不须檀板共金尊。”④必须;应当。杜甫《闻官军收河南河北》:“白日放歌须纵酒。”⑤须臾;片刻。《荀子·王制》:“罢不能,不待须而废。”抚:
①抚摩。《礼记·丧大记》:“主人降,北面于堂下,君抚之,主人拜稽(qǐ)颡(sǎng)。”(稽颡:跪拜礼,额至地。)②按;握。《吕氏春秋· 举难》:“桓公闻之,抚其仆之手。”③安抚;抚慰。《孟子· 梁惠王上》:“欲辟土地,朝秦楚,莅中国,而抚四夷。”④敲击;拍打。《列子·汤问》:“抚节悲歌,声振林木,响遏行云。”(遏:止。)又抚弄;弹奏。庾信《春赋》:“玉管初调,鸣弦暂抚。”⑤抚养;抚育。《颜氏家训·兄弟》:“换子而抚,则此患不生矣。”⑥古代官名。巡抚的省称。 -
shui han ge xin you ,ji han xu shou fu 。
“shui han ge xin you ,ji han xu shou fu 。”shi gou chu chu :《zi yong wu shou 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。chao yi sui qun dong ,mu yi sui qun dong 。《zi yong wu shou 》tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。
rong hua shun xi jian ,qiu de jiang he yong 。
xing hai yu guan gai ,jia ge xiang hu long 。
dan yi shui zhao ren ,bu zhi meng shi meng 。
yi jia wu shi kou ,yi jun shi mo hu 。
chu wei cha ke tou ,ru wei yi shi zhu 。
shui han ge xin you ,ji han xu shou fu 。
he yi shi liao chong ,bu zhi ku shi ku 。
gong si po duo shi ,cui bei shu shao huan 。
ying song bin ke lan ,bian chi li shu nan 。
lao er juan sheng le ,bing kou ya bei pan 。
ji mo ke lian zhe ,he yi bu xiu guan 。
yi ri fu yi ri ,zi wen he liu zhi 。
wei tan zhu ri feng ,ni zuo gui tian ji 。
yi xu sui feng yao ,ke de mo xian ji 。
re dai zu shi xiu ,xiu guan zai he sui 。
guan she fei wo lu ,guan yuan fei wo shu 。
luo zhong you xiao zhai ,wei shang you bie shu 。
ji mo hun jia lei ,xing you gui xiu chu 。
gui qu cheng yi chi ,you sheng bu gui qu 。
【zhu shi 】:han :
①gan han ;han zai ;jiu bu xia yu 。《zuo chuan ·zhao gong er shi wu nian 》:“qiu ,shu zai yu (yú),han shen ye 。”(yu :gu dai qiu yu zhi ji 。)②tong “han ”。meng ;ji 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shui ji ze han xi ,shi ji ze yuan 。”③shan ming 。《shi jing ·da ya ·han lu 》:“zhan bi han lu ,zhen hu ji ji 。”ge :
(yi )①ge long ;bi ge zai yi qi 。《lao zi 》di liu shi si zhang :“ge bao zhi mu ,sheng yu hao mo 。”bai ju yi 《fu su zhou ,zhi chang zhou ,da gu she ren 》:“ya jian bu shu xian yan ge ,xi feng bei jiu zan mei kai 。”②hui ge ;ju ji 。《han fei zi ·wu du 》:“cong zhe ,ge zhong ruo yi gong yi jiang ye 。”su shi 《shui diao ge tou 》:“ren you bei huan li ge 。”③fu ge ;yu ……yi zhi 。《bei shi ·he ba yue chuan 》:“bu dou bing shu ,er an yu zhi ge 。”(zhi :bing shu 。)④he xie ;tou qi 。《gu jin xiao shui ·shen xiao xia xiang hui chu shi biao 》:“liang bian shui de qing tou yi ge ,zhi hen xiang jian zhi wan 。”⑤ying dang ;ying gai 。bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“wen zhang ge wei shi er zhe ,ge shi ge wei shi er zuo 。”⑥gu dai shuang fang yi bing qi jiao feng ,yi lai yi wang wei yi ge 。《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“duo zhe bai yu zhan ,shao zhe shu shi ge 。”⑦he ;he zi 。《kai yuan tian bao wei shi 》juan xia :“you ge zhuo zhi zhu bi yu ge zhong 。”(er ) gě rong liang chan wei 。yi sheng de shi fen zhi yi 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“shi ge wei sheng 。”《ming ji bei lve 》lu ming mo min yao :“chao qiu sheng ,mu qiu ge 。”xin :
①xin zang 。《huai na zi ·yuan dao 》:“xin zhe ,wu zang zhi zhu ye 。”②tong chang zhi sai wei qi guan he sai xiang 、gan qing deng 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xin zhi guan ze sai 。”《guo yu ·zhou yu shang 》:“fu min lv zhi yu xin ,er xuan zhi yu kou 。”③gua huai ;guan xin 。tang shun zhi 《yu lv wo zhou xun an shu 》:“liang gong zhe ,yi ri ju hu ji wei ,yi ri xin hu ji min zhe ye 。”(hu :yu 。)④zhong yang ;zhong xin 。liu yu xi 《dong ting qiu yue hang 》:“dong ting hu yue sheng hu xin 。”⑤xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“ji xia zhi yue ,ri zai liu ,hun xin zhong ,dan wei zhong 。”[xin fu ]1.yao hai zhi chu 。《san guo zhi ·shu shu ·pang tong fa zheng chuan 》:“er di jia shu dao bing jin ,yi ru xin fu 。”2. qin xin de ren 。you :
①dan you ;fa chou 。《yan tie lun ·fa gong 》:“you ren zhi huan zhe ,min yi xin er gui zhi ,shang wu shi ye 。”(shang wu :shang shang wang he zhou wu wang 。)bai ju yi 《mai tan weng 》:“xin you tan jian yuan tian han 。”②kun e ;you huan 。《xin shu ·li 》:“you min zhi you zhe ,min bi you ji you 。”su shi 《pin shi 》:“wei neng qian yi li ,fen ru xin shui you 。”③te zhi fu mu de sang shi 。《wei shu ·li biao chuan 》:“chao chen ding fu you zhe jia man fu zhi 。”(ding :zao yu 。)ji :
①e 。yu “bao ”xiang dui 。《han fei zi ·shi xie 》:“jia you chang ye ,sui ji bu e 。guo you chang fa ,sui wei bu wang 。”②tong “ji 2”。ji huang 。《mo zi ·qi huan 》:“wu gu bu shou wei zhi ji 。”《han shu ·yi feng chuan 》:“jin dong fang lian nian ji jin 。”han :
①leng 。《li ji ·yue ling 》:“han re bu jie ,min duo nve ji 。”《lv shi chun qiu ·cha jin 》:“jian ping shui zhi bing ,er zhi tian xia zhi han 。”②pin qiong ;pin han 。du fu 《zi jing fu feng xian xian yong huai 》:“tong ting suo fen bo ,ben zi han nv chu 。”(tong ting :zhi fu gui ren jia 。)《jin shu ·liu yi chuan 》:“shi yi shang pin mo han men ,xia pin mo shi zu 。”③hai pa ;wei ju 。《liao zhai zhi yi ·xin shi si niang 》:“wu ru jian gu ,lang ben chi (chī)jiao ,shu mao han xin 。”(chi :mao tou ying 。)xu :
①hu zi 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“mei xu ran 。”②deng dai ;deng hou 。《chu ci ·jiu ge ·shao si ming 》:“jun wei xu xi yun zhi ji ?”③xu yao ;xu 。lin bu 《shan yuan xiao mei 》:“bu xu tan ban gong jin zun 。”④bi xu ;ying dang 。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“bai ri fang ge xu zong jiu 。”⑤xu yu ;pian ke 。《xun zi ·wang zhi 》:“ba bu neng ,bu dai xu er fei 。”fu :
①fu ma 。《li ji ·sang da ji 》:“zhu ren jiang ,bei mian yu tang xia ,jun fu zhi ,zhu ren bai ji (qǐ)sang (sǎng)。”(ji sang :gui bai li ,e zhi de 。)②an ;wo 。《lv shi chun qiu · ju nan 》:“huan gong wen zhi ,fu ji pu zhi shou 。”③an fu ;fu wei 。《meng zi · liang hui wang shang 》:“yu bi tu de ,chao qin chu ,li zhong guo ,er fu si yi 。”④qiao ji ;pai da 。《lie zi ·shang wen 》:“fu jie bei ge ,sheng zhen lin mu ,xiang e hang yun 。”(e :zhi 。)you fu long ;dan zou 。yu xin 《chun fu 》:“yu guan chu diao ,ming xian zan fu 。”⑤fu yang ;fu yo 。《yan shi jia xun ·xiong di 》:“huan zi er fu ,ze ci huan bu sheng yi 。”⑥gu dai guan ming 。xun fu de sheng chen 。
今日更新
-
犹自软心肠。
[2020-01-28]
-
眉黛敛羞蛾。
[2020-01-28]
-
只恐後期愆。
[2020-01-28]
-
孤芳敻与群芳别。
[2020-01-28]
-
眼底山河,楼头鼓角,都是英雄泪。
[2020-01-28]
今日推荐

