- 繁体
- 简体
- 拼音
-
諸邊急警勞戍人,唯此一道無煙塵。
“諸邊急警勞戍人,唯此一道無煙塵。”詩句出處:《城鹽州》;是唐朝詩人白居易的作品。城鹽州,城鹽州,城在五原原上頭。蕃東節度缽闡佈,《城鹽州》唐朝詩人白居易的作品。
忽見新城當要路。金鳥飛傳贊普聞,建牙傳箭集群臣。
君臣赬面有憂色,皆言勿謂唐無人。自築鹽州十馀載,
左衽氈裘不犯塞。晝牧牛羊夜捉生,長去新城百裡外。
諸邊急警勞戍人,唯此一道無煙塵。靈夏潛安誰復辨,
秦原暗通何處見。鄜州驛路好馬來,長安藥肆黃蓍賤。
城鹽州,鹽州未城天子憂。德宗按圖自定計,
非關將略與廟謀。吾聞高宗中宗世,北虜猖狂最難制。
韓公創築受降城,三城鼎峙屯漢兵。東西亙絕數千裡,
耳冷不聞胡馬聲。如今邊將非無策,心笑韓公築城壁。
相看養寇為身謀,各握強兵固恩澤。願分今日邊將恩,
褒贈韓公封子孫。誰能將此鹽州曲,翻作歌詞聞至尊。
【註釋】:諸:
①眾;各。《詩經·邶風·泉水》:“問我諸姑,遂及伯姊。”(伯姊:大姐。)《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“亮身率諸軍攻祁山。”(身:親自。)②相當於“之於”。(“之”是代詞,相當於現代漢語的“他、她、它”。)《列子 · 湯問》:“投諸渤海之尾。”③介詞。相當於“於”。《禮記·祭義》:“孝弟發諸朝廷。”(弟:同“悌”。)④“之乎”的合音。《左傳·昭公八年》:“子聞諸?”(聞諸:聞之乎,聽說過這件事情嗎?)⑤助詞。無義。《詩·邶風·日月》:“日居月諸,照臨下土。”(居:助詞。)邊:
①側畔;旁邊。陶潛《五柳先生傳》:“先生不知何許人也,亦不詳其姓字,宅邊有五柳樹,因以為號焉。”②邊緣。蘇渙《毒蜂成一窠》詩:“長安大道邊,挾彈誰傢兒?”③邊境。《鹽鐵論·利議》:“思念北邊之未安。”④指邊防。《宋書·裴松之傳》:“裴松之廊廟之才,不宜久屍邊務。”(廊廟:指朝廷。屍:主管。)⑤靠近;接壤。《史記·高祖本紀》:“齊邊楚。”急:
①急躁。《韓非子·觀行》:“西門豹之性急,故佩韋以自緩。”(韋:皮帶。)又氣惱;發怒。②著急。屈原《離騷》:“忽馳騖以追逐兮,非餘心之所急。”③迫切;緊急。諸葛亮《前出師表》:“此誠危急存亡之秋也。”④急需的、緊急嚴重的事情。《史記·五帝本紀》:“順天之義,知民之急。”⑤快;急速。《戰國策·趙策四》:“趙太後新用事,秦急攻之。”《呂氏春秋·處方》:“齊令周最趣章子急戰。”⑥逼迫;迫使。《史記·廉頗藺相如列傳》:“大王必欲急臣,臣頭今與璧俱碎於柱矣。”警:
①使警惕;告誡。《獄中雜記》:“是立法以警其餘,且懲後也。”《左傳·莊公三十年》:“王以警於夷。”②戒備。《左傳·宣公十二年》:“且雖諸侯相見,軍衛不徹,警也。”(徹:撤去。)《韓非子·外儲說左上》:“謹警敵人,旦暮且至擊汝。”(且:將要。)③警報。曹植《白馬篇》:“邊城多警急,虜騎數遷移。”④敏悟。《三國志·魏書·武帝紀》:“太祖少機警,有權數。”《海國圖志·籌海篇二·議守下》:“無膽,則氣力、武藝、偉岸、靈警皆無所用。”⑤緊急;危急。班固《漢書·終軍傳》:“邊境時有風塵之警,臣宜披堅執銳當矢石,啟前行。”勞:
(一)①勞動;勞作。《論語·為政》:“有事弟子服其勞。”又勞動者或勞動力的簡稱。②勞苦;操勞。《左傳·僖公三十二年》:“師勞力竭。”③功勞;功績。《貞觀政要·擇要》:“賞當其勞,無功者自退。”④費;煩。《詩經·邶風·燕燕》:“瞻望弗及,實勞我心。”⑤慰勞;慰問。《儀禮·覲禮》:“(侯氏)北而立,王勞之。”司馬遷《報任安書》:“然陵一呼勞軍,士無不起。” (二)lào 通“耢”。一種耙地的農具。賈思勰《齊民要術·耕田》:“春耕尋手勞。”戍:
①防守;守邊。《史記·張耳陳馀列傳》:“北有長城之役,南有五嶺之戍。”②駐守某地。杜甫《石壕吏》:“三男鄴城戍。”(三男:三個兒子。)③守邊的戰士。《左傳·定公元年》:“城三旬而畢,乃歸諸侯之戍。”(城:築城。)④邊防地的城堡;營壘。《晉書·庾翼傳》:“其謝尚、王愆期等,悉令還據本戍。”唯:
(一)①獨;隻;僅。白居易《琵琶行》:“東船西舫悄無言,唯見江心秋月白。”②用於句首,表希望。司馬遷《史記·廉頗藺相如列傳》:“唯大王與群臣孰計議之。”③用在句首,無實義。歐陽修《祭石曼卿文》:“唯治平四年七月某日。” (二)wěi 應答的聲音。《史記·范雎蔡澤列傳》:“秦王跽而請曰:‘先生何以幸教寡人!’范雎曰:‘唯,唯。’”此:
①代詞。這;這個。《孟子·公孫醜下》:“彼一時,此一時也。”《禮記·禮運》:“此之謂大同。”②這樣;這般。庾信《哀江南賦》:“天何為而此醉。”③副詞。乃;則。《後漢書·黃瓊傳》:“必待堯舜之君,此為志士終無時矣。”一:
①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”道:
(一)①道路。《史記·陳涉世傢》:“會天大雨,道不通。”②水流通行的途徑。《左傳·昭公十三年》:“秋,晉侯會吳子於良,水道不可,吳子辭,乃還。”(會:約會。良:地名。)③取道。文天祥《指南錄後序》:“道海安、如皋,凡三百裡。”④方法;途徑。《論語·裡仁》:“富與貴,是人之所欲也;不以其道得之,不處也。”⑤技藝。《論語·子張》:“雖小道,必有可觀者焉。”⑥宇宙萬物的本原。《周易·系辭上》:“一陰一陽之謂道。”⑦規律;道理。《荀子·天論》:“循道而不貳,則天不能禍。”(循:遵照。貳:不專一。)⑧政治主張或思想學說。《論語·裡仁》:“吾道一以貫之哉。”⑨好的政治局面。《論語·季氏》:“天下有道,則禮樂征伐自天子出。”⑩道德;道義。徐階《送司封仲芳楊子赴留都》:“古道日淪替,群諛紛追隨。”(淪:淪亡。替:衰落。諛:阿諛,奉承。)(11)道傢。上古思想流派之一。(12)指道術。孫光憲《北夢瑣言》卷十二:“子若學道,即有仙分。”(13)行政區劃名。1. 唐初分天下為十道,開元二十一年增至十五道。2. 清代和民國初年曾在省以下設若幹分守道。(14)說;講述。《鹽鐵論·遵道》:“飾虛言以亂實,道古以害今。”(15)量詞。用於命令、題目等。《新唐書·選舉志》:“進士試詩、賦及時務策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左傳·襄公三十一年》:“大決所犯,傷人必多,吾不克救也。不如小決使道。”(決:河流決口。克:能。)2. 引導。《漢書·張騫傳》:“唯王使人道送我。”②治理。《論語·為政》:“道之以政,齊之以刑,民免而無恥。”(政:政令。齊:整頓。免:免於犯罪。)③介詞。從;由。《漢書·淮南王安傳》:“諸使者道長安來,為妄妖言。”無:
①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”煙:
(一)①物質燃燒時產生的氣狀物。《國語 · 魯語上》:“既其葬也,焚,煙徹於上。”王維《輞川閑居贈裴秀才迪》:“墟裡上孤煙。”②泛指雲氣、霧靄等煙狀之物。陳子昂《春日登金華觀》:“山川亂雲日,樓榭入煙霄。”杜牧《泊秦淮》:“煙籠寒水月籠沙。”③煙熏所積的灰。可制墨。簡文帝《與湘東王書》:“煙墨不言,受其驅染。”晁貫之《墨經·松》:“墨取廬山松煙。”代指墨。庾肩吾《謝賚銅硯筆格啟》:“煙磨青石。” (二)yīn [煙煴]1.古人指天地未分時的混沌之氣。班固《東都賦》:“降煙煴,調元氣。”2. 為陰陽二氣和合的樣子。張衡《思玄賦》:“天地煙煴,百卉含葩。”3.雲煙彌漫的樣子。江淹《別賦》:“襲青氣之煙煴。”煙塵:
①塵埃;灰燼。蔡琰《胡笳十八拍》:“~~蔽野兮胡虜盛,志意乖兮節義虧。”②指繁華熱鬧的地方。杜甫《為農》:“錦裡~~外,江村八九傢。”③指戰亂。高適《燕歌行》:“漢傢~~在東北,漢將辭傢破殘賊。”塵:
①灰塵;塵土。晁錯《論貴粟疏》:“春不得避風塵,夏不得避暑熱。”②污染。蘇軾《笏記》:“既塵美職,復玷名藩。”(藩:藩鎮。)③蹤跡;業績。《宋史·南唐李氏世傢》:“思追巢、許之餘塵。”④世俗。宗教稱俗世,隱者稱仕途皆曰塵。《紅樓夢》第一回:“無才可去補蒼天,枉入紅塵若許年。”⑤比喻戰爭;禍亂。《警世通言·杜十娘怒沉百寶箱》:“當先洪武爺掃蕩胡塵。”(洪武爺:指明朝開國皇帝朱元璋。)又“煙塵”連用,義同。高適《燕歌行》:“漢傢煙塵在東北。”⑥重量單位。一分的萬萬分之一。《清史稿·時憲志一》:“微、塵、秒、忽,雖屬無幾,而總計之,便集少成多。” -
诸边急警劳戍人,唯此一道无烟尘。
“诸边急警劳戍人,唯此一道无烟尘。”诗句出处:《城盐州》;是唐朝诗人白居易的作品。城盐州,城盐州,城在五原原上头。蕃东节度钵阐布,《城盐州》唐朝诗人白居易的作品。
忽见新城当要路。金鸟飞传赞普闻,建牙传箭集群臣。
君臣赪面有忧色,皆言勿谓唐无人。自筑盐州十馀载,
左衽毡裘不犯塞。昼牧牛羊夜捉生,长去新城百里外。
诸边急警劳戍人,唯此一道无烟尘。灵夏潜安谁复辨,
秦原暗通何处见。鄜州驿路好马来,长安药肆黄蓍贱。
城盐州,盐州未城天子忧。德宗按图自定计,
非关将略与庙谋。吾闻高宗中宗世,北虏猖狂最难制。
韩公创筑受降城,三城鼎峙屯汉兵。东西亘绝数千里,
耳冷不闻胡马声。如今边将非无策,心笑韩公筑城壁。
相看养寇为身谋,各握强兵固恩泽。愿分今日边将恩,
褒赠韩公封子孙。谁能将此盐州曲,翻作歌词闻至尊。
【注释】:诸:
①众;各。《诗经·邶风·泉水》:“问我诸姑,遂及伯姊。”(伯姊:大姐。)《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“亮身率诸军攻祁山。”(身:亲自。)②相当于“之于”。(“之”是代词,相当于现代汉语的“他、她、它”。)《列子 · 汤问》:“投诸渤海之尾。”③介词。相当于“于”。《礼记·祭义》:“孝弟发诸朝廷。”(弟:同“悌”。)④“之乎”的合音。《左传·昭公八年》:“子闻诸?”(闻诸:闻之乎,听说过这件事情吗?)⑤助词。无义。《诗·邶风·日月》:“日居月诸,照临下土。”(居:助词。)边:
①侧畔;旁边。陶潜《五柳先生传》:“先生不知何许人也,亦不详其姓字,宅边有五柳树,因以为号焉。”②边缘。苏涣《毒蜂成一窠》诗:“长安大道边,挟弹谁家儿?”③边境。《盐铁论·利议》:“思念北边之未安。”④指边防。《宋书·裴松之传》:“裴松之廊庙之才,不宜久尸边务。”(廊庙:指朝廷。尸:主管。)⑤靠近;接壤。《史记·高祖本纪》:“齐边楚。”急:
①急躁。《韩非子·观行》:“西门豹之性急,故佩韦以自缓。”(韦:皮带。)又气恼;发怒。②着急。屈原《离骚》:“忽驰骛以追逐兮,非余心之所急。”③迫切;紧急。诸葛亮《前出师表》:“此诚危急存亡之秋也。”④急需的、紧急严重的事情。《史记·五帝本纪》:“顺天之义,知民之急。”⑤快;急速。《战国策·赵策四》:“赵太后新用事,秦急攻之。”《吕氏春秋·处方》:“齐令周最趣章子急战。”⑥逼迫;迫使。《史记·廉颇蔺相如列传》:“大王必欲急臣,臣头今与璧俱碎于柱矣。”警:
①使警惕;告诫。《狱中杂记》:“是立法以警其余,且惩后也。”《左传·庄公三十年》:“王以警于夷。”②戒备。《左传·宣公十二年》:“且虽诸侯相见,军卫不彻,警也。”(彻:撤去。)《韩非子·外储说左上》:“谨警敌人,旦暮且至击汝。”(且:将要。)③警报。曹植《白马篇》:“边城多警急,虏骑数迁移。”④敏悟。《三国志·魏书·武帝纪》:“太祖少机警,有权数。”《海国图志·筹海篇二·议守下》:“无胆,则气力、武艺、伟岸、灵警皆无所用。”⑤紧急;危急。班固《汉书·终军传》:“边境时有风尘之警,臣宜披坚执锐当矢石,启前行。”劳:
(一)①劳动;劳作。《论语·为政》:“有事弟子服其劳。”又劳动者或劳动力的简称。②劳苦;操劳。《左传·僖公三十二年》:“师劳力竭。”③功劳;功绩。《贞观政要·择要》:“赏当其劳,无功者自退。”④费;烦。《诗经·邶风·燕燕》:“瞻望弗及,实劳我心。”⑤慰劳;慰问。《仪礼·觐礼》:“(侯氏)北而立,王劳之。”司马迁《报任安书》:“然陵一呼劳军,士无不起。” (二)lào 通“耢”。一种耙地的农具。贾思勰《齐民要术·耕田》:“春耕寻手劳。”戍:
①防守;守边。《史记·张耳陈馀列传》:“北有长城之役,南有五岭之戍。”②驻守某地。杜甫《石壕吏》:“三男邺城戍。”(三男:三个儿子。)③守边的战士。《左传·定公元年》:“城三旬而毕,乃归诸侯之戍。”(城:筑城。)④边防地的城堡;营垒。《晋书·庾翼传》:“其谢尚、王愆期等,悉令还据本戍。”唯:
(一)①独;只;仅。白居易《琵琶行》:“东船西舫悄无言,唯见江心秋月白。”②用于句首,表希望。司马迁《史记·廉颇蔺相如列传》:“唯大王与群臣孰计议之。”③用在句首,无实义。欧阳修《祭石曼卿文》:“唯治平四年七月某日。” (二)wěi 应答的声音。《史记·范雎蔡泽列传》:“秦王跽而请曰:‘先生何以幸教寡人!’范雎曰:‘唯,唯。’”此:
①代词。这;这个。《孟子·公孙丑下》:“彼一时,此一时也。”《礼记·礼运》:“此之谓大同。”②这样;这般。庾信《哀江南赋》:“天何为而此醉。”③副词。乃;则。《后汉书·黄琼传》:“必待尧舜之君,此为志士终无时矣。”一:
①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”道:
(一)①道路。《史记·陈涉世家》:“会天大雨,道不通。”②水流通行的途径。《左传·昭公十三年》:“秋,晋侯会吴子于良,水道不可,吴子辞,乃还。”(会:约会。良:地名。)③取道。文天祥《指南录后序》:“道海安、如皋,凡三百里。”④方法;途径。《论语·里仁》:“富与贵,是人之所欲也;不以其道得之,不处也。”⑤技艺。《论语·子张》:“虽小道,必有可观者焉。”⑥宇宙万物的本原。《周易·系辞上》:“一阴一阳之谓道。”⑦规律;道理。《荀子·天论》:“循道而不贰,则天不能祸。”(循:遵照。贰:不专一。)⑧政治主张或思想学说。《论语·里仁》:“吾道一以贯之哉。”⑨好的政治局面。《论语·季氏》:“天下有道,则礼乐征伐自天子出。”⑩道德;道义。徐阶《送司封仲芳杨子赴留都》:“古道日沦替,群谀纷追随。”(沦:沦亡。替:衰落。谀:阿谀,奉承。)(11)道家。上古思想流派之一。(12)指道术。孙光宪《北梦琐言》卷十二:“子若学道,即有仙分。”(13)行政区划名。1. 唐初分天下为十道,开元二十一年增至十五道。2. 清代和民国初年曾在省以下设若干分守道。(14)说;讲述。《盐铁论·遵道》:“饰虚言以乱实,道古以害今。”(15)量词。用于命令、题目等。《新唐书·选举志》:“进士试诗、赋及时务策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左传·襄公三十一年》:“大决所犯,伤人必多,吾不克救也。不如小决使道。”(决:河流决口。克:能。)2. 引导。《汉书·张骞传》:“唯王使人道送我。”②治理。《论语·为政》:“道之以政,齐之以刑,民免而无耻。”(政:政令。齐:整顿。免:免于犯罪。)③介词。从;由。《汉书·淮南王安传》:“诸使者道长安来,为妄妖言。”无:
①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”烟:
(一)①物质燃烧时产生的气状物。《国语 · 鲁语上》:“既其葬也,焚,烟彻于上。”王维《辋川闲居赠裴秀才迪》:“墟里上孤烟。”②泛指云气、雾霭等烟状之物。陈子昂《春日登金华观》:“山川乱云日,楼榭入烟霄。”杜牧《泊秦淮》:“烟笼寒水月笼沙。”③烟熏所积的灰。可制墨。简文帝《与湘东王书》:“烟墨不言,受其驱染。”晁贯之《墨经·松》:“墨取庐山松烟。”代指墨。庾肩吾《谢赉铜砚笔格启》:“烟磨青石。” (二)yīn [烟煴]1.古人指天地未分时的混沌之气。班固《东都赋》:“降烟煴,调元气。”2. 为阴阳二气和合的样子。张衡《思玄赋》:“天地烟煴,百卉含葩。”3.云烟弥漫的样子。江淹《别赋》:“袭青气之烟煴。”烟尘:
①尘埃;灰烬。蔡琰《胡笳十八拍》:“~~蔽野兮胡虏盛,志意乖兮节义亏。”②指繁华热闹的地方。杜甫《为农》:“锦里~~外,江村八九家。”③指战乱。高适《燕歌行》:“汉家~~在东北,汉将辞家破残贼。”尘:
①灰尘;尘土。晁错《论贵粟疏》:“春不得避风尘,夏不得避暑热。”②污染。苏轼《笏记》:“既尘美职,复玷名藩。”(藩:藩镇。)③踪迹;业绩。《宋史·南唐李氏世家》:“思追巢、许之余尘。”④世俗。宗教称俗世,隐者称仕途皆曰尘。《红楼梦》第一回:“无才可去补苍天,枉入红尘若许年。”⑤比喻战争;祸乱。《警世通言·杜十娘怒沉百宝箱》:“当先洪武爷扫荡胡尘。”(洪武爷:指明朝开国皇帝朱元璋。)又“烟尘”连用,义同。高适《燕歌行》:“汉家烟尘在东北。”⑥重量单位。一分的万万分之一。《清史稿·时宪志一》:“微、尘、秒、忽,虽属无几,而总计之,便集少成多。” -
zhu bian ji jing lao shu ren ,wei ci yi dao mo yan chen 。
“zhu bian ji jing lao shu ren ,wei ci yi dao mo yan chen 。”shi gou chu chu :《cheng yan zhou 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。cheng yan zhou ,cheng yan zhou ,cheng zai wu yuan yuan shang tou 。fan dong jie du bo chan bu ,《cheng yan zhou 》tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。
hu jian xin cheng dang yao lu 。jin diao fei chuan zan pu wen ,jian ya chuan jian ji qun chen 。
jun chen cheng mian you you se ,jie yan wu wei tang mo ren 。zi zhu yan zhou shi yu zai ,
zuo ren zhan qiu bu fan sai 。zhou mu niu yang ye zhuo sheng ,chang qu xin cheng bai li wai 。
zhu bian ji jing lao shu ren ,wei ci yi dao mo yan chen 。ling xia qian an shei fu bian ,
qin yuan an tong he chu jian 。fu zhou yi lu hao ma lai ,chang an yao si huang shi jian 。
cheng yan zhou ,yan zhou wei cheng tian zi you 。de zong an tu zi ding ji ,
fei guan jiang lve yu miao mou 。wu wen gao zong zhong zong shi ,bei lu chang kuang zui nan zhi 。
han gong chuang zhu shou jiang cheng ,san cheng ding shi tun han bing 。dong xi gen jue shu qian li ,
er leng bu wen hu ma sheng 。ru jin bian jiang fei mo ce ,xin xiao han gong zhu cheng bi 。
xiang kan yang kou wei shen mou ,ge wo jiang bing gu en ze 。yuan fen jin ri bian jiang en ,
bao zeng han gong feng zi sun 。shei neng jiang ci yan zhou qu ,fan zuo ge ci wen zhi zun 。
【zhu shi 】:zhu :
①zhong ;ge 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“wen wo zhu gu ,sui ji bai zi 。”(bai zi :da jie 。)《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“liang shen lv zhu jun gong qi shan 。”(shen :qin zi 。)②xiang dang yu “zhi yu ”。(“zhi ”shi dai ci ,xiang dang yu xian dai han yu de “ta 、ta 、ta ”。)《lie zi · shang wen 》:“tou zhu bo hai zhi wei 。”③jie ci 。xiang dang yu “yu ”。《li ji ·ji yi 》:“xiao di fa zhu chao ting 。”(di :tong “ti ”。)④“zhi hu ”de ge yin 。《zuo chuan ·zhao gong ba nian 》:“zi wen zhu ?”(wen zhu :wen zhi hu ,ting shui guo zhe jian shi qing ma ?)⑤zhu ci 。mo yi 。《shi ·bei feng ·ri yue 》:“ri ju yue zhu ,zhao lin xia tu 。”(ju :zhu ci 。)bian :
①ce pan ;pang bian 。tao qian 《wu liu xian sheng chuan 》:“xian sheng bu zhi he hu ren ye ,yi bu xiang ji xing zi ,zhai bian you wu liu shu ,yin yi wei hao yan 。”②bian yuan 。su huan 《du feng cheng yi ke 》shi :“chang an da dao bian ,jia dan shei jia er ?”③bian jing 。《yan tie lun ·li yi 》:“sai nian bei bian zhi wei an 。”④zhi bian fang 。《song shu ·pei song zhi chuan 》:“pei song zhi lang miao zhi cai ,bu yi jiu shi bian wu 。”(lang miao :zhi chao ting 。shi :zhu guan 。)⑤kao jin ;jie rang 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“ji bian chu 。”ji :
①ji zao 。《han fei zi ·guan hang 》:“xi men bao zhi xing ji ,gu pei wei yi zi huan 。”(wei :pi dai 。)you qi nao ;fa nu 。②zhao ji 。qu yuan 《li sao 》:“hu chi wu yi zhui zhu xi ,fei yu xin zhi suo ji 。”③pai qie ;jin ji 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“ci cheng wei ji cun wang zhi qiu ye 。”④ji xu de 、jin ji yan chong de shi qing 。《shi ji ·wu di ben ji 》:“shun tian zhi yi ,zhi min zhi ji 。”⑤kuai ;ji su 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“zhao tai hou xin yong shi ,qin ji gong zhi 。”《lv shi chun qiu ·chu fang 》:“ji ling zhou zui qu zhang zi ji zhan 。”⑥bi pai ;pai shi 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“da wang bi yu ji chen ,chen tou jin yu bi ju sui yu zhu yi 。”jing :
①shi jing ti ;gao jie 。《yu zhong za ji 》:“shi li fa yi jing ji yu ,ju cheng hou ye 。”《zuo chuan ·zhuang gong san shi nian 》:“wang yi jing yu yi 。”②jie bei 。《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“ju sui zhu hou xiang jian ,jun wei bu che ,jing ye 。”(che :che qu 。)《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“jin jing di ren ,dan mu ju zhi ji ru 。”(ju :jiang yao 。)③jing bao 。cao zhi 《bai ma pian 》:“bian cheng duo jing ji ,lu ji shu qian yi 。”④min wu 。《san guo zhi ·wei shu ·wu di ji 》:“tai zu shao ji jing ,you quan shu 。”《hai guo tu zhi ·chou hai pian er ·yi shou xia 》:“mo dan ,ze qi li 、wu yi 、wei an 、ling jing jie mo suo yong 。”⑤jin ji ;wei ji 。ban gu 《han shu ·zhong jun chuan 》:“bian jing shi you feng chen zhi jing ,chen yi pi jian zhi rui dang shi dan ,qi qian hang 。”lao :
(yi )①lao dong ;lao zuo 。《lun yu ·wei zheng 》:“you shi di zi fu ji lao 。”you lao dong zhe huo lao dong li de jian chen 。②lao ku ;cao lao 。《zuo chuan ·xi gong san shi er nian 》:“shi lao li jie 。”③gong lao ;gong ji 。《zhen guan zheng yao ·ze yao 》:“shang dang ji lao ,mo gong zhe zi tui 。”④fei ;fan 。《shi jing ·bei feng ·yan yan 》:“zhan wang fu ji ,shi lao wo xin 。”⑤wei lao ;wei wen 。《yi li ·jin li 》:“(hou shi )bei er li ,wang lao zhi 。”si ma qian 《bao ren an shu 》:“ran ling yi hu lao jun ,shi mo bu qi 。” (er )lào tong “lao ”。yi chong ba de de nong ju 。gu sai xie 《ji min yao shu ·geng tian 》:“chun geng xun shou lao 。”shu :
①fang shou ;shou bian 。《shi ji ·zhang er chen yu lie chuan 》:“bei you chang cheng zhi yi ,na you wu ling zhi shu 。”②zhu shou mou de 。du fu 《dan hao li 》:“san nan ye cheng shu 。”(san nan :san ge er zi 。)③shou bian de zhan shi 。《zuo chuan ·ding gong yuan nian 》:“cheng san xun er bi ,nai gui zhu hou zhi shu 。”(cheng :zhu cheng 。)④bian fang de de cheng bao ;ying lei 。《jin shu ·yu yi chuan 》:“ji xie shang 、wang qian ji deng ,xi ling hai ju ben shu 。”wei :
(yi )①du ;zhi ;jin 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“dong chuan xi fang qiao mo yan ,wei jian jiang xin qiu yue bai 。”②yong yu gou shou ,biao xi wang 。si ma qian 《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“wei da wang yu qun chen shu ji yi zhi 。”③yong zai gou shou ,mo shi yi 。ou yang xiu 《ji dan man qing wen 》:“wei zhi ping si nian qi yue mou ri 。” (er )wěi ying da de sheng yin 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“qin wang ji er qing yue :‘xian sheng he yi xing jiao gua ren !’fan ju yue :‘wei ,wei 。’”ci :
①dai ci 。zhe ;zhe ge 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“bi yi shi ,ci yi shi ye 。”《li ji ·li yun 》:“ci zhi wei da tong 。”②zhe yang ;zhe ban 。yu xin 《ai jiang na fu 》:“tian he wei er ci zui 。”③fu ci 。nai ;ze 。《hou han shu ·huang qiong chuan 》:“bi dai yao shun zhi jun ,ci wei zhi shi zhong mo shi yi 。”yi :
①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”dao :
(yi )①dao lu 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“hui tian da yu ,dao bu tong 。”②shui liu tong hang de tu jing 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“qiu ,jin hou hui wu zi yu liang ,shui dao bu ke ,wu zi ci ,nai hai 。”(hui :yao hui 。liang :de ming 。)③qu dao 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“dao hai an 、ru gao ,fan san bai li 。”④fang fa ;tu jing 。《lun yu ·li ren 》:“fu yu gui ,shi ren zhi suo yu ye ;bu yi ji dao de zhi ,bu chu ye 。”⑤ji yi 。《lun yu ·zi zhang 》:“sui xiao dao ,bi you ke guan zhe yan 。”⑥yu zhou mo wu de ben yuan 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“yi yin yi yang zhi wei dao 。”⑦gui lv ;dao li 。《xun zi ·tian lun 》:“xun dao er bu er ,ze tian bu neng huo 。”(xun :zun zhao 。er :bu zhuan yi 。)⑧zheng zhi zhu zhang huo sai xiang xue shui 。《lun yu ·li ren 》:“wu dao yi yi guan zhi zai 。”⑨hao de zheng zhi ju mian 。《lun yu ·ji shi 》:“tian xia you dao ,ze li le zheng fa zi tian zi chu 。”⑩dao de ;dao yi 。xu jie 《song si feng zhong fang yang zi fu liu dou 》:“gu dao ri lun ti ,qun yu fen zhui sui 。”(lun :lun wang 。ti :cui la 。yu :a yu ,feng cheng 。)(11)dao jia 。shang gu sai xiang liu pa zhi yi 。(12)zhi dao shu 。sun guang xian 《bei meng suo yan 》juan shi er :“zi re xue dao ,ji you xian fen 。”(13)hang zheng ou hua ming 。1. tang chu fen tian xia wei shi dao ,kai yuan er shi yi nian zeng zhi shi wu dao 。2. qing dai he min guo chu nian ceng zai sheng yi xia she re gan fen shou dao 。(14)shui ;jiang shu 。《yan tie lun ·zun dao 》:“shi xu yan yi luan shi ,dao gu yi hai jin 。”(15)liang ci 。yong yu ming ling 、ti mu deng 。《xin tang shu ·shua ju zhi 》:“jin shi shi shi 、fu ji shi wu ce wu dao 。”(er )dǎo ①tong “導”。1.shu tong 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“da jue suo fan ,shang ren bi duo ,wu bu ke jiu ye 。bu ru xiao jue shi dao 。”(jue :he liu jue kou 。ke :neng 。)2. yin dao 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“wei wang shi ren dao song wo 。”②zhi li 。《lun yu ·wei zheng 》:“dao zhi yi zheng ,ji zhi yi xing ,min mian er mo chi 。”(zheng :zheng ling 。ji :zheng du 。mian :mian yu fan zui 。)③jie ci 。cong ;you 。《han shu ·huai na wang an chuan 》:“zhu shi zhe dao chang an lai ,wei wang yao yan 。”mo :
①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”yan :
(yi )①wu zhi ran shao shi chan sheng de qi zhuang wu 。《guo yu · lu yu shang 》:“ji ji zang ye ,fen ,yan che yu shang 。”wang wei 《wang chuan xian ju zeng pei xiu cai di 》:“xu li shang gu yan 。”②fan zhi yun qi 、wu ai deng yan zhuang zhi wu 。chen zi ang 《chun ri deng jin hua guan 》:“shan chuan luan yun ri ,lou xie ru yan xiao 。”du mu 《bo qin huai 》:“yan long han shui yue long sha 。”③yan xun suo ji de hui 。ke zhi mo 。jian wen di 《yu xiang dong wang shu 》:“yan mo bu yan ,shou ji qu ran 。”chao guan zhi 《mo jing ·song 》:“mo qu lu shan song yan 。”dai zhi mo 。yu jian wu 《xie lai tong yan bi ge qi 》:“yan mo qing dan 。” (er )yīn [yan yun ]1.gu ren zhi tian de wei fen shi de hun dun zhi qi 。ban gu 《dong dou fu 》:“jiang yan yun ,diao yuan qi 。”2. wei yin yang er qi he ge de yang zi 。zhang heng 《sai xuan fu 》:“tian de yan yun ,bai hui han pa 。”3.yun yan mi man de yang zi 。jiang yan 《bie fu 》:“xi qing qi zhi yan yun 。”yan chen :
①chen ai ;hui jin 。cai yan 《hu jia shi ba pai 》:“~~bi ye xi hu lu cheng ,zhi yi guai xi jie yi kui 。”②zhi fan hua re nao de de fang 。du fu 《wei nong 》:“jin li ~~wai ,jiang cun ba jiu jia 。”③zhi zhan luan 。gao kuo 《yan ge hang 》:“han jia ~~zai dong bei ,han jiang ci jia po can zei 。”chen :
①hui chen ;chen tu 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“chun bu de bi feng chen ,xia bu de bi shu re 。”②wu ran 。su shi 《hu ji 》:“ji chen mei zhi ,fu dian ming fan 。”(fan :fan zhen 。)③zong ji ;ye ji 。《song shi ·na tang li shi shi jia 》:“sai zhui chao 、hu zhi yu chen 。”④shi su 。zong jiao chen su shi ,yin zhe chen shi tu jie yue chen 。《gong lou meng 》di yi hui :“mo cai ke qu bu cang tian ,wang ru gong chen re hu nian 。”⑤bi yu zhan zheng ;huo luan 。《jing shi tong yan ·du shi niang nu chen bai bao xiang 》:“dang xian hong wu ye sao dang hu chen 。”(hong wu ye :zhi ming chao kai guo huang di zhu yuan zhang 。)you “yan chen ”lian yong ,yi tong 。gao kuo 《yan ge hang 》:“han jia yan chen zai dong bei 。”⑥chong liang chan wei 。yi fen de mo mo fen zhi yi 。《qing shi gao ·shi xian zhi yi 》:“wei 、chen 、miao 、hu ,sui shu mo ji ,er zong ji zhi ,bian ji shao cheng duo 。”
今日更新
-
犹自软心肠。
[2020-01-28]
-
眉黛敛羞蛾。
[2020-01-28]
-
只恐後期愆。
[2020-01-28]
-
孤芳敻与群芳别。
[2020-01-28]
-
眼底山河,楼头鼓角,都是英雄泪。
[2020-01-28]
今日推荐