- 繁体
- 简体
- 拼音
-
人未眠。
原序:瑯琊幽谷 ,山水奇麗,泉鳴空澗,若中音會,醉翁喜之,把酒臨聽,輒欣然忘歸。既去十餘年,而好奇之士沈遵聞之往遊,以琴寫其聲,曰《醉翁操 》,節奏疏宕而音指華暢,知琴者以為絕倫 。然有其聲而無其辭 。翁雖為作歌,而與琴聲不合 。又依《楚詞》作《醉翁引》,好事者亦倚其辭以制曲。雖粗合韻度而琴聲為詞所繩的,非天成也。後三十餘年,翁既捐館舍,遵亦沒久矣。有廬山玉澗道人崔閑,特妙於琴,恨此曲之無詞,乃譜其聲,而請於東坡居士以補之雲。
此作是為琴曲《醉翁操》所譜寫的一首詞。醉翁,即歐陽修。《醉翁操》,是太常博士沈遵據歐公慶歷中謫守滁州時在瑯琊幽谷所聞天籟之聲,以琴寫之,譜制而成的琴曲。蘇軾此詞,即是專門為這一天生絕妙之曲譜寫的。詞中寫鳴泉及其和聲,能將無形之聲寫得真實可感,足見詞人對於大自然造化之工的深切體驗。
詞的上片寫流泉之自然聲響及其感人效果 。“瑯然,清圓,誰彈,響空山 ”。四句為鳴泉飛瀑之所謂聲若環佩,創造出一個美好意境。瑯然,乃玉聲。《楚辭·九歌》曰:“撫長劍兮玉珥,璆鏘鳴兮琳瑯。”此用以狀流泉之聲響。清圓兩字,這裡是用來說泉聲的清越圓轉。在這十分幽靜的山谷中,是誰彈奏起這一絕妙的樂曲?如此以來,動靜之趣立現。
“無言,惟翁醉中知其天 。”是對上面設問的回答:這是天地間自然生成的絕妙樂曲。這一絕妙的樂曲,很少有人能得其妙趣,隻有醉翁歐陽修能於醉中理解其天然妙趣。此句依然是寫流泉聲響之無限美妙。
“月明風露娟娟,人未眠 。”從聲響所產生的巨大感人效果來寫流泉聲響之美妙:在此明月之夜,人們因為受此美妙樂曲所陶醉,遲遲未能入眠 。“荷蕢過山前,曰有心也哉此賢 。”二句說這一樂曲如何打動瞭荷蕢者。詞作將此流泉之聲響比作孫子之擊磬聲,用荷蕢者對擊磬聲的評價,頌揚流泉之自然聲響。
下片寫醉翁的嘯詠聲及琴曲聲 。“醉翁嘯詠,聲和流泉 。”二句照應上片之隻有醉翁歐陽修才能得其天然妙趣的意思。寫歐陽修曾作醉翁亭於滁州,在瑯琊幽谷聽鳴泉,且嘯且詠,樂而忘還,天籟人籟,完全融為一體。“醉翁去後,空有朝吟夜怨。”說醉翁離開滁州,流泉失去知音,隻留下自然聲響,但此自然聲響,朝夕吟詠,似帶有怨恨情緒。“山有時而童顛,水有時而回川。”說時光流轉,山川變換,瑯琊諸峰,林壑尤美 ,並非永遠保持原狀。童顛,指山無草木。而水,同樣也不是永遠朝著一個方向往前流動的。這句的意思是,瑯琊幽谷之鳴泉也就不可能完美地保留下來。“思翁無歲年,翁今為飛仙 。”說,山川變換,人事變換,人們因鳴泉而念及醉翁,而醉翁卻已化仙而去。此處用“飛仙”之典,謂醉翁化為飛仙,一去不復返,鳴泉之美妙,也就再也無人聆賞瞭。
結句“此意在人間,試聽徽外三兩弦”說,鳴泉雖不復存在 ,醉翁也已化為飛仙 ,但鳴泉之美妙樂曲,醉翁所追求之絕妙意境,卻仍然留在人間。詞作最後將著眼點落在琴聲上,突出瞭全詞的主旨。
這首詞句式及字聲配搭非常奇特。開頭四句,“瑯然,清圓,誰彈,響空山。”隻有一個仄聲字(“響”),其餘都是平聲。接著二句亦然。這樣的安排,與此曲所屬宮調有關。同時,上下兩結句作七言拗句,也是特意安排的。故鄭文焯曰 :“讀此詞,髯蘇之深於律可知。”(《鄭文焯手批〈東坡樂府〉》)未:
①十二地支之一。《春秋·莊公二十四年》:“六月辛未,朔,日有食之。”②十二時辰之一,即午後一時至三時。③十二生肖屬羊。④副詞。1.表示否定。a.相當於“不”。《詩經·周頌·小毖》:“未堪傢多難。”b.相當於“沒有”、“不曾”。《詩經 · 召南·草蟲》:“未見君子,我心傷悲。”2. 用在句尾,表示疑問。相當於“否”。《後漢書·劉表傳》:“言出子口而入吾耳,可以言未?”眠:
①睡覺。《後漢書·第五倫傳》:“吾子有疾,雖不省(xǐng)視而竟夕不眠。”(省視:探看。)②某些生物在一段時間內不食不動的生理狀態。庾信《燕歌行》:“二月蠶眠不復久。”③臥倒。袁郊《三輔舊事》:“漢苑中有柳,狀如人形,號曰人柳,一日三眠三起。”④閉上眼裝死。《山海經·東山經》:“有獸……見人則眠。”眠。:
“眠。”詩句出處:《十六字令》;是元朝詩人周玉晨的作品。 眠。月影穿窗白玉錢。無人弄,移過枕函邊。 -
人未眠。
原序:琅琊幽谷 ,山水奇丽,泉鸣空涧,若中音会,醉翁喜之,把酒临听,辄欣然忘归。既去十余年,而好奇之士沈遵闻之往游,以琴写其声,曰《醉翁操 》,节奏疏宕而音指华畅,知琴者以为绝伦 。然有其声而无其辞 。翁虽为作歌,而与琴声不合 。又依《楚词》作《醉翁引》,好事者亦倚其辞以制曲。虽粗合韵度而琴声为词所绳的,非天成也。后三十余年,翁既捐馆舍,遵亦没久矣。有庐山玉涧道人崔闲,特妙于琴,恨此曲之无词,乃谱其声,而请于东坡居士以补之云。
此作是为琴曲《醉翁操》所谱写的一首词。醉翁,即欧阳修。《醉翁操》,是太常博士沈遵据欧公庆历中谪守滁州时在琅琊幽谷所闻天籁之声,以琴写之,谱制而成的琴曲。苏轼此词,即是专门为这一天生绝妙之曲谱写的。词中写鸣泉及其和声,能将无形之声写得真实可感,足见词人对于大自然造化之工的深切体验。
词的上片写流泉之自然声响及其感人效果 。“琅然,清圆,谁弹,响空山 ”。四句为鸣泉飞瀑之所谓声若环佩,创造出一个美好意境。琅然,乃玉声。《楚辞·九歌》曰:“抚长剑兮玉珥,璆锵鸣兮琳琅。”此用以状流泉之声响。清圆两字,这里是用来说泉声的清越圆转。在这十分幽静的山谷中,是谁弹奏起这一绝妙的乐曲?如此以来,动静之趣立现。
“无言,惟翁醉中知其天 。”是对上面设问的回答:这是天地间自然生成的绝妙乐曲。这一绝妙的乐曲,很少有人能得其妙趣,只有醉翁欧阳修能于醉中理解其天然妙趣。此句依然是写流泉声响之无限美妙。
“月明风露娟娟,人未眠 。”从声响所产生的巨大感人效果来写流泉声响之美妙:在此明月之夜,人们因为受此美妙乐曲所陶醉,迟迟未能入眠 。“荷蒉过山前,曰有心也哉此贤 。”二句说这一乐曲如何打动了荷蒉者。词作将此流泉之声响比作孙子之击磬声,用荷蒉者对击磬声的评价,颂扬流泉之自然声响。
下片写醉翁的啸咏声及琴曲声 。“醉翁啸咏,声和流泉 。”二句照应上片之只有醉翁欧阳修才能得其天然妙趣的意思。写欧阳修曾作醉翁亭于滁州,在琅琊幽谷听鸣泉,且啸且咏,乐而忘还,天籁人籁,完全融为一体。“醉翁去后,空有朝吟夜怨。”说醉翁离开滁州,流泉失去知音,只留下自然声响,但此自然声响,朝夕吟咏,似带有怨恨情绪。“山有时而童颠,水有时而回川。”说时光流转,山川变换,琅琊诸峰,林壑尤美 ,并非永远保持原状。童颠,指山无草木。而水,同样也不是永远朝着一个方向往前流动的。这句的意思是,琅琊幽谷之鸣泉也就不可能完美地保留下来。“思翁无岁年,翁今为飞仙 。”说,山川变换,人事变换,人们因鸣泉而念及醉翁,而醉翁却已化仙而去。此处用“飞仙”之典,谓醉翁化为飞仙,一去不复返,鸣泉之美妙,也就再也无人聆赏了。
结句“此意在人间,试听徽外三两弦”说,鸣泉虽不复存在 ,醉翁也已化为飞仙 ,但鸣泉之美妙乐曲,醉翁所追求之绝妙意境,却仍然留在人间。词作最后将着眼点落在琴声上,突出了全词的主旨。
这首词句式及字声配搭非常奇特。开头四句,“琅然,清圆,谁弹,响空山。”只有一个仄声字(“响”),其余都是平声。接着二句亦然。这样的安排,与此曲所属宫调有关。同时,上下两结句作七言拗句,也是特意安排的。故郑文焯曰 :“读此词,髯苏之深于律可知。”(《郑文焯手批〈东坡乐府〉》)未:
①十二地支之一。《春秋·庄公二十四年》:“六月辛未,朔,日有食之。”②十二时辰之一,即午后一时至三时。③十二生肖属羊。④副词。1.表示否定。a.相当于“不”。《诗经·周颂·小毖》:“未堪家多难。”b.相当于“没有”、“不曾”。《诗经 · 召南·草虫》:“未见君子,我心伤悲。”2. 用在句尾,表示疑问。相当于“否”。《后汉书·刘表传》:“言出子口而入吾耳,可以言未?”眠:
①睡觉。《后汉书·第五伦传》:“吾子有疾,虽不省(xǐng)视而竟夕不眠。”(省视:探看。)②某些生物在一段时间内不食不动的生理状态。庾信《燕歌行》:“二月蚕眠不复久。”③卧倒。袁郊《三辅旧事》:“汉苑中有柳,状如人形,号曰人柳,一日三眠三起。”④闭上眼装死。《山海经·东山经》:“有兽……见人则眠。”眠。:
“眠。”诗句出处:《十六字令》;是元朝诗人周玉晨的作品。 眠。月影穿窗白玉钱。无人弄,移过枕函边。 -
ren wei mian 。
yuan xu :lang ya you gu ,shan shui ji li ,quan ming kong jian ,re zhong yin hui ,zui weng xi zhi ,ba jiu lin ting ,zhe xin ran wang gui 。ji qu shi yu nian ,er hao ji zhi shi shen zun wen zhi wang you ,yi qin xie ji sheng ,yue 《zui weng cao 》,jie zou shu dang er yin zhi hua chang ,zhi qin zhe yi wei jue lun 。ran you ji sheng er mo ji ci 。weng sui wei zuo ge ,er yu qin sheng bu ge 。you yi 《chu ci 》zuo 《zui weng yin 》,hao shi zhe yi yi ji ci yi zhi qu 。sui cu ge yun du er qin sheng wei ci suo sheng de ,fei tian cheng ye 。hou san shi yu nian ,weng ji juan guan she ,zun yi mei jiu yi 。you lu shan yu jian dao ren cui xian ,te miao yu qin ,hen ci qu zhi mo ci ,nai pu ji sheng ,er qing yu dong po ju shi yi bu zhi yun 。
ci zuo shi wei qin qu 《zui weng cao 》suo pu xie de yi shou ci 。zui weng ,ji ou yang xiu 。《zui weng cao 》,shi tai chang bo shi shen zun ju ou gong qing li zhong zhe shou chu zhou shi zai lang ya you gu suo wen tian lai zhi sheng ,yi qin xie zhi ,pu zhi er cheng de qin qu 。su shi ci ci ,ji shi zhuan men wei zhe yi tian sheng jue miao zhi qu pu xie de 。ci zhong xie ming quan ji ji he sheng ,neng jiang mo xing zhi sheng xie de zhen shi ke gan ,zu jian ci ren dui yu da zi ran zao hua zhi gong de shen qie ti yan 。
ci de shang pian xie liu quan zhi zi ran sheng xiang ji ji gan ren xiao guo 。“lang ran ,qing yuan ,shei dan ,xiang kong shan ”。si gou wei ming quan fei bao zhi suo wei sheng re huan pei ,chuang zao chu yi ge mei hao yi jing 。lang ran ,nai yu sheng 。《chu ci ·jiu ge 》yue :“fu chang jian xi yu er ,qiu qiang ming xi lin lang 。”ci yong yi zhuang liu quan zhi sheng xiang 。qing yuan liang zi ,zhe li shi yong lai shui quan sheng de qing yue yuan zhuai 。zai zhe shi fen you jing de shan gu zhong ,shi shei dan zou qi zhe yi jue miao de le qu ?ru ci yi lai ,dong jing zhi qu li xian 。
“mo yan ,wei weng zui zhong zhi ji tian 。”shi dui shang mian she wen de hui da :zhe shi tian de jian zi ran sheng cheng de jue miao le qu 。zhe yi jue miao de le qu ,hen shao you ren neng de ji miao qu ,zhi you zui weng ou yang xiu neng yu zui zhong li jie ji tian ran miao qu 。ci gou yi ran shi xie liu quan sheng xiang zhi mo xian mei miao 。
“yue ming feng lou juan juan ,ren wei mian 。”cong sheng xiang suo chan sheng de ju da gan ren xiao guo lai xie liu quan sheng xiang zhi mei miao :zai ci ming yue zhi ye ,ren men yin wei shou ci mei miao le qu suo tao zui ,chi chi wei neng ru mian 。“he kui guo shan qian ,yue you xin ye zai ci xian 。”er gou shui zhe yi le qu ru he da dong le he kui zhe 。ci zuo jiang ci liu quan zhi sheng xiang bi zuo sun zi zhi ji qing sheng ,yong he kui zhe dui ji qing sheng de ping jia ,song yang liu quan zhi zi ran sheng xiang 。
xia pian xie zui weng de xiao yong sheng ji qin qu sheng 。“zui weng xiao yong ,sheng he liu quan 。”er gou zhao ying shang pian zhi zhi you zui weng ou yang xiu cai neng de ji tian ran miao qu de yi sai 。xie ou yang xiu ceng zuo zui weng ting yu chu zhou ,zai lang ya you gu ting ming quan ,ju xiao ju yong ,le er wang hai ,tian lai ren lai ,wan quan rong wei yi ti 。“zui weng qu hou ,kong you chao yin ye yuan 。”shui zui weng li kai chu zhou ,liu quan shi qu zhi yin ,zhi liu xia zi ran sheng xiang ,dan ci zi ran sheng xiang ,chao xi yin yong ,shi dai you yuan hen qing xu 。“shan you shi er tong dian ,shui you shi er hui chuan 。”shui shi guang liu zhuai ,shan chuan bian huan ,lang ya zhu feng ,lin he you mei ,bing fei yong yuan bao chi yuan zhuang 。tong dian ,zhi shan mo cao mu 。er shui ,tong yang ye bu shi yong yuan chao zhao yi ge fang xiang wang qian liu dong de 。zhe gou de yi sai shi ,lang ya you gu zhi ming quan ye jiu bu ke neng wan mei de bao liu xia lai 。“sai weng mo sui nian ,weng jin wei fei xian 。”shui ,shan chuan bian huan ,ren shi bian huan ,ren men yin ming quan er nian ji zui weng ,er zui weng que yi hua xian er qu 。ci chu yong “fei xian ”zhi dian ,wei zui weng hua wei fei xian ,yi qu bu fu fan ,ming quan zhi mei miao ,ye jiu zai ye mo ren ling shang le 。
jie gou “ci yi zai ren jian ,shi ting hui wai san liang xian ”shui ,ming quan sui bu fu cun zai ,zui weng ye yi hua wei fei xian ,dan ming quan zhi mei miao le qu ,zui weng suo zhui qiu zhi jue miao yi jing ,que reng ran liu zai ren jian 。ci zuo zui hou jiang zhao yan dian la zai qin sheng shang ,tu chu le quan ci de zhu zhi 。
zhe shou ci gou shi ji zi sheng pei da fei chang ji te 。kai tou si gou ,“lang ran ,qing yuan ,shei dan ,xiang kong shan 。”zhi you yi ge ze sheng zi (“xiang ”),ji yu dou shi ping sheng 。jie zhao er gou yi ran 。zhe yang de an pai ,yu ci qu suo shu gong diao you guan 。tong shi ,shang xia liang jie gou zuo qi yan ao gou ,ye shi te yi an pai de 。gu zheng wen chao yue :“dou ci ci ,ran su zhi shen yu lv ke zhi 。”(《zheng wen chao shou pi 〈dong po le fu 〉》)wei :
①shi er de zhi zhi yi 。《chun qiu ·zhuang gong er shi si nian 》:“liu yue xin wei ,shuo ,ri you shi zhi 。”②shi er shi chen zhi yi ,ji wu hou yi shi zhi san shi 。③shi er sheng xiao shu yang 。④fu ci 。1.biao shi fou ding 。a.xiang dang yu “bu ”。《shi jing ·zhou song ·xiao bi 》:“wei kan jia duo nan 。”b.xiang dang yu “mei you ”、“bu ceng ”。《shi jing · shao na ·cao chong 》:“wei jian jun zi ,wo xin shang bei 。”2. yong zai gou wei ,biao shi yi wen 。xiang dang yu “fou ”。《hou han shu ·liu biao chuan 》:“yan chu zi kou er ru wu er ,ke yi yan wei ?”mian :
①shui jiao 。《hou han shu ·di wu lun chuan 》:“wu zi you ji ,sui bu sheng (xǐng)shi er jing xi bu mian 。”(sheng shi :tan kan 。)②mou xie sheng wu zai yi duan shi jian nei bu shi bu dong de sheng li zhuang tai 。yu xin 《yan ge hang 》:“er yue can mian bu fu jiu 。”③wo dao 。yuan jiao 《san fu jiu shi 》:“han yuan zhong you liu ,zhuang ru ren xing ,hao yue ren liu ,yi ri san mian san qi 。”④bi shang yan zhuang si 。《shan hai jing ·dong shan jing 》:“you shou ……jian ren ze mian 。”mian 。:
“mian 。”shi gou chu chu :《shi liu zi ling 》;shi yuan chao shi ren zhou yu chen de zuo pin 。 mian 。yue ying chuan chuang bai yu qian 。mo ren long ,yi guo zhen han bian 。
-
犹自软心肠。
[2020-01-28]
-
眉黛敛羞蛾。
[2020-01-28]
-
只恐後期愆。
[2020-01-28]
-
孤芳敻与群芳别。
[2020-01-28]
-
眼底山河,楼头鼓角,都是英雄泪。
[2020-01-28]