• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 廚中蒸粟埋飯甕,大杓更取酸生涎。

    “廚中蒸粟埋飯甕,大杓更取酸生涎。”詩句出處:《和蔣夔寄茶》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    我生百事常隨緣,四方水陸無不便。
    扁舟渡江適吳越,三年飲食窮芳鮮。
    金齏玉膾飯炊雪,海螯江柱初脫泉。
    臨風飽食甘寢罷,一甌花乳浮輕圓。
    自従舍舟入東武,沃野便到桑麻川。
    剪毛胡羊大如馬,誰記鹿角腥盤筵。
    廚中蒸粟埋飯甕,大杓更取酸生涎。
    (山東喜食粟飯,飲酸醬。
    )柘羅銅碾棄不用,脂麻白土須盆研。
    故人猶作舊眼看,謂我好尚如當年。
    沙溪北苑強分別,水腳一線爭誰先。
    清詩兩幅寄千裡,紫金百餅費萬錢。
    吟哦烹噍兩奇絕,隻恐偷乞煩封纏。
    老妻稚子不知愛,一半已入薑鹽煎。
    人生所遇無不可,南北嗜好知誰賢。
    死生禍福久不擇,更論甘苦爭蚩妍。
    知君窮旅不自釋,因詩寄謝聊相鐫。

    【註釋】:

    廚:

    ①廚房。 仲長統《昌言· 理亂》:“使餓狼守庖廚。”②同“櫥”。箱櫃。《晉書·顧愷之傳》:“愷之嘗以一廚畫糊題其前,寄桓玄。”

    中:

    (一)①中間。《墨子·經上》:“中,同長也。”(同長:同樣長的半徑。)柳宗元《天說》:“渾然而中處者,世謂之元氣。”②內;在一定的范圍內。《孟子·滕文公上》:“國中無偽。”《考工記·巨人》:“國中九經九緯。”③位置、等級在高下或兩端之間。《列子·力命》:“中塗遇東郭先生。”(塗:同“途”。)《漢書·食貨志下》:“金有三等,黃金為上,白金為中,赤金為下。”④正;適中。《禮記·玉藻》:“頭頸必中。”《孟子·離婁下》:“湯執中。”(湯:殷商國君。)⑤宜於;合於。《史記·外戚世傢》:“武帝擇宮人不中用者,斥出歸之。” (二)zhòng ①符合;適合。《呂氏春秋·懷寵》:“必中理,然後說。”《荀子·賦篇》:“圓者中規,方者中矩。”②誣蔑;誣蔑別人使受損害。《漢書·何武傳》:“顯怒,欲以吏事中商。”(顯、商:人名。)③遭受;感受。《後漢書·馬援傳》:“援亦中病。”

    蒸:

    ①細小的柴火。《淮南子·主術訓》:“冬伐薪蒸。”②氣體上升。《國語·周語上》:“陽氣俱蒸。”③用熱氣蒸。賈思勰《齊民要術·蒸缹》:“著甑中蒸之取熟。”(著:置,放。甑:做飯的一種瓦器。)④悶熱。《魏書·崔浩傳》:“夏月蒸暑。”⑤通“烝”。眾;多。應璩《與從弟君苗君胄書》:“濟蒸人於塗炭。”

    粟:

    ①指谷類糧食。李斯《諫逐客書》:“地廣者粟多。”②谷子,去皮後叫小米。晁錯《論貴粟疏》:“粟米佈帛生於地,長於時,聚於力,非可一時而成也。”③如粟狀的細小之物。《山海經·南山經》:“英水出焉,西南流註於赤水,其中多白玉,多丹粟。”④皮膚因受冷或因恐懼而起的雞皮疙瘩。蘇軾《和陶貧士》:“無衣粟我膚。”

    飯:

    ①吃飯。《論語·述而》:“飯蔬食,飲水。”②給……吃;喂。《史記·淮陰侯列傳》:“有一母見信饑,飯信。”③把米放在死人口中。《禮記·檀弓上》:“飯於牖下,小斂於戶內。”④做熟的谷類食物。《墨子·備城門》:“為卒幹飯,人二鬥,以備陰雨。”

    甕:

    盛物的陶器。腹部較大。《周易·井》:“甕敝漏。”

    大:

    (一)①與“小”相對。劉邦《大風歌》:“大風起兮雲飛揚。”《戰國策·燕策二》:“燕趙久相支,以弊大眾,臣恐強秦之為漁父也。”②特指粗,形容條狀物橫剖面大。《後漢書·光武帝紀上》:“時有長人巨無霸,長一丈,大十圍。”③擴大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其園囿,高其臺。”《陳書·周弘正傳》:“庶改澆競之俗,以大吳國之風。”④程度深;聲勢大。晁錯《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,諸子弱,大封同姓。”⑤誇張;誇大。《史記·高祖本紀》:“蕭何曰:‘劉季固多大言,少成事。’”⑥尊貴的;重要的。《論語·顏淵》:“出門如敬大賓。”⑦尊崇;推重。《荀子·天論》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《漢書·王吉傳》:“《春秋》所以大一統者,六合同風,九州共貫也。”⑧敬詞。《三國志·吳書·呂蒙傳》裴松之註引《江表傳》:“(魯)肅撫蒙背曰:‘吾謂大弟但有武略耳。至於今者,學識英博,非復吳下阿蒙。’”⑨排行第一;輩分較長。古樂府《孤兒行》:“大兄言辦飯,大嫂言視馬。”⑩加在“父”“母”之前,用以稱呼祖父、祖母。《史記·留侯世傢》:“韓破,良傢童三百人,弟死不葬,悉以傢財求客刺秦王,為韓報仇,以大父、父五世相韓故。”歸有光《項脊軒志》:“一日,大母過餘曰:‘吾兒久不見若影,何竟日默默在此,大類女郎也?’”(11)表示超過。《戰國策·秦策》:“亦無大大王。”(12)不詳細,不準確。《新書·數寧》:“故聖之起,大以五百為紀。”(五百:指五百年。)(13)副詞。很;極。《史記·張丞相列傳(附申屠嘉)》:“(鄧)通小臣,戲殿上,大不敬,當斬。”[大夫]古代官職名。殷周時期,官分卿、大夫、士三級。秦漢時期,中央要職有禦史大夫、諫大夫、光祿大夫、中大夫等。唐宋存禦史大夫、諫議大夫等。清代稱高級文職階官為大夫,並非實職(武官則稱將軍)。[大王]對帝王的尊稱。《戰國策·秦策一》:“以大王之賢,士民之眾,車騎之用,兵法之教,可以並諸侯,吞天下,稱帝而治。”(教:習。)[大方]專傢內行。王士禛《池北偶談·談藝二·閨秀畫》:“三百年中,大方名筆,可與頡頏者不過二三而已。”(頡頏:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。關漢卿《拜月亭》第三折:“安排香桌兒去,我大燒炷夜香咱。”[大夫]對醫生的尊稱。宋代醫官設有大夫、郎、醫效等。見洪邁《容齋三筆》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左傳·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)後一般寫作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富國》:“故儒術誠行,則天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,獲得好結果。)

    杓:

    (一)①星名。北鬥第五、六、七顆星的名稱。②拉開。《淮南子·道應》:“孔子勁杓國門之關,而不肯以力聞。”(關:門閂。)③打擊。《淮南子·兵略》:“故凌人者勝,待人者敗,為人杓者死。” (二)sháo ①舀酒的勺子。《韓詩外傳》八:“譬猶渴操壺杓就江河而飲之。”②稱有柄的舀東西的器具。歐陽修《賣油翁》:“徐以杓酌油瀝之,自錢孔入,而錢不濕。”(酌:舀取。瀝:滴下。)

    更:

    (一)①改變;更換。《韓非子·解老》:“凡法令更則利害易。”②替換。《呂氏春秋·仲春紀》:“是月也,祀不用犧牲,用圭璧,更皮幣。”(犧牲:祭祀用的牲畜。圭:玉器名。皮幣:毛皮和繒帛。)引申為交替。《漢書·萬石君傳》:“九卿更進用事。”③經歷;經過。《韓非子·外儲說左上》:“更日久則塗幹而椽燥。”④抵償;抵押。《史記·平準書》:“悉巴蜀租賦不足以更之。”(悉:竭盡。)⑤古時夜間計時單位,一夜分為五更,每一更約二小時。嶽飛《小重山》:“驚回千裡夢,已三更。” (二)gèng 副詞。①相當於“再”、“又”。《史記·孟嘗君列傳》:“此時孟嘗君有一狐白裘,直千金,天下無雙,入秦獻之昭王,更無他裘。”(直:同“值”。)杜甫《石壕吏》:“室中更無人,惟有乳下孫。”②相當於“愈”。更加。《史記·管晏列傳》:“吾嘗為鮑叔謀事,而更窮困。”

    取:

    ①捕獲到野獸或戰俘時割取耳朵為記。《左傳·僖公二十二年》:“獲則取之,何有如二毛?”(二毛:頭發花白的人。)②斬獲敵人首級。蘇軾《陽關詞·贈張繼願》:“恨君不取契丹首。”③捉拿;捕獲。《谷梁傳·哀公十四年》:“春,西狩獲麟,引而取之也。”(引:開弓。)④攻取;奪取。《資治通鑒·唐憲宗元和十二年》:“愬遣李進誠攻牙城,毀其外門,得甲庫,取器械。”(牙城:主將所居之城。)⑤拿。《韓非子·外儲說右上》:“殺一牛,取一豆肉,馀以食士。”⑥得到;招致。《戰國策·趙策三》:“是我失之於天下而取償於秦也。”⑦尋求;求得。《淮南子·覽冥》:“是以乞火不及取燧(suǐ),寄汲不若鑿井。”(燧:古取火用具。寄:借。)⑧選擇;采取;采用。《資治通鑒·周安王二十五年》:“夫聖人之官人,猶匠之用木也,取其所長,棄其所短。”⑨通“娶(qǔ)”。娶妻。《詩經·齊風·南山》:“取妻如之何?必告父母。”⑩副詞。表示范圍,相當於“僅”。司馬光《訓儉示康》:“平生衣取蔽寒,食取充腹。”

    生:

    ①生長;長出。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活著;生存。《論語· 衛靈公》:“志士仁人,無求生以害仁,有殺身以成仁。”③生命;性命。《韓非子·解老》:“祿也者,人之所以持生也。”(祿:俸祿。持:維持。)④產生;發生。《韓詩外傳》卷五:“水淵深廣,則龍魚生之。”⑤生育;誕生。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”⑥生存的期間,指人的一生;一輩子。曹操《短歌行》:“對酒當歌,人生幾何?”⑦生活;生計。柳宗元《捕蛇者說》:“鄉鄰之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《呂氏春秋·適音》:“大饗之禮,上玄尊而俎生魚。”2.未加工煉制的。《洛陽伽藍記·城北》:“頭後垂二尺生絹。”⑨讀書的人。《史記·秦始皇本紀》:“今諸生不師今而學古,以非當世。”

    涎:

    (一)①唾沫;口水。《新書·匈奴》:“一國聞之者,見之者,垂涎而相告。”②羨慕;貪圖。章學誠《文史通義·傳記》:“小人涎利構讒,群刺蜂起。”(二)diàn [涎涎]光澤的樣子。《漢書·五行志中之上》:“燕,燕,尾涎涎,張公子,時相見。”


  • 厨中蒸粟埋饭瓮,大杓更取酸生涎。

    “厨中蒸粟埋饭瓮,大杓更取酸生涎。”诗句出处:《和蒋夔寄茶》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    我生百事常随缘,四方水陆无不便。
    扁舟渡江适吴越,三年饮食穷芳鲜。
    金齑玉脍饭炊雪,海螯江柱初脱泉。
    临风饱食甘寝罢,一瓯花乳浮轻圆。
    自従舍舟入东武,沃野便到桑麻川。
    剪毛胡羊大如马,谁记鹿角腥盘筵。
    厨中蒸粟埋饭瓮,大杓更取酸生涎。
    (山东喜食粟饭,饮酸酱。
    )柘罗铜碾弃不用,脂麻白土须盆研。
    故人犹作旧眼看,谓我好尚如当年。
    沙溪北苑强分别,水脚一线争谁先。
    清诗两幅寄千里,紫金百饼费万钱。
    吟哦烹噍两奇绝,只恐偷乞烦封缠。
    老妻稚子不知爱,一半已入姜盐煎。
    人生所遇无不可,南北嗜好知谁贤。
    死生祸福久不择,更论甘苦争蚩妍。
    知君穷旅不自释,因诗寄谢聊相镌。

    【注释】:

    厨:

    ①厨房。 仲长统《昌言· 理乱》:“使饿狼守庖厨。”②同“橱”。箱柜。《晋书·顾恺之传》:“恺之尝以一厨画糊题其前,寄桓玄。”

    中:

    (一)①中间。《墨子·经上》:“中,同长也。”(同长:同样长的半径。)柳宗元《天说》:“浑然而中处者,世谓之元气。”②内;在一定的范围内。《孟子·滕文公上》:“国中无伪。”《考工记·巨人》:“国中九经九纬。”③位置、等级在高下或两端之间。《列子·力命》:“中涂遇东郭先生。”(涂:同“途”。)《汉书·食货志下》:“金有三等,黄金为上,白金为中,赤金为下。”④正;适中。《礼记·玉藻》:“头颈必中。”《孟子·离娄下》:“汤执中。”(汤:殷商国君。)⑤宜于;合于。《史记·外戚世家》:“武帝择宫人不中用者,斥出归之。” (二)zhòng ①符合;适合。《吕氏春秋·怀宠》:“必中理,然后说。”《荀子·赋篇》:“圆者中规,方者中矩。”②诬蔑;诬蔑别人使受损害。《汉书·何武传》:“显怒,欲以吏事中商。”(显、商:人名。)③遭受;感受。《后汉书·马援传》:“援亦中病。”

    蒸:

    ①细小的柴火。《淮南子·主术训》:“冬伐薪蒸。”②气体上升。《国语·周语上》:“阳气俱蒸。”③用热气蒸。贾思勰《齐民要术·蒸缹》:“著甑中蒸之取熟。”(著:置,放。甑:做饭的一种瓦器。)④闷热。《魏书·崔浩传》:“夏月蒸暑。”⑤通“烝”。众;多。应璩《与从弟君苗君胄书》:“济蒸人于涂炭。”

    粟:

    ①指谷类粮食。李斯《谏逐客书》:“地广者粟多。”②谷子,去皮后叫小米。晁错《论贵粟疏》:“粟米布帛生于地,长于时,聚于力,非可一时而成也。”③如粟状的细小之物。《山海经·南山经》:“英水出焉,西南流注于赤水,其中多白玉,多丹粟。”④皮肤因受冷或因恐惧而起的鸡皮疙瘩。苏轼《和陶贫士》:“无衣粟我肤。”

    饭:

    ①吃饭。《论语·述而》:“饭蔬食,饮水。”②给……吃;喂。《史记·淮阴侯列传》:“有一母见信饥,饭信。”③把米放在死人口中。《礼记·檀弓上》:“饭于牖下,小敛于户内。”④做熟的谷类食物。《墨子·备城门》:“为卒干饭,人二斗,以备阴雨。”

    瓮:

    盛物的陶器。腹部较大。《周易·井》:“瓮敝漏。”

    大:

    (一)①与“小”相对。刘邦《大风歌》:“大风起兮云飞扬。”《战国策·燕策二》:“燕赵久相支,以弊大众,臣恐强秦之为渔父也。”②特指粗,形容条状物横剖面大。《后汉书·光武帝纪上》:“时有长人巨无霸,长一丈,大十围。”③扩大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其园囿,高其台。”《陈书·周弘正传》:“庶改浇竞之俗,以大吴国之风。”④程度深;声势大。晁错《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,诸子弱,大封同姓。”⑤夸张;夸大。《史记·高祖本纪》:“萧何曰:‘刘季固多大言,少成事。’”⑥尊贵的;重要的。《论语·颜渊》:“出门如敬大宾。”⑦尊崇;推重。《荀子·天论》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《汉书·王吉传》:“《春秋》所以大一统者,六合同风,九州共贯也。”⑧敬词。《三国志·吴书·吕蒙传》裴松之注引《江表传》:“(鲁)肃抚蒙背曰:‘吾谓大弟但有武略耳。至于今者,学识英博,非复吴下阿蒙。’”⑨排行第一;辈分较长。古乐府《孤儿行》:“大兄言办饭,大嫂言视马。”⑩加在“父”“母”之前,用以称呼祖父、祖母。《史记·留侯世家》:“韩破,良家童三百人,弟死不葬,悉以家财求客刺秦王,为韩报仇,以大父、父五世相韩故。”归有光《项脊轩志》:“一日,大母过余曰:‘吾儿久不见若影,何竟日默默在此,大类女郎也?’”(11)表示超过。《战国策·秦策》:“亦无大大王。”(12)不详细,不准确。《新书·数宁》:“故圣之起,大以五百为纪。”(五百:指五百年。)(13)副词。很;极。《史记·张丞相列传(附申屠嘉)》:“(邓)通小臣,戏殿上,大不敬,当斩。”[大夫]古代官职名。殷周时期,官分卿、大夫、士三级。秦汉时期,中央要职有御史大夫、谏大夫、光禄大夫、中大夫等。唐宋存御史大夫、谏议大夫等。清代称高级文职阶官为大夫,并非实职(武官则称将军)。[大王]对帝王的尊称。《战国策·秦策一》:“以大王之贤,士民之众,车骑之用,兵法之教,可以并诸侯,吞天下,称帝而治。”(教:习。)[大方]专家内行。王士禛《池北偶谈·谈艺二·闺秀画》:“三百年中,大方名笔,可与颉颃者不过二三而已。”(颉颃:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。关汉卿《拜月亭》第三折:“安排香桌儿去,我大烧炷夜香咱。”[大夫]对医生的尊称。宋代医官设有大夫、郎、医效等。见洪迈《容斋三笔》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左传·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)后一般写作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富国》:“故儒术诚行,则天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,获得好结果。)

    杓:

    (一)①星名。北斗第五、六、七颗星的名称。②拉开。《淮南子·道应》:“孔子劲杓国门之关,而不肯以力闻。”(关:门闩。)③打击。《淮南子·兵略》:“故凌人者胜,待人者败,为人杓者死。” (二)sháo ①舀酒的勺子。《韩诗外传》八:“譬犹渴操壶杓就江河而饮之。”②称有柄的舀东西的器具。欧阳修《卖油翁》:“徐以杓酌油沥之,自钱孔入,而钱不湿。”(酌:舀取。沥:滴下。)

    更:

    (一)①改变;更换。《韩非子·解老》:“凡法令更则利害易。”②替换。《吕氏春秋·仲春纪》:“是月也,祀不用牺牲,用圭璧,更皮币。”(牺牲:祭祀用的牲畜。圭:玉器名。皮币:毛皮和缯帛。)引申为交替。《汉书·万石君传》:“九卿更进用事。”③经历;经过。《韩非子·外储说左上》:“更日久则涂干而椽燥。”④抵偿;抵押。《史记·平准书》:“悉巴蜀租赋不足以更之。”(悉:竭尽。)⑤古时夜间计时单位,一夜分为五更,每一更约二小时。岳飞《小重山》:“惊回千里梦,已三更。” (二)gèng 副词。①相当于“再”、“又”。《史记·孟尝君列传》:“此时孟尝君有一狐白裘,直千金,天下无双,入秦献之昭王,更无他裘。”(直:同“值”。)杜甫《石壕吏》:“室中更无人,惟有乳下孙。”②相当于“愈”。更加。《史记·管晏列传》:“吾尝为鲍叔谋事,而更穷困。”

    取:

    ①捕获到野兽或战俘时割取耳朵为记。《左传·僖公二十二年》:“获则取之,何有如二毛?”(二毛:头发花白的人。)②斩获敌人首级。苏轼《阳关词·赠张继愿》:“恨君不取契丹首。”③捉拿;捕获。《谷梁传·哀公十四年》:“春,西狩获麟,引而取之也。”(引:开弓。)④攻取;夺取。《资治通鉴·唐宪宗元和十二年》:“愬遣李进诚攻牙城,毁其外门,得甲库,取器械。”(牙城:主将所居之城。)⑤拿。《韩非子·外储说右上》:“杀一牛,取一豆肉,馀以食士。”⑥得到;招致。《战国策·赵策三》:“是我失之于天下而取偿于秦也。”⑦寻求;求得。《淮南子·览冥》:“是以乞火不及取燧(suǐ),寄汲不若凿井。”(燧:古取火用具。寄:借。)⑧选择;采取;采用。《资治通鉴·周安王二十五年》:“夫圣人之官人,犹匠之用木也,取其所长,弃其所短。”⑨通“娶(qǔ)”。娶妻。《诗经·齐风·南山》:“取妻如之何?必告父母。”⑩副词。表示范围,相当于“仅”。司马光《训俭示康》:“平生衣取蔽寒,食取充腹。”

    生:

    ①生长;长出。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活着;生存。《论语· 卫灵公》:“志士仁人,无求生以害仁,有杀身以成仁。”③生命;性命。《韩非子·解老》:“禄也者,人之所以持生也。”(禄:俸禄。持:维持。)④产生;发生。《韩诗外传》卷五:“水渊深广,则龙鱼生之。”⑤生育;诞生。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”⑥生存的期间,指人的一生;一辈子。曹操《短歌行》:“对酒当歌,人生几何?”⑦生活;生计。柳宗元《捕蛇者说》:“乡邻之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《吕氏春秋·适音》:“大飨之礼,上玄尊而俎生鱼。”2.未加工炼制的。《洛阳伽蓝记·城北》:“头后垂二尺生绢。”⑨读书的人。《史记·秦始皇本纪》:“今诸生不师今而学古,以非当世。”

    涎:

    (一)①唾沫;口水。《新书·匈奴》:“一国闻之者,见之者,垂涎而相告。”②羡慕;贪图。章学诚《文史通义·传记》:“小人涎利构谗,群刺蜂起。”(二)diàn [涎涎]光泽的样子。《汉书·五行志中之上》:“燕,燕,尾涎涎,张公子,时相见。”


  • chu zhong zheng su mai fan weng ,da biao geng qu suan sheng xian 。

    “chu zhong zheng su mai fan weng ,da biao geng qu suan sheng xian 。”shi gou chu chu :《he jiang kui ji cha 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    wo sheng bai shi chang sui yuan ,si fang shui liu mo bu bian 。
    bian zhou du jiang kuo wu yue ,san nian yin shi qiong fang xian 。
    jin ji yu kuai fan chui xue ,hai ao jiang zhu chu tuo quan 。
    lin feng bao shi gan qin ba ,yi ou hua ru fu qing yuan 。
    zi cong she zhou ru dong wu ,wo ye bian dao sang ma chuan 。
    jian mao hu yang da ru ma ,shei ji lu jiao xing pan yan 。
    chu zhong zheng su mai fan weng ,da biao geng qu suan sheng xian 。
    (shan dong xi shi su fan ,yin suan jiang 。
    )zhe luo tong nian qi bu yong ,zhi ma bai tu xu pen yan 。
    gu ren you zuo jiu yan kan ,wei wo hao shang ru dang nian 。
    sha xi bei yuan jiang fen bie ,shui jiao yi xian zheng shei xian 。
    qing shi liang fu ji qian li ,zi jin bai bing fei mo qian 。
    yin e peng jiao liang ji jue ,zhi kong tou qi fan feng chan 。
    lao qi zhi zi bu zhi ai ,yi ban yi ru jiang yan jian 。
    ren sheng suo yu mo bu ke ,na bei shi hao zhi shei xian 。
    si sheng huo fu jiu bu ze ,geng lun gan ku zheng chi yan 。
    zhi jun qiong lv bu zi shi ,yin shi ji xie liao xiang juan 。

    【zhu shi 】:

    chu :

    ①chu fang 。 zhong chang tong 《chang yan · li luan 》:“shi e lang shou pao chu 。”②tong “chu ”。xiang gui 。《jin shu ·gu kai zhi chuan 》:“kai zhi chang yi yi chu hua hu ti ji qian ,ji huan xuan 。”

    zhong :

    (yi )①zhong jian 。《mo zi ·jing shang 》:“zhong ,tong chang ye 。”(tong chang :tong yang chang de ban jing 。)liu zong yuan 《tian shui 》:“hun ran er zhong chu zhe ,shi wei zhi yuan qi 。”②nei ;zai yi ding de fan wei nei 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“guo zhong mo wei 。”《kao gong ji ·ju ren 》:“guo zhong jiu jing jiu wei 。”③wei zhi 、deng ji zai gao xia huo liang duan zhi jian 。《lie zi ·li ming 》:“zhong tu yu dong guo xian sheng 。”(tu :tong “tu ”。)《han shu ·shi huo zhi xia 》:“jin you san deng ,huang jin wei shang ,bai jin wei zhong ,chi jin wei xia 。”④zheng ;kuo zhong 。《li ji ·yu zao 》:“tou geng bi zhong 。”《meng zi ·li lou xia 》:“shang zhi zhong 。”(shang :yan shang guo jun 。)⑤yi yu ;ge yu 。《shi ji ·wai qi shi jia 》:“wu di ze gong ren bu zhong yong zhe ,chi chu gui zhi 。” (er )zhòng ①fu ge ;kuo ge 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“bi zhong li ,ran hou shui 。”《xun zi ·fu pian 》:“yuan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”②wu mie ;wu mie bie ren shi shou sun hai 。《han shu ·he wu chuan 》:“xian nu ,yu yi li shi zhong shang 。”(xian 、shang :ren ming 。)③zao shou ;gan shou 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“yuan yi zhong bing 。”

    zheng :

    ①xi xiao de chai huo 。《huai na zi ·zhu shu xun 》:“dong fa xin zheng 。”②qi ti shang sheng 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“yang qi ju zheng 。”③yong re qi zheng 。gu sai xie 《ji min yao shu ·zheng fou 》:“zhe zeng zhong zheng zhi qu shou 。”(zhe :zhi ,fang 。zeng :zuo fan de yi chong wa qi 。)④men re 。《wei shu ·cui hao chuan 》:“xia yue zheng shu 。”⑤tong “zheng ”。zhong ;duo 。ying qu 《yu cong di jun miao jun zhou shu 》:“ji zheng ren yu tu tan 。”

    su :

    ①zhi gu lei liang shi 。li si 《jian zhu ke shu 》:“de an zhe su duo 。”②gu zi ,qu pi hou jiao xiao mi 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“su mi bu bo sheng yu de ,chang yu shi ,ju yu li ,fei ke yi shi er cheng ye 。”③ru su zhuang de xi xiao zhi wu 。《shan hai jing ·na shan jing 》:“ying shui chu yan ,xi na liu zhu yu chi shui ,ji zhong duo bai yu ,duo dan su 。”④pi fu yin shou leng huo yin kong ju er qi de ji pi ge da 。su shi 《he tao pin shi 》:“mo yi su wo fu 。”

    fan :

    ①chi fan 。《lun yu ·shu er 》:“fan shu shi ,yin shui 。”②gei ……chi ;wei 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“you yi mu jian xin ji ,fan xin 。”③ba mi fang zai si ren kou zhong 。《li ji ·tan gong shang 》:“fan yu you xia ,xiao lian yu hu nei 。”④zuo shou de gu lei shi wu 。《mo zi ·bei cheng men 》:“wei cu gan fan ,ren er dou ,yi bei yin yu 。”

    weng :

    cheng wu de tao qi 。fu bu jiao da 。《zhou yi ·jing 》:“weng bi lou 。”

    da :

    (yi )①yu “xiao ”xiang dui 。liu bang 《da feng ge 》:“da feng qi xi yun fei yang 。”《zhan guo ce ·yan ce er 》:“yan zhao jiu xiang zhi ,yi bi da zhong ,chen kong jiang qin zhi wei yu fu ye 。”②te zhi cu ,xing rong tiao zhuang wu heng pou mian da 。《hou han shu ·guang wu di ji shang 》:“shi you chang ren ju mo ba ,chang yi zhang ,da shi wei 。”③kuo da ;guang da 。《xun zi ·cheng xiang 》:“bei ji zhi yi ,da ji yuan you ,gao ji tai 。”《chen shu ·zhou hong zheng chuan 》:“shu gai jiao jing zhi su ,yi da wu guo zhi feng 。”④cheng du shen ;sheng shi da 。chao cuo 《xiao fan ce 》:“xi gao di chu ding tian xia ,kun di shao ,zhu zi ruo ,da feng tong xing 。”⑤kua zhang ;kua da 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xiao he yue :‘liu ji gu duo da yan ,shao cheng shi 。’”⑥zun gui de ;chong yao de 。《lun yu ·yan yuan 》:“chu men ru jing da bin 。”⑦zun chong ;tui chong 。《xun zi ·tian lun 》:“da tian er sai zhi ,shu re wu chu er zhi zhi ?”《han shu ·wang ji chuan 》:“《chun qiu 》suo yi da yi tong zhe ,liu ge tong feng ,jiu zhou gong guan ye 。”⑧jing ci 。《san guo zhi ·wu shu ·lv meng chuan 》pei song zhi zhu yin 《jiang biao chuan 》:“(lu )su fu meng bei yue :‘wu wei da di dan you wu lve er 。zhi yu jin zhe ,xue shi ying bo ,fei fu wu xia a meng 。’”⑨pai hang di yi ;bei fen jiao chang 。gu le fu 《gu er hang 》:“da xiong yan ban fan ,da sao yan shi ma 。”⑩jia zai “fu ”“mu ”zhi qian ,yong yi chen hu zu fu 、zu mu 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“han po ,liang jia tong san bai ren ,di si bu zang ,xi yi jia cai qiu ke ci qin wang ,wei han bao chou ,yi da fu 、fu wu shi xiang han gu 。”gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“yi ri ,da mu guo yu yue :‘wu er jiu bu jian re ying ,he jing ri mo mo zai ci ,da lei nv lang ye ?’”(11)biao shi chao guo 。《zhan guo ce ·qin ce 》:“yi mo da da wang 。”(12)bu xiang xi ,bu zhun que 。《xin shu ·shu ning 》:“gu sheng zhi qi ,da yi wu bai wei ji 。”(wu bai :zhi wu bai nian 。)(13)fu ci 。hen ;ji 。《shi ji ·zhang cheng xiang lie chuan (fu shen tu jia )》:“(deng )tong xiao chen ,hu dian shang ,da bu jing ,dang zhan 。”[da fu ]gu dai guan zhi ming 。yan zhou shi ji ,guan fen qing 、da fu 、shi san ji 。qin han shi ji ,zhong yang yao zhi you yu shi da fu 、jian da fu 、guang lu da fu 、zhong da fu deng 。tang song cun yu shi da fu 、jian yi da fu deng 。qing dai chen gao ji wen zhi jie guan wei da fu ,bing fei shi zhi (wu guan ze chen jiang jun )。[da wang ]dui di wang de zun chen 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“yi da wang zhi xian ,shi min zhi zhong ,che ji zhi yong ,bing fa zhi jiao ,ke yi bing zhu hou ,tun tian xia ,chen di er zhi 。”(jiao :xi 。)[da fang ]zhuan jia nei hang 。wang shi zhen 《chi bei ou tan ·tan yi er ·gui xiu hua 》:“san bai nian zhong ,da fang ming bi ,ke yu jie gang zhe bu guo er san er yi 。”(jie gang :xiang kang heng 。) (er )dài tong “dai ”。yao ;da suan 。guan han qing 《bai yue ting 》di san she :“an pai xiang zhuo er qu ,wo da shao zhu ye xiang za 。”[da fu ]dui yi sheng de zun chen 。song dai yi guan she you da fu 、lang 、yi xiao deng 。jian hong mai 《rong zhai san bi 》juan shi liu 。(san )tài ①tong “tai ”。《zuo chuan ·xiang gong er shi si nian 》:“da shang you li de ,ji ci you li gong ,ji ci you li yan 。”(da shang :de hang zui gao zhe 。)hou yi ban xie zuo “tai ”。②tong “tai ”。an tai ;tai ping 。《xun zi ·fu guo 》:“gu ru shu cheng hang ,ze tian xia da er fu ,shi er gong 。”(shi :hang shi ,shi yong 。gong :cheng gong ,huo de hao jie guo 。)

    biao :

    (yi )①xing ming 。bei dou di wu 、liu 、qi ke xing de ming chen 。②la kai 。《huai na zi ·dao ying 》:“kong zi jin biao guo men zhi guan ,er bu ken yi li wen 。”(guan :men shuan 。)③da ji 。《huai na zi ·bing lve 》:“gu ling ren zhe sheng ,dai ren zhe bai ,wei ren biao zhe si 。” (er )sháo ①yao jiu de shao zi 。《han shi wai chuan 》ba :“pi you ke cao hu biao jiu jiang he er yin zhi 。”②chen you bing de yao dong xi de qi ju 。ou yang xiu 《mai you weng 》:“xu yi biao zhuo you li zhi ,zi qian kong ru ,er qian bu shi 。”(zhuo :yao qu 。li :di xia 。)

    geng :

    (yi )①gai bian ;geng huan 。《han fei zi ·jie lao 》:“fan fa ling geng ze li hai yi 。”②ti huan 。《lv shi chun qiu ·zhong chun ji 》:“shi yue ye ,si bu yong xi sheng ,yong gui bi ,geng pi bi 。”(xi sheng :ji si yong de sheng chu 。gui :yu qi ming 。pi bi :mao pi he zeng bo 。)yin shen wei jiao ti 。《han shu ·mo dan jun chuan 》:“jiu qing geng jin yong shi 。”③jing li ;jing guo 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“geng ri jiu ze tu gan er chuan zao 。”④di chang ;di ya 。《shi ji ·ping zhun shu 》:“xi ba shu zu fu bu zu yi geng zhi 。”(xi :jie jin 。)⑤gu shi ye jian ji shi chan wei ,yi ye fen wei wu geng ,mei yi geng yao er xiao shi 。yue fei 《xiao chong shan 》:“jing hui qian li meng ,yi san geng 。” (er )gèng fu ci 。①xiang dang yu “zai ”、“you ”。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“ci shi meng chang jun you yi hu bai qiu ,zhi qian jin ,tian xia mo shuang ,ru qin suo zhi zhao wang ,geng mo ta qiu 。”(zhi :tong “zhi ”。)du fu 《dan hao li 》:“shi zhong geng mo ren ,wei you ru xia sun 。”②xiang dang yu “yu ”。geng jia 。《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“wu chang wei bao shu mou shi ,er geng qiong kun 。”

    qu :

    ①bu huo dao ye shou huo zhan fu shi ge qu er duo wei ji 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“huo ze qu zhi ,he you ru er mao ?”(er mao :tou fa hua bai de ren 。)②zhan huo di ren shou ji 。su shi 《yang guan ci ·zeng zhang ji yuan 》:“hen jun bu qu qi dan shou 。”③zhuo na ;bu huo 。《gu liang chuan ·ai gong shi si nian 》:“chun ,xi shou huo lin ,yin er qu zhi ye 。”(yin :kai gong 。)④gong qu ;duo qu 。《zi zhi tong jian ·tang xian zong yuan he shi er nian 》:“su qian li jin cheng gong ya cheng ,hui ji wai men ,de jia ku ,qu qi xie 。”(ya cheng :zhu jiang suo ju zhi cheng 。)⑤na 。《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“sha yi niu ,qu yi dou rou ,yu yi shi shi 。”⑥de dao ;qiao zhi 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“shi wo shi zhi yu tian xia er qu chang yu qin ye 。”⑦xun qiu ;qiu de 。《huai na zi ·lan ming 》:“shi yi qi huo bu ji qu sui (suǐ),ji ji bu re zao jing 。”(sui :gu qu huo yong ju 。ji :jie 。)⑧shua ze ;cai qu ;cai yong 。《zi zhi tong jian ·zhou an wang er shi wu nian 》:“fu sheng ren zhi guan ren ,you jiang zhi yong mu ye ,qu ji suo chang ,qi ji suo duan 。”⑨tong “qu (qǔ)”。qu qi 。《shi jing ·ji feng ·na shan 》:“qu qi ru zhi he ?bi gao fu mu 。”⑩fu ci 。biao shi fan wei ,xiang dang yu “jin ”。si ma guang 《xun jian shi kang 》:“ping sheng yi qu bi han ,shi qu chong fu 。”

    sheng :

    ①sheng chang ;chang chu 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②huo zhao ;sheng cun 。《lun yu · wei ling gong 》:“zhi shi ren ren ,mo qiu sheng yi hai ren ,you sha shen yi cheng ren 。”③sheng ming ;xing ming 。《han fei zi ·jie lao 》:“lu ye zhe ,ren zhi suo yi chi sheng ye 。”(lu :feng lu 。chi :wei chi 。)④chan sheng ;fa sheng 。《han shi wai chuan 》juan wu :“shui yuan shen an ,ze long yu sheng zhi 。”⑤sheng yo ;dan sheng 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”⑥sheng cun de ji jian ,zhi ren de yi sheng ;yi bei zi 。cao cao 《duan ge hang 》:“dui jiu dang ge ,ren sheng ji he ?”⑦sheng huo ;sheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“xiang lin zhi sheng ri cu (cù)。”(cu :jiong pai 。)⑧bu shou de 。1. wei zhu huo wei zhu shou de 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“da xiang zhi li ,shang xuan zun er zu sheng yu 。”2.wei jia gong lian zhi de 。《luo yang ga lan ji ·cheng bei 》:“tou hou chui er che sheng juan 。”⑨dou shu de ren 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin zhu sheng bu shi jin er xue gu ,yi fei dang shi 。”

    xian :

    (yi )①tuo mo ;kou shui 。《xin shu ·xiong nu 》:“yi guo wen zhi zhe ,jian zhi zhe ,chui xian er xiang gao 。”②xian mu ;tan tu 。zhang xue cheng 《wen shi tong yi ·chuan ji 》:“xiao ren xian li gou chan ,qun ci feng qi 。”(er )diàn [xian xian ]guang ze de yang zi 。《han shu ·wu hang zhi zhong zhi shang 》:“yan ,yan ,wei xian xian ,zhang gong zi ,shi xiang jian 。”