• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 坐看猿猱落罝罔,兩手未肯置所操。

    “坐看猿猱落罝罔,兩手未肯置所操。”詩句出處:《趙閱道高齋》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    見公奔走謂公勞,聞公隱退雲公高。
    公心底處有高下,夢幻去來隨所遭。
    不知高齋竟何義,此名之設緣吾曹。
    公年四十已得道,俗緣未盡餘伊皋。
    功名富貴俱逆旅,黃金知系何人袍。
    超然已瞭一大事,持冠而去真秋毫。
    坐看猿猱落罝罔,兩手未肯置所操。
    乃知賢達與愚陋,豈直相去九牛毛。
    長松百尺不自覺,企而羨者蓬與蒿。
    我欲贏糧往問道,未應舉臂辭盧敖。

    【註釋】:

    坐:

    ①坐。古人席地而坐;兩膝著地;臀部放在腳跟上。《左傳·宣公二年》:“坐而假寐。”《呂氏春秋·離俗》:“終日坐,不自快。”②座位。後來寫作“座”。《韓非子·外儲說左上》:“鄭人有且置履者,先自度其足而置之其坐。”《史記·項羽本紀》:“請以舞劍,因擊沛公於坐。”又比喻容易,不費力。《孟子·離婁下》:“天之高也,星辰之遠也,茍求其敵,千歲之日至,可坐而致也。”(日至:指冬至。)③據守;堅守。《左傳·桓公十二年》:“楚人坐其北門。”④訴訟人對質;對證。《左傳·僖公二十八年》:“莊子為坐。”(莊子:人名。)⑤犯罪;囚犯……獲罪。《晏子春秋·雜下》:“王曰:‘何坐?’曰:‘坐盜’”《史記·魏其武安侯列傳》:“數歲,坐法去官,傢居長安。”也指判罪,定罪。《漢書·霍光傳》:“敢有毀者,坐之!”⑥徒然;白白地。李白《蜀道難》:“以手撫膺坐長嘆。”⑦因為;由於。古詩《陌上桑》:“來歸相怨怒,但坐觀羅敷。”(羅敷:美女名。)杜牧《山行》:“停車坐愛楓林晚。”⑧居住;停留。歸莊《黃孝子傳》:“父子坐旅中倘怳(tǎng huǎng)累月,因留過歲。”(惝怳:失意。累:數。)

    看:

    ①向遠處看;望。《世說新語·文學》:“庾闡始作《揚州賦》……庾公聞賦成,求看,兼贈貺(kuàng)之。”(庾公:指庾亮。貺:贈,賜。)②觀察。蘇軾《題西林壁》:“橫看成嶺側成峰,遠近高低各不同。”(西林:廬山寺名。)又表示估量。高適《送田少府貶蒼梧》:“丈夫窮達未可知,看君不合長貧賤。”(蒼梧:縣名。合:應該。)③觀賞。李白《清平調》之三:“名花傾國兩相歡,常得君王帶笑看。”(傾國:指佳人,美女。)④看望;探訪。《世說新語·德行》:“(陳仲舉)至便問徐孺子所在,欲先看之。”《韓非子·外儲說左下》:“梁車為鄴令,其姊往看之。”⑤聽;聞。杜甫《西閣口號呈元二十一》:“看君話王室,感動幾銷憂。”⑥助詞。用在動詞或動詞性短語之後,表示試一試。白居易《眼病》:“人間方藥應無益,爭得金篦試刮看。”(爭得:怎能。金篦:即金戉,一種金屬小刀,為醫生刮治眼病的工具。)[看護]照料;護理。張之翰《金縷曲·乙未清明》:“先塋(yíng)松柏誰看護?”(先塋:祖先墳地。)

    猱:

    一種猿猴。《詩經·小雅·角弓》:“毋教猱升木。”

    落:

    ①花葉脫落。《詩經·衛風·氓》:“桑之未落,其葉沃若。”(沃若:潤澤貌。)②落下;降下。韓愈《詠雪贈張籍》:“隻見縱橫落,寧知遠近來。”(寧:豈。)《十五從軍征》:“淚落沾我衣。”③凋落;衰謝。路蕩《拔茅賦》:“榮落惟運。”(榮:榮耀。運:命運。)又衰敗。《管子·宙合》:“盛而不落者,未之有也。”④流落;淪落。韓愈《祭河南張員外文》:“我落陽山。”⑤停留;停止。李子卿《府試授衣賦》:“山靜風落。”⑥村落。杜甫《兵車行》:“千村萬落生荊杞。”⑦宮室剛建成時舉行的慶祝祭禮。《左傳·昭公七年》:“楚子成章華之臺,願與諸侯落之。”⑧開始。《詩經·周頌·訪落》:“訪予落止,率時昭考。”⑨新鐘等重要器物鑄成時以公豬血塗抹。《左傳·昭公四年》:“(叔孫為孟鐘)饗(xiǎng)大夫以落之。”(饗:款待。)

    罝:

    捕兔的網。也泛指捕鳥獸的網。《國語·魯語上》:“鳥獸孕,水蟲成,獸虞於是乎禁置羅。”(獸虞:管山林鳥獸的官。)

    罔:

    ①同“網”。1. 漁獵用的網。《周易·系辭下》:“(伏羲氏)作結繩而為罔罟(gǔ),以佃以漁。”(罟:網。)《鹽鐵論·形德》:“罔疏則獸失。”2. 張網捕捉。司馬相如《子虛賦》:“罔玳瑁(dài mào)。”(玳瑁:海中爬行動物,形狀像龜。)3. 連結。《楚辭 · 九歌·湘夫人》:“罔薜荔兮為帷。”②蒙蔽;欺騙。《商君書·賞刑》:“則不能以非功罔上利。”(上:指君主。)③無;沒有。《詩經·衛風·氓》:“士也罔極,二三其德。”(極:指準則。)④副詞。不。《尚書·盤庚下》:“罔罪爾眾。”⑤副詞。不要;不可。《尚書·大禹謨》:“罔失法度,罔遊於逸,罔淫於樂。”⑥通“惘”。迷惑。《論語· 為政》:“學而不思則罔。”⑦陷害;坑害。《孟子 · 梁惠王上》:“及陷於罪,然後從而刑之,是罔民也。”[罔然]精神恍惚,失意的樣子。張衡《東京賦》:“罔然若酲(chéng),朝罷(pí)夕倦。”(酲:醉酒。罷:通“疲”。)

    兩:

    ①[數]兩隻。《史記·孫子吳起列傳》:“則以刑法斷其~足而黥之。”②[數]二。白居易《琵琶行》:“轉軸撥弦三~聲,未成曲調先有情。”③[數]雙方。《赤壁之戰》:“孤與老賊勢不~立。”④[量]1. 雙。《詩經·齊風·南山》:“葛屨五~。”(葛屨:葛佈制成的鞋。)2. 重量單位。二十四銖為一兩,十六兩為一斤。《魯提轄拳打鎮關西》:“去包裡取出一錠十~銀子放在桌上。”3.匹。《左傳·閔公二年》:“歸夫人魚軒,重錦三十~。”⑤(liang)[量]計算車乘的單位。《古文觀止·送楊少尹序》:“車數百~。”

    未:

    ①十二地支之一。《春秋·莊公二十四年》:“六月辛未,朔,日有食之。”②十二時辰之一,即午後一時至三時。③十二生肖屬羊。④副詞。1.表示否定。a.相當於“不”。《詩經·周頌·小毖》:“未堪傢多難。”b.相當於“沒有”、“不曾”。《詩經 · 召南·草蟲》:“未見君子,我心傷悲。”2. 用在句尾,表示疑問。相當於“否”。《後漢書·劉表傳》:“言出子口而入吾耳,可以言未?”

    肯:

    ①附在骨頭上的肉。《莊子·養生主》:“技經肯綮(qìng)之未嘗。”(技:“枝”字之誤,指枝脈。經:經脈。綮:筋骨結合處。)②願意。《國語·晉語四》:“楚眾欲止,子玉不肯。”袁枚《祭妹文》:“早知訣汝,則予豈肯遠遊?”③贊同;同意。司馬光《涑(sù)水紀聞》卷五:“群臣奏事,大抵首肯而已。”④允許;許可。《戰國策· 趙策四》:“太後不肯,大臣強諫。”[肯綮]1.筋骨結合處。2.事情的關鍵或要害。宋濂《鄭景彝傳》:“有所質問,咸中肯綮。”

    置:

    ①赦罪,釋放。《漢書·尹賞傳》:“賞親閱,見十置一。”②放在一邊;放棄。曹丕《雜詩》:“棄置勿復陳。”③擱;安放。《史記·淮陰侯列傳》:“置之亡地而後存。”④擺設。《史記·李斯列傳》:“置酒咸陽宮。”⑤建立;立。《管子· 任法》:“置法而不變,使民安其法也。”⑥購買;添置。《宋史·食貨志》:“女適人以(lián)錢置產。”(適人:嫁人。 錢:陪嫁的錢。)⑦驛站。《韓非子·難勢》:“五十裡而一置。”⑧驛車;驛馬。《漢書·劉屈氂傳》:“乘疾置以聞。”

    所:

    ①處所;位置;地方。《墨子·號令》:“夜以火指鼓所。”《詩經·豳風·九罭》:“鴻飛遵渚(zhǔ),公歸無所。”(遵:沿著。渚:水中的沙洲。)②元、明時駐軍的一種建制。《明史·兵志二》:“度(duó)要害地,系一郡者設所,連郡者設衛。”(度:估量。)③不定數詞,附在數量詞後表示概數。《史記·李將軍列傳》:“未到匈奴陳二裡所,止。”(陳:同“陣”。)④量詞。計算房舍及其他處所。《宋書 ·沈慶之傳》:“居清明門外,有宅四所,室宇甚麗。”《史記·扁鵲倉公列傳》:“刺足陽明脈,左右各三所。”⑤助詞。用在動詞前,組成名詞性短語。1. 動詞後不再出現表事物的詞。《荀子·榮辱》:“此小人之所務而君子所不為也。”2. 動詞後用“者”或“的”表示事物。《戰國策·齊策四》:“視吾傢所寡有者。”3. 動詞後仍出現表事物的詞。《史記·項羽本紀》:“獨籍所殺漢軍數百人。”⑥助詞。放在動詞前表示被動,多與“為”配合使用。《漢書·黃霸傳》:“食於道旁,乃為烏所盜肉。”(烏:烏鴉。)[所以]1.表示原因。《史記·廉頗藺相如列傳》:“吾所以為此者,以先國傢之急而後私仇也。”2. 表示使用的東西。《墨子·公輸》:“吾知所以距子矣,吾不言。”(距:同“拒”。)3. 表示方法或憑借。《荀子·議兵》:“彼兵者,所以禁暴除害也。”

    操:

    ①執持。《楚辭·九歌·國殤》:“操吳戈兮被犀甲。”②掌握;控制。《韓非子· 定法》:“操生殺之柄。”《莊子·達生》:“吾嘗濟乎觴深之淵,津人操舟若神。”③操作;處理。劉基《鬱離子·省敵》:“臣不惟能造舟,而又能操舟。”④從事。《孫子·用間》:“內外騷動,怠於道路,不得操事者,七十萬傢。”⑤訓練;演習。《三國演義》第四十五回:“荊州水軍,久不操練。”⑥指彈奏。許渾《戲代李協律松江有贈》:“蜀客操琴吳女歌,明珠十斛是天河。”⑦操守;品德。東方朔《七諫·沉江》:“正臣端其操行兮,反離謗而見攘。”⑧琴曲名。古有《箕子操》《猗蘭操》,見《史記·宋微子世傢》。[操作]勞動。《聊齋志異·珊瑚》:“臧姑役母若婢,生不敢言,惟身代母操作。”[操縱]控制,掌握。歸有光《送嘉定縣令序》:“侯能操縱有法,賦辦而民不驚。”(侯:對地方長官的尊稱。)


  • 坐看猿猱落罝罔,两手未肯置所操。

    “坐看猿猱落罝罔,两手未肯置所操。”诗句出处:《赵阅道高斋》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    见公奔走谓公劳,闻公隐退云公高。
    公心底处有高下,梦幻去来随所遭。
    不知高斋竟何义,此名之设缘吾曹。
    公年四十已得道,俗缘未尽余伊皋。
    功名富贵俱逆旅,黄金知系何人袍。
    超然已了一大事,持冠而去真秋毫。
    坐看猿猱落罝罔,两手未肯置所操。
    乃知贤达与愚陋,岂直相去九牛毛。
    长松百尺不自觉,企而羡者蓬与蒿。
    我欲赢粮往问道,未应举臂辞卢敖。

    【注释】:

    坐:

    ①坐。古人席地而坐;两膝着地;臀部放在脚跟上。《左传·宣公二年》:“坐而假寐。”《吕氏春秋·离俗》:“终日坐,不自快。”②座位。后来写作“座”。《韩非子·外储说左上》:“郑人有且置履者,先自度其足而置之其坐。”《史记·项羽本纪》:“请以舞剑,因击沛公于坐。”又比喻容易,不费力。《孟子·离娄下》:“天之高也,星辰之远也,苟求其敌,千岁之日至,可坐而致也。”(日至:指冬至。)③据守;坚守。《左传·桓公十二年》:“楚人坐其北门。”④诉讼人对质;对证。《左传·僖公二十八年》:“庄子为坐。”(庄子:人名。)⑤犯罪;囚犯……获罪。《晏子春秋·杂下》:“王曰:‘何坐?’曰:‘坐盗’”《史记·魏其武安侯列传》:“数岁,坐法去官,家居长安。”也指判罪,定罪。《汉书·霍光传》:“敢有毁者,坐之!”⑥徒然;白白地。李白《蜀道难》:“以手抚膺坐长叹。”⑦因为;由于。古诗《陌上桑》:“来归相怨怒,但坐观罗敷。”(罗敷:美女名。)杜牧《山行》:“停车坐爱枫林晚。”⑧居住;停留。归庄《黄孝子传》:“父子坐旅中倘怳(tǎng huǎng)累月,因留过岁。”(惝怳:失意。累:数。)

    看:

    ①向远处看;望。《世说新语·文学》:“庾阐始作《扬州赋》……庾公闻赋成,求看,兼赠贶(kuàng)之。”(庾公:指庾亮。贶:赠,赐。)②观察。苏轼《题西林壁》:“横看成岭侧成峰,远近高低各不同。”(西林:庐山寺名。)又表示估量。高适《送田少府贬苍梧》:“丈夫穷达未可知,看君不合长贫贱。”(苍梧:县名。合:应该。)③观赏。李白《清平调》之三:“名花倾国两相欢,常得君王带笑看。”(倾国:指佳人,美女。)④看望;探访。《世说新语·德行》:“(陈仲举)至便问徐孺子所在,欲先看之。”《韩非子·外储说左下》:“梁车为邺令,其姊往看之。”⑤听;闻。杜甫《西阁口号呈元二十一》:“看君话王室,感动几销忧。”⑥助词。用在动词或动词性短语之后,表示试一试。白居易《眼病》:“人间方药应无益,争得金篦试刮看。”(争得:怎能。金篦:即金戉,一种金属小刀,为医生刮治眼病的工具。)[看护]照料;护理。张之翰《金缕曲·乙未清明》:“先茔(yíng)松柏谁看护?”(先茔:祖先坟地。)

    猱:

    一种猿猴。《诗经·小雅·角弓》:“毋教猱升木。”

    落:

    ①花叶脱落。《诗经·卫风·氓》:“桑之未落,其叶沃若。”(沃若:润泽貌。)②落下;降下。韩愈《咏雪赠张籍》:“只见纵横落,宁知远近来。”(宁:岂。)《十五从军征》:“泪落沾我衣。”③凋落;衰谢。路荡《拔茅赋》:“荣落惟运。”(荣:荣耀。运:命运。)又衰败。《管子·宙合》:“盛而不落者,未之有也。”④流落;沦落。韩愈《祭河南张员外文》:“我落阳山。”⑤停留;停止。李子卿《府试授衣赋》:“山静风落。”⑥村落。杜甫《兵车行》:“千村万落生荆杞。”⑦宫室刚建成时举行的庆祝祭礼。《左传·昭公七年》:“楚子成章华之台,愿与诸侯落之。”⑧开始。《诗经·周颂·访落》:“访予落止,率时昭考。”⑨新钟等重要器物铸成时以公猪血涂抹。《左传·昭公四年》:“(叔孙为孟钟)飨(xiǎng)大夫以落之。”(飨:款待。)

    罝:

    捕兔的网。也泛指捕鸟兽的网。《国语·鲁语上》:“鸟兽孕,水虫成,兽虞于是乎禁置罗。”(兽虞:管山林鸟兽的官。)

    罔:

    ①同“网”。1. 渔猎用的网。《周易·系辞下》:“(伏羲氏)作结绳而为罔罟(gǔ),以佃以渔。”(罟:网。)《盐铁论·形德》:“罔疏则兽失。”2. 张网捕捉。司马相如《子虚赋》:“罔玳瑁(dài mào)。”(玳瑁:海中爬行动物,形状像龟。)3. 连结。《楚辞 · 九歌·湘夫人》:“罔薜荔兮为帷。”②蒙蔽;欺骗。《商君书·赏刑》:“则不能以非功罔上利。”(上:指君主。)③无;没有。《诗经·卫风·氓》:“士也罔极,二三其德。”(极:指准则。)④副词。不。《尚书·盘庚下》:“罔罪尔众。”⑤副词。不要;不可。《尚书·大禹谟》:“罔失法度,罔游于逸,罔淫于乐。”⑥通“惘”。迷惑。《论语· 为政》:“学而不思则罔。”⑦陷害;坑害。《孟子 · 梁惠王上》:“及陷于罪,然后从而刑之,是罔民也。”[罔然]精神恍惚,失意的样子。张衡《东京赋》:“罔然若酲(chéng),朝罢(pí)夕倦。”(酲:醉酒。罢:通“疲”。)

    两:

    ①[数]两只。《史记·孙子吴起列传》:“则以刑法断其~足而黥之。”②[数]二。白居易《琵琶行》:“转轴拨弦三~声,未成曲调先有情。”③[数]双方。《赤壁之战》:“孤与老贼势不~立。”④[量]1. 双。《诗经·齐风·南山》:“葛屦五~。”(葛屦:葛布制成的鞋。)2. 重量单位。二十四铢为一两,十六两为一斤。《鲁提辖拳打镇关西》:“去包里取出一锭十~银子放在桌上。”3.匹。《左传·闵公二年》:“归夫人鱼轩,重锦三十~。”⑤(liang)[量]计算车乘的单位。《古文观止·送杨少尹序》:“车数百~。”

    未:

    ①十二地支之一。《春秋·庄公二十四年》:“六月辛未,朔,日有食之。”②十二时辰之一,即午后一时至三时。③十二生肖属羊。④副词。1.表示否定。a.相当于“不”。《诗经·周颂·小毖》:“未堪家多难。”b.相当于“没有”、“不曾”。《诗经 · 召南·草虫》:“未见君子,我心伤悲。”2. 用在句尾,表示疑问。相当于“否”。《后汉书·刘表传》:“言出子口而入吾耳,可以言未?”

    肯:

    ①附在骨头上的肉。《庄子·养生主》:“技经肯綮(qìng)之未尝。”(技:“枝”字之误,指枝脉。经:经脉。綮:筋骨结合处。)②愿意。《国语·晋语四》:“楚众欲止,子玉不肯。”袁枚《祭妹文》:“早知诀汝,则予岂肯远游?”③赞同;同意。司马光《涑(sù)水纪闻》卷五:“群臣奏事,大抵首肯而已。”④允许;许可。《战国策· 赵策四》:“太后不肯,大臣强谏。”[肯綮]1.筋骨结合处。2.事情的关键或要害。宋濂《郑景彝传》:“有所质问,咸中肯綮。”

    置:

    ①赦罪,释放。《汉书·尹赏传》:“赏亲阅,见十置一。”②放在一边;放弃。曹丕《杂诗》:“弃置勿复陈。”③搁;安放。《史记·淮阴侯列传》:“置之亡地而后存。”④摆设。《史记·李斯列传》:“置酒咸阳宫。”⑤建立;立。《管子· 任法》:“置法而不变,使民安其法也。”⑥购买;添置。《宋史·食货志》:“女适人以(lián)钱置产。”(适人:嫁人。 钱:陪嫁的钱。)⑦驿站。《韩非子·难势》:“五十里而一置。”⑧驿车;驿马。《汉书·刘屈氂传》:“乘疾置以闻。”

    所:

    ①处所;位置;地方。《墨子·号令》:“夜以火指鼓所。”《诗经·豳风·九罭》:“鸿飞遵渚(zhǔ),公归无所。”(遵:沿着。渚:水中的沙洲。)②元、明时驻军的一种建制。《明史·兵志二》:“度(duó)要害地,系一郡者设所,连郡者设卫。”(度:估量。)③不定数词,附在数量词后表示概数。《史记·李将军列传》:“未到匈奴陈二里所,止。”(陈:同“阵”。)④量词。计算房舍及其他处所。《宋书 ·沈庆之传》:“居清明门外,有宅四所,室宇甚丽。”《史记·扁鹊仓公列传》:“刺足阳明脉,左右各三所。”⑤助词。用在动词前,组成名词性短语。1. 动词后不再出现表事物的词。《荀子·荣辱》:“此小人之所务而君子所不为也。”2. 动词后用“者”或“的”表示事物。《战国策·齐策四》:“视吾家所寡有者。”3. 动词后仍出现表事物的词。《史记·项羽本纪》:“独籍所杀汉军数百人。”⑥助词。放在动词前表示被动,多与“为”配合使用。《汉书·黄霸传》:“食于道旁,乃为乌所盗肉。”(乌:乌鸦。)[所以]1.表示原因。《史记·廉颇蔺相如列传》:“吾所以为此者,以先国家之急而后私仇也。”2. 表示使用的东西。《墨子·公输》:“吾知所以距子矣,吾不言。”(距:同“拒”。)3. 表示方法或凭借。《荀子·议兵》:“彼兵者,所以禁暴除害也。”

    操:

    ①执持。《楚辞·九歌·国殇》:“操吴戈兮被犀甲。”②掌握;控制。《韩非子· 定法》:“操生杀之柄。”《庄子·达生》:“吾尝济乎觞深之渊,津人操舟若神。”③操作;处理。刘基《郁离子·省敌》:“臣不惟能造舟,而又能操舟。”④从事。《孙子·用间》:“内外骚动,怠于道路,不得操事者,七十万家。”⑤训练;演习。《三国演义》第四十五回:“荆州水军,久不操练。”⑥指弹奏。许浑《戏代李协律松江有赠》:“蜀客操琴吴女歌,明珠十斛是天河。”⑦操守;品德。东方朔《七谏·沉江》:“正臣端其操行兮,反离谤而见攘。”⑧琴曲名。古有《箕子操》《猗兰操》,见《史记·宋微子世家》。[操作]劳动。《聊斋志异·珊瑚》:“臧姑役母若婢,生不敢言,惟身代母操作。”[操纵]控制,掌握。归有光《送嘉定县令序》:“侯能操纵有法,赋办而民不惊。”(侯:对地方长官的尊称。)


  • zuo kan yuan nao la ju wang ,liang shou wei ken zhi suo cao 。

    “zuo kan yuan nao la ju wang ,liang shou wei ken zhi suo cao 。”shi gou chu chu :《zhao yue dao gao zhai 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    jian gong ben zou wei gong lao ,wen gong yin tui yun gong gao 。
    gong xin de chu you gao xia ,meng huan qu lai sui suo zao 。
    bu zhi gao zhai jing he yi ,ci ming zhi she yuan wu cao 。
    gong nian si shi yi de dao ,su yuan wei jin yu yi gao 。
    gong ming fu gui ju ni lv ,huang jin zhi ji he ren pao 。
    chao ran yi le yi da shi ,chi guan er qu zhen qiu hao 。
    zuo kan yuan nao la ju wang ,liang shou wei ken zhi suo cao 。
    nai zhi xian da yu yu lou ,qi zhi xiang qu jiu niu mao 。
    chang song bai che bu zi jiao ,qi er xian zhe peng yu hao 。
    wo yu ying liang wang wen dao ,wei ying ju bei ci lu ao 。

    【zhu shi 】:

    zuo :

    ①zuo 。gu ren xi de er zuo ;liang xi zhao de ;tun bu fang zai jiao gen shang 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“zuo er jia mei 。”《lv shi chun qiu ·li su 》:“zhong ri zuo ,bu zi kuai 。”②zuo wei 。hou lai xie zuo “zuo ”。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“zheng ren you ju zhi lv zhe ,xian zi du ji zu er zhi zhi ji zuo 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“qing yi wu jian ,yin ji pei gong yu zuo 。”you bi yu rong yi ,bu fei li 。《meng zi ·li lou xia 》:“tian zhi gao ye ,xing chen zhi yuan ye ,gou qiu ji di ,qian sui zhi ri zhi ,ke zuo er zhi ye 。”(ri zhi :zhi dong zhi 。)③ju shou ;jian shou 。《zuo chuan ·huan gong shi er nian 》:“chu ren zuo ji bei men 。”④su song ren dui zhi ;dui zheng 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“zhuang zi wei zuo 。”(zhuang zi :ren ming 。)⑤fan zui ;qiu fan ……huo zui 。《yan zi chun qiu ·za xia 》:“wang yue :‘he zuo ?’yue :‘zuo dao ’”《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“shu sui ,zuo fa qu guan ,jia ju chang an 。”ye zhi pan zui ,ding zui 。《han shu ·huo guang chuan 》:“gan you hui zhe ,zuo zhi !”⑥tu ran ;bai bai de 。li bai 《shu dao nan 》:“yi shou fu ying zuo chang tan 。”⑦yin wei ;you yu 。gu shi 《mo shang sang 》:“lai gui xiang yuan nu ,dan zuo guan luo fu 。”(luo fu :mei nv ming 。)du mu 《shan hang 》:“ting che zuo ai feng lin wan 。”⑧ju zhu ;ting liu 。gui zhuang 《huang xiao zi chuan 》:“fu zi zuo lv zhong chang huang (tǎng huǎng)lei yue ,yin liu guo sui 。”(chang huang :shi yi 。lei :shu 。)

    kan :

    ①xiang yuan chu kan ;wang 。《shi shui xin yu ·wen xue 》:“yu chan shi zuo 《yang zhou fu 》……yu gong wen fu cheng ,qiu kan ,jian zeng kuang (kuàng)zhi 。”(yu gong :zhi yu liang 。kuang :zeng ,ci 。)②guan cha 。su shi 《ti xi lin bi 》:“heng kan cheng ling ce cheng feng ,yuan jin gao di ge bu tong 。”(xi lin :lu shan si ming 。)you biao shi gu liang 。gao kuo 《song tian shao fu bian cang wu 》:“zhang fu qiong da wei ke zhi ,kan jun bu ge chang pin jian 。”(cang wu :xian ming 。ge :ying gai 。)③guan shang 。li bai 《qing ping diao 》zhi san :“ming hua qing guo liang xiang huan ,chang de jun wang dai xiao kan 。”(qing guo :zhi jia ren ,mei nv 。)④kan wang ;tan fang 。《shi shui xin yu ·de hang 》:“(chen zhong ju )zhi bian wen xu ru zi suo zai ,yu xian kan zhi 。”《han fei zi ·wai chu shui zuo xia 》:“liang che wei ye ling ,ji zi wang kan zhi 。”⑤ting ;wen 。du fu 《xi ge kou hao cheng yuan er shi yi 》:“kan jun hua wang shi ,gan dong ji xiao you 。”⑥zhu ci 。yong zai dong ci huo dong ci xing duan yu zhi hou ,biao shi shi yi shi 。bai ju yi 《yan bing 》:“ren jian fang yao ying mo yi ,zheng de jin bi shi gua kan 。”(zheng de :zen neng 。jin bi :ji jin 戉,yi chong jin shu xiao dao ,wei yi sheng gua zhi yan bing de gong ju 。)[kan hu ]zhao liao ;hu li 。zhang zhi han 《jin lv qu ·yi wei qing ming 》:“xian ying (yíng)song bai shei kan hu ?”(xian ying :zu xian fen de 。)

    nao :

    yi chong yuan hou 。《shi jing ·xiao ya ·jiao gong 》:“wu jiao nao sheng mu 。”

    la :

    ①hua xie tuo la 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“sang zhi wei la ,ji xie wo re 。”(wo re :run ze mao 。)②la xia ;jiang xia 。han yu 《yong xue zeng zhang ji 》:“zhi jian zong heng la ,ning zhi yuan jin lai 。”(ning :qi 。)《shi wu cong jun zheng 》:“lei la zhan wo yi 。”③diao la ;cui xie 。lu dang 《ba mao fu 》:“rong la wei yun 。”(rong :rong yao 。yun :ming yun 。)you cui bai 。《guan zi ·zhou ge 》:“cheng er bu la zhe ,wei zhi you ye 。”④liu la ;lun la 。han yu 《ji he na zhang yuan wai wen 》:“wo la yang shan 。”⑤ting liu ;ting zhi 。li zi qing 《fu shi shou yi fu 》:“shan jing feng la 。”⑥cun la 。du fu 《bing che hang 》:“qian cun mo la sheng jing qi 。”⑦gong shi gang jian cheng shi ju hang de qing zhu ji li 。《zuo chuan ·zhao gong qi nian 》:“chu zi cheng zhang hua zhi tai ,yuan yu zhu hou la zhi 。”⑧kai shi 。《shi jing ·zhou song ·fang la 》:“fang yu la zhi ,lv shi zhao kao 。”⑨xin zhong deng chong yao qi wu zhu cheng shi yi gong zhu xie tu ma 。《zuo chuan ·zhao gong si nian 》:“(shu sun wei meng zhong )xiang (xiǎng)da fu yi la zhi 。”(xiang :kuan dai 。)

    ju :

    bu tu de wang 。ye fan zhi bu diao shou de wang 。《guo yu ·lu yu shang 》:“diao shou yun ,shui chong cheng ,shou yu yu shi hu jin zhi luo 。”(shou yu :guan shan lin diao shou de guan 。)

    wang :

    ①tong “wang ”。1. yu lie yong de wang 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“(fu xi shi )zuo jie sheng er wei wang gu (gǔ),yi dian yi yu 。”(gu :wang 。)《yan tie lun ·xing de 》:“wang shu ze shou shi 。”2. zhang wang bu zhuo 。si ma xiang ru 《zi xu fu 》:“wang dai mao (dài mào)。”(dai mao :hai zhong pa hang dong wu ,xing zhuang xiang gui 。)3. lian jie 。《chu ci · jiu ge ·xiang fu ren 》:“wang bi li xi wei wei 。”②meng bi ;qi pian 。《shang jun shu ·shang xing 》:“ze bu neng yi fei gong wang shang li 。”(shang :zhi jun zhu 。)③mo ;mei you 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“shi ye wang ji ,er san ji de 。”(ji :zhi zhun ze 。)④fu ci 。bu 。《shang shu ·pan geng xia 》:“wang zui er zhong 。”⑤fu ci 。bu yao ;bu ke 。《shang shu ·da yu mo 》:“wang shi fa du ,wang you yu yi ,wang yin yu le 。”⑥tong “wang ”。mi huo 。《lun yu · wei zheng 》:“xue er bu sai ze wang 。”⑦xian hai ;keng hai 。《meng zi · liang hui wang shang 》:“ji xian yu zui ,ran hou cong er xing zhi ,shi wang min ye 。”[wang ran ]jing shen huang hu ,shi yi de yang zi 。zhang heng 《dong jing fu 》:“wang ran re cheng (chéng),chao ba (pí)xi juan 。”(cheng :zui jiu 。ba :tong “pi ”。)

    liang :

    ①[shu ]liang zhi 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ze yi xing fa duan ji ~zu er qing zhi 。”②[shu ]er 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“zhuai zhou bo xian san ~sheng ,wei cheng qu diao xian you qing 。”③[shu ]shuang fang 。《chi bi zhi zhan 》:“gu yu lao zei shi bu ~li 。”④[liang ]1. shuang 。《shi jing ·ji feng ·na shan 》:“ge ju wu ~。”(ge ju :ge bu zhi cheng de xie 。)2. chong liang chan wei 。er shi si zhu wei yi liang ,shi liu liang wei yi jin 。《lu di he quan da zhen guan xi 》:“qu bao li qu chu yi ding shi ~yin zi fang zai zhuo shang 。”3.pi 。《zuo chuan ·min gong er nian 》:“gui fu ren yu xuan ,chong jin san shi ~。”⑤(liang)[liang ]ji suan che cheng de chan wei 。《gu wen guan zhi ·song yang shao yin xu 》:“che shu bai ~。”

    wei :

    ①shi er de zhi zhi yi 。《chun qiu ·zhuang gong er shi si nian 》:“liu yue xin wei ,shuo ,ri you shi zhi 。”②shi er shi chen zhi yi ,ji wu hou yi shi zhi san shi 。③shi er sheng xiao shu yang 。④fu ci 。1.biao shi fou ding 。a.xiang dang yu “bu ”。《shi jing ·zhou song ·xiao bi 》:“wei kan jia duo nan 。”b.xiang dang yu “mei you ”、“bu ceng ”。《shi jing · shao na ·cao chong 》:“wei jian jun zi ,wo xin shang bei 。”2. yong zai gou wei ,biao shi yi wen 。xiang dang yu “fou ”。《hou han shu ·liu biao chuan 》:“yan chu zi kou er ru wu er ,ke yi yan wei ?”

    ken :

    ①fu zai gu tou shang de rou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“ji jing ken qi (qìng)zhi wei chang 。”(ji :“zhi ”zi zhi wu ,zhi zhi mai 。jing :jing mai 。qi :jin gu jie ge chu 。)②yuan yi 。《guo yu ·jin yu si 》:“chu zhong yu zhi ,zi yu bu ken 。”yuan mei 《ji mei wen 》:“zao zhi jue ru ,ze yu qi ken yuan you ?”③zan tong ;tong yi 。si ma guang 《su (sù)shui ji wen 》juan wu :“qun chen zou shi ,da di shou ken er yi 。”④yun hu ;hu ke 。《zhan guo ce · zhao ce si 》:“tai hou bu ken ,da chen jiang jian 。”[ken qi ]1.jin gu jie ge chu 。2.shi qing de guan jian huo yao hai 。song lian 《zheng jing yi chuan 》:“you suo zhi wen ,xian zhong ken qi 。”

    zhi :

    ①she zui ,shi fang 。《han shu ·yin shang chuan 》:“shang qin yue ,jian shi zhi yi 。”②fang zai yi bian ;fang qi 。cao pi 《za shi 》:“qi zhi wu fu chen 。”③ge ;an fang 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi zhi wang de er hou cun 。”④bai she 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“zhi jiu xian yang gong 。”⑤jian li ;li 。《guan zi · ren fa 》:“zhi fa er bu bian ,shi min an ji fa ye 。”⑥gou mai ;tian zhi 。《song shi ·shi huo zhi 》:“nv kuo ren yi (lián)qian zhi chan 。”(kuo ren :jia ren 。 qian :pei jia de qian 。)⑦yi zhan 。《han fei zi ·nan shi 》:“wu shi li er yi zhi 。”⑧yi che ;yi ma 。《han shu ·liu qu li chuan 》:“cheng ji zhi yi wen 。”

    suo :

    ①chu suo ;wei zhi ;de fang 。《mo zi ·hao ling 》:“ye yi huo zhi gu suo 。”《shi jing ·bin feng ·jiu yu 》:“hong fei zun zhu (zhǔ),gong gui mo suo 。”(zun :yan zhao 。zhu :shui zhong de sha zhou 。)②yuan 、ming shi zhu jun de yi chong jian zhi 。《ming shi ·bing zhi er 》:“du (duó)yao hai de ,ji yi jun zhe she suo ,lian jun zhe she wei 。”(du :gu liang 。)③bu ding shu ci ,fu zai shu liang ci hou biao shi gai shu 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“wei dao xiong nu chen er li suo ,zhi 。”(chen :tong “zhen ”。)④liang ci 。ji suan fang she ji ji ta chu suo 。《song shu ·shen qing zhi chuan 》:“ju qing ming men wai ,you zhai si suo ,shi yu shen li 。”《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“ci zu yang ming mai ,zuo you ge san suo 。”⑤zhu ci 。yong zai dong ci qian ,zu cheng ming ci xing duan yu 。1. dong ci hou bu zai chu xian biao shi wu de ci 。《xun zi ·rong ru 》:“ci xiao ren zhi suo wu er jun zi suo bu wei ye 。”2. dong ci hou yong “zhe ”huo “de ”biao shi shi wu 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“shi wu jia suo gua you zhe 。”3. dong ci hou reng chu xian biao shi wu de ci 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“du ji suo sha han jun shu bai ren 。”⑥zhu ci 。fang zai dong ci qian biao shi bei dong ,duo yu “wei ”pei ge shi yong 。《han shu ·huang ba chuan 》:“shi yu dao pang ,nai wei wu suo dao rou 。”(wu :wu ya 。)[suo yi ]1.biao shi yuan yin 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“wu suo yi wei ci zhe ,yi xian guo jia zhi ji er hou si chou ye 。”2. biao shi shi yong de dong xi 。《mo zi ·gong shu 》:“wu zhi suo yi ju zi yi ,wu bu yan 。”(ju :tong “ju ”。)3. biao shi fang fa huo ping jie 。《xun zi ·yi bing 》:“bi bing zhe ,suo yi jin bao chu hai ye 。”

    cao :

    ①zhi chi 。《chu ci ·jiu ge ·guo shang 》:“cao wu ge xi bei xi jia 。”②zhang wo ;kong zhi 。《han fei zi · ding fa 》:“cao sheng sha zhi bing 。”《zhuang zi ·da sheng 》:“wu chang ji hu shang shen zhi yuan ,jin ren cao zhou re shen 。”③cao zuo ;chu li 。liu ji 《yu li zi ·sheng di 》:“chen bu wei neng zao zhou ,er you neng cao zhou 。”④cong shi 。《sun zi ·yong jian 》:“nei wai sao dong ,dai yu dao lu ,bu de cao shi zhe ,qi shi mo jia 。”⑤xun lian ;yan xi 。《san guo yan yi 》di si shi wu hui :“jing zhou shui jun ,jiu bu cao lian 。”⑥zhi dan zou 。hu hun 《hu dai li xie lv song jiang you zeng 》:“shu ke cao qin wu nv ge ,ming zhu shi hu shi tian he 。”⑦cao shou ;pin de 。dong fang shuo 《qi jian ·chen jiang 》:“zheng chen duan ji cao hang xi ,fan li bang er jian rang 。”⑧qin qu ming 。gu you 《ji zi cao 》《yi lan cao 》,jian 《shi ji ·song wei zi shi jia 》。[cao zuo ]lao dong 。《liao zhai zhi yi ·shan hu 》:“zang gu yi mu re bi ,sheng bu gan yan ,wei shen dai mu cao zuo 。”[cao zong ]kong zhi ,zhang wo 。gui you guang 《song jia ding xian ling xu 》:“hou neng cao zong you fa ,fu ban er min bu jing 。”(hou :dui de fang chang guan de zun chen 。)