- 繁体
- 简体
- 拼音
-
孔明不自愛,臨老起三顧。
“孔明不自愛,臨老起三顧。”詩句出處:《與周長官、李秀才遊徑山,二君先以詩見寄,》;是宋朝詩人蘇軾的作品。
至今雨雹夜,殿闇風纏霧。
而我棄鄉國,大江忘北渡。
便欲此山前,築室安遲暮。
又恐太幽獨,歲晚霜入屨。
同遊得李生,仄足隨蹇步。
孔明不自愛,臨老起三顧。
吾歸便卻掃,誰踏門前路。
【註釋】:
孔:
①通;通達。《漢書·西域傳上》:“辟(pì)在西南,不當孔道。”(辟:偏僻。當:處在某個地方。)②孔洞;窟窿。《賣油翁》:“自錢孔入,而錢不濕。”《史記·田儋列傳》:“既葬,二客穿其塚(zhǒng)旁孔,皆自剄(jǐng),下從之。”(塚:墓。自剄:割頸自殺。下:指下到墓內。)《梁書·沈約傳》:“百日數旬,革帶常應移孔。”(革帶:皮腰帶。)③量詞。《徐霞客遊記·遊武彝山日記》:“崖端穴數孔。”(端:頂端。)④孔子的簡稱。《論衡》有《問孔篇》。⑤副詞。表示程度。甚;非常。《詩經·鄭風·羔裘》:“孔武有力。”(武:勇猛)。明:
①明亮;光明。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“子興視夜,明星有爛。”②照亮。王安石《遊褒禪山記》:“火尚足以明也。”③明顯;明白。《戰國策·齊策一》:“則秦不能害齊,亦已明矣。”④公開。《戰國策·趙策四》:“太後明謂左右。”又顯露。柳宗元《小石潭記》:“明滅可見。”⑤說明;表明。張溥《五人墓碑記》:“亦以明死生之大。”⑥賢明;英明。諸葛亮《前出師表》:“恐托付不效,以傷先帝之明。”⑦聰明;智慧。《老子》:“知人者智,自知者明。”韓愈《師說》:“小學而大遺,吾未見其明也。”(遺:放棄。)⑧視力;眼力。又視力好。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末。”⑨白天。張煌言《擬古》之二:“晦明本如轂(gǔ),日日相推移。”(晦:黑夜。轂:車輪的中心。)⑩舊指陽世間。顏延之《和謝監靈運一首》:“人神幽明絕。”(幽:指陰間。絕:指時亂不得祭祀。)(11)次(日或年)。彭端淑《為學一首示子侄》:“越明年,貧者自南海還,以告富者。”(南海:指浙江佛教勝地普陀山。)(12)朝代名。朱元璋建於公元1368年,1661年為清王朝所代替。[明堂]古代天子舉行朝會、祭祀、慶賞等大典的地方。古樂府《木蘭詩》:“歸來見天子,天子坐明堂。”[明器]即“冥器”。古代殉葬用的器物。石德玉《曲江池》第二折:“今日有個大人傢出殯,擺設明器,好生齊整。”(大人傢:大戶人傢。)不:
(一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)自:
①自己。《詩經·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②親自。宋濂《送東陽馬生序》:“每假借於藏書之傢,手自筆錄,計日以還。”《史記·蕭相國世傢》:“高祖自將。”③自然。《史記·李將軍列傳》:“諺曰:‘桃李無言,下自成蹊。’”(蹊:小徑;小路。)④介詞。1.從。《孟子·滕文公上》:“有為神農之言者許行,自楚之滕。”(神農:傳說為古代造耒耜、興農業的帝王。許行:當時的農學傢。)《論語·學而》:“有朋自遠方來。”2. 由於。《史記·屈原賈生列傳》:“屈平之作《離騷》,蓋自怨生也。”《漢書·灌夫傳》:“侯自我得之,自我捐之,無所恨。”⑤連詞。表示假設。可譯為假如。《左傳·成公十六年》:“唯聖人能內外無患,自非聖人,外寧必有內憂。”⑥連詞。表示假設的讓步。可譯為即使。《漢書·高祖紀下》:“高祖不修文學,而性明達,好謀能聽,自監門戍卒,見之如舊。”又《杜周傳》:“自京師不曉,況於遠方?”愛:
①親愛;喜歡;喜愛。《戰國策·趙策四》:“父母之愛子,則為之計深遠。”②心愛之物。《聊齋志異·石清虛》:“叟乃曰:‘石果君傢者耶,仆傢者耶?’答曰:‘誠屬君傢,但求割愛耳。’”③男女間有情有愛。蘇武《留別妻》:“結發為夫婦,恩愛兩不移。”④愛惜;憐惜;愛護。司馬遷《史記·陳涉世傢》:“吳廣素愛人。”⑤吝嗇;貪戀。《老子》:“甚愛必大費。”⑥對別人女兒的尊稱。裴同良《清和郡夫人張氏墓志》:“夫人張氏,府君賈秀曾孫,遊擊休利之愛。”(府君:古稱太守或對一般人的尊稱。遊擊:武官名。)⑦通“薆”。隱蔽。《禮記·禮運》:“故天不愛其道,地不愛其寶,人不愛其情。”臨:
(一)①自上往下看。《史記·平原君虞卿列傳》:“而君之後宮臨而笑臣。”(臣:自稱的謙詞。)②統治;治理。《漢書·貢禹傳》:“武帝始臨天下,尊賢用士。”《國語·晉語五》:“茍從是行也,臨長晉國者,非汝其誰?”③至;到;到達。李密《陳情表》:“州司臨門,急於星火。”(州司:州官。)也用於稱對方到來的敬辭。《左傳·襄公三年》:“請君臨之。”④靠近;臨近。《史記·平原君虞卿列傳》:“平原君傢樓臨民傢。”范仲淹《嶽陽樓記》:“把酒臨風。”陶淵明《歸去來兮辭》:“臨清流而賦詩。”⑤對著范本摹仿。⑥指時間臨近;將要。《漢書·韓延壽傳》:“臨上車,騎吏一人後至。”(騎吏:騎馬的官吏。)⑦監視。《詩經·大雅·大明》:“上帝臨女,無貳爾心。”(女:同“汝”。爾:你。) (二)lìn 哭,哭吊死者。《史記·孝文帝本紀》:“宮殿中當臨者,皆以旦夕,各十五舉聲。”(旦:早。舉聲:高聲號哭。)《世說新語·傷逝》:“孝武山陵夕,王孝伯入臨。”老:
①年歲大。《詩經·邶風·擊鼓》:“與子偕老。”(偕:一同。)《老子》第十八章:“民至老死不相往來。”②衰老。辛棄疾《永遇樂·京口北固亭懷古》:“廉頗老矣,尚能飯否?”③老年人。《戰國策·齊策》:“民扶老攜幼,迎君道中。”特用於對資深長者的敬稱。《詩經·小雅·十月之交》:“不憖遺一老。”(憖yìn:願)④老死;終老。死的諱稱。張溥《五人墓碑記》:“令五人者保其首領以老於戶牖之下。”⑤敬老,養老。《孟子·梁惠王上》:“老吾老以及人之老。”⑥熟練,有經驗。歐陽修《為君難論》:“其父奢,趙之名將,老用於兵者也。”⑦對公卿大夫的總稱。《左傳·昭公十三年》:“天子之老,請帥王賦。”也指大夫的傢臣《論語·憲問》:“孟公綽為趙魏老則優。”(孟公綽:魯大夫。趙魏:都是晉國的世卿。)⑧告老;年老退休。《左傳·襄公三年》:“祁奚請老。”(祁奚:晉大夫。)⑨年久的;歷時久遠的。原來的(與“新”相對)。方苞《獄中雜記》:“而獄中為老監者四,監五室。”⑩陳舊的。歸有光《項脊軒志》:“百年老屋,塵泥滲漉。”(11)前綴。用於稱人、排列次序和某些動植物名。蘇軾《江城子·密州出獵》:“老夫聊發少年狂。”起:
①[動]站起,起來。《莊子·齊物論》:“曩子坐,今子~。”②[動]起床。《孟子·盡心上》:“雞鳴而~。”③[動]起身,出發。《墨子·公輸》:“子墨子聞之,~於魯。”④[動]興起。《荀子·天論》:“一廢一~,應子以貫,理貫不亂。”⑤[動]發動。賈誼《論積貯疏》:“遠方之能疑者,並舉而爭~矣。”⑥[動]起用。《泰州海陵縣主薄許君墓志銘》:“有拔而~之。”⑦[動]修建。李華《吊古戰場文》:“秦~長城,竟海為關。”⑧[動]開始。《史記·李斯列傳》:“明法度,定律令,皆以始皇~。”⑨[動]出身。《漢書·蕭何曹參傳》:“蕭何曹參皆~刀筆吏。”三:
(一)(sān)①數目。二加一所得。②代表多次或多數。如:三反四覆;三令五申。參見“三折肱”。(二)(sān,舊讀sàn)再三。見“三思”、“三復”。三顧:
諸葛亮《出師表》:“先帝不以臣卑鄙,猥自枉屈,三顧臣於草廬之中。”舊時文人常用以表示對帝王的知遇之感。沈佺期《陪幸韋嗣立山莊》詩:“茆室承三顧,花源接九重。”有時也喻指誠心誠意去邀請或訪問。顧:
①轉過頭看。辛棄疾《永遇樂 · 京口北固亭懷古》:“元嘉草草,封狼居胥,贏得倉皇北顧。”②看。《新五代史·秦王從榮傳》:“君臣相顧。”③看望;拜訪。諸葛亮《前出師表》:“三顧臣於草廬之中。”④照顧。司馬光《資治通鑒》卷六十五:“子佈、元表諸人各顧妻子,挾持私慮,深失所望。”⑤副詞。1.相當於“反而”、“卻”。《漢書·賈誼傳》:“足反居上,首顧居下。”2.不過;隻是。范曄《後漢書·王昌傳》:“光武曰:‘顧得全身可矣。’”3.難道。彭端淑《為學》:“人之立志,顧不如蜀鄙之僧哉。”⑥連詞。相當於“但是”。諸葛亮《後出師表》:“臣非不自惜也,顧王業不可偏安於蜀都。” -
孔明不自爱,临老起三顾。
“孔明不自爱,临老起三顾。”诗句出处:《与周长官、李秀才游径山,二君先以诗见寄,》;是宋朝诗人苏轼的作品。
至今雨雹夜,殿闇风缠雾。
而我弃乡国,大江忘北渡。
便欲此山前,筑室安迟暮。
又恐太幽独,岁晚霜入屦。
同游得李生,仄足随蹇步。
孔明不自爱,临老起三顾。
吾归便却扫,谁踏门前路。
【注释】:
孔:
①通;通达。《汉书·西域传上》:“辟(pì)在西南,不当孔道。”(辟:偏僻。当:处在某个地方。)②孔洞;窟窿。《卖油翁》:“自钱孔入,而钱不湿。”《史记·田儋列传》:“既葬,二客穿其冢(zhǒng)旁孔,皆自刭(jǐng),下从之。”(冢:墓。自刭:割颈自杀。下:指下到墓内。)《梁书·沈约传》:“百日数旬,革带常应移孔。”(革带:皮腰带。)③量词。《徐霞客游记·游武彝山日记》:“崖端穴数孔。”(端:顶端。)④孔子的简称。《论衡》有《问孔篇》。⑤副词。表示程度。甚;非常。《诗经·郑风·羔裘》:“孔武有力。”(武:勇猛)。明:
①明亮;光明。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“子兴视夜,明星有烂。”②照亮。王安石《游褒禅山记》:“火尚足以明也。”③明显;明白。《战国策·齐策一》:“则秦不能害齐,亦已明矣。”④公开。《战国策·赵策四》:“太后明谓左右。”又显露。柳宗元《小石潭记》:“明灭可见。”⑤说明;表明。张溥《五人墓碑记》:“亦以明死生之大。”⑥贤明;英明。诸葛亮《前出师表》:“恐托付不效,以伤先帝之明。”⑦聪明;智慧。《老子》:“知人者智,自知者明。”韩愈《师说》:“小学而大遗,吾未见其明也。”(遗:放弃。)⑧视力;眼力。又视力好。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末。”⑨白天。张煌言《拟古》之二:“晦明本如毂(gǔ),日日相推移。”(晦:黑夜。毂:车轮的中心。)⑩旧指阳世间。颜延之《和谢监灵运一首》:“人神幽明绝。”(幽:指阴间。绝:指时乱不得祭祀。)(11)次(日或年)。彭端淑《为学一首示子侄》:“越明年,贫者自南海还,以告富者。”(南海:指浙江佛教胜地普陀山。)(12)朝代名。朱元璋建于公元1368年,1661年为清王朝所代替。[明堂]古代天子举行朝会、祭祀、庆赏等大典的地方。古乐府《木兰诗》:“归来见天子,天子坐明堂。”[明器]即“冥器”。古代殉葬用的器物。石德玉《曲江池》第二折:“今日有个大人家出殡,摆设明器,好生齐整。”(大人家:大户人家。)不:
(一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)自:
①自己。《诗经·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②亲自。宋濂《送东阳马生序》:“每假借于藏书之家,手自笔录,计日以还。”《史记·萧相国世家》:“高祖自将。”③自然。《史记·李将军列传》:“谚曰:‘桃李无言,下自成蹊。’”(蹊:小径;小路。)④介词。1.从。《孟子·滕文公上》:“有为神农之言者许行,自楚之滕。”(神农:传说为古代造耒耜、兴农业的帝王。许行:当时的农学家。)《论语·学而》:“有朋自远方来。”2. 由于。《史记·屈原贾生列传》:“屈平之作《离骚》,盖自怨生也。”《汉书·灌夫传》:“侯自我得之,自我捐之,无所恨。”⑤连词。表示假设。可译为假如。《左传·成公十六年》:“唯圣人能内外无患,自非圣人,外宁必有内忧。”⑥连词。表示假设的让步。可译为即使。《汉书·高祖纪下》:“高祖不修文学,而性明达,好谋能听,自监门戍卒,见之如旧。”又《杜周传》:“自京师不晓,况于远方?”爱:
①亲爱;喜欢;喜爱。《战国策·赵策四》:“父母之爱子,则为之计深远。”②心爱之物。《聊斋志异·石清虚》:“叟乃曰:‘石果君家者耶,仆家者耶?’答曰:‘诚属君家,但求割爱耳。’”③男女间有情有爱。苏武《留别妻》:“结发为夫妇,恩爱两不移。”④爱惜;怜惜;爱护。司马迁《史记·陈涉世家》:“吴广素爱人。”⑤吝啬;贪恋。《老子》:“甚爱必大费。”⑥对别人女儿的尊称。裴同良《清和郡夫人张氏墓志》:“夫人张氏,府君贾秀曾孙,游击休利之爱。”(府君:古称太守或对一般人的尊称。游击:武官名。)⑦通“薆”。隐蔽。《礼记·礼运》:“故天不爱其道,地不爱其宝,人不爱其情。”临:
(一)①自上往下看。《史记·平原君虞卿列传》:“而君之后宫临而笑臣。”(臣:自称的谦词。)②统治;治理。《汉书·贡禹传》:“武帝始临天下,尊贤用士。”《国语·晋语五》:“苟从是行也,临长晋国者,非汝其谁?”③至;到;到达。李密《陈情表》:“州司临门,急于星火。”(州司:州官。)也用于称对方到来的敬辞。《左传·襄公三年》:“请君临之。”④靠近;临近。《史记·平原君虞卿列传》:“平原君家楼临民家。”范仲淹《岳阳楼记》:“把酒临风。”陶渊明《归去来兮辞》:“临清流而赋诗。”⑤对着范本摹仿。⑥指时间临近;将要。《汉书·韩延寿传》:“临上车,骑吏一人后至。”(骑吏:骑马的官吏。)⑦监视。《诗经·大雅·大明》:“上帝临女,无贰尔心。”(女:同“汝”。尔:你。) (二)lìn 哭,哭吊死者。《史记·孝文帝本纪》:“宫殿中当临者,皆以旦夕,各十五举声。”(旦:早。举声:高声号哭。)《世说新语·伤逝》:“孝武山陵夕,王孝伯入临。”老:
①年岁大。《诗经·邶风·击鼓》:“与子偕老。”(偕:一同。)《老子》第十八章:“民至老死不相往来。”②衰老。辛弃疾《永遇乐·京口北固亭怀古》:“廉颇老矣,尚能饭否?”③老年人。《战国策·齐策》:“民扶老携幼,迎君道中。”特用于对资深长者的敬称。《诗经·小雅·十月之交》:“不慭遗一老。”(慭yìn:愿)④老死;终老。死的讳称。张溥《五人墓碑记》:“令五人者保其首领以老于户牖之下。”⑤敬老,养老。《孟子·梁惠王上》:“老吾老以及人之老。”⑥熟练,有经验。欧阳修《为君难论》:“其父奢,赵之名将,老用于兵者也。”⑦对公卿大夫的总称。《左传·昭公十三年》:“天子之老,请帅王赋。”也指大夫的家臣《论语·宪问》:“孟公绰为赵魏老则优。”(孟公绰:鲁大夫。赵魏:都是晋国的世卿。)⑧告老;年老退休。《左传·襄公三年》:“祁奚请老。”(祁奚:晋大夫。)⑨年久的;历时久远的。原来的(与“新”相对)。方苞《狱中杂记》:“而狱中为老监者四,监五室。”⑩陈旧的。归有光《项脊轩志》:“百年老屋,尘泥渗漉。”(11)前缀。用于称人、排列次序和某些动植物名。苏轼《江城子·密州出猎》:“老夫聊发少年狂。”起:
①[动]站起,起来。《庄子·齐物论》:“曩子坐,今子~。”②[动]起床。《孟子·尽心上》:“鸡鸣而~。”③[动]起身,出发。《墨子·公输》:“子墨子闻之,~于鲁。”④[动]兴起。《荀子·天论》:“一废一~,应子以贯,理贯不乱。”⑤[动]发动。贾谊《论积贮疏》:“远方之能疑者,并举而争~矣。”⑥[动]起用。《泰州海陵县主薄许君墓志铭》:“有拔而~之。”⑦[动]修建。李华《吊古战场文》:“秦~长城,竟海为关。”⑧[动]开始。《史记·李斯列传》:“明法度,定律令,皆以始皇~。”⑨[动]出身。《汉书·萧何曹参传》:“萧何曹参皆~刀笔吏。”三:
(一)(sān)①数目。二加一所得。②代表多次或多数。如:三反四覆;三令五申。参见“三折肱”。(二)(sān,旧读sàn)再三。见“三思”、“三复”。三顾:
诸葛亮《出师表》:“先帝不以臣卑鄙,猥自枉屈,三顾臣于草庐之中。”旧时文人常用以表示对帝王的知遇之感。沈佺期《陪幸韦嗣立山庄》诗:“茆室承三顾,花源接九重。”有时也喻指诚心诚意去邀请或访问。顾:
①转过头看。辛弃疾《永遇乐 · 京口北固亭怀古》:“元嘉草草,封狼居胥,赢得仓皇北顾。”②看。《新五代史·秦王从荣传》:“君臣相顾。”③看望;拜访。诸葛亮《前出师表》:“三顾臣于草庐之中。”④照顾。司马光《资治通鉴》卷六十五:“子布、元表诸人各顾妻子,挟持私虑,深失所望。”⑤副词。1.相当于“反而”、“却”。《汉书·贾谊传》:“足反居上,首顾居下。”2.不过;只是。范晔《后汉书·王昌传》:“光武曰:‘顾得全身可矣。’”3.难道。彭端淑《为学》:“人之立志,顾不如蜀鄙之僧哉。”⑥连词。相当于“但是”。诸葛亮《后出师表》:“臣非不自惜也,顾王业不可偏安于蜀都。” -
kong ming bu zi ai ,lin lao qi san gu 。
“kong ming bu zi ai ,lin lao qi san gu 。”shi gou chu chu :《yu zhou chang guan 、li xiu cai you jing shan ,er jun xian yi shi jian ji ,》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。
zhi jin yu bao ye ,dian an feng chan wu 。
er wo qi xiang guo ,da jiang wang bei du 。
bian yu ci shan qian ,zhu shi an chi mu 。
you kong tai you du ,sui wan shuang ru ju 。
tong you de li sheng ,ze zu sui jian bu 。
kong ming bu zi ai ,lin lao qi san gu 。
wu gui bian que sao ,shei ta men qian lu 。
【zhu shi 】:
kong :
①tong ;tong da 。《han shu ·xi yu chuan shang 》:“bi (pì)zai xi na ,bu dang kong dao 。”(bi :pian pi 。dang :chu zai mou ge de fang 。)②kong dong ;ku long 。《mai you weng 》:“zi qian kong ru ,er qian bu shi 。”《shi ji ·tian dan lie chuan 》:“ji zang ,er ke chuan ji zhong (zhǒng)pang kong ,jie zi jing (jǐng),xia cong zhi 。”(zhong :mu 。zi jing :ge geng zi sha 。xia :zhi xia dao mu nei 。)《liang shu ·shen yao chuan 》:“bai ri shu xun ,ge dai chang ying yi kong 。”(ge dai :pi yao dai 。)③liang ci 。《xu xia ke you ji ·you wu yi shan ri ji 》:“ya duan xue shu kong 。”(duan :ding duan 。)④kong zi de jian chen 。《lun heng 》you 《wen kong pian 》。⑤fu ci 。biao shi cheng du 。shen ;fei chang 。《shi jing ·zheng feng ·gao qiu 》:“kong wu you li 。”(wu :yong meng )。ming :
①ming liang ;guang ming 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“zi xing shi ye ,ming xing you lan 。”②zhao liang 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“huo shang zu yi ming ye 。”③ming xian ;ming bai 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“ze qin bu neng hai ji ,yi yi ming yi 。”④gong kai 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“tai hou ming wei zuo you 。”you xian lou 。liu zong yuan 《xiao dan tan ji 》:“ming mie ke jian 。”⑤shui ming ;biao ming 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“yi yi ming si sheng zhi da 。”⑥xian ming ;ying ming 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“kong tuo fu bu xiao ,yi shang xian di zhi ming 。”⑦cong ming ;zhi hui 。《lao zi 》:“zhi ren zhe zhi ,zi zhi zhe ming 。”han yu 《shi shui 》:“xiao xue er da wei ,wu wei jian ji ming ye 。”(wei :fang qi 。)⑧shi li ;yan li 。you shi li hao 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ming zu yi cha qiu hao zhi mo 。”⑨bai tian 。zhang huang yan 《ni gu 》zhi er :“hui ming ben ru gu (gǔ),ri ri xiang tui yi 。”(hui :hei ye 。gu :che lun de zhong xin 。)⑩jiu zhi yang shi jian 。yan yan zhi 《he xie jian ling yun yi shou 》:“ren shen you ming jue 。”(you :zhi yin jian 。jue :zhi shi luan bu de ji si 。)(11)ci (ri huo nian )。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“yue ming nian ,pin zhe zi na hai hai ,yi gao fu zhe 。”(na hai :zhi zhe jiang fo jiao sheng de pu tuo shan 。)(12)chao dai ming 。zhu yuan zhang jian yu gong yuan 1368nian ,1661nian wei qing wang chao suo dai ti 。[ming tang ]gu dai tian zi ju hang chao hui 、ji si 、qing shang deng da dian de de fang 。gu le fu 《mu lan shi 》:“gui lai jian tian zi ,tian zi zuo ming tang 。”[ming qi ]ji “ming qi ”。gu dai xun zang yong de qi wu 。dan de yu 《qu jiang chi 》di er she :“jin ri you ge da ren jia chu bin ,bai she ming qi ,hao sheng ji zheng 。”(da ren jia :da hu ren jia 。)bu :
(yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)zi :
①zi ji 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“yong yan pei ming ,zi qiu duo fu 。”(yan :tong “yan ”。pei ming :ge hu tian ming 。)《lao zi 》:“zhi ren zhe zhi ,zi zhi zhe ming 。”②qin zi 。song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“mei jia jie yu cang shu zhi jia ,shou zi bi lu ,ji ri yi hai 。”《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“gao zu zi jiang 。”③zi ran 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“yan yue :‘tao li mo yan ,xia zi cheng qi 。’”(qi :xiao jing ;xiao lu 。)④jie ci 。1.cong 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“you wei shen nong zhi yan zhe hu hang ,zi chu zhi teng 。”(shen nong :chuan shui wei gu dai zao lei si 、xing nong ye de di wang 。hu hang :dang shi de nong xue jia 。)《lun yu ·xue er 》:“you peng zi yuan fang lai 。”2. you yu 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“qu ping zhi zuo 《li sao 》,gai zi yuan sheng ye 。”《han shu ·guan fu chuan 》:“hou zi wo de zhi ,zi wo juan zhi ,mo suo hen 。”⑤lian ci 。biao shi jia she 。ke yi wei jia ru 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“wei sheng ren neng nei wai mo huan ,zi fei sheng ren ,wai ning bi you nei you 。”⑥lian ci 。biao shi jia she de rang bu 。ke yi wei ji shi 。《han shu ·gao zu ji xia 》:“gao zu bu xiu wen xue ,er xing ming da ,hao mou neng ting ,zi jian men shu cu ,jian zhi ru jiu 。”you 《du zhou chuan 》:“zi jing shi bu xiao ,kuang yu yuan fang ?”ai :
①qin ai ;xi huan ;xi ai 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“fu mu zhi ai zi ,ze wei zhi ji shen yuan 。”②xin ai zhi wu 。《liao zhai zhi yi ·dan qing xu 》:“sou nai yue :‘dan guo jun jia zhe ye ,pu jia zhe ye ?’da yue :‘cheng shu jun jia ,dan qiu ge ai er 。’”③nan nv jian you qing you ai 。su wu 《liu bie qi 》:“jie fa wei fu fu ,en ai liang bu yi 。”④ai xi ;lian xi ;ai hu 。si ma qian 《shi ji ·chen she shi jia 》:“wu an su ai ren 。”⑤lin se ;tan lian 。《lao zi 》:“shen ai bi da fei 。”⑥dui bie ren nv er de zun chen 。pei tong liang 《qing he jun fu ren zhang shi mu zhi 》:“fu ren zhang shi ,fu jun gu xiu ceng sun ,you ji xiu li zhi ai 。”(fu jun :gu chen tai shou huo dui yi ban ren de zun chen 。you ji :wu guan ming 。)⑦tong “ai ”。yin bi 。《li ji ·li yun 》:“gu tian bu ai ji dao ,de bu ai ji bao ,ren bu ai ji qing 。”lin :
(yi )①zi shang wang xia kan 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“er jun zhi hou gong lin er xiao chen 。”(chen :zi chen de qian ci 。)②tong zhi ;zhi li 。《han shu ·gong yu chuan 》:“wu di shi lin tian xia ,zun xian yong shi 。”《guo yu ·jin yu wu 》:“gou cong shi hang ye ,lin chang jin guo zhe ,fei ru ji shei ?”③zhi ;dao ;dao da 。li mi 《chen qing biao 》:“zhou si lin men ,ji yu xing huo 。”(zhou si :zhou guan 。)ye yong yu chen dui fang dao lai de jing ci 。《zuo chuan ·xiang gong san nian 》:“qing jun lin zhi 。”④kao jin ;lin jin 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“ping yuan jun jia lou lin min jia 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“ba jiu lin feng 。”tao yuan ming 《gui qu lai xi ci 》:“lin qing liu er fu shi 。”⑤dui zhao fan ben mo fang 。⑥zhi shi jian lin jin ;jiang yao 。《han shu ·han yan shou chuan 》:“lin shang che ,ji li yi ren hou zhi 。”(ji li :ji ma de guan li 。)⑦jian shi 。《shi jing ·da ya ·da ming 》:“shang di lin nv ,mo er er xin 。”(nv :tong “ru ”。er :ni 。) (er )lìn ku ,ku diao si zhe 。《shi ji ·xiao wen di ben ji 》:“gong dian zhong dang lin zhe ,jie yi dan xi ,ge shi wu ju sheng 。”(dan :zao 。ju sheng :gao sheng hao ku 。)《shi shui xin yu ·shang shi 》:“xiao wu shan ling xi ,wang xiao bai ru lin 。”lao :
①nian sui da 。《shi jing ·bei feng ·ji gu 》:“yu zi xie lao 。”(xie :yi tong 。)《lao zi 》di shi ba zhang :“min zhi lao si bu xiang wang lai 。”②cui lao 。xin qi ji 《yong yu le ·jing kou bei gu ting huai gu 》:“lian po lao yi ,shang neng fan fou ?”③lao nian ren 。《zhan guo ce ·ji ce 》:“min fu lao xie you ,ying jun dao zhong 。”te yong yu dui zi shen chang zhe de jing chen 。《shi jing ·xiao ya ·shi yue zhi jiao 》:“bu yin wei yi lao 。”(yin yìn:yuan )④lao si ;zhong lao 。si de hui chen 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“ling wu ren zhe bao ji shou ling yi lao yu hu you zhi xia 。”⑤jing lao ,yang lao 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“lao wu lao yi ji ren zhi lao 。”⑥shou lian ,you jing yan 。ou yang xiu 《wei jun nan lun 》:“ji fu she ,zhao zhi ming jiang ,lao yong yu bing zhe ye 。”⑦dui gong qing da fu de zong chen 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“tian zi zhi lao ,qing shuai wang fu 。”ye zhi da fu de jia chen 《lun yu ·xian wen 》:“meng gong chao wei zhao wei lao ze you 。”(meng gong chao :lu da fu 。zhao wei :dou shi jin guo de shi qing 。)⑧gao lao ;nian lao tui xiu 。《zuo chuan ·xiang gong san nian 》:“qi xi qing lao 。”(qi xi :jin da fu 。)⑨nian jiu de ;li shi jiu yuan de 。yuan lai de (yu “xin ”xiang dui )。fang bao 《yu zhong za ji 》:“er yu zhong wei lao jian zhe si ,jian wu shi 。”⑩chen jiu de 。gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“bai nian lao wu ,chen ni shen lu 。”(11)qian chuo 。yong yu chen ren 、pai lie ci xu he mou xie dong zhi wu ming 。su shi 《jiang cheng zi ·mi zhou chu lie 》:“lao fu liao fa shao nian kuang 。”qi :
①[dong ]zhan qi ,qi lai 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“nang zi zuo ,jin zi ~。”②[dong ]qi chuang 。《meng zi ·jin xin shang 》:“ji ming er ~。”③[dong ]qi shen ,chu fa 。《mo zi ·gong shu 》:“zi mo zi wen zhi ,~yu lu 。”④[dong ]xing qi 。《xun zi ·tian lun 》:“yi fei yi ~,ying zi yi guan ,li guan bu luan 。”⑤[dong ]fa dong 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“yuan fang zhi neng yi zhe ,bing ju er zheng ~yi 。”⑥[dong ]qi yong 。《tai zhou hai ling xian zhu bao hu jun mu zhi ming 》:“you ba er ~zhi 。”⑦[dong ]xiu jian 。li hua 《diao gu zhan chang wen 》:“qin ~chang cheng ,jing hai wei guan 。”⑧[dong ]kai shi 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“ming fa du ,ding lv ling ,jie yi shi huang ~。”⑨[dong ]chu shen 。《han shu ·xiao he cao can chuan 》:“xiao he cao can jie ~dao bi li 。”san :
(yi )(sān)①shu mu 。er jia yi suo de 。②dai biao duo ci huo duo shu 。ru :san fan si fu ;san ling wu shen 。can jian “san she gong ”。(er )(sān,jiu dou sàn)zai san 。jian “san sai ”、“san fu ”。san gu :
zhu ge liang 《chu shi biao 》:“xian di bu yi chen bei bi ,wei zi wang qu ,san gu chen yu cao lu zhi zhong 。”jiu shi wen ren chang yong yi biao shi dui di wang de zhi yu zhi gan 。shen quan ji 《pei xing wei si li shan zhuang 》shi :“mao shi cheng san gu ,hua yuan jie jiu chong 。”you shi ye yu zhi cheng xin cheng yi qu yao qing huo fang wen 。gu :
①zhuai guo tou kan 。xin qi ji 《yong yu le · jing kou bei gu ting huai gu 》:“yuan jia cao cao ,feng lang ju xu ,ying de cang huang bei gu 。”②kan 。《xin wu dai shi ·qin wang cong rong chuan 》:“jun chen xiang gu 。”③kan wang ;bai fang 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“san gu chen yu cao lu zhi zhong 。”④zhao gu 。si ma guang 《zi zhi tong jian 》juan liu shi wu :“zi bu 、yuan biao zhu ren ge gu qi zi ,jia chi si lv ,shen shi suo wang 。”⑤fu ci 。1.xiang dang yu “fan er ”、“que ”。《han shu ·gu yi chuan 》:“zu fan ju shang ,shou gu ju xia 。”2.bu guo ;zhi shi 。fan ye 《hou han shu ·wang chang chuan 》:“guang wu yue :‘gu de quan shen ke yi 。’”3.nan dao 。peng duan shu 《wei xue 》:“ren zhi li zhi ,gu bu ru shu bi zhi seng zai 。”⑥lian ci 。xiang dang yu “dan shi ”。zhu ge liang 《hou chu shi biao 》:“chen fei bu zi xi ye ,gu wang ye bu ke pian an yu shu dou 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]