• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 忽驚鐃鼓發夜半,明月不許幽人攀。

    “忽驚鐃鼓發夜半,明月不許幽人攀。”詩句出處:《再用前韻》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    樂天雙鬢如霜菅,始知謝遣素與蠻。
    我兄綠發蔚如故,已瞭夢幻齊人間。
    蛾眉勸酒聊爾耳,處仲太忍茂弘孱。
    三杯徑醉便歸臥,海上知復幾往還。
    連娟六ㄠ趁蹋踘,杳眇三疊縈陽關。
    酒醒夢斷何所有,落花流水空青山。
    忽驚鐃鼓發夜半,明月不許幽人攀。
    贈行無物惟一語,莫遣瘴霧侵雲鬟。
    羅浮道人一傾蓋,欲擊白日留君顏。
    應知我是香案吏,他年許綴蓬萊班。

    【註釋】:

    忽:

    ①不註意;不經心;忽視;疏忽。《尚書·周官》:“蓄疑敗謀,怠忽荒政。”(蓄:積。怠:惰。荒:亂。)《史記·司馬相如傳》:“禍固多藏於隱微而發於人之所忽者也。”②疾;迅速。《論語·子罕》:“瞻之在前,忽焉在後。”《左傳·莊公十一年》:“桀、紂罪人,其亡也忽焉。”③迷惚;不分明。《淮南子·精神》:“遊於忽區之旁。”(忽區:忽恍無形之區。)④古代極小的量度單位名稱。歐陽修《五代史伶官傳序》:“夫禍患常積於忽微。”(微:古代極小的量度單位。)⑤副詞。突然。曹植《雜詩》之一:“形影忽不見。”《晉書·謝安傳》:“金鼓忽破。”[忽忽]1. 迅疾的樣子。《楚辭·惜誓》:“惜餘年老而日衰兮,歲忽忽而不反。”(反:同“返”。)2. 飄浮不定的樣子。賈��《莊周夢為蝴蝶賦》:“忽忽悠悠,東西泛浮。”3. 神志昏亂的樣子。《漢書·蘇建傳》:“(李)陵始降時,忽忽如狂,自痛負漢。”

    驚:

    ①馬受到突然刺激而受驚。《史記·袁盎晁錯列傳》:“如有馬驚車敗,陛下縱自輕,奈高廟、太後何?”《左傳·襄公二十八年》:“慶氏之馬善驚,士皆釋甲束馬。”(善:容易。束馬:將馬絆住以免驚跳奔逸。)②恐懼。《韓非子·說林下》:“人見蛇則驚駭。”③驚動;震動。《莊子· 達生》:“今汝飾知以驚愚,修身以明污。”《長恨歌》:“漁陽鼙鼓動地來,驚破《霓裳羽衣曲》。”張說《嶽州守歲》:“爆竹好驚眠。”④奇怪;驚異。陶潛《桃花源記》:“見漁人,乃大驚,問所從來。”⑤使吃驚。《春望》:“感時花濺淚,恨別鳥驚心。”⑥氣勢大而猛。《念奴嬌·赤壁懷古》:“亂石穿空,驚濤拍岸,卷起千堆雪。”⑦通“警”。警戒。《墨子·號令》:“卒有驚事,中軍疾擊鼓者三。”

    鐃:

    ①古代一種青銅軍樂器。《周禮·地官·鼓人》:“以金鐃止鼓。”②形制與鈸相似的打擊樂器。《紅樓夢》第十五回:“法鼓金鐃,幢幡寶蓋。”③通“撓(nào)”。擾亂。《莊子·天道》:“萬物無足以鐃心者,故靜也。”

    鼓:

    ①打擊樂器之一。多為圓桶形或扁圓形,中間空,兩端蒙著皮革。《荀子·禮論》:“鐘鼓管磬琴瑟竽笙,所以養耳也。”也指鼓聲。辛棄疾《永遇樂·京口北固亭懷古》:“可堪回首,佛貍祠下,一片神鴉社鼓。”②擊鼓。《詩經》:“子有鐘鼓,弗鼓弗考。”又擊鼓進軍。《左傳·莊公十年》:“戰於長勺,公將鼓之。”③形狀、功能類似鼓的東西。譚嗣同《仁學》上:“耳有鼓焉,聲入而肖其響,由鼓傳腦而覺為聞。”(肖:相像;類似。)④隆起;凸出。馬中錫《中山狼傳》:“遂鼓吻奮爪以向先生。”⑤敲擊或彈奏(樂器)。李白《夢遊天姥吟留別》:“虎鼓瑟兮鸞回車,仙之人兮列如麻。”⑥震動;激發。《楚辭·漁父》:“漁父莞(wǎn)爾而笑,鼓枻(yì)而去。”(莞爾:微笑。枻:槳。)⑦用風箱等扇(風)。《三國志·魏書·王粲傳附陳琳》:“今將軍總皇威,握兵要,龍驤(xiāng)虎步,高下在心;以此行事,無異於鼓洪爐以燎毛發。”(驤:馬昂首快跑。)⑧古代夜間計時單位。《資治通鑒·唐憲宗元和十二年》:“四鼓,愬至城下,無一人知者。”(愬:李愬)。

    發:

    ①頭發。《詩經·小雅·采綠》:“予發曲局。”(曲局:卷曲。)②古代長度單位。《新書·六術》:“十毫為發。”

    半:

    ①事物的二分之一;一半。《莊子·天下》:“一尺之捶(chuí),日取其半,萬世不竭。”(捶:通“棰”。短木棍。竭:盡。)《世說新語·任誕》:“又進一豚(tún),食半餘半。”(進:進獻。豚:小豬。)②一部分;不完全。杜甫《贈花卿》:“錦城絲管日紛紛,半入江風半入雲。”方幹《送孫百篇遊天臺》:“更有仙花與靈鳥,恐君多半未知名。”③中間。姚鼐《登泰山記》:“半山居霧若帶然。”

    明:

    ①明亮;光明。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“子興視夜,明星有爛。”②照亮。王安石《遊褒禪山記》:“火尚足以明也。”③明顯;明白。《戰國策·齊策一》:“則秦不能害齊,亦已明矣。”④公開。《戰國策·趙策四》:“太後明謂左右。”又顯露。柳宗元《小石潭記》:“明滅可見。”⑤說明;表明。張溥《五人墓碑記》:“亦以明死生之大。”⑥賢明;英明。諸葛亮《前出師表》:“恐托付不效,以傷先帝之明。”⑦聰明;智慧。《老子》:“知人者智,自知者明。”韓愈《師說》:“小學而大遺,吾未見其明也。”(遺:放棄。)⑧視力;眼力。又視力好。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末。”⑨白天。張煌言《擬古》之二:“晦明本如轂(gǔ),日日相推移。”(晦:黑夜。轂:車輪的中心。)⑩舊指陽世間。顏延之《和謝監靈運一首》:“人神幽明絕。”(幽:指陰間。絕:指時亂不得祭祀。)(11)次(日或年)。彭端淑《為學一首示子侄》:“越明年,貧者自南海還,以告富者。”(南海:指浙江佛教勝地普陀山。)(12)朝代名。朱元璋建於公元1368年,1661年為清王朝所代替。[明堂]古代天子舉行朝會、祭祀、慶賞等大典的地方。古樂府《木蘭詩》:“歸來見天子,天子坐明堂。”[明器]即“冥器”。古代殉葬用的器物。石德玉《曲江池》第二折:“今日有個大人傢出殯,擺設明器,好生齊整。”(大人傢:大戶人傢。)

    月:

    (一)①月球;月亮。《詩經·陳風·月出》:“月出皎兮。”②月光;月色。陶潛《歸田園居》之三:“晨興理荒穢,帶月荷鋤歸。”③月份。一年的十二分之一。從朔至晦為一月,大月三十日,小月二十九日。《詩經·豳風·七月》:“七月流火,九月授衣。”(火:星名。)④形狀或顏色像月亮的。李賀《昌谷》:“泉樽陶宰酒,月眉謝郎妓。”⑤指婦人的月經。王建《宮詞》:“密奏君王知入月,喚人相伴洗裙裾。”⑥指婦女懷胎的月份。《詩經·大雅·生民》:“誕彌厥月,先生如達。”(誕:助詞。彌:滿。厥:其。先生:初生。達:通“羍”,小羊。)[月氏(zhī)]我國古代西域國名。 (二)ròu 同“肉”。古樂府《孤兒行》:“拔斷蒺藜腸月中,愴欲悲。”(腸:指小腿肚子。)

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    許:

    (一)①答應;允許。《左傳·僖公五年》:“弗聽,許晉使。”②贊同;贊許。《列子·湯問》:“雜然相許。”③期望。《孟子·公孫醜上》:“夫子當路於齊,管仲、晏子之功,可復許乎?”④這樣。《宋史·楊萬裡傳》:“吾頭顱如許,報國無路。”⑤或許;可能。古樂府《懊儂歌》:“許是儂歡歸。”(儂歡:我的愛人。)⑥表示約數。相當於“上下”、“左右”。幹寶《搜神記》卷七:“臨淄有大蛇,長十許丈。”⑦語氣詞。相當於“啊”。韓愈《感春》詩:“一生長恨奈何許。”⑧周代諸侯國。在今河南許昌縣東。⑨處所;地方。陶潛《五柳先生傳》:“先生不知何許人也。”(二)hǔ [許許]象聲詞。伐木聲。《詩經·小雅·伐木》:“伐木許許。”

    幽:

    (一)①昏暗;深暗。《詩經·小雅·伐木》:“出自幽谷,遷於喬木。”(遷:遷移。喬:高。)②隱晦;深奧。《荀子·正論》:“上周密,則下疑玄矣;上幽險,則下漸詐矣。”劉義慶《世說新語·言語》:“研求幽邃。”(邃:精深。)③深沉;沉靜。《史記·屈原賈生列傳》:“故憂愁幽思而作《離騷》。”④隱藏的;不公開的。曾覿《海野詞·信傳玉女》:“幽期密約,暗想淺顰輕笑,良時莫負,玉山傾倒。”(玉山:喻品德容儀。)⑤囚拘;監禁。司馬遷《報任安書》:“身幽囹圄之中。”⑥幽雅;幽靜。王羲之《蘭亭集序》:“是足以暢敘幽情。”王籍《入若耶溪》:“蟬噪林愈靜,鳥鳴山更幽。”⑦舊指陰間。宋玉《招魂》:“魂兮歸來,君無下此幽都些。”(些:語氣詞。)⑧古州名。在今河北北部遼寧南部一帶。[幽默]幽靜無聲。《楚辭·九章·懷沙》:“眴(shùn)兮杳杳,孔靜幽默。”(眴:同“瞬”。目轉動。孔:甚。) (二)yǒu黑色。《詩經·小雅·隰桑》:“其葉有幽。”

    攀:

    ①抓住東西往上爬。《三國志·魏書·鄧艾傳》:“將士皆攀木緣崖,魚貫而進。”②依附有錢有勢的人。《宋史·張遜傳》:“遜小心謹慎,徒以攀附至貴顯。”③牽;挽;拉。李商隱《行次西郊作》詩:“大婦抱兒哭,小婦攀車轓。”④折取。敦煌曲子詞《望江南》:“我是曲江臨池柳,者人折去那人攀,恩愛一時間。”(者:這。)


  • 忽惊铙鼓发夜半,明月不许幽人攀。

    “忽惊铙鼓发夜半,明月不许幽人攀。”诗句出处:《再用前韵》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    乐天双鬓如霜菅,始知谢遣素与蛮。
    我兄绿发蔚如故,已了梦幻齐人间。
    蛾眉劝酒聊尔耳,处仲太忍茂弘孱。
    三杯径醉便归卧,海上知复几往还。
    连娟六ㄠ趁蹋踘,杳眇三叠萦阳关。
    酒醒梦断何所有,落花流水空青山。
    忽惊铙鼓发夜半,明月不许幽人攀。
    赠行无物惟一语,莫遣瘴雾侵云鬟。
    罗浮道人一倾盖,欲击白日留君颜。
    应知我是香案吏,他年许缀蓬莱班。

    【注释】:

    忽:

    ①不注意;不经心;忽视;疏忽。《尚书·周官》:“蓄疑败谋,怠忽荒政。”(蓄:积。怠:惰。荒:乱。)《史记·司马相如传》:“祸固多藏于隐微而发于人之所忽者也。”②疾;迅速。《论语·子罕》:“瞻之在前,忽焉在后。”《左传·庄公十一年》:“桀、纣罪人,其亡也忽焉。”③迷惚;不分明。《淮南子·精神》:“游于忽区之旁。”(忽区:忽恍无形之区。)④古代极小的量度单位名称。欧阳修《五代史伶官传序》:“夫祸患常积于忽微。”(微:古代极小的量度单位。)⑤副词。突然。曹植《杂诗》之一:“形影忽不见。”《晋书·谢安传》:“金鼓忽破。”[忽忽]1. 迅疾的样子。《楚辞·惜誓》:“惜余年老而日衰兮,岁忽忽而不反。”(反:同“返”。)2. 飘浮不定的样子。贾��《庄周梦为蝴蝶赋》:“忽忽悠悠,东西泛浮。”3. 神志昏乱的样子。《汉书·苏建传》:“(李)陵始降时,忽忽如狂,自痛负汉。”

    惊:

    ①马受到突然刺激而受惊。《史记·袁盎晁错列传》:“如有马惊车败,陛下纵自轻,奈高庙、太后何?”《左传·襄公二十八年》:“庆氏之马善惊,士皆释甲束马。”(善:容易。束马:将马绊住以免惊跳奔逸。)②恐惧。《韩非子·说林下》:“人见蛇则惊骇。”③惊动;震动。《庄子· 达生》:“今汝饰知以惊愚,修身以明污。”《长恨歌》:“渔阳鼙鼓动地来,惊破《霓裳羽衣曲》。”张说《岳州守岁》:“爆竹好惊眠。”④奇怪;惊异。陶潜《桃花源记》:“见渔人,乃大惊,问所从来。”⑤使吃惊。《春望》:“感时花溅泪,恨别鸟惊心。”⑥气势大而猛。《念奴娇·赤壁怀古》:“乱石穿空,惊涛拍岸,卷起千堆雪。”⑦通“警”。警戒。《墨子·号令》:“卒有惊事,中军疾击鼓者三。”

    铙:

    ①古代一种青铜军乐器。《周礼·地官·鼓人》:“以金铙止鼓。”②形制与钹相似的打击乐器。《红楼梦》第十五回:“法鼓金铙,幢幡宝盖。”③通“挠(nào)”。扰乱。《庄子·天道》:“万物无足以铙心者,故静也。”

    鼓:

    ①打击乐器之一。多为圆桶形或扁圆形,中间空,两端蒙着皮革。《荀子·礼论》:“钟鼓管磬琴瑟竽笙,所以养耳也。”也指鼓声。辛弃疾《永遇乐·京口北固亭怀古》:“可堪回首,佛狸祠下,一片神鸦社鼓。”②击鼓。《诗经》:“子有钟鼓,弗鼓弗考。”又击鼓进军。《左传·庄公十年》:“战于长勺,公将鼓之。”③形状、功能类似鼓的东西。谭嗣同《仁学》上:“耳有鼓焉,声入而肖其响,由鼓传脑而觉为闻。”(肖:相像;类似。)④隆起;凸出。马中锡《中山狼传》:“遂鼓吻奋爪以向先生。”⑤敲击或弹奏(乐器)。李白《梦游天姥吟留别》:“虎鼓瑟兮鸾回车,仙之人兮列如麻。”⑥震动;激发。《楚辞·渔父》:“渔父莞(wǎn)尔而笑,鼓枻(yì)而去。”(莞尔:微笑。枻:桨。)⑦用风箱等扇(风)。《三国志·魏书·王粲传附陈琳》:“今将军总皇威,握兵要,龙骧(xiāng)虎步,高下在心;以此行事,无异于鼓洪炉以燎毛发。”(骧:马昂首快跑。)⑧古代夜间计时单位。《资治通鉴·唐宪宗元和十二年》:“四鼓,愬至城下,无一人知者。”(愬:李愬)。

    发:

    ①头发。《诗经·小雅·采绿》:“予发曲局。”(曲局:卷曲。)②古代长度单位。《新书·六术》:“十毫为发。”

    半:

    ①事物的二分之一;一半。《庄子·天下》:“一尺之捶(chuí),日取其半,万世不竭。”(捶:通“棰”。短木棍。竭:尽。)《世说新语·任诞》:“又进一豚(tún),食半余半。”(进:进献。豚:小猪。)②一部分;不完全。杜甫《赠花卿》:“锦城丝管日纷纷,半入江风半入云。”方干《送孙百篇游天台》:“更有仙花与灵鸟,恐君多半未知名。”③中间。姚鼐《登泰山记》:“半山居雾若带然。”

    明:

    ①明亮;光明。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“子兴视夜,明星有烂。”②照亮。王安石《游褒禅山记》:“火尚足以明也。”③明显;明白。《战国策·齐策一》:“则秦不能害齐,亦已明矣。”④公开。《战国策·赵策四》:“太后明谓左右。”又显露。柳宗元《小石潭记》:“明灭可见。”⑤说明;表明。张溥《五人墓碑记》:“亦以明死生之大。”⑥贤明;英明。诸葛亮《前出师表》:“恐托付不效,以伤先帝之明。”⑦聪明;智慧。《老子》:“知人者智,自知者明。”韩愈《师说》:“小学而大遗,吾未见其明也。”(遗:放弃。)⑧视力;眼力。又视力好。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末。”⑨白天。张煌言《拟古》之二:“晦明本如毂(gǔ),日日相推移。”(晦:黑夜。毂:车轮的中心。)⑩旧指阳世间。颜延之《和谢监灵运一首》:“人神幽明绝。”(幽:指阴间。绝:指时乱不得祭祀。)(11)次(日或年)。彭端淑《为学一首示子侄》:“越明年,贫者自南海还,以告富者。”(南海:指浙江佛教胜地普陀山。)(12)朝代名。朱元璋建于公元1368年,1661年为清王朝所代替。[明堂]古代天子举行朝会、祭祀、庆赏等大典的地方。古乐府《木兰诗》:“归来见天子,天子坐明堂。”[明器]即“冥器”。古代殉葬用的器物。石德玉《曲江池》第二折:“今日有个大人家出殡,摆设明器,好生齐整。”(大人家:大户人家。)

    月:

    (一)①月球;月亮。《诗经·陈风·月出》:“月出皎兮。”②月光;月色。陶潜《归田园居》之三:“晨兴理荒秽,带月荷锄归。”③月份。一年的十二分之一。从朔至晦为一月,大月三十日,小月二十九日。《诗经·豳风·七月》:“七月流火,九月授衣。”(火:星名。)④形状或颜色像月亮的。李贺《昌谷》:“泉樽陶宰酒,月眉谢郎妓。”⑤指妇人的月经。王建《宫词》:“密奏君王知入月,唤人相伴洗裙裾。”⑥指妇女怀胎的月份。《诗经·大雅·生民》:“诞弥厥月,先生如达。”(诞:助词。弥:满。厥:其。先生:初生。达:通“羍”,小羊。)[月氏(zhī)]我国古代西域国名。 (二)ròu 同“肉”。古乐府《孤儿行》:“拔断蒺藜肠月中,怆欲悲。”(肠:指小腿肚子。)

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    许:

    (一)①答应;允许。《左传·僖公五年》:“弗听,许晋使。”②赞同;赞许。《列子·汤问》:“杂然相许。”③期望。《孟子·公孙丑上》:“夫子当路于齐,管仲、晏子之功,可复许乎?”④这样。《宋史·杨万里传》:“吾头颅如许,报国无路。”⑤或许;可能。古乐府《懊侬歌》:“许是侬欢归。”(侬欢:我的爱人。)⑥表示约数。相当于“上下”、“左右”。干宝《搜神记》卷七:“临淄有大蛇,长十许丈。”⑦语气词。相当于“啊”。韩愈《感春》诗:“一生长恨奈何许。”⑧周代诸侯国。在今河南许昌县东。⑨处所;地方。陶潜《五柳先生传》:“先生不知何许人也。”(二)hǔ [许许]象声词。伐木声。《诗经·小雅·伐木》:“伐木许许。”

    幽:

    (一)①昏暗;深暗。《诗经·小雅·伐木》:“出自幽谷,迁于乔木。”(迁:迁移。乔:高。)②隐晦;深奥。《荀子·正论》:“上周密,则下疑玄矣;上幽险,则下渐诈矣。”刘义庆《世说新语·言语》:“研求幽邃。”(邃:精深。)③深沉;沉静。《史记·屈原贾生列传》:“故忧愁幽思而作《离骚》。”④隐藏的;不公开的。曾觌《海野词·信传玉女》:“幽期密约,暗想浅颦轻笑,良时莫负,玉山倾倒。”(玉山:喻品德容仪。)⑤囚拘;监禁。司马迁《报任安书》:“身幽囹圄之中。”⑥幽雅;幽静。王羲之《兰亭集序》:“是足以畅叙幽情。”王籍《入若耶溪》:“蝉噪林愈静,鸟鸣山更幽。”⑦旧指阴间。宋玉《招魂》:“魂兮归来,君无下此幽都些。”(些:语气词。)⑧古州名。在今河北北部辽宁南部一带。[幽默]幽静无声。《楚辞·九章·怀沙》:“眴(shùn)兮杳杳,孔静幽默。”(眴:同“瞬”。目转动。孔:甚。) (二)yǒu黑色。《诗经·小雅·隰桑》:“其叶有幽。”

    攀:

    ①抓住东西往上爬。《三国志·魏书·邓艾传》:“将士皆攀木缘崖,鱼贯而进。”②依附有钱有势的人。《宋史·张逊传》:“逊小心谨慎,徒以攀附至贵显。”③牵;挽;拉。李商隐《行次西郊作》诗:“大妇抱儿哭,小妇攀车轓。”④折取。敦煌曲子词《望江南》:“我是曲江临池柳,者人折去那人攀,恩爱一时间。”(者:这。)


  • hu jing nao gu fa ye ban ,ming yue bu hu you ren pan 。

    “hu jing nao gu fa ye ban ,ming yue bu hu you ren pan 。”shi gou chu chu :《zai yong qian yun 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    le tian shuang bin ru shuang jian ,shi zhi xie qian su yu man 。
    wo xiong lu fa wei ru gu ,yi le meng huan ji ren jian 。
    e mei quan jiu liao er er ,chu zhong tai ren mao hong can 。
    san bei jing zui bian gui wo ,hai shang zhi fu ji wang hai 。
    lian juan liu ㄠchen ta ju ,yao miao san die ying yang guan 。
    jiu xing meng duan he suo you ,la hua liu shui kong qing shan 。
    hu jing nao gu fa ye ban ,ming yue bu hu you ren pan 。
    zeng hang mo wu wei yi yu ,mo qian zhang wu qin yun huan 。
    luo fu dao ren yi qing gai ,yu ji bai ri liu jun yan 。
    ying zhi wo shi xiang an li ,ta nian hu chuo peng lai ban 。

    【zhu shi 】:

    hu :

    ①bu zhu yi ;bu jing xin ;hu shi ;shu hu 。《shang shu ·zhou guan 》:“xu yi bai mou ,dai hu huang zheng 。”(xu :ji 。dai :duo 。huang :luan 。)《shi ji ·si ma xiang ru chuan 》:“huo gu duo cang yu yin wei er fa yu ren zhi suo hu zhe ye 。”②ji ;xun su 。《lun yu ·zi han 》:“zhan zhi zai qian ,hu yan zai hou 。”《zuo chuan ·zhuang gong shi yi nian 》:“jie 、zhou zui ren ,ji wang ye hu yan 。”③mi hu ;bu fen ming 。《huai na zi ·jing shen 》:“you yu hu ou zhi pang 。”(hu ou :hu huang mo xing zhi ou 。)④gu dai ji xiao de liang du chan wei ming chen 。ou yang xiu 《wu dai shi ling guan chuan xu 》:“fu huo huan chang ji yu hu wei 。”(wei :gu dai ji xiao de liang du chan wei 。)⑤fu ci 。tu ran 。cao zhi 《za shi 》zhi yi :“xing ying hu bu jian 。”《jin shu ·xie an chuan 》:“jin gu hu po 。”[hu hu ]1. xun ji de yang zi 。《chu ci ·xi shi 》:“xi yu nian lao er ri cui xi ,sui hu hu er bu fan 。”(fan :tong “fan ”。)2. piao fu bu ding de yang zi 。gu ��《zhuang zhou meng wei hu die fu 》:“hu hu you you ,dong xi fan fu 。”3. shen zhi hun luan de yang zi 。《han shu ·su jian chuan 》:“(li )ling shi jiang shi ,hu hu ru kuang ,zi tong fu han 。”

    jing :

    ①ma shou dao tu ran ci ji er shou jing 。《shi ji ·yuan ang chao cuo lie chuan 》:“ru you ma jing che bai ,bi xia zong zi qing ,nai gao miao 、tai hou he ?”《zuo chuan ·xiang gong er shi ba nian 》:“qing shi zhi ma shan jing ,shi jie shi jia shu ma 。”(shan :rong yi 。shu ma :jiang ma ban zhu yi mian jing tiao ben yi 。)②kong ju 。《han fei zi ·shui lin xia 》:“ren jian she ze jing hai 。”③jing dong ;zhen dong 。《zhuang zi · da sheng 》:“jin ru shi zhi yi jing yu ,xiu shen yi ming wu 。”《chang hen ge 》:“yu yang pi gu dong de lai ,jing po 《ni chang yu yi qu 》。”zhang shui 《yue zhou shou sui 》:“bao zhu hao jing mian 。”④ji guai ;jing yi 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“jian yu ren ,nai da jing ,wen suo cong lai 。”⑤shi chi jing 。《chun wang 》:“gan shi hua jian lei ,hen bie diao jing xin 。”⑥qi shi da er meng 。《nian nu jiao ·chi bi huai gu 》:“luan dan chuan kong ,jing tao pai an ,juan qi qian dui xue 。”⑦tong “jing ”。jing jie 。《mo zi ·hao ling 》:“cu you jing shi ,zhong jun ji ji gu zhe san 。”

    nao :

    ①gu dai yi chong qing tong jun le qi 。《zhou li ·de guan ·gu ren 》:“yi jin nao zhi gu 。”②xing zhi yu bo xiang shi de da ji le qi 。《gong lou meng 》di shi wu hui :“fa gu jin nao ,chuang fan bao gai 。”③tong “nao (nào)”。rao luan 。《zhuang zi ·tian dao 》:“mo wu mo zu yi nao xin zhe ,gu jing ye 。”

    gu :

    ①da ji le qi zhi yi 。duo wei yuan tong xing huo bian yuan xing ,zhong jian kong ,liang duan meng zhao pi ge 。《xun zi ·li lun 》:“zhong gu guan qing qin se yu sheng ,suo yi yang er ye 。”ye zhi gu sheng 。xin qi ji 《yong yu le ·jing kou bei gu ting huai gu 》:“ke kan hui shou ,fo li ci xia ,yi pian shen ya she gu 。”②ji gu 。《shi jing 》:“zi you zhong gu ,fu gu fu kao 。”you ji gu jin jun 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“zhan yu chang shao ,gong jiang gu zhi 。”③xing zhuang 、gong neng lei shi gu de dong xi 。tan si tong 《ren xue 》shang :“er you gu yan ,sheng ru er xiao ji xiang ,you gu chuan nao er jiao wei wen 。”(xiao :xiang xiang ;lei shi 。)④long qi ;tu chu 。ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“sui gu wen fen zhao yi xiang xian sheng 。”⑤qiao ji huo dan zou (le qi )。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“hu gu se xi luan hui che ,xian zhi ren xi lie ru ma 。”⑥zhen dong ;ji fa 。《chu ci ·yu fu 》:“yu fu guan (wǎn)er er xiao ,gu xie (yì)er qu 。”(guan er :wei xiao 。xie :jiang 。)⑦yong feng xiang deng shan (feng )。《san guo zhi ·wei shu ·wang can chuan fu chen lin 》:“jin jiang jun zong huang wei ,wo bing yao ,long xiang (xiāng)hu bu ,gao xia zai xin ;yi ci hang shi ,mo yi yu gu hong lu yi liao mao fa 。”(xiang :ma ang shou kuai pao 。)⑧gu dai ye jian ji shi chan wei 。《zi zhi tong jian ·tang xian zong yuan he shi er nian 》:“si gu ,su zhi cheng xia ,mo yi ren zhi zhe 。”(su :li su )。

    fa :

    ①tou fa 。《shi jing ·xiao ya ·cai lu 》:“yu fa qu ju 。”(qu ju :juan qu 。)②gu dai chang du chan wei 。《xin shu ·liu shu 》:“shi hao wei fa 。”

    ban :

    ①shi wu de er fen zhi yi ;yi ban 。《zhuang zi ·tian xia 》:“yi che zhi chui (chuí),ri qu ji ban ,mo shi bu jie 。”(chui :tong “chui ”。duan mu gun 。jie :jin 。)《shi shui xin yu ·ren dan 》:“you jin yi tun (tún),shi ban yu ban 。”(jin :jin suo 。tun :xiao zhu 。)②yi bu fen ;bu wan quan 。du fu 《zeng hua qing 》:“jin cheng si guan ri fen fen ,ban ru jiang feng ban ru yun 。”fang gan 《song sun bai pian you tian tai 》:“geng you xian hua yu ling diao ,kong jun duo ban wei zhi ming 。”③zhong jian 。yao nai 《deng tai shan ji 》:“ban shan ju wu re dai ran 。”

    ming :

    ①ming liang ;guang ming 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“zi xing shi ye ,ming xing you lan 。”②zhao liang 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“huo shang zu yi ming ye 。”③ming xian ;ming bai 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“ze qin bu neng hai ji ,yi yi ming yi 。”④gong kai 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“tai hou ming wei zuo you 。”you xian lou 。liu zong yuan 《xiao dan tan ji 》:“ming mie ke jian 。”⑤shui ming ;biao ming 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“yi yi ming si sheng zhi da 。”⑥xian ming ;ying ming 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“kong tuo fu bu xiao ,yi shang xian di zhi ming 。”⑦cong ming ;zhi hui 。《lao zi 》:“zhi ren zhe zhi ,zi zhi zhe ming 。”han yu 《shi shui 》:“xiao xue er da wei ,wu wei jian ji ming ye 。”(wei :fang qi 。)⑧shi li ;yan li 。you shi li hao 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ming zu yi cha qiu hao zhi mo 。”⑨bai tian 。zhang huang yan 《ni gu 》zhi er :“hui ming ben ru gu (gǔ),ri ri xiang tui yi 。”(hui :hei ye 。gu :che lun de zhong xin 。)⑩jiu zhi yang shi jian 。yan yan zhi 《he xie jian ling yun yi shou 》:“ren shen you ming jue 。”(you :zhi yin jian 。jue :zhi shi luan bu de ji si 。)(11)ci (ri huo nian )。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“yue ming nian ,pin zhe zi na hai hai ,yi gao fu zhe 。”(na hai :zhi zhe jiang fo jiao sheng de pu tuo shan 。)(12)chao dai ming 。zhu yuan zhang jian yu gong yuan 1368nian ,1661nian wei qing wang chao suo dai ti 。[ming tang ]gu dai tian zi ju hang chao hui 、ji si 、qing shang deng da dian de de fang 。gu le fu 《mu lan shi 》:“gui lai jian tian zi ,tian zi zuo ming tang 。”[ming qi ]ji “ming qi ”。gu dai xun zang yong de qi wu 。dan de yu 《qu jiang chi 》di er she :“jin ri you ge da ren jia chu bin ,bai she ming qi ,hao sheng ji zheng 。”(da ren jia :da hu ren jia 。)

    yue :

    (yi )①yue qiu ;yue liang 。《shi jing ·chen feng ·yue chu 》:“yue chu jiao xi 。”②yue guang ;yue se 。tao qian 《gui tian yuan ju 》zhi san :“chen xing li huang hui ,dai yue he chu gui 。”③yue fen 。yi nian de shi er fen zhi yi 。cong shuo zhi hui wei yi yue ,da yue san shi ri ,xiao yue er shi jiu ri 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“qi yue liu huo ,jiu yue shou yi 。”(huo :xing ming 。)④xing zhuang huo yan se xiang yue liang de 。li he 《chang gu 》:“quan zun tao zai jiu ,yue mei xie lang ji 。”⑤zhi fu ren de yue jing 。wang jian 《gong ci 》:“mi zou jun wang zhi ru yue ,huan ren xiang ban xi qun ju 。”⑥zhi fu nv huai tai de yue fen 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“dan mi jue yue ,xian sheng ru da 。”(dan :zhu ci 。mi :man 。jue :ji 。xian sheng :chu sheng 。da :tong “da ”,xiao yang 。)[yue shi (zhī)]wo guo gu dai xi yu guo ming 。 (er )ròu tong “rou ”。gu le fu 《gu er hang 》:“ba duan ji li chang yue zhong ,chuang yu bei 。”(chang :zhi xiao tui du zi 。)

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    hu :

    (yi )①da ying ;yun hu 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“fu ting ,hu jin shi 。”②zan tong ;zan hu 。《lie zi ·shang wen 》:“za ran xiang hu 。”③ji wang 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“fu zi dang lu yu ji ,guan zhong 、yan zi zhi gong ,ke fu hu hu ?”④zhe yang 。《song shi ·yang mo li chuan 》:“wu tou lu ru hu ,bao guo mo lu 。”⑤huo hu ;ke neng 。gu le fu 《ao nong ge 》:“hu shi nong huan gui 。”(nong huan :wo de ai ren 。)⑥biao shi yao shu 。xiang dang yu “shang xia ”、“zuo you ”。gan bao 《sou shen ji 》juan qi :“lin zi you da she ,chang shi hu zhang 。”⑦yu qi ci 。xiang dang yu “a ”。han yu 《gan chun 》shi :“yi sheng chang hen nai he hu 。”⑧zhou dai zhu hou guo 。zai jin he na hu chang xian dong 。⑨chu suo ;de fang 。tao qian 《wu liu xian sheng chuan 》:“xian sheng bu zhi he hu ren ye 。”(er )hǔ [hu hu ]xiang sheng ci 。fa mu sheng 。《shi jing ·xiao ya ·fa mu 》:“fa mu hu hu 。”

    you :

    (yi )①hun an ;shen an 。《shi jing ·xiao ya ·fa mu 》:“chu zi you gu ,qian yu qiao mu 。”(qian :qian yi 。qiao :gao 。)②yin hui ;shen ao 。《xun zi ·zheng lun 》:“shang zhou mi ,ze xia yi xuan yi ;shang you xian ,ze xia jian zha yi 。”liu yi qing 《shi shui xin yu ·yan yu 》:“yan qiu you sui 。”(sui :jing shen 。)③shen chen ;chen jing 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“gu you chou you sai er zuo 《li sao 》。”④yin cang de ;bu gong kai de 。ceng di 《hai ye ci ·xin chuan yu nv 》:“you ji mi yao ,an xiang jian pin qing xiao ,liang shi mo fu ,yu shan qing dao 。”(yu shan :yu pin de rong yi 。)⑤qiu ju ;jian jin 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“shen you ling yu zhi zhong 。”⑥you ya ;you jing 。wang xi zhi 《lan ting ji xu 》:“shi zu yi chang xu you qing 。”wang ji 《ru re ye xi 》:“chan zao lin yu jing ,diao ming shan geng you 。”⑦jiu zhi yin jian 。song yu 《qiao hun 》:“hun xi gui lai ,jun mo xia ci you dou xie 。”(xie :yu qi ci 。)⑧gu zhou ming 。zai jin he bei bei bu liao ning na bu yi dai 。[you mo ]you jing mo sheng 。《chu ci ·jiu zhang ·huai sha 》:“shun (shùn)xi yao yao ,kong jing you mo 。”(shun :tong “shun ”。mu zhuai dong 。kong :shen 。) (er )yǒuhei se 。《shi jing ·xiao ya ·xi sang 》:“ji xie you you 。”

    pan :

    ①zhua zhu dong xi wang shang pa 。《san guo zhi ·wei shu ·deng ai chuan 》:“jiang shi jie pan mu yuan ya ,yu guan er jin 。”②yi fu you qian you shi de ren 。《song shi ·zhang xun chuan 》:“xun xiao xin jin shen ,tu yi pan fu zhi gui xian 。”③qian ;wan ;la 。li shang yin 《hang ci xi jiao zuo 》shi :“da fu bao er ku ,xiao fu pan che fan 。”④she qu 。dui huang qu zi ci 《wang jiang na 》:“wo shi qu jiang lin chi liu ,zhe ren she qu na ren pan ,en ai yi shi jian 。”(zhe :zhe 。)