• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 念君少壯輟遊衍,發揮春秋名玉杯。

    “念君少壯輟遊衍,發揮春秋名玉杯。”詩句出處:《和王微之登高齋三首》;是宋朝詩人王安石的作品。

    寒雲沈屯白日埋,河漢蕩坼天如簁。
    衡門兼句限泥潦,臥聽窾木鳴相挨。
    蕭辰忽掃纖翳盡,北嶺初出青嵬嵬。
    微之新詩動我目,爛若火齊金盤堆。
    想攜諸彥眺平野,高論歷詆秦以來。
    觥船淋浪始快意,忽憶歸雲胡為哉。
    念君少壯輟遊衍,發揮春秋名玉杯。
    書成不得斷國論,但此空語傳八垓。
    登臨興罷因感觸,更欲遠引追宗雷。
    君知富貴亦何有,諂譽未足償譏排。
    風豪雨橫費調燮,坐使發背為黃臺。
    留賓往往夜參半,雖有雜俎無由開。
    江南佳麗非一日,況乃故園名池臺。
    能招過客飲文字,山水又足供歡咍。
    剩留官屋貯酒母,取醉不竭當如淮。

    【註釋】:

    念:

    ①想;惦念。《詩經·秦風·小戎》:“言念君子,載寢載興。”②考慮;思考。《淮南子·說山》:“念念者不得臥。”③念頭;想法。曾鞏《寄王介甫》:“迨(dài)茲尺書至,疑念始冰析。”(迨:等到。茲:此。)④讀。《漢書·張禹傳》:“欲為《論》,念張文。”⑤愛憐;憐憫。白居易《弄龜羅》:“物情小可念,人意老多慈。”

    君:

    ①君主。《嶽陽樓記》:“處江湖之遠則憂其君。”《論語·泰伯》:“大哉堯之為君也!”(大:偉大。)②封號。《戰國策·燕策二》:“樂毅奔趙,趙封以望諾君。”《史記·淮陰侯列傳》:“始常山王、成安君為佈衣時,相與為刎頸之交。”《史記·信陵君列傳》:“安釐王即位,封公子為信陵君。”③對人的尊稱。《戰國策·齊策一》:“徐公不若君之美也。”王維《送元二使安西》:“勸君更盡一杯酒,西出陽關無故人。”(陽關:地名。)特指妻妾稱夫,子孫稱父祖輩。王勃《滕王閣序》:“傢君作宰。”(宰:指縣令。)[君子]與“小人”相對。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“無君子莫治野人,無野人莫養君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《論語·述而》:“聖人吾不得而見矣,得見君子者,斯可矣。”(斯可矣:這就可以瞭。)

    少:

    (一)①數量少。與“多”相對。《左傳·哀公二年》:“陽虎曰:‘吾車少。’”②缺少;短少;差欠。《史記·平原君虞卿列傳》:“今少一人,願君即以遂備員而行矣。”③削弱。賈誼《治安策》:“欲天下之治安,莫若眾建諸侯而少其力。”④輕視;看輕;小看。《晉書·王濟傳》:“(濟)好以言傷物,儕(chái)類以此少之。”(儕類:同輩。)⑤不多時,表示時間短暫。《莊子·達生》:“少焉,果敗而反。”⑥副詞。表示程度淺。相當於“稍微”。《戰國策·趙策四》:“太後之色少解。” (二)shào ①年幼。與“老”相對。賀知章《回鄉偶書二首》之一:“少小離傢老大回,鄉音無改鬢毛衰(cuī)。”②少年人。《左傳·僖公二十八年》:“少長有禮,其可用也。”③排行最末的。《史記·孟嘗君列傳》:“田嬰者,齊威王少子。”

    壯:

    ①大;盛大。《詩經·小雅·采芑》:“方叔元老,克壯其猶。”(猶,道。)李夢陽《明遠樓春望》:“風雨江聲壯,兵戈地色寒。”②強壯;健壯。左思《吳都賦》:“趫材悍北。”(趫:矯健。)③壯年;古人三十歲以上為壯年。賈誼《治安策》:“大國之王,幼弱未壯。”④成年;長大。《韓非子·難二》:“周公旦假天子七年,成王壯,授之以政。”⑤雄偉;豪壯。《漢書 · 樊噲傳》:“始陛下與臣等起豐沛,定天下,何其壯也!”(豐沛:二邑名。)⑥認為勇敢。《漢書·高帝紀上》:“羽壯之,賜以酒。”(羽:項羽。)

    輟:

    ①中止;停止。《史記·陳涉世傢》:“輟耕之壟上。”②廢止。《荀子·天論》:“天不為人之惡寒也,輟冬;地不為人之惡遼遠也,輟廣。”③離開;放下。韓愈《祭十二郎文》:“雖萬乘(shèng)之公相,吾不以一日輟汝而就也。”(乘:一車四馬。公相:公卿宰相。)[輟朝]帝王停止臨朝。庾信《周大將軍襄城公鄭偉墓志銘》:“天子輟朝,彌深大臣之議。”

    遊:

    ①在水上漂浮。《詩經·邶風·谷風》:“泳之遊之。”(泳:在水中潛行。)泛指遊泳。《韓非子·難勢》:“越人善遊矣。”(越:國名。)②虛浮;不切實際。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“遊辭巧飾者雖輕必戮(lù陸)。”③遊玩;遊覽。晁錯《言守邊備塞疏》:“幼則同遊。”引申指旅行;出外求學或求官。《史記·太史公自序》:“二十而南遊江淮。”④交際;交往。《漢書·枚乘傳》:“與英俊並遊。”⑤流動。《漢書·溝洫志》:“水尚有所遊蕩。”⑥縱;放縱。《後漢書·仇覽傳》:“剽輕遊恣。”⑦liú(流)。通“旒”。旌旗上懸垂的飾物。《左傳·桓公二年》:“鞶厲遊纓。”[遊說]為瞭宣傳自己的政治主張四處奔走。《史記·張儀列傳》:“子毋讀書遊說,安得此辱乎?”

    衍:

    ①溢出;漫延;散佈。《水經註· 沁水》:“空渠衍澇,足以成河。”陸機《辯亡論》:“風衍遐圻(qí)。”(遐圻:遠方之地。)張衡《東京賦》:“仁風衍而外流。”②展開;引申發揮。《漢書·鄭弘傳》:“推衍鹽鐵之議,增廣條目。”③廣;大。《新唐書·韓愈傳》:“其《原道》、《原性》、《師說》等數十篇,皆奧衍閎(hóng)深。”(閎:宏大。)④盛多;豐足。《荀子·君道》:“聖王財衍以明辨異。”⑤書籍中因傳寫、刻版、排印錯誤而多出的字句。鄭樵《〈通志〉總序》:“既無衍文,又無絕緒。”(絕緒:指殘缺的文字。)⑥低而平坦的地方。《管子·地員》:“在紟(墳)在衍,在丘在山。”(紟:土堆。)⑦平坦。《管子·輕重丁》:“北方之萌者,衍處負海。”(萌:通“氓”。老百姓。)⑧山坡。《史記·封禪書》:“(黃蛇)其口止於鄜(fū)衍。”(鄜:地名。)⑨大澤。《管子·七臣七主》:“春無殺伐,無割大陵,倮大衍。”(倮:同“裸”。用如使動,使…裸露。)⑩盛物的竹器。《莊子·天運》:“盛以篋衍。”

    發:

    ①頭發。《詩經·小雅·采綠》:“予發曲局。”(曲局:卷曲。)②古代長度單位。《新書·六術》:“十毫為發。”

    揮:

    ①舞動;揮動。嵇康《琴賦》:“伯牙揮手,鐘期聽聲。”(伯牙:古代善彈琴者。鐘期:鐘子期,古代善聽琴者。)《淮南子·說山》:“執彈而招鳥,揮棁而呼狗。”②揮去;甩去。杜甫《北征》:“揮涕戀行在,道途猶恍惚。”(涕:淚。行在:皇帝離京外出的臨時駐地。)③散發。張協《詠史》:“揮金樂當年,歲暮不留儲。”④指揮;率領。蕭繹《討侯景檄》:“抽戈而揮,皎月為之退舍。”

    春:

    ①春天,春季。《荀子·王制》:“春耕、夏耘、秋收、冬藏,四者不失時,故五谷不絕。”②年;歲。高適《人日寄杜二拾遺》詩:“一臥東山三十春。”③生機;生命。歐陽修《奉使道中寄垣師》:“塞垣春枯積雪溜,沙礫威怒黃雲愁。”(塞垣:指長城。溜:流水。)④指年輕女子的形態。崔玨(jué)《有贈》:“兩臉夭桃從鏡發,一眸春水照人寒。”(春水:指女子的眼睛。)⑤春色;喜色。田汝成《西湖遊覽志餘·熙朝樂事》:“諺雲:‘蓬開先百草,戴瞭春不老。’”⑥春情;情欲。《詩經·召南·野有死麕》:“有女懷春,吉士誘之。”⑦指酒。司空圖《詩品·典雅》:“玉壺買春,賞雨茅屋。”

    秋:

    ①谷物成熟。《禮記·月令》:“(孟夏之月)麥秋至。”②秋天的莊稼。趙汝鐩《耕織嘆》:“香穗垂頭秋登場。”③秋季,農歷七至九月。李紳《憫農二首》之一:“春種一粒粟,秋收萬顆子。”④一年的時間段。《史記·梁惠王世傢》:“千秋萬歲後將傳於王。”⑤時刻;時候。《宋史·宗澤傳》:“今日乃汝立功之秋,不可失也。”⑥喻白色。陸遊《訴衷情》:“胡未滅,鬢先秋。”⑦形容飛的樣子。《漢書·禮樂志》:“飛龍秋,遊上天。”也作“秋秋”。《荀子·解蔽》:“鳳凰秋秋。”

    名:

    ①名字;名稱。《孟子·盡心下》:“諱名不諱姓,姓所同也,名所獨也。”(諱:避諱。)②取名;命名。《戰國策·魏策三》:“宋人有學者,三年反而名其母。”③名號;名分。《左傳·成公二年》:“唯器與名不可以假人。”《論語·子路》:“名不正則言不順。”④名聲;聲譽。卓爾堪《明遺民詩序》:“死事者名垂青史,固無論已。”(死事:效忠國事而死。垂:留傳。固:本來。無論:不用說。)⑤著稱;聞名。《孟子·公孫醜下》:“五百年必有王者興,其間必有名世者。”陸遊《書憤》:“《出師》一表真名世,千載誰堪伯仲間?”(《出師》:指諸葛亮的《出師表》。伯仲間:可以相提並論。)⑥古代名傢的簡稱。名傢以正名辨義為主,戰國百傢之一。⑦說出;陳述。林嗣環《口技》:“人有百口,口有百舌,不能名出一處也。”⑧占有。《論衡·骨相》:“不名一錢。”⑨大的;重要的。《莊子·天下》:“名山三百,支川三千,小者無數。”⑩文字。《儀禮·聘禮》:“百名以上書於策。”

    玉:

    ①一種質細堅硬而有光澤的美石。《尚書·胤(yìn)征》:“火炎昆岡,玉石俱焚。”(胤:古國名。炎:焚燒。)《詩經·小雅·鶴鳴》:“它山之石,可以攻玉。”(攻:制作。)②玉器。《左傳·莊公十年》:“犧牲玉帛,弗敢加也。”(犧牲:祭祀用的牛羊豬。加:增加。指虛報。)③精美珍貴的。葛洪《抱樸子·外篇·詰鮑》:“崇節儉之清風,肅玉食之明禁。”④潔白美好的。鮑照《舞鶴賦》:“疊霜毛而弄影,振玉羽而臨霞。”(羽:羽翼。)⑤相助;培養。《詩經·大雅·民勞》:“王欲玉女,是用大諫。”(用:以。諫:規勸。)

    杯:

    ①一種盛酒、水、羹等物的器具。《莊子·逍遙遊》:“覆杯水於坳(ào)堂之上,則芥為之舟。”(坳:窪下處。芥:小草。)杜甫《九日五首》之一:“重陽獨酌杯中酒,抱病豈登江上臺。”②量詞。用於杯子。李白《將進酒》:“會須一飲三百杯。”③借指舟船。李白《贈僧崖公》:“何日更攜手,乘杯向蓬灜。”


  • 念君少壮辍游衍,发挥春秋名玉杯。

    “念君少壮辍游衍,发挥春秋名玉杯。”诗句出处:《和王微之登高斋三首》;是宋朝诗人王安石的作品。

    寒云沈屯白日埋,河汉荡坼天如簁。
    衡门兼句限泥潦,卧听窾木鸣相挨。
    萧辰忽扫纤翳尽,北岭初出青嵬嵬。
    微之新诗动我目,烂若火齐金盘堆。
    想携诸彦眺平野,高论历诋秦以来。
    觥船淋浪始快意,忽忆归云胡为哉。
    念君少壮辍游衍,发挥春秋名玉杯。
    书成不得断国论,但此空语传八垓。
    登临兴罢因感触,更欲远引追宗雷。
    君知富贵亦何有,谄誉未足偿讥排。
    风豪雨横费调燮,坐使发背为黄台。
    留宾往往夜参半,虽有杂俎无由开。
    江南佳丽非一日,况乃故园名池台。
    能招过客饮文字,山水又足供欢咍。
    剩留官屋贮酒母,取醉不竭当如淮。

    【注释】:

    念:

    ①想;惦念。《诗经·秦风·小戎》:“言念君子,载寝载兴。”②考虑;思考。《淮南子·说山》:“念念者不得卧。”③念头;想法。曾巩《寄王介甫》:“迨(dài)兹尺书至,疑念始冰析。”(迨:等到。兹:此。)④读。《汉书·张禹传》:“欲为《论》,念张文。”⑤爱怜;怜悯。白居易《弄龟罗》:“物情小可念,人意老多慈。”

    君:

    ①君主。《岳阳楼记》:“处江湖之远则忧其君。”《论语·泰伯》:“大哉尧之为君也!”(大:伟大。)②封号。《战国策·燕策二》:“乐毅奔赵,赵封以望诺君。”《史记·淮阴侯列传》:“始常山王、成安君为布衣时,相与为刎颈之交。”《史记·信陵君列传》:“安釐王即位,封公子为信陵君。”③对人的尊称。《战国策·齐策一》:“徐公不若君之美也。”王维《送元二使安西》:“劝君更尽一杯酒,西出阳关无故人。”(阳关:地名。)特指妻妾称夫,子孙称父祖辈。王勃《滕王阁序》:“家君作宰。”(宰:指县令。)[君子]与“小人”相对。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“无君子莫治野人,无野人莫养君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《论语·述而》:“圣人吾不得而见矣,得见君子者,斯可矣。”(斯可矣:这就可以了。)

    少:

    (一)①数量少。与“多”相对。《左传·哀公二年》:“阳虎曰:‘吾车少。’”②缺少;短少;差欠。《史记·平原君虞卿列传》:“今少一人,愿君即以遂备员而行矣。”③削弱。贾谊《治安策》:“欲天下之治安,莫若众建诸侯而少其力。”④轻视;看轻;小看。《晋书·王济传》:“(济)好以言伤物,侪(chái)类以此少之。”(侪类:同辈。)⑤不多时,表示时间短暂。《庄子·达生》:“少焉,果败而反。”⑥副词。表示程度浅。相当于“稍微”。《战国策·赵策四》:“太后之色少解。” (二)shào ①年幼。与“老”相对。贺知章《回乡偶书二首》之一:“少小离家老大回,乡音无改鬓毛衰(cuī)。”②少年人。《左传·僖公二十八年》:“少长有礼,其可用也。”③排行最末的。《史记·孟尝君列传》:“田婴者,齐威王少子。”

    壮:

    ①大;盛大。《诗经·小雅·采芑》:“方叔元老,克壮其猶。”(猶,道。)李梦阳《明远楼春望》:“风雨江声壮,兵戈地色寒。”②强壮;健壮。左思《吴都赋》:“趫材悍北。”(趫:矫健。)③壮年;古人三十岁以上为壮年。贾谊《治安策》:“大国之王,幼弱未壮。”④成年;长大。《韩非子·难二》:“周公旦假天子七年,成王壮,授之以政。”⑤雄伟;豪壮。《汉书 · 樊哙传》:“始陛下与臣等起丰沛,定天下,何其壮也!”(丰沛:二邑名。)⑥认为勇敢。《汉书·高帝纪上》:“羽壮之,赐以酒。”(羽:项羽。)

    辍:

    ①中止;停止。《史记·陈涉世家》:“辍耕之垄上。”②废止。《荀子·天论》:“天不为人之恶寒也,辍冬;地不为人之恶辽远也,辍广。”③离开;放下。韩愈《祭十二郎文》:“虽万乘(shèng)之公相,吾不以一日辍汝而就也。”(乘:一车四马。公相:公卿宰相。)[辍朝]帝王停止临朝。庾信《周大将军襄城公郑伟墓志铭》:“天子辍朝,弥深大臣之议。”

    游:

    ①在水上漂浮。《诗经·邶风·谷风》:“泳之游之。”(泳:在水中潜行。)泛指游泳。《韩非子·难势》:“越人善游矣。”(越:国名。)②虚浮;不切实际。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“游辞巧饰者虽轻必戮(lù陆)。”③游玩;游览。晁错《言守边备塞疏》:“幼则同游。”引申指旅行;出外求学或求官。《史记·太史公自序》:“二十而南游江淮。”④交际;交往。《汉书·枚乘传》:“与英俊并游。”⑤流动。《汉书·沟洫志》:“水尚有所游荡。”⑥纵;放纵。《后汉书·仇览传》:“剽轻游恣。”⑦liú(流)。通“旒”。旌旗上悬垂的饰物。《左传·桓公二年》:“鞶厉游缨。”[游说]为了宣传自己的政治主张四处奔走。《史记·张仪列传》:“子毋读书游说,安得此辱乎?”

    衍:

    ①溢出;漫延;散布。《水经注· 沁水》:“空渠衍涝,足以成河。”陆机《辩亡论》:“风衍遐圻(qí)。”(遐圻:远方之地。)张衡《东京赋》:“仁风衍而外流。”②展开;引申发挥。《汉书·郑弘传》:“推衍盐铁之议,增广条目。”③广;大。《新唐书·韩愈传》:“其《原道》、《原性》、《师说》等数十篇,皆奥衍闳(hóng)深。”(闳:宏大。)④盛多;丰足。《荀子·君道》:“圣王财衍以明辨异。”⑤书籍中因传写、刻版、排印错误而多出的字句。郑樵《〈通志〉总序》:“既无衍文,又无绝绪。”(绝绪:指残缺的文字。)⑥低而平坦的地方。《管子·地员》:“在紟(坟)在衍,在丘在山。”(紟:土堆。)⑦平坦。《管子·轻重丁》:“北方之萌者,衍处负海。”(萌:通“氓”。老百姓。)⑧山坡。《史记·封禅书》:“(黄蛇)其口止于鄜(fū)衍。”(鄜:地名。)⑨大泽。《管子·七臣七主》:“春无杀伐,无割大陵,倮大衍。”(倮:同“裸”。用如使动,使…裸露。)⑩盛物的竹器。《庄子·天运》:“盛以箧衍。”

    发:

    ①头发。《诗经·小雅·采绿》:“予发曲局。”(曲局:卷曲。)②古代长度单位。《新书·六术》:“十毫为发。”

    挥:

    ①舞动;挥动。嵇康《琴赋》:“伯牙挥手,钟期听声。”(伯牙:古代善弹琴者。钟期:钟子期,古代善听琴者。)《淮南子·说山》:“执弹而招鸟,挥棁而呼狗。”②挥去;甩去。杜甫《北征》:“挥涕恋行在,道途犹恍惚。”(涕:泪。行在:皇帝离京外出的临时驻地。)③散发。张协《咏史》:“挥金乐当年,岁暮不留储。”④指挥;率领。萧绎《讨侯景檄》:“抽戈而挥,皎月为之退舍。”

    春:

    ①春天,春季。《荀子·王制》:“春耕、夏耘、秋收、冬藏,四者不失时,故五谷不绝。”②年;岁。高适《人日寄杜二拾遗》诗:“一卧东山三十春。”③生机;生命。欧阳修《奉使道中寄垣师》:“塞垣春枯积雪溜,沙砾威怒黄云愁。”(塞垣:指长城。溜:流水。)④指年轻女子的形态。崔珏(jué)《有赠》:“两脸夭桃从镜发,一眸春水照人寒。”(春水:指女子的眼睛。)⑤春色;喜色。田汝成《西湖游览志余·熙朝乐事》:“谚云:‘蓬开先百草,戴了春不老。’”⑥春情;情欲。《诗经·召南·野有死麕》:“有女怀春,吉士诱之。”⑦指酒。司空图《诗品·典雅》:“玉壶买春,赏雨茅屋。”

    秋:

    ①谷物成熟。《礼记·月令》:“(孟夏之月)麦秋至。”②秋天的庄稼。赵汝鐩《耕织叹》:“香穗垂头秋登场。”③秋季,农历七至九月。李绅《悯农二首》之一:“春种一粒粟,秋收万颗子。”④一年的时间段。《史记·梁惠王世家》:“千秋万岁后将传于王。”⑤时刻;时候。《宋史·宗泽传》:“今日乃汝立功之秋,不可失也。”⑥喻白色。陆游《诉衷情》:“胡未灭,鬓先秋。”⑦形容飞的样子。《汉书·礼乐志》:“飞龙秋,游上天。”也作“秋秋”。《荀子·解蔽》:“凤凰秋秋。”

    名:

    ①名字;名称。《孟子·尽心下》:“讳名不讳姓,姓所同也,名所独也。”(讳:避讳。)②取名;命名。《战国策·魏策三》:“宋人有学者,三年反而名其母。”③名号;名分。《左传·成公二年》:“唯器与名不可以假人。”《论语·子路》:“名不正则言不顺。”④名声;声誉。卓尔堪《明遗民诗序》:“死事者名垂青史,固无论已。”(死事:效忠国事而死。垂:留传。固:本来。无论:不用说。)⑤著称;闻名。《孟子·公孙丑下》:“五百年必有王者兴,其间必有名世者。”陆游《书愤》:“《出师》一表真名世,千载谁堪伯仲间?”(《出师》:指诸葛亮的《出师表》。伯仲间:可以相提并论。)⑥古代名家的简称。名家以正名辨义为主,战国百家之一。⑦说出;陈述。林嗣环《口技》:“人有百口,口有百舌,不能名出一处也。”⑧占有。《论衡·骨相》:“不名一钱。”⑨大的;重要的。《庄子·天下》:“名山三百,支川三千,小者无数。”⑩文字。《仪礼·聘礼》:“百名以上书于策。”

    玉:

    ①一种质细坚硬而有光泽的美石。《尚书·胤(yìn)征》:“火炎昆冈,玉石俱焚。”(胤:古国名。炎:焚烧。)《诗经·小雅·鹤鸣》:“它山之石,可以攻玉。”(攻:制作。)②玉器。《左传·庄公十年》:“牺牲玉帛,弗敢加也。”(牺牲:祭祀用的牛羊猪。加:增加。指虚报。)③精美珍贵的。葛洪《抱朴子·外篇·诘鲍》:“崇节俭之清风,肃玉食之明禁。”④洁白美好的。鲍照《舞鹤赋》:“叠霜毛而弄影,振玉羽而临霞。”(羽:羽翼。)⑤相助;培养。《诗经·大雅·民劳》:“王欲玉女,是用大谏。”(用:以。谏:规劝。)

    杯:

    ①一种盛酒、水、羹等物的器具。《庄子·逍遥游》:“覆杯水于坳(ào)堂之上,则芥为之舟。”(坳:洼下处。芥:小草。)杜甫《九日五首》之一:“重阳独酌杯中酒,抱病岂登江上台。”②量词。用于杯子。李白《将进酒》:“会须一饮三百杯。”③借指舟船。李白《赠僧崖公》:“何日更携手,乘杯向蓬灜。”


  • nian jun shao zhuang chuo you yan ,fa hui chun qiu ming yu bei 。

    “nian jun shao zhuang chuo you yan ,fa hui chun qiu ming yu bei 。”shi gou chu chu :《he wang wei zhi deng gao zhai san shou 》;shi song chao shi ren wang an dan de zuo pin 。

    han yun shen tun bai ri mai ,he han dang che tian ru shai 。
    heng men jian gou xian ni lao ,wo ting kuan mu ming xiang ai 。
    xiao chen hu sao qian yi jin ,bei ling chu chu qing wei wei 。
    wei zhi xin shi dong wo mu ,lan re huo ji jin pan dui 。
    xiang xie zhu yan tiao ping ye ,gao lun li di qin yi lai 。
    gong chuan lin lang shi kuai yi ,hu yi gui yun hu wei zai 。
    nian jun shao zhuang chuo you yan ,fa hui chun qiu ming yu bei 。
    shu cheng bu de duan guo lun ,dan ci kong yu chuan ba gai 。
    deng lin xing ba yin gan chu ,geng yu yuan yin zhui zong lei 。
    jun zhi fu gui yi he you ,chan yu wei zu chang ji pai 。
    feng hao yu heng fei diao xie ,zuo shi fa bei wei huang tai 。
    liu bin wang wang ye can ban ,sui you za zu mo you kai 。
    jiang na jia li fei yi ri ,kuang nai gu yuan ming chi tai 。
    neng qiao guo ke yin wen zi ,shan shui you zu gong huan hai 。
    sheng liu guan wu zhu jiu mu ,qu zui bu jie dang ru huai 。

    【zhu shi 】:

    nian :

    ①xiang ;dian nian 。《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi ,zai qin zai xing 。”②kao lv ;sai kao 。《huai na zi ·shui shan 》:“nian nian zhe bu de wo 。”③nian tou ;xiang fa 。ceng gong 《ji wang jie fu 》:“dai (dài)ci che shu zhi ,yi nian shi bing xi 。”(dai :deng dao 。ci :ci 。)④dou 。《han shu ·zhang yu chuan 》:“yu wei 《lun 》,nian zhang wen 。”⑤ai lian ;lian min 。bai ju yi 《long gui luo 》:“wu qing xiao ke nian ,ren yi lao duo ci 。”

    jun :

    ①jun zhu 。《yue yang lou ji 》:“chu jiang hu zhi yuan ze you ji jun 。”《lun yu ·tai bai 》:“da zai yao zhi wei jun ye !”(da :wei da 。)②feng hao 。《zhan guo ce ·yan ce er 》:“le yi ben zhao ,zhao feng yi wang nuo jun 。”《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“shi chang shan wang 、cheng an jun wei bu yi shi ,xiang yu wei wen geng zhi jiao 。”《shi ji ·xin ling jun lie chuan 》:“an 釐wang ji wei ,feng gong zi wei xin ling jun 。”③dui ren de zun chen 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“xu gong bu re jun zhi mei ye 。”wang wei 《song yuan er shi an xi 》:“quan jun geng jin yi bei jiu ,xi chu yang guan mo gu ren 。”(yang guan :de ming 。)te zhi qi qie chen fu ,zi sun chen fu zu bei 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“jia jun zuo zai 。”(zai :zhi xian ling 。)[jun zi ]yu “xiao ren ”xiang dui 。1.zhi zai gao wei de ren 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“mo jun zi mo zhi ye ren ,mo ye ren mo yang jun zi 。”(ye ren :bai xing 。)2.zhi you dao de de ren 。《lun yu ·shu er 》:“sheng ren wu bu de er jian yi ,de jian jun zi zhe ,si ke yi 。”(si ke yi :zhe jiu ke yi le 。)

    shao :

    (yi )①shu liang shao 。yu “duo ”xiang dui 。《zuo chuan ·ai gong er nian 》:“yang hu yue :‘wu che shao 。’”②que shao ;duan shao ;cha qian 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“jin shao yi ren ,yuan jun ji yi sui bei yuan er hang yi 。”③xiao ruo 。gu yi 《zhi an ce 》:“yu tian xia zhi zhi an ,mo re zhong jian zhu hou er shao ji li 。”④qing shi ;kan qing ;xiao kan 。《jin shu ·wang ji chuan 》:“(ji )hao yi yan shang wu ,chai (chái)lei yi ci shao zhi 。”(chai lei :tong bei 。)⑤bu duo shi ,biao shi shi jian duan zan 。《zhuang zi ·da sheng 》:“shao yan ,guo bai er fan 。”⑥fu ci 。biao shi cheng du jian 。xiang dang yu “shao wei ”。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“tai hou zhi se shao jie 。” (er )shào ①nian you 。yu “lao ”xiang dui 。he zhi zhang 《hui xiang ou shu er shou 》zhi yi :“shao xiao li jia lao da hui ,xiang yin mo gai bin mao cui (cuī)。”②shao nian ren 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“shao chang you li ,ji ke yong ye 。”③pai hang zui mo de 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“tian ying zhe ,ji wei wang shao zi 。”

    zhuang :

    ①da ;cheng da 。《shi jing ·xiao ya ·cai qi 》:“fang shu yuan lao ,ke zhuang ji 猶。”(猶,dao 。)li meng yang 《ming yuan lou chun wang 》:“feng yu jiang sheng zhuang ,bing ge de se han 。”②jiang zhuang ;jian zhuang 。zuo sai 《wu dou fu 》:“chao cai han bei 。”(chao :jiao jian 。)③zhuang nian ;gu ren san shi sui yi shang wei zhuang nian 。gu yi 《zhi an ce 》:“da guo zhi wang ,you ruo wei zhuang 。”④cheng nian ;chang da 。《han fei zi ·nan er 》:“zhou gong dan jia tian zi qi nian ,cheng wang zhuang ,shou zhi yi zheng 。”⑤xiong wei ;hao zhuang 。《han shu · fan kuai chuan 》:“shi bi xia yu chen deng qi feng pei ,ding tian xia ,he ji zhuang ye !”(feng pei :er yi ming 。)⑥ren wei yong gan 。《han shu ·gao di ji shang 》:“yu zhuang zhi ,ci yi jiu 。”(yu :xiang yu 。)

    chuo :

    ①zhong zhi ;ting zhi 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“chuo geng zhi long shang 。”②fei zhi 。《xun zi ·tian lun 》:“tian bu wei ren zhi e han ye ,chuo dong ;de bu wei ren zhi e liao yuan ye ,chuo an 。”③li kai ;fang xia 。han yu 《ji shi er lang wen 》:“sui mo cheng (shèng)zhi gong xiang ,wu bu yi yi ri chuo ru er jiu ye 。”(cheng :yi che si ma 。gong xiang :gong qing zai xiang 。)[chuo chao ]di wang ting zhi lin chao 。yu xin 《zhou da jiang jun xiang cheng gong zheng wei mu zhi ming 》:“tian zi chuo chao ,mi shen da chen zhi yi 。”

    you :

    ①zai shui shang piao fu 。《shi jing ·bei feng ·gu feng 》:“yong zhi you zhi 。”(yong :zai shui zhong qian hang 。)fan zhi you yong 。《han fei zi ·nan shi 》:“yue ren shan you yi 。”(yue :guo ming 。)②xu fu ;bu qie shi ji 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“you ci qiao shi zhe sui qing bi lu (lùliu )。”③you wan ;you lan 。chao cuo 《yan shou bian bei sai shu 》:“you ze tong you 。”yin shen zhi lv hang ;chu wai qiu xue huo qiu guan 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“er shi er na you jiang huai 。”④jiao ji ;jiao wang 。《han shu ·mei cheng chuan 》:“yu ying jun bing you 。”⑤liu dong 。《han shu ·gou xu zhi 》:“shui shang you suo you dang 。”⑥zong ;fang zong 。《hou han shu ·chou lan chuan 》:“piao qing you zi 。”⑦liú(liu )。tong “liu ”。jing qi shang xuan chui de shi wu 。《zuo chuan ·huan gong er nian 》:“pan li you ying 。”[you shui ]wei le xuan chuan zi ji de zheng zhi zhu zhang si chu ben zou 。《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“zi wu dou shu you shui ,an de ci ru hu ?”

    yan :

    ①yi chu ;man yan ;san bu 。《shui jing zhu · qin shui 》:“kong qu yan lao ,zu yi cheng he 。”liu ji 《bian wang lun 》:“feng yan xia qi (qí)。”(xia qi :yuan fang zhi de 。)zhang heng 《dong jing fu 》:“ren feng yan er wai liu 。”②zhan kai ;yin shen fa hui 。《han shu ·zheng hong chuan 》:“tui yan yan tie zhi yi ,zeng an tiao mu 。”③an ;da 。《xin tang shu ·han yu chuan 》:“ji 《yuan dao 》、《yuan xing 》、《shi shui 》deng shu shi pian ,jie ao yan hong (hóng)shen 。”(hong :hong da 。)④cheng duo ;feng zu 。《xun zi ·jun dao 》:“sheng wang cai yan yi ming bian yi 。”⑤shu ji zhong yin chuan xie 、ke ban 、pai yin cuo wu er duo chu de zi gou 。zheng qiao 《〈tong zhi 〉zong xu 》:“ji mo yan wen ,you mo jue xu 。”(jue xu :zhi can que de wen zi 。)⑥di er ping tan de de fang 。《guan zi ·de yuan 》:“zai jin (fen )zai yan ,zai qiu zai shan 。”(jin :tu dui 。)⑦ping tan 。《guan zi ·qing chong ding 》:“bei fang zhi meng zhe ,yan chu fu hai 。”(meng :tong “mang ”。lao bai xing 。)⑧shan po 。《shi ji ·feng chan shu 》:“(huang she )ji kou zhi yu fu (fū)yan 。”(fu :de ming 。)⑨da ze 。《guan zi ·qi chen qi zhu 》:“chun mo sha fa ,mo ge da ling ,luo da yan 。”(luo :tong “luo ”。yong ru shi dong ,shi …luo lou 。)⑩cheng wu de zhu qi 。《zhuang zi ·tian yun 》:“cheng yi qie yan 。”

    fa :

    ①tou fa 。《shi jing ·xiao ya ·cai lu 》:“yu fa qu ju 。”(qu ju :juan qu 。)②gu dai chang du chan wei 。《xin shu ·liu shu 》:“shi hao wei fa 。”

    hui :

    ①wu dong ;hui dong 。ji kang 《qin fu 》:“bai ya hui shou ,zhong ji ting sheng 。”(bai ya :gu dai shan dan qin zhe 。zhong ji :zhong zi ji ,gu dai shan ting qin zhe 。)《huai na zi ·shui shan 》:“zhi dan er qiao diao ,hui tuo er hu gou 。”②hui qu ;shuai qu 。du fu 《bei zheng 》:“hui ti lian hang zai ,dao tu you huang hu 。”(ti :lei 。hang zai :huang di li jing wai chu de lin shi zhu de 。)③san fa 。zhang xie 《yong shi 》:“hui jin le dang nian ,sui mu bu liu chu 。”④zhi hui ;lv ling 。xiao yi 《tao hou jing xi 》:“chou ge er hui ,jiao yue wei zhi tui she 。”

    chun :

    ①chun tian ,chun ji 。《xun zi ·wang zhi 》:“chun geng 、xia yun 、qiu shou 、dong cang ,si zhe bu shi shi ,gu wu gu bu jue 。”②nian ;sui 。gao kuo 《ren ri ji du er she wei 》shi :“yi wo dong shan san shi chun 。”③sheng ji ;sheng ming 。ou yang xiu 《feng shi dao zhong ji yuan shi 》:“sai yuan chun ku ji xue liu ,sha li wei nu huang yun chou 。”(sai yuan :zhi chang cheng 。liu :liu shui 。)④zhi nian qing nv zi de xing tai 。cui jue (jué)《you zeng 》:“liang lian wai tao cong jing fa ,yi mou chun shui zhao ren han 。”(chun shui :zhi nv zi de yan jing 。)⑤chun se ;xi se 。tian ru cheng 《xi hu you lan zhi yu ·xi chao le shi 》:“yan yun :‘peng kai xian bai cao ,dai le chun bu lao 。’”⑥chun qing ;qing yu 。《shi jing ·shao na ·ye you si jun 》:“you nv huai chun ,ji shi you zhi 。”⑦zhi jiu 。si kong tu 《shi pin ·dian ya 》:“yu hu mai chun ,shang yu mao wu 。”

    qiu :

    ①gu wu cheng shou 。《li ji ·yue ling 》:“(meng xia zhi yue )mai qiu zhi 。”②qiu tian de zhuang jia 。zhao ru sui 《geng zhi tan 》:“xiang sui chui tou qiu deng chang 。”③qiu ji ,nong li qi zhi jiu yue 。li shen 《min nong er shou 》zhi yi :“chun chong yi li su ,qiu shou mo ke zi 。”④yi nian de shi jian duan 。《shi ji ·liang hui wang shi jia 》:“qian qiu mo sui hou jiang chuan yu wang 。”⑤shi ke ;shi hou 。《song shi ·zong ze chuan 》:“jin ri nai ru li gong zhi qiu ,bu ke shi ye 。”⑥yu bai se 。liu you 《su zhong qing 》:“hu wei mie ,bin xian qiu 。”⑦xing rong fei de yang zi 。《han shu ·li le zhi 》:“fei long qiu ,you shang tian 。”ye zuo “qiu qiu ”。《xun zi ·jie bi 》:“feng huang qiu qiu 。”

    ming :

    ①ming zi ;ming chen 。《meng zi ·jin xin xia 》:“hui ming bu hui xing ,xing suo tong ye ,ming suo du ye 。”(hui :bi hui 。)②qu ming ;ming ming 。《zhan guo ce ·wei ce san 》:“song ren you xue zhe ,san nian fan er ming ji mu 。”③ming hao ;ming fen 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“wei qi yu ming bu ke yi jia ren 。”《lun yu ·zi lu 》:“ming bu zheng ze yan bu shun 。”④ming sheng ;sheng yu 。zhuo er kan 《ming wei min shi xu 》:“si shi zhe ming chui qing shi ,gu mo lun yi 。”(si shi :xiao zhong guo shi er si 。chui :liu chuan 。gu :ben lai 。mo lun :bu yong shui 。)⑤zhe chen ;wen ming 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“wu bai nian bi you wang zhe xing ,ji jian bi you ming shi zhe 。”liu you 《shu fen 》:“《chu shi 》yi biao zhen ming shi ,qian zai shei kan bai zhong jian ?”(《chu shi 》:zhi zhu ge liang de 《chu shi biao 》。bai zhong jian :ke yi xiang di bing lun 。)⑥gu dai ming jia de jian chen 。ming jia yi zheng ming bian yi wei zhu ,zhan guo bai jia zhi yi 。⑦shui chu ;chen shu 。lin si huan 《kou ji 》:“ren you bai kou ,kou you bai she ,bu neng ming chu yi chu ye 。”⑧zhan you 。《lun heng ·gu xiang 》:“bu ming yi qian 。”⑨da de ;chong yao de 。《zhuang zi ·tian xia 》:“ming shan san bai ,zhi chuan san qian ,xiao zhe mo shu 。”⑩wen zi 。《yi li ·pin li 》:“bai ming yi shang shu yu ce 。”

    yu :

    ①yi chong zhi xi jian ying er you guang ze de mei dan 。《shang shu ·yin (yìn)zheng 》:“huo yan kun gang ,yu dan ju fen 。”(yin :gu guo ming 。yan :fen shao 。)《shi jing ·xiao ya ·he ming 》:“ta shan zhi dan ,ke yi gong yu 。”(gong :zhi zuo 。)②yu qi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“xi sheng yu bo ,fu gan jia ye 。”(xi sheng :ji si yong de niu yang zhu 。jia :zeng jia 。zhi xu bao 。)③jing mei zhen gui de 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian ·jie bao 》:“chong jie jian zhi qing feng ,su yu shi zhi ming jin 。”④jie bai mei hao de 。bao zhao 《wu he fu 》:“die shuang mao er long ying ,zhen yu yu er lin xia 。”(yu :yu yi 。)⑤xiang zhu ;pei yang 。《shi jing ·da ya ·min lao 》:“wang yu yu nv ,shi yong da jian 。”(yong :yi 。jian :gui quan 。)

    bei :

    ①yi chong cheng jiu 、shui 、geng deng wu de qi ju 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“fu bei shui yu ao (ào)tang zhi shang ,ze gai wei zhi zhou 。”(ao :wa xia chu 。gai :xiao cao 。)du fu 《jiu ri wu shou 》zhi yi :“chong yang du zhuo bei zhong jiu ,bao bing qi deng jiang shang tai 。”②liang ci 。yong yu bei zi 。li bai 《jiang jin jiu 》:“hui xu yi yin san bai bei 。”③jie zhi zhou chuan 。li bai 《zeng seng ya gong 》:“he ri geng xie shou ,cheng bei xiang peng ying 。”