• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 噴時千點雨,澄處一泓油。

    “噴時千點雨,澄處一泓油。”詩句出處:《府西池北新葺水齋即事招賓偶題十六韻》;是唐朝詩人白居易的作品。

    繚繞府西面,潺(氵爰)池北頭。
    鑿開明月峽,決破白蘋洲。
    清淺漪瀾急,夤緣浦嶼幽。
    直沖行徑斷,平入臥齋流。
    石疊青棱玉,波翻白片鷗。
    噴時千點雨,澄處一泓油。
    絕境應難別,同心豈易求?
    少逢人愛玩,多是我淹留。
    夾岸鋪長簟,當軒泊小舟。
    枕前看鶴浴,床下見魚遊。
    洞戶斜開扇,疏簾半上鉤。
    紫浮萍泛泛,碧亞竹修修。
    讀罷書仍展,棋終局未收。
    午茶能散睡,卯酒善銷愁。
    簷雨晚初霽,窗風涼欲休。
    誰能伴老尹,時復一閑遊?

    【註釋】:

    時:

    ①季節;指四季。《論語·陽貨》:“四時行焉。”②特指農時。《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,八口之傢可以無饑矣。”③光陰;時光;時候。《呂氏春秋·首時》:“天不再與,時不久留。”④指按照規定的時間。南卓《羯(jié)鼓錄》:“黃幡繟亦知音,上嘗使人召之,不時至,上怒,絡繹遣使尋捕。”⑤時辰;時候。《莊子·養生主》:“始臣之解牛之時。”⑥其時;當時。魏禧《大鐵椎傳》:“時座上有健啖者,貌甚寢。”(健啖:食量過人。寢:醜陋。)⑦機會;時機;時運。《論語·陽貨》:“好從事而亟失時,可謂知乎?”《新唐書·武平一傳》:“時不再來,榮難人借。”(榮:榮華富貴。)⑧合時;應時。《莊子·秋水》:“秋水時至,百川灌河。”⑨時代;時世。《呂氏春秋· 察今》:“世易時移,變法宜矣。”⑩時勢;時尚。朱慶餘《近試上張籍水部》:“妝罷低聲問夫婿:畫眉深淺入時無?”(11)副詞。用以表示時間。1. 表示行為不斷發生,相當於“常常”、“經常”。韓愈《行難》:“聖人不世出,賢人不時出。”(不世:罕有。)2. 表示行為偶爾發生,相當於“有時”、“時而”。杜甫《自閬(làng)中領妻子卻赴蜀山行三首》之三:“行色遞隱見,人煙時有無。”(12)通“伺(sì)”。等候。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。”

    點:

    ①細小斑痕。《晉書·袁宏傳》:“如彼白珪,質無塵點。”②漢字的一種筆畫,即“丶”。王羲之《題衛夫人筆陣圖後》:“每作一點,常隱鋒而為之。”③加點;標點句讀。《宋史·儒林傳·何基》:“凡所讀無不加標點。”④向下微動或一觸即離的動作。杜甫《曲江》:“穿花蛺蝶深深見,點水蜻蜓款款飛。”⑤一點一滴地落下。岑參《西掖省即事》:“西掖重雲開曙暉,北山疏雨點朝衣。”(西掖:中書省的別稱,簡稱西掖。)⑥引火;燃火。岑參《自潘陵尖還少室居止秋夕憑眺》詩:“火點伊陽村。”⑦指示;指點。《醒世恒言·吳衙內鄰舟赴約》:“這句話卻點醒瞭賀小姐。”⑧查數;點數。辛棄疾《破陣子·為陳同甫賦壯詞以寄之》:“沙場秋點兵。”⑨征調。古樂府《木蘭詩》:“昨夜見軍帖,可汗大點兵。”⑩量詞。表示時間。舊時夜間計時單位。一夜分五更,一更分五點。《元史·刑法志三》:“諸夜禁,一更三點,鐘聲絕,禁人行。”

    澄:

    (一)①水清。王安石《桂枝香·登臨送目》:“千裡澄江似練。”(練:一種白色的絲織品。)②靜;使安靜。呂巖《水龍吟》:“萬事澄心定志,聚真陽、都歸一處。”(真陽:即真陽之氣,是道傢追求的。) (二)dèng 澄清。讓液體中的雜質沉下去。《三國志·吳書·孫靜傳》:“頃連雨水濁,兵飲之多腹痛,令促具罌(yīng)缶(fǒu)數百口澄水。”

    處:

    (一)①停留;休息。韓愈《答李翊書》:“處若忘,行若遺,儼乎其若思,茫乎其若迷。”②居住。屈原《九章·涉江》:“幽獨處乎山中。”范仲淹《嶽陽樓記》:“居廟堂之高,則憂其民,處江湖之遠,則憂其君。”③安;存。《史記·李斯列傳》:“人之賢不肖譬如鼠矣,在所自處耳。”④交往;相處。文天祥《指南錄後序》:“與貴酋相處二十日,爭曲直,屢當死。”⑤處置;辦理。《孔雀東南飛》:“處分適兄意,那得自任專!”⑥處罰。《晉書·食貨志》:“人間巧偽漸多,競濕谷以要(yāo)利,作薄絹以為市,雖處以嚴刑而不能禁也。”(要:求取。) (二)chù 處所;地方。《漢書·張騫傳》:“知水草處,軍得以不乏。”

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    泓:

    ①深水;水深。郭璞《江賦》:“極泓量而海運,狀滔天以渺茫。”又指深水;潭。杜甫《劉九法曹鄭瑕邱石門宴集》:“晚來橫吹好,泓下亦龍吟。”②量詞。清水一道或一片叫一泓。李賀《夢天》:“遙望齊州九點煙,一泓海水杯中瀉。”(齊州:中州,指中國。)③古水名。在今河南省柘城西北。《春秋·僖公二十二年》:“宋公及楚人戰於泓。”

    油:

    ①古水名。在湖北省。②動植物體內所含的脂肪物質。張華《博物志·物理》:“武帝泰始中,武庫火,積油所致。”(火:火災。)③用油塗抹。蔡襄《茶錄·色》:“茶色貴白,而餅茶多以珍膏油其面。”[油油]1. 光潤的樣子。《史記·宋微子世傢》:“麥秀漸漸兮,禾黍油油。”(漸漸:揚花吐穗的樣子。)2.流動的樣子。常形容雲氣、水。《史記·司馬相如列傳》:“自我天覆,雲之油油。”劉向《九嘆·惜賢》:“江、湘油油,長流汩兮。”3.和悅恭謹的樣子。《禮記·玉藻》:“記已三爵而油油以退。”(依禮飲三爵而止。)4.悠然自得的樣子。元稹《陽城驛》:“人心良戚戚,我獨樂油油。”5.眾多的樣子;廣大的樣子。《列女傳·柳下惠妻》:“油油之民,將陷於害,吾能已乎。”崔禹錫《奉和聖制送張說巡邊》:“赫赫皇威振,油油聖澤滂。”[油然]1. 興起的樣子。《孟子·梁惠王上》:“天油然作雲,沛然下雨,則苗浡然興之矣。”2. 自然而然地。蘇軾《留侯論》:“油然而不怪。”3.舒緩自如的樣子。《孔子傢語·五儀》:“油然若將可越而終不可及者,此則君子也。”4.悠閑的樣子。蘇軾《次韻答王定國》:“油然獨酌臥清虛。”


  • 喷时千点雨,澄处一泓油。

    “喷时千点雨,澄处一泓油。”诗句出处:《府西池北新葺水斋即事招宾偶题十六韵》;是唐朝诗人白居易的作品。

    缭绕府西面,潺(氵爰)池北头。
    凿开明月峡,决破白苹洲。
    清浅漪澜急,夤缘浦屿幽。
    直冲行径断,平入卧斋流。
    石叠青棱玉,波翻白片鸥。
    喷时千点雨,澄处一泓油。
    绝境应难别,同心岂易求?
    少逢人爱玩,多是我淹留。
    夹岸铺长簟,当轩泊小舟。
    枕前看鹤浴,床下见鱼游。
    洞户斜开扇,疏帘半上钩。
    紫浮萍泛泛,碧亚竹修修。
    读罢书仍展,棋终局未收。
    午茶能散睡,卯酒善销愁。
    檐雨晚初霁,窗风凉欲休。
    谁能伴老尹,时复一闲游?

    【注释】:

    时:

    ①季节;指四季。《论语·阳货》:“四时行焉。”②特指农时。《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,八口之家可以无饥矣。”③光阴;时光;时候。《吕氏春秋·首时》:“天不再与,时不久留。”④指按照规定的时间。南卓《羯(jié)鼓录》:“黄幡繟亦知音,上尝使人召之,不时至,上怒,络绎遣使寻捕。”⑤时辰;时候。《庄子·养生主》:“始臣之解牛之时。”⑥其时;当时。魏禧《大铁椎传》:“时座上有健啖者,貌甚寝。”(健啖:食量过人。寝:丑陋。)⑦机会;时机;时运。《论语·阳货》:“好从事而亟失时,可谓知乎?”《新唐书·武平一传》:“时不再来,荣难人借。”(荣:荣华富贵。)⑧合时;应时。《庄子·秋水》:“秋水时至,百川灌河。”⑨时代;时世。《吕氏春秋· 察今》:“世易时移,变法宜矣。”⑩时势;时尚。朱庆余《近试上张籍水部》:“妆罢低声问夫婿:画眉深浅入时无?”(11)副词。用以表示时间。1. 表示行为不断发生,相当于“常常”、“经常”。韩愈《行难》:“圣人不世出,贤人不时出。”(不世:罕有。)2. 表示行为偶尔发生,相当于“有时”、“时而”。杜甫《自阆(làng)中领妻子却赴蜀山行三首》之三:“行色递隐见,人烟时有无。”(12)通“伺(sì)”。等候。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。”

    点:

    ①细小斑痕。《晋书·袁宏传》:“如彼白珪,质无尘点。”②汉字的一种笔画,即“丶”。王羲之《题卫夫人笔阵图后》:“每作一点,常隐锋而为之。”③加点;标点句读。《宋史·儒林传·何基》:“凡所读无不加标点。”④向下微动或一触即离的动作。杜甫《曲江》:“穿花蛱蝶深深见,点水蜻蜓款款飞。”⑤一点一滴地落下。岑参《西掖省即事》:“西掖重云开曙晖,北山疏雨点朝衣。”(西掖:中书省的别称,简称西掖。)⑥引火;燃火。岑参《自潘陵尖还少室居止秋夕凭眺》诗:“火点伊阳村。”⑦指示;指点。《醒世恒言·吴衙内邻舟赴约》:“这句话却点醒了贺小姐。”⑧查数;点数。辛弃疾《破阵子·为陈同甫赋壮词以寄之》:“沙场秋点兵。”⑨征调。古乐府《木兰诗》:“昨夜见军帖,可汗大点兵。”⑩量词。表示时间。旧时夜间计时单位。一夜分五更,一更分五点。《元史·刑法志三》:“诸夜禁,一更三点,钟声绝,禁人行。”

    澄:

    (一)①水清。王安石《桂枝香·登临送目》:“千里澄江似练。”(练:一种白色的丝织品。)②静;使安静。吕岩《水龙吟》:“万事澄心定志,聚真阳、都归一处。”(真阳:即真阳之气,是道家追求的。) (二)dèng 澄清。让液体中的杂质沉下去。《三国志·吴书·孙静传》:“顷连雨水浊,兵饮之多腹痛,令促具罂(yīng)缶(fǒu)数百口澄水。”

    处:

    (一)①停留;休息。韩愈《答李翊书》:“处若忘,行若遗,俨乎其若思,茫乎其若迷。”②居住。屈原《九章·涉江》:“幽独处乎山中。”范仲淹《岳阳楼记》:“居庙堂之高,则忧其民,处江湖之远,则忧其君。”③安;存。《史记·李斯列传》:“人之贤不肖譬如鼠矣,在所自处耳。”④交往;相处。文天祥《指南录后序》:“与贵酋相处二十日,争曲直,屡当死。”⑤处置;办理。《孔雀东南飞》:“处分适兄意,那得自任专!”⑥处罚。《晋书·食货志》:“人间巧伪渐多,竞湿谷以要(yāo)利,作薄绢以为市,虽处以严刑而不能禁也。”(要:求取。) (二)chù 处所;地方。《汉书·张骞传》:“知水草处,军得以不乏。”

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    泓:

    ①深水;水深。郭璞《江赋》:“极泓量而海运,状滔天以渺茫。”又指深水;潭。杜甫《刘九法曹郑瑕邱石门宴集》:“晚来横吹好,泓下亦龙吟。”②量词。清水一道或一片叫一泓。李贺《梦天》:“遥望齐州九点烟,一泓海水杯中泻。”(齐州:中州,指中国。)③古水名。在今河南省柘城西北。《春秋·僖公二十二年》:“宋公及楚人战于泓。”

    油:

    ①古水名。在湖北省。②动植物体内所含的脂肪物质。张华《博物志·物理》:“武帝泰始中,武库火,积油所致。”(火:火灾。)③用油涂抹。蔡襄《茶录·色》:“茶色贵白,而饼茶多以珍膏油其面。”[油油]1. 光润的样子。《史记·宋微子世家》:“麦秀渐渐兮,禾黍油油。”(渐渐:扬花吐穗的样子。)2.流动的样子。常形容云气、水。《史记·司马相如列传》:“自我天覆,云之油油。”刘向《九叹·惜贤》:“江、湘油油,长流汩兮。”3.和悦恭谨的样子。《礼记·玉藻》:“记已三爵而油油以退。”(依礼饮三爵而止。)4.悠然自得的样子。元稹《阳城驿》:“人心良戚戚,我独乐油油。”5.众多的样子;广大的样子。《列女传·柳下惠妻》:“油油之民,将陷于害,吾能已乎。”崔禹锡《奉和圣制送张说巡边》:“赫赫皇威振,油油圣泽滂。”[油然]1. 兴起的样子。《孟子·梁惠王上》:“天油然作云,沛然下雨,则苗浡然兴之矣。”2. 自然而然地。苏轼《留侯论》:“油然而不怪。”3.舒缓自如的样子。《孔子家语·五仪》:“油然若将可越而终不可及者,此则君子也。”4.悠闲的样子。苏轼《次韵答王定国》:“油然独酌卧清虚。”


  • pen shi qian dian yu ,cheng chu yi hong you 。

    “pen shi qian dian yu ,cheng chu yi hong you 。”shi gou chu chu :《fu xi chi bei xin qi shui zhai ji shi qiao bin ou ti shi liu yun 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    liao rao fu xi mian ,chan (san yuan )chi bei tou 。
    zao kai ming yue xia ,jue po bai ping zhou 。
    qing jian yi lan ji ,yin yuan pu yu you 。
    zhi chong hang jing duan ,ping ru wo zhai liu 。
    dan die qing leng yu ,bo fan bai pian ou 。
    pen shi qian dian yu ,cheng chu yi hong you 。
    jue jing ying nan bie ,tong xin qi yi qiu ?
    shao feng ren ai wan ,duo shi wo yan liu 。
    ga an pu chang dian ,dang xuan bo xiao zhou 。
    zhen qian kan he yu ,chuang xia jian yu you 。
    dong hu xie kai shan ,shu lian ban shang gou 。
    zi fu ping fan fan ,bi ya zhu xiu xiu 。
    dou ba shu reng zhan ,qi zhong ju wei shou 。
    wu cha neng san shui ,mao jiu shan xiao chou 。
    yan yu wan chu ji ,chuang feng liang yu xiu 。
    shei neng ban lao yin ,shi fu yi xian you ?

    【zhu shi 】:

    shi :

    ①ji jie ;zhi si ji 。《lun yu ·yang huo 》:“si shi hang yan 。”②te zhi nong shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,ba kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”③guang yin ;shi guang ;shi hou 。《lv shi chun qiu ·shou shi 》:“tian bu zai yu ,shi bu jiu liu 。”④zhi an zhao gui ding de shi jian 。na zhuo 《jie (jié)gu lu 》:“huang fan chan yi zhi yin ,shang chang shi ren shao zhi ,bu shi zhi ,shang nu ,lao yi qian shi xun bu 。”⑤shi chen ;shi hou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shi chen zhi jie niu zhi shi 。”⑥ji shi ;dang shi 。wei xi 《da tie chui chuan 》:“shi zuo shang you jian dan zhe ,mao shen qin 。”(jian dan :shi liang guo ren 。qin :chou lou 。)⑦ji hui ;shi ji ;shi yun 。《lun yu ·yang huo 》:“hao cong shi er ji shi shi ,ke wei zhi hu ?”《xin tang shu ·wu ping yi chuan 》:“shi bu zai lai ,rong nan ren jie 。”(rong :rong hua fu gui 。)⑧ge shi ;ying shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“qiu shui shi zhi ,bai chuan guan he 。”⑨shi dai ;shi shi 。《lv shi chun qiu · cha jin 》:“shi yi shi yi ,bian fa yi yi 。”⑩shi shi ;shi shang 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“zhuang ba di sheng wen fu xu :hua mei shen jian ru shi mo ?”(11)fu ci 。yong yi biao shi shi jian 。1. biao shi hang wei bu duan fa sheng ,xiang dang yu “chang chang ”、“jing chang ”。han yu 《hang nan 》:“sheng ren bu shi chu ,xian ren bu shi chu 。”(bu shi :han you 。)2. biao shi hang wei ou er fa sheng ,xiang dang yu “you shi ”、“shi er ”。du fu 《zi lang (làng)zhong ling qi zi que fu shu shan hang san shou 》zhi san :“hang se di yin jian ,ren yan shi you mo 。”(12)tong “ci (sì)”。deng hou 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”

    dian :

    ①xi xiao ban hen 。《jin shu ·yuan hong chuan 》:“ru bi bai gui ,zhi mo chen dian 。”②han zi de yi chong bi hua ,ji “dian ”。wang xi zhi 《ti wei fu ren bi zhen tu hou 》:“mei zuo yi dian ,chang yin feng er wei zhi 。”③jia dian ;biao dian gou dou 。《song shi ·ru lin chuan ·he ji 》:“fan suo dou mo bu jia biao dian 。”④xiang xia wei dong huo yi chu ji li de dong zuo 。du fu 《qu jiang 》:“chuan hua jia die shen shen jian ,dian shui qing ting kuan kuan fei 。”⑤yi dian yi di de la xia 。cen can 《xi ye sheng ji shi 》:“xi ye chong yun kai shu hui ,bei shan shu yu dian chao yi 。”(xi ye :zhong shu sheng de bie chen ,jian chen xi ye 。)⑥yin huo ;ran huo 。cen can 《zi pan ling jian hai shao shi ju zhi qiu xi ping tiao 》shi :“huo dian yi yang cun 。”⑦zhi shi ;zhi dian 。《xing shi heng yan ·wu ya nei lin zhou fu yao 》:“zhe gou hua que dian xing le he xiao jie 。”⑧cha shu ;dian shu 。xin qi ji 《po zhen zi ·wei chen tong fu fu zhuang ci yi ji zhi 》:“sha chang qiu dian bing 。”⑨zheng diao 。gu le fu 《mu lan shi 》:“zuo ye jian jun tie ,ke han da dian bing 。”⑩liang ci 。biao shi shi jian 。jiu shi ye jian ji shi chan wei 。yi ye fen wu geng ,yi geng fen wu dian 。《yuan shi ·xing fa zhi san 》:“zhu ye jin ,yi geng san dian ,zhong sheng jue ,jin ren hang 。”

    cheng :

    (yi )①shui qing 。wang an dan 《gui zhi xiang ·deng lin song mu 》:“qian li cheng jiang shi lian 。”(lian :yi chong bai se de si zhi pin 。)②jing ;shi an jing 。lv yan 《shui long yin 》:“mo shi cheng xin ding zhi ,ju zhen yang 、dou gui yi chu 。”(zhen yang :ji zhen yang zhi qi ,shi dao jia zhui qiu de 。) (er )dèng cheng qing 。rang ye ti zhong de za zhi chen xia qu 。《san guo zhi ·wu shu ·sun jing chuan 》:“qing lian yu shui zhuo ,bing yin zhi duo fu tong ,ling cu ju ying (yīng)fou (fǒu)shu bai kou cheng shui 。”

    chu :

    (yi )①ting liu ;xiu xi 。han yu 《da li yi shu 》:“chu re wang ,hang re wei ,yan hu ji re sai ,mang hu ji re mi 。”②ju zhu 。qu yuan 《jiu zhang ·she jiang 》:“you du chu hu shan zhong 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“ju miao tang zhi gao ,ze you ji min ,chu jiang hu zhi yuan ,ze you ji jun 。”③an ;cun 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“ren zhi xian bu xiao pi ru shu yi ,zai suo zi chu er 。”④jiao wang ;xiang chu 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“yu gui qiu xiang chu er shi ri ,zheng qu zhi ,lv dang si 。”⑤chu zhi ;ban li 。《kong qiao dong na fei 》:“chu fen kuo xiong yi ,na de zi ren zhuan !”⑥chu fa 。《jin shu ·shi huo zhi 》:“ren jian qiao wei jian duo ,jing shi gu yi yao (yāo)li ,zuo bao juan yi wei shi ,sui chu yi yan xing er bu neng jin ye 。”(yao :qiu qu 。) (er )chù chu suo ;de fang 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“zhi shui cao chu ,jun de yi bu fa 。”

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    hong :

    ①shen shui ;shui shen 。guo pu 《jiang fu 》:“ji hong liang er hai yun ,zhuang tao tian yi miao mang 。”you zhi shen shui ;tan 。du fu 《liu jiu fa cao zheng xia qiu dan men yan ji 》:“wan lai heng chui hao ,hong xia yi long yin 。”②liang ci 。qing shui yi dao huo yi pian jiao yi hong 。li he 《meng tian 》:“yao wang ji zhou jiu dian yan ,yi hong hai shui bei zhong xie 。”(ji zhou :zhong zhou ,zhi zhong guo 。)③gu shui ming 。zai jin he na sheng zhe cheng xi bei 。《chun qiu ·xi gong er shi er nian 》:“song gong ji chu ren zhan yu hong 。”

    you :

    ①gu shui ming 。zai hu bei sheng 。②dong zhi wu ti nei suo han de zhi fang wu zhi 。zhang hua 《bo wu zhi ·wu li 》:“wu di tai shi zhong ,wu ku huo ,ji you suo zhi 。”(huo :huo zai 。)③yong you tu ma 。cai xiang 《cha lu ·se 》:“cha se gui bai ,er bing cha duo yi zhen gao you ji mian 。”[you you ]1. guang run de yang zi 。《shi ji ·song wei zi shi jia 》:“mai xiu jian jian xi ,he shu you you 。”(jian jian :yang hua tu sui de yang zi 。)2.liu dong de yang zi 。chang xing rong yun qi 、shui 。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“zi wo tian fu ,yun zhi you you 。”liu xiang 《jiu tan ·xi xian 》:“jiang 、xiang you you ,chang liu gu xi 。”3.he yue gong jin de yang zi 。《li ji ·yu zao 》:“ji yi san jue er you you yi tui 。”(yi li yin san jue er zhi 。)4.you ran zi de de yang zi 。yuan zhen 《yang cheng yi 》:“ren xin liang qi qi ,wo du le you you 。”5.zhong duo de yang zi ;an da de yang zi 。《lie nv chuan ·liu xia hui qi 》:“you you zhi min ,jiang xian yu hai ,wu neng yi hu 。”cui yu xi 《feng he sheng zhi song zhang shui xun bian 》:“he he huang wei zhen ,you you sheng ze pang 。”[you ran ]1. xing qi de yang zi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“tian you ran zuo yun ,pei ran xia yu ,ze miao bo ran xing zhi yi 。”2. zi ran er ran de 。su shi 《liu hou lun 》:“you ran er bu guai 。”3.shu huan zi ru de yang zi 。《kong zi jia yu ·wu yi 》:“you ran re jiang ke yue er zhong bu ke ji zhe ,ci ze jun zi ye 。”4.you xian de yang zi 。su shi 《ci yun da wang ding guo 》:“you ran du zhuo wo qing xu 。”