• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 意鐘老柏青,義動修蛇蟄。

    “意鐘老柏青,義動修蛇蟄。”詩句出處:《送率府程錄還鄉》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    鄙夫行衰謝,抱病昏妄集。常時往還人,記一不識十。
    程侯晚相遇,與語才傑立。熏然耳目開,頗覺聰明入。
    千載得鮑叔,末契有所及。意鐘老柏青,義動修蛇蟄。
    若人可數見,慰我垂白泣。告別無淹晷,百憂復相襲。
    內愧突不黔,庶羞以賙給。素絲挈長魚,碧酒隨玉粒。
    途窮見交態,世梗悲路澀。東風吹春冰,泱莽後土濕。
    念君惜羽翮,既飽更思戢。莫作翻雲鶻,聞呼向禽急。

    【註釋】:

    意:

    ①心意;意圖。《公羊傳·隱公三年》:“此非先君之意也。”賈思勰《齊民要術序》:“蔡倫立意造紙。”又意思。劉勰《文心雕龍·鎔裁》:“善刪者字去而意留。”②懷疑。《列子 ·說符》:“人有亡鐵(fū夫)者,意其鄰之子。”(亡:丟失。鐵:斧子。)③意料。《史記·項羽本紀》:“然不自意能先入關破秦。”[意者]想來大概是……。《莊子·天運》:“意者其運轉而不能自止邪。”(想來天大概是運轉而不會自己停止吧。)④通“抑”。表示選擇。相當於現代漢語的“還是”。《墨子·耕柱》:“子之義將匿耶? 意將以告人乎?”(匿:隱藏。)⑤yī(依)。通“噫”。嘆詞。《莊子·在宥》:“意! 甚矣戰,其無愧而不知恥也甚矣!”

    鐘:

    一種打擊樂器。《管子·任法》:“鐘鼓竽瑟。”

    老:

    ①年歲大。《詩經·邶風·擊鼓》:“與子偕老。”(偕:一同。)《老子》第十八章:“民至老死不相往來。”②衰老。辛棄疾《永遇樂·京口北固亭懷古》:“廉頗老矣,尚能飯否?”③老年人。《戰國策·齊策》:“民扶老攜幼,迎君道中。”特用於對資深長者的敬稱。《詩經·小雅·十月之交》:“不憖遺一老。”(憖yìn:願)④老死;終老。死的諱稱。張溥《五人墓碑記》:“令五人者保其首領以老於戶牖之下。”⑤敬老,養老。《孟子·梁惠王上》:“老吾老以及人之老。”⑥熟練,有經驗。歐陽修《為君難論》:“其父奢,趙之名將,老用於兵者也。”⑦對公卿大夫的總稱。《左傳·昭公十三年》:“天子之老,請帥王賦。”也指大夫的傢臣《論語·憲問》:“孟公綽為趙魏老則優。”(孟公綽:魯大夫。趙魏:都是晉國的世卿。)⑧告老;年老退休。《左傳·襄公三年》:“祁奚請老。”(祁奚:晉大夫。)⑨年久的;歷時久遠的。原來的(與“新”相對)。方苞《獄中雜記》:“而獄中為老監者四,監五室。”⑩陳舊的。歸有光《項脊軒志》:“百年老屋,塵泥滲漉。”(11)前綴。用於稱人、排列次序和某些動植物名。蘇軾《江城子·密州出獵》:“老夫聊發少年狂。”

    青:

    ①深綠色。劉禹錫《陋室銘》:“草色入簾青。”②藍色。《荀子·勸學》:“青,取之於藍而青於藍。”③黑色。《尚書·禹貢》:“厥土青黎。”④青色的東西。《漢書·成帝紀》:“青綠,民所常服。”⑤青州,古州名。先秦為九州之一。在今山東境內。

    義:

    (一)①合宜;合理。《論語·公冶長》:“其養民也惠,其使民也義。”(使:役使。)也指合宜的道德、行為或道理。《左傳·隱公元年》:“多行不義,必自斃。”②正義;道義。《孟子·盡心下》:“春秋無義戰。”③指卓異過人的品行與節操。《史記·信陵君列傳》:“以公子之高義,為能急人之困。”(急:急於援助。)④名分。《商君書·君臣》:“古者未有君臣上下之時,民亂而不治,是以聖人列貴賤,制爵秩,立名號,以別君臣上下之義也。”(秩:等級;次序。)⑤交情;情分。《古今小說·蔣興哥重會珍珠衫》:“兩下恩深義重,各不相舍。”⑥意義;含義。《晉書·王隱傳》:“文體混漫,義不可解。”⑦公益的;為公益事業而舉辦的。幹寶《搜神記》卷十一:“(周)暢收葬洛陽城旁客死駭骨萬餘,為立義塚(zhǒng)。”(客:寄居他鄉。塚:墳墓。)⑧因領養或拜認而結成的親屬關系。楊衒之《洛陽伽藍記·景興尼寺》:“汝南王聞而異之,拜為義父。”⑨假的;人造的。《新唐書·五行志一》:“義髻(jì)拋河裡。”(髻:發髻。)⑩通“議”。議論。《戰國策·東周策》:“秦王不聽群臣父兄之義而攻宜陽。”《呂氏春秋· 上農》:“民農則重,重則少私義,少私義則公法立。”(11)通“俄é”。邪曲。《左傳·文公十八年》:“掩義隱賊。” (二)yí ①儀容;狀貌。《漢書·高帝紀下》:“遣詣相國府,署行、義、年。”②禮儀;儀制。《左傳·莊公二十三年》:“朝以正班爵之義。”

    動:

    ①行動; 活動。《周易·系辭下》:“變動以利言,吉兇以情遷。”(利:利益。遷:變易。)《孫臏兵法·見威王》:“事備而後動。”②勞作;勞動。《孟子· 滕文公上》:“為民父母,使民盻盻(xì)然,將終歲勤動,不得以養其父母。”(盻盻:恨視。)③震動;移動。《孫子兵法· 軍爭》:“懸權而動。”李商隱《瑤池》詩:“黃竹歌聲動地哀。”④使用;動用。蘇軾《辨黃慶基彈劾札子》:“若一一似此羅織人言,則天下之人更不敢開口動筆矣。”⑤發動;開動。《漢書·魏相傳》:“今邊郡困乏……常恐不能自存,難以動兵。”劉肅《大唐新語·極諫》:“今所幸宮去京二百餘裡,鑾輿動軔,俄經旬日,非可朝行暮至也。”(幸:舊指皇帝親臨。動軔:啟動車輛。)⑥萌發;發生。《齊民要術·插刜》:“刜葉微動為上時,將欲開莩為下時。”(上時:最好的時間。開莩:葉子裂開。)⑦改變;變化。《後漢書·班固傳》:“君臣動色,左右相趨。”⑧感動;觸動。《史記·絳侯周勃世傢》:“天子為動,改容式車。”⑨懷念。杜甫《詠懷古跡五首》之一:“庾信生平最蕭瑟,暮年詩賦動鄉關。”⑩引動;牽動。柳宗元《答貢士沈起書》:“謹以所示佈露於聞人,羅列於坐隅,使識者動目,聞者傾耳。”(聞人:有名望的人。坐:“座”本字,座位。)(11)指動物。歸有光《二石說》:“至仁之澤,洋洋乎被動植矣。”(被:施加。)(12)副詞。表示動作行為發生次數很多,相當於“常常”“動不動”。《漢書·食貨志上》:“又動欲慕古,不度時宜。”

    修:

    ①修飾;裝飾。《楚辭·九歌·湘君》:“美要眇兮宜修。”②整治;治理。賈誼《過秦論》:“修守戰之具。”③修建。范仲淹《嶽陽樓記》:“乃重修嶽陽樓。”④編撰;著。《北史·序傳》:“私為修撰。”⑤研習;修養。《禮記·大學》:“如琢如磨者,自修也。”《左傳·莊公八年》:“姑務修德,以待時乎!”(姑:姑且。務:致力。時:時機。)⑥特指佛、道教徒修行。⑦長;高。曹植《洛神賦》:“修短合度。”⑧善;美好。張衡《西京賦》:“要紹修態。”

    蟄:

    ①動物冬眠,藏伏起來不食不動。《周易 · 系辭下》:“龍蛇之蟄,以存身也。”《呂氏春秋·孟春》:“東風解凍,蟄蟲始振。”(東風:春風。振:活動。)②冬季藏伏起來的動物。張衡《東京賦》:“啟諸蟄於潛戶。”(戶:指洞穴。)王禹偁《春居雜興》:“一夜春雷百蟄空,山傢離落起蛇蟲。”③人隱居不出。辛棄疾《水調歌頭·又和趙景明知縣韻》:“莫管旁人嘲罵,深蟄要驚雷。”[蟄蟄]眾多的樣子。《詩經·周南·螽斯》:“宜爾子孫,蟄蟄兮。”


  • 意钟老柏青,义动修蛇蛰。

    “意钟老柏青,义动修蛇蛰。”诗句出处:《送率府程录还乡》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    鄙夫行衰谢,抱病昏妄集。常时往还人,记一不识十。
    程侯晚相遇,与语才杰立。熏然耳目开,颇觉聪明入。
    千载得鲍叔,末契有所及。意钟老柏青,义动修蛇蛰。
    若人可数见,慰我垂白泣。告别无淹晷,百忧复相袭。
    内愧突不黔,庶羞以赒给。素丝挈长鱼,碧酒随玉粒。
    途穷见交态,世梗悲路涩。东风吹春冰,泱莽后土湿。
    念君惜羽翮,既饱更思戢。莫作翻云鹘,闻呼向禽急。

    【注释】:

    意:

    ①心意;意图。《公羊传·隐公三年》:“此非先君之意也。”贾思勰《齐民要术序》:“蔡伦立意造纸。”又意思。刘勰《文心雕龙·镕裁》:“善删者字去而意留。”②怀疑。《列子 ·说符》:“人有亡铁(fū夫)者,意其邻之子。”(亡:丢失。铁:斧子。)③意料。《史记·项羽本纪》:“然不自意能先入关破秦。”[意者]想来大概是……。《庄子·天运》:“意者其运转而不能自止邪。”(想来天大概是运转而不会自己停止吧。)④通“抑”。表示选择。相当于现代汉语的“还是”。《墨子·耕柱》:“子之义将匿耶? 意将以告人乎?”(匿:隐藏。)⑤yī(依)。通“噫”。叹词。《庄子·在宥》:“意! 甚矣战,其无愧而不知耻也甚矣!”

    钟:

    一种打击乐器。《管子·任法》:“钟鼓竽瑟。”

    老:

    ①年岁大。《诗经·邶风·击鼓》:“与子偕老。”(偕:一同。)《老子》第十八章:“民至老死不相往来。”②衰老。辛弃疾《永遇乐·京口北固亭怀古》:“廉颇老矣,尚能饭否?”③老年人。《战国策·齐策》:“民扶老携幼,迎君道中。”特用于对资深长者的敬称。《诗经·小雅·十月之交》:“不慭遗一老。”(慭yìn:愿)④老死;终老。死的讳称。张溥《五人墓碑记》:“令五人者保其首领以老于户牖之下。”⑤敬老,养老。《孟子·梁惠王上》:“老吾老以及人之老。”⑥熟练,有经验。欧阳修《为君难论》:“其父奢,赵之名将,老用于兵者也。”⑦对公卿大夫的总称。《左传·昭公十三年》:“天子之老,请帅王赋。”也指大夫的家臣《论语·宪问》:“孟公绰为赵魏老则优。”(孟公绰:鲁大夫。赵魏:都是晋国的世卿。)⑧告老;年老退休。《左传·襄公三年》:“祁奚请老。”(祁奚:晋大夫。)⑨年久的;历时久远的。原来的(与“新”相对)。方苞《狱中杂记》:“而狱中为老监者四,监五室。”⑩陈旧的。归有光《项脊轩志》:“百年老屋,尘泥渗漉。”(11)前缀。用于称人、排列次序和某些动植物名。苏轼《江城子·密州出猎》:“老夫聊发少年狂。”

    青:

    ①深绿色。刘禹锡《陋室铭》:“草色入簾青。”②蓝色。《荀子·劝学》:“青,取之于蓝而青于蓝。”③黑色。《尚书·禹贡》:“厥土青黎。”④青色的东西。《汉书·成帝纪》:“青绿,民所常服。”⑤青州,古州名。先秦为九州之一。在今山东境内。

    义:

    (一)①合宜;合理。《论语·公冶长》:“其养民也惠,其使民也义。”(使:役使。)也指合宜的道德、行为或道理。《左传·隐公元年》:“多行不义,必自毙。”②正义;道义。《孟子·尽心下》:“春秋无义战。”③指卓异过人的品行与节操。《史记·信陵君列传》:“以公子之高义,为能急人之困。”(急:急于援助。)④名分。《商君书·君臣》:“古者未有君臣上下之时,民乱而不治,是以圣人列贵贱,制爵秩,立名号,以别君臣上下之义也。”(秩:等级;次序。)⑤交情;情分。《古今小说·蒋兴哥重会珍珠衫》:“两下恩深义重,各不相舍。”⑥意义;含义。《晋书·王隐传》:“文体混漫,义不可解。”⑦公益的;为公益事业而举办的。干宝《搜神记》卷十一:“(周)畅收葬洛阳城旁客死骇骨万余,为立义冢(zhǒng)。”(客:寄居他乡。冢:坟墓。)⑧因领养或拜认而结成的亲属关系。杨衒之《洛阳伽蓝记·景兴尼寺》:“汝南王闻而异之,拜为义父。”⑨假的;人造的。《新唐书·五行志一》:“义髻(jì)抛河里。”(髻:发髻。)⑩通“议”。议论。《战国策·东周策》:“秦王不听群臣父兄之义而攻宜阳。”《吕氏春秋· 上农》:“民农则重,重则少私义,少私义则公法立。”(11)通“俄é”。邪曲。《左传·文公十八年》:“掩义隐贼。” (二)yí ①仪容;状貌。《汉书·高帝纪下》:“遣诣相国府,署行、义、年。”②礼仪;仪制。《左传·庄公二十三年》:“朝以正班爵之义。”

    动:

    ①行动; 活动。《周易·系辞下》:“变动以利言,吉凶以情迁。”(利:利益。迁:变易。)《孙膑兵法·见威王》:“事备而后动。”②劳作;劳动。《孟子· 滕文公上》:“为民父母,使民盻盻(xì)然,将终岁勤动,不得以养其父母。”(盻盻:恨视。)③震动;移动。《孙子兵法· 军争》:“悬权而动。”李商隐《瑶池》诗:“黄竹歌声动地哀。”④使用;动用。苏轼《辨黄庆基弹劾札子》:“若一一似此罗织人言,则天下之人更不敢开口动笔矣。”⑤发动;开动。《汉书·魏相传》:“今边郡困乏……常恐不能自存,难以动兵。”刘肃《大唐新语·极谏》:“今所幸宫去京二百余里,銮舆动轫,俄经旬日,非可朝行暮至也。”(幸:旧指皇帝亲临。动轫:启动车辆。)⑥萌发;发生。《齐民要术·插刜》:“刜叶微动为上时,将欲开莩为下时。”(上时:最好的时间。开莩:叶子裂开。)⑦改变;变化。《后汉书·班固传》:“君臣动色,左右相趋。”⑧感动;触动。《史记·绛侯周勃世家》:“天子为动,改容式车。”⑨怀念。杜甫《咏怀古迹五首》之一:“庾信生平最萧瑟,暮年诗赋动乡关。”⑩引动;牵动。柳宗元《答贡士沈起书》:“谨以所示布露于闻人,罗列于坐隅,使识者动目,闻者倾耳。”(闻人:有名望的人。坐:“座”本字,座位。)(11)指动物。归有光《二石说》:“至仁之泽,洋洋乎被动植矣。”(被:施加。)(12)副词。表示动作行为发生次数很多,相当于“常常”“动不动”。《汉书·食货志上》:“又动欲慕古,不度时宜。”

    修:

    ①修饰;装饰。《楚辞·九歌·湘君》:“美要眇兮宜修。”②整治;治理。贾谊《过秦论》:“修守战之具。”③修建。范仲淹《岳阳楼记》:“乃重修岳阳楼。”④编撰;著。《北史·序传》:“私为修撰。”⑤研习;修养。《礼记·大学》:“如琢如磨者,自修也。”《左传·庄公八年》:“姑务修德,以待时乎!”(姑:姑且。务:致力。时:时机。)⑥特指佛、道教徒修行。⑦长;高。曹植《洛神赋》:“修短合度。”⑧善;美好。张衡《西京赋》:“要绍修态。”

    蛰:

    ①动物冬眠,藏伏起来不食不动。《周易 · 系辞下》:“龙蛇之蛰,以存身也。”《吕氏春秋·孟春》:“东风解冻,蛰虫始振。”(东风:春风。振:活动。)②冬季藏伏起来的动物。张衡《东京赋》:“启诸蛰于潜户。”(户:指洞穴。)王禹偁《春居杂兴》:“一夜春雷百蛰空,山家离落起蛇虫。”③人隐居不出。辛弃疾《水调歌头·又和赵景明知县韵》:“莫管旁人嘲骂,深蛰要惊雷。”[蛰蛰]众多的样子。《诗经·周南·螽斯》:“宜尔子孙,蛰蛰兮。”


  • yi zhong lao bai qing ,yi dong xiu she zhe 。

    “yi zhong lao bai qing ,yi dong xiu she zhe 。”shi gou chu chu :《song lv fu cheng lu hai xiang 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    bi fu hang cui xie ,bao bing hun wang ji 。chang shi wang hai ren ,ji yi bu shi shi 。
    cheng hou wan xiang yu ,yu yu cai jie li 。xun ran er mu kai ,po jiao cong ming ru 。
    qian zai de bao shu ,mo qi you suo ji 。yi zhong lao bai qing ,yi dong xiu she zhe 。
    re ren ke shu jian ,wei wo chui bai qi 。gao bie mo yan gui ,bai you fu xiang xi 。
    nei kui tu bu qian ,shu xiu yi zhou gei 。su si qie chang yu ,bi jiu sui yu li 。
    tu qiong jian jiao tai ,shi geng bei lu se 。dong feng chui chun bing ,yang mang hou tu shi 。
    nian jun xi yu he ,ji bao geng sai ji 。mo zuo fan yun gu ,wen hu xiang qin ji 。

    【zhu shi 】:

    yi :

    ①xin yi ;yi tu 。《gong yang chuan ·yin gong san nian 》:“ci fei xian jun zhi yi ye 。”gu sai xie 《ji min yao shu xu 》:“cai lun li yi zao zhi 。”you yi sai 。liu xie 《wen xin diao long ·rong cai 》:“shan shan zhe zi qu er yi liu 。”②huai yi 。《lie zi ·shui fu 》:“ren you wang tie (fūfu )zhe ,yi ji lin zhi zi 。”(wang :diu shi 。tie :fu zi 。)③yi liao 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“ran bu zi yi neng xian ru guan po qin 。”[yi zhe ]xiang lai da gai shi ……。《zhuang zi ·tian yun 》:“yi zhe ji yun zhuai er bu neng zi zhi xie 。”(xiang lai tian da gai shi yun zhuai er bu hui zi ji ting zhi ba 。)④tong “yi ”。biao shi shua ze 。xiang dang yu xian dai han yu de “hai shi ”。《mo zi ·geng zhu 》:“zi zhi yi jiang ni ye ? yi jiang yi gao ren hu ?”(ni :yin cang 。)⑤yī(yi )。tong “yi ”。tan ci 。《zhuang zi ·zai you 》:“yi ! shen yi zhan ,ji mo kui er bu zhi chi ye shen yi !”

    zhong :

    yi chong da ji le qi 。《guan zi ·ren fa 》:“zhong gu yu se 。”

    lao :

    ①nian sui da 。《shi jing ·bei feng ·ji gu 》:“yu zi xie lao 。”(xie :yi tong 。)《lao zi 》di shi ba zhang :“min zhi lao si bu xiang wang lai 。”②cui lao 。xin qi ji 《yong yu le ·jing kou bei gu ting huai gu 》:“lian po lao yi ,shang neng fan fou ?”③lao nian ren 。《zhan guo ce ·ji ce 》:“min fu lao xie you ,ying jun dao zhong 。”te yong yu dui zi shen chang zhe de jing chen 。《shi jing ·xiao ya ·shi yue zhi jiao 》:“bu yin wei yi lao 。”(yin yìn:yuan )④lao si ;zhong lao 。si de hui chen 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“ling wu ren zhe bao ji shou ling yi lao yu hu you zhi xia 。”⑤jing lao ,yang lao 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“lao wu lao yi ji ren zhi lao 。”⑥shou lian ,you jing yan 。ou yang xiu 《wei jun nan lun 》:“ji fu she ,zhao zhi ming jiang ,lao yong yu bing zhe ye 。”⑦dui gong qing da fu de zong chen 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“tian zi zhi lao ,qing shuai wang fu 。”ye zhi da fu de jia chen 《lun yu ·xian wen 》:“meng gong chao wei zhao wei lao ze you 。”(meng gong chao :lu da fu 。zhao wei :dou shi jin guo de shi qing 。)⑧gao lao ;nian lao tui xiu 。《zuo chuan ·xiang gong san nian 》:“qi xi qing lao 。”(qi xi :jin da fu 。)⑨nian jiu de ;li shi jiu yuan de 。yuan lai de (yu “xin ”xiang dui )。fang bao 《yu zhong za ji 》:“er yu zhong wei lao jian zhe si ,jian wu shi 。”⑩chen jiu de 。gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“bai nian lao wu ,chen ni shen lu 。”(11)qian chuo 。yong yu chen ren 、pai lie ci xu he mou xie dong zhi wu ming 。su shi 《jiang cheng zi ·mi zhou chu lie 》:“lao fu liao fa shao nian kuang 。”

    qing :

    ①shen lu se 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“cao se ru 簾qing 。”②lan se 。《xun zi ·quan xue 》:“qing ,qu zhi yu lan er qing yu lan 。”③hei se 。《shang shu ·yu gong 》:“jue tu qing li 。”④qing se de dong xi 。《han shu ·cheng di ji 》:“qing lu ,min suo chang fu 。”⑤qing zhou ,gu zhou ming 。xian qin wei jiu zhou zhi yi 。zai jin shan dong jing nei 。

    yi :

    (yi )①ge yi ;ge li 。《lun yu ·gong ye chang 》:“ji yang min ye hui ,ji shi min ye yi 。”(shi :yi shi 。)ye zhi ge yi de dao de 、hang wei huo dao li 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“duo hang bu yi ,bi zi bi 。”②zheng yi ;dao yi 。《meng zi ·jin xin xia 》:“chun qiu mo yi zhan 。”③zhi zhuo yi guo ren de pin hang yu jie cao 。《shi ji ·xin ling jun lie chuan 》:“yi gong zi zhi gao yi ,wei neng ji ren zhi kun 。”(ji :ji yu yuan zhu 。)④ming fen 。《shang jun shu ·jun chen 》:“gu zhe wei you jun chen shang xia zhi shi ,min luan er bu zhi ,shi yi sheng ren lie gui jian ,zhi jue zhi ,li ming hao ,yi bie jun chen shang xia zhi yi ye 。”(zhi :deng ji ;ci xu 。)⑤jiao qing ;qing fen 。《gu jin xiao shui ·jiang xing ge chong hui zhen zhu shan 》:“liang xia en shen yi chong ,ge bu xiang she 。”⑥yi yi ;han yi 。《jin shu ·wang yin chuan 》:“wen ti hun man ,yi bu ke jie 。”⑦gong yi de ;wei gong yi shi ye er ju ban de 。gan bao 《sou shen ji 》juan shi yi :“(zhou )chang shou zang luo yang cheng pang ke si hai gu mo yu ,wei li yi zhong (zhǒng)。”(ke :ji ju ta xiang 。zhong :fen mu 。)⑧yin ling yang huo bai ren er jie cheng de qin shu guan ji 。yang xuan zhi 《luo yang ga lan ji ·jing xing ni si 》:“ru na wang wen er yi zhi ,bai wei yi fu 。”⑨jia de ;ren zao de 。《xin tang shu ·wu hang zhi yi 》:“yi ji (jì)pao he li 。”(ji :fa ji 。)⑩tong “yi ”。yi lun 。《zhan guo ce ·dong zhou ce 》:“qin wang bu ting qun chen fu xiong zhi yi er gong yi yang 。”《lv shi chun qiu · shang nong 》:“min nong ze chong ,chong ze shao si yi ,shao si yi ze gong fa li 。”(11)tong “e é”。xie qu 。《zuo chuan ·wen gong shi ba nian 》:“yan yi yin zei 。” (er )yí ①yi rong ;zhuang mao 。《han shu ·gao di ji xia 》:“qian yi xiang guo fu ,shu hang 、yi 、nian 。”②li yi ;yi zhi 。《zuo chuan ·zhuang gong er shi san nian 》:“chao yi zheng ban jue zhi yi 。”

    dong :

    ①hang dong ; huo dong 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“bian dong yi li yan ,ji xiong yi qing qian 。”(li :li yi 。qian :bian yi 。)《sun bin bing fa ·jian wei wang 》:“shi bei er hou dong 。”②lao zuo ;lao dong 。《meng zi · teng wen gong shang 》:“wei min fu mu ,shi min xi xi (xì)ran ,jiang zhong sui qin dong ,bu de yi yang ji fu mu 。”(xi xi :hen shi 。)③zhen dong ;yi dong 。《sun zi bing fa · jun zheng 》:“xuan quan er dong 。”li shang yin 《yao chi 》shi :“huang zhu ge sheng dong de ai 。”④shi yong ;dong yong 。su shi 《bian huang qing ji dan he zha zi 》:“re yi yi shi ci luo zhi ren yan ,ze tian xia zhi ren geng bu gan kai kou dong bi yi 。”⑤fa dong ;kai dong 。《han shu ·wei xiang chuan 》:“jin bian jun kun fa ……chang kong bu neng zi cun ,nan yi dong bing 。”liu su 《da tang xin yu ·ji jian 》:“jin suo xing gong qu jing er bai yu li ,luan yu dong ren ,e jing xun ri ,fei ke chao hang mu zhi ye 。”(xing :jiu zhi huang di qin lin 。dong ren :qi dong che liang 。)⑥meng fa ;fa sheng 。《ji min yao shu ·cha fu 》:“fu xie wei dong wei shang shi ,jiang yu kai fu wei xia shi 。”(shang shi :zui hao de shi jian 。kai fu :xie zi lie kai 。)⑦gai bian ;bian hua 。《hou han shu ·ban gu chuan 》:“jun chen dong se ,zuo you xiang qu 。”⑧gan dong ;chu dong 。《shi ji ·jiang hou zhou bo shi jia 》:“tian zi wei dong ,gai rong shi che 。”⑨huai nian 。du fu 《yong huai gu ji wu shou 》zhi yi :“yu xin sheng ping zui xiao se ,mu nian shi fu dong xiang guan 。”⑩yin dong ;qian dong 。liu zong yuan 《da gong shi shen qi shu 》:“jin yi suo shi bu lou yu wen ren ,luo lie yu zuo yu ,shi shi zhe dong mu ,wen zhe qing er 。”(wen ren :you ming wang de ren 。zuo :“zuo ”ben zi ,zuo wei 。)(11)zhi dong wu 。gui you guang 《er dan shui 》:“zhi ren zhi ze ,xiang xiang hu bei dong zhi yi 。”(bei :shi jia 。)(12)fu ci 。biao shi dong zuo hang wei fa sheng ci shu hen duo ,xiang dang yu “chang chang ”“dong bu dong ”。《han shu ·shi huo zhi shang 》:“you dong yu mu gu ,bu du shi yi 。”

    xiu :

    ①xiu shi ;zhuang shi 。《chu ci ·jiu ge ·xiang jun 》:“mei yao miao xi yi xiu 。”②zheng zhi ;zhi li 。gu yi 《guo qin lun 》:“xiu shou zhan zhi ju 。”③xiu jian 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“nai chong xiu yue yang lou 。”④bian zhuan ;zhe 。《bei shi ·xu chuan 》:“si wei xiu zhuan 。”⑤yan xi ;xiu yang 。《li ji ·da xue 》:“ru zhuo ru mo zhe ,zi xiu ye 。”《zuo chuan ·zhuang gong ba nian 》:“gu wu xiu de ,yi dai shi hu !”(gu :gu ju 。wu :zhi li 。shi :shi ji 。)⑥te zhi fo 、dao jiao tu xiu hang 。⑦chang ;gao 。cao zhi 《luo shen fu 》:“xiu duan ge du 。”⑧shan ;mei hao 。zhang heng 《xi jing fu 》:“yao shao xiu tai 。”

    zhe :

    ①dong wu dong mian ,cang fu qi lai bu shi bu dong 。《zhou yi · ji ci xia 》:“long she zhi zhe ,yi cun shen ye 。”《lv shi chun qiu ·meng chun 》:“dong feng jie dong ,zhe chong shi zhen 。”(dong feng :chun feng 。zhen :huo dong 。)②dong ji cang fu qi lai de dong wu 。zhang heng 《dong jing fu 》:“qi zhu zhe yu qian hu 。”(hu :zhi dong xue 。)wang yu cheng 《chun ju za xing 》:“yi ye chun lei bai zhe kong ,shan jia li la qi she chong 。”③ren yin ju bu chu 。xin qi ji 《shui diao ge tou ·you he zhao jing ming zhi xian yun 》:“mo guan pang ren chao ma ,shen zhe yao jing lei 。”[zhe zhe ]zhong duo de yang zi 。《shi jing ·zhou na ·zhong si 》:“yi er zi sun ,zhe zhe xi 。”