- 繁体
- 简体
- 拼音
-
勢吞月窟侵太白,氣連赤坂通單於。
“勢吞月窟侵太白,氣連赤坂通單於。”詩句出處:《熱海行,送崔侍禦還京》;是唐朝詩人岑參的作品。
中有鯉魚長且肥。岸傍青草常不歇,空中白雪遙旋滅。
蒸沙爍石然虜雲,沸浪炎波煎漢月。陰火潛燒天地爐,
何事偏烘西一隅。勢吞月窟侵太白,氣連赤坂通單於。
送君一醉天山郭,正見夕陽海邊落。柏臺霜威寒逼人,
熱海炎氣為之薄。
【註釋】:
勢:
①勢力;權勢。《韓非子·八說》:“任人者,使有勢也。”辛延年《羽林郎》:“依倚將軍勢。”②依附權勢的;勢利。元稹《出門行》:“仁兄捧屍哭,勢友掉頭諱。”③力量;氣力。《淮南子·脩務》:“(鳥獸蟲等受制於人)各有其自然之勢,無稟受於外,故力竭功沮。”(稟:承受,此指學習。沮:敗。)④氣勢;力量的趨向。曹操《讓縣自明本志令》:“兵勢強盛。”⑤情勢;形勢;態勢。《史記·廉頗藺相如列傳贊》:“方藺相如引璧睨柱,及叱秦王左右,勢不過誅。”賈誼《過秦論》:“仁義不施,而攻守之勢異也。”⑥時機。《孟子·公孫醜上》:“雖有智慧,不如乘勢。”⑦方式;姿勢。《淮南子·脩務》:“夫墨子跌蹄而趍千裡以存楚宋,段幹木闔門不出以安秦魏:夫行與止,其勢相反,而皆可以存國。”(趍:同“趨”,奔向。闔:關閉。)魏學洢《核舟記》:“罔不因勢象形,各具情態。”⑧男性生殖器。《晉書·刑法志》:“淫者割其勢。”吞:
①整個咽下。《楚辭·天問》:“一蛇吞象,厥大何如?”(厥:其。)②隱忍。《後漢書·曹節傳》:“群公卿士,杜口吞聲,莫敢有言。”《南史·王藻傳》:“其人雖眾,然皆患彰遐邇,事隔天朝,故吞言咽理,無敢論訴。”(彰遐邇:遠近都知道。)③消滅;侵占。賈誼《過秦論上》:“吞二周而亡諸侯。”④容納;包容。司馬相如《子虛賦》:“吞若雲夢者八九。”(雲夢:古藪澤名。)薛能《黃河》:“九曲終柔勝,常流可暗吞。”(柔勝:以柔獲勝。指雖然曲折,終能向前。)月:
(一)①月球;月亮。《詩經·陳風·月出》:“月出皎兮。”②月光;月色。陶潛《歸田園居》之三:“晨興理荒穢,帶月荷鋤歸。”③月份。一年的十二分之一。從朔至晦為一月,大月三十日,小月二十九日。《詩經·豳風·七月》:“七月流火,九月授衣。”(火:星名。)④形狀或顏色像月亮的。李賀《昌谷》:“泉樽陶宰酒,月眉謝郎妓。”⑤指婦人的月經。王建《宮詞》:“密奏君王知入月,喚人相伴洗裙裾。”⑥指婦女懷胎的月份。《詩經·大雅·生民》:“誕彌厥月,先生如達。”(誕:助詞。彌:滿。厥:其。先生:初生。達:通“羍”,小羊。)[月氏(zhī)]我國古代西域國名。 (二)ròu 同“肉”。古樂府《孤兒行》:“拔斷蒺藜腸月中,愴欲悲。”(腸:指小腿肚子。)窟:
①土室,即地窨子。《禮記·禮運》:“昔者先王未有宮室,冬則居營窟。”②洞穴。《戰國策·齊策四》:“狡兔有三窟。”又喻壞人居所。侵:
(一)①進犯;進攻。《左傳·僖公四年》:“齊侯以諸侯之師侵蔡。”②侵奪;侵占。《漢書·地理志下》:“至(周)襄王,以河內賜晉文公,又為諸侯所侵,故其分地小。”(分:分封。)③欺凌;傷害;欺負。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“強不侵弱。”韓愈《枯樹》:“老樹無枝葉,風霜不復侵。”④漸進。陳子昂《南山傢園十韻》:“坐觀萬象化,方見百年侵。”⑤逐漸。《列子·湯問》:“帝憑怒,侵減龍伯之國使厄。”⑥逼近。庾肩吾《亂後經夏禹廟》:“侵雲似天闕,照水類河宮。”(闕:宮闕。類:似。)⑦荒年;莊稼歉收。《谷梁傳·襄公二十四年》:“五谷不升謂之大侵。”(升:成熟。) (二)qǐn 長相既矮小又醜陋。又作“寢”。《漢書·田蚡傳》:“田蚡貌侵。”太:
①極大。《淮南子·詮言》:“洞同天地,渾沌為樸,未造而成物,謂之太一。”②極遠。《荀子 · 正論》:“太古薄葬,棺厚三寸,衣衾三領,葬田不妨田。”(不妨田:指無墳丘。)③超過一定數量的。《史記·項羽本紀》:“漢有天下太半,而諸侯皆附之。楚兵罷(pí)食盡,此天亡楚之時也。”(罷:同“疲”。)④對年長、位尊或輩分高的人的尊稱。《漢書·李廣蘇建傳附蘇武》:“來時太夫人已不幸。”《史記·高祖本紀》:“高祖五日一朝太公。”⑤過於;過分。《晉書·夏侯湛傳》:“吾子所以褒飾之太矣。斟酌之喻,非小醜之所堪也。”⑥同“泰”。安泰。《老子》第三十五章:“執大象,天下往,往而不害安平太。”(大象:指事物的本原。)《呂氏春秋·大樂》:“天下太平,萬物安寧。”白:
①白色。《荀子·榮辱》:“目辨白黑美惡。”(辨:辨別。)②純潔。《韓非子·說疑》:“竦(sǒng)心白意。”(竦:恭敬。)③皎潔;明亮。白居易《琵琶行》:“唯見江心秋月白。”④彰明;顯赫。《荀子·天論》:“禮義不加於國傢,則功名不白。”⑤表明;陳述。《呂氏春秋·士節》:“吾將以死白之。”⑥稟告;報告。柳宗元《段太尉逸事狀》:“太尉自州以狀白府。”⑦徒然;平白地。李白《越女詞》五首之四:“相看月未墮,白地斷肝腸。”氣:
①氣;氣體。《列子·天瑞》:“虹霓也,雲霧也,風雨也,四時也,此積氣之成乎天者也。”孟浩然《臨洞庭上張丞相》:“氣蒸雲夢澤,波撼嶽陽城。”②空氣。《列子·天瑞》:“天積氣耳,亡(wú)處亡氣。”(亡:通“無”。)③自然界陰陽風雨等現象。《莊子·逍遙遊》:“禦六氣之辯。”(禦:掌握適應。六氣:指陰陽風雨晦明。辯:同“變”。變化。)④呼吸;氣息。《漢書·蘇建傳附蘇武》:“武氣絕,半日復息。”⑤氣味。《大戴禮記·四代》:“食為味,味為氣。”⑥氣勢;精神狀態。《左傳·莊公十年》:“夫戰,勇氣也。”⑦古代哲學概念。指形成宇宙萬物的最基本的物質實體。《荀子·王制》:“水火有氣而無生。”⑧古代醫學指人體生存要素之一。《呂氏春秋·盡數》:“精不流則氣鬱。”連:
①聯合;集合。《孟子·離婁上》:“故善戰者服上刑,連諸侯者次之。”《史記· 田單列傳》:“樂毅畏誅而不敢歸,以伐齊為名,實欲連兵南面而王(wàng)齊。”(王:稱王。)②連接。陳子龍《寓山賦》:“是山也,峻削孤竦,無所連附。”《後漢書·張衡傳》:“連辟公府,不就。”③連續。何景明《歲晏行》:“長官叫號吏馳突,府帖連催築河卒。”(府帖:府的文書。)④牽連;連累。《史記·商君列傳》:“令民為什伍,而相收司連坐。”⑤同時得到。《列子·湯問》:“一釣而連六鰲。”⑥連同;連帶。葛洪《神仙傳》:“凡傳三人,連子四矣。”⑦姻親關系。《史記·南越列傳》:“(呂嘉)及蒼梧秦王有連。”⑧古代行政區劃名。十國為連。柳宗元《封建論》:“有諸侯而後有方伯連帥。”(方伯:一方諸侯之長。)《禮記·王制》:“十國以為連”。⑨未煉的鉛。後作“鏈”。《史記·貨殖列傳》:“長沙出連錫。”赤:
①紅色。賈思勰《齊民要術·種椒》:“色赤椒好。”②真誠;沒有雜念。韓偓《息兵》:“自有蒼蒼鑒赤誠。”(蒼蒼:天。)③空無所有。《韓非子· 十過》:“晉國大旱,赤地三年。”④裸露;露出身體的一部分或全部。杜甫《早秋苦熱》詩:“安得赤腳踏層冰。”坂:
同“阪”。斜坡;山坡。李白《北上行》:“采薪壟坂長。”(薪:柴。)通:
①通向;通到。陳壽《隆中對》:“西通巴蜀。”《列子·湯問》:“指通豫南,達於漢陰。”②通行;通過。陶淵明《桃花源記》:“初極狹,才通人。”③貫通;沒有阻礙的。周敦頤《愛蓮說》:“中通外直,不蔓不枝。”④順暢;暢通。范仲淹《嶽陽樓記》:“越明年,政通人和,百廢俱興。”⑤疏通。《史記·秦始皇本紀》:“決通川防,夷去險阻。”《北史·宇文愷傳》:“今錄其疑難,為之通釋,皆出證據,以相發明。”(發明:闡明。)⑥流通;交換。薛福成《變法》:“環大地九萬裡之內,罔不通使互市。”(罔:無。)⑦交往;溝通。《左傳 · 桓公七年》:“衛孫桓子來盟,始通。”周密《齊東野語》卷十:“既貴,恥其傢微,陰有所遺,而絕不與通。”⑧四通八達的。《晉書·列女傳》:“恨不得梟(xiāo)汝首於通逵,以塞大恥。”(梟:斬首懸掛。逵:大路。)⑨知曉;通曉。《呂氏春秋·謹聽》:“通乎己之不足,則不與物爭矣。”嵇康《釋私論》:“是故言君子,則以無措為主,以通物為美。”⑩開通;開明。《漢書·孝成趙皇後傳》:“知陛下有賢聖通明之德,仁孝子愛之恩。”(11)傳達;通知。《周禮·天官·內豎》:“內豎掌內外之通令。”(12)全部;整個。曹植《與吳質書》:“時有所慮,至通夜不瞑。”(瞑:同“眠”。)(13)共同的;通常的。《孟子·滕文公上》:“天下之通義也。”司馬光《為龐相公再讓宰相表》:“臣聞量能授職者,人主之通術。”(14)(馬)糞。《後漢書·戴就傳》:“乃臥就覆船下,以馬通熏之。”(15)量詞。1. 用於文書,表示一份。《世說新語·文學》:“無不傳寫,各有一通。”2. 用於擊鼓。相當於“陣”、“遍”。《後漢書·光武帝紀上》:“傳吏疑其偽,乃椎鼓三通。”單:
(一)①單獨;一個。《三國志·蜀書·郤正傳》:“舍妻子,單身隨侍後主。”②單層;單薄。唐·白居易《賣炭翁》:“可憐身上衣正單,心憂炭賤願天寒。”③記載事物的紙片;單張成片狀的東西。胡太初《晝簾緒論·聽訟》:“令遇決一事……不若令自逐一披覽案卷,切不要案吏具單。”④通“殫”。竭盡。《墨子·七患》:“民苦於外,府庫單於內。” (二)dàn 誠實;厚道。《詩經·小雅·天保》:“俾爾單厚,何福不除?” (三)chán [單於]古代匈奴君主稱號。《史記·匈奴列傳》:“匈奴單於曰頭曼。”(四)shàn 姓。於:
(一)〔於〕(yú)①在。《詩·召南·采蘩》:“於沼於沚。”《禮記·檀弓下》:“歌於斯,哭於斯,聚國族於斯。”②到;及於。《詩·小雅·鶴鳴》:“聲聞於天。”③給。《詩·豳風·七月》:“獻於公。”④對;對於。如:有益於人。⑤向。如:問道於盲。⑥自;從。如:青出於藍。⑦猶“過”,表示比較。如:大於;多於。⑧猶“由”,表示被動。《漢書·賈山傳》:“然而兵破於陳涉,地奪於劉氏。”⑨猶“以”。《書·盤庚下》:“歷告爾百姓於朕志。”《韓非子·解老》:“慈,於戰則勝,以守則固。”⑩猶“為”。《孟子·萬章上》:“汝其於予治。”⑪如。《易·系辭下》:“《易》曰:‘介於石,不終日,貞吉。’介如石焉,寧用終日?”⑫根據;按照。《史記·淮陰侯列傳》:“於諸侯之約,大王當王關中。”(二)(yú)①往。見“於役”。②猶“與”。《書·康誥》:“告女德之說於罰之行。”③猶“乎”。《呂氏春秋·審應》:“然則先生聖於?”④作語助。《詩·周南·葛覃》:“黃鳥於飛,集於灌木。”參見“於飛”。⑤鐘口兩角之間。《考工記·鳧氏》:“銑間謂之於。”⑥象聲。見“於喁”。⑦姓。(三)(xū虛)通“籲”。《詩·周南·麟之趾》:“於嗟麟兮!”(四)(yū)通“迂”。廣;大。《禮記·文王世子》:“況於其身以善其君乎。” -
势吞月窟侵太白,气连赤坂通单于。
“势吞月窟侵太白,气连赤坂通单于。”诗句出处:《热海行,送崔侍御还京》;是唐朝诗人岑参的作品。
中有鲤鱼长且肥。岸傍青草常不歇,空中白雪遥旋灭。
蒸沙烁石然虏云,沸浪炎波煎汉月。阴火潜烧天地炉,
何事偏烘西一隅。势吞月窟侵太白,气连赤坂通单于。
送君一醉天山郭,正见夕阳海边落。柏台霜威寒逼人,
热海炎气为之薄。
【注释】:
势:
①势力;权势。《韩非子·八说》:“任人者,使有势也。”辛延年《羽林郎》:“依倚将军势。”②依附权势的;势利。元稹《出门行》:“仁兄捧尸哭,势友掉头讳。”③力量;气力。《淮南子·脩务》:“(鸟兽虫等受制于人)各有其自然之势,无禀受于外,故力竭功沮。”(禀:承受,此指学习。沮:败。)④气势;力量的趋向。曹操《让县自明本志令》:“兵势强盛。”⑤情势;形势;态势。《史记·廉颇蔺相如列传赞》:“方蔺相如引璧睨柱,及叱秦王左右,势不过诛。”贾谊《过秦论》:“仁义不施,而攻守之势异也。”⑥时机。《孟子·公孙丑上》:“虽有智慧,不如乘势。”⑦方式;姿势。《淮南子·脩务》:“夫墨子跌蹄而趍千里以存楚宋,段干木阖门不出以安秦魏:夫行与止,其势相反,而皆可以存国。”(趍:同“趋”,奔向。阖:关闭。)魏学洢《核舟记》:“罔不因势象形,各具情态。”⑧男性生殖器。《晋书·刑法志》:“淫者割其势。”吞:
①整个咽下。《楚辞·天问》:“一蛇吞象,厥大何如?”(厥:其。)②隐忍。《后汉书·曹节传》:“群公卿士,杜口吞声,莫敢有言。”《南史·王藻传》:“其人虽众,然皆患彰遐迩,事隔天朝,故吞言咽理,无敢论诉。”(彰遐迩:远近都知道。)③消灭;侵占。贾谊《过秦论上》:“吞二周而亡诸侯。”④容纳;包容。司马相如《子虚赋》:“吞若云梦者八九。”(云梦:古薮泽名。)薛能《黄河》:“九曲终柔胜,常流可暗吞。”(柔胜:以柔获胜。指虽然曲折,终能向前。)月:
(一)①月球;月亮。《诗经·陈风·月出》:“月出皎兮。”②月光;月色。陶潜《归田园居》之三:“晨兴理荒秽,带月荷锄归。”③月份。一年的十二分之一。从朔至晦为一月,大月三十日,小月二十九日。《诗经·豳风·七月》:“七月流火,九月授衣。”(火:星名。)④形状或颜色像月亮的。李贺《昌谷》:“泉樽陶宰酒,月眉谢郎妓。”⑤指妇人的月经。王建《宫词》:“密奏君王知入月,唤人相伴洗裙裾。”⑥指妇女怀胎的月份。《诗经·大雅·生民》:“诞弥厥月,先生如达。”(诞:助词。弥:满。厥:其。先生:初生。达:通“羍”,小羊。)[月氏(zhī)]我国古代西域国名。 (二)ròu 同“肉”。古乐府《孤儿行》:“拔断蒺藜肠月中,怆欲悲。”(肠:指小腿肚子。)窟:
①土室,即地窨子。《礼记·礼运》:“昔者先王未有宫室,冬则居营窟。”②洞穴。《战国策·齐策四》:“狡兔有三窟。”又喻坏人居所。侵:
(一)①进犯;进攻。《左传·僖公四年》:“齐侯以诸侯之师侵蔡。”②侵夺;侵占。《汉书·地理志下》:“至(周)襄王,以河内赐晋文公,又为诸侯所侵,故其分地小。”(分:分封。)③欺凌;伤害;欺负。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“强不侵弱。”韩愈《枯树》:“老树无枝叶,风霜不复侵。”④渐进。陈子昂《南山家园十韵》:“坐观万象化,方见百年侵。”⑤逐渐。《列子·汤问》:“帝凭怒,侵减龙伯之国使厄。”⑥逼近。庾肩吾《乱后经夏禹庙》:“侵云似天阙,照水类河宫。”(阙:宫阙。类:似。)⑦荒年;庄稼歉收。《谷梁传·襄公二十四年》:“五谷不升谓之大侵。”(升:成熟。) (二)qǐn 长相既矮小又丑陋。又作“寝”。《汉书·田蚡传》:“田蚡貌侵。”太:
①极大。《淮南子·诠言》:“洞同天地,浑沌为朴,未造而成物,谓之太一。”②极远。《荀子 · 正论》:“太古薄葬,棺厚三寸,衣衾三领,葬田不妨田。”(不妨田:指无坟丘。)③超过一定数量的。《史记·项羽本纪》:“汉有天下太半,而诸侯皆附之。楚兵罢(pí)食尽,此天亡楚之时也。”(罢:同“疲”。)④对年长、位尊或辈分高的人的尊称。《汉书·李广苏建传附苏武》:“来时太夫人已不幸。”《史记·高祖本纪》:“高祖五日一朝太公。”⑤过于;过分。《晋书·夏侯湛传》:“吾子所以褒饰之太矣。斟酌之喻,非小丑之所堪也。”⑥同“泰”。安泰。《老子》第三十五章:“执大象,天下往,往而不害安平太。”(大象:指事物的本原。)《吕氏春秋·大乐》:“天下太平,万物安宁。”白:
①白色。《荀子·荣辱》:“目辨白黑美恶。”(辨:辨别。)②纯洁。《韩非子·说疑》:“竦(sǒng)心白意。”(竦:恭敬。)③皎洁;明亮。白居易《琵琶行》:“唯见江心秋月白。”④彰明;显赫。《荀子·天论》:“礼义不加于国家,则功名不白。”⑤表明;陈述。《吕氏春秋·士节》:“吾将以死白之。”⑥禀告;报告。柳宗元《段太尉逸事状》:“太尉自州以状白府。”⑦徒然;平白地。李白《越女词》五首之四:“相看月未堕,白地断肝肠。”气:
①气;气体。《列子·天瑞》:“虹霓也,云雾也,风雨也,四时也,此积气之成乎天者也。”孟浩然《临洞庭上张丞相》:“气蒸云梦泽,波撼岳阳城。”②空气。《列子·天瑞》:“天积气耳,亡(wú)处亡气。”(亡:通“无”。)③自然界阴阳风雨等现象。《庄子·逍遥游》:“御六气之辩。”(御:掌握适应。六气:指阴阳风雨晦明。辩:同“变”。变化。)④呼吸;气息。《汉书·苏建传附苏武》:“武气绝,半日复息。”⑤气味。《大戴礼记·四代》:“食为味,味为气。”⑥气势;精神状态。《左传·庄公十年》:“夫战,勇气也。”⑦古代哲学概念。指形成宇宙万物的最基本的物质实体。《荀子·王制》:“水火有气而无生。”⑧古代医学指人体生存要素之一。《吕氏春秋·尽数》:“精不流则气郁。”连:
①联合;集合。《孟子·离娄上》:“故善战者服上刑,连诸侯者次之。”《史记· 田单列传》:“乐毅畏诛而不敢归,以伐齐为名,实欲连兵南面而王(wàng)齐。”(王:称王。)②连接。陈子龙《寓山赋》:“是山也,峻削孤竦,无所连附。”《后汉书·张衡传》:“连辟公府,不就。”③连续。何景明《岁晏行》:“长官叫号吏驰突,府帖连催筑河卒。”(府帖:府的文书。)④牵连;连累。《史记·商君列传》:“令民为什伍,而相收司连坐。”⑤同时得到。《列子·汤问》:“一钓而连六鳌。”⑥连同;连带。葛洪《神仙传》:“凡传三人,连子四矣。”⑦姻亲关系。《史记·南越列传》:“(吕嘉)及苍梧秦王有连。”⑧古代行政区划名。十国为连。柳宗元《封建论》:“有诸侯而后有方伯连帅。”(方伯:一方诸侯之长。)《礼记·王制》:“十国以为连”。⑨未炼的铅。后作“链”。《史记·货殖列传》:“长沙出连锡。”赤:
①红色。贾思勰《齐民要术·种椒》:“色赤椒好。”②真诚;没有杂念。韩偓《息兵》:“自有苍苍鉴赤诚。”(苍苍:天。)③空无所有。《韩非子· 十过》:“晋国大旱,赤地三年。”④裸露;露出身体的一部分或全部。杜甫《早秋苦热》诗:“安得赤脚踏层冰。”坂:
同“阪”。斜坡;山坡。李白《北上行》:“采薪垄坂长。”(薪:柴。)通:
①通向;通到。陈寿《隆中对》:“西通巴蜀。”《列子·汤问》:“指通豫南,达于汉阴。”②通行;通过。陶渊明《桃花源记》:“初极狭,才通人。”③贯通;没有阻碍的。周敦颐《爱莲说》:“中通外直,不蔓不枝。”④顺畅;畅通。范仲淹《岳阳楼记》:“越明年,政通人和,百废俱兴。”⑤疏通。《史记·秦始皇本纪》:“决通川防,夷去险阻。”《北史·宇文恺传》:“今录其疑难,为之通释,皆出证据,以相发明。”(发明:阐明。)⑥流通;交换。薛福成《变法》:“环大地九万里之内,罔不通使互市。”(罔:无。)⑦交往;沟通。《左传 · 桓公七年》:“卫孙桓子来盟,始通。”周密《齐东野语》卷十:“既贵,耻其家微,阴有所遗,而绝不与通。”⑧四通八达的。《晋书·列女传》:“恨不得枭(xiāo)汝首于通逵,以塞大耻。”(枭:斩首悬挂。逵:大路。)⑨知晓;通晓。《吕氏春秋·谨听》:“通乎己之不足,则不与物争矣。”嵇康《释私论》:“是故言君子,则以无措为主,以通物为美。”⑩开通;开明。《汉书·孝成赵皇后传》:“知陛下有贤圣通明之德,仁孝子爱之恩。”(11)传达;通知。《周礼·天官·内竖》:“内竖掌内外之通令。”(12)全部;整个。曹植《与吴质书》:“时有所虑,至通夜不瞑。”(瞑:同“眠”。)(13)共同的;通常的。《孟子·滕文公上》:“天下之通义也。”司马光《为庞相公再让宰相表》:“臣闻量能授职者,人主之通术。”(14)(马)粪。《后汉书·戴就传》:“乃卧就覆船下,以马通熏之。”(15)量词。1. 用于文书,表示一份。《世说新语·文学》:“无不传写,各有一通。”2. 用于击鼓。相当于“阵”、“遍”。《后汉书·光武帝纪上》:“传吏疑其伪,乃椎鼓三通。”单:
(一)①单独;一个。《三国志·蜀书·郤正传》:“舍妻子,单身随侍后主。”②单层;单薄。唐·白居易《卖炭翁》:“可怜身上衣正单,心忧炭贱愿天寒。”③记载事物的纸片;单张成片状的东西。胡太初《昼帘绪论·听讼》:“令遇决一事……不若令自逐一披览案卷,切不要案吏具单。”④通“殚”。竭尽。《墨子·七患》:“民苦于外,府库单于内。” (二)dàn 诚实;厚道。《诗经·小雅·天保》:“俾尔单厚,何福不除?” (三)chán [单于]古代匈奴君主称号。《史记·匈奴列传》:“匈奴单于曰头曼。”(四)shàn 姓。于:
(一)〔於〕(yú)①在。《诗·召南·采蘩》:“于沼于沚。”《礼记·檀弓下》:“歌于斯,哭于斯,聚国族于斯。”②到;及于。《诗·小雅·鹤鸣》:“声闻于天。”③给。《诗·豳风·七月》:“献于公。”④对;对于。如:有益于人。⑤向。如:问道于盲。⑥自;从。如:青出于蓝。⑦犹“过”,表示比较。如:大于;多于。⑧犹“由”,表示被动。《汉书·贾山传》:“然而兵破于陈涉,地夺于刘氏。”⑨犹“以”。《书·盘庚下》:“历告尔百姓于朕志。”《韩非子·解老》:“慈,于战则胜,以守则固。”⑩犹“为”。《孟子·万章上》:“汝其于予治。”⑪如。《易·系辞下》:“《易》曰:‘介于石,不终日,贞吉。’介如石焉,宁用终日?”⑫根据;按照。《史记·淮阴侯列传》:“于诸侯之约,大王当王关中。”(二)(yú)①往。见“于役”。②犹“与”。《书·康诰》:“告女德之说于罚之行。”③犹“乎”。《吕氏春秋·审应》:“然则先生圣于?”④作语助。《诗·周南·葛覃》:“黄鸟于飞,集于灌木。”参见“于飞”。⑤钟口两角之间。《考工记·凫氏》:“铣间谓之于。”⑥象声。见“于喁”。⑦姓。(三)(xū虚)通“吁”。《诗·周南·麟之趾》:“于嗟麟兮!”(四)(yū)通“迂”。广;大。《礼记·文王世子》:“况于其身以善其君乎。” -
shi tun yue ku qin tai bai ,qi lian chi ban tong chan yu 。
“shi tun yue ku qin tai bai ,qi lian chi ban tong chan yu 。”shi gou chu chu :《re hai hang ,song cui shi yu hai jing 》;shi tang chao shi ren cen can de zuo pin 。
zhong you li yu chang ju fei 。an bang qing cao chang bu xie ,kong zhong bai xue yao xuan mie 。
zheng sha shuo dan ran lu yun ,fei lang yan bo jian han yue 。yin huo qian shao tian de lu ,
he shi pian hong xi yi yu 。shi tun yue ku qin tai bai ,qi lian chi ban tong chan yu 。
song jun yi zui tian shan guo ,zheng jian xi yang hai bian la 。bai tai shuang wei han bi ren ,
re hai yan qi wei zhi bao 。
【zhu shi 】:
shi :
①shi li ;quan shi 。《han fei zi ·ba shui 》:“ren ren zhe ,shi you shi ye 。”xin yan nian 《yu lin lang 》:“yi yi jiang jun shi 。”②yi fu quan shi de ;shi li 。yuan zhen 《chu men hang 》:“ren xiong peng shi ku ,shi you diao tou hui 。”③li liang ;qi li 。《huai na zi ·脩wu 》:“(diao shou chong deng shou zhi yu ren )ge you ji zi ran zhi shi ,mo bing shou yu wai ,gu li jie gong ju 。”(bing :cheng shou ,ci zhi xue xi 。ju :bai 。)④qi shi ;li liang de qu xiang 。cao cao 《rang xian zi ming ben zhi ling 》:“bing shi jiang cheng 。”⑤qing shi ;xing shi ;tai shi 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan zan 》:“fang lin xiang ru yin bi ni zhu ,ji chi qin wang zuo you ,shi bu guo zhu 。”gu yi 《guo qin lun 》:“ren yi bu shi ,er gong shou zhi shi yi ye 。”⑥shi ji 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“sui you zhi hui ,bu ru cheng shi 。”⑦fang shi ;zi shi 。《huai na zi ·脩wu 》:“fu mo zi die ti er chi qian li yi cun chu song ,duan gan mu he men bu chu yi an qin wei :fu hang yu zhi ,ji shi xiang fan ,er jie ke yi cun guo 。”(chi :tong “qu ”,ben xiang 。he :guan bi 。)wei xue yi 《he zhou ji 》:“wang bu yin shi xiang xing ,ge ju qing tai 。”⑧nan xing sheng shi qi 。《jin shu ·xing fa zhi 》:“yin zhe ge ji shi 。”tun :
①zheng ge yan xia 。《chu ci ·tian wen 》:“yi she tun xiang ,jue da he ru ?”(jue :ji 。)②yin ren 。《hou han shu ·cao jie chuan 》:“qun gong qing shi ,du kou tun sheng ,mo gan you yan 。”《na shi ·wang zao chuan 》:“ji ren sui zhong ,ran jie huan zhang xia er ,shi ge tian chao ,gu tun yan yan li ,mo gan lun su 。”(zhang xia er :yuan jin dou zhi dao 。)③xiao mie ;qin zhan 。gu yi 《guo qin lun shang 》:“tun er zhou er wang zhu hou 。”④rong na ;bao rong 。si ma xiang ru 《zi xu fu 》:“tun re yun meng zhe ba jiu 。”(yun meng :gu sou ze ming 。)xue neng 《huang he 》:“jiu qu zhong rou sheng ,chang liu ke an tun 。”(rou sheng :yi rou huo sheng 。zhi sui ran qu she ,zhong neng xiang qian 。)yue :
(yi )①yue qiu ;yue liang 。《shi jing ·chen feng ·yue chu 》:“yue chu jiao xi 。”②yue guang ;yue se 。tao qian 《gui tian yuan ju 》zhi san :“chen xing li huang hui ,dai yue he chu gui 。”③yue fen 。yi nian de shi er fen zhi yi 。cong shuo zhi hui wei yi yue ,da yue san shi ri ,xiao yue er shi jiu ri 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“qi yue liu huo ,jiu yue shou yi 。”(huo :xing ming 。)④xing zhuang huo yan se xiang yue liang de 。li he 《chang gu 》:“quan zun tao zai jiu ,yue mei xie lang ji 。”⑤zhi fu ren de yue jing 。wang jian 《gong ci 》:“mi zou jun wang zhi ru yue ,huan ren xiang ban xi qun ju 。”⑥zhi fu nv huai tai de yue fen 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“dan mi jue yue ,xian sheng ru da 。”(dan :zhu ci 。mi :man 。jue :ji 。xian sheng :chu sheng 。da :tong “da ”,xiao yang 。)[yue shi (zhī)]wo guo gu dai xi yu guo ming 。 (er )ròu tong “rou ”。gu le fu 《gu er hang 》:“ba duan ji li chang yue zhong ,chuang yu bei 。”(chang :zhi xiao tui du zi 。)ku :
①tu shi ,ji de xun zi 。《li ji ·li yun 》:“xi zhe xian wang wei you gong shi ,dong ze ju ying ku 。”②dong xue 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“jiao tu you san ku 。”you yu huai ren ju suo 。qin :
(yi )①jin fan ;jin gong 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“ji hou yi zhu hou zhi shi qin cai 。”②qin duo ;qin zhan 。《han shu ·de li zhi xia 》:“zhi (zhou )xiang wang ,yi he nei ci jin wen gong ,you wei zhu hou suo qin ,gu ji fen de xiao 。”(fen :fen feng 。)③qi ling ;shang hai ;qi fu 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“jiang bu qin ruo 。”han yu 《ku shu 》:“lao shu mo zhi xie ,feng shuang bu fu qin 。”④jian jin 。chen zi ang 《na shan jia yuan shi yun 》:“zuo guan mo xiang hua ,fang jian bai nian qin 。”⑤zhu jian 。《lie zi ·shang wen 》:“di ping nu ,qin jian long bai zhi guo shi e 。”⑥bi jin 。yu jian wu 《luan hou jing xia yu miao 》:“qin yun shi tian que ,zhao shui lei he gong 。”(que :gong que 。lei :shi 。)⑦huang nian ;zhuang jia qian shou 。《gu liang chuan ·xiang gong er shi si nian 》:“wu gu bu sheng wei zhi da qin 。”(sheng :cheng shou 。) (er )qǐn chang xiang ji ai xiao you chou lou 。you zuo “qin ”。《han shu ·tian fen chuan 》:“tian fen mao qin 。”tai :
①ji da 。《huai na zi ·quan yan 》:“dong tong tian de ,hun dun wei piao ,wei zao er cheng wu ,wei zhi tai yi 。”②ji yuan 。《xun zi · zheng lun 》:“tai gu bao zang ,guan hou san cun ,yi qin san ling ,zang tian bu fang tian 。”(bu fang tian :zhi mo fen qiu 。)③chao guo yi ding shu liang de 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“han you tian xia tai ban ,er zhu hou jie fu zhi 。chu bing ba (pí)shi jin ,ci tian wang chu zhi shi ye 。”(ba :tong “pi ”。)④dui nian chang 、wei zun huo bei fen gao de ren de zun chen 。《han shu ·li an su jian chuan fu su wu 》:“lai shi tai fu ren yi bu xing 。”《shi ji ·gao zu ben ji 》:“gao zu wu ri yi chao tai gong 。”⑤guo yu ;guo fen 。《jin shu ·xia hou zhan chuan 》:“wu zi suo yi bao shi zhi tai yi 。zhen zhuo zhi yu ,fei xiao chou zhi suo kan ye 。”⑥tong “tai ”。an tai 。《lao zi 》di san shi wu zhang :“zhi da xiang ,tian xia wang ,wang er bu hai an ping tai 。”(da xiang :zhi shi wu de ben yuan 。)《lv shi chun qiu ·da le 》:“tian xia tai ping ,mo wu an ning 。”bai :
①bai se 。《xun zi ·rong ru 》:“mu bian bai hei mei e 。”(bian :bian bie 。)②chun jie 。《han fei zi ·shui yi 》:“song (sǒng)xin bai yi 。”(song :gong jing 。)③jiao jie ;ming liang 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“wei jian jiang xin qiu yue bai 。”④zhang ming ;xian he 。《xun zi ·tian lun 》:“li yi bu jia yu guo jia ,ze gong ming bu bai 。”⑤biao ming ;chen shu 。《lv shi chun qiu ·shi jie 》:“wu jiang yi si bai zhi 。”⑥bing gao ;bao gao 。liu zong yuan 《duan tai wei yi shi zhuang 》:“tai wei zi zhou yi zhuang bai fu 。”⑦tu ran ;ping bai de 。li bai 《yue nv ci 》wu shou zhi si :“xiang kan yue wei duo ,bai de duan gan chang 。”qi :
①qi ;qi ti 。《lie zi ·tian rui 》:“hong ni ye ,yun wu ye ,feng yu ye ,si shi ye ,ci ji qi zhi cheng hu tian zhe ye 。”meng hao ran 《lin dong ting shang zhang cheng xiang 》:“qi zheng yun meng ze ,bo han yue yang cheng 。”②kong qi 。《lie zi ·tian rui 》:“tian ji qi er ,wang (wú)chu wang qi 。”(wang :tong “mo ”。)③zi ran jie yin yang feng yu deng xian xiang 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“yu liu qi zhi bian 。”(yu :zhang wo kuo ying 。liu qi :zhi yin yang feng yu hui ming 。bian :tong “bian ”。bian hua 。)④hu xi ;qi xi 。《han shu ·su jian chuan fu su wu 》:“wu qi jue ,ban ri fu xi 。”⑤qi wei 。《da dai li ji ·si dai 》:“shi wei wei ,wei wei qi 。”⑥qi shi ;jing shen zhuang tai 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“fu zhan ,yong qi ye 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi xing cheng yu zhou mo wu de zui ji ben de wu zhi shi ti 。《xun zi ·wang zhi 》:“shui huo you qi er mo sheng 。”⑧gu dai yi xue zhi ren ti sheng cun yao su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·jin shu 》:“jing bu liu ze qi yu 。”lian :
①lian ge ;ji ge 。《meng zi ·li lou shang 》:“gu shan zhan zhe fu shang xing ,lian zhu hou zhe ci zhi 。”《shi ji · tian chan lie chuan 》:“le yi wei zhu er bu gan gui ,yi fa ji wei ming ,shi yu lian bing na mian er wang (wàng)ji 。”(wang :chen wang 。)②lian jie 。chen zi long 《yu shan fu 》:“shi shan ye ,jun xiao gu song ,mo suo lian fu 。”《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“lian bi gong fu ,bu jiu 。”③lian xu 。he jing ming 《sui yan hang 》:“chang guan jiao hao li chi tu ,fu tie lian cui zhu he cu 。”(fu tie :fu de wen shu 。)④qian lian ;lian lei 。《shi ji ·shang jun lie chuan 》:“ling min wei shen wu ,er xiang shou si lian zuo 。”⑤tong shi de dao 。《lie zi ·shang wen 》:“yi diao er lian liu ao 。”⑥lian tong ;lian dai 。ge hong 《shen xian chuan 》:“fan chuan san ren ,lian zi si yi 。”⑦yin qin guan ji 。《shi ji ·na yue lie chuan 》:“(lv jia )ji cang wu qin wang you lian 。”⑧gu dai hang zheng ou hua ming 。shi guo wei lian 。liu zong yuan 《feng jian lun 》:“you zhu hou er hou you fang bai lian shuai 。”(fang bai :yi fang zhu hou zhi chang 。)《li ji ·wang zhi 》:“shi guo yi wei lian ”。⑨wei lian de qian 。hou zuo “lian ”。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“chang sha chu lian xi 。”chi :
①gong se 。gu sai xie 《ji min yao shu ·chong jiao 》:“se chi jiao hao 。”②zhen cheng ;mei you za nian 。han wo 《xi bing 》:“zi you cang cang jian chi cheng 。”(cang cang :tian 。)③kong mo suo you 。《han fei zi · shi guo 》:“jin guo da han ,chi de san nian 。”④luo lou ;lou chu shen ti de yi bu fen huo quan bu 。du fu 《zao qiu ku re 》shi :“an de chi jiao ta ceng bing 。”ban :
tong “ban ”。xie po ;shan po 。li bai 《bei shang hang 》:“cai xin long ban chang 。”(xin :chai 。)tong :
①tong xiang ;tong dao 。chen shou 《long zhong dui 》:“xi tong ba shu 。”《lie zi ·shang wen 》:“zhi tong yu na ,da yu han yin 。”②tong hang ;tong guo 。tao yuan ming 《tao hua yuan ji 》:“chu ji xia ,cai tong ren 。”③guan tong ;mei you zu ai de 。zhou dui yi 《ai lian shui 》:“zhong tong wai zhi ,bu man bu zhi 。”④shun chang ;chang tong 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yue ming nian ,zheng tong ren he ,bai fei ju xing 。”⑤shu tong 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jue tong chuan fang ,yi qu xian zu 。”《bei shi ·yu wen kai chuan 》:“jin lu ji yi nan ,wei zhi tong shi ,jie chu zheng ju ,yi xiang fa ming 。”(fa ming :chan ming 。)⑥liu tong ;jiao huan 。xue fu cheng 《bian fa 》:“huan da de jiu mo li zhi nei ,wang bu tong shi hu shi 。”(wang :mo 。)⑦jiao wang ;gou tong 。《zuo chuan · huan gong qi nian 》:“wei sun huan zi lai meng ,shi tong 。”zhou mi 《ji dong ye yu 》juan shi :“ji gui ,chi ji jia wei ,yin you suo wei ,er jue bu yu tong 。”⑧si tong ba da de 。《jin shu ·lie nv chuan 》:“hen bu de xiao (xiāo)ru shou yu tong kui ,yi sai da chi 。”(xiao :zhan shou xuan gua 。kui :da lu 。)⑨zhi xiao ;tong xiao 。《lv shi chun qiu ·jin ting 》:“tong hu ji zhi bu zu ,ze bu yu wu zheng yi 。”ji kang 《shi si lun 》:“shi gu yan jun zi ,ze yi mo cuo wei zhu ,yi tong wu wei mei 。”⑩kai tong ;kai ming 。《han shu ·xiao cheng zhao huang hou chuan 》:“zhi bi xia you xian sheng tong ming zhi de ,ren xiao zi ai zhi en 。”(11)chuan da ;tong zhi 。《zhou li ·tian guan ·nei shu 》:“nei shu zhang nei wai zhi tong ling 。”(12)quan bu ;zheng ge 。cao zhi 《yu wu zhi shu 》:“shi you suo lv ,zhi tong ye bu ming 。”(ming :tong “mian ”。)(13)gong tong de ;tong chang de 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“tian xia zhi tong yi ye 。”si ma guang 《wei pang xiang gong zai rang zai xiang biao 》:“chen wen liang neng shou zhi zhe ,ren zhu zhi tong shu 。”(14)(ma )fen 。《hou han shu ·dai jiu chuan 》:“nai wo jiu fu chuan xia ,yi ma tong xun zhi 。”(15)liang ci 。1. yong yu wen shu ,biao shi yi fen 。《shi shui xin yu ·wen xue 》:“mo bu chuan xie ,ge you yi tong 。”2. yong yu ji gu 。xiang dang yu “zhen ”、“bian ”。《hou han shu ·guang wu di ji shang 》:“chuan li yi ji wei ,nai chui gu san tong 。”chan :
(yi )①chan du ;yi ge 。《san guo zhi ·shu shu ·xi zheng chuan 》:“she qi zi ,chan shen sui shi hou zhu 。”②chan ceng ;chan bao 。tang ·bai ju yi 《mai tan weng 》:“ke lian shen shang yi zheng chan ,xin you tan jian yuan tian han 。”③ji zai shi wu de zhi pian ;chan zhang cheng pian zhuang de dong xi 。hu tai chu 《zhou lian xu lun ·ting song 》:“ling yu jue yi shi ……bu re ling zi zhu yi pi lan an juan ,qie bu yao an li ju chan 。”④tong “dan ”。jie jin 。《mo zi ·qi huan 》:“min ku yu wai ,fu ku chan yu nei 。” (er )dàn cheng shi ;hou dao 。《shi jing ·xiao ya ·tian bao 》:“bi er chan hou ,he fu bu chu ?” (san )chán [chan yu ]gu dai xiong nu jun zhu chen hao 。《shi ji ·xiong nu lie chuan 》:“xiong nu chan yu yue tou man 。”(si )shàn xing 。yu :
(yi )〔wu 〕(yú)①zai 。《shi ·shao na ·cai fan 》:“yu zhao yu zhi 。”《li ji ·tan gong xia 》:“ge yu si ,ku yu si ,ju guo zu yu si 。”②dao ;ji yu 。《shi ·xiao ya ·he ming 》:“sheng wen yu tian 。”③gei 。《shi ·bin feng ·qi yue 》:“suo yu gong 。”④dui ;dui yu 。ru :you yi yu ren 。⑤xiang 。ru :wen dao yu mang 。⑥zi ;cong 。ru :qing chu yu lan 。⑦you “guo ”,biao shi bi jiao 。ru :da yu ;duo yu 。⑧you “you ”,biao shi bei dong 。《han shu ·gu shan chuan 》:“ran er bing po yu chen she ,de duo yu liu shi 。”⑨you “yi ”。《shu ·pan geng xia 》:“li gao er bai xing yu zhen zhi 。”《han fei zi ·jie lao 》:“ci ,yu zhan ze sheng ,yi shou ze gu 。”⑩you “wei ”。《meng zi ·mo zhang shang 》:“ru ji yu yu zhi 。”⑪ru 。《yi ·ji ci xia 》:“《yi 》yue :‘jie yu dan ,bu zhong ri ,zhen ji 。’jie ru dan yan ,ning yong zhong ri ?”⑫gen ju ;an zhao 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“yu zhu hou zhi yao ,da wang dang wang guan zhong 。”(er )(yú)①wang 。jian “yu yi ”。②you “yu ”。《shu ·kang gao 》:“gao nv de zhi shui yu fa zhi hang 。”③you “hu ”。《lv shi chun qiu ·shen ying 》:“ran ze xian sheng sheng yu ?”④zuo yu zhu 。《shi ·zhou na ·ge qin 》:“huang diao yu fei ,ji yu guan mu 。”can jian “yu fei ”。⑤zhong kou liang jiao zhi jian 。《kao gong ji ·fu shi 》:“xi jian wei zhi yu 。”⑥xiang sheng 。jian “yu yong ”。⑦xing 。(san )(xūxu )tong “xu ”。《shi ·zhou na ·lin zhi zhi 》:“yu jie lin xi !”(si )(yū)tong “yu ”。an ;da 。《li ji ·wen wang shi zi 》:“kuang yu ji shen yi shan ji jun hu 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]