• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 舊壑蘭杜晚,歸軒今已遲。

    “舊壑蘭杜晚,歸軒今已遲。”詩句出處:《宿華陰東郭客舍憶閻防》;是唐朝詩人岑參的作品。

    次舍山郭近,解鞍鳴鐘時。主人炊新粒,行子充夜饑。
    關月生首陽,照見華陰祠。蒼茫秋山晦,蕭瑟寒松悲。
    久從園廬別,遂與朋知辭。舊壑蘭杜晚,歸軒今已遲。

    【註釋】:

    舊:

    ①陳舊的;過時的。《論語·公冶長》:“舊令尹之政,必以告新令君。”王安石《元日》:“總把新桃換舊符。”《左傳·昭公二十一年》:“宋城舊鄘及桑林之門而守之。”(鄘:同“墉”。城垣。桑林:城門名。)劉兼《重陽感懷》之二:“張儀舊壁蒼苔厚,諸葛荒祠古木寒。”②故交;舊相識。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“玄素與荊州牧劉表有舊。”③從前的;原來的。諸葛亮《出師表》:“興復漢室,還於舊都。”

    壑:

    ①深溝;山谷。《孟子·滕文公上》:“蓋上世嘗有不葬其親者,其親死,則舉而委之於壑。”(蓋:大概。委:丟棄。)王維《終南山》:“陰晴眾壑殊。”②人工開掘的溝;護城河。杜甫《乾元中寓居同谷縣作歌》之六:“嗚呼六歌兮思遲,溪壑為我回春姿。”(嗚呼:嘆詞。回:返還。姿:容貌。)

    蘭:

    ①蘭草,澤蘭。菊科。多年生草本。有香氣,秋末開花。《楚辭·離騷》:“扈江離與辟芷兮,紉秋蘭以為佩。”②蘭花。蘭科,多年生常綠草本。歸有光《項脊軒志》:“又雜植蘭桂竹木於庭。”③木蘭。一種香木。《楚辭·九歌·湘夫人》:“桂棟兮蘭橑,辛夷楣兮藥房。”④通“欄(欄)”。柵欄。《漢書·王莽傳》:“又置奴婢之市,與牛馬同蘭。”⑤通“攔”。阻隔。《戰國策·魏策三》:“晉國之去梁也,千裡有餘,有河山以蘭之。”⑥通“闌”。指放兵器的架子。《管子·小匡》:“輕罪入蘭、盾、鞈革。”(入:交納。鞈革:護胸的雙層革甲。)

    杜:

    ①一種草本植物;甘棠。即棠梨、杜梨,也稱杜樹。賈思勰《齊民要術·種梨》:“杜樹大者插五枝,小者或三或二。”②堵塞;閉;杜絕。李斯《諫逐客書》:“強公室,杜私門。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“(李)牧杜門不出,固稱疾。”(固:一再地。)

    晚:

    ①日暮;傍晚。《楚辭·九辯》:“白日晼(wǎn)晚其將入兮。”(晼:日落。)《漢書·天文志》:“伏見蚤晚。”②時間靠後。沈括《夢溪筆談·藥議》:“一丘之禾,則後種者晚實。”③接近終瞭,特指老年。杜甫《羌村三首》之二:“晚歲迫偷生,還傢少歡趣。”(偷生:茍且生活。)④後來的。《後漢書·蔡邕傳》:“邕乃自書丹於碑……於是後儒晚學咸取正焉。”(書丹:指用朱筆書寫。取正:用作典范。)

    歸:

    (一)①出嫁;嫁。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸,宜其室傢。”②返回。陶潛《歸園田居》:“晨興理荒穢,帶月荷鋤歸。”(興:起來。)③送回;交還。《孟子· 盡心上》:“久假而不歸。”(假:借)④歸依;歸附。范仲淹《嶽陽樓記》:“微斯人,吾誰與歸?”(微:如果沒有。)⑤結局;歸宿。《周易·系辭下》:“天下同歸而殊途。”(殊:不同。途:路。)⑥死。《爾雅·釋訓》:“鬼之為言歸也。” (二)kuì ①通“饋”。贈送。《論語·陽貨》:“(陽貨)歸孔子豚。”《史記·周本紀》:“晉唐叔得嘉谷,獻之成王,成王以歸周公於兵所。”②通“愧”。慚愧。《戰國策·秦策一》:“狀有歸色。”

    軒:

    ①供大夫以上的人乘坐的車。《左傳·僖公二十八年》:“而乘軒者三百人也。”②泛指車。江淹《別賦》:“朱軒繡軸。”③樓板。《後漢書· 班彪傳附班固》:“重軒三階。”④欄桿。江淹《別賦》:“月上軒而飛光。”⑤堂前屋簷下的平臺。孫樵《書褒城驛壁》:“至有飼馬於軒。”⑥長廊。柳宗元《永州龍興寺西軒記》:“戶之外為軒。”⑦房室。歸有光《項脊軒志》:“項脊軒,舊南閣子也。”⑧窗戶。張協《七命》:“承倒景而開軒。”⑨車前高後低;車向上仰。《詩經·小雅·六月》:“戎車既安,如輊(zhì)如軒。”(戎車:戰車。輊:車前低後高。)⑩高。鐘會《孔雀賦》:“舒翼軒峙。”(11)飛。王粲《贈蔡子篤》:“歸雁載軒。”

    今:

    ①此時;現在。《歸去來兮辭》:“實迷途其未遠,覺今是而昨非。”《戰國策·趙策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左傳·襄公二年》:“(崔子)今不來矣。”②現代。與“古”相對。《禮記·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:違反。)《論語·子罕》:“後生可畏,焉知來者之不如今也?”③今日。《詩經·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④當今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜殺人者也。”⑤將要;將會。司馬遷《史記·項羽本紀》:“豎子不足與謀,奪項王天下者必沛公也。吾屬今為之虜矣。”⑥不久。《史記·申屠嘉列傳》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史記·項羽本紀》:“今不急下,吾烹太公。”

    已:

    ①停止。《荀子·勸學》:“學不可以已。”②完畢。《戰國策·齊策二》:“言未已,齊讓又至。”(讓:責備。)③罷免。《論語·公冶長》:“(子文)三已之,無慍(yùn)色。”(慍:怨恨。)④疾止;病除。柳宗元《捕蛇者說》:“可以已大風。”(大風:麻風病。)⑤副詞。1. 已經。《史記·蒙恬列傳》:“扶蘇已死。”2.隨後;旋即。《史記·項羽本紀》:“廢以為侯,已又殺之。”3. 太;過分。《詩經·小雅·巧言》:“昊(hào)天已威。”(昊天:天。)⑥通“以”。介詞。和方位詞“來”、“上”、“下”、“東”、“西”等結合,表示對時間、范圍的限制。《三國志·吳書·吳主傳》:“自丞相雍已下皆諫。”⑦語氣詞。用法同“矣”。用於句末,表示確定語氣。《老子》第二章:“天下皆知美之為美,斯惡已。”(斯惡已:就顯出醜惡瞭。)

    遲:

    (一)①徐行。《詩經·邶風·谷風》:“行道遲遲,中心有違。”(中心:心中。違:不順心。)②緩慢。賈誼《新書·大政》:“自古至於今,與民為仇者,有遲有速,而民必勝之。”《莊子·養生主》:“吾見其難為,怵(chù)然為戒,視為止,行為遲。”(怵然:恐懼的樣子。)③晚。《金史·食貨志》:“地寒,稼穡遲熟。”④猶豫。白居易《琵琶行》:“尋聲暗問彈者誰,琵琶聲停欲語遲。”⑤魯鈍。《三國志·吳書·孫奐傳》:“初吾憂其遲鈍,今治軍,諸將少能及者,吾無憂矣。”⑥長久。歐陽修《蘇氏文集序》:“遲久而不相及。”[遲明]黎明;破曉。曹唐《望九華寄池陽杜員外》:“戴月早辭三秀館,遲明初識九華峰。”[遲遲]1.緩慢的樣子。白居易《長恨歌》:“遲遲鐘鼓初長夜,耿耿星河欲曙天。”2.從容不迫的樣子。《禮記·孔子閑居》:“無聲之樂,氣志不違;無體之禮,威儀遲遲。”3.遲疑不前的樣子。范曄《後漢書·鄧彪等傳論》:“統之方軌易因,險途難禦,故昔人明慎於所受之分,遲遲於歧路之間也。”[遲暮]1.暮年。比喻衰老。屈原《離騷》:“惟草木之零落兮,恐美人之遲暮。”2.徐緩。鮑照《舞鶴賦》:“颯沓矜顧,遷延遲暮。”(颯沓:群飛的樣子。)[遲日]1.日子久。《商君書·君臣》:“遲日曠久、積勞私門者得。”2.春日。杜甫《絕句二首》之一:“遲日江山麗,春風花草香。” (二)zhì等待。《後漢書·章帝紀》:“朕思遲直士,側席異聞。”(思:思念。側席:不正坐,以待賢者。異聞:新的學說見解。)


  • 旧壑兰杜晚,归轩今已迟。

    “旧壑兰杜晚,归轩今已迟。”诗句出处:《宿华阴东郭客舍忆阎防》;是唐朝诗人岑参的作品。

    次舍山郭近,解鞍鸣钟时。主人炊新粒,行子充夜饥。
    关月生首阳,照见华阴祠。苍茫秋山晦,萧瑟寒松悲。
    久从园庐别,遂与朋知辞。旧壑兰杜晚,归轩今已迟。

    【注释】:

    旧:

    ①陈旧的;过时的。《论语·公冶长》:“旧令尹之政,必以告新令君。”王安石《元日》:“总把新桃换旧符。”《左传·昭公二十一年》:“宋城旧鄘及桑林之门而守之。”(鄘:同“墉”。城垣。桑林:城门名。)刘兼《重阳感怀》之二:“张仪旧壁苍苔厚,诸葛荒祠古木寒。”②故交;旧相识。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“玄素与荆州牧刘表有旧。”③从前的;原来的。诸葛亮《出师表》:“兴复汉室,还于旧都。”

    壑:

    ①深沟;山谷。《孟子·滕文公上》:“盖上世尝有不葬其亲者,其亲死,则举而委之于壑。”(盖:大概。委:丢弃。)王维《终南山》:“阴晴众壑殊。”②人工开掘的沟;护城河。杜甫《乾元中寓居同谷县作歌》之六:“呜呼六歌兮思迟,溪壑为我回春姿。”(呜呼:叹词。回:返还。姿:容貌。)

    兰:

    ①兰草,泽兰。菊科。多年生草本。有香气,秋末开花。《楚辞·离骚》:“扈江离与辟芷兮,纫秋兰以为佩。”②兰花。兰科,多年生常绿草本。归有光《项脊轩志》:“又杂植兰桂竹木于庭。”③木兰。一种香木。《楚辞·九歌·湘夫人》:“桂栋兮兰橑,辛夷楣兮药房。”④通“欄(栏)”。栅栏。《汉书·王莽传》:“又置奴婢之市,与牛马同兰。”⑤通“拦”。阻隔。《战国策·魏策三》:“晋国之去梁也,千里有余,有河山以兰之。”⑥通“阑”。指放兵器的架子。《管子·小匡》:“轻罪入兰、盾、鞈革。”(入:交纳。鞈革:护胸的双层革甲。)

    杜:

    ①一种草本植物;甘棠。即棠梨、杜梨,也称杜树。贾思勰《齐民要术·种梨》:“杜树大者插五枝,小者或三或二。”②堵塞;闭;杜绝。李斯《谏逐客书》:“强公室,杜私门。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“(李)牧杜门不出,固称疾。”(固:一再地。)

    晚:

    ①日暮;傍晚。《楚辞·九辩》:“白日晼(wǎn)晚其将入兮。”(晼:日落。)《汉书·天文志》:“伏见蚤晚。”②时间靠后。沈括《梦溪笔谈·药议》:“一丘之禾,则后种者晚实。”③接近终了,特指老年。杜甫《羌村三首》之二:“晚岁迫偷生,还家少欢趣。”(偷生:苟且生活。)④后来的。《后汉书·蔡邕传》:“邕乃自书丹于碑……于是后儒晚学咸取正焉。”(书丹:指用朱笔书写。取正:用作典范。)

    归:

    (一)①出嫁;嫁。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归,宜其室家。”②返回。陶潜《归园田居》:“晨兴理荒秽,带月荷锄归。”(兴:起来。)③送回;交还。《孟子· 尽心上》:“久假而不归。”(假:借)④归依;归附。范仲淹《岳阳楼记》:“微斯人,吾谁与归?”(微:如果没有。)⑤结局;归宿。《周易·系辞下》:“天下同归而殊途。”(殊:不同。途:路。)⑥死。《尔雅·释训》:“鬼之为言归也。” (二)kuì ①通“馈”。赠送。《论语·阳货》:“(阳货)归孔子豚。”《史记·周本纪》:“晋唐叔得嘉谷,献之成王,成王以归周公于兵所。”②通“愧”。惭愧。《战国策·秦策一》:“状有归色。”

    轩:

    ①供大夫以上的人乘坐的车。《左传·僖公二十八年》:“而乘轩者三百人也。”②泛指车。江淹《别赋》:“朱轩绣轴。”③楼板。《后汉书· 班彪传附班固》:“重轩三阶。”④栏杆。江淹《别赋》:“月上轩而飞光。”⑤堂前屋檐下的平台。孙樵《书褒城驿壁》:“至有饲马于轩。”⑥长廊。柳宗元《永州龙兴寺西轩记》:“户之外为轩。”⑦房室。归有光《项脊轩志》:“项脊轩,旧南阁子也。”⑧窗户。张协《七命》:“承倒景而开轩。”⑨车前高后低;车向上仰。《诗经·小雅·六月》:“戎车既安,如轾(zhì)如轩。”(戎车:战车。轾:车前低后高。)⑩高。钟会《孔雀赋》:“舒翼轩峙。”(11)飞。王粲《赠蔡子笃》:“归雁载轩。”

    今:

    ①此时;现在。《归去来兮辞》:“实迷途其未远,觉今是而昨非。”《战国策·赵策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左传·襄公二年》:“(崔子)今不来矣。”②现代。与“古”相对。《礼记·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:违反。)《论语·子罕》:“后生可畏,焉知来者之不如今也?”③今日。《诗经·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④当今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜杀人者也。”⑤将要;将会。司马迁《史记·项羽本纪》:“竖子不足与谋,夺项王天下者必沛公也。吾属今为之虏矣。”⑥不久。《史记·申屠嘉列传》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史记·项羽本纪》:“今不急下,吾烹太公。”

    已:

    ①停止。《荀子·劝学》:“学不可以已。”②完毕。《战国策·齐策二》:“言未已,齐让又至。”(让:责备。)③罢免。《论语·公冶长》:“(子文)三已之,无愠(yùn)色。”(愠:怨恨。)④疾止;病除。柳宗元《捕蛇者说》:“可以已大风。”(大风:麻风病。)⑤副词。1. 已经。《史记·蒙恬列传》:“扶苏已死。”2.随后;旋即。《史记·项羽本纪》:“废以为侯,已又杀之。”3. 太;过分。《诗经·小雅·巧言》:“昊(hào)天已威。”(昊天:天。)⑥通“以”。介词。和方位词“来”、“上”、“下”、“东”、“西”等结合,表示对时间、范围的限制。《三国志·吴书·吴主传》:“自丞相雍已下皆谏。”⑦语气词。用法同“矣”。用于句末,表示确定语气。《老子》第二章:“天下皆知美之为美,斯恶已。”(斯恶已:就显出丑恶了。)

    迟:

    (一)①徐行。《诗经·邶风·谷风》:“行道迟迟,中心有违。”(中心:心中。违:不顺心。)②缓慢。贾谊《新书·大政》:“自古至于今,与民为仇者,有迟有速,而民必胜之。”《庄子·养生主》:“吾见其难为,怵(chù)然为戒,视为止,行为迟。”(怵然:恐惧的样子。)③晚。《金史·食货志》:“地寒,稼穑迟熟。”④犹豫。白居易《琵琶行》:“寻声暗问弹者谁,琵琶声停欲语迟。”⑤鲁钝。《三国志·吴书·孙奂传》:“初吾忧其迟钝,今治军,诸将少能及者,吾无忧矣。”⑥长久。欧阳修《苏氏文集序》:“迟久而不相及。”[迟明]黎明;破晓。曹唐《望九华寄池阳杜员外》:“戴月早辞三秀馆,迟明初识九华峰。”[迟迟]1.缓慢的样子。白居易《长恨歌》:“迟迟钟鼓初长夜,耿耿星河欲曙天。”2.从容不迫的样子。《礼记·孔子闲居》:“无声之乐,气志不违;无体之礼,威仪迟迟。”3.迟疑不前的样子。范晔《后汉书·邓彪等传论》:“统之方轨易因,险途难御,故昔人明慎于所受之分,迟迟于歧路之间也。”[迟暮]1.暮年。比喻衰老。屈原《离骚》:“惟草木之零落兮,恐美人之迟暮。”2.徐缓。鲍照《舞鹤赋》:“飒沓矜顾,迁延迟暮。”(飒沓:群飞的样子。)[迟日]1.日子久。《商君书·君臣》:“迟日旷久、积劳私门者得。”2.春日。杜甫《绝句二首》之一:“迟日江山丽,春风花草香。” (二)zhì等待。《后汉书·章帝纪》:“朕思迟直士,侧席异闻。”(思:思念。侧席:不正坐,以待贤者。异闻:新的学说见解。)


  • jiu he lan du wan ,gui xuan jin yi chi 。

    “jiu he lan du wan ,gui xuan jin yi chi 。”shi gou chu chu :《su hua yin dong guo ke she yi yan fang 》;shi tang chao shi ren cen can de zuo pin 。

    ci she shan guo jin ,jie an ming zhong shi 。zhu ren chui xin li ,hang zi chong ye ji 。
    guan yue sheng shou yang ,zhao jian hua yin ci 。cang mang qiu shan hui ,xiao se han song bei 。
    jiu cong yuan lu bie ,sui yu peng zhi ci 。jiu he lan du wan ,gui xuan jin yi chi 。

    【zhu shi 】:

    jiu :

    ①chen jiu de ;guo shi de 。《lun yu ·gong ye chang 》:“jiu ling yin zhi zheng ,bi yi gao xin ling jun 。”wang an dan 《yuan ri 》:“zong ba xin tao huan jiu fu 。”《zuo chuan ·zhao gong er shi yi nian 》:“song cheng jiu yong ji sang lin zhi men er shou zhi 。”(yong :tong “yong ”。cheng yuan 。sang lin :cheng men ming 。)liu jian 《chong yang gan huai 》zhi er :“zhang yi jiu bi cang tai hou ,zhu ge huang ci gu mu han 。”②gu jiao ;jiu xiang shi 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xuan su yu jing zhou mu liu biao you jiu 。”③cong qian de ;yuan lai de 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“xing fu han shi ,hai yu jiu dou 。”

    he :

    ①shen gou ;shan gu 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“gai shang shi chang you bu zang ji qin zhe ,ji qin si ,ze ju er wei zhi yu he 。”(gai :da gai 。wei :diu qi 。)wang wei 《zhong na shan 》:“yin qing zhong he shu 。”②ren gong kai jue de gou ;hu cheng he 。du fu 《gan yuan zhong yu ju tong gu xian zuo ge 》zhi liu :“wu hu liu ge xi sai chi ,xi he wei wo hui chun zi 。”(wu hu :tan ci 。hui :fan hai 。zi :rong mao 。)

    lan :

    ①lan cao ,ze lan 。ju ke 。duo nian sheng cao ben 。you xiang qi ,qiu mo kai hua 。《chu ci ·li sao 》:“hu jiang li yu bi zhi xi ,ren qiu lan yi wei pei 。”②lan hua 。lan ke ,duo nian sheng chang lu cao ben 。gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“you za zhi lan gui zhu mu yu ting 。”③mu lan 。yi chong xiang mu 。《chu ci ·jiu ge ·xiang fu ren 》:“gui dong xi lan lao ,xin yi mei xi yao fang 。”④tong “欄(lan )”。shan lan 。《han shu ·wang mang chuan 》:“you zhi nu bi zhi shi ,yu niu ma tong lan 。”⑤tong “lan ”。zu ge 。《zhan guo ce ·wei ce san 》:“jin guo zhi qu liang ye ,qian li you yu ,you he shan yi lan zhi 。”⑥tong “lan ”。zhi fang bing qi de jia zi 。《guan zi ·xiao kuang 》:“qing zui ru lan 、dun 、ge ge 。”(ru :jiao na 。ge ge :hu xiong de shuang ceng ge jia 。)

    du :

    ①yi chong cao ben zhi wu ;gan tang 。ji tang li 、du li ,ye chen du shu 。gu sai xie 《ji min yao shu ·chong li 》:“du shu da zhe cha wu zhi ,xiao zhe huo san huo er 。”②du sai ;bi ;du jue 。li si 《jian zhu ke shu 》:“jiang gong shi ,du si men 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“(li )mu du men bu chu ,gu chen ji 。”(gu :yi zai de 。)

    wan :

    ①ri mu ;bang wan 。《chu ci ·jiu bian 》:“bai ri wan (wǎn)wan ji jiang ru xi 。”(wan :ri la 。)《han shu ·tian wen zhi 》:“fu jian zao wan 。”②shi jian kao hou 。shen gua 《meng xi bi tan ·yao yi 》:“yi qiu zhi he ,ze hou chong zhe wan shi 。”③jie jin zhong le ,te zhi lao nian 。du fu 《qiang cun san shou 》zhi er :“wan sui pai tou sheng ,hai jia shao huan qu 。”(tou sheng :gou ju sheng huo 。)④hou lai de 。《hou han shu ·cai yong chuan 》:“yong nai zi shu dan yu bei ……yu shi hou ru wan xue xian qu zheng yan 。”(shu dan :zhi yong zhu bi shu xie 。qu zheng :yong zuo dian fan 。)

    gui :

    (yi )①chu jia ;jia 。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui ,yi ji shi jia 。”②fan hui 。tao qian 《gui yuan tian ju 》:“chen xing li huang hui ,dai yue he chu gui 。”(xing :qi lai 。)③song hui ;jiao hai 。《meng zi · jin xin shang 》:“jiu jia er bu gui 。”(jia :jie )④gui yi ;gui fu 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“wei si ren ,wu shei yu gui ?”(wei :ru guo mei you 。)⑤jie ju ;gui su 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“tian xia tong gui er shu tu 。”(shu :bu tong 。tu :lu 。)⑥si 。《er ya ·shi xun 》:“gui zhi wei yan gui ye 。” (er )kuì ①tong “kui ”。zeng song 。《lun yu ·yang huo 》:“(yang huo )gui kong zi tun 。”《shi ji ·zhou ben ji 》:“jin tang shu de jia gu ,suo zhi cheng wang ,cheng wang yi gui zhou gong yu bing suo 。”②tong “kui ”。can kui 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“zhuang you gui se 。”

    xuan :

    ①gong da fu yi shang de ren cheng zuo de che 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“er cheng xuan zhe san bai ren ye 。”②fan zhi che 。jiang yan 《bie fu 》:“zhu xuan xiu zhou 。”③lou ban 。《hou han shu · ban biao chuan fu ban gu 》:“chong xuan san jie 。”④lan gan 。jiang yan 《bie fu 》:“yue shang xuan er fei guang 。”⑤tang qian wu yan xia de ping tai 。sun qiao 《shu bao cheng yi bi 》:“zhi you si ma yu xuan 。”⑥chang lang 。liu zong yuan 《yong zhou long xing si xi xuan ji 》:“hu zhi wai wei xuan 。”⑦fang shi 。gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“xiang ji xuan ,jiu na ge zi ye 。”⑧chuang hu 。zhang xie 《qi ming 》:“cheng dao jing er kai xuan 。”⑨che qian gao hou di ;che xiang shang yang 。《shi jing ·xiao ya ·liu yue 》:“rong che ji an ,ru zhi (zhì)ru xuan 。”(rong che :zhan che 。zhi :che qian di hou gao 。)⑩gao 。zhong hui 《kong qiao fu 》:“shu yi xuan shi 。”(11)fei 。wang can 《zeng cai zi du 》:“gui yan zai xuan 。”

    jin :

    ①ci shi ;xian zai 。《gui qu lai xi ci 》:“shi mi tu ji wei yuan ,jiao jin shi er zuo fei 。”《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao fu jin zhe shu bu yu shi 。”《zuo chuan ·xiang gong er nian 》:“(cui zi )jin bu lai yi 。”②xian dai 。yu “gu ”xiang dui 。《li ji ·zhong yong 》:“sheng hu jin zhi shi ,fan gu zhi dao 。”(fan :wei fan 。)《lun yu ·zi han 》:“hou sheng ke wei ,yan zhi lai zhe zhi bu ru jin ye ?”③jin ri 。《shi jing ·shao na ·biao you mei 》:“qiu wo shu shi ,dai ji jin xi 。”(shu :duo 。shi :zhi wei hun nan zi 。dai dài:ji ;dao 。)④dang jin 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jin fu tian xia zhi ren mu ,wei you bu shi sha ren zhe ye 。”⑤jiang yao ;jiang hui 。si ma qian 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“shu zi bu zu yu mou ,duo xiang wang tian xia zhe bi pei gong ye 。wu shu jin wei zhi lu yi 。”⑥bu jiu 。《shi ji ·shen tu jia lie chuan 》:“ru di wang ,wu jin shi ren shao re 。”⑦jia ru ;ru guo 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin bu ji xia ,wu peng tai gong 。”

    yi :

    ①ting zhi 。《xun zi ·quan xue 》:“xue bu ke yi yi 。”②wan bi 。《zhan guo ce ·ji ce er 》:“yan wei yi ,ji rang you zhi 。”(rang :ze bei 。)③ba mian 。《lun yu ·gong ye chang 》:“(zi wen )san yi zhi ,mo yun (yùn)se 。”(yun :yuan hen 。)④ji zhi ;bing chu 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“ke yi yi da feng 。”(da feng :ma feng bing 。)⑤fu ci 。1. yi jing 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“fu su yi si 。”2.sui hou ;xuan ji 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“fei yi wei hou ,yi you sha zhi 。”3. tai ;guo fen 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“hao (hào)tian yi wei 。”(hao tian :tian 。)⑥tong “yi ”。jie ci 。he fang wei ci “lai ”、“shang ”、“xia ”、“dong ”、“xi ”deng jie ge ,biao shi dui shi jian 、fan wei de xian zhi 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“zi cheng xiang yong yi xia jie jian 。”⑦yu qi ci 。yong fa tong “yi ”。yong yu gou mo ,biao shi que ding yu qi 。《lao zi 》di er zhang :“tian xia jie zhi mei zhi wei mei ,si e yi 。”(si e yi :jiu xian chu chou e le 。)

    chi :

    (yi )①xu hang 。《shi jing ·bei feng ·gu feng 》:“hang dao chi chi ,zhong xin you wei 。”(zhong xin :xin zhong 。wei :bu shun xin 。)②huan man 。gu yi 《xin shu ·da zheng 》:“zi gu zhi yu jin ,yu min wei chou zhe ,you chi you su ,er min bi sheng zhi 。”《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“wu jian ji nan wei ,chu (chù)ran wei jie ,shi wei zhi ,hang wei chi 。”(chu ran :kong ju de yang zi 。)③wan 。《jin shi ·shi huo zhi 》:“de han ,jia se chi shou 。”④you yu 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“xun sheng an wen dan zhe shei ,pi pa sheng ting yu yu chi 。”⑤lu dun 。《san guo zhi ·wu shu ·sun huan chuan 》:“chu wu you ji chi dun ,jin zhi jun ,zhu jiang shao neng ji zhe ,wu mo you yi 。”⑥chang jiu 。ou yang xiu 《su shi wen ji xu 》:“chi jiu er bu xiang ji 。”[chi ming ]li ming ;po xiao 。cao tang 《wang jiu hua ji chi yang du yuan wai 》:“dai yue zao ci san xiu guan ,chi ming chu shi jiu hua feng 。”[chi chi ]1.huan man de yang zi 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“chi chi zhong gu chu chang ye ,geng geng xing he yu shu tian 。”2.cong rong bu pai de yang zi 。《li ji ·kong zi xian ju 》:“mo sheng zhi le ,qi zhi bu wei ;mo ti zhi li ,wei yi chi chi 。”3.chi yi bu qian de yang zi 。fan ye 《hou han shu ·deng biao deng chuan lun 》:“tong zhi fang gui yi yin ,xian tu nan yu ,gu xi ren ming shen yu suo shou zhi fen ,chi chi yu qi lu zhi jian ye 。”[chi mu ]1.mu nian 。bi yu cui lao 。qu yuan 《li sao 》:“wei cao mu zhi ling la xi ,kong mei ren zhi chi mu 。”2.xu huan 。bao zhao 《wu he fu 》:“sa da jin gu ,qian yan chi mu 。”(sa da :qun fei de yang zi 。)[chi ri ]1.ri zi jiu 。《shang jun shu ·jun chen 》:“chi ri kuang jiu 、ji lao si men zhe de 。”2.chun ri 。du fu 《jue gou er shou 》zhi yi :“chi ri jiang shan li ,chun feng hua cao xiang 。” (er )zhìdeng dai 。《hou han shu ·zhang di ji 》:“zhen sai chi zhi shi ,ce xi yi wen 。”(sai :sai nian 。ce xi :bu zheng zuo ,yi dai xian zhe 。yi wen :xin de xue shui jian jie 。)