• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 此地興王業,無如宋主賢。

    “此地興王業,無如宋主賢。”詩句出處:《臨江亭五詠》;是唐朝詩人儲光羲的作品。

    晉傢南作帝,京鎮北為關。江水中分地,城樓下帶山。
    金陵事已往,青蓋理無還。落日空亭上,愁看龍尾灣。
    山橫小苑前,路盡大江邊。此地興王業,無如宋主賢。
    潮生建業水,風散廣陵煙。直望清波裡,隻言別有天。
    城頭落暮暉,城外搗秋衣。江水青雲挹,蘆花白雪飛。
    南州王氣疾,東國海風微。借問商歌客,年年何處歸。
    古木嘯寒禽,層城帶夕陰。梁園多綠柳,楚岸盡楓林。
    山際空為險,江流長自深。平生何以恨,天地本無心。
    京山千裡過,孤憤望中來。江勢將天合,城門向水開。
    落霞明楚岸,夕露濕吳臺。去去無相識,陳皇安在哉。

    【註釋】:

    此:

    ①代詞。這;這個。《孟子·公孫醜下》:“彼一時,此一時也。”《禮記·禮運》:“此之謂大同。”②這樣;這般。庾信《哀江南賦》:“天何為而此醉。”③副詞。乃;則。《後漢書·黃瓊傳》:“必待堯舜之君,此為志士終無時矣。”

    地:

    ①大地。與“天”相對。《管子·形勢解》:“地生養萬物。”②陸地;地面。《左傳·僖公四年》:“公(晉獻公)至,毒而獻之。公祭之地,地墳(fèn);與犬,犬斃。”(墳:隆起。)③土地;田地。《周禮·地官·載師》:“以廛裡任國中之地,以場圃任園地。”(廛:城市中的空地。國中:指王城之內。)④領土;疆土。《孟子·離婁上》:“爭地以戰,殺人盈野。”⑤地方;場所。《孫子兵法·虛實》:“先處戰地而待敵者佚。”⑥處境;地位。《史記·李斯列傳》:“久處卑賤之位,困苦之地。”⑦指境界。齊己《移居西湖作》:“隻待秋聲滌心地,衲衣新洗健形容。”(衲衣:僧衣。)⑧地步。杜甫《奉送魏六丈佑少府之交廣》:“議論有餘地,公侯來未遲。”⑨路程。李白《妾薄命》:“長門一步地,不肯暫回車。”⑩通“第”。副詞。但;隻。《漢書·丙吉傳》:“西曹地忍之,此不過污丞相車茵耳。”

    興:

    ①[動]起身,起 來。《論語·衛靈公》:“從者病,莫能~。”②[動]興起,建立。《史記·文帝本紀》:“漢~,至孝文四十有餘載。”③[動]發動。《史記·酷吏列傳》:“漢大~兵伐匈奴。”④[形]興盛。與“廢”相對。《論語· 子路》:“事不成,則禮樂不~。”⑤(xing)[名]興致,興趣(後起意義)。劉義慶《世說新語·任誕》:“吾本乘~而行,~盡而返。”

    王:

    (一)①夏商周時代最高統治者的稱號。秦始皇以後改稱皇帝。《尚書·盤庚上》:“王命眾,悉至於庭。”(悉:都;全。)②春秋戰國時期的諸侯。《孟子·梁惠王上》:“王好戰,請以戰喻。”③漢以後的最高封爵。《漢書·諸侯王表》:“武帝施主父之冊,下推恩之令,使諸侯王得分戶邑以封子弟,不行黜涉而藩國自析。”(主父:人名。冊:同“策”。析:削弱。)④諸侯或外族來朝見天子。《尚書·大禹謨》:“四夷來王。”⑤首領;同類中最特出或最大者。杜甫《前出塞》:“射人先射馬,擒賊先擒王。”⑥古代對祖父母輩的尊稱。《爾雅·釋親》:“父之考為王父,父之妣(bǐ)為王母。” (二)wàng ①統治同傢。《史記·項羽本紀》:“沛公欲王關中。”《商君書·更法》:“三代不同禮而王。”②成就王業。《孟子·梁惠王上》:“七十者衣(yì)帛(bó)食肉,黎民不饑不寒,然而不王者,未之有也。”

    業:

    ①古代懸鐘磬用的大木板。《詩經·周頌·有瞽》:“設業設虡(jù)。”(虡:懸鐘磬的木架。)②書寫用的木板。《禮記·玉藻》:“手執業,則投之。”③事業;功業。諸葛亮《草廬對》:“高祖因之以成帝業。”④職業。陶潛《桃花源記》:“武陵人捕魚為業。”⑤產業;傢業。《鹽鐵論·論誹》:“久喪以害生,厚葬以傷業。”⑥學業。韓愈《進學解》:“業精於勤,荒於嬉。”⑦創始。《史記·太史公自序》:“項梁業之,子羽接之。”⑧次序;次第。《國語·晉語四》:“信於事,則民從事有業。”⑨副詞。已經。袁枚《黃生借書說》:“若業為吾所有,必高束焉。”

    無:

    ①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”

    如:

    ①順從;依照。《左傳·僖公十五年》:“唯所如之,無不如志。”李朝威《柳毅傳》:“毅如其言,遂至其宮。”②往;到……去。《漢書·燕王傳》:“田生如長安,不見(劉)澤。”③似;像;如同。《詩經·小雅·小旻》:“戰戰兢兢,如臨深淵,如履薄冰。”④及;趕得上。《論語·公冶長》:“弗如也! 吾與女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相當於“奈……何”,把……怎麼樣。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,獨如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·湯問》:“其如土石何?”⑥介詞。相當於“於”。引進比較對象。《呂氏春秋·愛士》:“人之困窮,甚如饑渴。”⑦連詞。1. 相當於“如果”,表示假設。《詩經·秦風·黃鳥》:“如可贖兮,人百其身。”2. 相當於“和”。表示並列。《儀禮·鄉飲酒禮》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相當於“而”。表示轉折。至於;卻。《論語·先進》:“如其禮樂,以俟君子。”4.相當於“或者”。表示選擇。《論語·先進》:“安見方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指縱橫六七十裡。邦:諸侯封國。)⑧助詞。形容詞後綴,相當於“然”,表示“……的樣子”。《論語·鄉黨》:“孔子於鄉黨,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑參《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    宋:

    ①周代諸侯國名,周武王封殷後代於宋。《呂氏春秋·慎大》:“立成湯之後於宋以奉桑林。”(成湯:即商湯。桑林:湯祈禱的地方。)②朝代名。一為南北朝時劉裕所建(公元420—479年)。一為五代末趙匡胤所建(公元960—1279年)

    主:

    ①君;國君。《荀子·王霸》:“主能治近,則遠者理;主能治明,則幽者化;主能當一,則百事正。”(理:治理。幽:暗處。化:感化。當:主管。)《商君書·君臣》:“故國治而地廣,兵強而主尊。”②皇帝的女兒。《後漢書·宋弘傳》:“弘被引見,帝令主坐屏風後。”③春秋戰國時稱大夫為主。《左傳·昭公元年》:“趙孟曰:‘誰當良臣?’對曰:‘主是謂矣。’”(趙孟:晉國卿大夫。當:相當於。)④主人。杜甫《秋興八首》之四:“王侯第宅皆新主。”(第:貴族的大宅子。)劉義慶《世說新語·簡傲》:“主已知子猷當往,乃灑掃施設,在聽事坐相待。”(子猷:王徽之字。)⑤死者的牌位。《春秋·文公二年》:“作僖公主。”⑥根本;首要的。曹丕《典論·論文》:“文以氣為主。”⑦掌管;主持。《墨子·備高臨》:“十人主此車。”⑧預兆。范仲淹《奏乞宣諭大臣定河東捍禦》:“河東地震數年,占書亦主城陷。”

    賢:

    ①有德行;有才能。《左傳·隱公三年》:“先君以寡人為賢。”②指有才能的人。《谷梁傳·文公六年》:“使仁者佐賢者。”(佐:輔助。)③優良;美善。韓愈《謝自然》:“人生處萬類,知識最為賢。”④勝過;超過。《墨子·公孟》:“知有賢於人,則可謂知乎?”⑤勞苦。《詩經·小雅·北山》:“大夫不均,我從事獨賢。”⑥對人的敬稱,多用於平輩或晚輩。《史記·刺客列傳》:“妾其奈何畏歿身之誅,終滅賢弟之名!”⑦作第二人稱的敬稱。蘇軾《李行中秀才醉眠亭》:“醉中對客眠何害,須信陶潛未若賢。”⑧車轂貫穿的孔,在車輻內一端略大的稱賢。《周禮·考工紀·輪人》:“五分其轂之長,去一以為賢。”


  • 此地兴王业,无如宋主贤。

    “此地兴王业,无如宋主贤。”诗句出处:《临江亭五咏》;是唐朝诗人储光羲的作品。

    晋家南作帝,京镇北为关。江水中分地,城楼下带山。
    金陵事已往,青盖理无还。落日空亭上,愁看龙尾湾。
    山横小苑前,路尽大江边。此地兴王业,无如宋主贤。
    潮生建业水,风散广陵烟。直望清波里,只言别有天。
    城头落暮晖,城外捣秋衣。江水青云挹,芦花白雪飞。
    南州王气疾,东国海风微。借问商歌客,年年何处归。
    古木啸寒禽,层城带夕阴。梁园多绿柳,楚岸尽枫林。
    山际空为险,江流长自深。平生何以恨,天地本无心。
    京山千里过,孤愤望中来。江势将天合,城门向水开。
    落霞明楚岸,夕露湿吴台。去去无相识,陈皇安在哉。

    【注释】:

    此:

    ①代词。这;这个。《孟子·公孙丑下》:“彼一时,此一时也。”《礼记·礼运》:“此之谓大同。”②这样;这般。庾信《哀江南赋》:“天何为而此醉。”③副词。乃;则。《后汉书·黄琼传》:“必待尧舜之君,此为志士终无时矣。”

    地:

    ①大地。与“天”相对。《管子·形势解》:“地生养万物。”②陆地;地面。《左传·僖公四年》:“公(晋献公)至,毒而献之。公祭之地,地坟(fèn);与犬,犬斃。”(坟:隆起。)③土地;田地。《周礼·地官·载师》:“以廛里任国中之地,以场圃任园地。”(廛:城市中的空地。国中:指王城之内。)④领土;疆土。《孟子·离娄上》:“争地以战,杀人盈野。”⑤地方;场所。《孙子兵法·虚实》:“先处战地而待敌者佚。”⑥处境;地位。《史记·李斯列传》:“久处卑贱之位,困苦之地。”⑦指境界。齐己《移居西湖作》:“只待秋声涤心地,衲衣新洗健形容。”(衲衣:僧衣。)⑧地步。杜甫《奉送魏六丈佑少府之交广》:“议论有余地,公侯来未迟。”⑨路程。李白《妾薄命》:“长门一步地,不肯暂回车。”⑩通“第”。副词。但;只。《汉书·丙吉传》:“西曹地忍之,此不过污丞相车茵耳。”

    兴:

    ①[动]起身,起 来。《论语·卫灵公》:“从者病,莫能~。”②[动]兴起,建立。《史记·文帝本纪》:“汉~,至孝文四十有余载。”③[动]发动。《史记·酷吏列传》:“汉大~兵伐匈奴。”④[形]兴盛。与“废”相对。《论语· 子路》:“事不成,则礼乐不~。”⑤(xing)[名]兴致,兴趣(后起意义)。刘义庆《世说新语·任诞》:“吾本乘~而行,~尽而返。”

    王:

    (一)①夏商周时代最高统治者的称号。秦始皇以后改称皇帝。《尚书·盘庚上》:“王命众,悉至于庭。”(悉:都;全。)②春秋战国时期的诸侯。《孟子·梁惠王上》:“王好战,请以战喻。”③汉以后的最高封爵。《汉书·诸侯王表》:“武帝施主父之册,下推恩之令,使诸侯王得分户邑以封子弟,不行黜涉而藩国自析。”(主父:人名。册:同“策”。析:削弱。)④诸侯或外族来朝见天子。《尚书·大禹谟》:“四夷来王。”⑤首领;同类中最特出或最大者。杜甫《前出塞》:“射人先射马,擒贼先擒王。”⑥古代对祖父母辈的尊称。《尔雅·释亲》:“父之考为王父,父之妣(bǐ)为王母。” (二)wàng ①统治同家。《史记·项羽本纪》:“沛公欲王关中。”《商君书·更法》:“三代不同礼而王。”②成就王业。《孟子·梁惠王上》:“七十者衣(yì)帛(bó)食肉,黎民不饥不寒,然而不王者,未之有也。”

    业:

    ①古代悬钟磬用的大木板。《诗经·周颂·有瞽》:“设业设虡(jù)。”(虡:悬钟磬的木架。)②书写用的木板。《礼记·玉藻》:“手执业,则投之。”③事业;功业。诸葛亮《草庐对》:“高祖因之以成帝业。”④职业。陶潜《桃花源记》:“武陵人捕鱼为业。”⑤产业;家业。《盐铁论·论诽》:“久丧以害生,厚葬以伤业。”⑥学业。韩愈《进学解》:“业精于勤,荒于嬉。”⑦创始。《史记·太史公自序》:“项梁业之,子羽接之。”⑧次序;次第。《国语·晋语四》:“信于事,则民从事有业。”⑨副词。已经。袁枚《黄生借书说》:“若业为吾所有,必高束焉。”

    无:

    ①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”

    如:

    ①顺从;依照。《左传·僖公十五年》:“唯所如之,无不如志。”李朝威《柳毅传》:“毅如其言,遂至其宫。”②往;到……去。《汉书·燕王传》:“田生如长安,不见(刘)泽。”③似;像;如同。《诗经·小雅·小旻》:“战战兢兢,如临深渊,如履薄冰。”④及;赶得上。《论语·公冶长》:“弗如也! 吾与女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相当于“奈……何”,把……怎么样。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,独如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·汤问》:“其如土石何?”⑥介词。相当于“于”。引进比较对象。《吕氏春秋·爱士》:“人之困穷,甚如饥渴。”⑦连词。1. 相当于“如果”,表示假设。《诗经·秦风·黄鸟》:“如可赎兮,人百其身。”2. 相当于“和”。表示并列。《仪礼·乡饮酒礼》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相当于“而”。表示转折。至于;却。《论语·先进》:“如其礼乐,以俟君子。”4.相当于“或者”。表示选择。《论语·先进》:“安见方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指纵横六七十里。邦:诸侯封国。)⑧助词。形容词后缀,相当于“然”,表示“……的样子”。《论语·乡党》:“孔子于乡党,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑参《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    宋:

    ①周代诸侯国名,周武王封殷后代于宋。《吕氏春秋·慎大》:“立成汤之后于宋以奉桑林。”(成汤:即商汤。桑林:汤祈祷的地方。)②朝代名。一为南北朝时刘裕所建(公元420—479年)。一为五代末赵匡胤所建(公元960—1279年)

    主:

    ①君;国君。《荀子·王霸》:“主能治近,则远者理;主能治明,则幽者化;主能当一,则百事正。”(理:治理。幽:暗处。化:感化。当:主管。)《商君书·君臣》:“故国治而地广,兵强而主尊。”②皇帝的女儿。《后汉书·宋弘传》:“弘被引见,帝令主坐屏风后。”③春秋战国时称大夫为主。《左传·昭公元年》:“赵孟曰:‘谁当良臣?’对曰:‘主是谓矣。’”(赵孟:晋国卿大夫。当:相当于。)④主人。杜甫《秋兴八首》之四:“王侯第宅皆新主。”(第:贵族的大宅子。)刘义庆《世说新语·简傲》:“主已知子猷当往,乃洒扫施设,在听事坐相待。”(子猷:王徽之字。)⑤死者的牌位。《春秋·文公二年》:“作僖公主。”⑥根本;首要的。曹丕《典论·论文》:“文以气为主。”⑦掌管;主持。《墨子·备高临》:“十人主此车。”⑧预兆。范仲淹《奏乞宣谕大臣定河东捍御》:“河东地震数年,占书亦主城陷。”

    贤:

    ①有德行;有才能。《左传·隐公三年》:“先君以寡人为贤。”②指有才能的人。《谷梁传·文公六年》:“使仁者佐贤者。”(佐:辅助。)③优良;美善。韩愈《谢自然》:“人生处万类,知识最为贤。”④胜过;超过。《墨子·公孟》:“知有贤于人,则可谓知乎?”⑤劳苦。《诗经·小雅·北山》:“大夫不均,我从事独贤。”⑥对人的敬称,多用于平辈或晚辈。《史记·刺客列传》:“妾其奈何畏殁身之诛,终灭贤弟之名!”⑦作第二人称的敬称。苏轼《李行中秀才醉眠亭》:“醉中对客眠何害,须信陶潜未若贤。”⑧车毂贯穿的孔,在车辐内一端略大的称贤。《周礼·考工纪·轮人》:“五分其毂之长,去一以为贤。”


  • ci de xing wang ye ,mo ru song zhu xian 。

    “ci de xing wang ye ,mo ru song zhu xian 。”shi gou chu chu :《lin jiang ting wu yong 》;shi tang chao shi ren chu guang xi de zuo pin 。

    jin jia na zuo di ,jing zhen bei wei guan 。jiang shui zhong fen de ,cheng lou xia dai shan 。
    jin ling shi yi wang ,qing gai li mo hai 。la ri kong ting shang ,chou kan long wei wan 。
    shan heng xiao yuan qian ,lu jin da jiang bian 。ci de xing wang ye ,mo ru song zhu xian 。
    chao sheng jian ye shui ,feng san an ling yan 。zhi wang qing bo li ,zhi yan bie you tian 。
    cheng tou la mu hui ,cheng wai dao qiu yi 。jiang shui qing yun yi ,lu hua bai xue fei 。
    na zhou wang qi ji ,dong guo hai feng wei 。jie wen shang ge ke ,nian nian he chu gui 。
    gu mu xiao han qin ,ceng cheng dai xi yin 。liang yuan duo lu liu ,chu an jin feng lin 。
    shan ji kong wei xian ,jiang liu chang zi shen 。ping sheng he yi hen ,tian de ben mo xin 。
    jing shan qian li guo ,gu fen wang zhong lai 。jiang shi jiang tian ge ,cheng men xiang shui kai 。
    la xia ming chu an ,xi lou shi wu tai 。qu qu mo xiang shi ,chen huang an zai zai 。

    【zhu shi 】:

    ci :

    ①dai ci 。zhe ;zhe ge 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“bi yi shi ,ci yi shi ye 。”《li ji ·li yun 》:“ci zhi wei da tong 。”②zhe yang ;zhe ban 。yu xin 《ai jiang na fu 》:“tian he wei er ci zui 。”③fu ci 。nai ;ze 。《hou han shu ·huang qiong chuan 》:“bi dai yao shun zhi jun ,ci wei zhi shi zhong mo shi yi 。”

    de :

    ①da de 。yu “tian ”xiang dui 。《guan zi ·xing shi jie 》:“de sheng yang mo wu 。”②liu de ;de mian 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“gong (jin suo gong )zhi ,du er suo zhi 。gong ji zhi de ,de fen (fèn);yu quan ,quan 斃。”(fen :long qi 。)③tu de ;tian de 。《zhou li ·de guan ·zai shi 》:“yi chan li ren guo zhong zhi de ,yi chang pu ren yuan de 。”(chan :cheng shi zhong de kong de 。guo zhong :zhi wang cheng zhi nei 。)④ling tu ;jiang tu 。《meng zi ·li lou shang 》:“zheng de yi zhan ,sha ren ying ye 。”⑤de fang ;chang suo 。《sun zi bing fa ·xu shi 》:“xian chu zhan de er dai di zhe yi 。”⑥chu jing ;de wei 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“jiu chu bei jian zhi wei ,kun ku zhi de 。”⑦zhi jing jie 。ji ji 《yi ju xi hu zuo 》:“zhi dai qiu sheng di xin de ,na yi xin xi jian xing rong 。”(na yi :seng yi 。)⑧de bu 。du fu 《feng song wei liu zhang you shao fu zhi jiao an 》:“yi lun you yu de ,gong hou lai wei chi 。”⑨lu cheng 。li bai 《qie bao ming 》:“chang men yi bu de ,bu ken zan hui che 。”⑩tong “di ”。fu ci 。dan ;zhi 。《han shu ·bing ji chuan 》:“xi cao de ren zhi ,ci bu guo wu cheng xiang che yin er 。”

    xing :

    ①[dong ]qi shen ,qi lai 。《lun yu ·wei ling gong 》:“cong zhe bing ,mo neng ~。”②[dong ]xing qi ,jian li 。《shi ji ·wen di ben ji 》:“han ~,zhi xiao wen si shi you yu zai 。”③[dong ]fa dong 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“han da ~bing fa xiong nu 。”④[xing ]xing cheng 。yu “fei ”xiang dui 。《lun yu · zi lu 》:“shi bu cheng ,ze li le bu ~。”⑤(xing)[ming ]xing zhi ,xing qu (hou qi yi yi )。liu yi qing 《shi shui xin yu ·ren dan 》:“wu ben cheng ~er hang ,~jin er fan 。”

    wang :

    (yi )①xia shang zhou shi dai zui gao tong zhi zhe de chen hao 。qin shi huang yi hou gai chen huang di 。《shang shu ·pan geng shang 》:“wang ming zhong ,xi zhi yu ting 。”(xi :dou ;quan 。)②chun qiu zhan guo shi ji de zhu hou 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang hao zhan ,qing yi zhan yu 。”③han yi hou de zui gao feng jue 。《han shu ·zhu hou wang biao 》:“wu di shi zhu fu zhi ce ,xia tui en zhi ling ,shi zhu hou wang de fen hu yi yi feng zi di ,bu hang chu she er fan guo zi xi 。”(zhu fu :ren ming 。ce :tong “ce ”。xi :xiao ruo 。)④zhu hou huo wai zu lai chao jian tian zi 。《shang shu ·da yu mo 》:“si yi lai wang 。”⑤shou ling ;tong lei zhong zui te chu huo zui da zhe 。du fu 《qian chu sai 》:“she ren xian she ma ,qin zei xian qin wang 。”⑥gu dai dui zu fu mu bei de zun chen 。《er ya ·shi qin 》:“fu zhi kao wei wang fu ,fu zhi bi (bǐ)wei wang mu 。” (er )wàng ①tong zhi tong jia 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong yu wang guan zhong 。”《shang jun shu ·geng fa 》:“san dai bu tong li er wang 。”②cheng jiu wang ye 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“qi shi zhe yi (yì)bo (bó)shi rou ,li min bu ji bu han ,ran er bu wang zhe ,wei zhi you ye 。”

    ye :

    ①gu dai xuan zhong qing yong de da mu ban 。《shi jing ·zhou song ·you gu 》:“she ye she ju (jù)。”(ju :xuan zhong qing de mu jia 。)②shu xie yong de mu ban 。《li ji ·yu zao 》:“shou zhi ye ,ze tou zhi 。”③shi ye ;gong ye 。zhu ge liang 《cao lu dui 》:“gao zu yin zhi yi cheng di ye 。”④zhi ye 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“wu ling ren bu yu wei ye 。”⑤chan ye ;jia ye 。《yan tie lun ·lun fei 》:“jiu sang yi hai sheng ,hou zang yi shang ye 。”⑥xue ye 。han yu 《jin xue jie 》:“ye jing yu qin ,huang yu xi 。”⑦chuang shi 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“xiang liang ye zhi ,zi yu jie zhi 。”⑧ci xu ;ci di 。《guo yu ·jin yu si 》:“xin yu shi ,ze min cong shi you ye 。”⑨fu ci 。yi jing 。yuan mei 《huang sheng jie shu shui 》:“re ye wei wu suo you ,bi gao shu yan 。”

    mo :

    ①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”

    ru :

    ①shun cong ;yi zhao 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“wei suo ru zhi ,mo bu ru zhi 。”li chao wei 《liu yi chuan 》:“yi ru ji yan ,sui zhi ji gong 。”②wang ;dao ……qu 。《han shu ·yan wang chuan 》:“tian sheng ru chang an ,bu jian (liu )ze 。”③shi ;xiang ;ru tong 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“zhan zhan jing jing ,ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”④ji ;gan de shang 。《lun yu ·gong ye chang 》:“fu ru ye ! wu yu nv fu ru ye !”⑤nai 。“ru ……he ”,xiang dang yu “nai ……he ”,ba ……zen me yang 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“yi xue ju zhou ,du ru song wang he ?”(xue ju zhou :ren ming ,song chen 。)《lie zi ·shang wen 》:“ji ru tu dan he ?”⑥jie ci 。xiang dang yu “yu ”。yin jin bi jiao dui xiang 。《lv shi chun qiu ·ai shi 》:“ren zhi kun qiong ,shen ru ji ke 。”⑦lian ci 。1. xiang dang yu “ru guo ”,biao shi jia she 。《shi jing ·qin feng ·huang diao 》:“ru ke shu xi ,ren bai ji shen 。”2. xiang dang yu “he ”。biao shi bing lie 。《yi li ·xiang yin jiu li 》:“gong ru da fu ru 。”(da fu :guan ming 。)3. xiang dang yu “er ”。biao shi zhuai she 。zhi yu ;que 。《lun yu ·xian jin 》:“ru ji li le ,yi qi jun zi 。”4.xiang dang yu “huo zhe ”。biao shi shua ze 。《lun yu ·xian jin 》:“an jian fang liu qi shi ru wu liu shi er fei bang ye zhe ?”(an :zen 。fang liu qi shi :zhi zong heng liu qi shi li 。bang :zhu hou feng guo 。)⑧zhu ci 。xing rong ci hou chuo ,xiang dang yu “ran ”,biao shi “……de yang zi ”。《lun yu ·xiang dang 》:“kong zi yu xiang dang ,xun xun ru ye ,shi bu neng yan zhe 。”[bu ru ]ye zuo “fu ru ”。bi bu shang 。cen can 《dan xi 》:“shi zhi li tai shou ,bai yu yi bu ru 。”(bai yu :da yu 。)

    song :

    ①zhou dai zhu hou guo ming ,zhou wu wang feng yan hou dai yu song 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“li cheng shang zhi hou yu song yi feng sang lin 。”(cheng shang :ji shang shang 。sang lin :shang qi dao de de fang 。)②chao dai ming 。yi wei na bei chao shi liu yu suo jian (gong yuan 420—479nian )。yi wei wu dai mo zhao kuang yin suo jian (gong yuan 960—1279nian )

    zhu :

    ①jun ;guo jun 。《xun zi ·wang ba 》:“zhu neng zhi jin ,ze yuan zhe li ;zhu neng zhi ming ,ze you zhe hua ;zhu neng dang yi ,ze bai shi zheng 。”(li :zhi li 。you :an chu 。hua :gan hua 。dang :zhu guan 。)《shang jun shu ·jun chen 》:“gu guo zhi er de an ,bing jiang er zhu zun 。”②huang di de nv er 。《hou han shu ·song hong chuan 》:“hong bei yin jian ,di ling zhu zuo bing feng hou 。”③chun qiu zhan guo shi chen da fu wei zhu 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“zhao meng yue :‘shei dang liang chen ?’dui yue :‘zhu shi wei yi 。’”(zhao meng :jin guo qing da fu 。dang :xiang dang yu 。)④zhu ren 。du fu 《qiu xing ba shou 》zhi si :“wang hou di zhai jie xin zhu 。”(di :gui zu de da zhai zi 。)liu yi qing 《shi shui xin yu ·jian ao 》:“zhu yi zhi zi you dang wang ,nai sa sao shi she ,zai ting shi zuo xiang dai 。”(zi you :wang hui zhi zi 。)⑤si zhe de pai wei 。《chun qiu ·wen gong er nian 》:“zuo xi gong zhu 。”⑥gen ben ;shou yao de 。cao pi 《dian lun ·lun wen 》:“wen yi qi wei zhu 。”⑦zhang guan ;zhu chi 。《mo zi ·bei gao lin 》:“shi ren zhu ci che 。”⑧yu zhao 。fan zhong yan 《zou qi xuan yu da chen ding he dong han yu 》:“he dong de zhen shu nian ,zhan shu yi zhu cheng xian 。”

    xian :

    ①you de hang ;you cai neng 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“xian jun yi gua ren wei xian 。”②zhi you cai neng de ren 。《gu liang chuan ·wen gong liu nian 》:“shi ren zhe zuo xian zhe 。”(zuo :fu zhu 。)③you liang ;mei shan 。han yu 《xie zi ran 》:“ren sheng chu mo lei ,zhi shi zui wei xian 。”④sheng guo ;chao guo 。《mo zi ·gong meng 》:“zhi you xian yu ren ,ze ke wei zhi hu ?”⑤lao ku 。《shi jing ·xiao ya ·bei shan 》:“da fu bu jun ,wo cong shi du xian 。”⑥dui ren de jing chen ,duo yong yu ping bei huo wan bei 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“qie ji nai he wei mo shen zhi zhu ,zhong mie xian di zhi ming !”⑦zuo di er ren chen de jing chen 。su shi 《li hang zhong xiu cai zui mian ting 》:“zui zhong dui ke mian he hai ,xu xin tao qian wei re xian 。”⑧che gu guan chuan de kong ,zai che fu nei yi duan lve da de chen xian 。《zhou li ·kao gong ji ·lun ren 》:“wu fen ji gu zhi chang ,qu yi yi wei xian 。”