• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 雖乏諫諍姿,恐君有遺失。

    “雖乏諫諍姿,恐君有遺失。”詩句出處:《北征》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    皇帝二載秋,閏八月初吉。杜子將北征,蒼茫問傢室。
    維時遭艱虞,朝野少暇日。顧慚恩私被,詔許歸蓬蓽。
    拜辭詣闕下,怵惕久未出。雖乏諫諍姿,恐君有遺失。
    君誠中興主,經緯固密勿。東胡反未已,臣甫憤所切。
    揮涕戀行在,道途猶恍惚。乾坤含瘡痍,憂虞何時畢。
    靡靡逾阡陌,人煙眇蕭瑟。所遇多被傷,呻吟更流血。
    回首鳳翔縣,旌旗晚明滅。前登寒山重,屢得飲馬窟。
    邠郊入地底,涇水中蕩潏。猛虎立我前,蒼崖吼時裂。
    菊垂今秋花,石戴古車轍。青雲動高興,幽事亦可悅。
    山果多瑣細,羅生雜橡栗。或紅如丹砂,或黑如點漆。
    雨露之所濡,甘苦齊結實。緬思桃源內,益嘆身世拙。
    坡陀望鄜畤,巖谷互出沒。我行已水濱,我仆猶木末。
    鴟鳥鳴黃桑,野鼠拱亂穴。夜深經戰場,寒月照白骨。
    潼關百萬師,往者散何卒。遂令半秦民,殘害為異物。
    況我墮胡塵,及歸盡華發。經年至茅屋,妻子衣百結。
    慟哭松聲回,悲泉共幽咽。平生所嬌兒,顏色白勝雪。
    見耶背面啼,垢膩腳不襪。床前兩小女,補綻才過膝。
    海圖坼波濤,舊繡移曲折。天吳及紫鳳,顛倒在裋褐。
    老夫情懷惡,嘔泄臥數日。那無囊中帛,救汝寒凜栗。
    粉黛亦解苞,衾裯稍羅列。瘦妻面復光,癡女頭自櫛。
    學母無不為,曉妝隨手抹。移時施朱鉛,狼藉畫眉闊。
    生還對童稚,似欲忘饑渴。問事競挽須,誰能即嗔喝。
    翻思在賊愁,甘受雜亂聒。新歸且慰意,生理焉能說。
    至尊尚蒙塵,幾日休練卒。仰觀天色改,坐覺祆氣豁。
    陰風西北來,慘澹隨回鶻。其王願助順,其俗善馳突。
    送兵五千人,驅馬一萬匹。此輩少為貴,四方服勇決。
    所用皆鷹騰,破敵過箭疾。聖心頗虛佇,時議氣欲奪。
    伊洛指掌收,西京不足拔。官軍請深入,蓄銳何俱發。
    此舉開青徐,旋瞻略恒碣。昊天積霜露,正氣有肅殺。
    禍轉亡胡歲,勢成擒胡月。胡命其能久,皇綱未宜絕。
    憶昨狼狽初,事與古先別。奸臣竟菹醢,同惡隨蕩析。
    不聞夏殷衰,中自誅褒妲。周漢獲再興,宣光果明哲。
    桓桓陳將軍,仗鉞奮忠烈。微爾人盡非,於今國猶活。
    淒涼大同殿,寂寞白獸闥。都人望翠華,佳氣向金闕。
    園陵固有神,掃灑數不缺。煌煌太宗業,樹立甚宏達。

    【註釋】:

    雖:

    ①連詞。1.表示轉折。相當於“雖然”。《孟子·告子上》:“雖與之俱學,弗若之矣。”(若:如。)2.表示讓步。相當於“即使”、“縱然”。《列子·湯問》:“雖我之死,有子存焉。”②通“惟(wéi)”。副詞。相當於“僅”、“隻”。《管子·君臣下》:“決之則行,塞之則止,雖有明君能決之,能塞之。”③蟲名,形似蜥蜴。《說文》:“雖,似蜥蠍而大。”

    乏:

    ①正的反面。章炳麟《訄(qiú)書·清儒》:“凡百事物,皆模效數理,其性質有相互正乏者十種。”②缺少;貧困。《鹽鐵論· 力耕》:“豐年歲登,則儲積以備乏絕。”陶潛《有會而作》:“弱年逢傢乏,老至更長饑。”(弱年:幼年。)③疲乏;疲憊。《新五代史·周德威傳》:“因其勞乏而乘之。”(乘:追擊。)④荒廢;耽誤。《戰國策· 燕策三》:“光不敢以乏國事。”(光:人名。)

    諫:

    ①規勸;勸諫。《戰國策·趙策四》:“太後不肯,大臣強諫。”《左傳·宣公二年》:“宣子驟諫。”(驟:屢次。)②諫官。陳亮《中興論》:“多置臺、諫,以肅朝綱。”(臺:官署名。)③挽回;糾正。《論語·微子》:“往者不可諫,來者猶可追。”

    諍:

    (一)直言規勸,使人改正錯誤。《三國志 · 吳書·吳主傳》:“今孤自省無恒公之德,而諸君諫諍未出於口。”(孤:帝王自稱。自省:檢查自己。) (二)zhēng ①爭奪。《韓詩外傳》卷四:“有諍氣者勿與論。”②爭論;爭辯。謝靈運《齋中讀書》詩:“虛館絕諍訟。”(訟爭論是非。)

    恐:

    ①畏懼;害怕。司馬遷《報任安書》:“猛虎在深山,百獸震恐。”《尚書·金滕》:“天大雷電以風,禾盡偃(yǎn),大木斯拔,邦人大恐。”(偃:倒下。邦人:國人。)②威嚇;恐嚇。《史記·秦始皇本紀》:“李斯因說秦王,請先取韓以恐他國。”《宋史·楊廷璋傳》:“有姊寡居京師;周祖微時,欲聘之,姊不從;令媒氏傳言恐逼。”(周祖:後周太祖郭威。)③恐怕;擔心。《論語· 季氏》:“吾恐季孫之憂不在顓臾。”蘇軾《海棠》:“隻恐夜深花睡去。”

    君:

    ①君主。《嶽陽樓記》:“處江湖之遠則憂其君。”《論語·泰伯》:“大哉堯之為君也!”(大:偉大。)②封號。《戰國策·燕策二》:“樂毅奔趙,趙封以望諾君。”《史記·淮陰侯列傳》:“始常山王、成安君為佈衣時,相與為刎頸之交。”《史記·信陵君列傳》:“安釐王即位,封公子為信陵君。”③對人的尊稱。《戰國策·齊策一》:“徐公不若君之美也。”王維《送元二使安西》:“勸君更盡一杯酒,西出陽關無故人。”(陽關:地名。)特指妻妾稱夫,子孫稱父祖輩。王勃《滕王閣序》:“傢君作宰。”(宰:指縣令。)[君子]與“小人”相對。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“無君子莫治野人,無野人莫養君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《論語·述而》:“聖人吾不得而見矣,得見君子者,斯可矣。”(斯可矣:這就可以瞭。)

    有:

    (一)①與“無”相對。1. 表示占有、具有、領有。《論語·公冶長》:“陳文子有馬十乘(shèng)。”(乘:四匹。)諸葛亮《草廬對》:“孫權據有江東。”2.表示存在。曹丕《雜詩》:“西北有浮雲,亭亭如車蓋。”3. 表示發生。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“天下有變,則命一上將將荊州之軍以向宛、洛。”②豐收。儲光羲《觀競渡》:“能令秋大有,鼓吹遠相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩薩蠻》:“暝色入高樓,有人樓上愁。”④助詞。1. 多用於朝代名稱的前面。《詩經·大雅·文王》:“有周不顯,帝命不時。”2. 用於形容詞前面。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“明星有爛。”(爛:燦爛。) (二)yòu 通“又”。用於整數與零數之間。《論語·為政》:“吾十有五而志於學。”《史記·秦始皇本紀》:“三十有七年,親巡天下。”

    遺:

    (一)①失去;丟失。《韓非子·難三》:“齊桓公飲酒醉,遺其冠。”《淮南子·原道》:“禹之趨時也,履遺而弗取,冠掛而弗顧。”(履:鞋。冠:帽。)②遺漏;忽略。《韓非子·有度》:“刑過不避大臣,賞善不遺匹夫。”③遺失;遺漏的東西。司馬遷《報任安書》:“次之又不能拾遺補闕,招賢進能。”(闕:缺失。)④舍棄。賈誼《治安策》:“商君遺禮義。”(商君:指商鞅。)⑤遺留;留給。《史記·韓長儒列傳》:“兄弟不能相教,乃為太後遺憂。” ⑥前代遺留的風氣、風格等。王世貞《藝苑卮言》卷四:“盧(照鄰)、駱(賓王)、王(勃)、楊(炯),號稱四傑,詞旨華靡,固沿陳、隋之遺,翩翩意象,老境超然勝之。”⑦特指死者留下的。諸葛亮《出師表》:“深追先帝遺詔。”(追:追念。)⑧剩下。曹操《蒿裡行》:“生民百遺一。”《漢書·食貨志上》:“地有遺利,民有餘力。”⑨超脫。賈誼《鵩鳥賦》:“至人遺物兮,獨與道俱。”⑩排泄。《南史·梁豫章王綜傳》:“嘗改歲後,問訊臨川王宏,出至中閣,登宏羊車次遺糞而出。”(11)墜;落。劉向《九嘆·思古》:“目眇眇而遺泣。”(泣:眼淚。) (二)wèi ①給予;贈送。《史記·魏公子列傳》:“公子聞之,往請,欲厚遺之。”②特指饋贈。古樂府《飲馬長城窟行》:“客從遠方來,遺我雙鯉魚。”③送達。《三國演義》第三十三回:“表然其言,先遣人以書遺譚。”④指送行。《商君書·畫策》:“強國之民,父遺其子,兄遺其弟,妻遺其夫,皆曰:‘不得,無返!’”(得:指立功取勝。無:同“毋”。)

    失:

    ①失去;丟掉;喪失。《論語·陽貨》:“既得之,患失之。”②耽誤;錯過。《莊子·田子方》:“吾終身與汝,交一臂而失之。”(與:贊許。交一臂:指擦肩而過。)③未能達到目的。《世說新語·雅量》:“殷(仲堪)悵然自失。”④控制不好;未能把住。《左傳· 宣公十年》:“某氏之守臣某,失守宗廟。”⑤迷失;找不著。《韓非子·解老》:“使失路者而肯聽習問知,即不成迷也。”⑥錯誤;過失。《大戴禮·保傅》:“失之毫厘,差之千裡。”⑦消失;不見。李白《夢遊天姥吟留別》:“惟覺時之枕席,失向來之煙霞。”(覺:醒。向來:原來。)⑧違背。文天祥《指南錄後序》:“予自度不得脫,則直前詬(gòu)虜帥失信。”(直前:徑直上前。詬:責備。虜:敵人。)⑨離開。曹丕《與吳質書》:“昔日遊處,行則連輿,止則接席,何曾須臾相失。”⑩改變常態。蔡琰《悲憤詩》:“兒呼母兮號失聲,我掩耳兮不忍聽。”(號:哭號。)


  • 虽乏谏诤姿,恐君有遗失。

    “虽乏谏诤姿,恐君有遗失。”诗句出处:《北征》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    皇帝二载秋,闰八月初吉。杜子将北征,苍茫问家室。
    维时遭艰虞,朝野少暇日。顾惭恩私被,诏许归蓬荜。
    拜辞诣阙下,怵惕久未出。虽乏谏诤姿,恐君有遗失。
    君诚中兴主,经纬固密勿。东胡反未已,臣甫愤所切。
    挥涕恋行在,道途犹恍惚。乾坤含疮痍,忧虞何时毕。
    靡靡逾阡陌,人烟眇萧瑟。所遇多被伤,呻吟更流血。
    回首凤翔县,旌旗晚明灭。前登寒山重,屡得饮马窟。
    邠郊入地底,泾水中荡潏。猛虎立我前,苍崖吼时裂。
    菊垂今秋花,石戴古车辙。青云动高兴,幽事亦可悦。
    山果多琐细,罗生杂橡栗。或红如丹砂,或黑如点漆。
    雨露之所濡,甘苦齐结实。缅思桃源内,益叹身世拙。
    坡陀望鄜畤,岩谷互出没。我行已水滨,我仆犹木末。
    鸱鸟鸣黄桑,野鼠拱乱穴。夜深经战场,寒月照白骨。
    潼关百万师,往者散何卒。遂令半秦民,残害为异物。
    况我堕胡尘,及归尽华发。经年至茅屋,妻子衣百结。
    恸哭松声回,悲泉共幽咽。平生所娇儿,颜色白胜雪。
    见耶背面啼,垢腻脚不袜。床前两小女,补绽才过膝。
    海图坼波涛,旧绣移曲折。天吴及紫凤,颠倒在裋褐。
    老夫情怀恶,呕泄卧数日。那无囊中帛,救汝寒凛栗。
    粉黛亦解苞,衾裯稍罗列。瘦妻面复光,痴女头自栉。
    学母无不为,晓妆随手抹。移时施朱铅,狼藉画眉阔。
    生还对童稚,似欲忘饥渴。问事竞挽须,谁能即嗔喝。
    翻思在贼愁,甘受杂乱聒。新归且慰意,生理焉能说。
    至尊尚蒙尘,几日休练卒。仰观天色改,坐觉祆气豁。
    阴风西北来,惨澹随回鹘。其王愿助顺,其俗善驰突。
    送兵五千人,驱马一万匹。此辈少为贵,四方服勇决。
    所用皆鹰腾,破敌过箭疾。圣心颇虚伫,时议气欲夺。
    伊洛指掌收,西京不足拔。官军请深入,蓄锐何俱发。
    此举开青徐,旋瞻略恒碣。昊天积霜露,正气有肃杀。
    祸转亡胡岁,势成擒胡月。胡命其能久,皇纲未宜绝。
    忆昨狼狈初,事与古先别。奸臣竟菹醢,同恶随荡析。
    不闻夏殷衰,中自诛褒妲。周汉获再兴,宣光果明哲。
    桓桓陈将军,仗钺奋忠烈。微尔人尽非,于今国犹活。
    凄凉大同殿,寂寞白兽闼。都人望翠华,佳气向金阙。
    园陵固有神,扫洒数不缺。煌煌太宗业,树立甚宏达。

    【注释】:

    虽:

    ①连词。1.表示转折。相当于“虽然”。《孟子·告子上》:“虽与之俱学,弗若之矣。”(若:如。)2.表示让步。相当于“即使”、“纵然”。《列子·汤问》:“虽我之死,有子存焉。”②通“惟(wéi)”。副词。相当于“仅”、“只”。《管子·君臣下》:“决之则行,塞之则止,虽有明君能决之,能塞之。”③虫名,形似蜥蜴。《说文》:“虽,似蜥蝎而大。”

    乏:

    ①正的反面。章炳麟《訄(qiú)书·清儒》:“凡百事物,皆模效数理,其性质有相互正乏者十种。”②缺少;贫困。《盐铁论· 力耕》:“丰年岁登,则储积以备乏绝。”陶潜《有会而作》:“弱年逢家乏,老至更长饥。”(弱年:幼年。)③疲乏;疲惫。《新五代史·周德威传》:“因其劳乏而乘之。”(乘:追击。)④荒废;耽误。《战国策· 燕策三》:“光不敢以乏国事。”(光:人名。)

    谏:

    ①规劝;劝谏。《战国策·赵策四》:“太后不肯,大臣强谏。”《左传·宣公二年》:“宣子骤谏。”(骤:屡次。)②谏官。陈亮《中兴论》:“多置台、谏,以肃朝纲。”(台:官署名。)③挽回;纠正。《论语·微子》:“往者不可谏,来者犹可追。”

    诤:

    (一)直言规劝,使人改正错误。《三国志 · 吴书·吴主传》:“今孤自省无恒公之德,而诸君谏诤未出于口。”(孤:帝王自称。自省:检查自己。) (二)zhēng ①争夺。《韩诗外传》卷四:“有诤气者勿与论。”②争论;争辩。谢灵运《斋中读书》诗:“虚馆绝诤讼。”(讼争论是非。)

    恐:

    ①畏惧;害怕。司马迁《报任安书》:“猛虎在深山,百兽震恐。”《尚书·金滕》:“天大雷电以风,禾尽偃(yǎn),大木斯拔,邦人大恐。”(偃:倒下。邦人:国人。)②威吓;恐吓。《史记·秦始皇本纪》:“李斯因说秦王,请先取韩以恐他国。”《宋史·杨廷璋传》:“有姊寡居京师;周祖微时,欲聘之,姊不从;令媒氏传言恐逼。”(周祖:后周太祖郭威。)③恐怕;担心。《论语· 季氏》:“吾恐季孙之忧不在颛臾。”苏轼《海棠》:“只恐夜深花睡去。”

    君:

    ①君主。《岳阳楼记》:“处江湖之远则忧其君。”《论语·泰伯》:“大哉尧之为君也!”(大:伟大。)②封号。《战国策·燕策二》:“乐毅奔赵,赵封以望诺君。”《史记·淮阴侯列传》:“始常山王、成安君为布衣时,相与为刎颈之交。”《史记·信陵君列传》:“安釐王即位,封公子为信陵君。”③对人的尊称。《战国策·齐策一》:“徐公不若君之美也。”王维《送元二使安西》:“劝君更尽一杯酒,西出阳关无故人。”(阳关:地名。)特指妻妾称夫,子孙称父祖辈。王勃《滕王阁序》:“家君作宰。”(宰:指县令。)[君子]与“小人”相对。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“无君子莫治野人,无野人莫养君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《论语·述而》:“圣人吾不得而见矣,得见君子者,斯可矣。”(斯可矣:这就可以了。)

    有:

    (一)①与“无”相对。1. 表示占有、具有、领有。《论语·公冶长》:“陈文子有马十乘(shèng)。”(乘:四匹。)诸葛亮《草庐对》:“孙权据有江东。”2.表示存在。曹丕《杂诗》:“西北有浮云,亭亭如车盖。”3. 表示发生。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“天下有变,则命一上将将荆州之军以向宛、洛。”②丰收。储光羲《观竞渡》:“能令秋大有,鼓吹远相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩萨蛮》:“暝色入高楼,有人楼上愁。”④助词。1. 多用于朝代名称的前面。《诗经·大雅·文王》:“有周不显,帝命不时。”2. 用于形容词前面。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“明星有烂。”(烂:灿烂。) (二)yòu 通“又”。用于整数与零数之间。《论语·为政》:“吾十有五而志于学。”《史记·秦始皇本纪》:“三十有七年,亲巡天下。”

    遗:

    (一)①失去;丢失。《韩非子·难三》:“齐桓公饮酒醉,遗其冠。”《淮南子·原道》:“禹之趋时也,履遗而弗取,冠挂而弗顾。”(履:鞋。冠:帽。)②遗漏;忽略。《韩非子·有度》:“刑过不避大臣,赏善不遗匹夫。”③遗失;遗漏的东西。司马迁《报任安书》:“次之又不能拾遗补阙,招贤进能。”(阙:缺失。)④舍弃。贾谊《治安策》:“商君遗礼义。”(商君:指商鞅。)⑤遗留;留给。《史记·韩长儒列传》:“兄弟不能相教,乃为太后遗忧。” ⑥前代遗留的风气、风格等。王世贞《艺苑卮言》卷四:“卢(照邻)、骆(宾王)、王(勃)、杨(炯),号称四杰,词旨华靡,固沿陈、隋之遗,翩翩意象,老境超然胜之。”⑦特指死者留下的。诸葛亮《出师表》:“深追先帝遗诏。”(追:追念。)⑧剩下。曹操《蒿里行》:“生民百遗一。”《汉书·食货志上》:“地有遗利,民有余力。”⑨超脱。贾谊《鵩鸟赋》:“至人遗物兮,独与道俱。”⑩排泄。《南史·梁豫章王综传》:“尝改岁后,问讯临川王宏,出至中阁,登宏羊车次遗粪而出。”(11)坠;落。刘向《九叹·思古》:“目眇眇而遗泣。”(泣:眼泪。) (二)wèi ①给予;赠送。《史记·魏公子列传》:“公子闻之,往请,欲厚遗之。”②特指馈赠。古乐府《饮马长城窟行》:“客从远方来,遗我双鲤鱼。”③送达。《三国演义》第三十三回:“表然其言,先遣人以书遗谭。”④指送行。《商君书·画策》:“强国之民,父遗其子,兄遗其弟,妻遗其夫,皆曰:‘不得,无返!’”(得:指立功取胜。无:同“毋”。)

    失:

    ①失去;丢掉;丧失。《论语·阳货》:“既得之,患失之。”②耽误;错过。《庄子·田子方》:“吾终身与汝,交一臂而失之。”(与:赞许。交一臂:指擦肩而过。)③未能达到目的。《世说新语·雅量》:“殷(仲堪)怅然自失。”④控制不好;未能把住。《左传· 宣公十年》:“某氏之守臣某,失守宗庙。”⑤迷失;找不着。《韩非子·解老》:“使失路者而肯听习问知,即不成迷也。”⑥错误;过失。《大戴礼·保傅》:“失之毫厘,差之千里。”⑦消失;不见。李白《梦游天姥吟留别》:“惟觉时之枕席,失向来之烟霞。”(觉:醒。向来:原来。)⑧违背。文天祥《指南录后序》:“予自度不得脱,则直前诟(gòu)虏帅失信。”(直前:径直上前。诟:责备。虏:敌人。)⑨离开。曹丕《与吴质书》:“昔日游处,行则连舆,止则接席,何曾须臾相失。”⑩改变常态。蔡琰《悲愤诗》:“儿呼母兮号失声,我掩耳兮不忍听。”(号:哭号。)


  • sui fa jian zheng zi ,kong jun you wei shi 。

    “sui fa jian zheng zi ,kong jun you wei shi 。”shi gou chu chu :《bei zheng 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    huang di er zai qiu ,run ba yue chu ji 。du zi jiang bei zheng ,cang mang wen jia shi 。
    wei shi zao jian yu ,chao ye shao xia ri 。gu can en si bei ,zhao hu gui peng bi 。
    bai ci yi que xia ,chu ti jiu wei chu 。sui fa jian zheng zi ,kong jun you wei shi 。
    jun cheng zhong xing zhu ,jing wei gu mi wu 。dong hu fan wei yi ,chen fu fen suo qie 。
    hui ti lian hang zai ,dao tu you huang hu 。gan kun han chuang yi ,you yu he shi bi 。
    mi mi yu qian mo ,ren yan miao xiao se 。suo yu duo bei shang ,shen yin geng liu xie 。
    hui shou feng xiang xian ,jing qi wan ming mie 。qian deng han shan chong ,lv de yin ma ku 。
    bin jiao ru de de ,jing shui zhong dang jue 。meng hu li wo qian ,cang ya hou shi lie 。
    ju chui jin qiu hua ,dan dai gu che zhe 。qing yun dong gao xing ,you shi yi ke yue 。
    shan guo duo suo xi ,luo sheng za xiang li 。huo gong ru dan sha ,huo hei ru dian qi 。
    yu lou zhi suo ru ,gan ku ji jie shi 。mian sai tao yuan nei ,yi tan shen shi zhuo 。
    po tuo wang fu chou ,yan gu hu chu mei 。wo hang yi shui bin ,wo pu you mu mo 。
    chi diao ming huang sang ,ye shu gong luan xue 。ye shen jing zhan chang ,han yue zhao bai gu 。
    tong guan bai mo shi ,wang zhe san he cu 。sui ling ban qin min ,can hai wei yi wu 。
    kuang wo duo hu chen ,ji gui jin hua fa 。jing nian zhi mao wu ,qi zi yi bai jie 。
    tong ku song sheng hui ,bei quan gong you yan 。ping sheng suo jiao er ,yan se bai sheng xue 。
    jian ye bei mian ti ,gou ni jiao bu wa 。chuang qian liang xiao nv ,bu zhan cai guo xi 。
    hai tu che bo tao ,jiu xiu yi qu she 。tian wu ji zi feng ,dian dao zai shu he 。
    lao fu qing huai e ,ou xie wo shu ri 。na mo nang zhong bo ,jiu ru han lin li 。
    fen dai yi jie bao ,qin chou shao luo lie 。shou qi mian fu guang ,chi nv tou zi zhi 。
    xue mu mo bu wei ,xiao zhuang sui shou ma 。yi shi shi zhu qian ,lang ji hua mei kuo 。
    sheng hai dui tong zhi ,shi yu wang ji ke 。wen shi jing wan xu ,shei neng ji chen he 。
    fan sai zai zei chou ,gan shou za luan guo 。xin gui ju wei yi ,sheng li yan neng shui 。
    zhi zun shang meng chen ,ji ri xiu lian cu 。yang guan tian se gai ,zuo jiao xian qi hua 。
    yin feng xi bei lai ,can dan sui hui gu 。ji wang yuan zhu shun ,ji su shan chi tu 。
    song bing wu qian ren ,qu ma yi mo pi 。ci bei shao wei gui ,si fang fu yong jue 。
    suo yong jie ying teng ,po di guo jian ji 。sheng xin po xu zhu ,shi yi qi yu duo 。
    yi luo zhi zhang shou ,xi jing bu zu ba 。guan jun qing shen ru ,xu rui he ju fa 。
    ci ju kai qing xu ,xuan zhan lve heng jie 。hao tian ji shuang lou ,zheng qi you su sha 。
    huo zhuai wang hu sui ,shi cheng qin hu yue 。hu ming ji neng jiu ,huang gang wei yi jue 。
    yi zuo lang bei chu ,shi yu gu xian bie 。jian chen jing ju hai ,tong e sui dang xi 。
    bu wen xia yan cui ,zhong zi zhu bao da 。zhou han huo zai xing ,xuan guang guo ming zhe 。
    huan huan chen jiang jun ,zhang yue fen zhong lie 。wei er ren jin fei ,yu jin guo you huo 。
    qi liang da tong dian ,ji mo bai shou ta 。dou ren wang cui hua ,jia qi xiang jin que 。
    yuan ling gu you shen ,sao sa shu bu que 。huang huang tai zong ye ,shu li shen hong da 。

    【zhu shi 】:

    sui :

    ①lian ci 。1.biao shi zhuai she 。xiang dang yu “sui ran ”。《meng zi ·gao zi shang 》:“sui yu zhi ju xue ,fu re zhi yi 。”(re :ru 。)2.biao shi rang bu 。xiang dang yu “ji shi ”、“zong ran ”。《lie zi ·shang wen 》:“sui wo zhi si ,you zi cun yan 。”②tong “wei (wéi)”。fu ci 。xiang dang yu “jin ”、“zhi ”。《guan zi ·jun chen xia 》:“jue zhi ze hang ,sai zhi ze zhi ,sui you ming jun neng jue zhi ,neng sai zhi 。”③chong ming ,xing shi xi yi 。《shui wen 》:“sui ,shi xi xie er da 。”

    fa :

    ①zheng de fan mian 。zhang bing lin 《qiu (qiú)shu ·qing ru 》:“fan bai shi wu ,jie mo xiao shu li ,ji xing zhi you xiang hu zheng fa zhe shi chong 。”②que shao ;pin kun 。《yan tie lun · li geng 》:“feng nian sui deng ,ze chu ji yi bei fa jue 。”tao qian 《you hui er zuo 》:“ruo nian feng jia fa ,lao zhi geng chang ji 。”(ruo nian :you nian 。)③pi fa ;pi bei 。《xin wu dai shi ·zhou de wei chuan 》:“yin ji lao fa er cheng zhi 。”(cheng :zhui ji 。)④huang fei ;dan wu 。《zhan guo ce · yan ce san 》:“guang bu gan yi fa guo shi 。”(guang :ren ming 。)

    jian :

    ①gui quan ;quan jian 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“tai hou bu ken ,da chen jiang jian 。”《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“xuan zi zhou jian 。”(zhou :lv ci 。)②jian guan 。chen liang 《zhong xing lun 》:“duo zhi tai 、jian ,yi su chao gang 。”(tai :guan shu ming 。)③wan hui ;jiu zheng 。《lun yu ·wei zi 》:“wang zhe bu ke jian ,lai zhe you ke zhui 。”

    zheng :

    (yi )zhi yan gui quan ,shi ren gai zheng cuo wu 。《san guo zhi · wu shu ·wu zhu chuan 》:“jin gu zi sheng mo heng gong zhi de ,er zhu jun jian zheng wei chu yu kou 。”(gu :di wang zi chen 。zi sheng :jian cha zi ji 。) (er )zhēng ①zheng duo 。《han shi wai chuan 》juan si :“you zheng qi zhe wu yu lun 。”②zheng lun ;zheng bian 。xie ling yun 《zhai zhong dou shu 》shi :“xu guan jue zheng song 。”(song zheng lun shi fei 。)

    kong :

    ①wei ju ;hai pa 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“meng hu zai shen shan ,bai shou zhen kong 。”《shang shu ·jin teng 》:“tian da lei dian yi feng ,he jin yan (yǎn),da mu si ba ,bang ren da kong 。”(yan :dao xia 。bang ren :guo ren 。)②wei he ;kong he 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“li si yin shui qin wang ,qing xian qu han yi kong ta guo 。”《song shi ·yang ting zhang chuan 》:“you zi gua ju jing shi ;zhou zu wei shi ,yu pin zhi ,zi bu cong ;ling mei shi chuan yan kong bi 。”(zhou zu :hou zhou tai zu guo wei 。)③kong pa ;dan xin 。《lun yu · ji shi 》:“wu kong ji sun zhi you bu zai zhuan yu 。”su shi 《hai tang 》:“zhi kong ye shen hua shui qu 。”

    jun :

    ①jun zhu 。《yue yang lou ji 》:“chu jiang hu zhi yuan ze you ji jun 。”《lun yu ·tai bai 》:“da zai yao zhi wei jun ye !”(da :wei da 。)②feng hao 。《zhan guo ce ·yan ce er 》:“le yi ben zhao ,zhao feng yi wang nuo jun 。”《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“shi chang shan wang 、cheng an jun wei bu yi shi ,xiang yu wei wen geng zhi jiao 。”《shi ji ·xin ling jun lie chuan 》:“an 釐wang ji wei ,feng gong zi wei xin ling jun 。”③dui ren de zun chen 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“xu gong bu re jun zhi mei ye 。”wang wei 《song yuan er shi an xi 》:“quan jun geng jin yi bei jiu ,xi chu yang guan mo gu ren 。”(yang guan :de ming 。)te zhi qi qie chen fu ,zi sun chen fu zu bei 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“jia jun zuo zai 。”(zai :zhi xian ling 。)[jun zi ]yu “xiao ren ”xiang dui 。1.zhi zai gao wei de ren 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“mo jun zi mo zhi ye ren ,mo ye ren mo yang jun zi 。”(ye ren :bai xing 。)2.zhi you dao de de ren 。《lun yu ·shu er 》:“sheng ren wu bu de er jian yi ,de jian jun zi zhe ,si ke yi 。”(si ke yi :zhe jiu ke yi le 。)

    you :

    (yi )①yu “mo ”xiang dui 。1. biao shi zhan you 、ju you 、ling you 。《lun yu ·gong ye chang 》:“chen wen zi you ma shi cheng (shèng)。”(cheng :si pi 。)zhu ge liang 《cao lu dui 》:“sun quan ju you jiang dong 。”2.biao shi cun zai 。cao pi 《za shi 》:“xi bei you fu yun ,ting ting ru che gai 。”3. biao shi fa sheng 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“tian xia you bian ,ze ming yi shang jiang jiang jing zhou zhi jun yi xiang wan 、luo 。”②feng shou 。chu guang xi 《guan jing du 》:“neng ling qiu da you ,gu chui yuan xiang cui 。”③biao shi bu ding zhi 。gen “mou ”xiang jin 。li bai 《pu sa man 》:“ming se ru gao lou ,you ren lou shang chou 。”④zhu ci 。1. duo yong yu chao dai ming chen de qian mian 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“you zhou bu xian ,di ming bu shi 。”2. yong yu xing rong ci qian mian 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“ming xing you lan 。”(lan :can lan 。) (er )yòu tong “you ”。yong yu zheng shu yu ling shu zhi jian 。《lun yu ·wei zheng 》:“wu shi you wu er zhi yu xue 。”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“san shi you qi nian ,qin xun tian xia 。”

    wei :

    (yi )①shi qu ;diu shi 。《han fei zi ·nan san 》:“ji huan gong yin jiu zui ,wei ji guan 。”《huai na zi ·yuan dao 》:“yu zhi qu shi ye ,lv wei er fu qu ,guan gua er fu gu 。”(lv :xie 。guan :mao 。)②wei lou ;hu lve 。《han fei zi ·you du 》:“xing guo bu bi da chen ,shang shan bu wei pi fu 。”③wei shi ;wei lou de dong xi 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“ci zhi you bu neng she wei bu que ,qiao xian jin neng 。”(que :que shi 。)④she qi 。gu yi 《zhi an ce 》:“shang jun wei li yi 。”(shang jun :zhi shang yang 。)⑤wei liu ;liu gei 。《shi ji ·han chang ru lie chuan 》:“xiong di bu neng xiang jiao ,nai wei tai hou wei you 。” ⑥qian dai wei liu de feng qi 、feng ge deng 。wang shi zhen 《yi yuan zhi yan 》juan si :“lu (zhao lin )、jia (bin wang )、wang (bo )、yang (jiong ),hao chen si jie ,ci zhi hua mi ,gu yan chen 、sui zhi wei ,pian pian yi xiang ,lao jing chao ran sheng zhi 。”⑦te zhi si zhe liu xia de 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“shen zhui xian di wei zhao 。”(zhui :zhui nian 。)⑧sheng xia 。cao cao 《hao li hang 》:“sheng min bai wei yi 。”《han shu ·shi huo zhi shang 》:“de you wei li ,min you yu li 。”⑨chao tuo 。gu yi 《鵩diao fu 》:“zhi ren wei wu xi ,du yu dao ju 。”⑩pai xie 。《na shi ·liang yu zhang wang zeng chuan 》:“chang gai sui hou ,wen xun lin chuan wang hong ,chu zhi zhong ge ,deng hong yang che ci wei fen er chu 。”(11)zhui ;la 。liu xiang 《jiu tan ·sai gu 》:“mu miao miao er wei qi 。”(qi :yan lei 。) (er )wèi ①gei yu ;zeng song 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“gong zi wen zhi ,wang qing ,yu hou wei zhi 。”②te zhi kui zeng 。gu le fu 《yin ma chang cheng ku hang 》:“ke cong yuan fang lai ,wei wo shuang li yu 。”③song da 。《san guo yan yi 》di san shi san hui :“biao ran ji yan ,xian qian ren yi shu wei tan 。”④zhi song hang 。《shang jun shu ·hua ce 》:“jiang guo zhi min ,fu wei ji zi ,xiong wei ji di ,qi wei ji fu ,jie yue :‘bu de ,mo fan !’”(de :zhi li gong qu sheng 。mo :tong “wu ”。)

    shi :

    ①shi qu ;diu diao ;sang shi 。《lun yu ·yang huo 》:“ji de zhi ,huan shi zhi 。”②dan wu ;cuo guo 。《zhuang zi ·tian zi fang 》:“wu zhong shen yu ru ,jiao yi bei er shi zhi 。”(yu :zan hu 。jiao yi bei :zhi ca jian er guo 。)③wei neng da dao mu de 。《shi shui xin yu ·ya liang 》:“yan (zhong kan )chang ran zi shi 。”④kong zhi bu hao ;wei neng ba zhu 。《zuo chuan · xuan gong shi nian 》:“mou shi zhi shou chen mou ,shi shou zong miao 。”⑤mi shi ;zhao bu zhao 。《han fei zi ·jie lao 》:“shi shi lu zhe er ken ting xi wen zhi ,ji bu cheng mi ye 。”⑥cuo wu ;guo shi 。《da dai li ·bao fu 》:“shi zhi hao li ,cha zhi qian li 。”⑦xiao shi ;bu jian 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“wei jiao shi zhi zhen xi ,shi xiang lai zhi yan xia 。”(jiao :xing 。xiang lai :yuan lai 。)⑧wei bei 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“yu zi du bu de tuo ,ze zhi qian gou (gòu)lu shuai shi xin 。”(zhi qian :jing zhi shang qian 。gou :ze bei 。lu :di ren 。)⑨li kai 。cao pi 《yu wu zhi shu 》:“xi ri you chu ,hang ze lian yu ,zhi ze jie xi ,he ceng xu yu xiang shi 。”⑩gai bian chang tai 。cai yan 《bei fen shi 》:“er hu mu xi hao shi sheng ,wo yan er xi bu ren ting 。”(hao :ku hao 。)