• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 蹋藉盤案翻,塞蹊使之隔。

    “蹋藉盤案翻,塞蹊使之隔。”詩句出處:《催宗文樹雞柵》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    吾衰怯行邁,旅次展崩迫。愈風傳烏雞,秋卵方漫吃。
    自春生成者,隨母向百翮。驅趁制不禁,喧呼山腰宅。
    課奴殺青竹,終日憎赤幘。蹋藉盤案翻,塞蹊使之隔。
    墻東有隙地,可以樹高柵。避熱時來歸,問兒所為跡。
    織籠曹其內,令人不得擲。稀間可突過,觜爪還污席。
    我寬螻蟻遭,彼免狐貉厄。應宜各長幼,自此均勍敵。
    籠柵念有修,近身見損益。明明領處分,一一當剖析。
    不昧風雨晨,亂離減憂戚。其流則凡鳥,其氣心匪石。
    倚賴窮歲晏,撥煩去冰釋。未似屍鄉翁,拘留蓋阡陌。

    【註釋】:

    蹋:

    ①同“踏”。踩;蹬。《後漢書·東夷傳》:“舞輒數十人相隨,蹋地為節。”(輒:就。)②踢。《史記·蘇秦列傳》:“其民無不吹竽、鼓瑟、擊築、鬥雞、走狗、六博、蹋鞠者。”(築:古樂器。六博:古代一種棋戲。鞠:古代皮球。)

    藉:

    (一)①墊子。《禮記·曲禮下》:“執玉,其有藉者則裼(xī)。”(裼:袒露內衣。)②鋪;墊。《周易·大過》:“藉用白茅。”③坐臥在某物上。歐陽修《浮槎山水記》:“蔭長松,藉豐草。”④憑借;依靠。《左傳·宣公十二年》:“敢藉君靈,以濟楚師。”(濟:幫助。)《戰國策·秦策三》:“此所謂藉賊兵而齎盜食者也。”(兵:兵器。齎jī:送東西給人。)《貞觀政要·求諫》:“君欲知過,必藉忠臣。”⑤連詞。表示假設,相當於“如果”、“假使”。《史記·陳涉世傢》:“藉弟令毋斬,而戍死者固十六七。”(戍:征役。) (二)jí ①踐踏;欺凌。《呂氏春秋·慎人》:“殺夫子者無罪,藉夫子者不禁。”(夫子:先生。)《前赤壁賦》:“杯盤狼藉。”《史記·魏其武安侯列傳》:“今我在也,而人皆藉吾弟。”②藉田。天子借民力耕種的田。《禮記·祭義》:“昔者天子為藉千畝。”③通“籍”。登記。《晏子春秋·內篇問下一》:“(景公)命吏計公稟(廩)之粟,藉長幼貧氓之數。”(氓:民。)《墨子·號令》:“守必自異其人而藉之。”

    盤:

    ①盤子。可用來盛飯食,也可用來放水。《左傳·僖公二十三年》:“乃饋盤飧,置壁焉。”《禮記·大學》:“湯之盤銘曰:‘茍日新,日日新,又日新。’”②樂。《尚書·無逸》:“文王不敢盤於遊田。”(田:打獵。)③回繞;彎曲。《隋書·百濟傳》:“女辮發垂後,已出嫁則分為兩道,盤於頭上。”沈括《夢溪筆談》卷三:“用柔鐵屈盤之。”(柔鐵:熟鐵。)這個意義又寫作“蟠”。④盤旋。徐宏祖《徐霞客遊記·楚遊日記》:“盤空而升。”⑤徘徊,逗留。常“盤桓”連用。曹植《洛神賦》:“悵盤桓而不能去。”(悵:惆悵;傷感。去:離去。)⑥通“磐”。巨大的石頭。《荀子·富國》:“國安於盤石。”

    案:

    ①古代進食用的有短腳的木托盤。《周禮·考工記·玉人》:“案,十有二寸。”《史記· 田叔列傳》:“趙王張敖自持案進食,禮恭甚。”②矮小的長方桌。《三國志· 吳書·周瑜傳》裴松之註:“權拔刀斫(zhuó)前奏案。”(權:孫權。奏案:接受奏本的幾案。)③處理公事的文書。《新唐書·陸贄傳》:“視案籍煩簡。”(籍:指紀錄的本冊。)④通“按”。1.用手往下壓。《史記·魏其武安侯列傳》:“案灌夫項令謝。”(灌夫:人名。項:脖頸。謝:道歉。)2.壓抑;止住。《三國志·吳書·諸葛恪傳》:“宜且案兵養銳,觀釁而動。”(釁:空子。)3.考查;查問。王充《論衡·問孔》:“案賢聖之言,上下多相違。”(相違:互相矛盾。)4.依照;按照。《韓非子·孤憤》:“人臣循令而從事,案法而治官。”⑤連詞。相當於“於是”、“就”。《荀子·王制》:“財物積,國傢案自富矣。”

    翻:

    ①鳥飛;翻飛。王維《輞川閑居》詩:“白鳥歸山翻。”②翻動;反復翻轉。元稹《競渡》:“萬裡黃河翻。”③反轉;傾覆。杜甫《白帝》:“白帝城下雨翻雲。”④編寫;譜寫。劉禹錫《楊柳枝詞》:“請君莫奏前朝曲,聽唱新翻《楊柳枝》。”⑤翻譯。《舊唐書·姚崇傳》:“今之佛經,羅什所譯。姚興執本與什對翻。”⑥副詞。反而;反倒。岑參《衙郡守還》:“頭白翻折腰,歸傢還自笑。”(折腰:指下拜。)

    塞:

    (一)①堵住;填塞。《詩經·豳風·七月》:“穹窒熏鼠,塞向墐戶。”(穹:窮;極。窒:堵塞。向:朝北的窗戶。墐:用泥塗塞。)《論衡· 自紀》:“閉目塞聰。”②障蔽;阻隔。《論語·八佾》:“邦君樹塞門。”③閉塞。韓愈《子產不毀鄉校頌》:“川不可防,言不可弭(mǐ)。上塞下聾,邦其傾矣。”(弭:止;息。)④抵償;補償。《漢書 · 於定國傳》:“今丞相、禦史,將欲何施以塞此咎?”⑤充滿。袁枚《黃生借書說》:“汗牛塞屋,富貴傢之書。”⑥誠實。《詩經·邶風·燕燕》:“其心塞淵。” (二)sài ①邊境上險要可做屏障的地方。《史記·淮陰侯列傳》:“夫銳氣挫於險塞。”②邊境;邊關。《淮南子·人間》:“近塞上之人有善術者。”③通“杚”。古代一種賭博遊戲。《莊子·駢拇》:“問谷奚事,則博塞以遊。”

    蹊:

    (一)①小路。《史記·李將軍列傳》:“桃李不言,下自成蹊。”②走捷徑;踐踏。《左傳·宣公十一年》:“牽牛以蹊人之田,而奪之牛。” (二)qī[蹊蹺(qiāo)]花招。李漁《奈何天·調美》:“怕他臨去弄蹊蹺,準備著毛拳叫他吃頓飽。”

    使:

    ①命令;派遣。《左傳·僖公四年》:“楚子使屈完如師。”《史記·李將軍列傳》:“天子以為李氏世將,而使將(jiàng)八百騎。”(將:帶兵。)②役使;使用。《論語·學而》:“使民以時。”《孟子·盡心下》:“使人不以道。”(道:道理。)③出使。《晏子春秋·內篇雜下九》:“晏子使楚。”④令;讓;致使。《公羊傳·僖公二十八年》:“使人兄弟相疑。”⑤任;放縱。《宋書·劉瑀傳》:“瑀使氣尚人。”⑥表假設的連詞。假使;如果。《史記·平原君虞卿列傳》:“使(毛)遂蚤得處囊中,乃穎脫而出。”(蚤:通“早”。穎:指錐尖。)[使命]1. 使者所接受的指令。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“下官奉使命,言談大有緣。”2.使者。《宋史·田景咸傳》:“每使命至,惟設肉一器,賓主共食。”

    之:

    ①到……去。《呂氏春秋·察傳》:“子夏之晉,過衛。”(晉、衛:皆諸侯國名。)《漢書·高帝紀》:“沛公引兵之薛。”(沛公:劉邦。薛:地名。)②直到。《詩經·鄘風·柏舟》:“之死矢靡(mǐ)它。”(矢:發誓。靡它:沒有他心。)③代詞。1. 指代人和事物。相當於“他(她)”、“它”、“他(它)們”。《左傳·隱公元年》:“(薑氏)愛共叔段,欲立之。”(共叔段:人名。)《論語·學而》:“學而時習之。”(時:按時。習:演習。)2.指示代詞。“這”、“這個”。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸。”④助詞。1.相當於現代漢語助詞“的”,放在定語和中心語之間。《詩經· 召南·羔羊》:“羔羊之皮。”2. 用於主語和謂語之間,取消句子的獨立性,使變成偏正結構。《左傳·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(虞:料想。涉:進入。)3.用於前置賓語和動詞之間,相當於“是”。《墨子·公輸》:“宋何罪之有?”4.用於句中或句末起調整音節的作用。《左傳·莊公十年》:“公將鼓之。”(鼓:擊鼓。)《孟子·梁惠王上》:“天油然作雲,沛然下雨,則苗浡(bó)然興之矣。”(浡然:興起的樣子。)

    隔:

    ①阻開;隔離。《戰國策·趙策二》:“秦無韓魏之隔。”②間隔;距離。杜甫《奉待嚴大夫》:“不知旌節隔年回。”李白《江行寄遠》:“疾風吹片帆,日暮千裡隔。”③隔閡。李白《君馬黃》:“馬色雖不同,人心本無隔。”④通“膈”。隔膜,腹腔和胸腔之內的肌肉膜。《管子·水地》:“脾生隔,肺生骨。”⑤格子。周邦彥《六醜》:“多情是誰追惜,但蜂媒蝶使,時叩窗隔。”


  • 蹋藉盘案翻,塞蹊使之隔。

    “蹋藉盘案翻,塞蹊使之隔。”诗句出处:《催宗文树鸡栅》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    吾衰怯行迈,旅次展崩迫。愈风传乌鸡,秋卵方漫吃。
    自春生成者,随母向百翮。驱趁制不禁,喧呼山腰宅。
    课奴杀青竹,终日憎赤帻。蹋藉盘案翻,塞蹊使之隔。
    墙东有隙地,可以树高栅。避热时来归,问儿所为迹。
    织笼曹其内,令人不得掷。稀间可突过,觜爪还污席。
    我宽蝼蚁遭,彼免狐貉厄。应宜各长幼,自此均勍敌。
    笼栅念有修,近身见损益。明明领处分,一一当剖析。
    不昧风雨晨,乱离减忧戚。其流则凡鸟,其气心匪石。
    倚赖穷岁晏,拨烦去冰释。未似尸乡翁,拘留盖阡陌。

    【注释】:

    蹋:

    ①同“踏”。踩;蹬。《后汉书·东夷传》:“舞辄数十人相随,蹋地为节。”(辄:就。)②踢。《史记·苏秦列传》:“其民无不吹竽、鼓瑟、击筑、斗鸡、走狗、六博、蹋鞠者。”(筑:古乐器。六博:古代一种棋戏。鞠:古代皮球。)

    藉:

    (一)①垫子。《礼记·曲礼下》:“执玉,其有藉者则裼(xī)。”(裼:袒露内衣。)②铺;垫。《周易·大过》:“藉用白茅。”③坐卧在某物上。欧阳修《浮槎山水记》:“荫长松,藉丰草。”④凭借;依靠。《左传·宣公十二年》:“敢藉君灵,以济楚师。”(济:帮助。)《战国策·秦策三》:“此所谓藉贼兵而赍盗食者也。”(兵:兵器。赍jī:送东西给人。)《贞观政要·求谏》:“君欲知过,必藉忠臣。”⑤连词。表示假设,相当于“如果”、“假使”。《史记·陈涉世家》:“藉弟令毋斩,而戍死者固十六七。”(戍:征役。) (二)jí ①践踏;欺凌。《吕氏春秋·慎人》:“杀夫子者无罪,藉夫子者不禁。”(夫子:先生。)《前赤壁赋》:“杯盘狼藉。”《史记·魏其武安侯列传》:“今我在也,而人皆藉吾弟。”②藉田。天子借民力耕种的田。《礼记·祭义》:“昔者天子为藉千亩。”③通“籍”。登记。《晏子春秋·内篇问下一》:“(景公)命吏计公禀(廪)之粟,藉长幼贫氓之数。”(氓:民。)《墨子·号令》:“守必自异其人而藉之。”

    盘:

    ①盘子。可用来盛饭食,也可用来放水。《左传·僖公二十三年》:“乃馈盘飧,置壁焉。”《礼记·大学》:“汤之盘铭曰:‘苟日新,日日新,又日新。’”②乐。《尚书·无逸》:“文王不敢盘于游田。”(田:打猎。)③回绕;弯曲。《隋书·百济传》:“女辫发垂后,已出嫁则分为两道,盘于头上。”沈括《梦溪笔谈》卷三:“用柔铁屈盘之。”(柔铁:熟铁。)这个意义又写作“蟠”。④盘旋。徐宏祖《徐霞客游记·楚游日记》:“盘空而升。”⑤徘徊,逗留。常“盘桓”连用。曹植《洛神赋》:“怅盘桓而不能去。”(怅:惆怅;伤感。去:离去。)⑥通“磐”。巨大的石头。《荀子·富国》:“国安于盘石。”

    案:

    ①古代进食用的有短脚的木托盘。《周礼·考工记·玉人》:“案,十有二寸。”《史记· 田叔列传》:“赵王张敖自持案进食,礼恭甚。”②矮小的长方桌。《三国志· 吴书·周瑜传》裴松之注:“权拔刀斫(zhuó)前奏案。”(权:孙权。奏案:接受奏本的几案。)③处理公事的文书。《新唐书·陆贽传》:“视案籍烦简。”(籍:指纪录的本册。)④通“按”。1.用手往下压。《史记·魏其武安侯列传》:“案灌夫项令谢。”(灌夫:人名。项:脖颈。谢:道歉。)2.压抑;止住。《三国志·吴书·诸葛恪传》:“宜且案兵养锐,观衅而动。”(衅:空子。)3.考查;查问。王充《论衡·问孔》:“案贤圣之言,上下多相违。”(相违:互相矛盾。)4.依照;按照。《韩非子·孤愤》:“人臣循令而从事,案法而治官。”⑤连词。相当于“于是”、“就”。《荀子·王制》:“财物积,国家案自富矣。”

    翻:

    ①鸟飞;翻飞。王维《辋川闲居》诗:“白鸟归山翻。”②翻动;反复翻转。元稹《竞渡》:“万里黄河翻。”③反转;倾覆。杜甫《白帝》:“白帝城下雨翻云。”④编写;谱写。刘禹锡《杨柳枝词》:“请君莫奏前朝曲,听唱新翻《杨柳枝》。”⑤翻译。《旧唐书·姚崇传》:“今之佛经,罗什所译。姚兴执本与什对翻。”⑥副词。反而;反倒。岑参《衙郡守还》:“头白翻折腰,归家还自笑。”(折腰:指下拜。)

    塞:

    (一)①堵住;填塞。《诗经·豳风·七月》:“穹窒熏鼠,塞向墐户。”(穹:穷;极。窒:堵塞。向:朝北的窗户。墐:用泥涂塞。)《论衡· 自纪》:“闭目塞聪。”②障蔽;阻隔。《论语·八佾》:“邦君树塞门。”③闭塞。韩愈《子产不毁乡校颂》:“川不可防,言不可弭(mǐ)。上塞下聋,邦其倾矣。”(弭:止;息。)④抵偿;补偿。《汉书 · 于定国传》:“今丞相、御史,将欲何施以塞此咎?”⑤充满。袁枚《黄生借书说》:“汗牛塞屋,富贵家之书。”⑥诚实。《诗经·邶风·燕燕》:“其心塞渊。” (二)sài ①边境上险要可做屏障的地方。《史记·淮阴侯列传》:“夫锐气挫于险塞。”②边境;边关。《淮南子·人间》:“近塞上之人有善术者。”③通“杚”。古代一种赌博游戏。《庄子·骈拇》:“问谷奚事,则博塞以游。”

    蹊:

    (一)①小路。《史记·李将军列传》:“桃李不言,下自成蹊。”②走捷径;践踏。《左传·宣公十一年》:“牵牛以蹊人之田,而夺之牛。” (二)qī[蹊跷(qiāo)]花招。李渔《奈何天·调美》:“怕他临去弄蹊跷,准备着毛拳叫他吃顿饱。”

    使:

    ①命令;派遣。《左传·僖公四年》:“楚子使屈完如师。”《史记·李将军列传》:“天子以为李氏世将,而使将(jiàng)八百骑。”(将:带兵。)②役使;使用。《论语·学而》:“使民以时。”《孟子·尽心下》:“使人不以道。”(道:道理。)③出使。《晏子春秋·内篇杂下九》:“晏子使楚。”④令;让;致使。《公羊传·僖公二十八年》:“使人兄弟相疑。”⑤任;放纵。《宋书·刘瑀传》:“瑀使气尚人。”⑥表假设的连词。假使;如果。《史记·平原君虞卿列传》:“使(毛)遂蚤得处囊中,乃颖脱而出。”(蚤:通“早”。颖:指锥尖。)[使命]1. 使者所接受的指令。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“下官奉使命,言谈大有缘。”2.使者。《宋史·田景咸传》:“每使命至,惟设肉一器,宾主共食。”

    之:

    ①到……去。《吕氏春秋·察传》:“子夏之晋,过卫。”(晋、卫:皆诸侯国名。)《汉书·高帝纪》:“沛公引兵之薛。”(沛公:刘邦。薛:地名。)②直到。《诗经·鄘风·柏舟》:“之死矢靡(mǐ)它。”(矢:发誓。靡它:没有他心。)③代词。1. 指代人和事物。相当于“他(她)”、“它”、“他(它)们”。《左传·隐公元年》:“(姜氏)爱共叔段,欲立之。”(共叔段:人名。)《论语·学而》:“学而时习之。”(时:按时。习:演习。)2.指示代词。“这”、“这个”。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归。”④助词。1.相当于现代汉语助词“的”,放在定语和中心语之间。《诗经· 召南·羔羊》:“羔羊之皮。”2. 用于主语和谓语之间,取消句子的独立性,使变成偏正结构。《左传·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(虞:料想。涉:进入。)3.用于前置宾语和动词之间,相当于“是”。《墨子·公输》:“宋何罪之有?”4.用于句中或句末起调整音节的作用。《左传·庄公十年》:“公将鼓之。”(鼓:击鼓。)《孟子·梁惠王上》:“天油然作云,沛然下雨,则苗浡(bó)然兴之矣。”(浡然:兴起的样子。)

    隔:

    ①阻开;隔离。《战国策·赵策二》:“秦无韩魏之隔。”②间隔;距离。杜甫《奉待严大夫》:“不知旌节隔年回。”李白《江行寄远》:“疾风吹片帆,日暮千里隔。”③隔阂。李白《君马黄》:“马色虽不同,人心本无隔。”④通“膈”。隔膜,腹腔和胸腔之内的肌肉膜。《管子·水地》:“脾生隔,肺生骨。”⑤格子。周邦彦《六丑》:“多情是谁追惜,但蜂媒蝶使,时叩窗隔。”


  • ta ji pan an fan ,sai qi shi zhi ge 。

    “ta ji pan an fan ,sai qi shi zhi ge 。”shi gou chu chu :《cui zong wen shu ji shan 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    wu cui qie hang mai ,lv ci zhan beng pai 。yu feng chuan wu ji ,qiu luan fang man chi 。
    zi chun sheng cheng zhe ,sui mu xiang bai he 。qu chen zhi bu jin ,xuan hu shan yao zhai 。
    ke nu sha qing zhu ,zhong ri zeng chi ze 。ta ji pan an fan ,sai qi shi zhi ge 。
    qiang dong you xi de ,ke yi shu gao shan 。bi re shi lai gui ,wen er suo wei ji 。
    zhi long cao ji nei ,ling ren bu de zhi 。xi jian ke tu guo ,zi zhao hai wu xi 。
    wo kuan lou yi zao ,bi mian hu hao e 。ying yi ge chang you ,zi ci jun qing di 。
    long shan nian you xiu ,jin shen jian sun yi 。ming ming ling chu fen ,yi yi dang pou xi 。
    bu mei feng yu chen ,luan li jian you qi 。ji liu ze fan diao ,ji qi xin fei dan 。
    yi lai qiong sui yan ,bo fan qu bing shi 。wei shi shi xiang weng ,ju liu gai qian mo 。

    【zhu shi 】:

    ta :

    ①tong “ta ”。cai ;deng 。《hou han shu ·dong yi chuan 》:“wu zhe shu shi ren xiang sui ,ta de wei jie 。”(zhe :jiu 。)②ti 。《shi ji ·su qin lie chuan 》:“ji min mo bu chui yu 、gu se 、ji zhu 、dou ji 、zou gou 、liu bo 、ta ju zhe 。”(zhu :gu le qi 。liu bo :gu dai yi chong qi hu 。ju :gu dai pi qiu 。)

    ji :

    (yi )①dian zi 。《li ji ·qu li xia 》:“zhi yu ,ji you ji zhe ze ti (xī)。”(ti :tan lou nei yi 。)②pu ;dian 。《zhou yi ·da guo 》:“ji yong bai mao 。”③zuo wo zai mou wu shang 。ou yang xiu 《fu cha shan shui ji 》:“yin chang song ,ji feng cao 。”④ping jie ;yi kao 。《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“gan ji jun ling ,yi ji chu shi 。”(ji :bang zhu 。)《zhan guo ce ·qin ce san 》:“ci suo wei ji zei bing er ji dao shi zhe ye 。”(bing :bing qi 。ji jī:song dong xi gei ren 。)《zhen guan zheng yao ·qiu jian 》:“jun yu zhi guo ,bi ji zhong chen 。”⑤lian ci 。biao shi jia she ,xiang dang yu “ru guo ”、“jia shi ”。《shi ji ·chen she shi jia 》:“ji di ling wu zhan ,er shu si zhe gu shi liu qi 。”(shu :zheng yi 。) (er )jí ①jian ta ;qi ling 。《lv shi chun qiu ·shen ren 》:“sha fu zi zhe mo zui ,ji fu zi zhe bu jin 。”(fu zi :xian sheng 。)《qian chi bi fu 》:“bei pan lang ji 。”《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“jin wo zai ye ,er ren jie ji wu di 。”②ji tian 。tian zi jie min li geng chong de tian 。《li ji ·ji yi 》:“xi zhe tian zi wei ji qian mu 。”③tong “ji ”。deng ji 。《yan zi chun qiu ·nei pian wen xia yi 》:“(jing gong )ming li ji gong bing (lin )zhi su ,ji chang you pin mang zhi shu 。”(mang :min 。)《mo zi ·hao ling 》:“shou bi zi yi ji ren er ji zhi 。”

    pan :

    ①pan zi 。ke yong lai cheng fan shi ,ye ke yong lai fang shui 。《zuo chuan ·xi gong er shi san nian 》:“nai kui pan sun ,zhi bi yan 。”《li ji ·da xue 》:“shang zhi pan ming yue :‘gou ri xin ,ri ri xin ,you ri xin 。’”②le 。《shang shu ·mo yi 》:“wen wang bu gan pan yu you tian 。”(tian :da lie 。)③hui rao ;wan qu 。《sui shu ·bai ji chuan 》:“nv bian fa chui hou ,yi chu jia ze fen wei liang dao ,pan yu tou shang 。”shen gua 《meng xi bi tan 》juan san :“yong rou tie qu pan zhi 。”(rou tie :shou tie 。)zhe ge yi yi you xie zuo “pan ”。④pan xuan 。xu hong zu 《xu xia ke you ji ·chu you ri ji 》:“pan kong er sheng 。”⑤pai huai ,dou liu 。chang “pan huan ”lian yong 。cao zhi 《luo shen fu 》:“chang pan huan er bu neng qu 。”(chang :chou chang ;shang gan 。qu :li qu 。)⑥tong “pan ”。ju da de dan tou 。《xun zi ·fu guo 》:“guo an yu pan dan 。”

    an :

    ①gu dai jin shi yong de you duan jiao de mu tuo pan 。《zhou li ·kao gong ji ·yu ren 》:“an ,shi you er cun 。”《shi ji · tian shu lie chuan 》:“zhao wang zhang ao zi chi an jin shi ,li gong shen 。”②ai xiao de chang fang zhuo 。《san guo zhi · wu shu ·zhou yu chuan 》pei song zhi zhu :“quan ba dao zhuo (zhuó)qian zou an 。”(quan :sun quan 。zou an :jie shou zou ben de ji an 。)③chu li gong shi de wen shu 。《xin tang shu ·liu zhi chuan 》:“shi an ji fan jian 。”(ji :zhi ji lu de ben ce 。)④tong “an ”。1.yong shou wang xia ya 。《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“an guan fu xiang ling xie 。”(guan fu :ren ming 。xiang :bo geng 。xie :dao qian 。)2.ya yi ;zhi zhu 。《san guo zhi ·wu shu ·zhu ge ke chuan 》:“yi ju an bing yang rui ,guan xin er dong 。”(xin :kong zi 。)3.kao cha ;cha wen 。wang chong 《lun heng ·wen kong 》:“an xian sheng zhi yan ,shang xia duo xiang wei 。”(xiang wei :hu xiang mao dun 。)4.yi zhao ;an zhao 。《han fei zi ·gu fen 》:“ren chen xun ling er cong shi ,an fa er zhi guan 。”⑤lian ci 。xiang dang yu “yu shi ”、“jiu ”。《xun zi ·wang zhi 》:“cai wu ji ,guo jia an zi fu yi 。”

    fan :

    ①diao fei ;fan fei 。wang wei 《wang chuan xian ju 》shi :“bai diao gui shan fan 。”②fan dong ;fan fu fan zhuai 。yuan zhen 《jing du 》:“mo li huang he fan 。”③fan zhuai ;qing fu 。du fu 《bai di 》:“bai di cheng xia yu fan yun 。”④bian xie ;pu xie 。liu yu xi 《yang liu zhi ci 》:“qing jun mo zou qian chao qu ,ting chang xin fan 《yang liu zhi 》。”⑤fan yi 。《jiu tang shu ·yao chong chuan 》:“jin zhi fo jing ,luo shen suo yi 。yao xing zhi ben yu shen dui fan 。”⑥fu ci 。fan er ;fan dao 。cen can 《ya jun shou hai 》:“tou bai fan she yao ,gui jia hai zi xiao 。”(she yao :zhi xia bai 。)

    sai :

    (yi )①du zhu ;tian sai 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“qiong zhi xun shu ,sai xiang jin hu 。”(qiong :qiong ;ji 。zhi :du sai 。xiang :chao bei de chuang hu 。jin :yong ni tu sai 。)《lun heng · zi ji 》:“bi mu sai cong 。”②zhang bi ;zu ge 。《lun yu ·ba yi 》:“bang jun shu sai men 。”③bi sai 。han yu 《zi chan bu hui xiang jiao song 》:“chuan bu ke fang ,yan bu ke mi (mǐ)。shang sai xia long ,bang ji qing yi 。”(mi :zhi ;xi 。)④di chang ;bu chang 。《han shu · yu ding guo chuan 》:“jin cheng xiang 、yu shi ,jiang yu he shi yi sai ci jiu ?”⑤chong man 。yuan mei 《huang sheng jie shu shui 》:“han niu sai wu ,fu gui jia zhi shu 。”⑥cheng shi 。《shi jing ·bei feng ·yan yan 》:“ji xin sai yuan 。” (er )sài ①bian jing shang xian yao ke zuo bing zhang de de fang 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“fu rui qi cuo yu xian sai 。”②bian jing ;bian guan 。《huai na zi ·ren jian 》:“jin sai shang zhi ren you shan shu zhe 。”③tong “gai ”。gu dai yi chong du bo you hu 。《zhuang zi ·pian mu 》:“wen gu xi shi ,ze bo sai yi you 。”

    qi :

    (yi )①xiao lu 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“tao li bu yan ,xia zi cheng qi 。”②zou jie jing ;jian ta 。《zuo chuan ·xuan gong shi yi nian 》:“qian niu yi qi ren zhi tian ,er duo zhi niu 。” (er )qī[qi qiao (qiāo)]hua qiao 。li yu 《nai he tian ·diao mei 》:“pa ta lin qu long qi qiao ,zhun bei zhao mao quan jiao ta chi du bao 。”

    shi :

    ①ming ling ;pa qian 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“chu zi shi qu wan ru shi 。”《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“tian zi yi wei li shi shi jiang ,er shi jiang (jiàng)ba bai ji 。”(jiang :dai bing 。)②yi shi ;shi yong 。《lun yu ·xue er 》:“shi min yi shi 。”《meng zi ·jin xin xia 》:“shi ren bu yi dao 。”(dao :dao li 。)③chu shi 。《yan zi chun qiu ·nei pian za xia jiu 》:“yan zi shi chu 。”④ling ;rang ;zhi shi 。《gong yang chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“shi ren xiong di xiang yi 。”⑤ren ;fang zong 。《song shu ·liu yu chuan 》:“yu shi qi shang ren 。”⑥biao jia she de lian ci 。jia shi ;ru guo 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“shi (mao )sui zao de chu nang zhong ,nai ying tuo er chu 。”(zao :tong “zao ”。ying :zhi zhui jian 。)[shi ming ]1. shi zhe suo jie shou de zhi ling 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“xia guan feng shi ming ,yan tan da you yuan 。”2.shi zhe 。《song shi ·tian jing xian chuan 》:“mei shi ming zhi ,wei she rou yi qi ,bin zhu gong shi 。”

    zhi :

    ①dao ……qu 。《lv shi chun qiu ·cha chuan 》:“zi xia zhi jin ,guo wei 。”(jin 、wei :jie zhu hou guo ming 。)《han shu ·gao di ji 》:“pei gong yin bing zhi xue 。”(pei gong :liu bang 。xue :de ming 。)②zhi dao 。《shi jing ·yong feng ·bai zhou 》:“zhi si shi mi (mǐ)ta 。”(shi :fa shi 。mi ta :mei you ta xin 。)③dai ci 。1. zhi dai ren he shi wu 。xiang dang yu “ta (ta )”、“ta ”、“ta (ta )men ”。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“(jiang shi )ai gong shu duan ,yu li zhi 。”(gong shu duan :ren ming 。)《lun yu ·xue er 》:“xue er shi xi zhi 。”(shi :an shi 。xi :yan xi 。)2.zhi shi dai ci 。“zhe ”、“zhe ge ”。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui 。”④zhu ci 。1.xiang dang yu xian dai han yu zhu ci “de ”,fang zai ding yu he zhong xin yu zhi jian 。《shi jing · shao na ·gao yang 》:“gao yang zhi pi 。”2. yong yu zhu yu he wei yu zhi jian ,qu xiao gou zi de du li xing ,shi bian cheng pian zheng jie gou 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“bu yu jun zhi she wu de ye 。”(yu :liao xiang 。she :jin ru 。)3.yong yu qian zhi bin yu he dong ci zhi jian ,xiang dang yu “shi ”。《mo zi ·gong shu 》:“song he zui zhi you ?”4.yong yu gou zhong huo gou mo qi diao zheng yin jie de zuo yong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“gong jiang gu zhi 。”(gu :ji gu 。)《meng zi ·liang hui wang shang 》:“tian you ran zuo yun ,pei ran xia yu ,ze miao bo (bó)ran xing zhi yi 。”(bo ran :xing qi de yang zi 。)

    ge :

    ①zu kai ;ge li 。《zhan guo ce ·zhao ce er 》:“qin mo han wei zhi ge 。”②jian ge ;ju li 。du fu 《feng dai yan da fu 》:“bu zhi jing jie ge nian hui 。”li bai 《jiang hang ji yuan 》:“ji feng chui pian fan ,ri mu qian li ge 。”③ge he 。li bai 《jun ma huang 》:“ma se sui bu tong ,ren xin ben mo ge 。”④tong “ge ”。ge mo ,fu qiang he xiong qiang zhi nei de ji rou mo 。《guan zi ·shui de 》:“pi sheng ge ,fei sheng gu 。”⑤ge zi 。zhou bang yan 《liu chou 》:“duo qing shi shei zhui xi ,dan feng mei die shi ,shi kou chuang ge 。”