• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 杳冥藤上下,濃澹樹榮枯。

    “杳冥藤上下,濃澹樹榮枯。”詩句出處:《大歷三年春,城放船出瞿塘峽,久居》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    老向巴人裡,今辭楚塞隅。入舟翻不樂,解纜獨長籲。
    窄轉深啼狖,虛隨亂浴鳧。石苔凌幾杖,空翠撲肌膚。
    疊壁排霜劍,奔泉濺水珠。杳冥藤上下,濃澹樹榮枯。
    神女峰娟妙,昭君宅有無。曲留明怨惜,夢盡失歡娛。
    擺闔盤渦沸,欹斜激浪輸。風雷纏地脈,冰雪耀天衢。
    鹿角真走險,狼頭如跋胡。惡灘寧變色,高臥負微軀。
    書史全傾撓,裝囊半壓濡。生涯臨臬兀,死地脫斯須。
    不有平川決,焉知眾壑趨。乾坤霾漲海,雨露洗春蕪。
    鷗鳥牽絲颺,驪龍濯錦紆。落霞沉綠綺,殘月壞金樞。
    泥筍苞初荻,沙茸出小蒲。雁兒爭水馬,燕子逐檣烏。
    絕島容煙霧,環洲納曉晡。前聞辨陶牧,轉眄拂宜都。
    縣郭南畿好,津亭北望孤。勞心依憩息,朗詠劃昭蘇。
    意遣樂還笑,衰迷賢與愚。飄蕭將素發,汩沒聽洪爐。
    丘壑曾忘返,文章敢自誣。此生遭聖代,誰分哭窮途。
    臥疾淹為客,蒙恩早廁儒。廷爭酬造化,樸直乞江湖。
    灩澦險相迫,滄浪深可逾。浮名尋已已,懶計卻區區。
    喜近天皇寺,先披古畫圖。應經帝子渚,同泣舜蒼梧。
    朝士兼戎服,君王按湛盧。旄頭初俶擾,鶉首麗泥塗。
    甲卒身雖貴,書生道固殊。出塵皆野鶴,歷塊匪轅駒。
    伊呂終難降,韓彭不易呼。五雲高太甲,六月曠摶扶。
    回首黎元病,爭權將帥誅。山林托疲苶,未必免崎嶇。

    【註釋】:

    杳:

    ①幽暗。《楚辭·九章·涉江》:“深林杳以冥冥兮。”《管子·內業》:“杲(gǎo)乎如登於天,杳乎如入於淵。”(杲:明亮。)②不見蹤影。蔡琰《胡笳十八拍》:“朝見長城兮路杳漫。”窅 yǎo ①下陷。《靈樞經 · 水脹篇》:“按其腹,窅而不起。”②深遠。謝脁《敬亭山》:“緣源殊未極,歸徑窅如迷。”[窅然]1.悵然。《莊子·逍遙遊》:“窅然喪其天下焉。”2. 深遠的樣子。李白《山中問答》:“桃花流水窅然去,別有天地非人間。”

    冥:

    ①昏暗。《周易·升》:“冥升在上,消不富也。”(消:消失,消衰。)《淮南子·說林》:“置之冥室之中。”②夜晚。枚乘《七發》:“冥火薄天,兵車雷運。”(薄:迫近。雷運:像迅雷一樣滾動。)③幽深。孫綽《遊天臺山賦》:“臨萬丈之絕冥。”④遠;深遠;高遠。《楚辭·九章·悲回風》:“據青冥而攄(shū)虹兮,遂儵忽而捫天。”(攄:舒張。儵忽:同“倏忽”。)杜牧《阿房宮賦》:“高低冥迷,不知西東。”又深入。⑤愚昧;不明事理。韓愈《鱷魚文》:“不然,則是鱷魚冥頑不靈,刺史雖有言,不聞不知也。”⑥迷信指人死後進入的世界;陰間。陶潛《乞食》:“銜戢(jí)如何謝?冥報以相貽。”(銜戢:說不出話。)方苞《獄中雜記》:“胥某一夕暴卒,人皆以為冥謫雲。”⑦通“溟”。海。莊子《逍遙遊》:“北冥有魚,其名為鯤。”⑧相合;暗合。《關尹子·四符》:“唯無我無人,無首無尾,所以與天地冥。”[冥冥]1. 昏暗。范仲淹《嶽陽樓記》:“薄暮冥冥,虎嘯猿啼。”2.高遠。蘇軾《喜雨亭記》:“太空冥冥,不可得而名。”

    藤:

    ①蔓生植物的通稱。白居易《湖上閑望》:“藤花浪拂紫茸條,菰葉風翻綠剪刀。”②植物的匍匐莖或攀援莖。劉子寰《沁園春 ·西巖三澗》:“經行處,有丹荑(tí)碧草,古木蒼藤。”(荑:草木的嫩芽。)馬致遠《天凈沙·秋思》:“枯藤老樹昏鴉。”③借指手杖。錢謙益《碧雲寺》:“自穿蘿莖拄孤藤。”

    上:

    (一)①位置在高處的。與“下”相對。《孟子·梁惠王上》:“王坐於堂上,有牽牛而過堂下者。”②等級高或質量好的。《天工開物·飴餳》:“色以白者為上。”③次序或時間在前的。《墨子·七患》:“故雖上世之聖王,豈能使五谷常收,而旱水不至哉?”古樂府《日出東南隅行》:“東方千餘騎,夫婿居上頭。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其長上。”⑤由低處往高處。《莊子·逍遙遊》:“摶(tuán)扶搖而上者九萬裡。”⑥去;往。黃宗羲《柳敬亭傳》:“始復上街頭理其故業。”⑦向前。《戰國策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:終。)⑧進呈;進獻;送上。《漢書·東方朔傳》:“四方士多上書言得失。”⑨出場。王實甫《西廂記》第一本楔子:“正旦扮鶯鶯上。”⑩加;添加。《論語·顏淵》:“草上之風必偃。”(11)塗染。《天工開物·造竹紙》:“先以白礬水染過,後上紅花汁雲。”(12)通“尚”。崇尚。《呂氏春秋·長見》:“尊賢上功。” (二)shǎng 上聲,漢語四聲之一。鐘嶸《詩品序》:“至平上去人,則餘病未能。”

    下:

    ①位置在低處的。與“上”相對。《史記·孫子吳起列傳》:“龐涓死於此樹之下。”②等級低的。《戰國策·齊策一》:“能謗議於市朝,聞寡人之耳者,受下賞。”③謙詞。《水滸全傳》第六十三回:“蔡福聽瞭,心中暗喜:如此發放,正中下懷。”④質量低的。陸羽《茶經·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤時間在後的。《孟子·盡心下》:“奮乎百世之上,百世之下,聞者莫不興起也。”⑥次序靠後的。《史記·屈原賈生列傳》:“上稱帝嚳,下道齊桓。”⑦低於;少於。《呂氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示屬於一定的范圍、情況、條件等。⑨當某個時間或時節;時下。⑩由高處往低處。《論語·微子》:“孔子下,欲與之言。”(11)去;往。常指由西往東,由北往南,由上遊往下遊。彭端淑《為學一首示子侄》:“吾數年來欲買舟而下。”(12)攻克。《呂氏春秋·慎大》:“一朝而兩城下。”(13)退讓。(14)頒佈;下達。《韓非子·內儲說上》:“令下而人皆疾習射,日夜不休。”(15)用;施行。蘇軾《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年幾變,個中下語千難。”(16)動作的次數。林嗣環《口技》:“但聞屏障中撫尺一下。”

    澹:

    (一)①波浪起伏,流水迂回的樣子。宋·蘇軾《石鐘山記》:“涵澹澎湃而為此也。”②觸動。《隋書·音樂志下》:“澹群心,留餘惠。”③減輕;消除。漢·司馬相如《難蜀父老》:“漬灑澹災。”④水名。⑤通“淡”。《莊子·知北遊》:“澹而靜乎!” (二)dān [澹林]又作“襜襤”。古代北方少數民族名。《史記·張釋之馮唐列傳》:“破東胡,滅澹林。” (三)shàn 滿足;供給。後作“贍”。《荀子·王制》:“物不能澹則必爭。” (四)tán 姓。

    樹:

    ①樹木。《禮記·祭義》:“樹木以時伐焉。”(以時:按時,適時。)②種植。《詩經·鄭風·將仲子》:“無折我樹杞。”(杞:一種樹。)③培養人才。《韓非子·外儲說左下》:“吾聞子善樹人。”④豎立;建立。《後漢書·桓彬傳》:“乃共樹碑而頌焉。”⑤量詞。《齊民要術·序》:“種柑橘千樹。”⑥門屏風。《禮記·郊特牲》:“臺門而旅樹。”

    榮:

    ①草木及谷物開的花。《古詩十九首》之八:“攀條折其榮。”②草木開花。《呂氏春秋·仲夏》:“半夏生,木堇榮。”③草木茂盛、繁盛。陶潛《歸去來兮辭》:“木欣欣以向榮。”(欣欣:草木茂盛。)④光榮;榮耀。與“辱”相對。《莊子·逍遙遊》:“定乎內外之分,辨乎榮辱之境。”⑤榮華;富貴。劉炎《邇言》:“君子志於澤天下,小人志於榮其身。”⑥屋簷兩端翹起的部分。《儀禮·士冠禮》:“夙興,設洗直於東榮。”[榮衛]中醫指人體的營養、血氣等。《素問·湯液醪醴論》:“今精壞神去,榮衛不可復收。”

    枯:

    ①草木枯槁。《呂氏春秋·孟夏》:“行冬令,則草木早枯。”陶潛《雜詩十二首》之七:“寒風拂枯條。”②幹癟;憔悴。《楚辭·漁父》:“形容枯槁。”


  • 杳冥藤上下,浓澹树荣枯。

    “杳冥藤上下,浓澹树荣枯。”诗句出处:《大历三年春,城放船出瞿塘峡,久居》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    老向巴人里,今辞楚塞隅。入舟翻不乐,解缆独长吁。
    窄转深啼狖,虚随乱浴凫。石苔凌几杖,空翠扑肌肤。
    叠壁排霜剑,奔泉溅水珠。杳冥藤上下,浓澹树荣枯。
    神女峰娟妙,昭君宅有无。曲留明怨惜,梦尽失欢娱。
    摆阖盘涡沸,欹斜激浪输。风雷缠地脉,冰雪耀天衢。
    鹿角真走险,狼头如跋胡。恶滩宁变色,高卧负微躯。
    书史全倾挠,装囊半压濡。生涯临臬兀,死地脱斯须。
    不有平川决,焉知众壑趋。乾坤霾涨海,雨露洗春芜。
    鸥鸟牵丝飏,骊龙濯锦纡。落霞沉绿绮,残月坏金枢。
    泥笋苞初荻,沙茸出小蒲。雁儿争水马,燕子逐樯乌。
    绝岛容烟雾,环洲纳晓晡。前闻辨陶牧,转眄拂宜都。
    县郭南畿好,津亭北望孤。劳心依憩息,朗咏划昭苏。
    意遣乐还笑,衰迷贤与愚。飘萧将素发,汩没听洪炉。
    丘壑曾忘返,文章敢自诬。此生遭圣代,谁分哭穷途。
    卧疾淹为客,蒙恩早厕儒。廷争酬造化,朴直乞江湖。
    滟滪险相迫,沧浪深可逾。浮名寻已已,懒计却区区。
    喜近天皇寺,先披古画图。应经帝子渚,同泣舜苍梧。
    朝士兼戎服,君王按湛卢。旄头初俶扰,鹑首丽泥涂。
    甲卒身虽贵,书生道固殊。出尘皆野鹤,历块匪辕驹。
    伊吕终难降,韩彭不易呼。五云高太甲,六月旷抟扶。
    回首黎元病,争权将帅诛。山林托疲苶,未必免崎岖。

    【注释】:

    杳:

    ①幽暗。《楚辞·九章·涉江》:“深林杳以冥冥兮。”《管子·内业》:“杲(gǎo)乎如登于天,杳乎如入于渊。”(杲:明亮。)②不见踪影。蔡琰《胡笳十八拍》:“朝见长城兮路杳漫。”窅 yǎo ①下陷。《灵枢经 · 水胀篇》:“按其腹,窅而不起。”②深远。谢脁《敬亭山》:“缘源殊未极,归径窅如迷。”[窅然]1.怅然。《庄子·逍遥游》:“窅然丧其天下焉。”2. 深远的样子。李白《山中问答》:“桃花流水窅然去,别有天地非人间。”

    冥:

    ①昏暗。《周易·升》:“冥升在上,消不富也。”(消:消失,消衰。)《淮南子·说林》:“置之冥室之中。”②夜晚。枚乘《七发》:“冥火薄天,兵车雷运。”(薄:迫近。雷运:像迅雷一样滚动。)③幽深。孙绰《游天台山赋》:“临万丈之绝冥。”④远;深远;高远。《楚辞·九章·悲回风》:“据青冥而摅(shū)虹兮,遂儵忽而扪天。”(摅:舒张。儵忽:同“倏忽”。)杜牧《阿房宫赋》:“高低冥迷,不知西东。”又深入。⑤愚昧;不明事理。韩愈《鳄鱼文》:“不然,则是鳄鱼冥顽不灵,刺史虽有言,不闻不知也。”⑥迷信指人死后进入的世界;阴间。陶潜《乞食》:“衔戢(jí)如何谢?冥报以相贻。”(衔戢:说不出话。)方苞《狱中杂记》:“胥某一夕暴卒,人皆以为冥谪云。”⑦通“溟”。海。庄子《逍遥游》:“北冥有鱼,其名为鲲。”⑧相合;暗合。《关尹子·四符》:“唯无我无人,无首无尾,所以与天地冥。”[冥冥]1. 昏暗。范仲淹《岳阳楼记》:“薄暮冥冥,虎啸猿啼。”2.高远。苏轼《喜雨亭记》:“太空冥冥,不可得而名。”

    藤:

    ①蔓生植物的通称。白居易《湖上闲望》:“藤花浪拂紫茸条,菰叶风翻绿剪刀。”②植物的匍匐茎或攀援茎。刘子寰《沁园春 ·西岩三涧》:“经行处,有丹荑(tí)碧草,古木苍藤。”(荑:草木的嫩芽。)马致远《天净沙·秋思》:“枯藤老树昏鸦。”③借指手杖。钱谦益《碧云寺》:“自穿萝茎拄孤藤。”

    上:

    (一)①位置在高处的。与“下”相对。《孟子·梁惠王上》:“王坐于堂上,有牵牛而过堂下者。”②等级高或质量好的。《天工开物·饴饧》:“色以白者为上。”③次序或时间在前的。《墨子·七患》:“故虽上世之圣王,岂能使五谷常收,而旱水不至哉?”古乐府《日出东南隅行》:“东方千余骑,夫婿居上头。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其长上。”⑤由低处往高处。《庄子·逍遥游》:“抟(tuán)扶摇而上者九万里。”⑥去;往。黄宗羲《柳敬亭传》:“始复上街头理其故业。”⑦向前。《战国策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:终。)⑧进呈;进献;送上。《汉书·东方朔传》:“四方士多上书言得失。”⑨出场。王实甫《西厢记》第一本楔子:“正旦扮莺莺上。”⑩加;添加。《论语·颜渊》:“草上之风必偃。”(11)涂染。《天工开物·造竹纸》:“先以白矾水染过,后上红花汁云。”(12)通“尚”。崇尚。《吕氏春秋·长见》:“尊贤上功。” (二)shǎng 上声,汉语四声之一。钟嵘《诗品序》:“至平上去人,则余病未能。”

    下:

    ①位置在低处的。与“上”相对。《史记·孙子吴起列传》:“庞涓死于此树之下。”②等级低的。《战国策·齐策一》:“能谤议于市朝,闻寡人之耳者,受下赏。”③谦词。《水浒全传》第六十三回:“蔡福听了,心中暗喜:如此发放,正中下怀。”④质量低的。陆羽《茶经·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤时间在后的。《孟子·尽心下》:“奋乎百世之上,百世之下,闻者莫不兴起也。”⑥次序靠后的。《史记·屈原贾生列传》:“上称帝喾,下道齐桓。”⑦低于;少于。《吕氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示属于一定的范围、情况、条件等。⑨当某个时间或时节;时下。⑩由高处往低处。《论语·微子》:“孔子下,欲与之言。”(11)去;往。常指由西往东,由北往南,由上游往下游。彭端淑《为学一首示子侄》:“吾数年来欲买舟而下。”(12)攻克。《吕氏春秋·慎大》:“一朝而两城下。”(13)退让。(14)颁布;下达。《韩非子·内储说上》:“令下而人皆疾习射,日夜不休。”(15)用;施行。苏轼《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年几变,个中下语千难。”(16)动作的次数。林嗣环《口技》:“但闻屏障中抚尺一下。”

    澹:

    (一)①波浪起伏,流水迂回的样子。宋·苏轼《石钟山记》:“涵澹澎湃而为此也。”②触动。《隋书·音乐志下》:“澹群心,留余惠。”③减轻;消除。汉·司马相如《难蜀父老》:“漬灑澹灾。”④水名。⑤通“淡”。《庄子·知北游》:“澹而静乎!” (二)dān [澹林]又作“襜褴”。古代北方少数民族名。《史记·张释之冯唐列传》:“破东胡,灭澹林。” (三)shàn 满足;供给。后作“赡”。《荀子·王制》:“物不能澹则必争。” (四)tán 姓。

    树:

    ①树木。《礼记·祭义》:“树木以时伐焉。”(以时:按时,适时。)②种植。《诗经·郑风·将仲子》:“无折我树杞。”(杞:一种树。)③培养人才。《韩非子·外储说左下》:“吾闻子善树人。”④竖立;建立。《后汉书·桓彬传》:“乃共树碑而颂焉。”⑤量词。《齐民要术·序》:“种柑橘千树。”⑥门屏风。《礼记·郊特牲》:“台门而旅树。”

    荣:

    ①草木及谷物开的花。《古诗十九首》之八:“攀条折其荣。”②草木开花。《吕氏春秋·仲夏》:“半夏生,木堇荣。”③草木茂盛、繁盛。陶潜《归去来兮辞》:“木欣欣以向荣。”(欣欣:草木茂盛。)④光荣;荣耀。与“辱”相对。《庄子·逍遥游》:“定乎内外之分,辨乎荣辱之境。”⑤荣华;富贵。刘炎《迩言》:“君子志于泽天下,小人志于荣其身。”⑥屋檐两端翘起的部分。《仪礼·士冠礼》:“夙兴,设洗直于东荣。”[荣卫]中医指人体的营养、血气等。《素问·汤液醪醴论》:“今精坏神去,荣卫不可复收。”

    枯:

    ①草木枯槁。《吕氏春秋·孟夏》:“行冬令,则草木早枯。”陶潜《杂诗十二首》之七:“寒风拂枯条。”②干瘪;憔悴。《楚辞·渔父》:“形容枯槁。”


  • yao ming teng shang xia ,nong dan shu rong ku 。

    “yao ming teng shang xia ,nong dan shu rong ku 。”shi gou chu chu :《da li san nian chun ,cheng fang chuan chu ju tang xia ,jiu ju 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    lao xiang ba ren li ,jin ci chu sai yu 。ru zhou fan bu le ,jie lan du chang xu 。
    zhai zhuai shen ti you ,xu sui luan yu fu 。dan tai ling ji zhang ,kong cui pu ji fu 。
    die bi pai shuang jian ,ben quan jian shui zhu 。yao ming teng shang xia ,nong dan shu rong ku 。
    shen nv feng juan miao ,zhao jun zhai you mo 。qu liu ming yuan xi ,meng jin shi huan yu 。
    bai he pan guo fei ,ji xie ji lang shu 。feng lei chan de mai ,bing xue yao tian qu 。
    lu jiao zhen zou xian ,lang tou ru ba hu 。e tan ning bian se ,gao wo fu wei qu 。
    shu shi quan qing nao ,zhuang nang ban ya ru 。sheng ya lin nie wu ,si de tuo si xu 。
    bu you ping chuan jue ,yan zhi zhong he qu 。gan kun mai zhang hai ,yu lou xi chun wu 。
    ou diao qian si yang ,li long zhuo jin yu 。la xia chen lu qi ,can yue huai jin shu 。
    ni sun bao chu di ,sha rong chu xiao pu 。yan er zheng shui ma ,yan zi zhu qiang wu 。
    jue dao rong yan wu ,huan zhou na xiao bu 。qian wen bian tao mu ,zhuai mian bi yi dou 。
    xian guo na ji hao ,jin ting bei wang gu 。lao xin yi qi xi ,lang yong hua zhao su 。
    yi qian le hai xiao ,cui mi xian yu yu 。piao xiao jiang su fa ,gu mei ting hong lu 。
    qiu he ceng wang fan ,wen zhang gan zi wu 。ci sheng zao sheng dai ,shei fen ku qiong tu 。
    wo ji yan wei ke ,meng en zao ce ru 。ting zheng chou zao hua ,piao zhi qi jiang hu 。
    yan yu xian xiang pai ,cang lang shen ke yu 。fu ming xun yi yi ,lan ji que ou ou 。
    xi jin tian huang si ,xian pi gu hua tu 。ying jing di zi zhu ,tong qi shun cang wu 。
    chao shi jian rong fu ,jun wang an zhan lu 。mao tou chu chu rao ,chun shou li ni tu 。
    jia cu shen sui gui ,shu sheng dao gu shu 。chu chen jie ye he ,li kuai fei yuan ju 。
    yi lv zhong nan jiang ,han peng bu yi hu 。wu yun gao tai jia ,liu yue kuang tuan fu 。
    hui shou li yuan bing ,zheng quan jiang shuai zhu 。shan lin tuo pi nie ,wei bi mian qi qu 。

    【zhu shi 】:

    yao :

    ①you an 。《chu ci ·jiu zhang ·she jiang 》:“shen lin yao yi ming ming xi 。”《guan zi ·nei ye 》:“gao (gǎo)hu ru deng yu tian ,yao hu ru ru yu yuan 。”(gao :ming liang 。)②bu jian zong ying 。cai yan 《hu jia shi ba pai 》:“chao jian chang cheng xi lu yao man 。”yao yǎo ①xia xian 。《ling shu jing · shui zhang pian 》:“an ji fu ,yao er bu qi 。”②shen yuan 。xie tiao 《jing ting shan 》:“yuan yuan shu wei ji ,gui jing yao ru mi 。”[yao ran ]1.chang ran 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“yao ran sang ji tian xia yan 。”2. shen yuan de yang zi 。li bai 《shan zhong wen da 》:“tao hua liu shui yao ran qu ,bie you tian de fei ren jian 。”

    ming :

    ①hun an 。《zhou yi ·sheng 》:“ming sheng zai shang ,xiao bu fu ye 。”(xiao :xiao shi ,xiao cui 。)《huai na zi ·shui lin 》:“zhi zhi ming shi zhi zhong 。”②ye wan 。mei cheng 《qi fa 》:“ming huo bao tian ,bing che lei yun 。”(bao :pai jin 。lei yun :xiang xun lei yi yang gun dong 。)③you shen 。sun chao 《you tian tai shan fu 》:“lin mo zhang zhi jue ming 。”④yuan ;shen yuan ;gao yuan 。《chu ci ·jiu zhang ·bei hui feng 》:“ju qing ming er shu (shū)hong xi ,sui shu hu er men tian 。”(shu :shu zhang 。shu hu :tong “shu hu ”。)du mu 《a fang gong fu 》:“gao di ming mi ,bu zhi xi dong 。”you shen ru 。⑤yu mei ;bu ming shi li 。han yu 《e yu wen 》:“bu ran ,ze shi e yu ming wan bu ling ,ci shi sui you yan ,bu wen bu zhi ye 。”⑥mi xin zhi ren si hou jin ru de shi jie ;yin jian 。tao qian 《qi shi 》:“xian ji (jí)ru he xie ?ming bao yi xiang yi 。”(xian ji :shui bu chu hua 。)fang bao 《yu zhong za ji 》:“xu mou yi xi bao cu ,ren jie yi wei ming zhe yun 。”⑦tong “ming ”。hai 。zhuang zi 《xiao yao you 》:“bei ming you yu ,ji ming wei kun 。”⑧xiang ge ;an ge 。《guan yin zi ·si fu 》:“wei mo wo mo ren ,mo shou mo wei ,suo yi yu tian de ming 。”[ming ming ]1. hun an 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“bao mu ming ming ,hu xiao yuan ti 。”2.gao yuan 。su shi 《xi yu ting ji 》:“tai kong ming ming ,bu ke de er ming 。”

    teng :

    ①man sheng zhi wu de tong chen 。bai ju yi 《hu shang xian wang 》:“teng hua lang bi zi rong tiao ,gu xie feng fan lu jian dao 。”②zhi wu de pu fu jing huo pan yuan jing 。liu zi huan 《qin yuan chun ·xi yan san jian 》:“jing hang chu ,you dan ti (tí)bi cao ,gu mu cang teng 。”(ti :cao mu de nen ya 。)ma zhi yuan 《tian jing sha ·qiu sai 》:“ku teng lao shu hun ya 。”③jie zhi shou zhang 。qian qian yi 《bi yun si 》:“zi chuan luo jing zhu gu teng 。”

    shang :

    (yi )①wei zhi zai gao chu de 。yu “xia ”xiang dui 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang zuo yu tang shang ,you qian niu er guo tang xia zhe 。”②deng ji gao huo zhi liang hao de 。《tian gong kai wu ·yi tang 》:“se yi bai zhe wei shang 。”③ci xu huo shi jian zai qian de 。《mo zi ·qi huan 》:“gu sui shang shi zhi sheng wang ,qi neng shi wu gu chang shou ,er han shui bu zhi zai ?”gu le fu 《ri chu dong na yu hang 》:“dong fang qian yu ji ,fu xu ju shang tou 。”④zai shang wei de jun zhu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ru yi shi ji fu xiong ,chu yi shi ji chang shang 。”⑤you di chu wang gao chu 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“tuan (tuán)fu yao er shang zhe jiu mo li 。”⑥qu ;wang 。huang zong xi 《liu jing ting chuan 》:“shi fu shang jie tou li ji gu ye 。”⑦xiang qian 。《zhan guo ce ·qin ce er 》:“san gu zhi er cu bu shang 。”(cu :zhong 。)⑧jin cheng ;jin suo ;song shang 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“si fang shi duo shang shu yan de shi 。”⑨chu chang 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di yi ben xie zi :“zheng dan ban ying ying shang 。”⑩jia ;tian jia 。《lun yu ·yan yuan 》:“cao shang zhi feng bi yan 。”(11)tu ran 。《tian gong kai wu ·zao zhu zhi 》:“xian yi bai fan shui ran guo ,hou shang gong hua zhi yun 。”(12)tong “shang ”。chong shang 。《lv shi chun qiu ·chang jian 》:“zun xian shang gong 。” (er )shǎng shang sheng ,han yu si sheng zhi yi 。zhong rong 《shi pin xu 》:“zhi ping shang qu ren ,ze yu bing wei neng 。”

    xia :

    ①wei zhi zai di chu de 。yu “shang ”xiang dui 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“pang juan si yu ci shu zhi xia 。”②deng ji di de 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“neng bang yi yu shi chao ,wen gua ren zhi er zhe ,shou xia shang 。”③qian ci 。《shui hu quan chuan 》di liu shi san hui :“cai fu ting le ,xin zhong an xi :ru ci fa fang ,zheng zhong xia huai 。”④zhi liang di de 。liu yu 《cha jing ·wu zhi zhu 》:“ji shui yong shan shui ,shang ;jiang shui ,zhong ;jing shui ,xia 。”⑤shi jian zai hou de 。《meng zi ·jin xin xia 》:“fen hu bai shi zhi shang ,bai shi zhi xia ,wen zhe mo bu xing qi ye 。”⑥ci xu kao hou de 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shang chen di ku ,xia dao ji huan 。”⑦di yu ;shao yu 。《lv shi chun qiu ·yong sai 》:“ci bu xia jiu dan 。”⑧biao shi shu yu yi ding de fan wei 、qing kuang 、tiao jian deng 。⑨dang mou ge shi jian huo shi jie ;shi xia 。⑩you gao chu wang di chu 。《lun yu ·wei zi 》:“kong zi xia ,yu yu zhi yan 。”(11)qu ;wang 。chang zhi you xi wang dong ,you bei wang na ,you shang you wang xia you 。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“wu shu nian lai yu mai zhou er xia 。”(12)gong ke 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“yi chao er liang cheng xia 。”(13)tui rang 。(14)ban bu ;xia da 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“ling xia er ren jie ji xi she ,ri ye bu xiu 。”(15)yong ;shi hang 。su shi 《xi jiang yue ·zuo ye bian zhou jing kou 》:“ci jing bai nian ji bian ,ge zhong xia yu qian nan 。”(16)dong zuo de ci shu 。lin si huan 《kou ji 》:“dan wen bing zhang zhong fu che yi xia 。”

    dan :

    (yi )①bo lang qi fu ,liu shui yu hui de yang zi 。song ·su shi 《dan zhong shan ji 》:“han dan peng pai er wei ci ye 。”②chu dong 。《sui shu ·yin le zhi xia 》:“dan qun xin ,liu yu hui 。”③jian qing ;xiao chu 。han ·si ma xiang ru 《nan shu fu lao 》:“漬灑dan zai 。”④shui ming 。⑤tong “dan ”。《zhuang zi ·zhi bei you 》:“dan er jing hu !” (er )dān [dan lin ]you zuo “chan lan ”。gu dai bei fang shao shu min zu ming 。《shi ji ·zhang shi zhi feng tang lie chuan 》:“po dong hu ,mie dan lin 。” (san )shàn man zu ;gong gei 。hou zuo “shan ”。《xun zi ·wang zhi 》:“wu bu neng dan ze bi zheng 。” (si )tán xing 。

    shu :

    ①shu mu 。《li ji ·ji yi 》:“shu mu yi shi fa yan 。”(yi shi :an shi ,kuo shi 。)②chong zhi 。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“mo she wo shu qi 。”(qi :yi chong shu 。)③pei yang ren cai 。《han fei zi ·wai chu shui zuo xia 》:“wu wen zi shan shu ren 。”④shu li ;jian li 。《hou han shu ·huan bin chuan 》:“nai gong shu bei er song yan 。”⑤liang ci 。《ji min yao shu ·xu 》:“chong gan ju qian shu 。”⑥men bing feng 。《li ji ·jiao te sheng 》:“tai men er lv shu 。”

    rong :

    ①cao mu ji gu wu kai de hua 。《gu shi shi jiu shou 》zhi ba :“pan tiao she ji rong 。”②cao mu kai hua 。《lv shi chun qiu ·zhong xia 》:“ban xia sheng ,mu jin rong 。”③cao mu mao cheng 、fan cheng 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“mu xin xin yi xiang rong 。”(xin xin :cao mu mao cheng 。)④guang rong ;rong yao 。yu “ru ”xiang dui 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“ding hu nei wai zhi fen ,bian hu rong ru zhi jing 。”⑤rong hua ;fu gui 。liu yan 《er yan 》:“jun zi zhi yu ze tian xia ,xiao ren zhi yu rong ji shen 。”⑥wu yan liang duan qiao qi de bu fen 。《yi li ·shi guan li 》:“su xing ,she xi zhi yu dong rong 。”[rong wei ]zhong yi zhi ren ti de ying yang 、xie qi deng 。《su wen ·shang ye lao li lun 》:“jin jing huai shen qu ,rong wei bu ke fu shou 。”

    ku :

    ①cao mu ku gao 。《lv shi chun qiu ·meng xia 》:“hang dong ling ,ze cao mu zao ku 。”tao qian 《za shi shi er shou 》zhi qi :“han feng bi ku tiao 。”②gan bie ;qiao cui 。《chu ci ·yu fu 》:“xing rong ku gao 。”