• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 徐州禿尾不足憶,漢陰槎頭遠遁逃。

    “徐州禿尾不足憶,漢陰槎頭遠遁逃。”詩句出處:《觀打魚歌》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    綿州江水之東津,魴魚鱍鱍色勝銀。漁人漾舟沈大網,
    截江一擁數百鱗。眾魚常才盡卻棄,赤鯉騰出如有神。
    潛龍無聲老蛟怒,回風颯颯吹沙塵。饔子左右揮雙刀,
    膾飛金盤白雪高。徐州禿尾不足憶,漢陰槎頭遠遁逃。
    魴魚肥美知第一,既飽歡娛亦蕭瑟。君不見朝來割素鬐,
    咫尺波濤永相失。

    【註釋】:

    徐:

    ①緩慢;慢慢地。《莊子·天道》:“不徐不疾。”②古州名。古九州之一。在今江蘇長江以北和山東東南一帶。③古國名。西周初年,東夷之一的徐戎建立徐國。春秋時為吳國所滅。其地在今江蘇境內。

    州:

    ①古代的一種居民組織。一說二千五百傢為一州,一說一萬傢為一州。《周禮·大司徒》:“五黨為州。”(黨:五百傢為黨。)②古代行政區,轄境大小各個時代不相同。兩漢三國時州在郡之上,隋唐時相當於以前的郡。諸葛亮《草廬對》:“跨州連郡者不可勝數。”

    禿:

    ①頭上無發。《呂氏春秋·盡數》:“輕水所,多禿與癭人。”《莊子·天地》:“禿而施髢(dí),病而求醫。”(髢:假發。)②不戴帽子。《後漢書·孔融傳》:“融為九列,不遵朝儀,禿巾微行,唐突宮掖。”李賢註:“謂不加幘。”(九列:位列九卿。唐突:本義為橫沖直闖,這裡指不禮貌。宮掖:嬪妃居住的宮庭。)③(鳥獸頭或尾)沒有毛;(樹木)沒有枝葉;(山)沒有草木。李白《醉後贈王歷陽》:“書禿千兔毫。”白居易《和夢遊春》:“半死梧桐禿。”劉克莊《蒜嶺》:“燒馀山頂禿,潮至海波渾。”

    尾:

    ①尾巴。《詩經·小雅·魚藻》:“魚在在藻,有莘(shēn)其尾。”(莘:尾長貌。)②鳥獸交配。《尚書·堯典》:“鳥獸孳尾。”(孳:繁殖。)③末端;末尾。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“豫備走舸,系於其尾。”(走舸:快船。)④星宿名。二十八宿之一。[尾閭]古代傳說海水歸宿之處。《莊子·秋水》:“尾閭泄之,不知何時已而不虛 ”

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    足:

    (一)①腳。《左傳·昭公二十六年》:“苑子刜(fú)林雍,斷其足。”(苑子、林雍:均人名。刜:刀砍。)古樂府《木蘭辭》:“願借明駝千裡足,送兒還故鄉。”《韓非子·外儲說左上》:“手足胼胝,面目黧黑,勞有功者也。”②器物的腳。《禮記·明堂位》:“夏後氏之鼓足。”《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“如此則荊、吳之勢強,鼎足之形成矣。”③足夠;充足。《老子》:“損有餘而補不足。”④滿足。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“嗚呼! 何時眼前突兀見此屋,吾廬獨破受凍死亦足。”(突兀:高聳的樣子。)⑤夠得上;配;值得。《荀子·勸學》:“百發失一,不足謂善射。” (二)jù ①過分。《論語·公冶長》:“巧言,令色,足恭,左丘明恥之,丘亦恥之。”(丘:孔子名。)②補足。《列子·楊朱》:“[公孫穆]逃於後庭,以晝足夜。”(逃:躲避。)

    憶:

    ①思念;回想。《木蘭詩》:“問女何所思? 問女何所憶?”潘閬《憶餘杭五首》之一:“長憶錢塘,不是人寰是天上。”②記得;記住不忘。《梁書·昭明太子傳》:“讀書數行並下,過目皆憶。”元稹《連昌宮詞》:“弄權宰相不記名,依稀憶得楊與李。”(楊與李:指楊國忠、李林甫。)

    漢:

    ①河流名。漢水,也稱漢江。為長江最長的支流,發源於陜西省寧強縣,流經陜西、湖北,在武漢市入長江。《孟子·滕文公上》:“決汝、漢,推淮、泗,而註之江。”②天河;銀河。《漢書·天文志》:“(王梁)旁有八星,絕漢,曰天橫。”《迢迢牽牛星》:“迢迢牽牛星,皎皎河漢女。”③男子。陸遊《雨夜不寐,觀壁間所張魏鄭公砥柱銘》:“世間豈無一好漢,叱吒喑(yīn)嗚氣吞虜。”(喑嗚:怒喝聲。)④朝代名。1. 劉邦建,公元前206~公元8年,史稱“西漢”;劉秀建,公元25~220年,史稱“東漢”。2.五代之一。劉知遠建,公元947~950年,史稱“後漢”。⑤民族名。漢族。《漢書·匈奴傳下》:“近西羌保塞,與漢人交通。”

    陰:

    (一)①山的北面或水的南面。《孟子·萬章上》:“益避禹之子於箕山之陰。”《韓非子·說林上》:“夏居山之陰。”②陽光、月亮、星星被遮擋的天氣。李東陽《蜀葵》:“縱教雨黑天陰夜,不是南枝不放花。”③背面。吳曾《能改齋漫錄·樂府一》:“政和中,一中貴人使越州回,得詞於古碑陰,無名無譜,不知何人作也。”④陰影;樹陰。辛棄疾《水龍吟· 甲辰歲壽韓南澗尚書》:“對桐陰滿庭清晝。”⑤陰森;陰冷。龔鼎孳《遊七星巖》:“花月炎蒸偏五嶺,乍來陰洞逼秋看。”⑥暗中;暗地裡。《三國志·魏志·武帝紀》:“備之未東也,陰與董承等謀反。”⑦詭詐。《新唐書·李林甫傳》:“性陰密,忍誅殺,不見喜怒。”⑧男女生殖器的通稱。《史記· 呂不韋列傳》:“私求大陰人嫪毐為舍人。”⑨古代哲學概念。 與“陽”相對。用以概括諸事物兩大對立面的一個方面。柳宗元《天說》:“寒而暑者,世謂之陰陽。”⑩時光。《晉書·陶侃傳》:“大禹聖者,乃惜寸陰;至於眾人當惜分陰。”(11)通“蔭yìn”。庇蔭;庇護。《詩經·大雅·桑柔》:“既之陰女,反予來赫。”(予:我。赫:拒絕。) (二)ān [亮陰]指帝王居喪。《尚書·說命上》:“王宅憂,亮陰三祀。”(祀:年。)又《無逸》:“乃或亮陰,三年不言。”

    槎:

    ①砍伐。《國語·魯語上》:“山不槎蘗(niè),澤不伐夭。”(蘗:樹木被砍後重生的枝條。夭:嫩草。)②竹、木筏。張華《博物志·雜說下》:“年年八月有浮槎去來,不失期。”③同“茬”。短而硬的頭發、胡子。

    遁:

    (一)①逃走;逃跑。《左傳·莊公二十八年》:“諸侯救鄭,楚師夜遁。”(師:軍隊。)《莊子·則陽》:“遁其天,離其性。”②躲避;回避。蘇軾《阮籍嘯臺》:“阮生古狂達,遁世默無言。”③欺騙;欺瞞;蒙騙。《淮南子·繆稱》:“世莫不舉賢,或以治,或以亂,非自遁,求同乎己者也。”《史記·酷吏列傳》:“上下相遁,至於不振。”④隱匿;隱藏。陸機《漢高祖功臣頌》:“鬼無隱謀,物無遁形。”《孟子·公孫醜》“遁辭知其所窮。”⑤放縱。《呂氏春秋·本生》:“遁焉,性惡得不傷。”(二) qūn [遁巡]同“逡巡”。有所顧慮而徘徊。《漢書·陳勝項籍傳贊》:“九國之師循巡而不敢進。”

    逃:

    ①逃亡;逃跑。《左傳·昭公二十年》:“使(shì)而失命,召而不來,是再奸也;逃無所入。”(再奸:二次違命。)柳宗元《童區寄傳》:“逃未及遠,市者還,得童大駭(hài)。”(駭:驚恐。)②躲避;逃避。《左傳·襄公三年》:“有罪不逃刑。”元稹《黃明府詩序》:“有一人後至,頻犯語令,連飛十二觥(gōng),不勝其困,逃席而去。”(明府:對太守、府尹的尊稱。令:指酒令。飛:斟酒。觥:酒器。)


  • 徐州秃尾不足忆,汉阴槎头远遁逃。

    “徐州秃尾不足忆,汉阴槎头远遁逃。”诗句出处:《观打鱼歌》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    绵州江水之东津,鲂鱼鱍鱍色胜银。渔人漾舟沈大网,
    截江一拥数百鳞。众鱼常才尽却弃,赤鲤腾出如有神。
    潜龙无声老蛟怒,回风飒飒吹沙尘。饔子左右挥双刀,
    脍飞金盘白雪高。徐州秃尾不足忆,汉阴槎头远遁逃。
    鲂鱼肥美知第一,既饱欢娱亦萧瑟。君不见朝来割素鬐,
    咫尺波涛永相失。

    【注释】:

    徐:

    ①缓慢;慢慢地。《庄子·天道》:“不徐不疾。”②古州名。古九州之一。在今江苏长江以北和山东东南一带。③古国名。西周初年,东夷之一的徐戎建立徐国。春秋时为吴国所灭。其地在今江苏境内。

    州:

    ①古代的一种居民组织。一说二千五百家为一州,一说一万家为一州。《周礼·大司徒》:“五党为州。”(党:五百家为党。)②古代行政区,辖境大小各个时代不相同。两汉三国时州在郡之上,隋唐时相当于以前的郡。诸葛亮《草庐对》:“跨州连郡者不可胜数。”

    秃:

    ①头上无发。《吕氏春秋·尽数》:“轻水所,多秃与瘿人。”《庄子·天地》:“秃而施髢(dí),病而求医。”(髢:假发。)②不戴帽子。《后汉书·孔融传》:“融为九列,不遵朝仪,秃巾微行,唐突宫掖。”李贤注:“谓不加帻。”(九列:位列九卿。唐突:本义为横冲直闯,这里指不礼貌。宫掖:嫔妃居住的宫庭。)③(鸟兽头或尾)没有毛;(树木)没有枝叶;(山)没有草木。李白《醉后赠王历阳》:“书秃千兔毫。”白居易《和梦游春》:“半死梧桐秃。”刘克庄《蒜岭》:“烧馀山顶秃,潮至海波浑。”

    尾:

    ①尾巴。《诗经·小雅·鱼藻》:“鱼在在藻,有莘(shēn)其尾。”(莘:尾长貌。)②鸟兽交配。《尚书·尧典》:“鸟兽孳尾。”(孳:繁殖。)③末端;末尾。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“豫备走舸,系于其尾。”(走舸:快船。)④星宿名。二十八宿之一。[尾闾]古代传说海水归宿之处。《庄子·秋水》:“尾闾泄之,不知何时已而不虚 ”

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    足:

    (一)①脚。《左传·昭公二十六年》:“苑子刜(fú)林雍,断其足。”(苑子、林雍:均人名。刜:刀砍。)古乐府《木兰辞》:“愿借明驼千里足,送儿还故乡。”《韩非子·外储说左上》:“手足胼胝,面目黧黑,劳有功者也。”②器物的脚。《礼记·明堂位》:“夏后氏之鼓足。”《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“如此则荆、吴之势强,鼎足之形成矣。”③足够;充足。《老子》:“损有余而补不足。”④满足。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“呜呼! 何时眼前突兀见此屋,吾庐独破受冻死亦足。”(突兀:高耸的样子。)⑤够得上;配;值得。《荀子·劝学》:“百发失一,不足谓善射。” (二)jù ①过分。《论语·公冶长》:“巧言,令色,足恭,左丘明耻之,丘亦耻之。”(丘:孔子名。)②补足。《列子·杨朱》:“[公孙穆]逃于后庭,以昼足夜。”(逃:躲避。)

    忆:

    ①思念;回想。《木兰诗》:“问女何所思? 问女何所忆?”潘阆《忆余杭五首》之一:“长忆钱塘,不是人寰是天上。”②记得;记住不忘。《梁书·昭明太子传》:“读书数行并下,过目皆忆。”元稹《连昌宫词》:“弄权宰相不记名,依稀忆得杨与李。”(杨与李:指杨国忠、李林甫。)

    汉:

    ①河流名。汉水,也称汉江。为长江最长的支流,发源于陕西省宁强县,流经陕西、湖北,在武汉市入长江。《孟子·滕文公上》:“决汝、汉,推淮、泗,而注之江。”②天河;银河。《汉书·天文志》:“(王梁)旁有八星,绝汉,曰天横。”《迢迢牵牛星》:“迢迢牵牛星,皎皎河汉女。”③男子。陆游《雨夜不寐,观壁间所张魏郑公砥柱铭》:“世间岂无一好汉,叱咤喑(yīn)呜气吞虏。”(喑呜:怒喝声。)④朝代名。1. 刘邦建,公元前206~公元8年,史称“西汉”;刘秀建,公元25~220年,史称“东汉”。2.五代之一。刘知远建,公元947~950年,史称“后汉”。⑤民族名。汉族。《汉书·匈奴传下》:“近西羌保塞,与汉人交通。”

    阴:

    (一)①山的北面或水的南面。《孟子·万章上》:“益避禹之子于箕山之阴。”《韩非子·说林上》:“夏居山之阴。”②阳光、月亮、星星被遮挡的天气。李东阳《蜀葵》:“纵教雨黑天阴夜,不是南枝不放花。”③背面。吴曾《能改斋漫录·乐府一》:“政和中,一中贵人使越州回,得词于古碑阴,无名无谱,不知何人作也。”④阴影;树阴。辛弃疾《水龙吟· 甲辰岁寿韩南涧尚书》:“对桐阴满庭清昼。”⑤阴森;阴冷。龚鼎孳《游七星岩》:“花月炎蒸偏五岭,乍来阴洞逼秋看。”⑥暗中;暗地里。《三国志·魏志·武帝纪》:“备之未东也,阴与董承等谋反。”⑦诡诈。《新唐书·李林甫传》:“性阴密,忍诛杀,不见喜怒。”⑧男女生殖器的通称。《史记· 吕不韦列传》:“私求大阴人嫪毐为舍人。”⑨古代哲学概念。 与“阳”相对。用以概括诸事物两大对立面的一个方面。柳宗元《天说》:“寒而暑者,世谓之阴阳。”⑩时光。《晋书·陶侃传》:“大禹圣者,乃惜寸阴;至于众人当惜分阴。”(11)通“荫yìn”。庇荫;庇护。《诗经·大雅·桑柔》:“既之阴女,反予来赫。”(予:我。赫:拒绝。) (二)ān [亮阴]指帝王居丧。《尚书·说命上》:“王宅忧,亮阴三祀。”(祀:年。)又《无逸》:“乃或亮阴,三年不言。”

    槎:

    ①砍伐。《国语·鲁语上》:“山不槎蘖(niè),泽不伐夭。”(蘖:树木被砍后重生的枝条。夭:嫩草。)②竹、木筏。张华《博物志·杂说下》:“年年八月有浮槎去来,不失期。”③同“茬”。短而硬的头发、胡子。

    遁:

    (一)①逃走;逃跑。《左传·庄公二十八年》:“诸侯救郑,楚师夜遁。”(师:军队。)《庄子·则阳》:“遁其天,离其性。”②躲避;回避。苏轼《阮籍啸台》:“阮生古狂达,遁世默无言。”③欺骗;欺瞒;蒙骗。《淮南子·缪称》:“世莫不举贤,或以治,或以乱,非自遁,求同乎己者也。”《史记·酷吏列传》:“上下相遁,至于不振。”④隐匿;隐藏。陆机《汉高祖功臣颂》:“鬼无隐谋,物无遁形。”《孟子·公孙丑》“遁辞知其所穷。”⑤放纵。《吕氏春秋·本生》:“遁焉,性恶得不伤。”(二) qūn [遁巡]同“逡巡”。有所顾虑而徘徊。《汉书·陈胜项籍传赞》:“九国之师循巡而不敢进。”

    逃:

    ①逃亡;逃跑。《左传·昭公二十年》:“使(shì)而失命,召而不来,是再奸也;逃无所入。”(再奸:二次违命。)柳宗元《童区寄传》:“逃未及远,市者还,得童大骇(hài)。”(骇:惊恐。)②躲避;逃避。《左传·襄公三年》:“有罪不逃刑。”元稹《黄明府诗序》:“有一人后至,频犯语令,连飞十二觥(gōng),不胜其困,逃席而去。”(明府:对太守、府尹的尊称。令:指酒令。飞:斟酒。觥:酒器。)


  • xu zhou tu wei bu zu yi ,han yin cha tou yuan dun tao 。

    “xu zhou tu wei bu zu yi ,han yin cha tou yuan dun tao 。”shi gou chu chu :《guan da yu ge 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    mian zhou jiang shui zhi dong jin ,fang yu bo bo se sheng yin 。yu ren yang zhou shen da wang ,
    jie jiang yi yong shu bai lin 。zhong yu chang cai jin que qi ,chi li teng chu ru you shen 。
    qian long mo sheng lao jiao nu ,hui feng sa sa chui sha chen 。yong zi zuo you hui shuang dao ,
    kuai fei jin pan bai xue gao 。xu zhou tu wei bu zu yi ,han yin cha tou yuan dun tao 。
    fang yu fei mei zhi di yi ,ji bao huan yu yi xiao se 。jun bu jian chao lai ge su qi ,
    zhi che bo tao yong xiang shi 。

    【zhu shi 】:

    xu :

    ①huan man ;man man de 。《zhuang zi ·tian dao 》:“bu xu bu ji 。”②gu zhou ming 。gu jiu zhou zhi yi 。zai jin jiang su chang jiang yi bei he shan dong dong na yi dai 。③gu guo ming 。xi zhou chu nian ,dong yi zhi yi de xu rong jian li xu guo 。chun qiu shi wei wu guo suo mie 。ji de zai jin jiang su jing nei 。

    zhou :

    ①gu dai de yi chong ju min zu zhi 。yi shui er qian wu bai jia wei yi zhou ,yi shui yi mo jia wei yi zhou 。《zhou li ·da si tu 》:“wu dang wei zhou 。”(dang :wu bai jia wei dang 。)②gu dai hang zheng ou ,he jing da xiao ge ge shi dai bu xiang tong 。liang han san guo shi zhou zai jun zhi shang ,sui tang shi xiang dang yu yi qian de jun 。zhu ge liang 《cao lu dui 》:“kua zhou lian jun zhe bu ke sheng shu 。”

    tu :

    ①tou shang mo fa 。《lv shi chun qiu ·jin shu 》:“qing shui suo ,duo tu yu ying ren 。”《zhuang zi ·tian de 》:“tu er shi di (dí),bing er qiu yi 。”(di :jia fa 。)②bu dai mao zi 。《hou han shu ·kong rong chuan 》:“rong wei jiu lie ,bu zun chao yi ,tu jin wei hang ,tang tu gong ye 。”li xian zhu :“wei bu jia ze 。”(jiu lie :wei lie jiu qing 。tang tu :ben yi wei heng chong zhi chuang ,zhe li zhi bu li mao 。gong ye :pin fei ju zhu de gong ting 。)③(diao shou tou huo wei )mei you mao ;(shu mu )mei you zhi xie ;(shan )mei you cao mu 。li bai 《zui hou zeng wang li yang 》:“shu tu qian tu hao 。”bai ju yi 《he meng you chun 》:“ban si wu tong tu 。”liu ke zhuang 《suan ling 》:“shao yu shan ding tu ,chao zhi hai bo hun 。”

    wei :

    ①wei ba 。《shi jing ·xiao ya ·yu zao 》:“yu zai zai zao ,you shen (shēn)ji wei 。”(shen :wei chang mao 。)②diao shou jiao pei 。《shang shu ·yao dian 》:“diao shou zi wei 。”(zi :fan shi 。)③mo duan ;mo wei 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“yu bei zou ge ,ji yu ji wei 。”(zou ge :kuai chuan 。)④xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。[wei lv ]gu dai chuan shui hai shui gui su zhi chu 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“wei lv xie zhi ,bu zhi he shi yi er bu xu ”

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    zu :

    (yi )①jiao 。《zuo chuan ·zhao gong er shi liu nian 》:“yuan zi fu (fú)lin yong ,duan ji zu 。”(yuan zi 、lin yong :jun ren ming 。fu :dao kan 。)gu le fu 《mu lan ci 》:“yuan jie ming tuo qian li zu ,song er hai gu xiang 。”《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“shou zu pian zhi ,mian mu li hei ,lao you gong zhe ye 。”②qi wu de jiao 。《li ji ·ming tang wei 》:“xia hou shi zhi gu zu 。”《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ru ci ze jing 、wu zhi shi jiang ,ding zu zhi xing cheng yi 。”③zu gou ;chong zu 。《lao zi 》:“sun you yu er bu bu zu 。”④man zu 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“wu hu ! he shi yan qian tu wu jian ci wu ,wu lu du po shou dong si yi zu 。”(tu wu :gao song de yang zi 。)⑤gou de shang ;pei ;zhi de 。《xun zi ·quan xue 》:“bai fa shi yi ,bu zu wei shan she 。” (er )jù ①guo fen 。《lun yu ·gong ye chang 》:“qiao yan ,ling se ,zu gong ,zuo qiu ming chi zhi ,qiu yi chi zhi 。”(qiu :kong zi ming 。)②bu zu 。《lie zi ·yang zhu 》:“[gong sun mu ]tao yu hou ting ,yi zhou zu ye 。”(tao :duo bi 。)

    yi :

    ①sai nian ;hui xiang 。《mu lan shi 》:“wen nv he suo sai ? wen nv he suo yi ?”pan lang 《yi yu hang wu shou 》zhi yi :“chang yi qian tang ,bu shi ren huan shi tian shang 。”②ji de ;ji zhu bu wang 。《liang shu ·zhao ming tai zi chuan 》:“dou shu shu hang bing xia ,guo mu jie yi 。”yuan zhen 《lian chang gong ci 》:“long quan zai xiang bu ji ming ,yi xi yi de yang yu li 。”(yang yu li :zhi yang guo zhong 、li lin fu 。)

    han :

    ①he liu ming 。han shui ,ye chen han jiang 。wei chang jiang zui chang de zhi liu ,fa yuan yu shan xi sheng ning jiang xian ,liu jing shan xi 、hu bei ,zai wu han shi ru chang jiang 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“jue ru 、han ,tui huai 、si ,er zhu zhi jiang 。”②tian he ;yin he 。《han shu ·tian wen zhi 》:“(wang liang )pang you ba xing ,jue han ,yue tian heng 。”《tiao tiao qian niu xing 》:“tiao tiao qian niu xing ,jiao jiao he han nv 。”③nan zi 。liu you 《yu ye bu mei ,guan bi jian suo zhang wei zheng gong di zhu ming 》:“shi jian qi mo yi hao han ,chi zha yin (yīn)wu qi tun lu 。”(yin wu :nu he sheng 。)④chao dai ming 。1. liu bang jian ,gong yuan qian 206~gong yuan 8nian ,shi chen “xi han ”;liu xiu jian ,gong yuan 25~220nian ,shi chen “dong han ”。2.wu dai zhi yi 。liu zhi yuan jian ,gong yuan 947~950nian ,shi chen “hou han ”。⑤min zu ming 。han zu 。《han shu ·xiong nu chuan xia 》:“jin xi qiang bao sai ,yu han ren jiao tong 。”

    yin :

    (yi )①shan de bei mian huo shui de na mian 。《meng zi ·mo zhang shang 》:“yi bi yu zhi zi yu ji shan zhi yin 。”《han fei zi ·shui lin shang 》:“xia ju shan zhi yin 。”②yang guang 、yue liang 、xing xing bei zhe dang de tian qi 。li dong yang 《shu kui 》:“zong jiao yu hei tian yin ye ,bu shi na zhi bu fang hua 。”③bei mian 。wu ceng 《neng gai zhai man lu ·le fu yi 》:“zheng he zhong ,yi zhong gui ren shi yue zhou hui ,de ci yu gu bei yin ,mo ming mo pu ,bu zhi he ren zuo ye 。”④yin ying ;shu yin 。xin qi ji 《shui long yin · jia chen sui shou han na jian shang shu 》:“dui tong yin man ting qing zhou 。”⑤yin sen ;yin leng 。gong ding zi 《you qi xing yan 》:“hua yue yan zheng pian wu ling ,zha lai yin dong bi qiu kan 。”⑥an zhong ;an de li 。《san guo zhi ·wei zhi ·wu di ji 》:“bei zhi wei dong ye ,yin yu dong cheng deng mou fan 。”⑦gui zha 。《xin tang shu ·li lin fu chuan 》:“xing yin mi ,ren zhu sha ,bu jian xi nu 。”⑧nan nv sheng shi qi de tong chen 。《shi ji · lv bu wei lie chuan 》:“si qiu da yin ren lao ai wei she ren 。”⑨gu dai zhe xue gai nian 。 yu “yang ”xiang dui 。yong yi gai gua zhu shi wu liang da dui li mian de yi ge fang mian 。liu zong yuan 《tian shui 》:“han er shu zhe ,shi wei zhi yin yang 。”⑩shi guang 。《jin shu ·tao kan chuan 》:“da yu sheng zhe ,nai xi cun yin ;zhi yu zhong ren dang xi fen yin 。”(11)tong “yin yìn”。bi yin ;bi hu 。《shi jing ·da ya ·sang rou 》:“ji zhi yin nv ,fan yu lai he 。”(yu :wo 。he :ju jue 。) (er )ān [liang yin ]zhi di wang ju sang 。《shang shu ·shui ming shang 》:“wang zhai you ,liang yin san si 。”(si :nian 。)you 《mo yi 》:“nai huo liang yin ,san nian bu yan 。”

    cha :

    ①kan fa 。《guo yu ·lu yu shang 》:“shan bu cha nie (niè),ze bu fa wai 。”(nie :shu mu bei kan hou chong sheng de zhi tiao 。wai :nen cao 。)②zhu 、mu fa 。zhang hua 《bo wu zhi ·za shui xia 》:“nian nian ba yue you fu cha qu lai ,bu shi ji 。”③tong “cha ”。duan er ying de tou fa 、hu zi 。

    dun :

    (yi )①tao zou ;tao pao 。《zuo chuan ·zhuang gong er shi ba nian 》:“zhu hou jiu zheng ,chu shi ye dun 。”(shi :jun dui 。)《zhuang zi ·ze yang 》:“dun ji tian ,li ji xing 。”②duo bi ;hui bi 。su shi 《ruan ji xiao tai 》:“ruan sheng gu kuang da ,dun shi mo mo yan 。”③qi pian ;qi man ;meng pian 。《huai na zi ·miao chen 》:“shi mo bu ju xian ,huo yi zhi ,huo yi luan ,fei zi dun ,qiu tong hu ji zhe ye 。”《shi ji ·ku li lie chuan 》:“shang xia xiang dun ,zhi yu bu zhen 。”④yin ni ;yin cang 。liu ji 《han gao zu gong chen song 》:“gui mo yin mou ,wu mo dun xing 。”《meng zi ·gong sun chou 》“dun ci zhi ji suo qiong 。”⑤fang zong 。《lv shi chun qiu ·ben sheng 》:“dun yan ,xing e de bu shang 。”(er ) qūn [dun xun ]tong “qun xun ”。you suo gu lv er pai huai 。《han shu ·chen sheng xiang ji chuan zan 》:“jiu guo zhi shi xun xun er bu gan jin 。”

    tao :

    ①tao wang ;tao pao 。《zuo chuan ·zhao gong er shi nian 》:“shi (shì)er shi ming ,shao er bu lai ,shi zai jian ye ;tao mo suo ru 。”(zai jian :er ci wei ming 。)liu zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“tao wei ji yuan ,shi zhe hai ,de tong da hai (hài)。”(hai :jing kong 。)②duo bi ;tao bi 。《zuo chuan ·xiang gong san nian 》:“you zui bu tao xing 。”yuan zhen 《huang ming fu shi xu 》:“you yi ren hou zhi ,pin fan yu ling ,lian fei shi er gong (gōng),bu sheng ji kun ,tao xi er qu 。”(ming fu :dui tai shou 、fu yin de zun chen 。ling :zhi jiu ling 。fei :zhen jiu 。gong :jiu qi 。)