• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 削成根虛無,倒影垂澹瀩。

    “削成根虛無,倒影垂澹瀩。”詩句出處:《萬丈潭》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    青溪合冥莫,神物有顯晦。龍依積水蟠,窟壓萬丈內。
    跼步凌垠堮,側身下煙靄。前臨洪濤寬,卻立蒼石大。
    山色一徑盡,崖絕兩壁對。削成根虛無,倒影垂澹瀩。
    黑如灣澴底,清見光炯碎。孤雲倒來深,飛鳥不在外。
    高蘿成帷幄,寒木累旌旆。遠川曲通流,嵌竇潛泄瀨。
    造幽無人境,發興自我輩。告歸遺恨多,將老斯遊最。
    閉藏修鱗蟄,出入巨石礙。何事暑天過,快意風雨會。

    【註釋】:

    削:

    (一)①書刀,古時用來削除寫在木簡或竹簡上錯字的小刀。《考工記·築氏》:“築氏為削,長尺,博寸。”(築氏做書刀長一尺,寬一寸。博:寬。)②用刀削。《荀子·非相》:“皋陶(yáo搖)之狀,色如削瓜。”(皋陶:人句。削瓜:削去皮的瓜。)③刪削。《後漢書·皇後紀》:“自撰《顯宗起居註》,削去兄防參醫藥事。”(防:馬防,人名。)④削減;削弱。《漢書·文三王傳》:“削梁王五縣。”《韓非子·十過》:“內不量力,外恃諸侯,則削國之患也。”(恃:依靠。)⑤分割土地。《戰國策·齊策一》:“夫齊削地而封田嬰。”(田嬰:人名。) (二)qiào(俏)。通“鞘”。刀劍套。《漢書·食貨志》:“質氏以酒削而鼎食。”

    成:

    ①完成;實現。李斯《諫逐客書》:“使秦成帝業。”②幫助實現;成全。《論語·顏淵》:“君子成人之美,不成人之惡。”③成為;變為。《禮記·學記》:“玉不琢,不成器。”劉向《說苑·奉使》:“齊之臨淄三百閭,張袂(mèi)成帷,揮汗成雨。”(閭:裡巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大鐘銘》:“少蘊才略,壯而有成。”(蘊:蓄。)⑤成長;成熟。《荀子·天論》:“(萬物)各得其養以成。”⑥和解;交好。《左傳·成公十一年》:“秦晉為成。”《史記·張儀列傳》:“哀王於是倍從(zòng)約而因儀請成於秦。”(倍:違背。從:指合縱。儀:人名。)⑦已定的;定型的;現成的。《詩經·周頌·昊天有成命》:“昊天有成命,二後受之。”《三國志·蜀書·蔣琬費禕薑維傳論》:“咸承諸葛之成規,因循而不革。”(咸:都。革:改變。)⑧層;重(chóng)。《史記·李斯列傳》:“刑者相半於道,而死人日成積於市。”《呂氏春秋·音初》:“為九成之臺。”⑨古代十裡見方為一成。《漢書·刑法志》:“成方十裡。”

    虛:

    ①大土山。《詩經·鄘風·定之方中》:“升彼虛矣,以望楚矣。”②廢墟。《漢書·賈誼傳》:“凡十三歲,社稷為虛。”③集市。柳宗元《童區(ōu)寄傳》:“去逾四十裡之虛所賣之。”④空虛。《莊子·秋水》:“井蛙不可以語於海者,拘於虛也。”⑤空著。《戰國策·齊策四》:“梁王虛上位。”⑥虛假。《楚辭·九章·惜往日》:“聽讒人之虛辭。”⑦副詞。徒然,白白地。李商隱《安定城樓》:“賈生年少虛垂涕。”(賈生:漢代賈誼。)⑧指清靜無欲的內心境界。《老子》第十五章:“致虛極,守靜篤。”

    無:

    ①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”

    倒:

    (一)倒下;仆倒。司馬相如《上林賦》:“弓不虛發,應聲而倒。” (二)dào ①顛倒;倒傳。袁枚《祭妹文》:“則雖年光倒流,兒時可再,而已無與為印證者矣。”②反過來。無名氏《隔江鬥智》第一折:“情願倒賠傢私,送上門兒。”③逆行。王實甫《西廂記》第二本第四折:“唬得我倒躲,倒躲。”(唬:同“嚇”。)④倒出;傾出。邵雍《天津感事詩》:“芳樽倒盡人歸去,月光波色戰未休。”⑤副詞。反倒;反而。關漢卿《竇娥冤》:“不想婆婆讓與他老子吃,倒把他老子藥死瞭。”

    垂:

    ①邊疆。《荀子· 臣道》:“邊境之臣處,則疆垂不喪。”②邊。王粲《詠史》詩:“妻子當立泣,兄弟哭路垂。”③垂掛。《莊子·逍遙遊》:“鵬之背,不知幾千裡也,怒而飛,其翼若垂天之雲。”④流下;滴下。李煜《破陣子》:“垂淚對宮娥。”⑤賜予。《鹽鐵論·本議》:“陛下垂大惠。”⑥流傳。《荀子·王霸》:“名垂乎後世。”⑦副詞。1.表時間。將近;快要。杜甫《垂老別》:“四郊未寧靜,垂老不得安。”2. 敬詞。猶“俯”、“惠”。曹植《朔風詩》:“君不垂眷,豈雲其誠?”(眷:顧念。豈雲句:還有什麼誠意可言?)

    澹:

    (一)①波浪起伏,流水迂回的樣子。宋·蘇軾《石鐘山記》:“涵澹澎湃而為此也。”②觸動。《隋書·音樂志下》:“澹群心,留餘惠。”③減輕;消除。漢·司馬相如《難蜀父老》:“漬灑澹災。”④水名。⑤通“淡”。《莊子·知北遊》:“澹而靜乎!” (二)dān [澹林]又作“襜襤”。古代北方少數民族名。《史記·張釋之馮唐列傳》:“破東胡,滅澹林。” (三)shàn 滿足;供給。後作“贍”。《荀子·王制》:“物不能澹則必爭。” (四)tán 姓。


  • 削成根虚无,倒影垂澹瀩。

    “削成根虚无,倒影垂澹瀩。”诗句出处:《万丈潭》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    青溪合冥莫,神物有显晦。龙依积水蟠,窟压万丈内。
    跼步凌垠堮,侧身下烟霭。前临洪涛宽,却立苍石大。
    山色一径尽,崖绝两壁对。削成根虚无,倒影垂澹瀩。
    黑如湾澴底,清见光炯碎。孤云倒来深,飞鸟不在外。
    高萝成帷幄,寒木累旌旆。远川曲通流,嵌窦潜泄濑。
    造幽无人境,发兴自我辈。告归遗恨多,将老斯游最。
    闭藏修鳞蛰,出入巨石碍。何事暑天过,快意风雨会。

    【注释】:

    削:

    (一)①书刀,古时用来削除写在木简或竹简上错字的小刀。《考工记·筑氏》:“筑氏为削,长尺,博寸。”(筑氏做书刀长一尺,宽一寸。博:宽。)②用刀削。《荀子·非相》:“皋陶(yáo摇)之状,色如削瓜。”(皋陶:人句。削瓜:削去皮的瓜。)③删削。《后汉书·皇后纪》:“自撰《显宗起居注》,削去兄防参医药事。”(防:马防,人名。)④削减;削弱。《汉书·文三王传》:“削梁王五县。”《韩非子·十过》:“内不量力,外恃诸侯,则削国之患也。”(恃:依靠。)⑤分割土地。《战国策·齐策一》:“夫齐削地而封田婴。”(田婴:人名。) (二)qiào(俏)。通“鞘”。刀剑套。《汉书·食货志》:“质氏以酒削而鼎食。”

    成:

    ①完成;实现。李斯《谏逐客书》:“使秦成帝业。”②帮助实现;成全。《论语·颜渊》:“君子成人之美,不成人之恶。”③成为;变为。《礼记·学记》:“玉不琢,不成器。”刘向《说苑·奉使》:“齐之临淄三百闾,张袂(mèi)成帷,挥汗成雨。”(闾:里巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大钟铭》:“少蕴才略,壮而有成。”(蕴:蓄。)⑤成长;成熟。《荀子·天论》:“(万物)各得其养以成。”⑥和解;交好。《左传·成公十一年》:“秦晋为成。”《史记·张仪列传》:“哀王于是倍从(zòng)约而因仪请成于秦。”(倍:违背。从:指合纵。仪:人名。)⑦已定的;定型的;现成的。《诗经·周颂·昊天有成命》:“昊天有成命,二后受之。”《三国志·蜀书·蒋琬费祎姜维传论》:“咸承诸葛之成规,因循而不革。”(咸:都。革:改变。)⑧层;重(chóng)。《史记·李斯列传》:“刑者相半于道,而死人日成积于市。”《吕氏春秋·音初》:“为九成之台。”⑨古代十里见方为一成。《汉书·刑法志》:“成方十里。”

    虚:

    ①大土山。《诗经·鄘风·定之方中》:“升彼虚矣,以望楚矣。”②废墟。《汉书·贾谊传》:“凡十三岁,社稷为虚。”③集市。柳宗元《童区(ōu)寄传》:“去逾四十里之虚所卖之。”④空虚。《庄子·秋水》:“井蛙不可以语于海者,拘于虚也。”⑤空着。《战国策·齐策四》:“梁王虚上位。”⑥虚假。《楚辞·九章·惜往日》:“听谗人之虚辞。”⑦副词。徒然,白白地。李商隐《安定城楼》:“贾生年少虚垂涕。”(贾生:汉代贾谊。)⑧指清静无欲的内心境界。《老子》第十五章:“致虚极,守静笃。”

    无:

    ①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”

    倒:

    (一)倒下;仆倒。司马相如《上林赋》:“弓不虚发,应声而倒。” (二)dào ①颠倒;倒传。袁枚《祭妹文》:“则虽年光倒流,儿时可再,而已无与为印证者矣。”②反过来。无名氏《隔江斗智》第一折:“情愿倒赔家私,送上门儿。”③逆行。王实甫《西厢记》第二本第四折:“唬得我倒躲,倒躲。”(唬:同“吓”。)④倒出;倾出。邵雍《天津感事诗》:“芳樽倒尽人归去,月光波色战未休。”⑤副词。反倒;反而。关汉卿《窦娥冤》:“不想婆婆让与他老子吃,倒把他老子药死了。”

    垂:

    ①边疆。《荀子· 臣道》:“边境之臣处,则疆垂不丧。”②边。王粲《咏史》诗:“妻子当立泣,兄弟哭路垂。”③垂挂。《庄子·逍遥游》:“鹏之背,不知几千里也,怒而飞,其翼若垂天之云。”④流下;滴下。李煜《破阵子》:“垂泪对宫娥。”⑤赐予。《盐铁论·本议》:“陛下垂大惠。”⑥流传。《荀子·王霸》:“名垂乎后世。”⑦副词。1.表时间。将近;快要。杜甫《垂老别》:“四郊未宁静,垂老不得安。”2. 敬词。犹“俯”、“惠”。曹植《朔风诗》:“君不垂眷,岂云其诚?”(眷:顾念。岂云句:还有什么诚意可言?)

    澹:

    (一)①波浪起伏,流水迂回的样子。宋·苏轼《石钟山记》:“涵澹澎湃而为此也。”②触动。《隋书·音乐志下》:“澹群心,留余惠。”③减轻;消除。汉·司马相如《难蜀父老》:“漬灑澹灾。”④水名。⑤通“淡”。《庄子·知北游》:“澹而静乎!” (二)dān [澹林]又作“襜褴”。古代北方少数民族名。《史记·张释之冯唐列传》:“破东胡,灭澹林。” (三)shàn 满足;供给。后作“赡”。《荀子·王制》:“物不能澹则必争。” (四)tán 姓。


  • xiao cheng gen xu mo ,dao ying chui dan dui 。

    “xiao cheng gen xu mo ,dao ying chui dan dui 。”shi gou chu chu :《mo zhang tan 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    qing xi ge ming mo ,shen wu you xian hui 。long yi ji shui pan ,ku ya mo zhang nei 。
    跼bu ling yin e ,ce shen xia yan ai 。qian lin hong tao kuan ,que li cang dan da 。
    shan se yi jing jin ,ya jue liang bi dui 。xiao cheng gen xu mo ,dao ying chui dan dui 。
    hei ru wan huan de ,qing jian guang jiong sui 。gu yun dao lai shen ,fei diao bu zai wai 。
    gao luo cheng wei wo ,han mu lei jing pei 。yuan chuan qu tong liu ,qian dou qian xie lai 。
    zao you mo ren jing ,fa xing zi wo bei 。gao gui wei hen duo ,jiang lao si you zui 。
    bi cang xiu lin zhe ,chu ru ju dan ai 。he shi shu tian guo ,kuai yi feng yu hui 。

    【zhu shi 】:

    xiao :

    (yi )①shu dao ,gu shi yong lai xiao chu xie zai mu jian huo zhu jian shang cuo zi de xiao dao 。《kao gong ji ·zhu shi 》:“zhu shi wei xiao ,chang che ,bo cun 。”(zhu shi zuo shu dao chang yi che ,kuan yi cun 。bo :kuan 。)②yong dao xiao 。《xun zi ·fei xiang 》:“gao tao (yáoyao )zhi zhuang ,se ru xiao gua 。”(gao tao :ren gou 。xiao gua :xiao qu pi de gua 。)③shan xiao 。《hou han shu ·huang hou ji 》:“zi zhuan 《xian zong qi ju zhu 》,xiao qu xiong fang can yi yao shi 。”(fang :ma fang ,ren ming 。)④xiao jian ;xiao ruo 。《han shu ·wen san wang chuan 》:“xiao liang wang wu xian 。”《han fei zi ·shi guo 》:“nei bu liang li ,wai shi zhu hou ,ze xiao guo zhi huan ye 。”(shi :yi kao 。)⑤fen ge tu de 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“fu ji xiao de er feng tian ying 。”(tian ying :ren ming 。) (er )qiào(qiao )。tong “qiao ”。dao jian tao 。《han shu ·shi huo zhi 》:“zhi shi yi jiu xiao er ding shi 。”

    cheng :

    ①wan cheng ;shi xian 。li si 《jian zhu ke shu 》:“shi qin cheng di ye 。”②bang zhu shi xian ;cheng quan 。《lun yu ·yan yuan 》:“jun zi cheng ren zhi mei ,bu cheng ren zhi e 。”③cheng wei ;bian wei 。《li ji ·xue ji 》:“yu bu zhuo ,bu cheng qi 。”liu xiang 《shui yuan ·feng shi 》:“ji zhi lin zi san bai lv ,zhang mei (mèi)cheng wei ,hui han cheng yu 。”(lv :li hang 。mei :xiu zi 。wei :wei mu 。)④cheng guo ;cheng jiu 。li bai 《hua cheng si da zhong ming 》:“shao wen cai lve ,zhuang er you cheng 。”(wen :xu 。)⑤cheng chang ;cheng shou 。《xun zi ·tian lun 》:“(mo wu )ge de ji yang yi cheng 。”⑥he jie ;jiao hao 。《zuo chuan ·cheng gong shi yi nian 》:“qin jin wei cheng 。”《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“ai wang yu shi bei cong (zòng)yao er yin yi qing cheng yu qin 。”(bei :wei bei 。cong :zhi ge zong 。yi :ren ming 。)⑦yi ding de ;ding xing de ;xian cheng de 。《shi jing ·zhou song ·hao tian you cheng ming 》:“hao tian you cheng ming ,er hou shou zhi 。”《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan fei yi jiang wei chuan lun 》:“xian cheng zhu ge zhi cheng gui ,yin xun er bu ge 。”(xian :dou 。ge :gai bian 。)⑧ceng ;chong (chóng)。《shi ji ·li si lie chuan 》:“xing zhe xiang ban yu dao ,er si ren ri cheng ji yu shi 。”《lv shi chun qiu ·yin chu 》:“wei jiu cheng zhi tai 。”⑨gu dai shi li jian fang wei yi cheng 。《han shu ·xing fa zhi 》:“cheng fang shi li 。”

    xu :

    ①da tu shan 。《shi jing ·yong feng ·ding zhi fang zhong 》:“sheng bi xu yi ,yi wang chu yi 。”②fei xu 。《han shu ·gu yi chuan 》:“fan shi san sui ,she ji wei xu 。”③ji shi 。liu zong yuan 《tong ou (ōu)ji chuan 》:“qu yu si shi li zhi xu suo mai zhi 。”④kong xu 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“jing wa bu ke yi yu yu hai zhe ,ju yu xu ye 。”⑤kong zhao 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“liang wang xu shang wei 。”⑥xu jia 。《chu ci ·jiu zhang ·xi wang ri 》:“ting chan ren zhi xu ci 。”⑦fu ci 。tu ran ,bai bai de 。li shang yin 《an ding cheng lou 》:“gu sheng nian shao xu chui ti 。”(gu sheng :han dai gu yi 。)⑧zhi qing jing mo yu de nei xin jing jie 。《lao zi 》di shi wu zhang :“zhi xu ji ,shou jing du 。”

    mo :

    ①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”

    dao :

    (yi )dao xia ;pu dao 。si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“gong bu xu fa ,ying sheng er dao 。” (er )dào ①dian dao ;dao chuan 。yuan mei 《ji mei wen 》:“ze sui nian guang dao liu ,er shi ke zai ,er yi mo yu wei yin zheng zhe yi 。”②fan guo lai 。mo ming shi 《ge jiang dou zhi 》di yi she :“qing yuan dao pei jia si ,song shang men er 。”③ni hang 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di er ben di si she :“hu de wo dao duo ,dao duo 。”(hu :tong “he ”。)④dao chu ;qing chu 。shao yong 《tian jin gan shi shi 》:“fang zun dao jin ren gui qu ,yue guang bo se zhan wei xiu 。”⑤fu ci 。fan dao ;fan er 。guan han qing 《dou e yuan 》:“bu xiang po po rang yu ta lao zi chi ,dao ba ta lao zi yao si le 。”

    chui :

    ①bian jiang 。《xun zi · chen dao 》:“bian jing zhi chen chu ,ze jiang chui bu sang 。”②bian 。wang can 《yong shi 》shi :“qi zi dang li qi ,xiong di ku lu chui 。”③chui gua 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“peng zhi bei ,bu zhi ji qian li ye ,nu er fei ,ji yi re chui tian zhi yun 。”④liu xia ;di xia 。li yu 《po zhen zi 》:“chui lei dui gong e 。”⑤ci yu 。《yan tie lun ·ben yi 》:“bi xia chui da hui 。”⑥liu chuan 。《xun zi ·wang ba 》:“ming chui hu hou shi 。”⑦fu ci 。1.biao shi jian 。jiang jin ;kuai yao 。du fu 《chui lao bie 》:“si jiao wei ning jing ,chui lao bu de an 。”2. jing ci 。you “fu ”、“hui ”。cao zhi 《shuo feng shi 》:“jun bu chui juan ,qi yun ji cheng ?”(juan :gu nian 。qi yun gou :hai you shen me cheng yi ke yan ?)

    dan :

    (yi )①bo lang qi fu ,liu shui yu hui de yang zi 。song ·su shi 《dan zhong shan ji 》:“han dan peng pai er wei ci ye 。”②chu dong 。《sui shu ·yin le zhi xia 》:“dan qun xin ,liu yu hui 。”③jian qing ;xiao chu 。han ·si ma xiang ru 《nan shu fu lao 》:“漬灑dan zai 。”④shui ming 。⑤tong “dan ”。《zhuang zi ·zhi bei you 》:“dan er jing hu !” (er )dān [dan lin ]you zuo “chan lan ”。gu dai bei fang shao shu min zu ming 。《shi ji ·zhang shi zhi feng tang lie chuan 》:“po dong hu ,mie dan lin 。” (san )shàn man zu ;gong gei 。hou zuo “shan ”。《xun zi ·wang zhi 》:“wu bu neng dan ze bi zheng 。” (si )tán xing 。