- 繁体
- 简体
- 拼音
-
忌滿寵生嫌,養蒙恬勝智。
“忌滿寵生嫌,養蒙恬勝智。”詩句出處:《古人名詩》;是唐朝詩人權德輿的作品。藩宣秉戎寄,衡石崇勢位。年紀信不留,弛張良自愧。
樵蘇則為愜,瓜李斯可畏。不顧榮官尊,每陳豐畝利。
傢林類巖巘,負郭躬斂積。忌滿寵生嫌,養蒙恬勝智。
疏鐘皓月曉,晚景丹霞異。澗谷永不諼,山梁冀無累。
頗符生肇學,得展禽尚志。從此直不疑,支離疏世事。
【註釋】:
忌:
①憎恨;怨恨。《說文》:“忌,憎惡也。”《後漢書·孔融傳》:“(孔融)性寬容少忌,好士,喜誘益後進。”(誘益:誘導幫助。)②嫉妒。《左傳·僖公九年》:“忌則多怨,又焉能克?”③顧忌,畏懼。《顏氏傢訓·勉學》:“忌盈惡(wù)滿。”《左傳·昭公十四年》:“殺人不忌為賊。”④禁止;忌諱。《國語·越語下》:“子將助天下虐,不忌其不祥乎?”⑤句尾語氣詞。《詩經·鄭風·大叔於田》:“叔善射忌,又良禦忌。”寵:
①尊貴;榮耀。《國語·楚語上》:“撫征南海,訓及諸夏,其寵大矣。”《老子》第十三章:“寵辱若驚。”②偏愛。《左傳·昭公二年》:“少薑有寵於晉侯。”③驕縱。張衡《東京賦》:“好殫(dān)物以窮寵,忽下叛而生憂也。”(殫:盡。)生:
①生長;長出。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活著;生存。《論語· 衛靈公》:“志士仁人,無求生以害仁,有殺身以成仁。”③生命;性命。《韓非子·解老》:“祿也者,人之所以持生也。”(祿:俸祿。持:維持。)④產生;發生。《韓詩外傳》卷五:“水淵深廣,則龍魚生之。”⑤生育;誕生。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”⑥生存的期間,指人的一生;一輩子。曹操《短歌行》:“對酒當歌,人生幾何?”⑦生活;生計。柳宗元《捕蛇者說》:“鄉鄰之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《呂氏春秋·適音》:“大饗之禮,上玄尊而俎生魚。”2.未加工煉制的。《洛陽伽藍記·城北》:“頭後垂二尺生絹。”⑨讀書的人。《史記·秦始皇本紀》:“今諸生不師今而學古,以非當世。”嫌:
①猜疑;嫌疑。《墨子·小取》:“處利害,決嫌疑。”②怨仇。《荀子·正名》:“其累百年之欲,易一時之嫌。”③不滿;厭惡。《世說新語·捷悟》:“王正嫌門大也。”養:
①養活;使能生活下去。《論語·為政》:“今之孝者,是為之能養。”②飼養。《史記·項羽本紀》:“今釋弗擊,此所謂‘養虎自遺患’也。”(釋:釋放;放開。)張俞《蠶婦》:“遍身羅綺者,不是養蠶人。”③培養;培植。《晉書·武帝紀》:“方今陽春養物,東作始興。”④保養。《莊子·養生主》:“吾聞庖丁之言,得養生焉。”⑤修養;涵養。《淮南子·俶真》:“和愉虛無,所以養德也。”《孟子·公孫醜上》:“我善養吾浩然之氣。”⑥教育;熏陶。《禮記·文王世子》:“立大傅少傅以養之,欲其知父子君臣之道也。”(大傅、少傅:官名。大:同“太”。)⑦給養;生活資料。《荀子·天論》:“強本而節用,則天不能貧;養備而動時,則天不能病。”(強本:增強農桑業。備:齊全。動時:按時運動。)⑧養護。《左傳·成公十三年》:“敬在養神,篤在守業。”⑨廚師。《公羊傳·宣公十二年》:“廝役扈養死者數百人。”(扈:養馬的人。)⑩通“癢”。發癢。《荀子· 正名》:“疾、養、、熱。”(chuàng:寒涼。)蒙:
①覆蓋。《詩經·鄘風·君子偕老》:“蒙彼縐絺。”(縐絺:細葛衫。)②蒙蔽;欺騙。《左傳·僖公二十四年》:“上下相蒙,難與處矣。”③蒙受;遭受。《孟子·離婁下》:“西子蒙不潔。”《潛書·貞隱》:“有不忍小辱,而甘蒙天下之大辱者,是又不可不察也。”④冒;冒著。《漢書·晁錯傳》:“蒙矢石,赴湯火,視死如生。”(矢:箭。)⑤愚昧;無知。《戰國策·韓策一》:“民非蒙愚也。”⑥自稱的謙詞。相當於“愚”。張衡《西京賦》:“蒙竊惑焉。”(竊:謙詞。私下。)⑦敬詞。承蒙。王安石《答司馬諫議書》:“昨日蒙教。”李密《陳情表》:“尋蒙國恩,除臣洗馬。”恬:
①安適;安靜。阮籍《大人先生傳》:“大者恬其性,細者靜其形。”《莊子·繕性》:“古之治道者,以恬養知。”②淡泊;淡漠。《韓非子 ·解老》:“所謂廉者,必生死之命也,輕恬資財也。”③滿不在乎;坦然。《漢書·賈誼傳》:“至於俗流失,世壞敗,因恬而不知怪。”《荀子·富國》:“輕非譽而恬失民。”勝:
①(舊讀shēng)能承擔;經得起。《韓非子·揚權》:“枝大本小,將不勝春風。”(本:莖幹。)②(舊讀shēng)盡;完。《孟子·梁惠王上》:“不違農時,谷不可勝食也。”③戰勝。跟“負”、“敗”相對。《詩經·周頌·武》:“嗣武受之,勝殷遏劉。”(嗣武:指周武王。遏劉:制止屠殺。)④勝過;超過。《論語·雍也》:“質勝文則野。”⑤克制:制服。《鹽鐵論·周秦》:“臧文仲治魯,勝其盜而自矜。”(矜:誇耀。)⑥優美的;美好的。范仲淹《嶽陽樓記》:“予觀夫巴陵勝狀,在洞庭一湖。”⑦勝地或勝景。柳宗元《永州崔中丞萬石亭記》:“見怪石特出,度其下必有殊勝。”⑧優良。王勃《滕王閣序》:“勝友如雲。”智:
①聰明;智慧。《老子》第三十三章:“知人者智,自知者明。”賈誼《治安策》:“凡人之智,能見已然,不能見將然。”②指智能之士。《列子·黃帝》:“子華使其俠客以智鄙相攻,強弱相凌。”(子華:人名。)③通“知”。知道。《墨子·耕柱》:“豈能智數百歲之後哉。”[智慧]聰明才智。《孟子·公孫醜下》:“雖有智慧,不如乘勢。”(乘勢:趁著時勢。) -
忌满宠生嫌,养蒙恬胜智。
“忌满宠生嫌,养蒙恬胜智。”诗句出处:《古人名诗》;是唐朝诗人权德舆的作品。藩宣秉戎寄,衡石崇势位。年纪信不留,弛张良自愧。
樵苏则为惬,瓜李斯可畏。不顾荣官尊,每陈丰亩利。
家林类岩巘,负郭躬敛积。忌满宠生嫌,养蒙恬胜智。
疏钟皓月晓,晚景丹霞异。涧谷永不谖,山梁冀无累。
颇符生肇学,得展禽尚志。从此直不疑,支离疏世事。
【注释】:
忌:
①憎恨;怨恨。《说文》:“忌,憎恶也。”《后汉书·孔融传》:“(孔融)性宽容少忌,好士,喜诱益后进。”(诱益:诱导帮助。)②嫉妒。《左传·僖公九年》:“忌则多怨,又焉能克?”③顾忌,畏惧。《颜氏家训·勉学》:“忌盈恶(wù)满。”《左传·昭公十四年》:“杀人不忌为贼。”④禁止;忌讳。《国语·越语下》:“子将助天下虐,不忌其不祥乎?”⑤句尾语气词。《诗经·郑风·大叔于田》:“叔善射忌,又良御忌。”宠:
①尊贵;荣耀。《国语·楚语上》:“抚征南海,训及诸夏,其宠大矣。”《老子》第十三章:“宠辱若惊。”②偏爱。《左传·昭公二年》:“少姜有宠于晋侯。”③骄纵。张衡《东京赋》:“好殚(dān)物以穷宠,忽下叛而生忧也。”(殚:尽。)生:
①生长;长出。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活着;生存。《论语· 卫灵公》:“志士仁人,无求生以害仁,有杀身以成仁。”③生命;性命。《韩非子·解老》:“禄也者,人之所以持生也。”(禄:俸禄。持:维持。)④产生;发生。《韩诗外传》卷五:“水渊深广,则龙鱼生之。”⑤生育;诞生。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”⑥生存的期间,指人的一生;一辈子。曹操《短歌行》:“对酒当歌,人生几何?”⑦生活;生计。柳宗元《捕蛇者说》:“乡邻之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《吕氏春秋·适音》:“大飨之礼,上玄尊而俎生鱼。”2.未加工炼制的。《洛阳伽蓝记·城北》:“头后垂二尺生绢。”⑨读书的人。《史记·秦始皇本纪》:“今诸生不师今而学古,以非当世。”嫌:
①猜疑;嫌疑。《墨子·小取》:“处利害,决嫌疑。”②怨仇。《荀子·正名》:“其累百年之欲,易一时之嫌。”③不满;厌恶。《世说新语·捷悟》:“王正嫌门大也。”养:
①养活;使能生活下去。《论语·为政》:“今之孝者,是为之能养。”②饲养。《史记·项羽本纪》:“今释弗击,此所谓‘养虎自遗患’也。”(释:释放;放开。)张俞《蚕妇》:“遍身罗绮者,不是养蚕人。”③培养;培植。《晋书·武帝纪》:“方今阳春养物,东作始兴。”④保养。《庄子·养生主》:“吾闻庖丁之言,得养生焉。”⑤修养;涵养。《淮南子·俶真》:“和愉虚无,所以养德也。”《孟子·公孙丑上》:“我善养吾浩然之气。”⑥教育;熏陶。《礼记·文王世子》:“立大傅少傅以养之,欲其知父子君臣之道也。”(大傅、少傅:官名。大:同“太”。)⑦给养;生活资料。《荀子·天论》:“强本而节用,则天不能贫;养备而动时,则天不能病。”(强本:增强农桑业。备:齐全。动时:按时运动。)⑧养护。《左传·成公十三年》:“敬在养神,笃在守业。”⑨厨师。《公羊传·宣公十二年》:“厮役扈养死者数百人。”(扈:养马的人。)⑩通“痒”。发痒。《荀子· 正名》:“疾、养、、热。”(chuàng:寒凉。)蒙:
①覆盖。《诗经·鄘风·君子偕老》:“蒙彼绉絺。”(绉絺:细葛衫。)②蒙蔽;欺骗。《左传·僖公二十四年》:“上下相蒙,难与处矣。”③蒙受;遭受。《孟子·离娄下》:“西子蒙不洁。”《潜书·贞隐》:“有不忍小辱,而甘蒙天下之大辱者,是又不可不察也。”④冒;冒着。《汉书·晁错传》:“蒙矢石,赴汤火,视死如生。”(矢:箭。)⑤愚昧;无知。《战国策·韩策一》:“民非蒙愚也。”⑥自称的谦词。相当于“愚”。张衡《西京赋》:“蒙窃惑焉。”(窃:谦词。私下。)⑦敬词。承蒙。王安石《答司马谏议书》:“昨日蒙教。”李密《陈情表》:“寻蒙国恩,除臣洗马。”恬:
①安适;安静。阮籍《大人先生传》:“大者恬其性,细者静其形。”《庄子·缮性》:“古之治道者,以恬养知。”②淡泊;淡漠。《韩非子 ·解老》:“所谓廉者,必生死之命也,轻恬资财也。”③满不在乎;坦然。《汉书·贾谊传》:“至于俗流失,世坏败,因恬而不知怪。”《荀子·富国》:“轻非誉而恬失民。”胜:
①(旧读shēng)能承担;经得起。《韩非子·扬权》:“枝大本小,将不胜春风。”(本:茎干。)②(旧读shēng)尽;完。《孟子·梁惠王上》:“不违农时,谷不可胜食也。”③战胜。跟“负”、“败”相对。《诗经·周颂·武》:“嗣武受之,胜殷遏刘。”(嗣武:指周武王。遏刘:制止屠杀。)④胜过;超过。《论语·雍也》:“质胜文则野。”⑤克制:制服。《盐铁论·周秦》:“臧文仲治鲁,胜其盗而自矜。”(矜:夸耀。)⑥优美的;美好的。范仲淹《岳阳楼记》:“予观夫巴陵胜状,在洞庭一湖。”⑦胜地或胜景。柳宗元《永州崔中丞万石亭记》:“见怪石特出,度其下必有殊胜。”⑧优良。王勃《滕王阁序》:“胜友如云。”智:
①聪明;智慧。《老子》第三十三章:“知人者智,自知者明。”贾谊《治安策》:“凡人之智,能见已然,不能见将然。”②指智能之士。《列子·黄帝》:“子华使其侠客以智鄙相攻,强弱相凌。”(子华:人名。)③通“知”。知道。《墨子·耕柱》:“岂能智数百岁之后哉。”[智慧]聪明才智。《孟子·公孙丑下》:“虽有智慧,不如乘势。”(乘势:趁着时势。) -
ji man chong sheng xian ,yang meng tian sheng zhi 。
“ji man chong sheng xian ,yang meng tian sheng zhi 。”shi gou chu chu :《gu ren ming shi 》;shi tang chao shi ren quan de yu de zuo pin 。fan xuan bing rong ji ,heng dan chong shi wei 。nian ji xin bu liu ,chi zhang liang zi kui 。
qiao su ze wei qie ,gua li si ke wei 。bu gu rong guan zun ,mei chen feng mu li 。
jia lin lei yan yan ,fu guo gong lian ji 。ji man chong sheng xian ,yang meng tian sheng zhi 。
shu zhong hao yue xiao ,wan jing dan xia yi 。jian gu yong bu xuan ,shan liang ji mo lei 。
po fu sheng zhao xue ,de zhan qin shang zhi 。cong ci zhi bu yi ,zhi li shu shi shi 。
【zhu shi 】:
ji :
①zeng hen ;yuan hen 。《shui wen 》:“ji ,zeng e ye 。”《hou han shu ·kong rong chuan 》:“(kong rong )xing kuan rong shao ji ,hao shi ,xi you yi hou jin 。”(you yi :you dao bang zhu 。)②ji du 。《zuo chuan ·xi gong jiu nian 》:“ji ze duo yuan ,you yan neng ke ?”③gu ji ,wei ju 。《yan shi jia xun ·mian xue 》:“ji ying e (wù)man 。”《zuo chuan ·zhao gong shi si nian 》:“sha ren bu ji wei zei 。”④jin zhi ;ji hui 。《guo yu ·yue yu xia 》:“zi jiang zhu tian xia nve ,bu ji ji bu xiang hu ?”⑤gou wei yu qi ci 。《shi jing ·zheng feng ·da shu yu tian 》:“shu shan she ji ,you liang yu ji 。”chong :
①zun gui ;rong yao 。《guo yu ·chu yu shang 》:“fu zheng na hai ,xun ji zhu xia ,ji chong da yi 。”《lao zi 》di shi san zhang :“chong ru re jing 。”②pian ai 。《zuo chuan ·zhao gong er nian 》:“shao jiang you chong yu jin hou 。”③jiao zong 。zhang heng 《dong jing fu 》:“hao dan (dān)wu yi qiong chong ,hu xia pan er sheng you ye 。”(dan :jin 。)sheng :
①sheng chang ;chang chu 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②huo zhao ;sheng cun 。《lun yu · wei ling gong 》:“zhi shi ren ren ,mo qiu sheng yi hai ren ,you sha shen yi cheng ren 。”③sheng ming ;xing ming 。《han fei zi ·jie lao 》:“lu ye zhe ,ren zhi suo yi chi sheng ye 。”(lu :feng lu 。chi :wei chi 。)④chan sheng ;fa sheng 。《han shi wai chuan 》juan wu :“shui yuan shen an ,ze long yu sheng zhi 。”⑤sheng yo ;dan sheng 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”⑥sheng cun de ji jian ,zhi ren de yi sheng ;yi bei zi 。cao cao 《duan ge hang 》:“dui jiu dang ge ,ren sheng ji he ?”⑦sheng huo ;sheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“xiang lin zhi sheng ri cu (cù)。”(cu :jiong pai 。)⑧bu shou de 。1. wei zhu huo wei zhu shou de 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“da xiang zhi li ,shang xuan zun er zu sheng yu 。”2.wei jia gong lian zhi de 。《luo yang ga lan ji ·cheng bei 》:“tou hou chui er che sheng juan 。”⑨dou shu de ren 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin zhu sheng bu shi jin er xue gu ,yi fei dang shi 。”xian :
①cai yi ;xian yi 。《mo zi ·xiao qu 》:“chu li hai ,jue xian yi 。”②yuan chou 。《xun zi ·zheng ming 》:“ji lei bai nian zhi yu ,yi yi shi zhi xian 。”③bu man ;ya e 。《shi shui xin yu ·jie wu 》:“wang zheng xian men da ye 。”yang :
①yang huo ;shi neng sheng huo xia qu 。《lun yu ·wei zheng 》:“jin zhi xiao zhe ,shi wei zhi neng yang 。”②si yang 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin shi fu ji ,ci suo wei ‘yang hu zi wei huan ’ye 。”(shi :shi fang ;fang kai 。)zhang shu 《can fu 》:“bian shen luo qi zhe ,bu shi yang can ren 。”③pei yang ;pei zhi 。《jin shu ·wu di ji 》:“fang jin yang chun yang wu ,dong zuo shi xing 。”④bao yang 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“wu wen pao ding zhi yan ,de yang sheng yan 。”⑤xiu yang ;han yang 。《huai na zi ·chu zhen 》:“he yu xu mo ,suo yi yang de ye 。”《meng zi ·gong sun chou shang 》:“wo shan yang wu hao ran zhi qi 。”⑥jiao yo ;xun tao 。《li ji ·wen wang shi zi 》:“li da fu shao fu yi yang zhi ,yu ji zhi fu zi jun chen zhi dao ye 。”(da fu 、shao fu :guan ming 。da :tong “tai ”。)⑦gei yang ;sheng huo zi liao 。《xun zi ·tian lun 》:“jiang ben er jie yong ,ze tian bu neng pin ;yang bei er dong shi ,ze tian bu neng bing 。”(jiang ben :zeng jiang nong sang ye 。bei :ji quan 。dong shi :an shi yun dong 。)⑧yang hu 。《zuo chuan ·cheng gong shi san nian 》:“jing zai yang shen ,du zai shou ye 。”⑨chu shi 。《gong yang chuan ·xuan gong shi er nian 》:“si yi hu yang si zhe shu bai ren 。”(hu :yang ma de ren 。)⑩tong “yang ”。fa yang 。《xun zi · zheng ming 》:“ji 、yang 、、re 。”(chuàng:han liang 。)meng :
①fu gai 。《shi jing ·yong feng ·jun zi xie lao 》:“meng bi zhou chi 。”(zhou chi :xi ge shan 。)②meng bi ;qi pian 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“shang xia xiang meng ,nan yu chu yi 。”③meng shou ;zao shou 。《meng zi ·li lou xia 》:“xi zi meng bu jie 。”《qian shu ·zhen yin 》:“you bu ren xiao ru ,er gan meng tian xia zhi da ru zhe ,shi you bu ke bu cha ye 。”④mao ;mao zhao 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“meng shi dan ,fu shang huo ,shi si ru sheng 。”(shi :jian 。)⑤yu mei ;mo zhi 。《zhan guo ce ·han ce yi 》:“min fei meng yu ye 。”⑥zi chen de qian ci 。xiang dang yu “yu ”。zhang heng 《xi jing fu 》:“meng qie huo yan 。”(qie :qian ci 。si xia 。)⑦jing ci 。cheng meng 。wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“zuo ri meng jiao 。”li mi 《chen qing biao 》:“xun meng guo en ,chu chen xi ma 。”tian :
①an kuo ;an jing 。ruan ji 《da ren xian sheng chuan 》:“da zhe tian ji xing ,xi zhe jing ji xing 。”《zhuang zi ·shan xing 》:“gu zhi zhi dao zhe ,yi tian yang zhi 。”②dan bo ;dan mo 。《han fei zi ·jie lao 》:“suo wei lian zhe ,bi sheng si zhi ming ye ,qing tian zi cai ye 。”③man bu zai hu ;tan ran 。《han shu ·gu yi chuan 》:“zhi yu su liu shi ,shi huai bai ,yin tian er bu zhi guai 。”《xun zi ·fu guo 》:“qing fei yu er tian shi min 。”sheng :
①(jiu dou shēng)neng cheng dan ;jing de qi 。《han fei zi ·yang quan 》:“zhi da ben xiao ,jiang bu sheng chun feng 。”(ben :jing gan 。)②(jiu dou shēng)jin ;wan 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bu wei nong shi ,gu bu ke sheng shi ye 。”③zhan sheng 。gen “fu ”、“bai ”xiang dui 。《shi jing ·zhou song ·wu 》:“si wu shou zhi ,sheng yan e liu 。”(si wu :zhi zhou wu wang 。e liu :zhi zhi tu sha 。)④sheng guo ;chao guo 。《lun yu ·yong ye 》:“zhi sheng wen ze ye 。”⑤ke zhi :zhi fu 。《yan tie lun ·zhou qin 》:“zang wen zhong zhi lu ,sheng ji dao er zi jin 。”(jin :kua yao 。)⑥you mei de ;mei hao de 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu guan fu ba ling sheng zhuang ,zai dong ting yi hu 。”⑦sheng de huo sheng jing 。liu zong yuan 《yong zhou cui zhong cheng mo dan ting ji 》:“jian guai dan te chu ,du ji xia bi you shu sheng 。”⑧you liang 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“sheng you ru yun 。”zhi :
①cong ming ;zhi hui 。《lao zi 》di san shi san zhang :“zhi ren zhe zhi ,zi zhi zhe ming 。”gu yi 《zhi an ce 》:“fan ren zhi zhi ,neng jian yi ran ,bu neng jian jiang ran 。”②zhi zhi neng zhi shi 。《lie zi ·huang di 》:“zi hua shi ji xia ke yi zhi bi xiang gong ,jiang ruo xiang ling 。”(zi hua :ren ming 。)③tong “zhi ”。zhi dao 。《mo zi ·geng zhu 》:“qi neng zhi shu bai sui zhi hou zai 。”[zhi hui ]cong ming cai zhi 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“sui you zhi hui ,bu ru cheng shi 。”(cheng shi :chen zhao shi shi 。)
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]

