• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 茲山昏曉開,一一在人目。

    “茲山昏曉開,一一在人目。”詩句出處:《綿竹山四十韻》;是唐朝詩人吳融的作品。

    綿竹東西隅,千峰勢相屬。崚嶒壓東巴,連延羅古蜀。
    方者露圭角,尖者鉆箭簇。引者蛾眉彎,斂者鳶肩縮。
    尾蟉青蛇盤,頸低玄兔伏。橫來突若奔,直上森如束。
    歲在作噩年,銅梁搖蠆毒。相國京兆公,九命來作牧。
    戎提虎仆毛,專奉狼頭纛。行府寄精廬,開窗對林麓。
    是時重陽後,天氣曠清肅。茲山昏曉開,一一在人目。
    霜空正泬寥,濃翠霏撲撲。披海出珊瑚,貼天堆碧玉。
    俄然陰霾作,城郭才霢霂。絕頂已凝雪,晃朗開紅旭。
    初疑昆侖下,夭矯龍銜燭。亦似蓬萊巔,金銀臺疊蹙。
    紫霞或旁映,綺段鋪繁褥。晚照忽斜籠,赤城差斷續。
    又如煮吳鹽,萬萬盆初熟。又如濯楚練,千千匹未軸。
    又如水晶宮,蛟螭結川瀆。又如鐘乳洞,電雷開巖谷。
    丹青畫不成,造化供難足。合有羽衣人,飄颻曳煙躅。
    合有五色禽,叫嘯含仙曲。根雖限劍門,穴必通林屋。
    方諸滄海隔,欲去憂淪覆。群玉縹緲間,未可量往復。
    何如當此境,終朝曠遐矚。往往草檄餘,吟哦思幽獨。
    早晚掃欃槍,笳鼓迎暢轂。休飛霹靂車,罷系蝦蟆木。
    勒銘燕然山,萬代垂芬鬱。然後恣逍遙,獨往群麋鹿。
    不管安與危,不問榮與辱。但樂濠梁魚,豈怨鐘山鵠。
    紉蘭以圍腰,采芝將實腹。石床須臥平,一任閑雲觸。

    【註釋】:

    茲:

    (一)①草木滋盛。《詩經·邶風·泉水》:“我思肥泉,茲之永嘆。”(肥泉:古水名。)②年。《國語·魯語上》:“今茲海其有災乎? 夫廣川之鳥獸,恒知避其災也。”(恒:經常。)《呂氏春秋·任地》:“今茲美禾,來茲美麥。”③今;現在。洪仁玕《資政新篇》:“茲謹將所見聞者條陳於後。”(條陳:分條陳述。)④代詞。表示指示。1. 此;這裡。李白《送友人》:“揮手自茲去,蕭蕭班馬鳴。”(蕭蕭:馬鳴聲。班馬:離群的馬。)《論語·子罕》:“文王既設,文不在茲乎?”2.這樣。《國語·楚語上》:“餘恐德之不類,茲故不言。”⑤副詞。益;更加。《墨子·尚同上》:“其人茲眾,其所謂義者亦茲眾。”⑥語氣詞。相當於“吧”;“呀”。《尚書·立政》:“周公曰:‘嗚呼! 休茲!’”(休:美。) (二)cí[龜(qiū)茲]見“龜”。

    昏:

    ①天剛黑的時候;黃昏。《左傳·哀公二十三年》:“昏而受命。”《詩經·陳風· 東門之楊》:“昏以為期”。②結婚。後作“婚”。《詩經·邶風·谷風》:“宴爾新昏,如兄如弟。”《左傳·隱公七年》:“鄭伯許之,乃成昏。”③昏暗。歸有光《項脊軒志》:“日過午已昏。”④糊塗;昏憒。《詩經·小雅·小宛》:“彼昏不知。”《莊子· 天地》:“若愚若昏。”⑤迷亂;昏花。《三國志·吳書·賀邵傳》:“偶有逆迕,昏醉之言耳。”⑥通“暋(mǐn)”。勉力。潘嶽《藉田賦》:“情欣樂於昏作兮。”

    曉:

    ①天亮。李白《塞下曲·其一》:“曉戰隨金鼓,宵眠抱玉鞍。”②知道;明白。《鹽鐵論·相刺》:“通一孔,曉一理,而不知權衡。”王充《論衡·知實》:“不學自知,不問自曉。古今行事,未之有也。”(未之有也:沒有這樣的事。)③告知。《漢書·元後傳》:“未曉大將軍。”

    開:

    ①開門。《呂氏春秋·愛類》:“昔上古龍門未開。”《老子》第二十七章:“善閉,無關楗而不可開。”(關楗:門閂。)②打開;張開。孟浩然《過故人莊》:“開軒面場圃,把酒話桑麻。”(軒:窗。)③舒展;開放。岑參《白雪歌送武判官歸京》:“忽如一夜春風來,千樹萬樹梨花開。”引申為舒展。李白《夢遊天姥吟留別》:“安能摧眉折腰事權貴,使我不得開心顏。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,涇渭開愁容。”(火:戰火。)崔玨《哭李商隱》:“一生襟抱未曾開。”(襟抱:抱負。)⑤分開;分離。《呂氏春秋·貴信》:“地不剛,則凍閉不開。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合開。”(六合:天地四方。)引申為散開。杜甫《梅雨》:“雲霧密難開。”杜甫《雨》:“蛟龍鬥不開。”⑥切;割。⑦開辟;開發。《韓非子·初見秦》:“開地數千裡,此其大功也。”《晉書· 羊祜傳》:“辟土開疆。”又為開通。《漢書·張騫傳》:“騫開外國道。”李白《望天門山》:“天門中斷楚江開。”引申為擴大,擴展。《荀子·富國》:“節其流,開其源。”杜甫《兵車行》:“武皇開邊意未已。”《史記·秦本紀》:“開地千裡。”《徐霞客遊記·滇遊日記十一》:“南逾山脊,為新開道。”⑧開創。《史記·秦本紀》:“為後世開業。”⑨開始。《詩經·周頌· 武》:“允文文王,克開厥後。”(允文:確實有文德。克:能夠。厥:其。)《論衡·書解》:“商鞅相孝公,為秦開帝業。”《後漢書·馮衍傳下》:“開歲發春兮,百卉含英。”⑩發動或操縱。杜甫《登白馬潭》:“水生春纜沒,日出野船開。”魏源《道光洋艘征撫記上》:“關天培開炮應之,擊斷洋船頭鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《嶽陽樓記》:“若夫淫雨霏霏,連月不開。”

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    在:

    ①存在;在世。《論語·裡仁》:“父母在,不遠遊,遊必有方。”范縝《神滅論》:“豈容形亡而神在。”②表示人或事物的位置或狀態。張華《情詩》:“處歡愒(kài)夜促,在戚怨宵長”。(愒:貪。)③處;處所。陶潛《飲酒》之二:“衰榮無定在,彼此共更之。”④在於;取決於。《荀子·勸學》:“駑馬十駕,功在不舍。”⑤問候;慰問。《左傳·襄公二十六年》:“寡人淹恤在外,二三子使寡人朝夕聞衛國之言,吾子獨不在寡人。”(寡人:衛獻公自稱。淹恤:久遭憂患。吾子:指衛大夫大叔文子。)⑥觀察;審察。《尚書 ·舜典》:“在璇璣玉衡,以齊七政。”(璇璣玉衡:玉飾的天體觀測儀器。七政:日、月和金木水火土五星。)⑦介詞。引進事情發生的時間、地點、情形、范圍等。柳宗元《田傢》詩:“迎新在此歲。”《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“將軍禽操宜在今日。”(將軍:指孫權。操:曹操。)⑧和“所”連用,表示強調,其下多連“不”等。⑨終結。《尚書·呂刑》:“非天不中,惟人在命。”⑩通“才”。僅僅。《漢書·賈誼傳》:“長沙乃在二萬五千戶耳。”

    目:

    ①眼睛。《荀子·勸學》:“目不能兩視而明。”②觀看;註視。《史記·陳涉世傢》:“卒中往往語,皆指目陳勝。”③以目示意;遞眼色。《史記·項羽本紀》:“范增數目項王。”④看法。方孝孺《答王秀才書》:“俾世俗易心改目,以勉其遠且大者。”⑤眼力;目光。魏征《述懷》:“既傷千裡目,還驚九折魂。”(九折:指道路崎嶇。)孟棨《本事詩·崔護》:“彼此目註者久之。”⑥網眼。劉知幾《史通·敘事》:“捕高鳥者張其萬置(jū),而獲之者由於一目。”(置:捕鳥獸的網。)⑦名目;條目。《梁書·殷鈞傳》:“又受詔料檢西省法書古籍,別為品目。”(省:官署名。)元稹《批宰臣請上尊號第二表》:“百吏雖存,官業多曠;萬目雖設,紀律未張。”⑧標題。《北史·儒林傳上·孫惠蔚》:“惠蔚既入東觀,見典籍未周……或文壞字誤,謬爛相屬,卷目雖多,全定者少。”(東觀:指宮中藏書、著書之處。謬爛:錯誤雜亂。屬:連接。)又目錄。韓愈《上張仆射書》:“有小吏持院中故事節目十餘事來示愈。”⑨頭領。《明史·陳金傳》:“賊覘(chān)諸要害無守者,乃悉所有賂目兵,乘暮遁去。”(覘:窺視。目兵:兵卒中的小頭目。)⑩品評;看待。《世說新語·賞譽》:“世目周侯,嶷如斷山。”(11)列;行列。文天祥《指南錄後序》:“北驅予並往,而不在使者之目。”[目前]1. 眼前。王鰲《震澤長語·文章》:“《禹貢》敘山水脈絡原委,如在目前。”2. 當前;現在。《閱微草堂筆記·灤陽消夏錄二》:“許之,則禍在後日;不許,則禍在目前。”


  • 兹山昏晓开,一一在人目。

    “兹山昏晓开,一一在人目。”诗句出处:《绵竹山四十韵》;是唐朝诗人吴融的作品。

    绵竹东西隅,千峰势相属。崚嶒压东巴,连延罗古蜀。
    方者露圭角,尖者钻箭簇。引者蛾眉弯,敛者鸢肩缩。
    尾蟉青蛇盘,颈低玄兔伏。横来突若奔,直上森如束。
    岁在作噩年,铜梁摇虿毒。相国京兆公,九命来作牧。
    戎提虎仆毛,专奉狼头纛。行府寄精庐,开窗对林麓。
    是时重阳后,天气旷清肃。兹山昏晓开,一一在人目。
    霜空正泬寥,浓翠霏扑扑。披海出珊瑚,贴天堆碧玉。
    俄然阴霾作,城郭才霢霂。绝顶已凝雪,晃朗开红旭。
    初疑昆仑下,夭矫龙衔烛。亦似蓬莱巅,金银台叠蹙。
    紫霞或旁映,绮段铺繁褥。晚照忽斜笼,赤城差断续。
    又如煮吴盐,万万盆初熟。又如濯楚练,千千匹未轴。
    又如水晶宫,蛟螭结川渎。又如钟乳洞,电雷开岩谷。
    丹青画不成,造化供难足。合有羽衣人,飘飖曳烟躅。
    合有五色禽,叫啸含仙曲。根虽限剑门,穴必通林屋。
    方诸沧海隔,欲去忧沦覆。群玉缥缈间,未可量往复。
    何如当此境,终朝旷遐瞩。往往草檄余,吟哦思幽独。
    早晚扫欃枪,笳鼓迎畅毂。休飞霹雳车,罢系虾蟆木。
    勒铭燕然山,万代垂芬郁。然后恣逍遥,独往群麋鹿。
    不管安与危,不问荣与辱。但乐濠梁鱼,岂怨钟山鹄。
    纫兰以围腰,采芝将实腹。石床须卧平,一任闲云触。

    【注释】:

    兹:

    (一)①草木滋盛。《诗经·邶风·泉水》:“我思肥泉,兹之永叹。”(肥泉:古水名。)②年。《国语·鲁语上》:“今兹海其有灾乎? 夫广川之鸟兽,恒知避其灾也。”(恒:经常。)《吕氏春秋·任地》:“今兹美禾,来兹美麦。”③今;现在。洪仁玕《资政新篇》:“兹谨将所见闻者条陈于后。”(条陈:分条陈述。)④代词。表示指示。1. 此;这里。李白《送友人》:“挥手自兹去,萧萧班马鸣。”(萧萧:马鸣声。班马:离群的马。)《论语·子罕》:“文王既设,文不在兹乎?”2.这样。《国语·楚语上》:“余恐德之不类,兹故不言。”⑤副词。益;更加。《墨子·尚同上》:“其人兹众,其所谓义者亦兹众。”⑥语气词。相当于“吧”;“呀”。《尚书·立政》:“周公曰:‘呜呼! 休兹!’”(休:美。) (二)cí[龟(qiū)兹]见“龟”。

    昏:

    ①天刚黑的时候;黄昏。《左传·哀公二十三年》:“昏而受命。”《诗经·陈风· 东门之杨》:“昏以为期”。②结婚。后作“婚”。《诗经·邶风·谷风》:“宴尔新昏,如兄如弟。”《左传·隐公七年》:“郑伯许之,乃成昏。”③昏暗。归有光《项脊轩志》:“日过午已昏。”④糊涂;昏愦。《诗经·小雅·小宛》:“彼昏不知。”《庄子· 天地》:“若愚若昏。”⑤迷乱;昏花。《三国志·吴书·贺邵传》:“偶有逆迕,昏醉之言耳。”⑥通“暋(mǐn)”。勉力。潘岳《藉田赋》:“情欣乐于昏作兮。”

    晓:

    ①天亮。李白《塞下曲·其一》:“晓战随金鼓,宵眠抱玉鞍。”②知道;明白。《盐铁论·相刺》:“通一孔,晓一理,而不知权衡。”王充《论衡·知实》:“不学自知,不问自晓。古今行事,未之有也。”(未之有也:没有这样的事。)③告知。《汉书·元后传》:“未晓大将军。”

    开:

    ①开门。《吕氏春秋·爱类》:“昔上古龙门未开。”《老子》第二十七章:“善闭,无关楗而不可开。”(关楗:门闩。)②打开;张开。孟浩然《过故人庄》:“开轩面场圃,把酒话桑麻。”(轩:窗。)③舒展;开放。岑参《白雪歌送武判官归京》:“忽如一夜春风来,千树万树梨花开。”引申为舒展。李白《梦游天姥吟留别》:“安能摧眉折腰事权贵,使我不得开心颜。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,泾渭开愁容。”(火:战火。)崔珏《哭李商隐》:“一生襟抱未曾开。”(襟抱:抱负。)⑤分开;分离。《吕氏春秋·贵信》:“地不刚,则冻闭不开。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合开。”(六合:天地四方。)引申为散开。杜甫《梅雨》:“云雾密难开。”杜甫《雨》:“蛟龙斗不开。”⑥切;割。⑦开辟;开发。《韩非子·初见秦》:“开地数千里,此其大功也。”《晋书· 羊祜传》:“辟土开疆。”又为开通。《汉书·张骞传》:“骞开外国道。”李白《望天门山》:“天门中断楚江开。”引申为扩大,扩展。《荀子·富国》:“节其流,开其源。”杜甫《兵车行》:“武皇开边意未已。”《史记·秦本纪》:“开地千里。”《徐霞客游记·滇游日记十一》:“南逾山脊,为新开道。”⑧开创。《史记·秦本纪》:“为后世开业。”⑨开始。《诗经·周颂· 武》:“允文文王,克开厥后。”(允文:确实有文德。克:能够。厥:其。)《论衡·书解》:“商鞅相孝公,为秦开帝业。”《后汉书·冯衍传下》:“开岁发春兮,百卉含英。”⑩发动或操纵。杜甫《登白马潭》:“水生春缆没,日出野船开。”魏源《道光洋艘征抚记上》:“关天培开炮应之,击断洋船头鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《岳阳楼记》:“若夫淫雨霏霏,连月不开。”

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    在:

    ①存在;在世。《论语·里仁》:“父母在,不远游,游必有方。”范缜《神灭论》:“岂容形亡而神在。”②表示人或事物的位置或状态。张华《情诗》:“处欢愒(kài)夜促,在戚怨宵长”。(愒:贪。)③处;处所。陶潜《饮酒》之二:“衰荣无定在,彼此共更之。”④在于;取决于。《荀子·劝学》:“驽马十驾,功在不舍。”⑤问候;慰问。《左传·襄公二十六年》:“寡人淹恤在外,二三子使寡人朝夕闻卫国之言,吾子独不在寡人。”(寡人:卫献公自称。淹恤:久遭忧患。吾子:指卫大夫大叔文子。)⑥观察;审察。《尚书 ·舜典》:“在璇玑玉衡,以齐七政。”(璇玑玉衡:玉饰的天体观测仪器。七政:日、月和金木水火土五星。)⑦介词。引进事情发生的时间、地点、情形、范围等。柳宗元《田家》诗:“迎新在此岁。”《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“将军禽操宜在今日。”(将军:指孙权。操:曹操。)⑧和“所”连用,表示强调,其下多连“不”等。⑨终结。《尚书·吕刑》:“非天不中,惟人在命。”⑩通“才”。仅仅。《汉书·贾谊传》:“长沙乃在二万五千户耳。”

    目:

    ①眼睛。《荀子·劝学》:“目不能两视而明。”②观看;注视。《史记·陈涉世家》:“卒中往往语,皆指目陈胜。”③以目示意;递眼色。《史记·项羽本纪》:“范增数目项王。”④看法。方孝孺《答王秀才书》:“俾世俗易心改目,以勉其远且大者。”⑤眼力;目光。魏征《述怀》:“既伤千里目,还惊九折魂。”(九折:指道路崎岖。)孟棨《本事诗·崔护》:“彼此目注者久之。”⑥网眼。刘知几《史通·叙事》:“捕高鸟者张其万置(jū),而获之者由于一目。”(置:捕鸟兽的网。)⑦名目;条目。《梁书·殷钧传》:“又受诏料检西省法书古籍,别为品目。”(省:官署名。)元稹《批宰臣请上尊号第二表》:“百吏虽存,官业多旷;万目虽设,纪律未张。”⑧标题。《北史·儒林传上·孙惠蔚》:“惠蔚既入东观,见典籍未周……或文坏字误,谬烂相属,卷目虽多,全定者少。”(东观:指宫中藏书、著书之处。谬烂:错误杂乱。属:连接。)又目录。韩愈《上张仆射书》:“有小吏持院中故事节目十余事来示愈。”⑨头领。《明史·陈金传》:“贼觇(chān)诸要害无守者,乃悉所有赂目兵,乘暮遁去。”(觇:窥视。目兵:兵卒中的小头目。)⑩品评;看待。《世说新语·赏誉》:“世目周侯,嶷如断山。”(11)列;行列。文天祥《指南录后序》:“北驱予并往,而不在使者之目。”[目前]1. 眼前。王鳌《震泽长语·文章》:“《禹贡》叙山水脉络原委,如在目前。”2. 当前;现在。《阅微草堂笔记·滦阳消夏录二》:“许之,则祸在后日;不许,则祸在目前。”


  • ci shan hun xiao kai ,yi yi zai ren mu 。

    “ci shan hun xiao kai ,yi yi zai ren mu 。”shi gou chu chu :《mian zhu shan si shi yun 》;shi tang chao shi ren wu rong de zuo pin 。

    mian zhu dong xi yu ,qian feng shi xiang shu 。ling ceng ya dong ba ,lian yan luo gu shu 。
    fang zhe lou gui jiao ,jian zhe zuan jian cu 。yin zhe e mei wan ,lian zhe yuan jian su 。
    wei liao qing she pan ,geng di xuan tu fu 。heng lai tu re ben ,zhi shang sen ru shu 。
    sui zai zuo e nian ,tong liang yao chai du 。xiang guo jing zhao gong ,jiu ming lai zuo mu 。
    rong di hu pu mao ,zhuan feng lang tou dao 。hang fu ji jing lu ,kai chuang dui lin lu 。
    shi shi chong yang hou ,tian qi kuang qing su 。ci shan hun xiao kai ,yi yi zai ren mu 。
    shuang kong zheng jue liao ,nong cui fei pu pu 。pi hai chu shan hu ,tie tian dui bi yu 。
    e ran yin mai zuo ,cheng guo cai mai mu 。jue ding yi ning xue ,huang lang kai gong xu 。
    chu yi kun lun xia ,wai jiao long xian zhu 。yi shi peng lai dian ,jin yin tai die cu 。
    zi xia huo pang ying ,qi duan pu fan ru 。wan zhao hu xie long ,chi cheng cha duan xu 。
    you ru zhu wu yan ,mo mo pen chu shou 。you ru zhuo chu lian ,qian qian pi wei zhou 。
    you ru shui jing gong ,jiao chi jie chuan du 。you ru zhong ru dong ,dian lei kai yan gu 。
    dan qing hua bu cheng ,zao hua gong nan zu 。ge you yu yi ren ,piao yao ye yan zhu 。
    ge you wu se qin ,jiao xiao han xian qu 。gen sui xian jian men ,xue bi tong lin wu 。
    fang zhu cang hai ge ,yu qu you lun fu 。qun yu piao miao jian ,wei ke liang wang fu 。
    he ru dang ci jing ,zhong chao kuang xia zhu 。wang wang cao xi yu ,yin e sai you du 。
    zao wan sao chan qiang ,jia gu ying chang gu 。xiu fei pi li che ,ba ji ha ma mu 。
    le ming yan ran shan ,mo dai chui fen yu 。ran hou zi xiao yao ,du wang qun mi lu 。
    bu guan an yu wei ,bu wen rong yu ru 。dan le hao liang yu ,qi yuan zhong shan gu 。
    ren lan yi wei yao ,cai zhi jiang shi fu 。dan chuang xu wo ping ,yi ren xian yun chu 。

    【zhu shi 】:

    ci :

    (yi )①cao mu zi cheng 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“wo sai fei quan ,ci zhi yong tan 。”(fei quan :gu shui ming 。)②nian 。《guo yu ·lu yu shang 》:“jin ci hai ji you zai hu ? fu an chuan zhi diao shou ,heng zhi bi ji zai ye 。”(heng :jing chang 。)《lv shi chun qiu ·ren de 》:“jin ci mei he ,lai ci mei mai 。”③jin ;xian zai 。hong ren gan 《zi zheng xin pian 》:“ci jin jiang suo jian wen zhe tiao chen yu hou 。”(tiao chen :fen tiao chen shu 。)④dai ci 。biao shi zhi shi 。1. ci ;zhe li 。li bai 《song you ren 》:“hui shou zi ci qu ,xiao xiao ban ma ming 。”(xiao xiao :ma ming sheng 。ban ma :li qun de ma 。)《lun yu ·zi han 》:“wen wang ji she ,wen bu zai ci hu ?”2.zhe yang 。《guo yu ·chu yu shang 》:“yu kong de zhi bu lei ,ci gu bu yan 。”⑤fu ci 。yi ;geng jia 。《mo zi ·shang tong shang 》:“ji ren ci zhong ,ji suo wei yi zhe yi ci zhong 。”⑥yu qi ci 。xiang dang yu “ba ”;“ya ”。《shang shu ·li zheng 》:“zhou gong yue :‘wu hu ! xiu ci !’”(xiu :mei 。) (er )cí[gui (qiū)ci ]jian “gui ”。

    hun :

    ①tian gang hei de shi hou ;huang hun 。《zuo chuan ·ai gong er shi san nian 》:“hun er shou ming 。”《shi jing ·chen feng · dong men zhi yang 》:“hun yi wei ji ”。②jie hun 。hou zuo “hun ”。《shi jing ·bei feng ·gu feng 》:“yan er xin hun ,ru xiong ru di 。”《zuo chuan ·yin gong qi nian 》:“zheng bai hu zhi ,nai cheng hun 。”③hun an 。gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“ri guo wu yi hun 。”④hu tu ;hun kui 。《shi jing ·xiao ya ·xiao wan 》:“bi hun bu zhi 。”《zhuang zi · tian de 》:“re yu re hun 。”⑤mi luan ;hun hua 。《san guo zhi ·wu shu ·he shao chuan 》:“ou you ni wu ,hun zui zhi yan er 。”⑥tong “min (mǐn)”。mian li 。pan yue 《ji tian fu 》:“qing xin le yu hun zuo xi 。”

    xiao :

    ①tian liang 。li bai 《sai xia qu ·ji yi 》:“xiao zhan sui jin gu ,xiao mian bao yu an 。”②zhi dao ;ming bai 。《yan tie lun ·xiang ci 》:“tong yi kong ,xiao yi li ,er bu zhi quan heng 。”wang chong 《lun heng ·zhi shi 》:“bu xue zi zhi ,bu wen zi xiao 。gu jin hang shi ,wei zhi you ye 。”(wei zhi you ye :mei you zhe yang de shi 。)③gao zhi 。《han shu ·yuan hou chuan 》:“wei xiao da jiang jun 。”

    kai :

    ①kai men 。《lv shi chun qiu ·ai lei 》:“xi shang gu long men wei kai 。”《lao zi 》di er shi qi zhang :“shan bi ,mo guan jian er bu ke kai 。”(guan jian :men shuan 。)②da kai ;zhang kai 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“kai xuan mian chang pu ,ba jiu hua sang ma 。”(xuan :chuang 。)③shu zhan ;kai fang 。cen can 《bai xue ge song wu pan guan gui jing 》:“hu ru yi ye chun feng lai ,qian shu mo shu li hua kai 。”yin shen wei shu zhan 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“an neng cui mei she yao shi quan gui ,shi wo bu de kai xin yan 。”④shen zhan 。du fu 《wang zai 》:“jing dou bu zai huo ,jing wei kai chou rong 。”(huo :zhan huo 。)cui jue 《ku li shang yin 》:“yi sheng jin bao wei ceng kai 。”(jin bao :bao fu 。)⑤fen kai ;fen li 。《lv shi chun qiu ·gui xin 》:“de bu gang ,ze dong bi bu kai 。”ruan ji 《da ren xian sheng ge 》:“tian de jie xi liu ge kai 。”(liu ge :tian de si fang 。)yin shen wei san kai 。du fu 《mei yu 》:“yun wu mi nan kai 。”du fu 《yu 》:“jiao long dou bu kai 。”⑥qie ;ge 。⑦kai bi ;kai fa 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“kai de shu qian li ,ci ji da gong ye 。”《jin shu · yang hu chuan 》:“bi tu kai jiang 。”you wei kai tong 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“jian kai wai guo dao 。”li bai 《wang tian men shan 》:“tian men zhong duan chu jiang kai 。”yin shen wei kuo da ,kuo zhan 。《xun zi ·fu guo 》:“jie ji liu ,kai ji yuan 。”du fu 《bing che hang 》:“wu huang kai bian yi wei yi 。”《shi ji ·qin ben ji 》:“kai de qian li 。”《xu xia ke you ji ·dian you ri ji shi yi 》:“na yu shan ji ,wei xin kai dao 。”⑧kai chuang 。《shi ji ·qin ben ji 》:“wei hou shi kai ye 。”⑨kai shi 。《shi jing ·zhou song · wu 》:“yun wen wen wang ,ke kai jue hou 。”(yun wen :que shi you wen de 。ke :neng gou 。jue :ji 。)《lun heng ·shu jie 》:“shang yang xiang xiao gong ,wei qin kai di ye 。”《hou han shu ·feng yan chuan xia 》:“kai sui fa chun xi ,bai hui han ying 。”⑩fa dong huo cao zong 。du fu 《deng bai ma tan 》:“shui sheng chun lan mei ,ri chu ye chuan kai 。”wei yuan 《dao guang xiang sou zheng fu ji shang 》:“guan tian pei kai bao ying zhi ,ji duan xiang chuan tou bi ,xi bing duo la hai si 。”(11)xiao san 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“re fu yin yu fei fei ,lian yue bu kai 。”

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    zai :

    ①cun zai ;zai shi 。《lun yu ·li ren 》:“fu mu zai ,bu yuan you ,you bi you fang 。”fan zhen 《shen mie lun 》:“qi rong xing wang er shen zai 。”②biao shi ren huo shi wu de wei zhi huo zhuang tai 。zhang hua 《qing shi 》:“chu huan he (kài)ye cu ,zai qi yuan xiao chang ”。(he :tan 。)③chu ;chu suo 。tao qian 《yin jiu 》zhi er :“cui rong mo ding zai ,bi ci gong geng zhi 。”④zai yu ;qu jue yu 。《xun zi ·quan xue 》:“nu ma shi jia ,gong zai bu she 。”⑤wen hou ;wei wen 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“gua ren yan xu zai wai ,er san zi shi gua ren chao xi wen wei guo zhi yan ,wu zi du bu zai gua ren 。”(gua ren :wei suo gong zi chen 。yan xu :jiu zao you huan 。wu zi :zhi wei da fu da shu wen zi 。)⑥guan cha ;shen cha 。《shang shu ·shun dian 》:“zai xuan ji yu heng ,yi ji qi zheng 。”(xuan ji yu heng :yu shi de tian ti guan ce yi qi 。qi zheng :ri 、yue he jin mu shui huo tu wu xing 。)⑦jie ci 。yin jin shi qing fa sheng de shi jian 、de dian 、qing xing 、fan wei deng 。liu zong yuan 《tian jia 》shi :“ying xin zai ci sui 。”《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“jiang jun qin cao yi zai jin ri 。”(jiang jun :zhi sun quan 。cao :cao cao 。)⑧he “suo ”lian yong ,biao shi jiang diao ,ji xia duo lian “bu ”deng 。⑨zhong jie 。《shang shu ·lv xing 》:“fei tian bu zhong ,wei ren zai ming 。”⑩tong “cai ”。jin jin 。《han shu ·gu yi chuan 》:“chang sha nai zai er mo wu qian hu er 。”

    mu :

    ①yan jing 。《xun zi ·quan xue 》:“mu bu neng liang shi er ming 。”②guan kan ;zhu shi 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“cu zhong wang wang yu ,jie zhi mu chen sheng 。”③yi mu shi yi ;di yan se 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“fan zeng shu mu xiang wang 。”④kan fa 。fang xiao ru 《da wang xiu cai shu 》:“bi shi su yi xin gai mu ,yi mian ji yuan ju da zhe 。”⑤yan li ;mu guang 。wei zheng 《shu huai 》:“ji shang qian li mu ,hai jing jiu she hun 。”(jiu she :zhi dao lu qi qu 。)meng qi 《ben shi shi ·cui hu 》:“bi ci mu zhu zhe jiu zhi 。”⑥wang yan 。liu zhi ji 《shi tong ·xu shi 》:“bu gao diao zhe zhang ji mo zhi (jū),er huo zhi zhe you yu yi mu 。”(zhi :bu diao shou de wang 。)⑦ming mu ;tiao mu 。《liang shu ·yan jun chuan 》:“you shou zhao liao jian xi sheng fa shu gu ji ,bie wei pin mu 。”(sheng :guan shu ming 。)yuan zhen 《pi zai chen qing shang zun hao di er biao 》:“bai li sui cun ,guan ye duo kuang ;mo mu sui she ,ji lv wei zhang 。”⑧biao ti 。《bei shi ·ru lin chuan shang ·sun hui wei 》:“hui wei ji ru dong guan ,jian dian ji wei zhou ……huo wen huai zi wu ,miu lan xiang shu ,juan mu sui duo ,quan ding zhe shao 。”(dong guan :zhi gong zhong cang shu 、zhe shu zhi chu 。miu lan :cuo wu za luan 。shu :lian jie 。)you mu lu 。han yu 《shang zhang pu she shu 》:“you xiao li chi yuan zhong gu shi jie mu shi yu shi lai shi yu 。”⑨tou ling 。《ming shi ·chen jin chuan 》:“zei chan (chān)zhu yao hai mo shou zhe ,nai xi suo you lu mu bing ,cheng mu dun qu 。”(chan :kui shi 。mu bing :bing cu zhong de xiao tou mu 。)⑩pin ping ;kan dai 。《shi shui xin yu ·shang yu 》:“shi mu zhou hou ,yi ru duan shan 。”(11)lie ;hang lie 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“bei qu yu bing wang ,er bu zai shi zhe zhi mu 。”[mu qian ]1. yan qian 。wang ao 《zhen ze chang yu ·wen zhang 》:“《yu gong 》xu shan shui mai lao yuan wei ,ru zai mu qian 。”2. dang qian ;xian zai 。《yue wei cao tang bi ji ·luan yang xiao xia lu er 》:“hu zhi ,ze huo zai hou ri ;bu hu ,ze huo zai mu qian 。”