• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 教戰雖令赴湯火,終知上將先伐謀。

    “教戰雖令赴湯火,終知上將先伐謀。”詩句出處:《燕支行》;是唐朝詩人王維的作品。

    漢傢天將才且雄,來時謁帝明光宮。萬乘親推雙闕下,
    千官出餞五陵東。誓辭甲第金門裡,身作長城玉塞中。
    衛霍才堪一騎將,朝廷不數貳師功。趙魏燕韓多勁卒,
    關西俠少何咆勃。報讎隻是聞嘗膽,飲酒不曾妨刮骨。
    畫戟雕戈百日寒,連旗大旆黃塵沒。疊鼓遙翻瀚海波,
    鳴笳亂動天山月。麒麒錦帶佩吳鉤,颯沓青驪躍紫騮。
    拔劍已斷天驕臂,歸鞍共飲月支頭。漢兵大呼一當百,
    虜騎相看哭且愁。教戰雖令赴湯火,終知上將先伐謀。

    【註釋】:

    教:

    (一)①教育;管教。《荀子·勸學》:“生而同時,長而異俗,教使之然也。”韓愈《師說》:“愛其子,擇師而教之。”王安石《答司馬諫議書》:“昨日蒙教。”《左傳·隱公元年》:“稱鄭伯,譏失教也。”《孝經·開宗明義章》:“夫孝,德之本也,教之所由生也。”②指宗教。《新唐書·後妃傳上·文德長孫皇後》:“佛老異方教耳。”張居正《答王鑒川論東運之衰》:“大雄之教慈悲廣大,豈不知哉?”(大雄:釋迦牟尼的尊稱。)③指古代諸侯王公的文告。《梁書·劉杳傳》:“在縣清潔,人有饋遺(wèi),一無所受,湘東王發教褒稱之。” (二)jiāo ①傳授知識技能。《孔雀東南飛》:“十三教汝織,十四能裁衣。”《左傳·襄公三十一年》:“教其不知,而恤其不足。”《周禮·地官·黨正》:“教其禮事,掌其戒禁。”②使;令。楊基《聞鄰船吹笛》:“已分折殘堤上柳,莫教吹落隴頭花。”王昌齡《出塞》:“但使龍城飛將在,不教胡馬度陰山。”

    戰:

    ①打仗;戰爭。《尚書·甘誓》:“大戰於甘。”②指與戰爭有關的。杜甫《北征》:“夜深經戰場,寒月照白骨。”③害怕得發抖。《漢書·高五王傳》:“(魏勃)因退立,股戰而栗。”(股:腿。栗:顫抖。)

    雖:

    ①連詞。1.表示轉折。相當於“雖然”。《孟子·告子上》:“雖與之俱學,弗若之矣。”(若:如。)2.表示讓步。相當於“即使”、“縱然”。《列子·湯問》:“雖我之死,有子存焉。”②通“惟(wéi)”。副詞。相當於“僅”、“隻”。《管子·君臣下》:“決之則行,塞之則止,雖有明君能決之,能塞之。”③蟲名,形似蜥蜴。《說文》:“雖,似蜥蠍而大。”

    令:

    (一)①發令;下命令。《論語·顏淵》:“其身正,不令而行。”《史記·孫子吳起列傳》:“即三令五申之。”(申:告誡。)②命令;法令。《史記·屈原賈生列傳》:“王使屈平為令。”③美好。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“年始十八九,便言多令才。”(便言:有口才。)④古代官名。指中央或地方的主管官員。《史記·陳涉世傢》:“宮門令欲縛之。”特指縣令。《漢書·蒯通傳》:“通說(shuì)范陽令徐公曰:‘……足下為令十餘年矣。’”⑤時節;季節。⑥詞牌、曲牌名。一般較為短小,稱為小令、令曲。⑦連詞。假使;如果。《史記·張耳陳馀列傳》:“令事成,歸王;事敗,獨身坐耳。”(身坐:自身定罪。) (二)líng [令狐]1.古地名。在今山西臨猗縣西。2.復姓。 (三)lǐng 量詞。紙張計量單位。原張紙五百張為一令。

    赴:

    ①奔向;投向。《孟子·梁惠王上》:“天下之欲疾其君者,皆欲赴愬(sù)於王。”(疾:恨。愬:訴說。)②同“訃”。報喪。《左傳·文公十四年》:“凡崩、薨,不赴,則不書。”③投身。《晉書·衛瓘傳》:“若來赴官軍。爵賞如先。”④合;順應。陸機《擬東城一何高》:“長歌赴促節,哀響逐高徽。”⑤依附。韓愈《縣齋有懷》:“大梁從相公,彭城赴仆射。”

    湯:

    (一)①熱水;沸水;開水。《論語·季氏》:“見善如不及,見不善如探湯。”②中藥湯劑。《史記·扁鵲倉公列傳》:“醫有俞跗(fū),治病不以湯液醴灑。”(俞跗:人名。醴灑:藥酒。)③帶汁水的菜;食物煮後的汁水。王建《新嫁娘詞三首》之三:“三日入廚下,洗手作羹湯。”④商朝第一個君主名。又稱成湯。《韓非子·奸劫弒臣》:“湯得伊尹,以百裡之地立為天子。” (二)tàng 同“燙”。用開水或熱水澆、泡。《山海經 ·西山經》:“湯其酒百樽。” (三)shāng [湯湯]1. 水大的樣子。范仲淹《嶽陽樓記》:“銜遠山,吞長江,浩浩湯湯,橫無際涯。”2.廣大無際的樣子。陳子昂《春臺引》:“生碧草之油油,懷宇宙以湯湯。”3.流水聲。王禹偁《潘閬詠潮圖贊》:“湯湯潮聲,與詩名俱。”4.琴聲。賈至《宓子賤碑頌》:“鳴琴湯湯,宓子之堂。” (四)yáng [湯谷]即“暘谷”。古代傳說中的日出之處。屈原《天問》:“出自湯谷,次於蒙汜。自明及晦,所行幾裡?”

    火:

    ①物體燃燒時發出的光和焰。《周易· 乾》:“水流濕,火就燥。”(濕:低濕處。燥:幹燥物。)②焚燒;燒毀。韓愈《原道》:“人其人,火其書,廬其居。”(使其人成為編戶齊民,焚燒其經書,並將其居所改為民房。)特指火災。《元史·文宗本紀一》:“杭州火,命江浙行省賑被災之傢。”(賑:救濟。被:遭受。)《左傳·宣公十六年》:“凡火,人火曰火,天火曰災。”③古代兵制單位,十人為一火。《新唐書·兵志》:“十人為火,火有長。”《木蘭詩》:“出門看火伴。”④五行之一。《尚書·洪范》:“五行,一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑤星名。1. 大火,即心宿二。李白《酬張卿夜宿南陵見贈》:“當君相思夜,火落金風高。”(金風:指秋風。)2. 行星之一,即火星。《史記·天官書》:“火犯守角,則有戰。”

    終:

    ①終瞭;結束。《詩經·大雅·蕩》:“靡(mí)不有初,鮮(xiǎn)克有終。”(靡:無。鮮:少。克:能。)《孫子兵法·勢篇》:“終而復始,日月是也。”②生命完結;死。《史記·刺客列傳》:“老母今以天年終,政將為知己者用。”(政:人名。)③自始至終。《戰國策·魏策四》:“受地於先王,願終守之。”④副詞。終歸;終於。《戰國策·齊策二》:“為蛇足者,終亡其酒。”⑤盡;全。《老子》:“驟雨不終日。”[終……且……]既……又……。《詩經·邶風·終風》:“終風且暴。”(暴:急雨。)

    知:

    ①知道。《論語·為政》:“知之為知之,不知為不知,是知也。”王充《論衡·知實》:“不學自知,不問自曉,古今行事,未之有也。”(未之有也:沒有這樣的事。)②知覺;感覺。范縝《神滅論》:“手等有痛癢之知。”③見解;知識。《商君書·更法》:“有獨知之慮者。”(慮:思慮。)④知識。《列子· 湯問》:“兩小兒笑曰:‘孰為汝多知乎?’”(孰:誰。為:通“謂”,說。)⑤瞭解。《史記·管晏列傳》:“知我者鮑子也。”(鮑子:鮑叔牙。)⑥交好;相親。司馬遷《報任安書》:“絕賓客之知。”⑦知己;知心的人。鮑照《詠雙燕》:“悲歌辭舊愛,銜淚覓新知。”(銜淚:噙著淚。覓:找尋。)⑧主持。《左傳·襄公二十六年》:“子產其將知政矣。”

    上:

    (一)①位置在高處的。與“下”相對。《孟子·梁惠王上》:“王坐於堂上,有牽牛而過堂下者。”②等級高或質量好的。《天工開物·飴餳》:“色以白者為上。”③次序或時間在前的。《墨子·七患》:“故雖上世之聖王,豈能使五谷常收,而旱水不至哉?”古樂府《日出東南隅行》:“東方千餘騎,夫婿居上頭。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其長上。”⑤由低處往高處。《莊子·逍遙遊》:“摶(tuán)扶搖而上者九萬裡。”⑥去;往。黃宗羲《柳敬亭傳》:“始復上街頭理其故業。”⑦向前。《戰國策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:終。)⑧進呈;進獻;送上。《漢書·東方朔傳》:“四方士多上書言得失。”⑨出場。王實甫《西廂記》第一本楔子:“正旦扮鶯鶯上。”⑩加;添加。《論語·顏淵》:“草上之風必偃。”(11)塗染。《天工開物·造竹紙》:“先以白礬水染過,後上紅花汁雲。”(12)通“尚”。崇尚。《呂氏春秋·長見》:“尊賢上功。” (二)shǎng 上聲,漢語四聲之一。鐘嶸《詩品序》:“至平上去人,則餘病未能。”

    將:

    (一)①扶持;扶助。《詩經·周南·樛木》:“樂隻君子,福履將之。”(隻:助詞。履:祿。)《木蘭詩》:“爺娘聞女來,出郭相扶將。”(郭:外城。)②帶領。《漢書·張禹傳》:“禹將(戴)崇入後堂飲食。”《淮南子·人間》:“其馬將胡駿馬而歸。”③取;拿。李白《將進酒》:“五花馬,千金裘,呼兒將出換美酒。”④送行。《淮南子·覽冥》:“不將不迎。”王安石《上皇帝萬言書》:“若夫迎新將故之勞。”(若夫:至於。)⑤做;奉行。《左傳·成公十三年》:“將事不敬。”⑥養;保養。《呂氏春秋·音律》:“以將陽氣。”⑦副詞。1.將要。《論語·述而》:“不知老之將至雲爾。”(雲:如此。爾:同“耳”,罷瞭。)《孟子·告子下》:“先生將何之?”(之:往。)《左傳· 隱公元年》:“夫人將啟之。”(啟之:給他開門。)2. 且,又。《詩經·小雅· 谷風》:“將恐將懼。”⑧介詞。以;用。《戰國策·秦策一》:“蘇秦始將連橫說秦惠王曰。”韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“肯將衰朽惜殘年。”⑨連詞。和;與。李頎《臨別送張諲入蜀》:“經山復歷水,百恨將千慮。”李白《月下獨酌》:“暫伴月將影。”⑩助詞。用在動詞後面,無實義。白居易《賣炭翁》:“一車炭,千餘斤,宮使驅將惜不得。” (二)jiàng ①將帥。《史記·陳涉世傢》:“王侯將相寧有種乎!”(寧:難道。)《呂氏春秋·執一》:“軍必有將。”②統率;帶兵。《左傳·桓公五年》:“虢公林父將右軍。”《史記·秦始皇本紀》:“楚上將軍項羽將楚卒往救鉅鹿。”(卒:兵。)③使擔任將領。《史記·孫子吳起列傳》:“齊威王欲將孫臏。”[將領]1. 將帥。《隋書·楊玄感傳》:“玄感欲立威名,陰求將領。”(暗中謀求將帥的職位。)2.率領。元結《宿洄溪翁宅》:“老翁八十猶能行,將領兒孫行拾稼。”(稼:莊稼。) (三)qiāng 請;希望。《詩經·衛風·氓》:“將子無怒,秋以為期。”(子:你。)李白《將進酒》:“將進酒,杯莫停。”

    先:

    ①走在前面。《楚辭· 九歌·國殤》:“旌蔽日兮敵若雲,矢交墜兮士爭先。”②先於;在……之前。《荀子·大略》:“先事慮事,先患慮患。”③首要的事。《吳子·治兵》:“用病之道何先?”④祖先;上代。蘇洵《六國論》:“思厥先祖父,暴霜露,斬荊棘,以有尺寸之地。”⑤對死去的人的尊稱。《孟子·梁惠王下》:“寡人非能好先王之樂也。”⑥對古代人的稱呼。⑦先生。《漢書·梅福傳》:“夫叔孫先非不忠也。”[先生]1. 老師。2.稱有道德有學問的人,亦用來作對人的尊稱。3. 醫生。[先進]先行學習。《論語 ·先進》:“先進於禮樂,君子也。”

    伐:

    ①討伐;進攻。《商君書·農戰》:“興兵而伐,必取。”②聲討。《新唐書·鄭元璹傳》:“太宗賜書曰:‘知公口伐,可汗如約,遂使邊火熄燧(suì)。”(可汗:北方部族君主。燧:烽煙。)③砍伐。《漢書·趙充國傳》:“入山伐材木。”④敲打。《左傳·文公十五年》:“伐鼓於朝。”(朝:朝廷。)⑤功績;功勞。《史記· 項羽本紀》:“自矜功伐。”⑥自我誇耀。《老子》第二十二章:“不自伐,故有功。”⑦說媒。《桃花扇·拒媒》:“人是有一個在這裡,隻要你去作伐。”

    謀:

    ①謀劃;考慮。《左傳·莊公十年》:“肉食者謀之。”②計謀;計策。《孫子·謀攻》:“上兵伐謀。”③謀求;圖謀。《論語·衛靈公》:“君子謀道不謀食。”④咨詢。《隋書·李密傳》:“玄感謀計於密。”


  • 教战虽令赴汤火,终知上将先伐谋。

    “教战虽令赴汤火,终知上将先伐谋。”诗句出处:《燕支行》;是唐朝诗人王维的作品。

    汉家天将才且雄,来时谒帝明光宫。万乘亲推双阙下,
    千官出饯五陵东。誓辞甲第金门里,身作长城玉塞中。
    卫霍才堪一骑将,朝廷不数贰师功。赵魏燕韩多劲卒,
    关西侠少何咆勃。报雠只是闻尝胆,饮酒不曾妨刮骨。
    画戟雕戈百日寒,连旗大旆黄尘没。叠鼓遥翻瀚海波,
    鸣笳乱动天山月。麒麒锦带佩吴钩,飒沓青骊跃紫骝。
    拔剑已断天骄臂,归鞍共饮月支头。汉兵大呼一当百,
    虏骑相看哭且愁。教战虽令赴汤火,终知上将先伐谋。

    【注释】:

    教:

    (一)①教育;管教。《荀子·劝学》:“生而同时,长而异俗,教使之然也。”韩愈《师说》:“爱其子,择师而教之。”王安石《答司马谏议书》:“昨日蒙教。”《左传·隐公元年》:“称郑伯,讥失教也。”《孝经·开宗明义章》:“夫孝,德之本也,教之所由生也。”②指宗教。《新唐书·后妃传上·文德长孙皇后》:“佛老异方教耳。”张居正《答王鉴川论东运之衰》:“大雄之教慈悲广大,岂不知哉?”(大雄:释迦牟尼的尊称。)③指古代诸侯王公的文告。《梁书·刘杳传》:“在县清洁,人有馈遗(wèi),一无所受,湘东王发教褒称之。” (二)jiāo ①传授知识技能。《孔雀东南飞》:“十三教汝织,十四能裁衣。”《左传·襄公三十一年》:“教其不知,而恤其不足。”《周礼·地官·党正》:“教其礼事,掌其戒禁。”②使;令。杨基《闻邻船吹笛》:“已分折残堤上柳,莫教吹落陇头花。”王昌龄《出塞》:“但使龙城飞将在,不教胡马度阴山。”

    战:

    ①打仗;战争。《尚书·甘誓》:“大战于甘。”②指与战争有关的。杜甫《北征》:“夜深经战场,寒月照白骨。”③害怕得发抖。《汉书·高五王传》:“(魏勃)因退立,股战而栗。”(股:腿。栗:颤抖。)

    虽:

    ①连词。1.表示转折。相当于“虽然”。《孟子·告子上》:“虽与之俱学,弗若之矣。”(若:如。)2.表示让步。相当于“即使”、“纵然”。《列子·汤问》:“虽我之死,有子存焉。”②通“惟(wéi)”。副词。相当于“仅”、“只”。《管子·君臣下》:“决之则行,塞之则止,虽有明君能决之,能塞之。”③虫名,形似蜥蜴。《说文》:“虽,似蜥蝎而大。”

    令:

    (一)①发令;下命令。《论语·颜渊》:“其身正,不令而行。”《史记·孙子吴起列传》:“即三令五申之。”(申:告诫。)②命令;法令。《史记·屈原贾生列传》:“王使屈平为令。”③美好。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“年始十八九,便言多令才。”(便言:有口才。)④古代官名。指中央或地方的主管官员。《史记·陈涉世家》:“宫门令欲缚之。”特指县令。《汉书·蒯通传》:“通说(shuì)范阳令徐公曰:‘……足下为令十余年矣。’”⑤时节;季节。⑥词牌、曲牌名。一般较为短小,称为小令、令曲。⑦连词。假使;如果。《史记·张耳陈馀列传》:“令事成,归王;事败,独身坐耳。”(身坐:自身定罪。) (二)líng [令狐]1.古地名。在今山西临猗县西。2.复姓。 (三)lǐng 量词。纸张计量单位。原张纸五百张为一令。

    赴:

    ①奔向;投向。《孟子·梁惠王上》:“天下之欲疾其君者,皆欲赴愬(sù)于王。”(疾:恨。愬:诉说。)②同“讣”。报丧。《左传·文公十四年》:“凡崩、薨,不赴,则不书。”③投身。《晋书·卫瓘传》:“若来赴官军。爵赏如先。”④合;顺应。陆机《拟东城一何高》:“长歌赴促节,哀响逐高徽。”⑤依附。韩愈《县斋有怀》:“大梁从相公,彭城赴仆射。”

    汤:

    (一)①热水;沸水;开水。《论语·季氏》:“见善如不及,见不善如探汤。”②中药汤剂。《史记·扁鹊仓公列传》:“医有俞跗(fū),治病不以汤液醴洒。”(俞跗:人名。醴洒:药酒。)③带汁水的菜;食物煮后的汁水。王建《新嫁娘词三首》之三:“三日入厨下,洗手作羹汤。”④商朝第一个君主名。又称成汤。《韩非子·奸劫弑臣》:“汤得伊尹,以百里之地立为天子。” (二)tàng 同“烫”。用开水或热水浇、泡。《山海经 ·西山经》:“汤其酒百樽。” (三)shāng [汤汤]1. 水大的样子。范仲淹《岳阳楼记》:“衔远山,吞长江,浩浩汤汤,横无际涯。”2.广大无际的样子。陈子昂《春台引》:“生碧草之油油,怀宇宙以汤汤。”3.流水声。王禹偁《潘阆咏潮图赞》:“汤汤潮声,与诗名俱。”4.琴声。贾至《宓子贱碑颂》:“鸣琴汤汤,宓子之堂。” (四)yáng [汤谷]即“旸谷”。古代传说中的日出之处。屈原《天问》:“出自汤谷,次于蒙汜。自明及晦,所行几里?”

    火:

    ①物体燃烧时发出的光和焰。《周易· 乾》:“水流湿,火就燥。”(湿:低湿处。燥:干燥物。)②焚烧;烧毁。韩愈《原道》:“人其人,火其书,庐其居。”(使其人成为编户齐民,焚烧其经书,并将其居所改为民房。)特指火灾。《元史·文宗本纪一》:“杭州火,命江浙行省赈被灾之家。”(赈:救济。被:遭受。)《左传·宣公十六年》:“凡火,人火曰火,天火曰灾。”③古代兵制单位,十人为一火。《新唐书·兵志》:“十人为火,火有长。”《木兰诗》:“出门看火伴。”④五行之一。《尚书·洪范》:“五行,一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑤星名。1. 大火,即心宿二。李白《酬张卿夜宿南陵见赠》:“当君相思夜,火落金风高。”(金风:指秋风。)2. 行星之一,即火星。《史记·天官书》:“火犯守角,则有战。”

    终:

    ①终了;结束。《诗经·大雅·荡》:“靡(mí)不有初,鲜(xiǎn)克有终。”(靡:无。鲜:少。克:能。)《孙子兵法·势篇》:“终而复始,日月是也。”②生命完结;死。《史记·刺客列传》:“老母今以天年终,政将为知己者用。”(政:人名。)③自始至终。《战国策·魏策四》:“受地于先王,愿终守之。”④副词。终归;终于。《战国策·齐策二》:“为蛇足者,终亡其酒。”⑤尽;全。《老子》:“骤雨不终日。”[终……且……]既……又……。《诗经·邶风·终风》:“终风且暴。”(暴:急雨。)

    知:

    ①知道。《论语·为政》:“知之为知之,不知为不知,是知也。”王充《论衡·知实》:“不学自知,不问自晓,古今行事,未之有也。”(未之有也:没有这样的事。)②知觉;感觉。范缜《神灭论》:“手等有痛痒之知。”③见解;知识。《商君书·更法》:“有独知之虑者。”(虑:思虑。)④知识。《列子· 汤问》:“两小儿笑曰:‘孰为汝多知乎?’”(孰:谁。为:通“谓”,说。)⑤了解。《史记·管晏列传》:“知我者鲍子也。”(鲍子:鲍叔牙。)⑥交好;相亲。司马迁《报任安书》:“绝宾客之知。”⑦知己;知心的人。鲍照《咏双燕》:“悲歌辞旧爱,衔泪觅新知。”(衔泪:噙着泪。觅:找寻。)⑧主持。《左传·襄公二十六年》:“子产其将知政矣。”

    上:

    (一)①位置在高处的。与“下”相对。《孟子·梁惠王上》:“王坐于堂上,有牵牛而过堂下者。”②等级高或质量好的。《天工开物·饴饧》:“色以白者为上。”③次序或时间在前的。《墨子·七患》:“故虽上世之圣王,岂能使五谷常收,而旱水不至哉?”古乐府《日出东南隅行》:“东方千余骑,夫婿居上头。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其长上。”⑤由低处往高处。《庄子·逍遥游》:“抟(tuán)扶摇而上者九万里。”⑥去;往。黄宗羲《柳敬亭传》:“始复上街头理其故业。”⑦向前。《战国策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:终。)⑧进呈;进献;送上。《汉书·东方朔传》:“四方士多上书言得失。”⑨出场。王实甫《西厢记》第一本楔子:“正旦扮莺莺上。”⑩加;添加。《论语·颜渊》:“草上之风必偃。”(11)涂染。《天工开物·造竹纸》:“先以白矾水染过,后上红花汁云。”(12)通“尚”。崇尚。《吕氏春秋·长见》:“尊贤上功。” (二)shǎng 上声,汉语四声之一。钟嵘《诗品序》:“至平上去人,则余病未能。”

    将:

    (一)①扶持;扶助。《诗经·周南·樛木》:“乐只君子,福履将之。”(只:助词。履:禄。)《木兰诗》:“爷娘闻女来,出郭相扶将。”(郭:外城。)②带领。《汉书·张禹传》:“禹将(戴)崇入后堂饮食。”《淮南子·人间》:“其马将胡骏马而归。”③取;拿。李白《将进酒》:“五花马,千金裘,呼儿将出换美酒。”④送行。《淮南子·览冥》:“不将不迎。”王安石《上皇帝万言书》:“若夫迎新将故之劳。”(若夫:至于。)⑤做;奉行。《左传·成公十三年》:“将事不敬。”⑥养;保养。《吕氏春秋·音律》:“以将阳气。”⑦副词。1.将要。《论语·述而》:“不知老之将至云尔。”(云:如此。尔:同“耳”,罢了。)《孟子·告子下》:“先生将何之?”(之:往。)《左传· 隐公元年》:“夫人将启之。”(启之:给他开门。)2. 且,又。《诗经·小雅· 谷风》:“将恐将惧。”⑧介词。以;用。《战国策·秦策一》:“苏秦始将连横说秦惠王曰。”韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“肯将衰朽惜残年。”⑨连词。和;与。李颀《临别送张諲入蜀》:“经山复历水,百恨将千虑。”李白《月下独酌》:“暂伴月将影。”⑩助词。用在动词后面,无实义。白居易《卖炭翁》:“一车炭,千余斤,宫使驱将惜不得。” (二)jiàng ①将帅。《史记·陈涉世家》:“王侯将相宁有种乎!”(宁:难道。)《吕氏春秋·执一》:“军必有将。”②统率;带兵。《左传·桓公五年》:“虢公林父将右军。”《史记·秦始皇本纪》:“楚上将军项羽将楚卒往救钜鹿。”(卒:兵。)③使担任将领。《史记·孙子吴起列传》:“齐威王欲将孙膑。”[将领]1. 将帅。《隋书·杨玄感传》:“玄感欲立威名,阴求将领。”(暗中谋求将帅的职位。)2.率领。元结《宿洄溪翁宅》:“老翁八十犹能行,将领儿孙行拾稼。”(稼:庄稼。) (三)qiāng 请;希望。《诗经·卫风·氓》:“将子无怒,秋以为期。”(子:你。)李白《将进酒》:“将进酒,杯莫停。”

    先:

    ①走在前面。《楚辞· 九歌·国殇》:“旌蔽日兮敌若云,矢交坠兮士争先。”②先于;在……之前。《荀子·大略》:“先事虑事,先患虑患。”③首要的事。《吴子·治兵》:“用病之道何先?”④祖先;上代。苏洵《六国论》:“思厥先祖父,暴霜露,斩荆棘,以有尺寸之地。”⑤对死去的人的尊称。《孟子·梁惠王下》:“寡人非能好先王之乐也。”⑥对古代人的称呼。⑦先生。《汉书·梅福传》:“夫叔孙先非不忠也。”[先生]1. 老师。2.称有道德有学问的人,亦用来作对人的尊称。3. 医生。[先进]先行学习。《论语 ·先进》:“先进于礼乐,君子也。”

    伐:

    ①讨伐;进攻。《商君书·农战》:“兴兵而伐,必取。”②声讨。《新唐书·郑元璹传》:“太宗赐书曰:‘知公口伐,可汗如约,遂使边火熄燧(suì)。”(可汗:北方部族君主。燧:烽烟。)③砍伐。《汉书·赵充国传》:“入山伐材木。”④敲打。《左传·文公十五年》:“伐鼓于朝。”(朝:朝廷。)⑤功绩;功劳。《史记· 项羽本纪》:“自矜功伐。”⑥自我夸耀。《老子》第二十二章:“不自伐,故有功。”⑦说媒。《桃花扇·拒媒》:“人是有一个在这里,只要你去作伐。”

    谋:

    ①谋划;考虑。《左传·庄公十年》:“肉食者谋之。”②计谋;计策。《孙子·谋攻》:“上兵伐谋。”③谋求;图谋。《论语·卫灵公》:“君子谋道不谋食。”④咨询。《隋书·李密传》:“玄感谋计于密。”


  • jiao zhan sui ling fu shang huo ,zhong zhi shang jiang xian fa mou 。

    “jiao zhan sui ling fu shang huo ,zhong zhi shang jiang xian fa mou 。”shi gou chu chu :《yan zhi hang 》;shi tang chao shi ren wang wei de zuo pin 。

    han jia tian jiang cai ju xiong ,lai shi ye di ming guang gong 。mo cheng qin tui shuang que xia ,
    qian guan chu jian wu ling dong 。shi ci jia di jin men li ,shen zuo chang cheng yu sai zhong 。
    wei huo cai kan yi ji jiang ,chao ting bu shu er shi gong 。zhao wei yan han duo jin cu ,
    guan xi xia shao he pao bo 。bao chou zhi shi wen chang dan ,yin jiu bu ceng fang gua gu 。
    hua ji diao ge bai ri han ,lian qi da pei huang chen mei 。die gu yao fan han hai bo ,
    ming jia luan dong tian shan yue 。qi qi jin dai pei wu gou ,sa da qing li yue zi liu 。
    ba jian yi duan tian jiao bei ,gui an gong yin yue zhi tou 。han bing da hu yi dang bai ,
    lu ji xiang kan ku ju chou 。jiao zhan sui ling fu shang huo ,zhong zhi shang jiang xian fa mou 。

    【zhu shi 】:

    jiao :

    (yi )①jiao yo ;guan jiao 。《xun zi ·quan xue 》:“sheng er tong shi ,chang er yi su ,jiao shi zhi ran ye 。”han yu 《shi shui 》:“ai ji zi ,ze shi er jiao zhi 。”wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“zuo ri meng jiao 。”《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“chen zheng bai ,ji shi jiao ye 。”《xiao jing ·kai zong ming yi zhang 》:“fu xiao ,de zhi ben ye ,jiao zhi suo you sheng ye 。”②zhi zong jiao 。《xin tang shu ·hou fei chuan shang ·wen de chang sun huang hou 》:“fo lao yi fang jiao er 。”zhang ju zheng 《da wang jian chuan lun dong yun zhi cui 》:“da xiong zhi jiao ci bei an da ,qi bu zhi zai ?”(da xiong :shi jia mou ni de zun chen 。)③zhi gu dai zhu hou wang gong de wen gao 。《liang shu ·liu yao chuan 》:“zai xian qing jie ,ren you kui wei (wèi),yi mo suo shou ,xiang dong wang fa jiao bao chen zhi 。” (er )jiāo ①chuan shou zhi shi ji neng 。《kong qiao dong na fei 》:“shi san jiao ru zhi ,shi si neng cai yi 。”《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“jiao ji bu zhi ,er xu ji bu zu 。”《zhou li ·de guan ·dang zheng 》:“jiao ji li shi ,zhang ji jie jin 。”②shi ;ling 。yang ji 《wen lin chuan chui di 》:“yi fen she can di shang liu ,mo jiao chui la long tou hua 。”wang chang ling 《chu sai 》:“dan shi long cheng fei jiang zai ,bu jiao hu ma du yin shan 。”

    zhan :

    ①da zhang ;zhan zheng 。《shang shu ·gan shi 》:“da zhan yu gan 。”②zhi yu zhan zheng you guan de 。du fu 《bei zheng 》:“ye shen jing zhan chang ,han yue zhao bai gu 。”③hai pa de fa dou 。《han shu ·gao wu wang chuan 》:“(wei bo )yin tui li ,gu zhan er li 。”(gu :tui 。li :chan dou 。)

    sui :

    ①lian ci 。1.biao shi zhuai she 。xiang dang yu “sui ran ”。《meng zi ·gao zi shang 》:“sui yu zhi ju xue ,fu re zhi yi 。”(re :ru 。)2.biao shi rang bu 。xiang dang yu “ji shi ”、“zong ran ”。《lie zi ·shang wen 》:“sui wo zhi si ,you zi cun yan 。”②tong “wei (wéi)”。fu ci 。xiang dang yu “jin ”、“zhi ”。《guan zi ·jun chen xia 》:“jue zhi ze hang ,sai zhi ze zhi ,sui you ming jun neng jue zhi ,neng sai zhi 。”③chong ming ,xing shi xi yi 。《shui wen 》:“sui ,shi xi xie er da 。”

    ling :

    (yi )①fa ling ;xia ming ling 。《lun yu ·yan yuan 》:“ji shen zheng ,bu ling er hang 。”《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ji san ling wu shen zhi 。”(shen :gao jie 。)②ming ling ;fa ling 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“wang shi qu ping wei ling 。”③mei hao 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“nian shi shi ba jiu ,bian yan duo ling cai 。”(bian yan :you kou cai 。)④gu dai guan ming 。zhi zhong yang huo de fang de zhu guan guan yuan 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“gong men ling yu fu zhi 。”te zhi xian ling 。《han shu ·kuai tong chuan 》:“tong shui (shuì)fan yang ling xu gong yue :‘……zu xia wei ling shi yu nian yi 。’”⑤shi jie ;ji jie 。⑥ci pai 、qu pai ming 。yi ban jiao wei duan xiao ,chen wei xiao ling 、ling qu 。⑦lian ci 。jia shi ;ru guo 。《shi ji ·zhang er chen yu lie chuan 》:“ling shi cheng ,gui wang ;shi bai ,du shen zuo er 。”(shen zuo :zi shen ding zui 。) (er )líng [ling hu ]1.gu de ming 。zai jin shan xi lin yi xian xi 。2.fu xing 。 (san )lǐng liang ci 。zhi zhang ji liang chan wei 。yuan zhang zhi wu bai zhang wei yi ling 。

    fu :

    ①ben xiang ;tou xiang 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“tian xia zhi yu ji ji jun zhe ,jie yu fu su (sù)yu wang 。”(ji :hen 。su :su shui 。)②tong “fu ”。bao sang 。《zuo chuan ·wen gong shi si nian 》:“fan beng 、hong ,bu fu ,ze bu shu 。”③tou shen 。《jin shu ·wei guan chuan 》:“re lai fu guan jun 。jue shang ru xian 。”④ge ;shun ying 。liu ji 《ni dong cheng yi he gao 》:“chang ge fu cu jie ,ai xiang zhu gao hui 。”⑤yi fu 。han yu 《xian zhai you huai 》:“da liang cong xiang gong ,peng cheng fu pu she 。”

    shang :

    (yi )①re shui ;fei shui ;kai shui 。《lun yu ·ji shi 》:“jian shan ru bu ji ,jian bu shan ru tan shang 。”②zhong yao shang ji 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“yi you shu fu (fū),zhi bing bu yi shang ye li sa 。”(shu fu :ren ming 。li sa :yao jiu 。)③dai zhi shui de cai ;shi wu zhu hou de zhi shui 。wang jian 《xin jia niang ci san shou 》zhi san :“san ri ru chu xia ,xi shou zuo geng shang 。”④shang chao di yi ge jun zhu ming 。you chen cheng shang 。《han fei zi ·jian jie shi chen 》:“shang de yi yin ,yi bai li zhi de li wei tian zi 。” (er )tàng tong “tang ”。yong kai shui huo re shui jiao 、pao 。《shan hai jing ·xi shan jing 》:“shang ji jiu bai zun 。” (san )shāng [shang shang ]1. shui da de yang zi 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“xian yuan shan ,tun chang jiang ,hao hao shang shang ,heng mo ji ya 。”2.an da mo ji de yang zi 。chen zi ang 《chun tai yin 》:“sheng bi cao zhi you you ,huai yu zhou yi shang shang 。”3.liu shui sheng 。wang yu cheng 《pan lang yong chao tu zan 》:“shang shang chao sheng ,yu shi ming ju 。”4.qin sheng 。gu zhi 《mi zi jian bei song 》:“ming qin shang shang ,mi zi zhi tang 。” (si )yáng [shang gu ]ji “yang gu ”。gu dai chuan shui zhong de ri chu zhi chu 。qu yuan 《tian wen 》:“chu zi shang gu ,ci yu meng si 。zi ming ji hui ,suo hang ji li ?”

    huo :

    ①wu ti ran shao shi fa chu de guang he yan 。《zhou yi · gan 》:“shui liu shi ,huo jiu zao 。”(shi :di shi chu 。zao :gan zao wu 。)②fen shao ;shao hui 。han yu 《yuan dao 》:“ren ji ren ,huo ji shu ,lu ji ju 。”(shi ji ren cheng wei bian hu ji min ,fen shao ji jing shu ,bing jiang ji ju suo gai wei min fang 。)te zhi huo zai 。《yuan shi ·wen zong ben ji yi 》:“hang zhou huo ,ming jiang zhe hang sheng zhen bei zai zhi jia 。”(zhen :jiu ji 。bei :zao shou 。)《zuo chuan ·xuan gong shi liu nian 》:“fan huo ,ren huo yue huo ,tian huo yue zai 。”③gu dai bing zhi chan wei ,shi ren wei yi huo 。《xin tang shu ·bing zhi 》:“shi ren wei huo ,huo you chang 。”《mu lan shi 》:“chu men kan huo ban 。”④wu hang zhi yi 。《shang shu ·hong fan 》:“wu hang ,yi yue shui ,er yue huo ,san yue mu ,si yue jin ,wu yue tu 。”⑤xing ming 。1. da huo ,ji xin su er 。li bai 《chou zhang qing ye su na ling jian zeng 》:“dang jun xiang sai ye ,huo la jin feng gao 。”(jin feng :zhi qiu feng 。)2. hang xing zhi yi ,ji huo xing 。《shi ji ·tian guan shu 》:“huo fan shou jiao ,ze you zhan 。”

    zhong :

    ①zhong le ;jie shu 。《shi jing ·da ya ·dang 》:“mi (mí)bu you chu ,xian (xiǎn)ke you zhong 。”(mi :mo 。xian :shao 。ke :neng 。)《sun zi bing fa ·shi pian 》:“zhong er fu shi ,ri yue shi ye 。”②sheng ming wan jie ;si 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“lao mu jin yi tian nian zhong ,zheng jiang wei zhi ji zhe yong 。”(zheng :ren ming 。)③zi shi zhi zhong 。《zhan guo ce ·wei ce si 》:“shou de yu xian wang ,yuan zhong shou zhi 。”④fu ci 。zhong gui ;zhong yu 。《zhan guo ce ·ji ce er 》:“wei she zu zhe ,zhong wang ji jiu 。”⑤jin ;quan 。《lao zi 》:“zhou yu bu zhong ri 。”[zhong ……ju ……]ji ……you ……。《shi jing ·bei feng ·zhong feng 》:“zhong feng ju bao 。”(bao :ji yu 。)

    zhi :

    ①zhi dao 。《lun yu ·wei zheng 》:“zhi zhi wei zhi zhi ,bu zhi wei bu zhi ,shi zhi ye 。”wang chong 《lun heng ·zhi shi 》:“bu xue zi zhi ,bu wen zi xiao ,gu jin hang shi ,wei zhi you ye 。”(wei zhi you ye :mei you zhe yang de shi 。)②zhi jiao ;gan jiao 。fan zhen 《shen mie lun 》:“shou deng you tong yang zhi zhi 。”③jian jie ;zhi shi 。《shang jun shu ·geng fa 》:“you du zhi zhi lv zhe 。”(lv :sai lv 。)④zhi shi 。《lie zi · shang wen 》:“liang xiao er xiao yue :‘shu wei ru duo zhi hu ?’”(shu :shei 。wei :tong “wei ”,shui 。)⑤le jie 。《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“zhi wo zhe bao zi ye 。”(bao zi :bao shu ya 。)⑥jiao hao ;xiang qin 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“jue bin ke zhi zhi 。”⑦zhi ji ;zhi xin de ren 。bao zhao 《yong shuang yan 》:“bei ge ci jiu ai ,xian lei mi xin zhi 。”(xian lei :qin zhao lei 。mi :zhao xun 。)⑧zhu chi 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“zi chan ji jiang zhi zheng yi 。”

    shang :

    (yi )①wei zhi zai gao chu de 。yu “xia ”xiang dui 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang zuo yu tang shang ,you qian niu er guo tang xia zhe 。”②deng ji gao huo zhi liang hao de 。《tian gong kai wu ·yi tang 》:“se yi bai zhe wei shang 。”③ci xu huo shi jian zai qian de 。《mo zi ·qi huan 》:“gu sui shang shi zhi sheng wang ,qi neng shi wu gu chang shou ,er han shui bu zhi zai ?”gu le fu 《ri chu dong na yu hang 》:“dong fang qian yu ji ,fu xu ju shang tou 。”④zai shang wei de jun zhu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ru yi shi ji fu xiong ,chu yi shi ji chang shang 。”⑤you di chu wang gao chu 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“tuan (tuán)fu yao er shang zhe jiu mo li 。”⑥qu ;wang 。huang zong xi 《liu jing ting chuan 》:“shi fu shang jie tou li ji gu ye 。”⑦xiang qian 。《zhan guo ce ·qin ce er 》:“san gu zhi er cu bu shang 。”(cu :zhong 。)⑧jin cheng ;jin suo ;song shang 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“si fang shi duo shang shu yan de shi 。”⑨chu chang 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di yi ben xie zi :“zheng dan ban ying ying shang 。”⑩jia ;tian jia 。《lun yu ·yan yuan 》:“cao shang zhi feng bi yan 。”(11)tu ran 。《tian gong kai wu ·zao zhu zhi 》:“xian yi bai fan shui ran guo ,hou shang gong hua zhi yun 。”(12)tong “shang ”。chong shang 。《lv shi chun qiu ·chang jian 》:“zun xian shang gong 。” (er )shǎng shang sheng ,han yu si sheng zhi yi 。zhong rong 《shi pin xu 》:“zhi ping shang qu ren ,ze yu bing wei neng 。”

    jiang :

    (yi )①fu chi ;fu zhu 。《shi jing ·zhou na ·jiu mu 》:“le zhi jun zi ,fu lv jiang zhi 。”(zhi :zhu ci 。lv :lu 。)《mu lan shi 》:“ye niang wen nv lai ,chu guo xiang fu jiang 。”(guo :wai cheng 。)②dai ling 。《han shu ·zhang yu chuan 》:“yu jiang (dai )chong ru hou tang yin shi 。”《huai na zi ·ren jian 》:“ji ma jiang hu jun ma er gui 。”③qu ;na 。li bai 《jiang jin jiu 》:“wu hua ma ,qian jin qiu ,hu er jiang chu huan mei jiu 。”④song hang 。《huai na zi ·lan ming 》:“bu jiang bu ying 。”wang an dan 《shang huang di mo yan shu 》:“re fu ying xin jiang gu zhi lao 。”(re fu :zhi yu 。)⑤zuo ;feng hang 。《zuo chuan ·cheng gong shi san nian 》:“jiang shi bu jing 。”⑥yang ;bao yang 。《lv shi chun qiu ·yin lv 》:“yi jiang yang qi 。”⑦fu ci 。1.jiang yao 。《lun yu ·shu er 》:“bu zhi lao zhi jiang zhi yun er 。”(yun :ru ci 。er :tong “er ”,ba le 。)《meng zi ·gao zi xia 》:“xian sheng jiang he zhi ?”(zhi :wang 。)《zuo chuan · yin gong yuan nian 》:“fu ren jiang qi zhi 。”(qi zhi :gei ta kai men 。)2. ju ,you 。《shi jing ·xiao ya · gu feng 》:“jiang kong jiang ju 。”⑧jie ci 。yi ;yong 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“su qin shi jiang lian heng shui qin hui wang yue 。”han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“ken jiang cui xiu xi can nian 。”⑨lian ci 。he ;yu 。li qi 《lin bie song zhang yin ru shu 》:“jing shan fu li shui ,bai hen jiang qian lv 。”li bai 《yue xia du zhuo 》:“zan ban yue jiang ying 。”⑩zhu ci 。yong zai dong ci hou mian ,mo shi yi 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“yi che tan ,qian yu jin ,gong shi qu jiang xi bu de 。” (er )jiàng ①jiang shuai 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“wang hou jiang xiang ning you chong hu !”(ning :nan dao 。)《lv shi chun qiu ·zhi yi 》:“jun bi you jiang 。”②tong lv ;dai bing 。《zuo chuan ·huan gong wu nian 》:“guo gong lin fu jiang you jun 。”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“chu shang jiang jun xiang yu jiang chu cu wang jiu ju lu 。”(cu :bing 。)③shi dan ren jiang ling 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ji wei wang yu jiang sun bin 。”[jiang ling ]1. jiang shuai 。《sui shu ·yang xuan gan chuan 》:“xuan gan yu li wei ming ,yin qiu jiang ling 。”(an zhong mou qiu jiang shuai de zhi wei 。)2.lv ling 。yuan jie 《su hui xi weng zhai 》:“lao weng ba shi you neng hang ,jiang ling er sun hang she jia 。”(jia :zhuang jia 。) (san )qiāng qing ;xi wang 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“jiang zi mo nu ,qiu yi wei ji 。”(zi :ni 。)li bai 《jiang jin jiu 》:“jiang jin jiu ,bei mo ting 。”

    xian :

    ①zou zai qian mian 。《chu ci · jiu ge ·guo shang 》:“jing bi ri xi di re yun ,shi jiao zhui xi shi zheng xian 。”②xian yu ;zai ……zhi qian 。《xun zi ·da lve 》:“xian shi lv shi ,xian huan lv huan 。”③shou yao de shi 。《wu zi ·zhi bing 》:“yong bing zhi dao he xian ?”④zu xian ;shang dai 。su xun 《liu guo lun 》:“sai jue xian zu fu ,bao shuang lou ,zhan jing ji ,yi you che cun zhi de 。”⑤dui si qu de ren de zun chen 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“gua ren fei neng hao xian wang zhi le ye 。”⑥dui gu dai ren de chen hu 。⑦xian sheng 。《han shu ·mei fu chuan 》:“fu shu sun xian fei bu zhong ye 。”[xian sheng ]1. lao shi 。2.chen you dao de you xue wen de ren ,yi yong lai zuo dui ren de zun chen 。3. yi sheng 。[xian jin ]xian hang xue xi 。《lun yu ·xian jin 》:“xian jin yu li le ,jun zi ye 。”

    fa :

    ①tao fa ;jin gong 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“xing bing er fa ,bi qu 。”②sheng tao 。《xin tang shu ·zheng yuan shu chuan 》:“tai zong ci shu yue :‘zhi gong kou fa ,ke han ru yao ,sui shi bian huo xi sui (suì)。”(ke han :bei fang bu zu jun zhu 。sui :feng yan 。)③kan fa 。《han shu ·zhao chong guo chuan 》:“ru shan fa cai mu 。”④qiao da 。《zuo chuan ·wen gong shi wu nian 》:“fa gu yu chao 。”(chao :chao ting 。)⑤gong ji ;gong lao 。《shi ji · xiang yu ben ji 》:“zi jin gong fa 。”⑥zi wo kua yao 。《lao zi 》di er shi er zhang :“bu zi fa ,gu you gong 。”⑦shui mei 。《tao hua shan ·ju mei 》:“ren shi you yi ge zai zhe li ,zhi yao ni qu zuo fa 。”

    mou :

    ①mou hua ;kao lv 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“rou shi zhe mou zhi 。”②ji mou ;ji ce 。《sun zi ·mou gong 》:“shang bing fa mou 。”③mou qiu ;tu mou 。《lun yu ·wei ling gong 》:“jun zi mou dao bu mou shi 。”④zi xun 。《sui shu ·li mi chuan 》:“xuan gan mou ji yu mi 。”