• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 群操百丈牽,臨難無茍避。

    “群操百丈牽,臨難無茍避。”詩句出處:《自喻》;是唐朝詩人王周的作品。

    予念天之生,生本空疏器。五歲稟慈訓,憤悱讀書志。
    七歲辨聲律,勤苦會詩賦。九歲執公卷,倜儻幹名意。
    乞薦鄉老書,幸會春官試。折桂愧巍峨,依蓮何氣味。
    性拙絕不佞,才短無餘地。前年會知己,薦章實非據。
    寧見民說平,空荷君恩寄。瞿唐抵巴渝,往來名攬轡。
    孤舟一水中,艱險實可畏。群操百丈牽,臨難無茍避。
    濆向江底發,水在石中沸。槌鼓稱打寬,系紉呼下緯。
    善惡胡可分,死生何足諱。騎衡與垂堂,非不知前喻。
    臨淵與履冰,非不知深慮。我今縻搢紳,善地誰人致。
    城狐與社鼠,巧佞誰從庇。奴顏與婢膝,醜直誰從媚。
    妻兒夐限越,容顏幾憔悴。致身霄漢人,呃嚱盡賢智。

    【註釋】:

    群:

    ①羊群;聚集在一起的禽獸。《詩經· 小雅·無羊》:“誰謂爾無羊,三百維群。”②聚集在一起的人或物。《淮南子·主術》:“千人之群無絕梁。”③成群的;眾多的。《左傳·莊公十二年》:“群公子奔蕭。”④眾人。《梁書·劉顯傳》:“聰明特達,出類拔群。”⑤同類;種類。《周易·系辭上》:“方以類聚,物以群分。”⑥會合;聯合。《漢書·刑法志》:“不仁愛則不能群,不能群則不能勝物,不勝物則養不足。”(養:給養。)⑦聚合。《荀子·非十二子》:“而群天下之英傑。”

    操:

    ①執持。《楚辭·九歌·國殤》:“操吳戈兮被犀甲。”②掌握;控制。《韓非子· 定法》:“操生殺之柄。”《莊子·達生》:“吾嘗濟乎觴深之淵,津人操舟若神。”③操作;處理。劉基《鬱離子·省敵》:“臣不惟能造舟,而又能操舟。”④從事。《孫子·用間》:“內外騷動,怠於道路,不得操事者,七十萬傢。”⑤訓練;演習。《三國演義》第四十五回:“荊州水軍,久不操練。”⑥指彈奏。許渾《戲代李協律松江有贈》:“蜀客操琴吳女歌,明珠十斛是天河。”⑦操守;品德。東方朔《七諫·沉江》:“正臣端其操行兮,反離謗而見攘。”⑧琴曲名。古有《箕子操》《猗蘭操》,見《史記·宋微子世傢》。[操作]勞動。《聊齋志異·珊瑚》:“臧姑役母若婢,生不敢言,惟身代母操作。”[操縱]控制,掌握。歸有光《送嘉定縣令序》:“侯能操縱有法,賦辦而民不驚。”(侯:對地方長官的尊稱。)

    百:

    ①數詞。十的十倍。《漢書·律歷志上》:“紀於一,協於十,長於百。”(紀:記數。協:合。長:增多。)②指虛數,眾多的。曹操《步出夏門行·觀滄海》:“樹木叢生,百草豐茂。”

    丈:

    ①量詞。長度單位。十尺為一丈。《韓非子·喻老》:“千丈之堤,以蟻螻之穴潰。”②丈量;測量。《左傳·襄公九年》:“巡丈城,繕守備。”③對老年男子的尊稱。《論語·微子》:“遇丈人以杖荷蓧。”(荷:擔。蓧:竹編農器。)

    牽:

    ①拉;挽。《韓非子·十過》:“荀息牽馬操璧而報獻公。”②可牽的牲口。《周禮·天官·宰夫》:“掌其牢禮,委積膳獻、飲食賓賜之飧(sūn)牽。”(牢禮:祭祀用牲之禮。委積:儲備。飧:便宴;飯食。)③牽連;牽涉。《後漢書·梁商傳》:“辭語多所牽及。”④拘束;約束。宋玉《招魂》:“牽於俗而蕪穢。”[牽強]勉強;生扯硬拉。吳曾《能改齋漫錄·文貴自然》:“文之所以貴對偶者,為出於自然,非假於牽強也。”

    臨:

    (一)①自上往下看。《史記·平原君虞卿列傳》:“而君之後宮臨而笑臣。”(臣:自稱的謙詞。)②統治;治理。《漢書·貢禹傳》:“武帝始臨天下,尊賢用士。”《國語·晉語五》:“茍從是行也,臨長晉國者,非汝其誰?”③至;到;到達。李密《陳情表》:“州司臨門,急於星火。”(州司:州官。)也用於稱對方到來的敬辭。《左傳·襄公三年》:“請君臨之。”④靠近;臨近。《史記·平原君虞卿列傳》:“平原君傢樓臨民傢。”范仲淹《嶽陽樓記》:“把酒臨風。”陶淵明《歸去來兮辭》:“臨清流而賦詩。”⑤對著范本摹仿。⑥指時間臨近;將要。《漢書·韓延壽傳》:“臨上車,騎吏一人後至。”(騎吏:騎馬的官吏。)⑦監視。《詩經·大雅·大明》:“上帝臨女,無貳爾心。”(女:同“汝”。爾:你。) (二)lìn 哭,哭吊死者。《史記·孝文帝本紀》:“宮殿中當臨者,皆以旦夕,各十五舉聲。”(旦:早。舉聲:高聲號哭。)《世說新語·傷逝》:“孝武山陵夕,王孝伯入臨。”

    難:

    (一)nán 困難;艱難。與“易”相對。《老子》第二章:“故有無相生,難易相成。”李白《蜀道難》:“蜀道之難,難於上青天。” (二)nàn ①災難;禍患。《孫子·謀攻》:“三軍既惑且疑,則諸侯之難至矣。”《韓非子·五蠹》:“堅甲厲兵以備難。”(厲兵:磨快兵器。)特指兵難,反抗或叛亂。賈誼《過秦論》:“一夫作難而七廟隳。”(七廟:天子的宗廟。隳 :毀壞。)蘇軾《晁錯論》:“惟仁人君子豪傑之士,能出身為天下犯大難,以求成大功。”②怨仇。《戰國策·秦策一》:“以與周武為難。”(周武:周武王。)《史記·張儀列傳》:“楚嘗與秦構難,戰於漢中。”③責備;責難。《孟子·離婁下》:“於禽獸又何難焉?”又詰問;反駁。《論衡·問孔》:“造難孔子,何傷於義?”王安石《答司馬諫議書》:“辟邪說,難壬人。”(壬人:佞人,巧言諂媚的小人。)又辯駁的觀點,論點。《漢書·高帝紀》:“(漢王)以問張良,良發八難。” (三)nuó ①茂盛的樣子。《詩經·小雅·隰桑》:“隰桑有阿,其葉有難。”(阿:通“婀”,柔美的樣子。)②驅逐疫鬼。後來寫作“儺”。《周禮·夏官·方相氏》:“帥百隸而時難,以索室驅疫。”

    無:

    ①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”

    茍:

    ①隨便;不嚴肅。《禮記·曲禮上》:“臨財毋茍得,臨難毋茍免。”②副詞。茍且;馬虎。《孟子·告子上》:“所欲有甚於生者,故不為茍得也。”③連詞。表條件或假設。假如;如果。《國語·魯語上》:“茍中心圖民,智雖不及,必將至焉。”(中心:內心。)

    避:

    ①回避;躲開。《莊子·刻意》:“此江海之士,避世之人,閑暇者之所好也。”(好:喜好。)②讓。葛洪《抱樸子·外篇·知止》:“告退避賢,潔而且安。”③遜;亞於。晁錯《論貴粟疏》:“今海內為一,土地人民之眾不避湯禹。”④防止。權德輿《送別沅泛》:“廢業固相受,避嫌誠自私。”


  • 群操百丈牵,临难无苟避。

    “群操百丈牵,临难无苟避。”诗句出处:《自喻》;是唐朝诗人王周的作品。

    予念天之生,生本空疏器。五岁禀慈训,愤悱读书志。
    七岁辨声律,勤苦会诗赋。九岁执公卷,倜傥干名意。
    乞荐乡老书,幸会春官试。折桂愧巍峨,依莲何气味。
    性拙绝不佞,才短无余地。前年会知己,荐章实非据。
    宁见民说平,空荷君恩寄。瞿唐抵巴渝,往来名揽辔。
    孤舟一水中,艰险实可畏。群操百丈牵,临难无苟避。
    濆向江底发,水在石中沸。槌鼓称打宽,系纫呼下纬。
    善恶胡可分,死生何足讳。骑衡与垂堂,非不知前喻。
    临渊与履冰,非不知深虑。我今縻搢绅,善地谁人致。
    城狐与社鼠,巧佞谁从庇。奴颜与婢膝,丑直谁从媚。
    妻儿夐限越,容颜几憔悴。致身霄汉人,呃嚱尽贤智。

    【注释】:

    群:

    ①羊群;聚集在一起的禽兽。《诗经· 小雅·无羊》:“谁谓尔无羊,三百维群。”②聚集在一起的人或物。《淮南子·主术》:“千人之群无绝梁。”③成群的;众多的。《左传·庄公十二年》:“群公子奔萧。”④众人。《梁书·刘显传》:“聪明特达,出类拔群。”⑤同类;种类。《周易·系辞上》:“方以类聚,物以群分。”⑥会合;联合。《汉书·刑法志》:“不仁爱则不能群,不能群则不能胜物,不胜物则养不足。”(养:给养。)⑦聚合。《荀子·非十二子》:“而群天下之英杰。”

    操:

    ①执持。《楚辞·九歌·国殇》:“操吴戈兮被犀甲。”②掌握;控制。《韩非子· 定法》:“操生杀之柄。”《庄子·达生》:“吾尝济乎觞深之渊,津人操舟若神。”③操作;处理。刘基《郁离子·省敌》:“臣不惟能造舟,而又能操舟。”④从事。《孙子·用间》:“内外骚动,怠于道路,不得操事者,七十万家。”⑤训练;演习。《三国演义》第四十五回:“荆州水军,久不操练。”⑥指弹奏。许浑《戏代李协律松江有赠》:“蜀客操琴吴女歌,明珠十斛是天河。”⑦操守;品德。东方朔《七谏·沉江》:“正臣端其操行兮,反离谤而见攘。”⑧琴曲名。古有《箕子操》《猗兰操》,见《史记·宋微子世家》。[操作]劳动。《聊斋志异·珊瑚》:“臧姑役母若婢,生不敢言,惟身代母操作。”[操纵]控制,掌握。归有光《送嘉定县令序》:“侯能操纵有法,赋办而民不惊。”(侯:对地方长官的尊称。)

    百:

    ①数词。十的十倍。《汉书·律历志上》:“纪于一,协于十,长于百。”(纪:记数。协:合。长:增多。)②指虚数,众多的。曹操《步出夏门行·观沧海》:“树木丛生,百草丰茂。”

    丈:

    ①量词。长度单位。十尺为一丈。《韩非子·喻老》:“千丈之堤,以蚁蝼之穴溃。”②丈量;测量。《左传·襄公九年》:“巡丈城,缮守备。”③对老年男子的尊称。《论语·微子》:“遇丈人以杖荷蓧。”(荷:担。蓧:竹编农器。)

    牵:

    ①拉;挽。《韩非子·十过》:“荀息牵马操璧而报献公。”②可牵的牲口。《周礼·天官·宰夫》:“掌其牢礼,委积膳献、饮食宾赐之飧(sūn)牵。”(牢礼:祭祀用牲之礼。委积:储备。飧:便宴;饭食。)③牵连;牵涉。《后汉书·梁商传》:“辞语多所牵及。”④拘束;约束。宋玉《招魂》:“牵于俗而芜秽。”[牵强]勉强;生扯硬拉。吴曾《能改斋漫录·文贵自然》:“文之所以贵对偶者,为出于自然,非假于牵强也。”

    临:

    (一)①自上往下看。《史记·平原君虞卿列传》:“而君之后宫临而笑臣。”(臣:自称的谦词。)②统治;治理。《汉书·贡禹传》:“武帝始临天下,尊贤用士。”《国语·晋语五》:“苟从是行也,临长晋国者,非汝其谁?”③至;到;到达。李密《陈情表》:“州司临门,急于星火。”(州司:州官。)也用于称对方到来的敬辞。《左传·襄公三年》:“请君临之。”④靠近;临近。《史记·平原君虞卿列传》:“平原君家楼临民家。”范仲淹《岳阳楼记》:“把酒临风。”陶渊明《归去来兮辞》:“临清流而赋诗。”⑤对着范本摹仿。⑥指时间临近;将要。《汉书·韩延寿传》:“临上车,骑吏一人后至。”(骑吏:骑马的官吏。)⑦监视。《诗经·大雅·大明》:“上帝临女,无贰尔心。”(女:同“汝”。尔:你。) (二)lìn 哭,哭吊死者。《史记·孝文帝本纪》:“宫殿中当临者,皆以旦夕,各十五举声。”(旦:早。举声:高声号哭。)《世说新语·伤逝》:“孝武山陵夕,王孝伯入临。”

    难:

    (一)nán 困难;艰难。与“易”相对。《老子》第二章:“故有无相生,难易相成。”李白《蜀道难》:“蜀道之难,难于上青天。” (二)nàn ①灾难;祸患。《孙子·谋攻》:“三军既惑且疑,则诸侯之难至矣。”《韩非子·五蠹》:“坚甲厉兵以备难。”(厉兵:磨快兵器。)特指兵难,反抗或叛乱。贾谊《过秦论》:“一夫作难而七庙隳。”(七庙:天子的宗庙。隳 :毁坏。)苏轼《晁错论》:“惟仁人君子豪杰之士,能出身为天下犯大难,以求成大功。”②怨仇。《战国策·秦策一》:“以与周武为难。”(周武:周武王。)《史记·张仪列传》:“楚尝与秦构难,战于汉中。”③责备;责难。《孟子·离娄下》:“于禽兽又何难焉?”又诘问;反驳。《论衡·问孔》:“造难孔子,何伤于义?”王安石《答司马谏议书》:“辟邪说,难壬人。”(壬人:佞人,巧言谄媚的小人。)又辩驳的观点,论点。《汉书·高帝纪》:“(汉王)以问张良,良发八难。” (三)nuó ①茂盛的样子。《诗经·小雅·隰桑》:“隰桑有阿,其叶有难。”(阿:通“婀”,柔美的样子。)②驱逐疫鬼。后来写作“傩”。《周礼·夏官·方相氏》:“帅百隶而时难,以索室驱疫。”

    无:

    ①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”

    苟:

    ①随便;不严肃。《礼记·曲礼上》:“临财毋苟得,临难毋苟免。”②副词。苟且;马虎。《孟子·告子上》:“所欲有甚于生者,故不为苟得也。”③连词。表条件或假设。假如;如果。《国语·鲁语上》:“苟中心图民,智虽不及,必将至焉。”(中心:内心。)

    避:

    ①回避;躲开。《庄子·刻意》:“此江海之士,避世之人,闲暇者之所好也。”(好:喜好。)②让。葛洪《抱朴子·外篇·知止》:“告退避贤,洁而且安。”③逊;亚于。晁错《论贵粟疏》:“今海内为一,土地人民之众不避汤禹。”④防止。权德舆《送别沅泛》:“废业固相受,避嫌诚自私。”


  • qun cao bai zhang qian ,lin nan mo gou bi 。

    “qun cao bai zhang qian ,lin nan mo gou bi 。”shi gou chu chu :《zi yu 》;shi tang chao shi ren wang zhou de zuo pin 。

    yu nian tian zhi sheng ,sheng ben kong shu qi 。wu sui bing ci xun ,fen fei dou shu zhi 。
    qi sui bian sheng lv ,qin ku hui shi fu 。jiu sui zhi gong juan ,ti tang gan ming yi 。
    qi jian xiang lao shu ,xing hui chun guan shi 。she gui kui wei e ,yi lian he qi wei 。
    xing zhuo jue bu ning ,cai duan mo yu de 。qian nian hui zhi ji ,jian zhang shi fei ju 。
    ning jian min shui ping ,kong he jun en ji 。ju tang di ba yu ,wang lai ming lan pei 。
    gu zhou yi shui zhong ,jian xian shi ke wei 。qun cao bai zhang qian ,lin nan mo gou bi 。
    fen xiang jiang de fa ,shui zai dan zhong fei 。chui gu chen da kuan ,ji ren hu xia wei 。
    shan e hu ke fen ,si sheng he zu hui 。ji heng yu chui tang ,fei bu zhi qian yu 。
    lin yuan yu lv bing ,fei bu zhi shen lv 。wo jin mi jin shen ,shan de shei ren zhi 。
    cheng hu yu she shu ,qiao ning shei cong bi 。nu yan yu bi xi ,chou zhi shei cong mei 。
    qi er xiong xian yue ,rong yan ji qiao cui 。zhi shen xiao han ren ,e xi jin xian zhi 。

    【zhu shi 】:

    qun :

    ①yang qun ;ju ji zai yi qi de qin shou 。《shi jing · xiao ya ·mo yang 》:“shei wei er mo yang ,san bai wei qun 。”②ju ji zai yi qi de ren huo wu 。《huai na zi ·zhu shu 》:“qian ren zhi qun mo jue liang 。”③cheng qun de ;zhong duo de 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“qun gong zi ben xiao 。”④zhong ren 。《liang shu ·liu xian chuan 》:“cong ming te da ,chu lei ba qun 。”⑤tong lei ;chong lei 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“fang yi lei ju ,wu yi qun fen 。”⑥hui ge ;lian ge 。《han shu ·xing fa zhi 》:“bu ren ai ze bu neng qun ,bu neng qun ze bu neng sheng wu ,bu sheng wu ze yang bu zu 。”(yang :gei yang 。)⑦ju ge 。《xun zi ·fei shi er zi 》:“er qun tian xia zhi ying jie 。”

    cao :

    ①zhi chi 。《chu ci ·jiu ge ·guo shang 》:“cao wu ge xi bei xi jia 。”②zhang wo ;kong zhi 。《han fei zi · ding fa 》:“cao sheng sha zhi bing 。”《zhuang zi ·da sheng 》:“wu chang ji hu shang shen zhi yuan ,jin ren cao zhou re shen 。”③cao zuo ;chu li 。liu ji 《yu li zi ·sheng di 》:“chen bu wei neng zao zhou ,er you neng cao zhou 。”④cong shi 。《sun zi ·yong jian 》:“nei wai sao dong ,dai yu dao lu ,bu de cao shi zhe ,qi shi mo jia 。”⑤xun lian ;yan xi 。《san guo yan yi 》di si shi wu hui :“jing zhou shui jun ,jiu bu cao lian 。”⑥zhi dan zou 。hu hun 《hu dai li xie lv song jiang you zeng 》:“shu ke cao qin wu nv ge ,ming zhu shi hu shi tian he 。”⑦cao shou ;pin de 。dong fang shuo 《qi jian ·chen jiang 》:“zheng chen duan ji cao hang xi ,fan li bang er jian rang 。”⑧qin qu ming 。gu you 《ji zi cao 》《yi lan cao 》,jian 《shi ji ·song wei zi shi jia 》。[cao zuo ]lao dong 。《liao zhai zhi yi ·shan hu 》:“zang gu yi mu re bi ,sheng bu gan yan ,wei shen dai mu cao zuo 。”[cao zong ]kong zhi ,zhang wo 。gui you guang 《song jia ding xian ling xu 》:“hou neng cao zong you fa ,fu ban er min bu jing 。”(hou :dui de fang chang guan de zun chen 。)

    bai :

    ①shu ci 。shi de shi bei 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“ji yu yi ,xie yu shi ,chang yu bai 。”(ji :ji shu 。xie :ge 。chang :zeng duo 。)②zhi xu shu ,zhong duo de 。cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“shu mu cong sheng ,bai cao feng mao 。”

    zhang :

    ①liang ci 。chang du chan wei 。shi che wei yi zhang 。《han fei zi ·yu lao 》:“qian zhang zhi di ,yi yi lou zhi xue hui 。”②zhang liang ;ce liang 。《zuo chuan ·xiang gong jiu nian 》:“xun zhang cheng ,shan shou bei 。”③dui lao nian nan zi de zun chen 。《lun yu ·wei zi 》:“yu zhang ren yi zhang he diao 。”(he :dan 。diao :zhu bian nong qi 。)

    qian :

    ①la ;wan 。《han fei zi ·shi guo 》:“xun xi qian ma cao bi er bao suo gong 。”②ke qian de sheng kou 。《zhou li ·tian guan ·zai fu 》:“zhang ji lao li ,wei ji shan suo 、yin shi bin ci zhi sun (sūn)qian 。”(lao li :ji si yong sheng zhi li 。wei ji :chu bei 。sun :bian yan ;fan shi 。)③qian lian ;qian she 。《hou han shu ·liang shang chuan 》:“ci yu duo suo qian ji 。”④ju shu ;yao shu 。song yu 《qiao hun 》:“qian yu su er wu hui 。”[qian jiang ]mian jiang ;sheng che ying la 。wu ceng 《neng gai zhai man lu ·wen gui zi ran 》:“wen zhi suo yi gui dui ou zhe ,wei chu yu zi ran ,fei jia yu qian jiang ye 。”

    lin :

    (yi )①zi shang wang xia kan 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“er jun zhi hou gong lin er xiao chen 。”(chen :zi chen de qian ci 。)②tong zhi ;zhi li 。《han shu ·gong yu chuan 》:“wu di shi lin tian xia ,zun xian yong shi 。”《guo yu ·jin yu wu 》:“gou cong shi hang ye ,lin chang jin guo zhe ,fei ru ji shei ?”③zhi ;dao ;dao da 。li mi 《chen qing biao 》:“zhou si lin men ,ji yu xing huo 。”(zhou si :zhou guan 。)ye yong yu chen dui fang dao lai de jing ci 。《zuo chuan ·xiang gong san nian 》:“qing jun lin zhi 。”④kao jin ;lin jin 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“ping yuan jun jia lou lin min jia 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“ba jiu lin feng 。”tao yuan ming 《gui qu lai xi ci 》:“lin qing liu er fu shi 。”⑤dui zhao fan ben mo fang 。⑥zhi shi jian lin jin ;jiang yao 。《han shu ·han yan shou chuan 》:“lin shang che ,ji li yi ren hou zhi 。”(ji li :ji ma de guan li 。)⑦jian shi 。《shi jing ·da ya ·da ming 》:“shang di lin nv ,mo er er xin 。”(nv :tong “ru ”。er :ni 。) (er )lìn ku ,ku diao si zhe 。《shi ji ·xiao wen di ben ji 》:“gong dian zhong dang lin zhe ,jie yi dan xi ,ge shi wu ju sheng 。”(dan :zao 。ju sheng :gao sheng hao ku 。)《shi shui xin yu ·shang shi 》:“xiao wu shan ling xi ,wang xiao bai ru lin 。”

    nan :

    (yi )nán kun nan ;jian nan 。yu “yi ”xiang dui 。《lao zi 》di er zhang :“gu you mo xiang sheng ,nan yi xiang cheng 。”li bai 《shu dao nan 》:“shu dao zhi nan ,nan yu shang qing tian 。” (er )nàn ①zai nan ;huo huan 。《sun zi ·mou gong 》:“san jun ji huo ju yi ,ze zhu hou zhi nan zhi yi 。”《han fei zi ·wu du 》:“jian jia li bing yi bei nan 。”(li bing :mo kuai bing qi 。)te zhi bing nan ,fan kang huo pan luan 。gu yi 《guo qin lun 》:“yi fu zuo nan er qi miao hui 。”(qi miao :tian zi de zong miao 。hui :hui huai 。)su shi 《chao cuo lun 》:“wei ren ren jun zi hao jie zhi shi ,neng chu shen wei tian xia fan da nan ,yi qiu cheng da gong 。”②yuan chou 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“yi yu zhou wu wei nan 。”(zhou wu :zhou wu wang 。)《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“chu chang yu qin gou nan ,zhan yu han zhong 。”③ze bei ;ze nan 。《meng zi ·li lou xia 》:“yu qin shou you he nan yan ?”you jie wen ;fan bo 。《lun heng ·wen kong 》:“zao nan kong zi ,he shang yu yi ?”wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“bi xie shui ,nan ren ren 。”(ren ren :ning ren ,qiao yan chan mei de xiao ren 。)you bian bo de guan dian ,lun dian 。《han shu ·gao di ji 》:“(han wang )yi wen zhang liang ,liang fa ba nan 。” (san )nuó ①mao cheng de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·xi sang 》:“xi sang you a ,ji xie you nan 。”(a :tong “e ”,rou mei de yang zi 。)②qu zhu yi gui 。hou lai xie zuo “nuo ”。《zhou li ·xia guan ·fang xiang shi 》:“shuai bai li er shi nan ,yi suo shi qu yi 。”

    mo :

    ①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”

    gou :

    ①sui bian ;bu yan su 。《li ji ·qu li shang 》:“lin cai wu gou de ,lin nan wu gou mian 。”②fu ci 。gou ju ;ma hu 。《meng zi ·gao zi shang 》:“suo yu you shen yu sheng zhe ,gu bu wei gou de ye 。”③lian ci 。biao tiao jian huo jia she 。jia ru ;ru guo 。《guo yu ·lu yu shang 》:“gou zhong xin tu min ,zhi sui bu ji ,bi jiang zhi yan 。”(zhong xin :nei xin 。)

    bi :

    ①hui bi ;duo kai 。《zhuang zi ·ke yi 》:“ci jiang hai zhi shi ,bi shi zhi ren ,xian xia zhe zhi suo hao ye 。”(hao :xi hao 。)②rang 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian ·zhi zhi 》:“gao tui bi xian ,jie er ju an 。”③xun ;ya yu 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“jin hai nei wei yi ,tu de ren min zhi zhong bu bi shang yu 。”④fang zhi 。quan de yu 《song bie yuan fan 》:“fei ye gu xiang shou ,bi xian cheng zi si 。”