• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 刀斧俄見尋,根株坐相失。

    “刀斧俄見尋,根株坐相失。”詩句出處:《古意六首》;是唐朝詩人王績的作品。

    幽人在何所,紫巖有仙躅。月下橫寶琴,此外將安欲。
    材抽嶧山幹,徽點昆丘玉。漆抱蛟龍唇,絲纏鳳凰足。
    前彈廣陵罷,後以明光續。百金買一聲,千金傳一曲。
    世無鐘子期,誰知心所屬。
    竹生大夏溪,蒼蒼富奇質。綠葉吟風勁,翠莖犯霄密。
    霜霰封其柯,鵷鸞食其實。寧知軒轅後,更有伶倫出。
    刀斧俄見尋,根株坐相失。裁為十二管,吹作雄雌律。
    有用雖自傷,無心復招疾。不如山上草,離離保終吉。
    寶龜尺二寸,由來宅深水。浮遊五湖內,宛轉三江裡。
    何不深復深,輕然至溱洧。溱洧源流狹,春秋不濡軌。
    漁人遞往還,網罟相縈藟。一朝失運會,刳腸血流死。
    豐骨輸廟堂,鮮腴藉籩簋。棄置誰怨尤,自我招此否。
    馀靈寄明卜,復來欽所履。
    松生北巖下,由來人徑絕。佈葉捎雲煙,插根擁巖穴。
    自言生得地,獨負凌雲潔。何時畏斤斧,幾度經霜雪。
    風驚西北枝,雹隕東南節。不知歲月久,稍覺枝幹折。
    藤蘿上下碎,枝幹縱橫裂。行當糜爛盡,坐共灰塵滅。
    寧關匠石顧,豈為王孫折。盛衰自有時,聖賢未嘗屑。
    寄言悠悠者,無為嗟大耋。
    桂樹何蒼蒼,秋來花更芳。自言歲寒性,不知露與霜。
    幽人重其德,徙植臨前堂。連拳八九樹,偃蹇二三行。
    枝枝自相糾,葉葉還相當。去來雙鴻鵠,棲息兩鴛鴦。
    榮蔭誠不厚,斤斧亦勿傷。赤心許君時,此意那可忘。
    彩鳳欲將歸,提羅出郊訪。羅張大澤已,鳳入重雲颺。
    朝棲昆閬木,夕飲蓬壺漲。問鳳那遠飛,賢君坐相望。
    鳳言荷深德,微禽安足尚。但使雛卵全,無令矰繳放。
    皇臣力牧舉,帝樂簫韶暢。自有來巢時,明年阿閣上。

    【註釋】:

    刀:

    ①兵器名。《三國志· 吳書·吳主傳》:“於安平之世而刀劍不離於身。”②用來切、割、砍、削的工具。《論語·陽貨》:“割雞焉用牛刀。”③古錢幣名。形狀像刀。《荀子· 富國》:“厚刀佈之斂以奪之財。”④小船。《詩經·衛風·河廣》:“誰謂河廣? 曾不容刀。”⑤量詞。紙張計算單位。通常以一百張為一刀。沈榜《宛署雜記·鄉試》:“包裹紙十刀。”

    斧:

    ①砍木工具。斧子;斧頭。《詩經·豳風·伐柯》:“伐柯如何? 匪斧不克。取妻如何? 匪媒不得。”(柯:斧柄。匪:非。克:能。取:同“娶”。)②後人常用“斧柯”喻指媒人。朱鼎《玉臺記·議婚》:“潤玉年已及笄(jī),要覓一婿,斧柯之任,相屬(zhǔ)何如?”(及笄:到瞭加簪的年齡;古代女子一般十五歲結發加簪,二十歲出嫁。屬:委托。)③古代的兵器。《國語·晉語八》:“偃也以斧鉞從於張孟。”④殺人的刑具。佚名《鳴鳳記·楊公劾奸》:“一封奏九重,知他聽否,我楊繼盛的斧鑕(zhì)囹圉(líng yǔ)都在這遭。”(九重:宮禁,指皇帝所居處。斧鑕:指被殺;鑕,鍘刀座。囹圉:牢獄。)⑤斧節,皇帝賜予臣下作為執法的權威。《漢書·王䜣傳》:“繡衣禦史暴勝之使持斧逐捕盜賊。”(繡衣禦史:披繡衣的禦史。)⑥用斧砍。曹操《苦寒行》:“擔囊行取薪,斧冰持作糜。”⑦敬辭,請別人改文章。沈起鳳《諧鐸·窮士扶乩(jī)》:“仆有拙稿一卷,願呈斧削。”⑧黑白相間的斧形圖案。《禮記·檀弓上》:“加斧於槨上。”

    俄:

    ①時間極短;突然;頃刻;片刻。《莊子·齊物論》:“俄然覺。”(覺:醒。)《聊齋志異·促織》:“俄見小蟲躍起。”②傾斜。張衡《歸田賦》:“於時曜霞俄景。”《詩經·小雅·賓之初筵》:“側弁(biàn)之俄。”(歪戴著的帽子傾斜到一邊。)③通“峨”。高聳。揚雄《羽獵賦》:“俄軒冕。”[俄而]也作“俄爾”。時間極短,突然。《莊子·大宗師》:“俄而子輿有病,子祀往問之。”(問:問候。)《晉書·五行志下》:“有一馬尾有燒狀……俄爾不見。”

    見:

    (一)①看;看到。《詩經·小雅·何人斯》:“我聞其聲,不見其身。”《戰國策·楚策四》:“見兔而顧犬。”《石鐘山記》:“事不目見耳聞,而臆斷有無,可乎?”②拜見;謁見。《墨子·公輸》:“子墨子見王。”③會見。《史記·項羽本紀》:“項伯即入見沛公。”白居易《琵琶行》:“移船相近邀相見。”④見解;見識。《晉書·王渾傳》:“敢陳愚見。”⑤表示被動,相當於“被”。《史記·屈原賈生列傳》:“信而見疑,忠而被謗,能無怨乎?”《楚辭·漁父》:“舉世皆濁而我獨清,眾人皆醉而我獨醒,是以見放。”(放:放逐。)⑥放在動詞前,有稱代自我作用。王安石《答司馬諫議書》:“冀君實或見恕也。”李密《陳情表》:“生孩六月,慈父見背。” (二)xiàn ①顯露;出現。《敕勒歌》:“天蒼蒼,野茫茫,風吹草低見牛羊。”②介紹;引見。《墨子·公輸》:“胡不見我於王?”(胡:為何。)③現成的。《史記·項羽本紀》:“軍無見糧。”

    尋:

    ①[量]古代長度單位。八尺為一尋。劉禹錫《西塞山懷古》:“千~鐵鎖沉江底,一片降幡出石頭。”②[動]尋找。陶淵明《桃花源記》:“太守即遣人隨其往,~向所志。”③[動]重溫。《公羊傳·成公三年》:“聘而言盟者,~舊盟也。”④[動]用,使用。劉向《說苑·敬慎》:“青青不伐,將~斧柯。”⑤[副]不久。李密《陳情表》:“詔書特下,拜臣郎中;~蒙國恩,除臣洗馬。”⑥[尋常] 1.[量]長度單位。八尺為尋,兩尋為常。“尋常”指不長,或不寬。《韓非子·五蠹》:“佈帛~~,庸人不釋。”2. [形]普通,一般。劉禹錫《烏衣巷》:“舊時王謝堂前燕,飛入~~百姓傢。”

    株:

    ①露出地面的樹根。《韓非子·五蠹(dù)》:“田中有株,兔走觸株,折頸而死。”(五蠹:五害。走:跑。)②泛指草木。《易林·觀之巽》:“澤枯無魚,山童無株。”(童:禿。)③牽連;連累。張溥《五人墓碑記》:“卒以吾郡之發憤一擊,不敢復有株治。”(治:懲處。)④量詞。用於樹木,《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“成都有桑八百株。”

    坐:

    ①坐。古人席地而坐;兩膝著地;臀部放在腳跟上。《左傳·宣公二年》:“坐而假寐。”《呂氏春秋·離俗》:“終日坐,不自快。”②座位。後來寫作“座”。《韓非子·外儲說左上》:“鄭人有且置履者,先自度其足而置之其坐。”《史記·項羽本紀》:“請以舞劍,因擊沛公於坐。”又比喻容易,不費力。《孟子·離婁下》:“天之高也,星辰之遠也,茍求其敵,千歲之日至,可坐而致也。”(日至:指冬至。)③據守;堅守。《左傳·桓公十二年》:“楚人坐其北門。”④訴訟人對質;對證。《左傳·僖公二十八年》:“莊子為坐。”(莊子:人名。)⑤犯罪;囚犯……獲罪。《晏子春秋·雜下》:“王曰:‘何坐?’曰:‘坐盜’”《史記·魏其武安侯列傳》:“數歲,坐法去官,傢居長安。”也指判罪,定罪。《漢書·霍光傳》:“敢有毀者,坐之!”⑥徒然;白白地。李白《蜀道難》:“以手撫膺坐長嘆。”⑦因為;由於。古詩《陌上桑》:“來歸相怨怒,但坐觀羅敷。”(羅敷:美女名。)杜牧《山行》:“停車坐愛楓林晚。”⑧居住;停留。歸莊《黃孝子傳》:“父子坐旅中倘怳(tǎng huǎng)累月,因留過歲。”(惝怳:失意。累:數。)

    相:

    (一)①互相;相互。《左傳·隱公元年》:“不及黃泉,無相見也。”②遞相;一方對另一方有所動作。《呂氏春秋·疑似》:“為高葆禱於璐,置鼓其上,遠近相聞。”③質地;實質。劉峻《辯命論》:“昔之玉質金相,英髦秀達,皆擯斥於當年,韞(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊傑。韞:藏。)[相對]相向。元稹《與李十二夜飲》:“寒夜燈前賴酒壺,與君相對興(xìng)猶孤。”(二)xiàng ①察看;仔細看。《詩經·大雅·公劉》:“相其陰陽,觀其流泉。”②占視。迷信者看外形而斷定人與事的吉兇禍福。《荀子·非相》:“相人之形狀顏色,而知其吉兇妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相雖善而心術惡。”④輔佐;扶助。《論語·季氏》:“今由與求也,相夫子。”⑤官名。1. 輔佐君主掌管國事的最高官吏。《史記·魏世傢》:“傢貧則思良妻,國亂則思賢相。”2.漢代另指諸侯國的實際執政者,地位相當於郡太守。《後漢書·張衡傳》:“永和初,出為河間相。”又使為相。《續資治通鑒長編·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彥博、富弼,意甚自得。”⑥司儀贊禮者。《淮南子·主術》:“口能言而行人稱辭,足能行而相者先導。”(行人:古時的外交官。)⑦選擇。王實甫《西廂記》第五本第四折:“自古相女配夫,新狀元花生滿路。”

    失:

    ①失去;丟掉;喪失。《論語·陽貨》:“既得之,患失之。”②耽誤;錯過。《莊子·田子方》:“吾終身與汝,交一臂而失之。”(與:贊許。交一臂:指擦肩而過。)③未能達到目的。《世說新語·雅量》:“殷(仲堪)悵然自失。”④控制不好;未能把住。《左傳· 宣公十年》:“某氏之守臣某,失守宗廟。”⑤迷失;找不著。《韓非子·解老》:“使失路者而肯聽習問知,即不成迷也。”⑥錯誤;過失。《大戴禮·保傅》:“失之毫厘,差之千裡。”⑦消失;不見。李白《夢遊天姥吟留別》:“惟覺時之枕席,失向來之煙霞。”(覺:醒。向來:原來。)⑧違背。文天祥《指南錄後序》:“予自度不得脫,則直前詬(gòu)虜帥失信。”(直前:徑直上前。詬:責備。虜:敵人。)⑨離開。曹丕《與吳質書》:“昔日遊處,行則連輿,止則接席,何曾須臾相失。”⑩改變常態。蔡琰《悲憤詩》:“兒呼母兮號失聲,我掩耳兮不忍聽。”(號:哭號。)


  • 刀斧俄见寻,根株坐相失。

    “刀斧俄见寻,根株坐相失。”诗句出处:《古意六首》;是唐朝诗人王绩的作品。

    幽人在何所,紫岩有仙躅。月下横宝琴,此外将安欲。
    材抽峄山干,徽点昆丘玉。漆抱蛟龙唇,丝缠凤凰足。
    前弹广陵罢,后以明光续。百金买一声,千金传一曲。
    世无钟子期,谁知心所属。
    竹生大夏溪,苍苍富奇质。绿叶吟风劲,翠茎犯霄密。
    霜霰封其柯,鹓鸾食其实。宁知轩辕后,更有伶伦出。
    刀斧俄见寻,根株坐相失。裁为十二管,吹作雄雌律。
    有用虽自伤,无心复招疾。不如山上草,离离保终吉。
    宝龟尺二寸,由来宅深水。浮游五湖内,宛转三江里。
    何不深复深,轻然至溱洧。溱洧源流狭,春秋不濡轨。
    渔人递往还,网罟相萦藟。一朝失运会,刳肠血流死。
    丰骨输庙堂,鲜腴藉笾簋。弃置谁怨尤,自我招此否。
    馀灵寄明卜,复来钦所履。
    松生北岩下,由来人径绝。布叶捎云烟,插根拥岩穴。
    自言生得地,独负凌云洁。何时畏斤斧,几度经霜雪。
    风惊西北枝,雹陨东南节。不知岁月久,稍觉枝干折。
    藤萝上下碎,枝干纵横裂。行当糜烂尽,坐共灰尘灭。
    宁关匠石顾,岂为王孙折。盛衰自有时,圣贤未尝屑。
    寄言悠悠者,无为嗟大耋。
    桂树何苍苍,秋来花更芳。自言岁寒性,不知露与霜。
    幽人重其德,徙植临前堂。连拳八九树,偃蹇二三行。
    枝枝自相纠,叶叶还相当。去来双鸿鹄,栖息两鸳鸯。
    荣荫诚不厚,斤斧亦勿伤。赤心许君时,此意那可忘。
    彩凤欲将归,提罗出郊访。罗张大泽已,凤入重云飏。
    朝栖昆阆木,夕饮蓬壶涨。问凤那远飞,贤君坐相望。
    凤言荷深德,微禽安足尚。但使雏卵全,无令矰缴放。
    皇臣力牧举,帝乐箫韶畅。自有来巢时,明年阿阁上。

    【注释】:

    刀:

    ①兵器名。《三国志· 吴书·吴主传》:“于安平之世而刀剑不离于身。”②用来切、割、砍、削的工具。《论语·阳货》:“割鸡焉用牛刀。”③古钱币名。形状像刀。《荀子· 富国》:“厚刀布之敛以夺之财。”④小船。《诗经·卫风·河广》:“谁谓河广? 曾不容刀。”⑤量词。纸张计算单位。通常以一百张为一刀。沈榜《宛署杂记·乡试》:“包裹纸十刀。”

    斧:

    ①砍木工具。斧子;斧头。《诗经·豳风·伐柯》:“伐柯如何? 匪斧不克。取妻如何? 匪媒不得。”(柯:斧柄。匪:非。克:能。取:同“娶”。)②后人常用“斧柯”喻指媒人。朱鼎《玉台记·议婚》:“润玉年已及笄(jī),要觅一婿,斧柯之任,相属(zhǔ)何如?”(及笄:到了加簪的年龄;古代女子一般十五岁结发加簪,二十岁出嫁。属:委托。)③古代的兵器。《国语·晋语八》:“偃也以斧钺从于张孟。”④杀人的刑具。佚名《鸣凤记·杨公劾奸》:“一封奏九重,知他听否,我杨继盛的斧锧(zhì)囹圉(líng yǔ)都在这遭。”(九重:宫禁,指皇帝所居处。斧锧:指被杀;锧,铡刀座。囹圉:牢狱。)⑤斧节,皇帝赐予臣下作为执法的权威。《汉书·王䜣传》:“绣衣御史暴胜之使持斧逐捕盗贼。”(绣衣御史:披绣衣的御史。)⑥用斧砍。曹操《苦寒行》:“担囊行取薪,斧冰持作糜。”⑦敬辞,请别人改文章。沈起凤《谐铎·穷士扶乩(jī)》:“仆有拙稿一卷,愿呈斧削。”⑧黑白相间的斧形图案。《礼记·檀弓上》:“加斧于椁上。”

    俄:

    ①时间极短;突然;顷刻;片刻。《庄子·齐物论》:“俄然觉。”(觉:醒。)《聊斋志异·促织》:“俄见小虫跃起。”②倾斜。张衡《归田赋》:“于时曜霞俄景。”《诗经·小雅·宾之初筵》:“侧弁(biàn)之俄。”(歪戴着的帽子倾斜到一边。)③通“峨”。高耸。扬雄《羽猎赋》:“俄轩冕。”[俄而]也作“俄尔”。时间极短,突然。《庄子·大宗师》:“俄而子舆有病,子祀往问之。”(问:问候。)《晋书·五行志下》:“有一马尾有烧状……俄尔不见。”

    见:

    (一)①看;看到。《诗经·小雅·何人斯》:“我闻其声,不见其身。”《战国策·楚策四》:“见兔而顾犬。”《石钟山记》:“事不目见耳闻,而臆断有无,可乎?”②拜见;谒见。《墨子·公输》:“子墨子见王。”③会见。《史记·项羽本纪》:“项伯即入见沛公。”白居易《琵琶行》:“移船相近邀相见。”④见解;见识。《晋书·王浑传》:“敢陈愚见。”⑤表示被动,相当于“被”。《史记·屈原贾生列传》:“信而见疑,忠而被谤,能无怨乎?”《楚辞·渔父》:“举世皆浊而我独清,众人皆醉而我独醒,是以见放。”(放:放逐。)⑥放在动词前,有称代自我作用。王安石《答司马谏议书》:“冀君实或见恕也。”李密《陈情表》:“生孩六月,慈父见背。” (二)xiàn ①显露;出现。《敕勒歌》:“天苍苍,野茫茫,风吹草低见牛羊。”②介绍;引见。《墨子·公输》:“胡不见我于王?”(胡:为何。)③现成的。《史记·项羽本纪》:“军无见粮。”

    寻:

    ①[量]古代长度单位。八尺为一寻。刘禹锡《西塞山怀古》:“千~铁锁沉江底,一片降幡出石头。”②[动]寻找。陶渊明《桃花源记》:“太守即遣人随其往,~向所志。”③[动]重温。《公羊传·成公三年》:“聘而言盟者,~旧盟也。”④[动]用,使用。刘向《说苑·敬慎》:“青青不伐,将~斧柯。”⑤[副]不久。李密《陈情表》:“诏书特下,拜臣郎中;~蒙国恩,除臣洗马。”⑥[寻常] 1.[量]长度单位。八尺为寻,两寻为常。“寻常”指不长,或不宽。《韩非子·五蠹》:“布帛~~,庸人不释。”2. [形]普通,一般。刘禹锡《乌衣巷》:“旧时王谢堂前燕,飞入~~百姓家。”

    株:

    ①露出地面的树根。《韩非子·五蠹(dù)》:“田中有株,兔走触株,折颈而死。”(五蠹:五害。走:跑。)②泛指草木。《易林·观之巽》:“泽枯无鱼,山童无株。”(童:秃。)③牵连;连累。张溥《五人墓碑记》:“卒以吾郡之发愤一击,不敢复有株治。”(治:惩处。)④量词。用于树木,《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“成都有桑八百株。”

    坐:

    ①坐。古人席地而坐;两膝着地;臀部放在脚跟上。《左传·宣公二年》:“坐而假寐。”《吕氏春秋·离俗》:“终日坐,不自快。”②座位。后来写作“座”。《韩非子·外储说左上》:“郑人有且置履者,先自度其足而置之其坐。”《史记·项羽本纪》:“请以舞剑,因击沛公于坐。”又比喻容易,不费力。《孟子·离娄下》:“天之高也,星辰之远也,苟求其敌,千岁之日至,可坐而致也。”(日至:指冬至。)③据守;坚守。《左传·桓公十二年》:“楚人坐其北门。”④诉讼人对质;对证。《左传·僖公二十八年》:“庄子为坐。”(庄子:人名。)⑤犯罪;囚犯……获罪。《晏子春秋·杂下》:“王曰:‘何坐?’曰:‘坐盗’”《史记·魏其武安侯列传》:“数岁,坐法去官,家居长安。”也指判罪,定罪。《汉书·霍光传》:“敢有毁者,坐之!”⑥徒然;白白地。李白《蜀道难》:“以手抚膺坐长叹。”⑦因为;由于。古诗《陌上桑》:“来归相怨怒,但坐观罗敷。”(罗敷:美女名。)杜牧《山行》:“停车坐爱枫林晚。”⑧居住;停留。归庄《黄孝子传》:“父子坐旅中倘怳(tǎng huǎng)累月,因留过岁。”(惝怳:失意。累:数。)

    相:

    (一)①互相;相互。《左传·隐公元年》:“不及黄泉,无相见也。”②递相;一方对另一方有所动作。《吕氏春秋·疑似》:“为高葆祷于璐,置鼓其上,远近相闻。”③质地;实质。刘峻《辩命论》:“昔之玉质金相,英髦秀达,皆摈斥于当年,韫(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊杰。韫:藏。)[相对]相向。元稹《与李十二夜饮》:“寒夜灯前赖酒壶,与君相对兴(xìng)犹孤。”(二)xiàng ①察看;仔细看。《诗经·大雅·公刘》:“相其阴阳,观其流泉。”②占视。迷信者看外形而断定人与事的吉凶祸福。《荀子·非相》:“相人之形状颜色,而知其吉凶妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相虽善而心术恶。”④辅佐;扶助。《论语·季氏》:“今由与求也,相夫子。”⑤官名。1. 辅佐君主掌管国事的最高官吏。《史记·魏世家》:“家贫则思良妻,国乱则思贤相。”2.汉代另指诸侯国的实际执政者,地位相当于郡太守。《后汉书·张衡传》:“永和初,出为河间相。”又使为相。《续资治通鉴长编·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彦博、富弼,意甚自得。”⑥司仪赞礼者。《淮南子·主术》:“口能言而行人称辞,足能行而相者先导。”(行人:古时的外交官。)⑦选择。王实甫《西厢记》第五本第四折:“自古相女配夫,新状元花生满路。”

    失:

    ①失去;丢掉;丧失。《论语·阳货》:“既得之,患失之。”②耽误;错过。《庄子·田子方》:“吾终身与汝,交一臂而失之。”(与:赞许。交一臂:指擦肩而过。)③未能达到目的。《世说新语·雅量》:“殷(仲堪)怅然自失。”④控制不好;未能把住。《左传· 宣公十年》:“某氏之守臣某,失守宗庙。”⑤迷失;找不着。《韩非子·解老》:“使失路者而肯听习问知,即不成迷也。”⑥错误;过失。《大戴礼·保傅》:“失之毫厘,差之千里。”⑦消失;不见。李白《梦游天姥吟留别》:“惟觉时之枕席,失向来之烟霞。”(觉:醒。向来:原来。)⑧违背。文天祥《指南录后序》:“予自度不得脱,则直前诟(gòu)虏帅失信。”(直前:径直上前。诟:责备。虏:敌人。)⑨离开。曹丕《与吴质书》:“昔日游处,行则连舆,止则接席,何曾须臾相失。”⑩改变常态。蔡琰《悲愤诗》:“儿呼母兮号失声,我掩耳兮不忍听。”(号:哭号。)


  • dao fu e jian xun ,gen zhu zuo xiang shi 。

    “dao fu e jian xun ,gen zhu zuo xiang shi 。”shi gou chu chu :《gu yi liu shou 》;shi tang chao shi ren wang ji de zuo pin 。

    you ren zai he suo ,zi yan you xian zhu 。yue xia heng bao qin ,ci wai jiang an yu 。
    cai chou yi shan gan ,hui dian kun qiu yu 。qi bao jiao long chun ,si chan feng huang zu 。
    qian dan an ling ba ,hou yi ming guang xu 。bai jin mai yi sheng ,qian jin chuan yi qu 。
    shi mo zhong zi ji ,shei zhi xin suo shu 。
    zhu sheng da xia xi ,cang cang fu ji zhi 。lu xie yin feng jin ,cui jing fan xiao mi 。
    shuang xian feng ji ke ,yuan luan shi ji shi 。ning zhi xuan yuan hou ,geng you ling lun chu 。
    dao fu e jian xun ,gen zhu zuo xiang shi 。cai wei shi er guan ,chui zuo xiong ci lv 。
    you yong sui zi shang ,mo xin fu qiao ji 。bu ru shan shang cao ,li li bao zhong ji 。
    bao gui che er cun ,you lai zhai shen shui 。fu you wu hu nei ,wan zhuai san jiang li 。
    he bu shen fu shen ,qing ran zhi qin wei 。qin wei yuan liu xia ,chun qiu bu ru gui 。
    yu ren di wang hai ,wang gu xiang ying lei 。yi chao shi yun hui ,ku chang xie liu si 。
    feng gu shu miao tang ,xian yu ji bian gui 。qi zhi shei yuan you ,zi wo qiao ci fou 。
    yu ling ji ming bo ,fu lai qin suo lv 。
    song sheng bei yan xia ,you lai ren jing jue 。bu xie shao yun yan ,cha gen yong yan xue 。
    zi yan sheng de de ,du fu ling yun jie 。he shi wei jin fu ,ji du jing shuang xue 。
    feng jing xi bei zhi ,bao yun dong na jie 。bu zhi sui yue jiu ,shao jiao zhi gan she 。
    teng luo shang xia sui ,zhi gan zong heng lie 。hang dang mei lan jin ,zuo gong hui chen mie 。
    ning guan jiang dan gu ,qi wei wang sun she 。cheng cui zi you shi ,sheng xian wei chang xie 。
    ji yan you you zhe ,mo wei jie da die 。
    gui shu he cang cang ,qiu lai hua geng fang 。zi yan sui han xing ,bu zhi lou yu shuang 。
    you ren chong ji de ,xi zhi lin qian tang 。lian quan ba jiu shu ,yan jian er san hang 。
    zhi zhi zi xiang jiu ,xie xie hai xiang dang 。qu lai shuang hong gu ,qi xi liang yuan yang 。
    rong yin cheng bu hou ,jin fu yi wu shang 。chi xin hu jun shi ,ci yi na ke wang 。
    cai feng yu jiang gui ,di luo chu jiao fang 。luo zhang da ze yi ,feng ru chong yun yang 。
    chao qi kun lang mu ,xi yin peng hu zhang 。wen feng na yuan fei ,xian jun zuo xiang wang 。
    feng yan he shen de ,wei qin an zu shang 。dan shi chu luan quan ,mo ling zeng jiao fang 。
    huang chen li mu ju ,di le xiao shao chang 。zi you lai chao shi ,ming nian a ge shang 。

    【zhu shi 】:

    dao :

    ①bing qi ming 。《san guo zhi · wu shu ·wu zhu chuan 》:“yu an ping zhi shi er dao jian bu li yu shen 。”②yong lai qie 、ge 、kan 、xiao de gong ju 。《lun yu ·yang huo 》:“ge ji yan yong niu dao 。”③gu qian bi ming 。xing zhuang xiang dao 。《xun zi · fu guo 》:“hou dao bu zhi lian yi duo zhi cai 。”④xiao chuan 。《shi jing ·wei feng ·he an 》:“shei wei he an ? ceng bu rong dao 。”⑤liang ci 。zhi zhang ji suan chan wei 。tong chang yi yi bai zhang wei yi dao 。shen bang 《wan shu za ji ·xiang shi 》:“bao guo zhi shi dao 。”

    fu :

    ①kan mu gong ju 。fu zi ;fu tou 。《shi jing ·bin feng ·fa ke 》:“fa ke ru he ? fei fu bu ke 。qu qi ru he ? fei mei bu de 。”(ke :fu bing 。fei :fei 。ke :neng 。qu :tong “qu ”。)②hou ren chang yong “fu ke ”yu zhi mei ren 。zhu ding 《yu tai ji ·yi hun 》:“run yu nian yi ji ji (jī),yao mi yi xu ,fu ke zhi ren ,xiang shu (zhǔ)he ru ?”(ji ji :dao le jia zan de nian ling ;gu dai nv zi yi ban shi wu sui jie fa jia zan ,er shi sui chu jia 。shu :wei tuo 。)③gu dai de bing qi 。《guo yu ·jin yu ba 》:“yan ye yi fu yue cong yu zhang meng 。”④sha ren de xing ju 。yi ming 《ming feng ji ·yang gong he jian 》:“yi feng zou jiu chong ,zhi ta ting fou ,wo yang ji cheng de fu zhi (zhì)ling yu (líng yǔ)dou zai zhe zao 。”(jiu chong :gong jin ,zhi huang di suo ju chu 。fu zhi :zhi bei sha ;zhi ,zha dao zuo 。ling yu :lao yu 。)⑤fu jie ,huang di ci yu chen xia zuo wei zhi fa de quan wei 。《han shu ·wang 䜣chuan 》:“xiu yi yu shi bao sheng zhi shi chi fu zhu bu dao zei 。”(xiu yi yu shi :pi xiu yi de yu shi 。)⑥yong fu kan 。cao cao 《ku han hang 》:“dan nang hang qu xin ,fu bing chi zuo mei 。”⑦jing ci ,qing bie ren gai wen zhang 。shen qi feng 《xie duo ·qiong shi fu ji (jī)》:“pu you zhuo gao yi juan ,yuan cheng fu xiao 。”⑧hei bai xiang jian de fu xing tu an 。《li ji ·tan gong shang 》:“jia fu yu guo shang 。”

    e :

    ①shi jian ji duan ;tu ran ;qing ke ;pian ke 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“e ran jiao 。”(jiao :xing 。)《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“e jian xiao chong yue qi 。”②qing xie 。zhang heng 《gui tian fu 》:“yu shi yao xia e jing 。”《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“ce bian (biàn)zhi e 。”(wai dai zhao de mao zi qing xie dao yi bian 。)③tong “e ”。gao song 。yang xiong 《yu lie fu 》:“e xuan mian 。”[e er ]ye zuo “e er ”。shi jian ji duan ,tu ran 。《zhuang zi ·da zong shi 》:“e er zi yu you bing ,zi si wang wen zhi 。”(wen :wen hou 。)《jin shu ·wu hang zhi xia 》:“you yi ma wei you shao zhuang ……e er bu jian 。”

    jian :

    (yi )①kan ;kan dao 。《shi jing ·xiao ya ·he ren si 》:“wo wen ji sheng ,bu jian ji shen 。”《zhan guo ce ·chu ce si 》:“jian tu er gu quan 。”《dan zhong shan ji 》:“shi bu mu jian er wen ,er yi duan you mo ,ke hu ?”②bai jian ;ye jian 。《mo zi ·gong shu 》:“zi mo zi jian wang 。”③hui jian 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang bai ji ru jian pei gong 。”bai ju yi 《pi pa hang 》:“yi chuan xiang jin yao xiang jian 。”④jian jie ;jian shi 。《jin shu ·wang hun chuan 》:“gan chen yu jian 。”⑤biao shi bei dong ,xiang dang yu “bei ”。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“xin er jian yi ,zhong er bei bang ,neng mo yuan hu ?”《chu ci ·yu fu 》:“ju shi jie zhuo er wo du qing ,zhong ren jie zui er wo du xing ,shi yi jian fang 。”(fang :fang zhu 。)⑥fang zai dong ci qian ,you chen dai zi wo zuo yong 。wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“ji jun shi huo jian shu ye 。”li mi 《chen qing biao 》:“sheng hai liu yue ,ci fu jian bei 。” (er )xiàn ①xian lou ;chu xian 。《chi le ge 》:“tian cang cang ,ye mang mang ,feng chui cao di jian niu yang 。”②jie shao ;yin jian 。《mo zi ·gong shu 》:“hu bu jian wo yu wang ?”(hu :wei he 。)③xian cheng de 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jun mo jian liang 。”

    xun :

    ①[liang ]gu dai chang du chan wei 。ba che wei yi xun 。liu yu xi 《xi sai shan huai gu 》:“qian ~tie suo chen jiang de ,yi pian jiang fan chu dan tou 。”②[dong ]xun zhao 。tao yuan ming 《tao hua yuan ji 》:“tai shou ji qian ren sui ji wang ,~xiang suo zhi 。”③[dong ]chong wen 。《gong yang chuan ·cheng gong san nian 》:“pin er yan meng zhe ,~jiu meng ye 。”④[dong ]yong ,shi yong 。liu xiang 《shui yuan ·jing shen 》:“qing qing bu fa ,jiang ~fu ke 。”⑤[fu ]bu jiu 。li mi 《chen qing biao 》:“zhao shu te xia ,bai chen lang zhong ;~meng guo en ,chu chen xi ma 。”⑥[xun chang ] 1.[liang ]chang du chan wei 。ba che wei xun ,liang xun wei chang 。“xun chang ”zhi bu chang ,huo bu kuan 。《han fei zi ·wu du 》:“bu bo ~~,yong ren bu shi 。”2. [xing ]pu tong ,yi ban 。liu yu xi 《wu yi hang 》:“jiu shi wang xie tang qian yan ,fei ru ~~bai xing jia 。”

    zhu :

    ①lou chu de mian de shu gen 。《han fei zi ·wu du (dù)》:“tian zhong you zhu ,tu zou chu zhu ,she geng er si 。”(wu du :wu hai 。zou :pao 。)②fan zhi cao mu 。《yi lin ·guan zhi xun 》:“ze ku mo yu ,shan tong mo zhu 。”(tong :tu 。)③qian lian ;lian lei 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“cu yi wu jun zhi fa fen yi ji ,bu gan fu you zhu zhi 。”(zhi :cheng chu 。)④liang ci 。yong yu shu mu ,《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“cheng dou you sang ba bai zhu 。”

    zuo :

    ①zuo 。gu ren xi de er zuo ;liang xi zhao de ;tun bu fang zai jiao gen shang 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“zuo er jia mei 。”《lv shi chun qiu ·li su 》:“zhong ri zuo ,bu zi kuai 。”②zuo wei 。hou lai xie zuo “zuo ”。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“zheng ren you ju zhi lv zhe ,xian zi du ji zu er zhi zhi ji zuo 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“qing yi wu jian ,yin ji pei gong yu zuo 。”you bi yu rong yi ,bu fei li 。《meng zi ·li lou xia 》:“tian zhi gao ye ,xing chen zhi yuan ye ,gou qiu ji di ,qian sui zhi ri zhi ,ke zuo er zhi ye 。”(ri zhi :zhi dong zhi 。)③ju shou ;jian shou 。《zuo chuan ·huan gong shi er nian 》:“chu ren zuo ji bei men 。”④su song ren dui zhi ;dui zheng 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“zhuang zi wei zuo 。”(zhuang zi :ren ming 。)⑤fan zui ;qiu fan ……huo zui 。《yan zi chun qiu ·za xia 》:“wang yue :‘he zuo ?’yue :‘zuo dao ’”《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“shu sui ,zuo fa qu guan ,jia ju chang an 。”ye zhi pan zui ,ding zui 。《han shu ·huo guang chuan 》:“gan you hui zhe ,zuo zhi !”⑥tu ran ;bai bai de 。li bai 《shu dao nan 》:“yi shou fu ying zuo chang tan 。”⑦yin wei ;you yu 。gu shi 《mo shang sang 》:“lai gui xiang yuan nu ,dan zuo guan luo fu 。”(luo fu :mei nv ming 。)du mu 《shan hang 》:“ting che zuo ai feng lin wan 。”⑧ju zhu ;ting liu 。gui zhuang 《huang xiao zi chuan 》:“fu zi zuo lv zhong chang huang (tǎng huǎng)lei yue ,yin liu guo sui 。”(chang huang :shi yi 。lei :shu 。)

    xiang :

    (yi )①hu xiang ;xiang hu 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“bu ji huang quan ,mo xiang jian ye 。”②di xiang ;yi fang dui ling yi fang you suo dong zuo 。《lv shi chun qiu ·yi shi 》:“wei gao bao dao yu lu ,zhi gu ji shang ,yuan jin xiang wen 。”③zhi de ;shi zhi 。liu jun 《bian ming lun 》:“xi zhi yu zhi jin xiang ,ying mao xiu da ,jie bin chi yu dang nian ,yun (yùn)ji cai er mo yong 。”(mao :jun jie 。yun :cang 。)[xiang dui ]xiang xiang 。yuan zhen 《yu li shi er ye yin 》:“han ye deng qian lai jiu hu ,yu jun xiang dui xing (xìng)you gu 。”(er )xiàng ①cha kan ;zai xi kan 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“xiang ji yin yang ,guan ji liu quan 。”②zhan shi 。mi xin zhe kan wai xing er duan ding ren yu shi de ji xiong huo fu 。《xun zi ·fei xiang 》:“xiang ren zhi xing zhuang yan se ,er zhi ji ji xiong yao xiang 。”③xiang mao ;xing mao 。《xun zi ·fei xiang 》:“xing xiang sui shan er xin shu e 。”④fu zuo ;fu zhu 。《lun yu ·ji shi 》:“jin you yu qiu ye ,xiang fu zi 。”⑤guan ming 。1. fu zuo jun zhu zhang guan guo shi de zui gao guan li 。《shi ji ·wei shi jia 》:“jia pin ze sai liang qi ,guo luan ze sai xian xiang 。”2.han dai ling zhi zhu hou guo de shi ji zhi zheng zhe ,de wei xiang dang yu jun tai shou 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“yong he chu ,chu wei he jian xiang 。”you shi wei xiang 。《xu zi zhi tong jian chang bian ·song ren zong zhi he er nian 》:“di xin xiang wen yan bo 、fu bi ,yi shen zi de 。”⑥si yi zan li zhe 。《huai na zi ·zhu shu 》:“kou neng yan er hang ren chen ci ,zu neng hang er xiang zhe xian dao 。”(hang ren :gu shi de wai jiao guan 。)⑦shua ze 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di wu ben di si she :“zi gu xiang nv pei fu ,xin zhuang yuan hua sheng man lu 。”

    shi :

    ①shi qu ;diu diao ;sang shi 。《lun yu ·yang huo 》:“ji de zhi ,huan shi zhi 。”②dan wu ;cuo guo 。《zhuang zi ·tian zi fang 》:“wu zhong shen yu ru ,jiao yi bei er shi zhi 。”(yu :zan hu 。jiao yi bei :zhi ca jian er guo 。)③wei neng da dao mu de 。《shi shui xin yu ·ya liang 》:“yan (zhong kan )chang ran zi shi 。”④kong zhi bu hao ;wei neng ba zhu 。《zuo chuan · xuan gong shi nian 》:“mou shi zhi shou chen mou ,shi shou zong miao 。”⑤mi shi ;zhao bu zhao 。《han fei zi ·jie lao 》:“shi shi lu zhe er ken ting xi wen zhi ,ji bu cheng mi ye 。”⑥cuo wu ;guo shi 。《da dai li ·bao fu 》:“shi zhi hao li ,cha zhi qian li 。”⑦xiao shi ;bu jian 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“wei jiao shi zhi zhen xi ,shi xiang lai zhi yan xia 。”(jiao :xing 。xiang lai :yuan lai 。)⑧wei bei 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“yu zi du bu de tuo ,ze zhi qian gou (gòu)lu shuai shi xin 。”(zhi qian :jing zhi shang qian 。gou :ze bei 。lu :di ren 。)⑨li kai 。cao pi 《yu wu zhi shu 》:“xi ri you chu ,hang ze lian yu ,zhi ze jie xi ,he ceng xu yu xiang shi 。”⑩gai bian chang tai 。cai yan 《bei fen shi 》:“er hu mu xi hao shi sheng ,wo yan er xi bu ren ting 。”(hao :ku hao 。)