• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 城勢馀三板,兵威乏四鄰。

    “城勢馀三板,兵威乏四鄰。”詩句出處:《和劉長史答十九兄》;是唐朝詩人楊炯的作品。

    帝堯平百姓,高祖宅三秦。子弟分河嶽,衣冠動縉紳。
    盛名恒不隕,歷代幾相因。街巷塗山曲,門閭洛水濱。
    五龍金作友,一子玉為人。寶劍豐城氣,明珠魏國珍。
    風標自落落,文質且彬彬。共許刁元亮,同推周伯仁。
    石城俯天闕,鐘阜對江津。驥足方遐騁,狼心獨未馴。
    鼓鼙鳴九域,風火集重闉。城勢馀三板,兵威乏四鄰。
    居然混玉石,直置保松筠。耿介酬天子,危言數賊臣。
    鐘儀琴未奏,蘇武節猶新。受祿寧辭死,揚名不顧身。
    精誠動天地,忠義感明神。怪鳥俄垂翼,修蛇竟暴鱗。
    來朝拜休命,述職下梁岷。善政馳金馬,嘉聲繞玉輪。
    三荊忽有贈,四海更相親。宮徵諧鳴石,光輝掩燭銀。
    山川遙滿目,零露坐沾巾。友愛光天下,恩波浹後塵。
    懦夫仰高節,下裡繼陽春。

    【註釋】:

    城:

    ①城郭。一般是兩重,裡面的稱城,外面的稱郭。賈誼《過秦論》:“然後踐華為城,因河為池。”②古代都邑為中心的所轄地區稱城。《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦昭王聞之,使人遺(wèi)趙王書,願以十五城請易璧。”(遺:送給。易:交換。)③築城。《漢書·高帝紀》:“令天下縣邑城。”《詩經·小雅·出車》:“天子命我,城彼朔方。”(朔方:北方。)④守城。魏源《聖武記》卷一:“我朝縱還臺堡降卒二千,城者拒之。”⑤城墻以內的地方。韓翊(yì)《寒食》:“春城無處不飛花,寒食東風禦柳斜。”(禦柳:皇宮栽的柳樹。)⑥城市;都市。《史記·吳起傳》:“魏文侯以為將,擊秦,拔五城。”

    勢:

    ①勢力;權勢。《韓非子·八說》:“任人者,使有勢也。”辛延年《羽林郎》:“依倚將軍勢。”②依附權勢的;勢利。元稹《出門行》:“仁兄捧屍哭,勢友掉頭諱。”③力量;氣力。《淮南子·脩務》:“(鳥獸蟲等受制於人)各有其自然之勢,無稟受於外,故力竭功沮。”(稟:承受,此指學習。沮:敗。)④氣勢;力量的趨向。曹操《讓縣自明本志令》:“兵勢強盛。”⑤情勢;形勢;態勢。《史記·廉頗藺相如列傳贊》:“方藺相如引璧睨柱,及叱秦王左右,勢不過誅。”賈誼《過秦論》:“仁義不施,而攻守之勢異也。”⑥時機。《孟子·公孫醜上》:“雖有智慧,不如乘勢。”⑦方式;姿勢。《淮南子·脩務》:“夫墨子跌蹄而趍千裡以存楚宋,段幹木闔門不出以安秦魏:夫行與止,其勢相反,而皆可以存國。”(趍:同“趨”,奔向。闔:關閉。)魏學洢《核舟記》:“罔不因勢象形,各具情態。”⑧男性生殖器。《晉書·刑法志》:“淫者割其勢。”

    三:

    ①基數詞。《周易·解》:“田獲三狐。”(田:打獵。)②序數第三。《左傳·莊公十年》:“一鼓作氣,再而衰,三而竭。”③表示多數或多次。《史記·魯周公世傢》:“一沐三捉發,一飯三吐哺。”(哺:口中含嚼的食物。)

    板:

    ①木板。方苞《獄中雜記》:“其次,求脫械居監外板屋,費亦數十金。”②泛指片狀或扁平的較硬物體。沈括《夢溪筆談·技藝》:“先設一鐵板。”③民族音樂中用來打拍子的樂器。杜牧《自宣州赴官入京路逢裴坦判官歸宣州因題贈》:“畫堂檀板秋拍碎,一飲有時聯十觥。”④硬得像板子似的。《天工開物·乃粒·菽》:“凡種綠豆,一日之內,遇大雨板土,則不復活。”

    兵:

    ①兵器;武器。賈誼《過秦論》:“斬木為兵,揭竿為旗。”(揭:舉。)②士卒;軍隊。《史記·蒙恬列傳》:“今臣將兵三十餘萬。”③用兵器殺(人)。《史記·伯夷列傳》:“左右欲兵之。”④戰爭;軍事。《孫子兵法·計篇》:“兵者,國之大事。”

    威:

    ①威嚴;有威儀。《論語·述而》:“子溫而厲,威而不猛,恭而安。”②威勢;威力。《詩經·周頌·我將》:“畏天之威。”《左傳·文公七年》:“叛而不討,何以示威?”(討:征伐。)③使……害怕;威懾。《周易·系辭下》:“弧矢之利,以威天下。”《墨子· 七患》:“賞賜不能喜,誅罰不能威。”④害怕;畏懼。《詩經 · 小雅 ·常棣》:“死喪之威。”(喪:亡。)《莊子·漁父》:“未嘗見夫子遇人如此其威也。”

    乏:

    ①正的反面。章炳麟《訄(qiú)書·清儒》:“凡百事物,皆模效數理,其性質有相互正乏者十種。”②缺少;貧困。《鹽鐵論· 力耕》:“豐年歲登,則儲積以備乏絕。”陶潛《有會而作》:“弱年逢傢乏,老至更長饑。”(弱年:幼年。)③疲乏;疲憊。《新五代史·周德威傳》:“因其勞乏而乘之。”(乘:追擊。)④荒廢;耽誤。《戰國策· 燕策三》:“光不敢以乏國事。”(光:人名。)

    四:

    ①基數,四。《左傳·隱公三年》:“驕奢淫泆(yì),所自邪也。四者之來,寵祿過也。”(淫:嗜欲過度。泆:放縱。)②序數,第四。《左傳·襄公二十六年》:“臣之位在四。”《資治通鑒·唐憲宗元和十二年》:“四鼓,愬至城下,無一人知者。”(愬:李愬,鄧州節度使,此次襲破蔡州,擒叛軍首領吳元濟。)③工尺譜記音符號之一。《宋史·樂志十七》:“大呂、太簇用四字。”④通“駟”。四匹馬駕一輛車。《韓非子·愛臣》:“是故不得四從,不載奇兵。”

    四鄰:

    ①猶左鄰右舍。周圍的鄰居。王維《涼州郊外遊望》:“野老才三戶,邊村少~~。”②指四方的鄰國。《左傳·襄公四年》:“戎狄事晉,~~振動,諸侯咸懷。”③指四輔,天子左右的大臣。《書·益稷》:“欽~~。”

    鄰:

    ①古代居民組織。《周禮·地官·遂人》:“五傢為鄰,五鄰為裡。”②鄰近的;接近的。《莊子·天運》:“死生相與鄰。”《荀子·大略》:“禍與福鄰。”


  • 城势馀三板,兵威乏四邻。

    “城势馀三板,兵威乏四邻。”诗句出处:《和刘长史答十九兄》;是唐朝诗人杨炯的作品。

    帝尧平百姓,高祖宅三秦。子弟分河岳,衣冠动缙绅。
    盛名恒不陨,历代几相因。街巷涂山曲,门闾洛水滨。
    五龙金作友,一子玉为人。宝剑丰城气,明珠魏国珍。
    风标自落落,文质且彬彬。共许刁元亮,同推周伯仁。
    石城俯天阙,钟阜对江津。骥足方遐骋,狼心独未驯。
    鼓鼙鸣九域,风火集重闉。城势馀三板,兵威乏四邻。
    居然混玉石,直置保松筠。耿介酬天子,危言数贼臣。
    钟仪琴未奏,苏武节犹新。受禄宁辞死,扬名不顾身。
    精诚动天地,忠义感明神。怪鸟俄垂翼,修蛇竟暴鳞。
    来朝拜休命,述职下梁岷。善政驰金马,嘉声绕玉轮。
    三荆忽有赠,四海更相亲。宫徵谐鸣石,光辉掩烛银。
    山川遥满目,零露坐沾巾。友爱光天下,恩波浃后尘。
    懦夫仰高节,下里继阳春。

    【注释】:

    城:

    ①城郭。一般是两重,里面的称城,外面的称郭。贾谊《过秦论》:“然后践华为城,因河为池。”②古代都邑为中心的所辖地区称城。《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦昭王闻之,使人遗(wèi)赵王书,愿以十五城请易璧。”(遗:送给。易:交换。)③筑城。《汉书·高帝纪》:“令天下县邑城。”《诗经·小雅·出车》:“天子命我,城彼朔方。”(朔方:北方。)④守城。魏源《圣武记》卷一:“我朝纵还台堡降卒二千,城者拒之。”⑤城墙以内的地方。韩翊(yì)《寒食》:“春城无处不飞花,寒食东风御柳斜。”(御柳:皇宫栽的柳树。)⑥城市;都市。《史记·吴起传》:“魏文侯以为将,击秦,拔五城。”

    势:

    ①势力;权势。《韩非子·八说》:“任人者,使有势也。”辛延年《羽林郎》:“依倚将军势。”②依附权势的;势利。元稹《出门行》:“仁兄捧尸哭,势友掉头讳。”③力量;气力。《淮南子·脩务》:“(鸟兽虫等受制于人)各有其自然之势,无禀受于外,故力竭功沮。”(禀:承受,此指学习。沮:败。)④气势;力量的趋向。曹操《让县自明本志令》:“兵势强盛。”⑤情势;形势;态势。《史记·廉颇蔺相如列传赞》:“方蔺相如引璧睨柱,及叱秦王左右,势不过诛。”贾谊《过秦论》:“仁义不施,而攻守之势异也。”⑥时机。《孟子·公孙丑上》:“虽有智慧,不如乘势。”⑦方式;姿势。《淮南子·脩务》:“夫墨子跌蹄而趍千里以存楚宋,段干木阖门不出以安秦魏:夫行与止,其势相反,而皆可以存国。”(趍:同“趋”,奔向。阖:关闭。)魏学洢《核舟记》:“罔不因势象形,各具情态。”⑧男性生殖器。《晋书·刑法志》:“淫者割其势。”

    三:

    ①基数词。《周易·解》:“田获三狐。”(田:打猎。)②序数第三。《左传·庄公十年》:“一鼓作气,再而衰,三而竭。”③表示多数或多次。《史记·鲁周公世家》:“一沐三捉发,一饭三吐哺。”(哺:口中含嚼的食物。)

    板:

    ①木板。方苞《狱中杂记》:“其次,求脱械居监外板屋,费亦数十金。”②泛指片状或扁平的较硬物体。沈括《梦溪笔谈·技艺》:“先设一铁板。”③民族音乐中用来打拍子的乐器。杜牧《自宣州赴官入京路逢裴坦判官归宣州因题赠》:“画堂檀板秋拍碎,一饮有时联十觥。”④硬得像板子似的。《天工开物·乃粒·菽》:“凡种绿豆,一日之内,遇大雨板土,则不复活。”

    兵:

    ①兵器;武器。贾谊《过秦论》:“斩木为兵,揭竿为旗。”(揭:举。)②士卒;军队。《史记·蒙恬列传》:“今臣将兵三十余万。”③用兵器杀(人)。《史记·伯夷列传》:“左右欲兵之。”④战争;军事。《孙子兵法·计篇》:“兵者,国之大事。”

    威:

    ①威严;有威仪。《论语·述而》:“子温而厉,威而不猛,恭而安。”②威势;威力。《诗经·周颂·我将》:“畏天之威。”《左传·文公七年》:“叛而不讨,何以示威?”(讨:征伐。)③使……害怕;威慑。《周易·系辞下》:“弧矢之利,以威天下。”《墨子· 七患》:“赏赐不能喜,诛罚不能威。”④害怕;畏惧。《诗经 · 小雅 ·常棣》:“死丧之威。”(丧:亡。)《庄子·渔父》:“未尝见夫子遇人如此其威也。”

    乏:

    ①正的反面。章炳麟《訄(qiú)书·清儒》:“凡百事物,皆模效数理,其性质有相互正乏者十种。”②缺少;贫困。《盐铁论· 力耕》:“丰年岁登,则储积以备乏绝。”陶潜《有会而作》:“弱年逢家乏,老至更长饥。”(弱年:幼年。)③疲乏;疲惫。《新五代史·周德威传》:“因其劳乏而乘之。”(乘:追击。)④荒废;耽误。《战国策· 燕策三》:“光不敢以乏国事。”(光:人名。)

    四:

    ①基数,四。《左传·隐公三年》:“骄奢淫泆(yì),所自邪也。四者之来,宠禄过也。”(淫:嗜欲过度。泆:放纵。)②序数,第四。《左传·襄公二十六年》:“臣之位在四。”《资治通鉴·唐宪宗元和十二年》:“四鼓,愬至城下,无一人知者。”(愬:李愬,邓州节度使,此次袭破蔡州,擒叛军首领吴元济。)③工尺谱记音符号之一。《宋史·乐志十七》:“大吕、太簇用四字。”④通“驷”。四匹马驾一辆车。《韩非子·爱臣》:“是故不得四从,不载奇兵。”

    四邻:

    ①犹左邻右舍。周围的邻居。王维《凉州郊外游望》:“野老才三户,边村少~~。”②指四方的邻国。《左传·襄公四年》:“戎狄事晋,~~振动,诸侯咸怀。”③指四辅,天子左右的大臣。《书·益稷》:“钦~~。”

    邻:

    ①古代居民组织。《周礼·地官·遂人》:“五家为邻,五邻为里。”②邻近的;接近的。《庄子·天运》:“死生相与邻。”《荀子·大略》:“祸与福邻。”


  • cheng shi yu san ban ,bing wei fa si lin 。

    “cheng shi yu san ban ,bing wei fa si lin 。”shi gou chu chu :《he liu chang shi da shi jiu xiong 》;shi tang chao shi ren yang jiong de zuo pin 。

    di yao ping bai xing ,gao zu zhai san qin 。zi di fen he yue ,yi guan dong jin shen 。
    cheng ming heng bu yun ,li dai ji xiang yin 。jie hang tu shan qu ,men lv luo shui bin 。
    wu long jin zuo you ,yi zi yu wei ren 。bao jian feng cheng qi ,ming zhu wei guo zhen 。
    feng biao zi la la ,wen zhi ju bin bin 。gong hu diao yuan liang ,tong tui zhou bai ren 。
    dan cheng fu tian que ,zhong fu dui jiang jin 。ji zu fang xia cheng ,lang xin du wei xun 。
    gu pi ming jiu yu ,feng huo ji chong yin 。cheng shi yu san ban ,bing wei fa si lin 。
    ju ran hun yu dan ,zhi zhi bao song jun 。geng jie chou tian zi ,wei yan shu zei chen 。
    zhong yi qin wei zou ,su wu jie you xin 。shou lu ning ci si ,yang ming bu gu shen 。
    jing cheng dong tian de ,zhong yi gan ming shen 。guai diao e chui yi ,xiu she jing bao lin 。
    lai chao bai xiu ming ,shu zhi xia liang min 。shan zheng chi jin ma ,jia sheng rao yu lun 。
    san jing hu you zeng ,si hai geng xiang qin 。gong zheng xie ming dan ,guang hui yan zhu yin 。
    shan chuan yao man mu ,ling lou zuo zhan jin 。you ai guang tian xia ,en bo jia hou chen 。
    nuo fu yang gao jie ,xia li ji yang chun 。

    【zhu shi 】:

    cheng :

    ①cheng guo 。yi ban shi liang chong ,li mian de chen cheng ,wai mian de chen guo 。gu yi 《guo qin lun 》:“ran hou jian hua wei cheng ,yin he wei chi 。”②gu dai dou yi wei zhong xin de suo he de ou chen cheng 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin zhao wang wen zhi ,shi ren wei (wèi)zhao wang shu ,yuan yi shi wu cheng qing yi bi 。”(wei :song gei 。yi :jiao huan 。)③zhu cheng 。《han shu ·gao di ji 》:“ling tian xia xian yi cheng 。”《shi jing ·xiao ya ·chu che 》:“tian zi ming wo ,cheng bi shuo fang 。”(shuo fang :bei fang 。)④shou cheng 。wei yuan 《sheng wu ji 》juan yi :“wo chao zong hai tai bao jiang cu er qian ,cheng zhe ju zhi 。”⑤cheng qiang yi nei de de fang 。han yi (yì)《han shi 》:“chun cheng mo chu bu fei hua ,han shi dong feng yu liu xie 。”(yu liu :huang gong zai de liu shu 。)⑥cheng shi ;dou shi 。《shi ji ·wu qi chuan 》:“wei wen hou yi wei jiang ,ji qin ,ba wu cheng 。”

    shi :

    ①shi li ;quan shi 。《han fei zi ·ba shui 》:“ren ren zhe ,shi you shi ye 。”xin yan nian 《yu lin lang 》:“yi yi jiang jun shi 。”②yi fu quan shi de ;shi li 。yuan zhen 《chu men hang 》:“ren xiong peng shi ku ,shi you diao tou hui 。”③li liang ;qi li 。《huai na zi ·脩wu 》:“(diao shou chong deng shou zhi yu ren )ge you ji zi ran zhi shi ,mo bing shou yu wai ,gu li jie gong ju 。”(bing :cheng shou ,ci zhi xue xi 。ju :bai 。)④qi shi ;li liang de qu xiang 。cao cao 《rang xian zi ming ben zhi ling 》:“bing shi jiang cheng 。”⑤qing shi ;xing shi ;tai shi 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan zan 》:“fang lin xiang ru yin bi ni zhu ,ji chi qin wang zuo you ,shi bu guo zhu 。”gu yi 《guo qin lun 》:“ren yi bu shi ,er gong shou zhi shi yi ye 。”⑥shi ji 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“sui you zhi hui ,bu ru cheng shi 。”⑦fang shi ;zi shi 。《huai na zi ·脩wu 》:“fu mo zi die ti er chi qian li yi cun chu song ,duan gan mu he men bu chu yi an qin wei :fu hang yu zhi ,ji shi xiang fan ,er jie ke yi cun guo 。”(chi :tong “qu ”,ben xiang 。he :guan bi 。)wei xue yi 《he zhou ji 》:“wang bu yin shi xiang xing ,ge ju qing tai 。”⑧nan xing sheng shi qi 。《jin shu ·xing fa zhi 》:“yin zhe ge ji shi 。”

    san :

    ①ji shu ci 。《zhou yi ·jie 》:“tian huo san hu 。”(tian :da lie 。)②xu shu di san 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“yi gu zuo qi ,zai er cui ,san er jie 。”③biao shi duo shu huo duo ci 。《shi ji ·lu zhou gong shi jia 》:“yi mu san zhuo fa ,yi fan san tu bu 。”(bu :kou zhong han jiao de shi wu 。)

    ban :

    ①mu ban 。fang bao 《yu zhong za ji 》:“ji ci ,qiu tuo xie ju jian wai ban wu ,fei yi shu shi jin 。”②fan zhi pian zhuang huo bian ping de jiao ying wu ti 。shen gua 《meng xi bi tan ·ji yi 》:“xian she yi tie ban 。”③min zu yin le zhong yong lai da pai zi de le qi 。du mu 《zi xuan zhou fu guan ru jing lu feng pei tan pan guan gui xuan zhou yin ti zeng 》:“hua tang tan ban qiu pai sui ,yi yin you shi lian shi gong 。”④ying de xiang ban zi shi de 。《tian gong kai wu ·nai li ·shu 》:“fan chong lu dou ,yi ri zhi nei ,yu da yu ban tu ,ze bu fu huo 。”

    bing :

    ①bing qi ;wu qi 。gu yi 《guo qin lun 》:“zhan mu wei bing ,jie gan wei qi 。”(jie :ju 。)②shi cu ;jun dui 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“jin chen jiang bing san shi yu mo 。”③yong bing qi sha (ren )。《shi ji ·bai yi lie chuan 》:“zuo you yu bing zhi 。”④zhan zheng ;jun shi 。《sun zi bing fa ·ji pian 》:“bing zhe ,guo zhi da shi 。”

    wei :

    ①wei yan ;you wei yi 。《lun yu ·shu er 》:“zi wen er li ,wei er bu meng ,gong er an 。”②wei shi ;wei li 。《shi jing ·zhou song ·wo jiang 》:“wei tian zhi wei 。”《zuo chuan ·wen gong qi nian 》:“pan er bu tao ,he yi shi wei ?”(tao :zheng fa 。)③shi ……hai pa ;wei she 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“hu shi zhi li ,yi wei tian xia 。”《mo zi · qi huan 》:“shang ci bu neng xi ,zhu fa bu neng wei 。”④hai pa ;wei ju 。《shi jing · xiao ya ·chang di 》:“si sang zhi wei 。”(sang :wang 。)《zhuang zi ·yu fu 》:“wei chang jian fu zi yu ren ru ci ji wei ye 。”

    fa :

    ①zheng de fan mian 。zhang bing lin 《qiu (qiú)shu ·qing ru 》:“fan bai shi wu ,jie mo xiao shu li ,ji xing zhi you xiang hu zheng fa zhe shi chong 。”②que shao ;pin kun 。《yan tie lun · li geng 》:“feng nian sui deng ,ze chu ji yi bei fa jue 。”tao qian 《you hui er zuo 》:“ruo nian feng jia fa ,lao zhi geng chang ji 。”(ruo nian :you nian 。)③pi fa ;pi bei 。《xin wu dai shi ·zhou de wei chuan 》:“yin ji lao fa er cheng zhi 。”(cheng :zhui ji 。)④huang fei ;dan wu 。《zhan guo ce · yan ce san 》:“guang bu gan yi fa guo shi 。”(guang :ren ming 。)

    si :

    ①ji shu ,si 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“jiao she yin die (yì),suo zi xie ye 。si zhe zhi lai ,chong lu guo ye 。”(yin :shi yu guo du 。die :fang zong 。)②xu shu ,di si 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“chen zhi wei zai si 。”《zi zhi tong jian ·tang xian zong yuan he shi er nian 》:“si gu ,su zhi cheng xia ,mo yi ren zhi zhe 。”(su :li su ,deng zhou jie du shi ,ci ci xi po cai zhou ,qin pan jun shou ling wu yuan ji 。)③gong che pu ji yin fu hao zhi yi 。《song shi ·le zhi shi qi 》:“da lv 、tai cu yong si zi 。”④tong “si ”。si pi ma jia yi liang che 。《han fei zi ·ai chen 》:“shi gu bu de si cong ,bu zai ji bing 。”

    si lin :

    ①you zuo lin you she 。zhou wei de lin ju 。wang wei 《liang zhou jiao wai you wang 》:“ye lao cai san hu ,bian cun shao ~~。”②zhi si fang de lin guo 。《zuo chuan ·xiang gong si nian 》:“rong di shi jin ,~~zhen dong ,zhu hou xian huai 。”③zhi si fu ,tian zi zuo you de da chen 。《shu ·yi ji 》:“qin ~~。”

    lin :

    ①gu dai ju min zu zhi 。《zhou li ·de guan ·sui ren 》:“wu jia wei lin ,wu lin wei li 。”②lin jin de ;jie jin de 。《zhuang zi ·tian yun 》:“si sheng xiang yu lin 。”《xun zi ·da lve 》:“huo yu fu lin 。”