• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 鶱翻勿重留,幸及鈞天作。

    “鶱翻勿重留,幸及鈞天作。”詩句出處:《松鶴》;是唐朝詩人元稹的作品。

    渚宮本坳下,佛廟有臺閣。臺下三四松,低昂勢前卻。
    是時晴景麗,松梢殘雪薄。日色相玲瓏,纖雲映羅幕。
    逡巡九霄外,似振風中鐸。漸見尺帛光,孤飛唳空鶴。
    裴回耀霜雪,顧慕下寥廓。蹋動樛盤枝,龍蛇互跳躍。
    俯瞰九江水,旁瞻萬裡壑。無心眄烏鳶,有字悲城郭。
    清角已沉絕,虞韶亦冥寞。鶱翻勿重留,幸及鈞天作。

    【註釋】:

    翻:

    ①鳥飛;翻飛。王維《輞川閑居》詩:“白鳥歸山翻。”②翻動;反復翻轉。元稹《競渡》:“萬裡黃河翻。”③反轉;傾覆。杜甫《白帝》:“白帝城下雨翻雲。”④編寫;譜寫。劉禹錫《楊柳枝詞》:“請君莫奏前朝曲,聽唱新翻《楊柳枝》。”⑤翻譯。《舊唐書·姚崇傳》:“今之佛經,羅什所譯。姚興執本與什對翻。”⑥副詞。反而;反倒。岑參《衙郡守還》:“頭白翻折腰,歸傢還自笑。”(折腰:指下拜。)

    勿:

    ①無;沒有。與“有”相對。《墨子·兼愛下》:“貴賢罰暴,勿有親戚兄弟之所阿。”②副詞。不;不要。《韓非子·十過》:“韓康子欲勿與,段規諫曰:‘不可不與也。’”③表禁止。《論語·顏淵》:“非禮勿視,非禮勿聽。”④助詞。用於句首,無意義。《左傳·僖公十五年》:“史蘇是占,勿從何益。”[勿勿]1.勤勉的樣子。《大戴禮記·曾子立事》:“君子守此終身勿勿也。”2. 急速;匆忙。杜牧《遣興》:“浮生長勿勿,兒小且嗚嗚。”

    重:

    (一)①厚。《周易·系辭上》:“夫茅之為物薄,而用可重也。”②重量。《漢書·食貨志下》:“更造大錢,徑寸二分,重十二銖。”(徑:直徑。銖:二十四銖為一兩。)③分量大;程度深。與“輕”相對。《戰國策·齊策四》:“千金,重幣也。”④重要;貴重。《論語·泰伯》:“任重而道遠。”⑤重視;敬重。《韓詩外傳》卷一:“曾子重其身而輕其祿。”(祿:做官的俸祿。)賈誼《過秦論上》:“尊賢重士。”⑥加上;加重。白居易《長恨歌》:“遂令天下父母心,不重生男重生女。”屈原《離騷》:“紛吾既有此內美兮,又重之以脩能。”⑦莊重。《論語·學而》:“君子不重則不威。”⑧慎重。《六韜·論將》:“命在於將,將者國之輔,先王之所重也。” (二)chóng ①重疊;重復。程垓《摸魚兒》:“重門深鎖,猶有夜深月。”②量詞。層。李白《早發白帝城》:“兩岸猿聲啼不住,輕舟已過萬重山。”③副詞。1. 重新;再次。范仲淹《嶽陽樓記》:“乃重修嶽陽樓。”(乃:於是)2. 加上,表示更進一層。屈原《離騷》:“紛吾既有此內美兮,又重之以脩能。”(紛:多的樣子。脩能:修飾的美態。脩,同修。)

    留:

    (一)①停留;停止。《史記·魏公子列傳》:“已卻秦存趙,使將將其軍歸魏,而公子獨與客留趙。”②留下。《史記·高祖本紀》:“呂公因目固留高祖。”③扣留。《史記·李斯列傳》:“趙高因留所賜扶蘇璽書。”(璽書:封口處蓋有玉璽的詔書。)④保存;存留。杜甫《詠懷古跡五首》之三:“一去紫臺連朔漠,獨留青塚向黃昏。”⑤拖延。《戰國策·宋衛策》:“臣請受邊城,徐其攻而留其日。”⑥古地名。1.春秋鄭邑。故地在今河南省開封市陳留城。2. 春秋宋邑。故地在今江蘇省沛縣東南。(二)liù等待;伺候。《莊子·山木》:“執彈而留之。”

    幸:

    ①僥幸。《荀子·議兵》:“故四世有勝,非幸也,數也。”②幸運。《論語·雍也》:“不幸短命死矣。”③幸虧;多虧。鮑照《秋夜詩》:“幸承天光轉,曲影入幽堂。”④欣喜;慶幸。張際亮《送雲麓(lù)觀察督糧粵東》:“梅花頻折貴官多,荔枝得飽遊人幸。”⑤寵愛;寵幸。《史記·蒙恬列傳》:“高雅得幸於故亥。”⑥希望;期望。《史記·魏其武安侯列傳》:“幸天下有變,而欲有大功。”⑦舊指封建帝王親自到某地。《史記·秦始皇本紀》:“始皇帝幸梁山宮。”⑧敬辭。表示對方這樣做使自己感到幸運。晁錯《言守邊備塞疏》:“陛下幸憂邊境。”

    及:

    ①趕上;追上。《左傳·成公二年》:“故不能推車而及。”《呂氏春秋·聽言》:“往者不可及,來者不可待。”②至;到達。《左傳·宜公十五年》:“雖鞭之長,不及馬腹。”③如;比得上。《戰國策·齊策一》:“君美甚,徐公何能及也。”④趁著。《左傳·僖公二十二年》:“彼眾我寡,及其未既濟也,請擊之。”(濟:渡河。)《戰國策·趙策四》:“雖少,願及未填溝壑而托之。”⑤介詞。和;與。《詩經·豳風·七月》:“女心傷悲,殆及公子同歸。”(殆:隻怕。公子:指貴族之子。)《詩經·衛風·氓》:“及父偕老,老使我怨。”

    鈞:

    ①量詞。重量單位。三十斤為鈞。《左傳·定公八年》:“顏高之弓六鈞。”《史記·張儀列傳》:“無異垂千鈞之重於鳥卵之上,必無幸矣。”②制陶所用的轉輪。《漢書·董仲舒傳》:“猶泥之在鈞,唯甄(zhēn)者之所為。”(甄:制作陶器。)③喻國政、政權。葛洪《抱樸子·外篇·漢過》:“秉國之鈞,廢正興邪,殘仁害義。”④通“均”。平均;均勻。《荀子·議兵》:“明道而鈞分之。”《論衡·��時》:“興功用力,勞逸鈞等。”

    天:

    ①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”

    作:

    ①起;起立。《論語·先進》:“舍瑟而作。”②興起;產生。《史記·秦始皇本紀》:“古者天下散亂,莫之能一,是以諸侯並作。”(一:統一。)又起身。《管子·弟子職》:“夜寐蚤作。”(寐:睡。蚤:通“早”。)《孟子·公孫醜上》:“由湯至於武丁,賢聖之君六七作。”《韓非子·解老》:“大奸作則小盜隨。”③始。《尚書· 禹貢》:“萊夷作牧。”(萊夷:地名。牧:放牧。)④勞作;工作。《莊子·讓王》:“日出而作,日入而息。”楊惲《報孫會宗書》:“田傢作苦。”⑤創作;寫作。《孟子·梁惠王下》:“孔子懼,作《春秋》。”《呂氏春秋·勿躬》:“容成作歷。”(容成:傳說中黃帝臣,歷法的創造者。)王充《論衡·定賢》:“譬猶工匠之作器也。”⑥名詞,指作品。蕭統《文選序》:“則有‘憑虛’、‘亡是’之作。”⑦事務。鮑照《采桑》:“季春梅始落,女工事蠶作。”(事:從事。)⑧擔當;充任。《論語·子路》:“人而無恒,不可以作巫醫。”(而:假如。)劉義慶《世說新語·方正》:“敦槐作關中都督,甚得民情。”⑨當成;算做。羅公升《溪上》:“門前溪一發,我作五湖看。”(一發:一根頭發。)又成為。李賀《浩歌》:“南風吹山作平地。”⑩通“詛”。詛咒。《詩經·大雅·蕩》:“侯作侯祝。”(侯:語氣詞。)(11)通“詐”。欺騙。《史記·孟子荀卿列傳》:“作先合,然後引之大道。”[作色]臉上變色。指神情嚴肅起來或發怒。《禮記·哀公問》:“孔子愀(qiǎo)然作色。”(愀然:容色改變的樣子。)


  • 鶱翻勿重留,幸及钧天作。

    “鶱翻勿重留,幸及钧天作。”诗句出处:《松鹤》;是唐朝诗人元稹的作品。

    渚宫本坳下,佛庙有台阁。台下三四松,低昂势前却。
    是时晴景丽,松梢残雪薄。日色相玲珑,纤云映罗幕。
    逡巡九霄外,似振风中铎。渐见尺帛光,孤飞唳空鹤。
    裴回耀霜雪,顾慕下寥廓。蹋动樛盘枝,龙蛇互跳跃。
    俯瞰九江水,旁瞻万里壑。无心眄乌鸢,有字悲城郭。
    清角已沉绝,虞韶亦冥寞。鶱翻勿重留,幸及钧天作。

    【注释】:

    翻:

    ①鸟飞;翻飞。王维《辋川闲居》诗:“白鸟归山翻。”②翻动;反复翻转。元稹《竞渡》:“万里黄河翻。”③反转;倾覆。杜甫《白帝》:“白帝城下雨翻云。”④编写;谱写。刘禹锡《杨柳枝词》:“请君莫奏前朝曲,听唱新翻《杨柳枝》。”⑤翻译。《旧唐书·姚崇传》:“今之佛经,罗什所译。姚兴执本与什对翻。”⑥副词。反而;反倒。岑参《衙郡守还》:“头白翻折腰,归家还自笑。”(折腰:指下拜。)

    勿:

    ①无;没有。与“有”相对。《墨子·兼爱下》:“贵贤罚暴,勿有亲戚兄弟之所阿。”②副词。不;不要。《韩非子·十过》:“韩康子欲勿与,段规谏曰:‘不可不与也。’”③表禁止。《论语·颜渊》:“非礼勿视,非礼勿听。”④助词。用于句首,无意义。《左传·僖公十五年》:“史苏是占,勿从何益。”[勿勿]1.勤勉的样子。《大戴礼记·曾子立事》:“君子守此终身勿勿也。”2. 急速;匆忙。杜牧《遣兴》:“浮生长勿勿,儿小且呜呜。”

    重:

    (一)①厚。《周易·系辞上》:“夫茅之为物薄,而用可重也。”②重量。《汉书·食货志下》:“更造大钱,径寸二分,重十二铢。”(径:直径。铢:二十四铢为一两。)③分量大;程度深。与“轻”相对。《战国策·齐策四》:“千金,重币也。”④重要;贵重。《论语·泰伯》:“任重而道远。”⑤重视;敬重。《韩诗外传》卷一:“曾子重其身而轻其禄。”(禄:做官的俸禄。)贾谊《过秦论上》:“尊贤重士。”⑥加上;加重。白居易《长恨歌》:“遂令天下父母心,不重生男重生女。”屈原《离骚》:“纷吾既有此内美兮,又重之以脩能。”⑦庄重。《论语·学而》:“君子不重则不威。”⑧慎重。《六韬·论将》:“命在于将,将者国之辅,先王之所重也。” (二)chóng ①重叠;重复。程垓《摸鱼儿》:“重门深锁,犹有夜深月。”②量词。层。李白《早发白帝城》:“两岸猿声啼不住,轻舟已过万重山。”③副词。1. 重新;再次。范仲淹《岳阳楼记》:“乃重修岳阳楼。”(乃:于是)2. 加上,表示更进一层。屈原《离骚》:“纷吾既有此内美兮,又重之以脩能。”(纷:多的样子。脩能:修饰的美态。脩,同修。)

    留:

    (一)①停留;停止。《史记·魏公子列传》:“已却秦存赵,使将将其军归魏,而公子独与客留赵。”②留下。《史记·高祖本纪》:“吕公因目固留高祖。”③扣留。《史记·李斯列传》:“赵高因留所赐扶苏玺书。”(玺书:封口处盖有玉玺的诏书。)④保存;存留。杜甫《咏怀古迹五首》之三:“一去紫台连朔漠,独留青塚向黄昏。”⑤拖延。《战国策·宋卫策》:“臣请受边城,徐其攻而留其日。”⑥古地名。1.春秋郑邑。故地在今河南省开封市陈留城。2. 春秋宋邑。故地在今江苏省沛县东南。(二)liù等待;伺候。《庄子·山木》:“执弹而留之。”

    幸:

    ①侥幸。《荀子·议兵》:“故四世有胜,非幸也,数也。”②幸运。《论语·雍也》:“不幸短命死矣。”③幸亏;多亏。鲍照《秋夜诗》:“幸承天光转,曲影入幽堂。”④欣喜;庆幸。张际亮《送云麓(lù)观察督粮粤东》:“梅花频折贵官多,荔枝得饱游人幸。”⑤宠爱;宠幸。《史记·蒙恬列传》:“高雅得幸于故亥。”⑥希望;期望。《史记·魏其武安侯列传》:“幸天下有变,而欲有大功。”⑦旧指封建帝王亲自到某地。《史记·秦始皇本纪》:“始皇帝幸梁山宫。”⑧敬辞。表示对方这样做使自己感到幸运。晁错《言守边备塞疏》:“陛下幸忧边境。”

    及:

    ①赶上;追上。《左传·成公二年》:“故不能推车而及。”《吕氏春秋·听言》:“往者不可及,来者不可待。”②至;到达。《左传·宜公十五年》:“虽鞭之长,不及马腹。”③如;比得上。《战国策·齐策一》:“君美甚,徐公何能及也。”④趁着。《左传·僖公二十二年》:“彼众我寡,及其未既济也,请击之。”(济:渡河。)《战国策·赵策四》:“虽少,愿及未填沟壑而托之。”⑤介词。和;与。《诗经·豳风·七月》:“女心伤悲,殆及公子同归。”(殆:只怕。公子:指贵族之子。)《诗经·卫风·氓》:“及父偕老,老使我怨。”

    钧:

    ①量词。重量单位。三十斤为钧。《左传·定公八年》:“颜高之弓六钧。”《史记·张仪列传》:“无异垂千钧之重于鸟卵之上,必无幸矣。”②制陶所用的转轮。《汉书·董仲舒传》:“犹泥之在钧,唯甄(zhēn)者之所为。”(甄:制作陶器。)③喻国政、政权。葛洪《抱朴子·外篇·汉过》:“秉国之钧,废正兴邪,残仁害义。”④通“均”。平均;均匀。《荀子·议兵》:“明道而钧分之。”《论衡·��时》:“兴功用力,劳逸钧等。”

    天:

    ①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”

    作:

    ①起;起立。《论语·先进》:“舍瑟而作。”②兴起;产生。《史记·秦始皇本纪》:“古者天下散乱,莫之能一,是以诸侯并作。”(一:统一。)又起身。《管子·弟子职》:“夜寐蚤作。”(寐:睡。蚤:通“早”。)《孟子·公孙丑上》:“由汤至于武丁,贤圣之君六七作。”《韩非子·解老》:“大奸作则小盗随。”③始。《尚书· 禹贡》:“莱夷作牧。”(莱夷:地名。牧:放牧。)④劳作;工作。《庄子·让王》:“日出而作,日入而息。”杨恽《报孙会宗书》:“田家作苦。”⑤创作;写作。《孟子·梁惠王下》:“孔子惧,作《春秋》。”《吕氏春秋·勿躬》:“容成作历。”(容成:传说中黄帝臣,历法的创造者。)王充《论衡·定贤》:“譬犹工匠之作器也。”⑥名词,指作品。萧统《文选序》:“则有‘凭虚’、‘亡是’之作。”⑦事务。鲍照《采桑》:“季春梅始落,女工事蚕作。”(事:从事。)⑧担当;充任。《论语·子路》:“人而无恒,不可以作巫医。”(而:假如。)刘义庆《世说新语·方正》:“敦槐作关中都督,甚得民情。”⑨当成;算做。罗公升《溪上》:“门前溪一发,我作五湖看。”(一发:一根头发。)又成为。李贺《浩歌》:“南风吹山作平地。”⑩通“诅”。诅咒。《诗经·大雅·荡》:“侯作侯祝。”(侯:语气词。)(11)通“诈”。欺骗。《史记·孟子荀卿列传》:“作先合,然后引之大道。”[作色]脸上变色。指神情严肃起来或发怒。《礼记·哀公问》:“孔子愀(qiǎo)然作色。”(愀然:容色改变的样子。)


  • 鶱fan wu chong liu ,xing ji jun tian zuo 。

    “鶱fan wu chong liu ,xing ji jun tian zuo 。”shi gou chu chu :《song he 》;shi tang chao shi ren yuan zhen de zuo pin 。

    zhu gong ben ao xia ,fo miao you tai ge 。tai xia san si song ,di ang shi qian que 。
    shi shi qing jing li ,song sao can xue bao 。ri se xiang ling long ,qian yun ying luo mu 。
    qun xun jiu xiao wai ,shi zhen feng zhong duo 。jian jian che bo guang ,gu fei li kong he 。
    pei hui yao shuang xue ,gu mu xia liao kuo 。ta dong jiu pan zhi ,long she hu tiao yue 。
    fu kan jiu jiang shui ,pang zhan mo li he 。mo xin mian wu yuan ,you zi bei cheng guo 。
    qing jiao yi chen jue ,yu shao yi ming mo 。鶱fan wu chong liu ,xing ji jun tian zuo 。

    【zhu shi 】:

    fan :

    ①diao fei ;fan fei 。wang wei 《wang chuan xian ju 》shi :“bai diao gui shan fan 。”②fan dong ;fan fu fan zhuai 。yuan zhen 《jing du 》:“mo li huang he fan 。”③fan zhuai ;qing fu 。du fu 《bai di 》:“bai di cheng xia yu fan yun 。”④bian xie ;pu xie 。liu yu xi 《yang liu zhi ci 》:“qing jun mo zou qian chao qu ,ting chang xin fan 《yang liu zhi 》。”⑤fan yi 。《jiu tang shu ·yao chong chuan 》:“jin zhi fo jing ,luo shen suo yi 。yao xing zhi ben yu shen dui fan 。”⑥fu ci 。fan er ;fan dao 。cen can 《ya jun shou hai 》:“tou bai fan she yao ,gui jia hai zi xiao 。”(she yao :zhi xia bai 。)

    wu :

    ①mo ;mei you 。yu “you ”xiang dui 。《mo zi ·jian ai xia 》:“gui xian fa bao ,wu you qin qi xiong di zhi suo a 。”②fu ci 。bu ;bu yao 。《han fei zi ·shi guo 》:“han kang zi yu wu yu ,duan gui jian yue :‘bu ke bu yu ye 。’”③biao jin zhi 。《lun yu ·yan yuan 》:“fei li wu shi ,fei li wu ting 。”④zhu ci 。yong yu gou shou ,mo yi yi 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“shi su shi zhan ,wu cong he yi 。”[wu wu ]1.qin mian de yang zi 。《da dai li ji ·ceng zi li shi 》:“jun zi shou ci zhong shen wu wu ye 。”2. ji su ;cong mang 。du mu 《qian xing 》:“fu sheng chang wu wu ,er xiao ju wu wu 。”

    chong :

    (yi )①hou 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“fu mao zhi wei wu bao ,er yong ke chong ye 。”②chong liang 。《han shu ·shi huo zhi xia 》:“geng zao da qian ,jing cun er fen ,chong shi er zhu 。”(jing :zhi jing 。zhu :er shi si zhu wei yi liang 。)③fen liang da ;cheng du shen 。yu “qing ”xiang dui 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“qian jin ,chong bi ye 。”④chong yao ;gui chong 。《lun yu ·tai bai 》:“ren chong er dao yuan 。”⑤chong shi ;jing chong 。《han shi wai chuan 》juan yi :“ceng zi chong ji shen er qing ji lu 。”(lu :zuo guan de feng lu 。)gu yi 《guo qin lun shang 》:“zun xian chong shi 。”⑥jia shang ;jia chong 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“sui ling tian xia fu mu xin ,bu chong sheng nan chong sheng nv 。”qu yuan 《li sao 》:“fen wu ji you ci nei mei xi ,you chong zhi yi 脩neng 。”⑦zhuang chong 。《lun yu ·xue er 》:“jun zi bu chong ze bu wei 。”⑧shen chong 。《liu tao ·lun jiang 》:“ming zai yu jiang ,jiang zhe guo zhi fu ,xian wang zhi suo chong ye 。” (er )chóng ①chong die ;chong fu 。cheng gai 《mo yu er 》:“chong men shen suo ,you you ye shen yue 。”②liang ci 。ceng 。li bai 《zao fa bai di cheng 》:“liang an yuan sheng ti bu zhu ,qing zhou yi guo mo chong shan 。”③fu ci 。1. chong xin ;zai ci 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“nai chong xiu yue yang lou 。”(nai :yu shi )2. jia shang ,biao shi geng jin yi ceng 。qu yuan 《li sao 》:“fen wu ji you ci nei mei xi ,you chong zhi yi 脩neng 。”(fen :duo de yang zi 。脩neng :xiu shi de mei tai 。脩,tong xiu 。)

    liu :

    (yi )①ting liu ;ting zhi 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“yi que qin cun zhao ,shi jiang jiang ji jun gui wei ,er gong zi du yu ke liu zhao 。”②liu xia 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“lv gong yin mu gu liu gao zu 。”③kou liu 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“zhao gao yin liu suo ci fu su xi shu 。”(xi shu :feng kou chu gai you yu xi de zhao shu 。)④bao cun ;cun liu 。du fu 《yong huai gu ji wu shou 》zhi san :“yi qu zi tai lian shuo mo ,du liu qing zhong xiang huang hun 。”⑤tuo yan 。《zhan guo ce ·song wei ce 》:“chen qing shou bian cheng ,xu ji gong er liu ji ri 。”⑥gu de ming 。1.chun qiu zheng yi 。gu de zai jin he na sheng kai feng shi chen liu cheng 。2. chun qiu song yi 。gu de zai jin jiang su sheng pei xian dong na 。(er )liùdeng dai ;ci hou 。《zhuang zi ·shan mu 》:“zhi dan er liu zhi 。”

    xing :

    ①jiao xing 。《xun zi ·yi bing 》:“gu si shi you sheng ,fei xing ye ,shu ye 。”②xing yun 。《lun yu ·yong ye 》:“bu xing duan ming si yi 。”③xing kui ;duo kui 。bao zhao 《qiu ye shi 》:“xing cheng tian guang zhuai ,qu ying ru you tang 。”④xin xi ;qing xing 。zhang ji liang 《song yun lu (lù)guan cha du liang yue dong 》:“mei hua pin she gui guan duo ,li zhi de bao you ren xing 。”⑤chong ai ;chong xing 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“gao ya de xing yu gu hai 。”⑥xi wang ;ji wang 。《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“xing tian xia you bian ,er yu you da gong 。”⑦jiu zhi feng jian di wang qin zi dao mou de 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“shi huang di xing liang shan gong 。”⑧jing ci 。biao shi dui fang zhe yang zuo shi zi ji gan dao xing yun 。chao cuo 《yan shou bian bei sai shu 》:“bi xia xing you bian jing 。”

    ji :

    ①gan shang ;zhui shang 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“gu bu neng tui che er ji 。”《lv shi chun qiu ·ting yan 》:“wang zhe bu ke ji ,lai zhe bu ke dai 。”②zhi ;dao da 。《zuo chuan ·yi gong shi wu nian 》:“sui bian zhi chang ,bu ji ma fu 。”③ru ;bi de shang 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jun mei shen ,xu gong he neng ji ye 。”④chen zhao 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“bi zhong wo gua ,ji ji wei ji ji ye ,qing ji zhi 。”(ji :du he 。)《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“sui shao ,yuan ji wei tian gou he er tuo zhi 。”⑤jie ci 。he ;yu 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“nv xin shang bei ,dai ji gong zi tong gui 。”(dai :zhi pa 。gong zi :zhi gui zu zhi zi 。)《shi jing ·wei feng ·mang 》:“ji fu xie lao ,lao shi wo yuan 。”

    jun :

    ①liang ci 。chong liang chan wei 。san shi jin wei jun 。《zuo chuan ·ding gong ba nian 》:“yan gao zhi gong liu jun 。”《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“mo yi chui qian jun zhi chong yu diao luan zhi shang ,bi mo xing yi 。”②zhi tao suo yong de zhuai lun 。《han shu ·dong zhong shu chuan 》:“you ni zhi zai jun ,wei zhen (zhēn)zhe zhi suo wei 。”(zhen :zhi zuo tao qi 。)③yu guo zheng 、zheng quan 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian ·han guo 》:“bing guo zhi jun ,fei zheng xing xie ,can ren hai yi 。”④tong “jun ”。ping jun ;jun yun 。《xun zi ·yi bing 》:“ming dao er jun fen zhi 。”《lun heng ·��shi 》:“xing gong yong li ,lao yi jun deng 。”

    tian :

    ①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”

    zuo :

    ①qi ;qi li 。《lun yu ·xian jin 》:“she se er zuo 。”②xing qi ;chan sheng 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“gu zhe tian xia san luan ,mo zhi neng yi ,shi yi zhu hou bing zuo 。”(yi :tong yi 。)you qi shen 。《guan zi ·di zi zhi 》:“ye mei zao zuo 。”(mei :shui 。zao :tong “zao ”。)《meng zi ·gong sun chou shang 》:“you shang zhi yu wu ding ,xian sheng zhi jun liu qi zuo 。”《han fei zi ·jie lao 》:“da jian zuo ze xiao dao sui 。”③shi 。《shang shu · yu gong 》:“lai yi zuo mu 。”(lai yi :de ming 。mu :fang mu 。)④lao zuo ;gong zuo 。《zhuang zi ·rang wang 》:“ri chu er zuo ,ri ru er xi 。”yang yun 《bao sun hui zong shu 》:“tian jia zuo ku 。”⑤chuang zuo ;xie zuo 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“kong zi ju ,zuo 《chun qiu 》。”《lv shi chun qiu ·wu gong 》:“rong cheng zuo li 。”(rong cheng :chuan shui zhong huang di chen ,li fa de chuang zao zhe 。)wang chong 《lun heng ·ding xian 》:“pi you gong jiang zhi zuo qi ye 。”⑥ming ci ,zhi zuo pin 。xiao tong 《wen shua xu 》:“ze you ‘ping xu ’、‘wang shi ’zhi zuo 。”⑦shi wu 。bao zhao 《cai sang 》:“ji chun mei shi la ,nv gong shi can zuo 。”(shi :cong shi 。)⑧dan dang ;chong ren 。《lun yu ·zi lu 》:“ren er mo heng ,bu ke yi zuo wu yi 。”(er :jia ru 。)liu yi qing 《shi shui xin yu ·fang zheng 》:“dui huai zuo guan zhong dou du ,shen de min qing 。”⑨dang cheng ;suan zuo 。luo gong sheng 《xi shang 》:“men qian xi yi fa ,wo zuo wu hu kan 。”(yi fa :yi gen tou fa 。)you cheng wei 。li he 《hao ge 》:“na feng chui shan zuo ping de 。”⑩tong “zu ”。zu zhou 。《shi jing ·da ya ·dang 》:“hou zuo hou zhu 。”(hou :yu qi ci 。)(11)tong “zha ”。qi pian 。《shi ji ·meng zi xun qing lie chuan 》:“zuo xian ge ,ran hou yin zhi da dao 。”[zuo se ]lian shang bian se 。zhi shen qing yan su qi lai huo fa nu 。《li ji ·ai gong wen 》:“kong zi qiao (qiǎo)ran zuo se 。”(qiao ran :rong se gai bian de yang zi 。)