• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 含沙緣澗聚,吻草依林植。

    “含沙緣澗聚,吻草依林植。”詩句出處:《早發大庾嶺》;是唐朝詩人宋之問的作品。

    晨躋大庾險,驛鞍馳復息。霧露晝未開,浩途不可測。
    嵥起華夷界,信為造化力。歇鞍問徒旅,鄉關在西北。
    出門怨別傢,登嶺恨辭國。自惟勖忠孝,斯罪懵所得。
    皇明頗照洗,廷議日紛惑。兄弟遠淪居,妻子成異域。
    羽翮傷已毀,童幼憐未識。躊躕戀北顧,亭午晞霽色。
    春暖陰梅花,瘴回陽鳥翼。含沙緣澗聚,吻草依林植。
    適蠻悲疾首,懷鞏淚沾臆。感謝鵷鷺朝,勤修魑魅職。
    生還倘非遠,誓擬酬恩德。

    【註釋】:

    含:

    (一)①把東西銜在口中。《韓非子·備內》:“醫善吮人之傷,含人之血,非骨肉之親也,利所加也。”②容納;包含。劉勰《文心雕龍·宗經》:“揚子比雕玉以作器,謂五經之含文也。”(比:比方。文:文彩。)杜甫《絕句四首》:“窗含西嶺千秋雪,門泊東吳萬裡船。”③隱忍;容忍。《左傳·宣公十五年》:“瑾瑜匿瑕,國君含垢。”(匿:隱藏。)④懷藏;心裡藏著。李白《古風五十九首》之四十七:“桃花開東園,含笑誇白日。”於若瀛《山茶》:“丹砂點雕蕊,經月獨含苞。”《莊子·胠篋》:“人含其德,則天下不僻矣。” (二)hàn 古代的一種葬禮,給死者口中放進珠玉米貝等物。字又作“琀”。《戰國策·趙策三》:“鄒魯之臣生則不得事養,死則不得飯含。”(事養:指奉養其君。)

    緣:

    ①古時衣服的邊飾。《儀禮· 喪服》:“麻衣縓緣。”(縓quàn:淺紅色。)②邊。《周書·王羆傳》:“嘗有臺使,羆(pí)為其設食。使乃裂其薄餅緣。”(臺使:官名。)③沿著;順著。陶潛《桃花源記》:“緣溪行,忘路之遠近。”④遵循;依照。《商君書·君臣》:“緣法而治,按功行賞。”⑤憑靠;依據。蔡琰《胡笳十八拍》:“天蒼蒼兮上無緣,舉頭仰望兮空雲煙。”⑥攀援;攀登。《孟子·梁惠王上》:“猶緣木而求魚也。”⑦佛教名詞“因緣”的省稱。指人與人或人與事之間所謂由命中註定的遇合機會,是一種宿命論觀點。《五燈會元·如滿禪師》:“有緣佛出世,無緣佛入滅。”⑧機緣;緣分。杜甫《清明二首》之一:“紅顏騎竹我無緣。”⑨介詞。因為;由於。杜甫《客至》:“花徑不曾緣客掃。”蘇軾《題西林壁》:“不識廬山真面目,隻緣身在此山中。”

    澗:

    ①夾在兩山間的小水溝。《詩經·召南·采蘋》:“於以采蘋,南澗之濱。”(蘋:蕨類植物。)②水名。在今河南省。

    聚:

    ①集合;會合。《莊子·徐無鬼》:“夫民,不難聚也。”②村落。王褒《僮約》:“往來市聚,慎護奸偷。”《史記· 五帝本紀》:“一年而所居成聚。”③積蓄;儲備。《莊子·逍遙遊》:“適百裡者,宿舂糧;適千裡者,三月聚糧。”(舂:把谷類的皮搗掉。)④征集。柳宗元《捕蛇者說》:“太醫以王命聚之,歲賦其二。”

    吻:

    ①嘴唇。《墨子·尚同中》:“使人之吻,助己言談。”②泛指嘴。鮑照《蕪城賦》:“饑鷹厲吻,寒鴟嚇雛。”(厲:磨礪。鴟:鷂鷹。雛:幼鳥。)

    草:

    ①草本植物的總稱。柳宗元《段太尉逸事狀》:“是歲大旱,野無草。”(是歲:這年。)②未開墾過的荒地。《韓非子·顯學》:“耕田墾草以厚民產也。”(厚民產:增加人民的財產。)③粗劣。《史記·陳丞相世傢》:“以惡草具進楚使。”④創始;起稿。《南史·蔡景歷傳》:“召令草檄,景歷援筆立成。”⑤底稿;稿子。杜甫《晚出左掖》:“避人焚諫草,騎馬欲雞棲。”⑥漢字形體的一種。陸遊《作字》詩:“書成半行草,眼倦正昏花。”⑦雌性的(傢畜)。《三國志·魏書·杜畿傳》:“漸課民畜牸牛,草馬,下逮雞豚犬豕。”[草草]憂慮勞神貌。《詩經·小雅·巷伯》:“勞人草草。”(勞:憂。)

    依:

    ①靠著;挨近。《孫子兵法·行軍》:“依水草而背眾樹。”羅鄴《鸚鵡詠》:“玉檻(jiàn)瑤軒任所依。”(檻:欄桿。軒:窗。)②依靠;依托。《左傳·隱公六年》:“我周之東遷,晉、鄭焉依。”(焉:助詞。是。)曹操《短歌行》:“繞樹三匝,何枝可依?”(匝:周。)③依照。屈原《離騷》:“願依彭咸之遺則。”(彭咸:人名。則:準則。)④依戀。古詩《行行重行行》:“胡馬依北風,越鳥巢南枝。”⑤茂盛的樣子。《詩經·小雅·車舝》:“依彼平林,有集維鷮。”[依依]1.輕柔的樣子。《詩經·小雅·采薇》:“昔我往矣,楊柳依依。”2. 留戀;思戀的樣子。《楚辭·九思·傷時》:“志戀戀兮依依。”古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“舉手長勞勞,二情同依依。”(勞勞:憂傷。)[依稀]仿佛;不清晰。劉禹錫《荊州道懷古》:“南國山川舊帝畿(jī),宋臺梁館尚依稀。”(帝畿:京都。)趙嘏《江樓舊感》詩:“風景依稀似去年。”

    植:

    ①關閉門戶用的直木。《淮南子·本經》:“縣(xuán懸)聯房植……雕琢刻鏤。”(縣聯:房簷上的木板裝飾物。)②栽種。陶潛《歸去來兮辭序》:“耕植不足以自給。”③植物。范縝《神滅論》:“漸而生者,動植是也。”④豎立。王充《論衡·吉驗》:“有一木杖植其門側。”嵇康《養生論》:“植發沖冠。”⑤古代軍隊中督辦工事的總監。《左傳·宣公二年》:“宋城,華元為植。”(城:築城。)⑥放置。後作“置”。《史記·屈原賈生列傳》:“方正倒植。”(方正:指品德高尚的人。)⑦通“殖”。繁殖;增長。《淮南子·主術訓》:“五谷蕃植。”


  • 含沙缘涧聚,吻草依林植。

    “含沙缘涧聚,吻草依林植。”诗句出处:《早发大庾岭》;是唐朝诗人宋之问的作品。

    晨跻大庾险,驿鞍驰复息。雾露昼未开,浩途不可测。
    嵥起华夷界,信为造化力。歇鞍问徒旅,乡关在西北。
    出门怨别家,登岭恨辞国。自惟勖忠孝,斯罪懵所得。
    皇明颇照洗,廷议日纷惑。兄弟远沦居,妻子成异域。
    羽翮伤已毁,童幼怜未识。踌蹰恋北顾,亭午晞霁色。
    春暖阴梅花,瘴回阳鸟翼。含沙缘涧聚,吻草依林植。
    适蛮悲疾首,怀巩泪沾臆。感谢鹓鹭朝,勤修魑魅职。
    生还倘非远,誓拟酬恩德。

    【注释】:

    含:

    (一)①把东西衔在口中。《韩非子·备内》:“医善吮人之伤,含人之血,非骨肉之亲也,利所加也。”②容纳;包含。刘勰《文心雕龙·宗经》:“扬子比雕玉以作器,谓五经之含文也。”(比:比方。文:文彩。)杜甫《绝句四首》:“窗含西岭千秋雪,门泊东吴万里船。”③隐忍;容忍。《左传·宣公十五年》:“瑾瑜匿瑕,国君含垢。”(匿:隐藏。)④怀藏;心里藏着。李白《古风五十九首》之四十七:“桃花开东园,含笑夸白日。”于若瀛《山茶》:“丹砂点雕蕊,经月独含苞。”《庄子·胠箧》:“人含其德,则天下不僻矣。” (二)hàn 古代的一种葬礼,给死者口中放进珠玉米贝等物。字又作“琀”。《战国策·赵策三》:“邹鲁之臣生则不得事养,死则不得饭含。”(事养:指奉养其君。)

    缘:

    ①古时衣服的边饰。《仪礼· 丧服》:“麻衣縓缘。”(縓quàn:浅红色。)②边。《周书·王罴传》:“尝有台使,罴(pí)为其设食。使乃裂其薄饼缘。”(台使:官名。)③沿着;顺着。陶潜《桃花源记》:“缘溪行,忘路之远近。”④遵循;依照。《商君书·君臣》:“缘法而治,按功行赏。”⑤凭靠;依据。蔡琰《胡笳十八拍》:“天苍苍兮上无缘,举头仰望兮空云烟。”⑥攀援;攀登。《孟子·梁惠王上》:“犹缘木而求鱼也。”⑦佛教名词“因缘”的省称。指人与人或人与事之间所谓由命中注定的遇合机会,是一种宿命论观点。《五灯会元·如满禅师》:“有缘佛出世,无缘佛入灭。”⑧机缘;缘分。杜甫《清明二首》之一:“红颜骑竹我无缘。”⑨介词。因为;由于。杜甫《客至》:“花径不曾缘客扫。”苏轼《题西林壁》:“不识庐山真面目,只缘身在此山中。”

    涧:

    ①夹在两山间的小水沟。《诗经·召南·采蘋》:“于以采蘋,南涧之滨。”(蘋:蕨类植物。)②水名。在今河南省。

    聚:

    ①集合;会合。《庄子·徐无鬼》:“夫民,不难聚也。”②村落。王褒《僮约》:“往来市聚,慎护奸偷。”《史记· 五帝本纪》:“一年而所居成聚。”③积蓄;储备。《庄子·逍遥游》:“适百里者,宿舂粮;适千里者,三月聚粮。”(舂:把谷类的皮捣掉。)④征集。柳宗元《捕蛇者说》:“太医以王命聚之,岁赋其二。”

    吻:

    ①嘴唇。《墨子·尚同中》:“使人之吻,助己言谈。”②泛指嘴。鲍照《芜城赋》:“饥鹰厉吻,寒鸱吓雏。”(厉:磨砺。鸱:鹞鹰。雏:幼鸟。)

    草:

    ①草本植物的总称。柳宗元《段太尉逸事状》:“是岁大旱,野无草。”(是岁:这年。)②未开垦过的荒地。《韩非子·显学》:“耕田垦草以厚民产也。”(厚民产:增加人民的财产。)③粗劣。《史记·陈丞相世家》:“以恶草具进楚使。”④创始;起稿。《南史·蔡景历传》:“召令草檄,景历援笔立成。”⑤底稿;稿子。杜甫《晚出左掖》:“避人焚谏草,骑马欲鸡栖。”⑥汉字形体的一种。陆游《作字》诗:“书成半行草,眼倦正昏花。”⑦雌性的(家畜)。《三国志·魏书·杜畿传》:“渐课民畜牸牛,草马,下逮鸡豚犬豕。”[草草]忧虑劳神貌。《诗经·小雅·巷伯》:“劳人草草。”(劳:忧。)

    依:

    ①靠着;挨近。《孙子兵法·行军》:“依水草而背众树。”罗邺《鹦鹉咏》:“玉槛(jiàn)瑶轩任所依。”(槛:栏杆。轩:窗。)②依靠;依托。《左传·隐公六年》:“我周之东迁,晋、郑焉依。”(焉:助词。是。)曹操《短歌行》:“绕树三匝,何枝可依?”(匝:周。)③依照。屈原《离骚》:“愿依彭咸之遗则。”(彭咸:人名。则:准则。)④依恋。古诗《行行重行行》:“胡马依北风,越鸟巢南枝。”⑤茂盛的样子。《诗经·小雅·车舝》:“依彼平林,有集维鷮。”[依依]1.轻柔的样子。《诗经·小雅·采薇》:“昔我往矣,杨柳依依。”2. 留恋;思恋的样子。《楚辞·九思·伤时》:“志恋恋兮依依。”古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“举手长劳劳,二情同依依。”(劳劳:忧伤。)[依稀]仿佛;不清晰。刘禹锡《荆州道怀古》:“南国山川旧帝畿(jī),宋台梁馆尚依稀。”(帝畿:京都。)赵嘏《江楼旧感》诗:“风景依稀似去年。”

    植:

    ①关闭门户用的直木。《淮南子·本经》:“县(xuán悬)联房植……雕琢刻镂。”(县联:房檐上的木板装饰物。)②栽种。陶潜《归去来兮辞序》:“耕植不足以自给。”③植物。范缜《神灭论》:“渐而生者,动植是也。”④竖立。王充《论衡·吉验》:“有一木杖植其门侧。”嵇康《养生论》:“植发冲冠。”⑤古代军队中督办工事的总监。《左传·宣公二年》:“宋城,华元为植。”(城:筑城。)⑥放置。后作“置”。《史记·屈原贾生列传》:“方正倒植。”(方正:指品德高尚的人。)⑦通“殖”。繁殖;增长。《淮南子·主术训》:“五谷蕃植。”


  • han sha yuan jian ju ,wen cao yi lin zhi 。

    “han sha yuan jian ju ,wen cao yi lin zhi 。”shi gou chu chu :《zao fa da yu ling 》;shi tang chao shi ren song zhi wen de zuo pin 。

    chen ji da yu xian ,yi an chi fu xi 。wu lou zhou wei kai ,hao tu bu ke ce 。
    jie qi hua yi jie ,xin wei zao hua li 。xie an wen tu lv ,xiang guan zai xi bei 。
    chu men yuan bie jia ,deng ling hen ci guo 。zi wei xu zhong xiao ,si zui meng suo de 。
    huang ming po zhao xi ,ting yi ri fen huo 。xiong di yuan lun ju ,qi zi cheng yi yu 。
    yu he shang yi hui ,tong you lian wei shi 。chou chu lian bei gu ,ting wu 晞ji se 。
    chun nuan yin mei hua ,zhang hui yang diao yi 。han sha yuan jian ju ,wen cao yi lin zhi 。
    kuo man bei ji shou ,huai gong lei zhan yi 。gan xie yuan lu chao ,qin xiu chi mei zhi 。
    sheng hai chang fei yuan ,shi ni chou en de 。

    【zhu shi 】:

    han :

    (yi )①ba dong xi xian zai kou zhong 。《han fei zi ·bei nei 》:“yi shan shun ren zhi shang ,han ren zhi xie ,fei gu rou zhi qin ye ,li suo jia ye 。”②rong na ;bao han 。liu xie 《wen xin diao long ·zong jing 》:“yang zi bi diao yu yi zuo qi ,wei wu jing zhi han wen ye 。”(bi :bi fang 。wen :wen cai 。)du fu 《jue gou si shou 》:“chuang han xi ling qian qiu xue ,men bo dong wu mo li chuan 。”③yin ren ;rong ren 。《zuo chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“jin yu ni xia ,guo jun han gou 。”(ni :yin cang 。)④huai cang ;xin li cang zhao 。li bai 《gu feng wu shi jiu shou 》zhi si shi qi :“tao hua kai dong yuan ,han xiao kua bai ri 。”yu re ying 《shan cha 》:“dan sha dian diao rui ,jing yue du han bao 。”《zhuang zi ·qu qie 》:“ren han ji de ,ze tian xia bu pi yi 。” (er )hàn gu dai de yi chong zang li ,gei si zhe kou zhong fang jin zhu yu mi bei deng wu 。zi you zuo “han ”。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“ju lu zhi chen sheng ze bu de shi yang ,si ze bu de fan han 。”(shi yang :zhi feng yang ji jun 。)

    yuan :

    ①gu shi yi fu de bian shi 。《yi li · sang fu 》:“ma yi quan yuan 。”(quan quàn:jian gong se 。)②bian 。《zhou shu ·wang pi chuan 》:“chang you tai shi ,pi (pí)wei ji she shi 。shi nai lie ji bao bing yuan 。”(tai shi :guan ming 。)③yan zhao ;shun zhao 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“yuan xi hang ,wang lu zhi yuan jin 。”④zun xun ;yi zhao 。《shang jun shu ·jun chen 》:“yuan fa er zhi ,an gong hang shang 。”⑤ping kao ;yi ju 。cai yan 《hu jia shi ba pai 》:“tian cang cang xi shang mo yuan ,ju tou yang wang xi kong yun yan 。”⑥pan yuan ;pan deng 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“you yuan mu er qiu yu ye 。”⑦fo jiao ming ci “yin yuan ”de sheng chen 。zhi ren yu ren huo ren yu shi zhi jian suo wei you ming zhong zhu ding de yu ge ji hui ,shi yi chong su ming lun guan dian 。《wu deng hui yuan ·ru man chan shi 》:“you yuan fo chu shi ,mo yuan fo ru mie 。”⑧ji yuan ;yuan fen 。du fu 《qing ming er shou 》zhi yi :“gong yan ji zhu wo mo yuan 。”⑨jie ci 。yin wei ;you yu 。du fu 《ke zhi 》:“hua jing bu ceng yuan ke sao 。”su shi 《ti xi lin bi 》:“bu shi lu shan zhen mian mu ,zhi yuan shen zai ci shan zhong 。”

    jian :

    ①ga zai liang shan jian de xiao shui gou 。《shi jing ·shao na ·cai 蘋》:“yu yi cai 蘋,na jian zhi bin 。”(蘋:jue lei zhi wu 。)②shui ming 。zai jin he na sheng 。

    ju :

    ①ji ge ;hui ge 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“fu min ,bu nan ju ye 。”②cun la 。wang bao 《tong yao 》:“wang lai shi ju ,shen hu jian tou 。”《shi ji · wu di ben ji 》:“yi nian er suo ju cheng ju 。”③ji xu ;chu bei 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“kuo bai li zhe ,su chong liang ;kuo qian li zhe ,san yue ju liang 。”(chong :ba gu lei de pi dao diao 。)④zheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“tai yi yi wang ming ju zhi ,sui fu ji er 。”

    wen :

    ①zui chun 。《mo zi ·shang tong zhong 》:“shi ren zhi wen ,zhu ji yan tan 。”②fan zhi zui 。bao zhao 《wu cheng fu 》:“ji ying li wen ,han chi he chu 。”(li :mo li 。chi :yao ying 。chu :you diao 。)

    cao :

    ①cao ben zhi wu de zong chen 。liu zong yuan 《duan tai wei yi shi zhuang 》:“shi sui da han ,ye mo cao 。”(shi sui :zhe nian 。)②wei kai ken guo de huang de 。《han fei zi ·xian xue 》:“geng tian ken cao yi hou min chan ye 。”(hou min chan :zeng jia ren min de cai chan 。)③cu lie 。《shi ji ·chen cheng xiang shi jia 》:“yi e cao ju jin chu shi 。”④chuang shi ;qi gao 。《na shi ·cai jing li chuan 》:“shao ling cao xi ,jing li yuan bi li cheng 。”⑤de gao ;gao zi 。du fu 《wan chu zuo ye 》:“bi ren fen jian cao ,ji ma yu ji qi 。”⑥han zi xing ti de yi chong 。liu you 《zuo zi 》shi :“shu cheng ban hang cao ,yan juan zheng hun hua 。”⑦ci xing de (jia chu )。《san guo zhi ·wei shu ·du ji chuan 》:“jian ke min chu zi niu ,cao ma ,xia dai ji tun quan shi 。”[cao cao ]you lv lao shen mao 。《shi jing ·xiao ya ·hang bai 》:“lao ren cao cao 。”(lao :you 。)

    yi :

    ①kao zhao ;ai jin 。《sun zi bing fa ·hang jun 》:“yi shui cao er bei zhong shu 。”luo ye 《ying wu yong 》:“yu jian (jiàn)yao xuan ren suo yi 。”(jian :lan gan 。xuan :chuang 。)②yi kao ;yi tuo 。《zuo chuan ·yin gong liu nian 》:“wo zhou zhi dong qian ,jin 、zheng yan yi 。”(yan :zhu ci 。shi 。)cao cao 《duan ge hang 》:“rao shu san za ,he zhi ke yi ?”(za :zhou 。)③yi zhao 。qu yuan 《li sao 》:“yuan yi peng xian zhi wei ze 。”(peng xian :ren ming 。ze :zhun ze 。)④yi lian 。gu shi 《hang hang chong hang hang 》:“hu ma yi bei feng ,yue diao chao na zhi 。”⑤mao cheng de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·che xia 》:“yi bi ping lin ,you ji wei jiao 。”[yi yi ]1.qing rou de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·cai wei 》:“xi wo wang yi ,yang liu yi yi 。”2. liu lian ;sai lian de yang zi 。《chu ci ·jiu sai ·shang shi 》:“zhi lian lian xi yi yi 。”gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“ju shou chang lao lao ,er qing tong yi yi 。”(lao lao :you shang 。)[yi xi ]fang fo ;bu qing xi 。liu yu xi 《jing zhou dao huai gu 》:“na guo shan chuan jiu di ji (jī),song tai liang guan shang yi xi 。”(di ji :jing dou 。)zhao gu 《jiang lou jiu gan 》shi :“feng jing yi xi shi qu nian 。”

    zhi :

    ①guan bi men hu yong de zhi mu 。《huai na zi ·ben jing 》:“xian (xuánxuan )lian fang zhi ……diao zhuo ke lou 。”(xian lian :fang yan shang de mu ban zhuang shi wu 。)②zai chong 。tao qian 《gui qu lai xi ci xu 》:“geng zhi bu zu yi zi gei 。”③zhi wu 。fan zhen 《shen mie lun 》:“jian er sheng zhe ,dong zhi shi ye 。”④shu li 。wang chong 《lun heng ·ji yan 》:“you yi mu zhang zhi ji men ce 。”ji kang 《yang sheng lun 》:“zhi fa chong guan 。”⑤gu dai jun dui zhong du ban gong shi de zong jian 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“song cheng ,hua yuan wei zhi 。”(cheng :zhu cheng 。)⑥fang zhi 。hou zuo “zhi ”。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“fang zheng dao zhi 。”(fang zheng :zhi pin de gao shang de ren 。)⑦tong “shi ”。fan shi ;zeng chang 。《huai na zi ·zhu shu xun 》:“wu gu fan zhi 。”