- 繁体
- 简体
- 拼音
-
卻怕他生還識字,依前日下作孤燈。
“卻怕他生還識字,依前日下作孤燈。”詩句出處:《狂題十八首》;是唐朝詩人司空圖的作品。
莫恨艱危日日多,時情其奈幸門何。
貔貅睡穩蛟龍渴,猶把燒殘朽鐵磨。
別鶴淒涼指法存,戴逵能恥近王門。
世間第一風流事,借得王公玉枕痕。
交疏自古戒言深,肝膽徒傾致鑠金。
不是史遷書與說,誰知孤負李陵心。
南華落筆似荒唐,若肯經綸亦不狂。
偶作客星侵帝座,卻應虛薄是嚴光。
不勞世路更相猜,忍到須休惜得材。
幾度懶乘風水便,拗船折舵恐難回。
由來相愛隻詩僧,怪石長松自得朋。
卻怕他生還識字,依前日下作孤燈。
老禪乘仗莫過身,遠岫孤雲見亦頻。
應是佛邊猶怕鬧,信緣須作且閑人。
止竟閑人不愛閑,隻偷無事閉柴關。
轟霆攪破蛟龍窟,也被狂風卷出山。
地下修文著作郎,生前饑處倒空墻。
何如神爽騎星去,猶自研幾助玉皇。
雨洗芭蕉葉上詩,獨來憑檻晚晴時。
故園雖恨風荷膩,新句閑題亦滿池。
初時拄杖向鄰村,漸到清明亦杜門。
三十年來辭病表,今朝臥病感皇恩。
來時雖恨失青氈,自見芭蕉幾十篇。
應是阿劉還宿債,剩拚才思折供錢。
芭蕉叢畔碧嬋娟,免更悠悠擾蜀川。
應到去時題不盡,不勞分寄校書箋。
自傷衰病漸難平,永夜禪床雨滴聲。
聞道虎瘡仍帶鏃,吼來和痛亦橫行。
昨日流鶯今日蟬,起來又是夕陽天。
六龍飛轡長相窘,更忍乘危自著鞭。
有是有非還有慮,無心無跡亦無猜。
不平便激風波險,莫向安時稔禍胎。
十年三署讓官頻,認得無才又索身。
莫道太行同一路,大都安穩屬閑人。
曾聞劫火到蓬壺,縮盡鰲頭海亦枯。
今日傢山同此恨,人歸未得鶴歸無。【註釋】:
卻:
①退;使退卻。《呂氏春秋·序意》:“馬卻不肯進。”賈誼《過秦論》:“乃使蒙恬北築長城而守藩籬,卻匈奴七百餘裡。”(蒙恬:秦名將。藩籬:比喻邊疆上的屏障。)②避免。《史記·魯仲連鄒陽列傳》:“勇士不卻死而滅名。”③不前進,停止。《韓非子·外儲說右下》:“馬退而卻,策不能進前也。”④拒絕;退還。《孟子·萬章下》:“卻之卻之為不恭,何也?”李斯《諫逐客書》:“王者不卻眾庶,故能明其德。”⑤回;回轉。杜甫《聞官軍收河南河北》:“卻看妻子愁何在,漫卷詩書喜欲狂。”(卷:收拾,收起。)⑥去;掉。多用在動詞後表明動作瞭結,完成。聶夷中《詠田傢》:“醫得眼前瘡,剜卻心頭肉。”⑦副詞。1. 表示強調。相當於“正”。李商隱《有感》:“非關宋玉有微詞,卻是襄王夢覺遲。”2. 表示重復。相當於“再”、“又”。李白《送賀監歸四明應制》:“借問欲棲珠樹鶴,何年卻向帝城飛。”3. 表示相反,相當於“倒”、“反”。李白《把酒問月》:“人攀明月不可得,月行卻與人相隨。”他:
①別的;其他的。《管子·內業》:“別無他圖。”屈原《離騷》:“豈其有他故兮,莫好脩之害也!”(脩:修飾。)②第三人稱代詞。寒山子《有漢姓傲慢》:“百事被他嫌。”③助詞。虛指,無實際意義。李清照《聲聲慢》:“三杯兩盞淡酒,怎敵他晚來風急。”生:
①生長;長出。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活著;生存。《論語· 衛靈公》:“志士仁人,無求生以害仁,有殺身以成仁。”③生命;性命。《韓非子·解老》:“祿也者,人之所以持生也。”(祿:俸祿。持:維持。)④產生;發生。《韓詩外傳》卷五:“水淵深廣,則龍魚生之。”⑤生育;誕生。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”⑥生存的期間,指人的一生;一輩子。曹操《短歌行》:“對酒當歌,人生幾何?”⑦生活;生計。柳宗元《捕蛇者說》:“鄉鄰之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《呂氏春秋·適音》:“大饗之禮,上玄尊而俎生魚。”2.未加工煉制的。《洛陽伽藍記·城北》:“頭後垂二尺生絹。”⑨讀書的人。《史記·秦始皇本紀》:“今諸生不師今而學古,以非當世。”還:
(一)①返回;回到原地或恢復原位。《左傳·僖公二十四年》:“宋成公如楚,還,入於鄭,鄭伯將享之。”(鄭伯:指鄭文公。享:設宴招待。)《史記·項羽本紀》:“還軍霸上。”②恢復。《魏書·顯祖紀》:“諸非勞超遷者,亦各還初。”(勞:功勞。遷:晉升。)③交還;歸還。《荀子·堯問》:“然而吾所執贄而見者十人,還贄而見者三十人。”也指交納。杜甫《歲晏行》:“割慈忍愛還租庸。”(庸:抵償勞役的佈帛。)④顧;回頭。潘嶽《傷弱子辭》:“還眺兮墳瘞(yì),草莽莽兮木森森。”(瘞:埋葬物。)《史記·滑稽列傳》:“疾步數還顧。”⑤償還。江淹《恨賦》:“裂帛系書,誓還漢恩。”(系:綁。書:信。)⑥通“環”。環繞。陳亮《念奴嬌·登多景樓》:“危樓還望,嘆此意,今古幾人曾會。”⑦《漢書·食貨志上》:“還廬樹桑。”(廬:房舍。) (二)xuán ①旋轉。《國語·吳語》:“大夫種(zhǒng)勇而善謀,將還玩吳國於股掌之上,以得其志。”(種:指越大夫文種。玩:玩弄。)②立即;迅速。《荀子·王霸》:“如是則舜禹還至,王業還起。”③輕盈快捷的樣子。《詩經·齊風·還》:“子之還兮,遭我乎峱(náo)之間兮。”(峱:古山名。) (三)hái 副詞。①仍;尚。杜甫《泛江》詩:“亂離還奏樂,漂泊且聽歌。”②再;又。孟浩然《過故人莊》:“待到重陽日,還來就菊花。”③更。杜甫《奉待嚴大夫》詩:“殊方又喜故人來,重鎮還須濟世才。”識:
(一)①知道;懂得。《莊子·天地》:“識其一不知其二。”②認識。賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識。”③識別。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“新婦識馬聲。”④知識;見識。《荀子·法行》:“怨天者無識。” (二)zhì ①記住。《論語·述而》:“默而識之。”②標記。曹植《寶刀賦序》:“以龍熊烏雀為識。”字:
①生子。王充《論衡·氣壽》:“婦人疏字者子活。”(疏:稀。)②懷孕。《周易·屯》:“女子貞不字,十年乃字。”(貞:占卜。)③愛。《左傳·成公四年》:“楚雖大,非吾族也,其肯字我乎?”④女子許嫁。葉適《林伯和墓志銘》:“鄰女將字而孤,養視如己子,擇對嫁之。”(孤:失去父母。)⑤表字。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“諸葛亮,字孔明。”⑥文字。《漢書·劉歆傳》:“分文析字。”⑦養育。《左傳·成公十一年》:“又不能字人之孤而殺之。”依:
①靠著;挨近。《孫子兵法·行軍》:“依水草而背眾樹。”羅鄴《鸚鵡詠》:“玉檻(jiàn)瑤軒任所依。”(檻:欄桿。軒:窗。)②依靠;依托。《左傳·隱公六年》:“我周之東遷,晉、鄭焉依。”(焉:助詞。是。)曹操《短歌行》:“繞樹三匝,何枝可依?”(匝:周。)③依照。屈原《離騷》:“願依彭咸之遺則。”(彭咸:人名。則:準則。)④依戀。古詩《行行重行行》:“胡馬依北風,越鳥巢南枝。”⑤茂盛的樣子。《詩經·小雅·車舝》:“依彼平林,有集維鷮。”[依依]1.輕柔的樣子。《詩經·小雅·采薇》:“昔我往矣,楊柳依依。”2. 留戀;思戀的樣子。《楚辭·九思·傷時》:“志戀戀兮依依。”古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“舉手長勞勞,二情同依依。”(勞勞:憂傷。)[依稀]仿佛;不清晰。劉禹錫《荊州道懷古》:“南國山川舊帝畿(jī),宋臺梁館尚依稀。”(帝畿:京都。)趙嘏《江樓舊感》詩:“風景依稀似去年。”前:
(一)①前進;向前。《左傳·昭公元年》:“二執戈者前矣。”②跟“後”相對。1.表示方位在前。李白《望廬山瀑佈二首》之二:“日照香爐生紫煙,遙看瀑佈掛前川。”2.表示次序在前。《聊齋志異·狼三則》:“(屠)復投之,後狼止而前狼又至。”3.表示時間在先。《禮記·檀弓上》:“子夏曰:‘我未之前聞也。’”③引導。《儀禮·士虞禮》:“祝前屍出戶。” (二)jiǎn 同“剪”。消滅。《吳子·論將》:“進道易,退道難,可來而前;進道險,退道易,可薄而擊。”(薄:迫近;逼近。)日下:
①目前,現在。《夢粱錄》卷十二: “~~拆毀屋宇,開辟水港。”②指京都。錢起《送薛判官赴蜀》:“邊陲勞帝念,~~降才傑”。下:
①位置在低處的。與“上”相對。《史記·孫子吳起列傳》:“龐涓死於此樹之下。”②等級低的。《戰國策·齊策一》:“能謗議於市朝,聞寡人之耳者,受下賞。”③謙詞。《水滸全傳》第六十三回:“蔡福聽瞭,心中暗喜:如此發放,正中下懷。”④質量低的。陸羽《茶經·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤時間在後的。《孟子·盡心下》:“奮乎百世之上,百世之下,聞者莫不興起也。”⑥次序靠後的。《史記·屈原賈生列傳》:“上稱帝嚳,下道齊桓。”⑦低於;少於。《呂氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示屬於一定的范圍、情況、條件等。⑨當某個時間或時節;時下。⑩由高處往低處。《論語·微子》:“孔子下,欲與之言。”(11)去;往。常指由西往東,由北往南,由上遊往下遊。彭端淑《為學一首示子侄》:“吾數年來欲買舟而下。”(12)攻克。《呂氏春秋·慎大》:“一朝而兩城下。”(13)退讓。(14)頒佈;下達。《韓非子·內儲說上》:“令下而人皆疾習射,日夜不休。”(15)用;施行。蘇軾《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年幾變,個中下語千難。”(16)動作的次數。林嗣環《口技》:“但聞屏障中撫尺一下。”作:
①起;起立。《論語·先進》:“舍瑟而作。”②興起;產生。《史記·秦始皇本紀》:“古者天下散亂,莫之能一,是以諸侯並作。”(一:統一。)又起身。《管子·弟子職》:“夜寐蚤作。”(寐:睡。蚤:通“早”。)《孟子·公孫醜上》:“由湯至於武丁,賢聖之君六七作。”《韓非子·解老》:“大奸作則小盜隨。”③始。《尚書· 禹貢》:“萊夷作牧。”(萊夷:地名。牧:放牧。)④勞作;工作。《莊子·讓王》:“日出而作,日入而息。”楊惲《報孫會宗書》:“田傢作苦。”⑤創作;寫作。《孟子·梁惠王下》:“孔子懼,作《春秋》。”《呂氏春秋·勿躬》:“容成作歷。”(容成:傳說中黃帝臣,歷法的創造者。)王充《論衡·定賢》:“譬猶工匠之作器也。”⑥名詞,指作品。蕭統《文選序》:“則有‘憑虛’、‘亡是’之作。”⑦事務。鮑照《采桑》:“季春梅始落,女工事蠶作。”(事:從事。)⑧擔當;充任。《論語·子路》:“人而無恒,不可以作巫醫。”(而:假如。)劉義慶《世說新語·方正》:“敦槐作關中都督,甚得民情。”⑨當成;算做。羅公升《溪上》:“門前溪一發,我作五湖看。”(一發:一根頭發。)又成為。李賀《浩歌》:“南風吹山作平地。”⑩通“詛”。詛咒。《詩經·大雅·蕩》:“侯作侯祝。”(侯:語氣詞。)(11)通“詐”。欺騙。《史記·孟子荀卿列傳》:“作先合,然後引之大道。”[作色]臉上變色。指神情嚴肅起來或發怒。《禮記·哀公問》:“孔子愀(qiǎo)然作色。”(愀然:容色改變的樣子。)孤:
①幼年死去父親或父母的人。《孟子·梁惠王下》:“幼而無父曰孤。”②孤單;單獨。王維《使至塞上》:“大漠孤煙直,長河落日圓。”③古代王侯的謙稱。《三國志· 蜀書 ·諸葛亮傳》:“孤之有孔明,猶魚之有水也。”④辜負。《後漢書·袁敞傳》:“臣孤恩負義。”⑤指無子女的人。《呂氏春秋·懷寵》:“求其孤寡而振恤之。”⑥獨特的;傑出的。楊萬裡《和李天麟二首》之一:“學詩須透脫,信手自孤高。” -
却怕他生还识字,依前日下作孤灯。
“却怕他生还识字,依前日下作孤灯。”诗句出处:《狂题十八首》;是唐朝诗人司空图的作品。
莫恨艰危日日多,时情其奈幸门何。
貔貅睡稳蛟龙渴,犹把烧残朽铁磨。
别鹤凄凉指法存,戴逵能耻近王门。
世间第一风流事,借得王公玉枕痕。
交疏自古戒言深,肝胆徒倾致铄金。
不是史迁书与说,谁知孤负李陵心。
南华落笔似荒唐,若肯经纶亦不狂。
偶作客星侵帝座,却应虚薄是严光。
不劳世路更相猜,忍到须休惜得材。
几度懒乘风水便,拗船折舵恐难回。
由来相爱只诗僧,怪石长松自得朋。
却怕他生还识字,依前日下作孤灯。
老禅乘仗莫过身,远岫孤云见亦频。
应是佛边犹怕闹,信缘须作且闲人。
止竟闲人不爱闲,只偷无事闭柴关。
轰霆搅破蛟龙窟,也被狂风卷出山。
地下修文著作郎,生前饥处倒空墙。
何如神爽骑星去,犹自研几助玉皇。
雨洗芭蕉叶上诗,独来凭槛晚晴时。
故园虽恨风荷腻,新句闲题亦满池。
初时拄杖向邻村,渐到清明亦杜门。
三十年来辞病表,今朝卧病感皇恩。
来时虽恨失青毡,自见芭蕉几十篇。
应是阿刘还宿债,剩拚才思折供钱。
芭蕉丛畔碧婵娟,免更悠悠扰蜀川。
应到去时题不尽,不劳分寄校书笺。
自伤衰病渐难平,永夜禅床雨滴声。
闻道虎疮仍带镞,吼来和痛亦横行。
昨日流莺今日蝉,起来又是夕阳天。
六龙飞辔长相窘,更忍乘危自著鞭。
有是有非还有虑,无心无迹亦无猜。
不平便激风波险,莫向安时稔祸胎。
十年三署让官频,认得无才又索身。
莫道太行同一路,大都安稳属闲人。
曾闻劫火到蓬壶,缩尽鳌头海亦枯。
今日家山同此恨,人归未得鹤归无。【注释】:
却:
①退;使退却。《吕氏春秋·序意》:“马却不肯进。”贾谊《过秦论》:“乃使蒙恬北筑长城而守藩篱,却匈奴七百余里。”(蒙恬:秦名将。藩篱:比喻边疆上的屏障。)②避免。《史记·鲁仲连邹阳列传》:“勇士不却死而灭名。”③不前进,停止。《韩非子·外储说右下》:“马退而却,策不能进前也。”④拒绝;退还。《孟子·万章下》:“却之却之为不恭,何也?”李斯《谏逐客书》:“王者不却众庶,故能明其德。”⑤回;回转。杜甫《闻官军收河南河北》:“却看妻子愁何在,漫卷诗书喜欲狂。”(卷:收拾,收起。)⑥去;掉。多用在动词后表明动作了结,完成。聂夷中《咏田家》:“医得眼前疮,剜却心头肉。”⑦副词。1. 表示强调。相当于“正”。李商隐《有感》:“非关宋玉有微词,却是襄王梦觉迟。”2. 表示重复。相当于“再”、“又”。李白《送贺监归四明应制》:“借问欲栖珠树鹤,何年却向帝城飞。”3. 表示相反,相当于“倒”、“反”。李白《把酒问月》:“人攀明月不可得,月行却与人相随。”他:
①别的;其他的。《管子·内业》:“别无他图。”屈原《离骚》:“岂其有他故兮,莫好脩之害也!”(脩:修饰。)②第三人称代词。寒山子《有汉姓傲慢》:“百事被他嫌。”③助词。虚指,无实际意义。李清照《声声慢》:“三杯两盏淡酒,怎敌他晚来风急。”生:
①生长;长出。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活着;生存。《论语· 卫灵公》:“志士仁人,无求生以害仁,有杀身以成仁。”③生命;性命。《韩非子·解老》:“禄也者,人之所以持生也。”(禄:俸禄。持:维持。)④产生;发生。《韩诗外传》卷五:“水渊深广,则龙鱼生之。”⑤生育;诞生。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”⑥生存的期间,指人的一生;一辈子。曹操《短歌行》:“对酒当歌,人生几何?”⑦生活;生计。柳宗元《捕蛇者说》:“乡邻之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《吕氏春秋·适音》:“大飨之礼,上玄尊而俎生鱼。”2.未加工炼制的。《洛阳伽蓝记·城北》:“头后垂二尺生绢。”⑨读书的人。《史记·秦始皇本纪》:“今诸生不师今而学古,以非当世。”还:
(一)①返回;回到原地或恢复原位。《左传·僖公二十四年》:“宋成公如楚,还,入于郑,郑伯将享之。”(郑伯:指郑文公。享:设宴招待。)《史记·项羽本纪》:“还军霸上。”②恢复。《魏书·显祖纪》:“诸非劳超迁者,亦各还初。”(劳:功劳。迁:晋升。)③交还;归还。《荀子·尧问》:“然而吾所执贽而见者十人,还贽而见者三十人。”也指交纳。杜甫《岁晏行》:“割慈忍爱还租庸。”(庸:抵偿劳役的布帛。)④顾;回头。潘岳《伤弱子辞》:“还眺兮坟瘗(yì),草莽莽兮木森森。”(瘗:埋葬物。)《史记·滑稽列传》:“疾步数还顾。”⑤偿还。江淹《恨赋》:“裂帛系书,誓还汉恩。”(系:绑。书:信。)⑥通“环”。环绕。陈亮《念奴娇·登多景楼》:“危楼还望,叹此意,今古几人曾会。”⑦《汉书·食货志上》:“还庐树桑。”(庐:房舍。) (二)xuán ①旋转。《国语·吴语》:“大夫种(zhǒng)勇而善谋,将还玩吴国于股掌之上,以得其志。”(种:指越大夫文种。玩:玩弄。)②立即;迅速。《荀子·王霸》:“如是则舜禹还至,王业还起。”③轻盈快捷的样子。《诗经·齐风·还》:“子之还兮,遭我乎峱(náo)之间兮。”(峱:古山名。) (三)hái 副词。①仍;尚。杜甫《泛江》诗:“乱离还奏乐,漂泊且听歌。”②再;又。孟浩然《过故人庄》:“待到重阳日,还来就菊花。”③更。杜甫《奉待严大夫》诗:“殊方又喜故人来,重镇还须济世才。”识:
(一)①知道;懂得。《庄子·天地》:“识其一不知其二。”②认识。贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识。”③识别。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“新妇识马声。”④知识;见识。《荀子·法行》:“怨天者无识。” (二)zhì ①记住。《论语·述而》:“默而识之。”②标记。曹植《宝刀赋序》:“以龙熊乌雀为识。”字:
①生子。王充《论衡·气寿》:“妇人疏字者子活。”(疏:稀。)②怀孕。《周易·屯》:“女子贞不字,十年乃字。”(贞:占卜。)③爱。《左传·成公四年》:“楚虽大,非吾族也,其肯字我乎?”④女子许嫁。叶适《林伯和墓志铭》:“邻女将字而孤,养视如己子,择对嫁之。”(孤:失去父母。)⑤表字。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“诸葛亮,字孔明。”⑥文字。《汉书·刘歆传》:“分文析字。”⑦养育。《左传·成公十一年》:“又不能字人之孤而杀之。”依:
①靠着;挨近。《孙子兵法·行军》:“依水草而背众树。”罗邺《鹦鹉咏》:“玉槛(jiàn)瑶轩任所依。”(槛:栏杆。轩:窗。)②依靠;依托。《左传·隐公六年》:“我周之东迁,晋、郑焉依。”(焉:助词。是。)曹操《短歌行》:“绕树三匝,何枝可依?”(匝:周。)③依照。屈原《离骚》:“愿依彭咸之遗则。”(彭咸:人名。则:准则。)④依恋。古诗《行行重行行》:“胡马依北风,越鸟巢南枝。”⑤茂盛的样子。《诗经·小雅·车舝》:“依彼平林,有集维鷮。”[依依]1.轻柔的样子。《诗经·小雅·采薇》:“昔我往矣,杨柳依依。”2. 留恋;思恋的样子。《楚辞·九思·伤时》:“志恋恋兮依依。”古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“举手长劳劳,二情同依依。”(劳劳:忧伤。)[依稀]仿佛;不清晰。刘禹锡《荆州道怀古》:“南国山川旧帝畿(jī),宋台梁馆尚依稀。”(帝畿:京都。)赵嘏《江楼旧感》诗:“风景依稀似去年。”前:
(一)①前进;向前。《左传·昭公元年》:“二执戈者前矣。”②跟“后”相对。1.表示方位在前。李白《望庐山瀑布二首》之二:“日照香炉生紫烟,遥看瀑布挂前川。”2.表示次序在前。《聊斋志异·狼三则》:“(屠)复投之,后狼止而前狼又至。”3.表示时间在先。《礼记·檀弓上》:“子夏曰:‘我未之前闻也。’”③引导。《仪礼·士虞礼》:“祝前尸出户。” (二)jiǎn 同“剪”。消灭。《吴子·论将》:“进道易,退道难,可来而前;进道险,退道易,可薄而击。”(薄:迫近;逼近。)日下:
①目前,现在。《梦粱录》卷十二: “~~拆毁屋宇,开辟水港。”②指京都。钱起《送薛判官赴蜀》:“边陲劳帝念,~~降才杰”。下:
①位置在低处的。与“上”相对。《史记·孙子吴起列传》:“庞涓死于此树之下。”②等级低的。《战国策·齐策一》:“能谤议于市朝,闻寡人之耳者,受下赏。”③谦词。《水浒全传》第六十三回:“蔡福听了,心中暗喜:如此发放,正中下怀。”④质量低的。陆羽《茶经·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤时间在后的。《孟子·尽心下》:“奋乎百世之上,百世之下,闻者莫不兴起也。”⑥次序靠后的。《史记·屈原贾生列传》:“上称帝喾,下道齐桓。”⑦低于;少于。《吕氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示属于一定的范围、情况、条件等。⑨当某个时间或时节;时下。⑩由高处往低处。《论语·微子》:“孔子下,欲与之言。”(11)去;往。常指由西往东,由北往南,由上游往下游。彭端淑《为学一首示子侄》:“吾数年来欲买舟而下。”(12)攻克。《吕氏春秋·慎大》:“一朝而两城下。”(13)退让。(14)颁布;下达。《韩非子·内储说上》:“令下而人皆疾习射,日夜不休。”(15)用;施行。苏轼《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年几变,个中下语千难。”(16)动作的次数。林嗣环《口技》:“但闻屏障中抚尺一下。”作:
①起;起立。《论语·先进》:“舍瑟而作。”②兴起;产生。《史记·秦始皇本纪》:“古者天下散乱,莫之能一,是以诸侯并作。”(一:统一。)又起身。《管子·弟子职》:“夜寐蚤作。”(寐:睡。蚤:通“早”。)《孟子·公孙丑上》:“由汤至于武丁,贤圣之君六七作。”《韩非子·解老》:“大奸作则小盗随。”③始。《尚书· 禹贡》:“莱夷作牧。”(莱夷:地名。牧:放牧。)④劳作;工作。《庄子·让王》:“日出而作,日入而息。”杨恽《报孙会宗书》:“田家作苦。”⑤创作;写作。《孟子·梁惠王下》:“孔子惧,作《春秋》。”《吕氏春秋·勿躬》:“容成作历。”(容成:传说中黄帝臣,历法的创造者。)王充《论衡·定贤》:“譬犹工匠之作器也。”⑥名词,指作品。萧统《文选序》:“则有‘凭虚’、‘亡是’之作。”⑦事务。鲍照《采桑》:“季春梅始落,女工事蚕作。”(事:从事。)⑧担当;充任。《论语·子路》:“人而无恒,不可以作巫医。”(而:假如。)刘义庆《世说新语·方正》:“敦槐作关中都督,甚得民情。”⑨当成;算做。罗公升《溪上》:“门前溪一发,我作五湖看。”(一发:一根头发。)又成为。李贺《浩歌》:“南风吹山作平地。”⑩通“诅”。诅咒。《诗经·大雅·荡》:“侯作侯祝。”(侯:语气词。)(11)通“诈”。欺骗。《史记·孟子荀卿列传》:“作先合,然后引之大道。”[作色]脸上变色。指神情严肃起来或发怒。《礼记·哀公问》:“孔子愀(qiǎo)然作色。”(愀然:容色改变的样子。)孤:
①幼年死去父亲或父母的人。《孟子·梁惠王下》:“幼而无父曰孤。”②孤单;单独。王维《使至塞上》:“大漠孤烟直,长河落日圆。”③古代王侯的谦称。《三国志· 蜀书 ·诸葛亮传》:“孤之有孔明,犹鱼之有水也。”④辜负。《后汉书·袁敞传》:“臣孤恩负义。”⑤指无子女的人。《吕氏春秋·怀宠》:“求其孤寡而振恤之。”⑥独特的;杰出的。杨万里《和李天麟二首》之一:“学诗须透脱,信手自孤高。” -
que pa ta sheng hai shi zi ,yi qian ri xia zuo gu deng 。
“que pa ta sheng hai shi zi ,yi qian ri xia zuo gu deng 。”shi gou chu chu :《kuang ti shi ba shou 》;shi tang chao shi ren si kong tu de zuo pin 。
mo hen jian wei ri ri duo ,shi qing ji nai xing men he 。
pi xiu shui wen jiao long ke ,you ba shao can xiu tie mo 。
bie he qi liang zhi fa cun ,dai kui neng chi jin wang men 。
shi jian di yi feng liu shi ,jie de wang gong yu zhen hen 。
jiao shu zi gu jie yan shen ,gan dan tu qing zhi shuo jin 。
bu shi shi qian shu yu shui ,shei zhi gu fu li ling xin 。
na hua la bi shi huang tang ,re ken jing guan yi bu kuang 。
ou zuo ke xing qin di zuo ,que ying xu bao shi yan guang 。
bu lao shi lu geng xiang cai ,ren dao xu xiu xi de cai 。
ji du lan cheng feng shui bian ,ao chuan she duo kong nan hui 。
you lai xiang ai zhi shi seng ,guai dan chang song zi de peng 。
que pa ta sheng hai shi zi ,yi qian ri xia zuo gu deng 。
lao chan cheng zhang mo guo shen ,yuan xiu gu yun jian yi pin 。
ying shi fo bian you pa nao ,xin yuan xu zuo ju xian ren 。
zhi jing xian ren bu ai xian ,zhi tou mo shi bi chai guan 。
hong ting jiao po jiao long ku ,ye bei kuang feng juan chu shan 。
de xia xiu wen zhe zuo lang ,sheng qian ji chu dao kong qiang 。
he ru shen shuang ji xing qu ,you zi yan ji zhu yu huang 。
yu xi ba jiao xie shang shi ,du lai ping jian wan qing shi 。
gu yuan sui hen feng he ni ,xin gou xian ti yi man chi 。
chu shi zhu zhang xiang lin cun ,jian dao qing ming yi du men 。
san shi nian lai ci bing biao ,jin chao wo bing gan huang en 。
lai shi sui hen shi qing zhan ,zi jian ba jiao ji shi pian 。
ying shi a liu hai su zhai ,sheng pan cai sai she gong qian 。
ba jiao cong pan bi chan juan ,mian geng you you rao shu chuan 。
ying dao qu shi ti bu jin ,bu lao fen ji jiao shu jian 。
zi shang cui bing jian nan ping ,yong ye chan chuang yu di sheng 。
wen dao hu chuang reng dai chuo ,hou lai he tong yi heng hang 。
zuo ri liu ying jin ri chan ,qi lai you shi xi yang tian 。
liu long fei pei chang xiang jiong ,geng ren cheng wei zi zhe bian 。
you shi you fei hai you lv ,mo xin mo ji yi mo cai 。
bu ping bian ji feng bo xian ,mo xiang an shi ren huo tai 。
shi nian san shu rang guan pin ,ren de mo cai you suo shen 。
mo dao tai hang tong yi lu ,da dou an wen shu xian ren 。
ceng wen jie huo dao peng hu ,su jin ao tou hai yi ku 。
jin ri jia shan tong ci hen ,ren gui wei de he gui mo 。【zhu shi 】:
que :
①tui ;shi tui que 。《lv shi chun qiu ·xu yi 》:“ma que bu ken jin 。”gu yi 《guo qin lun 》:“nai shi meng tian bei zhu chang cheng er shou fan li ,que xiong nu qi bai yu li 。”(meng tian :qin ming jiang 。fan li :bi yu bian jiang shang de bing zhang 。)②bi mian 。《shi ji ·lu zhong lian ju yang lie chuan 》:“yong shi bu que si er mie ming 。”③bu qian jin ,ting zhi 。《han fei zi ·wai chu shui you xia 》:“ma tui er que ,ce bu neng jin qian ye 。”④ju jue ;tui hai 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“que zhi que zhi wei bu gong ,he ye ?”li si 《jian zhu ke shu 》:“wang zhe bu que zhong shu ,gu neng ming ji de 。”⑤hui ;hui zhuai 。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“que kan qi zi chou he zai ,man juan shi shu xi yu kuang 。”(juan :shou she ,shou qi 。)⑥qu ;diao 。duo yong zai dong ci hou biao ming dong zuo le jie ,wan cheng 。nie yi zhong 《yong tian jia 》:“yi de yan qian chuang ,wan que xin tou rou 。”⑦fu ci 。1. biao shi jiang diao 。xiang dang yu “zheng ”。li shang yin 《you gan 》:“fei guan song yu you wei ci ,que shi xiang wang meng jiao chi 。”2. biao shi chong fu 。xiang dang yu “zai ”、“you ”。li bai 《song he jian gui si ming ying zhi 》:“jie wen yu qi zhu shu he ,he nian que xiang di cheng fei 。”3. biao shi xiang fan ,xiang dang yu “dao ”、“fan ”。li bai 《ba jiu wen yue 》:“ren pan ming yue bu ke de ,yue hang que yu ren xiang sui 。”ta :
①bie de ;ji ta de 。《guan zi ·nei ye 》:“bie mo ta tu 。”qu yuan 《li sao 》:“qi ji you ta gu xi ,mo hao 脩zhi hai ye !”(脩:xiu shi 。)②di san ren chen dai ci 。han shan zi 《you han xing ao man 》:“bai shi bei ta xian 。”③zhu ci 。xu zhi ,mo shi ji yi yi 。li qing zhao 《sheng sheng man 》:“san bei liang zhan dan jiu ,zen di ta wan lai feng ji 。”sheng :
①sheng chang ;chang chu 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②huo zhao ;sheng cun 。《lun yu · wei ling gong 》:“zhi shi ren ren ,mo qiu sheng yi hai ren ,you sha shen yi cheng ren 。”③sheng ming ;xing ming 。《han fei zi ·jie lao 》:“lu ye zhe ,ren zhi suo yi chi sheng ye 。”(lu :feng lu 。chi :wei chi 。)④chan sheng ;fa sheng 。《han shi wai chuan 》juan wu :“shui yuan shen an ,ze long yu sheng zhi 。”⑤sheng yo ;dan sheng 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”⑥sheng cun de ji jian ,zhi ren de yi sheng ;yi bei zi 。cao cao 《duan ge hang 》:“dui jiu dang ge ,ren sheng ji he ?”⑦sheng huo ;sheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“xiang lin zhi sheng ri cu (cù)。”(cu :jiong pai 。)⑧bu shou de 。1. wei zhu huo wei zhu shou de 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“da xiang zhi li ,shang xuan zun er zu sheng yu 。”2.wei jia gong lian zhi de 。《luo yang ga lan ji ·cheng bei 》:“tou hou chui er che sheng juan 。”⑨dou shu de ren 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin zhu sheng bu shi jin er xue gu ,yi fei dang shi 。”hai :
(yi )①fan hui ;hui dao yuan de huo hui fu yuan wei 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“song cheng gong ru chu ,hai ,ru yu zheng ,zheng bai jiang xiang zhi 。”(zheng bai :zhi zheng wen gong 。xiang :she yan qiao dai 。)《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“hai jun ba shang 。”②hui fu 。《wei shu ·xian zu ji 》:“zhu fei lao chao qian zhe ,yi ge hai chu 。”(lao :gong lao 。qian :jin sheng 。)③jiao hai ;gui hai 。《xun zi ·yao wen 》:“ran er wu suo zhi zhi er jian zhe shi ren ,hai zhi er jian zhe san shi ren 。”ye zhi jiao na 。du fu 《sui yan hang 》:“ge ci ren ai hai zu yong 。”(yong :di chang lao yi de bu bo 。)④gu ;hui tou 。pan yue 《shang ruo zi ci 》:“hai tiao xi fen yi (yì),cao mang mang xi mu sen sen 。”(yi :mai zang wu 。)《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“ji bu shu hai gu 。”⑤chang hai 。jiang yan 《hen fu 》:“lie bo ji shu ,shi hai han en 。”(ji :bang 。shu :xin 。)⑥tong “huan ”。huan rao 。chen liang 《nian nu jiao ·deng duo jing lou 》:“wei lou hai wang ,tan ci yi ,jin gu ji ren ceng hui 。”⑦《han shu ·shi huo zhi shang 》:“hai lu shu sang 。”(lu :fang she 。) (er )xuán ①xuan zhuai 。《guo yu ·wu yu 》:“da fu chong (zhǒng)yong er shan mou ,jiang hai wan wu guo yu gu zhang zhi shang ,yi de ji zhi 。”(chong :zhi yue da fu wen chong 。wan :wan long 。)②li ji ;xun su 。《xun zi ·wang ba 》:“ru shi ze shun yu hai zhi ,wang ye hai qi 。”③qing ying kuai jie de yang zi 。《shi jing ·ji feng ·hai 》:“zi zhi hai xi ,zao wo hu nao (náo)zhi jian xi 。”(nao :gu shan ming 。) (san )hái fu ci 。①reng ;shang 。du fu 《fan jiang 》shi :“luan li hai zou le ,piao bo ju ting ge 。”②zai ;you 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“dai dao chong yang ri ,hai lai jiu ju hua 。”③geng 。du fu 《feng dai yan da fu 》shi :“shu fang you xi gu ren lai ,chong zhen hai xu ji shi cai 。”shi :
(yi )①zhi dao ;dong de 。《zhuang zi ·tian de 》:“shi ji yi bu zhi ji er 。”②ren shi 。he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi 。”③shi bie 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“xin fu shi ma sheng 。”④zhi shi ;jian shi 。《xun zi ·fa hang 》:“yuan tian zhe mo shi 。” (er )zhì ①ji zhu 。《lun yu ·shu er 》:“mo er shi zhi 。”②biao ji 。cao zhi 《bao dao fu xu 》:“yi long xiong wu qiao wei shi 。”zi :
①sheng zi 。wang chong 《lun heng ·qi shou 》:“fu ren shu zi zhe zi huo 。”(shu :xi 。)②huai yun 。《zhou yi ·tun 》:“nv zi zhen bu zi ,shi nian nai zi 。”(zhen :zhan bo 。)③ai 。《zuo chuan ·cheng gong si nian 》:“chu sui da ,fei wu zu ye ,ji ken zi wo hu ?”④nv zi hu jia 。xie kuo 《lin bai he mu zhi ming 》:“lin nv jiang zi er gu ,yang shi ru ji zi ,ze dui jia zhi 。”(gu :shi qu fu mu 。)⑤biao zi 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“zhu ge liang ,zi kong ming 。”⑥wen zi 。《han shu ·liu xin chuan 》:“fen wen xi zi 。”⑦yang yo 。《zuo chuan ·cheng gong shi yi nian 》:“you bu neng zi ren zhi gu er sha zhi 。”yi :
①kao zhao ;ai jin 。《sun zi bing fa ·hang jun 》:“yi shui cao er bei zhong shu 。”luo ye 《ying wu yong 》:“yu jian (jiàn)yao xuan ren suo yi 。”(jian :lan gan 。xuan :chuang 。)②yi kao ;yi tuo 。《zuo chuan ·yin gong liu nian 》:“wo zhou zhi dong qian ,jin 、zheng yan yi 。”(yan :zhu ci 。shi 。)cao cao 《duan ge hang 》:“rao shu san za ,he zhi ke yi ?”(za :zhou 。)③yi zhao 。qu yuan 《li sao 》:“yuan yi peng xian zhi wei ze 。”(peng xian :ren ming 。ze :zhun ze 。)④yi lian 。gu shi 《hang hang chong hang hang 》:“hu ma yi bei feng ,yue diao chao na zhi 。”⑤mao cheng de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·che xia 》:“yi bi ping lin ,you ji wei jiao 。”[yi yi ]1.qing rou de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·cai wei 》:“xi wo wang yi ,yang liu yi yi 。”2. liu lian ;sai lian de yang zi 。《chu ci ·jiu sai ·shang shi 》:“zhi lian lian xi yi yi 。”gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“ju shou chang lao lao ,er qing tong yi yi 。”(lao lao :you shang 。)[yi xi ]fang fo ;bu qing xi 。liu yu xi 《jing zhou dao huai gu 》:“na guo shan chuan jiu di ji (jī),song tai liang guan shang yi xi 。”(di ji :jing dou 。)zhao gu 《jiang lou jiu gan 》shi :“feng jing yi xi shi qu nian 。”qian :
(yi )①qian jin ;xiang qian 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“er zhi ge zhe qian yi 。”②gen “hou ”xiang dui 。1.biao shi fang wei zai qian 。li bai 《wang lu shan bao bu er shou 》zhi er :“ri zhao xiang lu sheng zi yan ,yao kan bao bu gua qian chuan 。”2.biao shi ci xu zai qian 。《liao zhai zhi yi ·lang san ze 》:“(tu )fu tou zhi ,hou lang zhi er qian lang you zhi 。”3.biao shi shi jian zai xian 。《li ji ·tan gong shang 》:“zi xia yue :‘wo wei zhi qian wen ye 。’”③yin dao 。《yi li ·shi yu li 》:“zhu qian shi chu hu 。” (er )jiǎn tong “jian ”。xiao mie 。《wu zi ·lun jiang 》:“jin dao yi ,tui dao nan ,ke lai er qian ;jin dao xian ,tui dao yi ,ke bao er ji 。”(bao :pai jin ;bi jin 。)ri xia :
①mu qian ,xian zai 。《meng liang lu 》juan shi er : “~~ca hui wu yu ,kai bi shui gang 。”②zhi jing dou 。qian qi 《song xue pan guan fu shu 》:“bian chui lao di nian ,~~jiang cai jie ”。xia :
①wei zhi zai di chu de 。yu “shang ”xiang dui 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“pang juan si yu ci shu zhi xia 。”②deng ji di de 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“neng bang yi yu shi chao ,wen gua ren zhi er zhe ,shou xia shang 。”③qian ci 。《shui hu quan chuan 》di liu shi san hui :“cai fu ting le ,xin zhong an xi :ru ci fa fang ,zheng zhong xia huai 。”④zhi liang di de 。liu yu 《cha jing ·wu zhi zhu 》:“ji shui yong shan shui ,shang ;jiang shui ,zhong ;jing shui ,xia 。”⑤shi jian zai hou de 。《meng zi ·jin xin xia 》:“fen hu bai shi zhi shang ,bai shi zhi xia ,wen zhe mo bu xing qi ye 。”⑥ci xu kao hou de 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shang chen di ku ,xia dao ji huan 。”⑦di yu ;shao yu 。《lv shi chun qiu ·yong sai 》:“ci bu xia jiu dan 。”⑧biao shi shu yu yi ding de fan wei 、qing kuang 、tiao jian deng 。⑨dang mou ge shi jian huo shi jie ;shi xia 。⑩you gao chu wang di chu 。《lun yu ·wei zi 》:“kong zi xia ,yu yu zhi yan 。”(11)qu ;wang 。chang zhi you xi wang dong ,you bei wang na ,you shang you wang xia you 。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“wu shu nian lai yu mai zhou er xia 。”(12)gong ke 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“yi chao er liang cheng xia 。”(13)tui rang 。(14)ban bu ;xia da 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“ling xia er ren jie ji xi she ,ri ye bu xiu 。”(15)yong ;shi hang 。su shi 《xi jiang yue ·zuo ye bian zhou jing kou 》:“ci jing bai nian ji bian ,ge zhong xia yu qian nan 。”(16)dong zuo de ci shu 。lin si huan 《kou ji 》:“dan wen bing zhang zhong fu che yi xia 。”zuo :
①qi ;qi li 。《lun yu ·xian jin 》:“she se er zuo 。”②xing qi ;chan sheng 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“gu zhe tian xia san luan ,mo zhi neng yi ,shi yi zhu hou bing zuo 。”(yi :tong yi 。)you qi shen 。《guan zi ·di zi zhi 》:“ye mei zao zuo 。”(mei :shui 。zao :tong “zao ”。)《meng zi ·gong sun chou shang 》:“you shang zhi yu wu ding ,xian sheng zhi jun liu qi zuo 。”《han fei zi ·jie lao 》:“da jian zuo ze xiao dao sui 。”③shi 。《shang shu · yu gong 》:“lai yi zuo mu 。”(lai yi :de ming 。mu :fang mu 。)④lao zuo ;gong zuo 。《zhuang zi ·rang wang 》:“ri chu er zuo ,ri ru er xi 。”yang yun 《bao sun hui zong shu 》:“tian jia zuo ku 。”⑤chuang zuo ;xie zuo 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“kong zi ju ,zuo 《chun qiu 》。”《lv shi chun qiu ·wu gong 》:“rong cheng zuo li 。”(rong cheng :chuan shui zhong huang di chen ,li fa de chuang zao zhe 。)wang chong 《lun heng ·ding xian 》:“pi you gong jiang zhi zuo qi ye 。”⑥ming ci ,zhi zuo pin 。xiao tong 《wen shua xu 》:“ze you ‘ping xu ’、‘wang shi ’zhi zuo 。”⑦shi wu 。bao zhao 《cai sang 》:“ji chun mei shi la ,nv gong shi can zuo 。”(shi :cong shi 。)⑧dan dang ;chong ren 。《lun yu ·zi lu 》:“ren er mo heng ,bu ke yi zuo wu yi 。”(er :jia ru 。)liu yi qing 《shi shui xin yu ·fang zheng 》:“dui huai zuo guan zhong dou du ,shen de min qing 。”⑨dang cheng ;suan zuo 。luo gong sheng 《xi shang 》:“men qian xi yi fa ,wo zuo wu hu kan 。”(yi fa :yi gen tou fa 。)you cheng wei 。li he 《hao ge 》:“na feng chui shan zuo ping de 。”⑩tong “zu ”。zu zhou 。《shi jing ·da ya ·dang 》:“hou zuo hou zhu 。”(hou :yu qi ci 。)(11)tong “zha ”。qi pian 。《shi ji ·meng zi xun qing lie chuan 》:“zuo xian ge ,ran hou yin zhi da dao 。”[zuo se ]lian shang bian se 。zhi shen qing yan su qi lai huo fa nu 。《li ji ·ai gong wen 》:“kong zi qiao (qiǎo)ran zuo se 。”(qiao ran :rong se gai bian de yang zi 。)gu :
①you nian si qu fu qin huo fu mu de ren 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“you er mo fu yue gu 。”②gu chan ;chan du 。wang wei 《shi zhi sai shang 》:“da mo gu yan zhi ,chang he la ri yuan 。”③gu dai wang hou de qian chen 。《san guo zhi · shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“gu zhi you kong ming ,you yu zhi you shui ye 。”④gu fu 。《hou han shu ·yuan chang chuan 》:“chen gu en fu yi 。”⑤zhi mo zi nv de ren 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“qiu ji gu gua er zhen xu zhi 。”⑥du te de ;jie chu de 。yang mo li 《he li tian lin er shou 》zhi yi :“xue shi xu tou tuo ,xin shou zi gu gao 。”
今日更新
-
随步结金莲。
[2020-01-06]
-
无作无为,物外真空伴。
[2020-01-06]
-
常归一,证圆成了了,得赴仙都。
[2020-01-06]
-
无言可说,慨然脱底明彻。
[2020-01-06]
-
气凝神聚契空圆。
[2020-01-06]
今日推荐