• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 巢林棲一枝,可為達士模。

    “巢林棲一枝,可為達士模。”詩句出處:《詠史》;是魏晉詩人左思的作品。

    習習籠中鳥,舉翮觸四隅。
    落落窮巷士,抱影守空廬。
    出門無通路,枳棘塞中塗。
    計策棄不收,塊若枯池魚。
    外望無寸祿,內顧無鬥儲。
    親戚還相蔑,朋友日夜疏。
    蘇秦北遊說,李斯西上書。
    俯仰生榮華,咄嗟復雕枯。
    飲河期滿腹,貴足不願餘。
    巢林棲一枝,可為達士模。

    【註釋】:

    巢:

    ①鳥窩。《荀子·勸學》:“南方有鳥焉,名曰蒙鳩,以羽為巢。”②指其他動物的窩。白居易《郡中春宴因贈諸客》:“蜂巢與蟻穴。”③鳥或其他動物做窩。《古詩十九首》之七:“思為雙飛燕,銜泥巢君屋。”④借指敵人或盜賊藏身的地方。《新唐書·杜牧傳》:“不數月必覆賊巢。”⑤周代諸侯國名。春秋時為吳國所滅。在今安徽省巢湖市東北。

    棲:

    (一)①鳥類停留、歇宿。張衡《西京賦》:“南翔衡陽,北棲雁門。”②停留;居處。《國語·吳語》:“越王勾踐棲於會稽之上。” (二)xī [棲棲]忙碌不安的樣子。《論語·憲問》:“丘何為是棲棲者與?”

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    枝:

    ①枝條。《莊子·山木》:“見大木枝葉盛茂。”杜甫《江畔獨步尋花》:“千朵萬朵壓枝低。”②歧出的,分支。《莊子·駢拇》:“駢拇枝指出乎性哉。”(駢拇:拇指與第二指連生。)《呂氏春秋·慎行》:“盡殺崔杼之妻子及枝屬。”③肢體;四肢。《呂氏春秋 · 圜道》:“感而不知,則形體四枝不使矣。”④支撐;支持。《左傳 ·桓公五年》:“蔡、衛不枝,固將先奔。”⑤抵禦;抗拒。《新序·善謀上》:“足以枝於秦。”⑥量詞。[枝梧]1.抗拒。《史記·項羽本紀》:“諸將皆懾服,莫敢枝梧。”2.支撐。《水經註·漯水》:“以木為圓基,令互相枝梧。”費昶《華光省中夜聞城外搗衣》:“鬢搖九枝花。”白居易《長恨歌》:“梨花一枝春帶雨。”

    可:

    (一)①同意。《左傳·隱公三年》:“公曰:不可。”②正確。《史記·范雎蔡澤列傳》:“使以臣之言為可,願行而利其道;以臣之言為不可,久留臣無為也。”(使:如果。)③值得。白居易《賣炭翁》:“可憐身上衣正單,心憂炭賤願天寒。”④能夠;可以。《論語·公冶長》:“朽木不可雕也。”《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“庶曰:‘此人可就見,不可屈致也。’”⑤著實。《史記·田單列傳》:“吾懼燕(yān)人掘吾城外塚墓,僇(lù)先人,可為寒心。”(僇:通“戮”。殺。此指戮屍。)⑥適合;適宜。張翰《杖賦》:“方圓適意,洪細可乎。”李漁《笠翁一傢言·笠翁偶集·種植部》:“芙蕖則不然:自荷錢出水之日,便為點綴綠波;及其莖葉既生,則又日高日上……此皆言其可目者也。”⑦痊愈。董解元《西廂記諸宮調》卷三:“瘦得渾如削,百般醫療終難可。”(渾:簡直。)⑧當著,對著。周邦彥《南柯子》:“曉來階下按新聲,恰有一方明月可中庭。”(按:擊,奏。一方:一塊。)⑨副詞。1.表示估計,相當於“大約”。王維《洛陽女兒行》:“洛陽女兒對門居,才可容顏十五餘。”2. 表示轉折,相當於“卻”。李白《相逢行》:“相見情已深,未語可知心。”3. 表示反詰,相當於“豈”“哪”。《史記·項羽本紀》:“騅不逝兮可奈何!”方幹《山中言志》:“潛夫自有孤雲侶,可要王侯知姓名?”(潛夫:隱居的人。) (二)kè [可汗(hán)]亦作“可罕”。古代北方一些少數民族君主的稱號。古樂府《木蘭詩》:“昨夜見軍帖,可汗大點兵。”(軍帖:軍中文告。)

    為:

    (一)①做。《詩經·周頌·豐年》:“為酒為醴,烝畀祖妣。”(烝:進獻。畀:給予。)《論語·學而》:“其為人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友愛。)②制作;創作。《禮記·曲禮下》:“為宮室,不斬於丘木。”(丘木:墓地的樹。)《漢書·枚乘傳》:“司馬相如善為文而遲。”(遲:慢。)③治理。《商君書·農戰》:“善為國者,倉廩雖滿,不偷於農。”(偷:怠惰;忽視。)《論語·為政》:“為政以德。”④行為。范仲淹《嶽陽樓記》:“予嘗求古仁人之心,或異二者之為。”(嘗:曾經。)⑤充當。《論語·為政》:“溫故而知新,可以為師矣。”(溫:溫習。故:舊的知識。)⑥當作。李白《夢遊天姥吟留別》:“霓為衣兮風為馬。”⑦變為;成為。屈原《離騷》:“蘭芷變而不芳兮,荃蕙化而為茅。”(蘭、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧認為。《孟子·公孫醜上》:“而子為我願之乎?”(子:你。)⑨是。《左傳·宣公三年》:“餘為伯儵,餘而祖也。”⑩介詞。1. 表被動。被。《三國志 · 吳書· 呂蒙傳》:“為張遼等所襲。”2.表對象。對;向。《戰國策·韓策二》:“(嚴仲子)因為聶政語曰:‘臣有仇。’”(11)連詞。如果。《戰國策·秦策四》:“秦為知之,必不救也。”(12)語氣詞。1. 與“何”相配,表疑問語氣。《論語·季氏》:“何以伐為?”(伐:進攻。)2. 多用於句未,表示反問語氣。《漢書·外戚傳下·趙皇後》:“今故告之,反怒為!”(故:故意。) (二)wèi ①幫助。《詩經·大雅·鳧鷖》:“公屍燕飲,福祿來為。”②介詞。1. 表對象。替。《論語·學而》:“為人謀而不忠乎?”2. 表原因。因為。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”3. 表目的。為瞭。《孔雀東南飛》:“慎勿為婦死。”③通“偽”。假裝。《禮記·檀弓下》:“夫子為弗聞也者而過之。”

    達:

    ①暢通。《荀子·君道》:“公道達而私門塞矣,公義明而私事息矣。”②到達。李白《秋浦歌》:“遙傳一掬淚,為我達揚州。”③通曉;明白。《漢書·元帝紀》:“且俗儒不達時宜,好是古非今。”④周遍;全面。羅大經《鶴林玉露》卷十六:“蓋天道無親,常與善人;而達觀古今,操行不軌者多富樂。”⑤豁達;曠達。《漢書·高帝紀》:“高祖不修文學,而性明達。”⑥顯達。《孟子·盡心上》:“窮則獨善其身,達則兼濟天下。”⑦表達。何景明《明月篇序》:“辭必托諸夫婦,以宣鬱而達情焉。”(宣:宣泄。鬱:鬱悶。)又指送達。陳翰《異聞集》:“君以書授之,令達宮中。”

    士:

    ①從事某種活動的男子。《周易·歸妹》:“女承筐,無實;士刲(kuī)羊,無血。”(刲:割。)②特指未婚的青年男子。《詩經·衛風·氓》:“於嗟女兮,無與士耽。”③古代介於卿大夫和庶民之間的階層,貴族的最下一等。《禮記·王制》:“諸侯之上大夫卿、下大夫、上士、中士、下士,凡五等。”④智者;賢者。後泛指讀書人,知識階層。《荀子·勸學》:“故君子居必擇鄉,遊必就士。”《漢書·食貨志上》:“士農工商,四民有業。學以居位曰士,辟士殖谷曰農,作巧成器曰工,通財鬻(yù)貨曰商。”(鬻:賣。)⑤古代的法官;獄官。《孟子·告子下》:“管夷吾舉於士,孫叔敖舉於海。”(管夷吾:管仲。孫叔敖:春秋時楚令尹。海:指隱居海濱。)⑥對人的美稱。古樂府《木蘭詩》:“將軍百戰死,壯士十年歸。”⑦古軍制,在車上者稱士,也稱“甲士”。與“步卒”相對。屈原《九歌·國殤》:“矢交墜兮士爭先。”⑧通“事”。職事;從事。《詩經·豳風·東山》:“制彼裳衣,勿士行枚。”⑨通“仕”。做官。《論衡·刺孟》:“有士於此,而子悅之。”⑩通“恃”。依靠;憑借。銀雀山漢墓竹簡《孫臏兵法·見威王》:“孫子見威王,曰:‘夫兵者,非士恒勢也。’”

    模:

    (一)①范式;規范。揚雄《法言·學行》:“師者,人之模范也。”②仿效;效法。《列子·周穆王》:“變化之極,徐疾之間,可盡模哉?” (二)mú ①模樣;形狀。李白《明堂賦》:“人物禽獸,奇形異模。”②模子。用壓制或澆鑄的方法制造物品的工具。《天工開物·冶鑄·錢》:“一罐約載銅、鉛十斤,銅先入化,然後投鉛,烘爐扇合,傾入模內。”


  • 巢林栖一枝,可为达士模。

    “巢林栖一枝,可为达士模。”诗句出处:《咏史》;是魏晋诗人左思的作品。

    习习笼中鸟,举翮触四隅。
    落落穷巷士,抱影守空庐。
    出门无通路,枳棘塞中涂。
    计策弃不收,块若枯池鱼。
    外望无寸禄,内顾无斗储。
    亲戚还相蔑,朋友日夜疏。
    苏秦北游说,李斯西上书。
    俯仰生荣华,咄嗟复雕枯。
    饮河期满腹,贵足不愿余。
    巢林栖一枝,可为达士模。

    【注释】:

    巢:

    ①鸟窝。《荀子·劝学》:“南方有鸟焉,名曰蒙鸠,以羽为巢。”②指其他动物的窝。白居易《郡中春宴因赠诸客》:“蜂巢与蚁穴。”③鸟或其他动物做窝。《古诗十九首》之七:“思为双飞燕,衔泥巢君屋。”④借指敌人或盗贼藏身的地方。《新唐书·杜牧传》:“不数月必覆贼巢。”⑤周代诸侯国名。春秋时为吴国所灭。在今安徽省巢湖市东北。

    栖:

    (一)①鸟类停留、歇宿。张衡《西京赋》:“南翔衡阳,北栖雁门。”②停留;居处。《国语·吴语》:“越王勾践栖于会稽之上。” (二)xī [栖栖]忙碌不安的样子。《论语·宪问》:“丘何为是栖栖者与?”

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    枝:

    ①枝条。《庄子·山木》:“见大木枝叶盛茂。”杜甫《江畔独步寻花》:“千朵万朵压枝低。”②歧出的,分支。《庄子·骈拇》:“骈拇枝指出乎性哉。”(骈拇:拇指与第二指连生。)《吕氏春秋·慎行》:“尽杀崔杼之妻子及枝属。”③肢体;四肢。《吕氏春秋 · 圜道》:“感而不知,则形体四枝不使矣。”④支撑;支持。《左传 ·桓公五年》:“蔡、卫不枝,固将先奔。”⑤抵御;抗拒。《新序·善谋上》:“足以枝于秦。”⑥量词。[枝梧]1.抗拒。《史记·项羽本纪》:“诸将皆慑服,莫敢枝梧。”2.支撑。《水经注·漯水》:“以木为圆基,令互相枝梧。”费昶《华光省中夜闻城外捣衣》:“鬓摇九枝花。”白居易《长恨歌》:“梨花一枝春带雨。”

    可:

    (一)①同意。《左传·隐公三年》:“公曰:不可。”②正确。《史记·范雎蔡泽列传》:“使以臣之言为可,愿行而利其道;以臣之言为不可,久留臣无为也。”(使:如果。)③值得。白居易《卖炭翁》:“可怜身上衣正单,心忧炭贱愿天寒。”④能够;可以。《论语·公冶长》:“朽木不可雕也。”《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“庶曰:‘此人可就见,不可屈致也。’”⑤着实。《史记·田单列传》:“吾惧燕(yān)人掘吾城外冢墓,僇(lù)先人,可为寒心。”(僇:通“戮”。杀。此指戮尸。)⑥适合;适宜。张翰《杖赋》:“方圆适意,洪细可乎。”李渔《笠翁一家言·笠翁偶集·种植部》:“芙蕖则不然:自荷钱出水之日,便为点缀绿波;及其茎叶既生,则又日高日上……此皆言其可目者也。”⑦痊愈。董解元《西厢记诸宫调》卷三:“瘦得浑如削,百般医疗终难可。”(浑:简直。)⑧当着,对着。周邦彦《南柯子》:“晓来阶下按新声,恰有一方明月可中庭。”(按:击,奏。一方:一块。)⑨副词。1.表示估计,相当于“大约”。王维《洛阳女儿行》:“洛阳女儿对门居,才可容颜十五余。”2. 表示转折,相当于“却”。李白《相逢行》:“相见情已深,未语可知心。”3. 表示反诘,相当于“岂”“哪”。《史记·项羽本纪》:“骓不逝兮可奈何!”方干《山中言志》:“潜夫自有孤云侣,可要王侯知姓名?”(潜夫:隐居的人。) (二)kè [可汗(hán)]亦作“可罕”。古代北方一些少数民族君主的称号。古乐府《木兰诗》:“昨夜见军帖,可汗大点兵。”(军帖:军中文告。)

    为:

    (一)①做。《诗经·周颂·丰年》:“为酒为醴,烝畀祖妣。”(烝:进献。畀:给予。)《论语·学而》:“其为人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友爱。)②制作;创作。《礼记·曲礼下》:“为宫室,不斩于丘木。”(丘木:墓地的树。)《汉书·枚乘传》:“司马相如善为文而迟。”(迟:慢。)③治理。《商君书·农战》:“善为国者,仓廪虽满,不偷于农。”(偷:怠惰;忽视。)《论语·为政》:“为政以德。”④行为。范仲淹《岳阳楼记》:“予尝求古仁人之心,或异二者之为。”(尝:曾经。)⑤充当。《论语·为政》:“温故而知新,可以为师矣。”(温:温习。故:旧的知识。)⑥当作。李白《梦游天姥吟留别》:“霓为衣兮风为马。”⑦变为;成为。屈原《离骚》:“兰芷变而不芳兮,荃蕙化而为茅。”(兰、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧认为。《孟子·公孙丑上》:“而子为我愿之乎?”(子:你。)⑨是。《左传·宣公三年》:“余为伯儵,余而祖也。”⑩介词。1. 表被动。被。《三国志 · 吴书· 吕蒙传》:“为张辽等所袭。”2.表对象。对;向。《战国策·韩策二》:“(严仲子)因为聂政语曰:‘臣有仇。’”(11)连词。如果。《战国策·秦策四》:“秦为知之,必不救也。”(12)语气词。1. 与“何”相配,表疑问语气。《论语·季氏》:“何以伐为?”(伐:进攻。)2. 多用于句未,表示反问语气。《汉书·外戚传下·赵皇后》:“今故告之,反怒为!”(故:故意。) (二)wèi ①帮助。《诗经·大雅·凫鹥》:“公尸燕饮,福禄来为。”②介词。1. 表对象。替。《论语·学而》:“为人谋而不忠乎?”2. 表原因。因为。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”3. 表目的。为了。《孔雀东南飞》:“慎勿为妇死。”③通“伪”。假装。《礼记·檀弓下》:“夫子为弗闻也者而过之。”

    达:

    ①畅通。《荀子·君道》:“公道达而私门塞矣,公义明而私事息矣。”②到达。李白《秋浦歌》:“遥传一掬泪,为我达扬州。”③通晓;明白。《汉书·元帝纪》:“且俗儒不达时宜,好是古非今。”④周遍;全面。罗大经《鹤林玉露》卷十六:“盖天道无亲,常与善人;而达观古今,操行不轨者多富乐。”⑤豁达;旷达。《汉书·高帝纪》:“高祖不修文学,而性明达。”⑥显达。《孟子·尽心上》:“穷则独善其身,达则兼济天下。”⑦表达。何景明《明月篇序》:“辞必托诸夫妇,以宣郁而达情焉。”(宣:宣泄。郁:郁闷。)又指送达。陈翰《异闻集》:“君以书授之,令达宫中。”

    士:

    ①从事某种活动的男子。《周易·归妹》:“女承筐,无实;士刲(kuī)羊,无血。”(刲:割。)②特指未婚的青年男子。《诗经·卫风·氓》:“于嗟女兮,无与士耽。”③古代介于卿大夫和庶民之间的阶层,贵族的最下一等。《礼记·王制》:“诸侯之上大夫卿、下大夫、上士、中士、下士,凡五等。”④智者;贤者。后泛指读书人,知识阶层。《荀子·劝学》:“故君子居必择乡,游必就士。”《汉书·食货志上》:“士农工商,四民有业。学以居位曰士,辟士殖谷曰农,作巧成器曰工,通财鬻(yù)货曰商。”(鬻:卖。)⑤古代的法官;狱官。《孟子·告子下》:“管夷吾举于士,孙叔敖举于海。”(管夷吾:管仲。孙叔敖:春秋时楚令尹。海:指隐居海滨。)⑥对人的美称。古乐府《木兰诗》:“将军百战死,壮士十年归。”⑦古军制,在车上者称士,也称“甲士”。与“步卒”相对。屈原《九歌·国殇》:“矢交坠兮士争先。”⑧通“事”。职事;从事。《诗经·豳风·东山》:“制彼裳衣,勿士行枚。”⑨通“仕”。做官。《论衡·刺孟》:“有士于此,而子悦之。”⑩通“恃”。依靠;凭借。银雀山汉墓竹简《孙膑兵法·见威王》:“孙子见威王,曰:‘夫兵者,非士恒势也。’”

    模:

    (一)①范式;规范。扬雄《法言·学行》:“师者,人之模范也。”②仿效;效法。《列子·周穆王》:“变化之极,徐疾之间,可尽模哉?” (二)mú ①模样;形状。李白《明堂赋》:“人物禽兽,奇形异模。”②模子。用压制或浇铸的方法制造物品的工具。《天工开物·冶铸·钱》:“一罐约载铜、铅十斤,铜先入化,然后投铅,烘炉扇合,倾入模内。”


  • chao lin qi yi zhi ,ke wei da shi mo 。

    “chao lin qi yi zhi ,ke wei da shi mo 。”shi gou chu chu :《yong shi 》;shi wei jin shi ren zuo sai de zuo pin 。

    xi xi long zhong diao ,ju he chu si yu 。
    la la qiong hang shi ,bao ying shou kong lu 。
    chu men mo tong lu ,zhi ji sai zhong tu 。
    ji ce qi bu shou ,kuai re ku chi yu 。
    wai wang mo cun lu ,nei gu mo dou chu 。
    qin qi hai xiang mie ,peng you ri ye shu 。
    su qin bei you shui ,li si xi shang shu 。
    fu yang sheng rong hua ,duo jie fu diao ku 。
    yin he ji man fu ,gui zu bu yuan yu 。
    chao lin qi yi zhi ,ke wei da shi mo 。

    【zhu shi 】:

    chao :

    ①diao wo 。《xun zi ·quan xue 》:“na fang you diao yan ,ming yue meng jiu ,yi yu wei chao 。”②zhi ji ta dong wu de wo 。bai ju yi 《jun zhong chun yan yin zeng zhu ke 》:“feng chao yu yi xue 。”③diao huo ji ta dong wu zuo wo 。《gu shi shi jiu shou 》zhi qi :“sai wei shuang fei yan ,xian ni chao jun wu 。”④jie zhi di ren huo dao zei cang shen de de fang 。《xin tang shu ·du mu chuan 》:“bu shu yue bi fu zei chao 。”⑤zhou dai zhu hou guo ming 。chun qiu shi wei wu guo suo mie 。zai jin an hui sheng chao hu shi dong bei 。

    qi :

    (yi )①diao lei ting liu 、xie su 。zhang heng 《xi jing fu 》:“na xiang heng yang ,bei qi yan men 。”②ting liu ;ju chu 。《guo yu ·wu yu 》:“yue wang gou jian qi yu hui ji zhi shang 。” (er )xī [qi qi ]mang liu bu an de yang zi 。《lun yu ·xian wen 》:“qiu he wei shi qi qi zhe yu ?”

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    zhi :

    ①zhi tiao 。《zhuang zi ·shan mu 》:“jian da mu zhi xie cheng mao 。”du fu 《jiang pan du bu xun hua 》:“qian duo mo duo ya zhi di 。”②qi chu de ,fen zhi 。《zhuang zi ·pian mu 》:“pian mu zhi zhi chu hu xing zai 。”(pian mu :mu zhi yu di er zhi lian sheng 。)《lv shi chun qiu ·shen hang 》:“jin sha cui zhu zhi qi zi ji zhi shu 。”③zhi ti ;si zhi 。《lv shi chun qiu · huan dao 》:“gan er bu zhi ,ze xing ti si zhi bu shi yi 。”④zhi cheng ;zhi chi 。《zuo chuan ·huan gong wu nian 》:“cai 、wei bu zhi ,gu jiang xian ben 。”⑤di yu ;kang ju 。《xin xu ·shan mou shang 》:“zu yi zhi yu qin 。”⑥liang ci 。[zhi wu ]1.kang ju 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“zhu jiang jie she fu ,mo gan zhi wu 。”2.zhi cheng 。《shui jing zhu ·luo shui 》:“yi mu wei yuan ji ,ling hu xiang zhi wu 。”fei chang 《hua guang sheng zhong ye wen cheng wai dao yi 》:“bin yao jiu zhi hua 。”bai ju yi 《chang hen ge 》:“li hua yi zhi chun dai yu 。”

    ke :

    (yi )①tong yi 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“gong yue :bu ke 。”②zheng que 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“shi yi chen zhi yan wei ke ,yuan hang er li ji dao ;yi chen zhi yan wei bu ke ,jiu liu chen mo wei ye 。”(shi :ru guo 。)③zhi de 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“ke lian shen shang yi zheng chan ,xin you tan jian yuan tian han 。”④neng gou ;ke yi 。《lun yu ·gong ye chang 》:“xiu mu bu ke diao ye 。”《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“shu yue :‘ci ren ke jiu jian ,bu ke qu zhi ye 。’”⑤zhao shi 。《shi ji ·tian chan lie chuan 》:“wu ju yan (yān)ren jue wu cheng wai zhong mu ,僇(lù)xian ren ,ke wei han xin 。”(僇:tong “lu ”。sha 。ci zhi lu shi 。)⑥kuo ge ;kuo yi 。zhang han 《zhang fu 》:“fang yuan kuo yi ,hong xi ke hu 。”li yu 《li weng yi jia yan ·li weng ou ji ·chong zhi bu 》:“fu qu ze bu ran :zi he qian chu shui zhi ri ,bian wei dian chuo lu bo ;ji ji jing xie ji sheng ,ze you ri gao ri shang ……ci jie yan ji ke mu zhe ye 。”⑦quan yu 。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan san :“shou de hun ru xiao ,bai ban yi liao zhong nan ke 。”(hun :jian zhi 。)⑧dang zhao ,dui zhao 。zhou bang yan 《na ke zi 》:“xiao lai jie xia an xin sheng ,qia you yi fang ming yue ke zhong ting 。”(an :ji ,zou 。yi fang :yi kuai 。)⑨fu ci 。1.biao shi gu ji ,xiang dang yu “da yao ”。wang wei 《luo yang nv er hang 》:“luo yang nv er dui men ju ,cai ke rong yan shi wu yu 。”2. biao shi zhuai she ,xiang dang yu “que ”。li bai 《xiang feng hang 》:“xiang jian qing yi shen ,wei yu ke zhi xin 。”3. biao shi fan jie ,xiang dang yu “qi ”“na ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“zhui bu shi xi ke nai he !”fang gan 《shan zhong yan zhi 》:“qian fu zi you gu yun lv ,ke yao wang hou zhi xing ming ?”(qian fu :yin ju de ren 。) (er )kè [ke han (hán)]yi zuo “ke han ”。gu dai bei fang yi xie shao shu min zu jun zhu de chen hao 。gu le fu 《mu lan shi 》:“zuo ye jian jun tie ,ke han da dian bing 。”(jun tie :jun zhong wen gao 。)

    wei :

    (yi )①zuo 。《shi jing ·zhou song ·feng nian 》:“wei jiu wei li ,zheng bi zu bi 。”(zheng :jin suo 。bi :gei yu 。)《lun yu ·xue er 》:“ji wei ren ye xiao di (tì)。”(di :tong “ti ”。you ai 。)②zhi zuo ;chuang zuo 。《li ji ·qu li xia 》:“wei gong shi ,bu zhan yu qiu mu 。”(qiu mu :mu de de shu 。)《han shu ·mei cheng chuan 》:“si ma xiang ru shan wei wen er chi 。”(chi :man 。)③zhi li 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“shan wei guo zhe ,cang lin sui man ,bu tou yu nong 。”(tou :dai duo ;hu shi 。)《lun yu ·wei zheng 》:“wei zheng yi de 。”④hang wei 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu chang qiu gu ren ren zhi xin ,huo yi er zhe zhi wei 。”(chang :ceng jing 。)⑤chong dang 。《lun yu ·wei zheng 》:“wen gu er zhi xin ,ke yi wei shi yi 。”(wen :wen xi 。gu :jiu de zhi shi 。)⑥dang zuo 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“ni wei yi xi feng wei ma 。”⑦bian wei ;cheng wei 。qu yuan 《li sao 》:“lan zhi bian er bu fang xi ,quan hui hua er wei mao 。”(lan 、zhi 、quan 、hui :jie xiang cao ming 。)⑧ren wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“er zi wei wo yuan zhi hu ?”(zi :ni 。)⑨shi 。《zuo chuan ·xuan gong san nian 》:“yu wei bai shu ,yu er zu ye 。”⑩jie ci 。1. biao bei dong 。bei 。《san guo zhi · wu shu · lv meng chuan 》:“wei zhang liao deng suo xi 。”2.biao dui xiang 。dui ;xiang 。《zhan guo ce ·han ce er 》:“(yan zhong zi )yin wei nie zheng yu yue :‘chen you chou 。’”(11)lian ci 。ru guo 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“qin wei zhi zhi ,bi bu jiu ye 。”(12)yu qi ci 。1. yu “he ”xiang pei ,biao yi wen yu qi 。《lun yu ·ji shi 》:“he yi fa wei ?”(fa :jin gong 。)2. duo yong yu gou wei ,biao shi fan wen yu qi 。《han shu ·wai qi chuan xia ·zhao huang hou 》:“jin gu gao zhi ,fan nu wei !”(gu :gu yi 。) (er )wèi ①bang zhu 。《shi jing ·da ya ·fu yi 》:“gong shi yan yin ,fu lu lai wei 。”②jie ci 。1. biao dui xiang 。ti 。《lun yu ·xue er 》:“wei ren mou er bu zhong hu ?”2. biao yuan yin 。yin wei 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”3. biao mu de 。wei le 。《kong qiao dong na fei 》:“shen wu wei fu si 。”③tong “wei ”。jia zhuang 。《li ji ·tan gong xia 》:“fu zi wei fu wen ye zhe er guo zhi 。”

    da :

    ①chang tong 。《xun zi ·jun dao 》:“gong dao da er si men sai yi ,gong yi ming er si shi xi yi 。”②dao da 。li bai 《qiu pu ge 》:“yao chuan yi ju lei ,wei wo da yang zhou 。”③tong xiao ;ming bai 。《han shu ·yuan di ji 》:“ju su ru bu da shi yi ,hao shi gu fei jin 。”④zhou bian ;quan mian 。luo da jing 《he lin yu lou 》juan shi liu :“gai tian dao mo qin ,chang yu shan ren ;er da guan gu jin ,cao hang bu gui zhe duo fu le 。”⑤hua da ;kuang da 。《han shu ·gao di ji 》:“gao zu bu xiu wen xue ,er xing ming da 。”⑥xian da 。《meng zi ·jin xin shang 》:“qiong ze du shan ji shen ,da ze jian ji tian xia 。”⑦biao da 。he jing ming 《ming yue pian xu 》:“ci bi tuo zhu fu fu ,yi xuan yu er da qing yan 。”(xuan :xuan xie 。yu :yu men 。)you zhi song da 。chen han 《yi wen ji 》:“jun yi shu shou zhi ,ling da gong zhong 。”

    shi :

    ①cong shi mou chong huo dong de nan zi 。《zhou yi ·gui mei 》:“nv cheng kuang ,mo shi ;shi kui (kuī)yang ,mo xie 。”(kui :ge 。)②te zhi wei hun de qing nian nan zi 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“yu jie nv xi ,mo yu shi dan 。”③gu dai jie yu qing da fu he shu min zhi jian de jie ceng ,gui zu de zui xia yi deng 。《li ji ·wang zhi 》:“zhu hou zhi shang da fu qing 、xia da fu 、shang shi 、zhong shi 、xia shi ,fan wu deng 。”④zhi zhe ;xian zhe 。hou fan zhi dou shu ren ,zhi shi jie ceng 。《xun zi ·quan xue 》:“gu jun zi ju bi ze xiang ,you bi jiu shi 。”《han shu ·shi huo zhi shang 》:“shi nong gong shang ,si min you ye 。xue yi ju wei yue shi ,bi shi shi gu yue nong ,zuo qiao cheng qi yue gong ,tong cai yu (yù)huo yue shang 。”(yu :mai 。)⑤gu dai de fa guan ;yu guan 。《meng zi ·gao zi xia 》:“guan yi wu ju yu shi ,sun shu ao ju yu hai 。”(guan yi wu :guan zhong 。sun shu ao :chun qiu shi chu ling yin 。hai :zhi yin ju hai bin 。)⑥dui ren de mei chen 。gu le fu 《mu lan shi 》:“jiang jun bai zhan si ,zhuang shi shi nian gui 。”⑦gu jun zhi ,zai che shang zhe chen shi ,ye chen “jia shi ”。yu “bu cu ”xiang dui 。qu yuan 《jiu ge ·guo shang 》:“shi jiao zhui xi shi zheng xian 。”⑧tong “shi ”。zhi shi ;cong shi 。《shi jing ·bin feng ·dong shan 》:“zhi bi chang yi ,wu shi hang mei 。”⑨tong “shi ”。zuo guan 。《lun heng ·ci meng 》:“you shi yu ci ,er zi yue zhi 。”⑩tong “shi ”。yi kao ;ping jie 。yin qiao shan han mu zhu jian 《sun bin bing fa ·jian wei wang 》:“sun zi jian wei wang ,yue :‘fu bing zhe ,fei shi heng shi ye 。’”

    mo :

    (yi )①fan shi ;gui fan 。yang xiong 《fa yan ·xue hang 》:“shi zhe ,ren zhi mo fan ye 。”②fang xiao ;xiao fa 。《lie zi ·zhou mu wang 》:“bian hua zhi ji ,xu ji zhi jian ,ke jin mo zai ?” (er )mú ①mo yang ;xing zhuang 。li bai 《ming tang fu 》:“ren wu qin shou ,ji xing yi mo 。”②mo zi 。yong ya zhi huo jiao zhu de fang fa zhi zao wu pin de gong ju 。《tian gong kai wu ·ye zhu ·qian 》:“yi guan yao zai tong 、qian shi jin ,tong xian ru hua ,ran hou tou qian ,hong lu shan ge ,qing ru mo nei 。”