• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 喟我寤嘆,籲其別矣。

    “喟我寤嘆,籲其別矣。”詩句出處:《冬夜宴蕭十丈因餞殷郭二子西上》;是唐朝詩人息夫牧的作品。

    有琴斯鳴,於宰之庭。君子蒞止,其心孔平。政既告成,
    德以永貞。鳴琴有衎,於潁之畔。彼之才髦,其年未冠。
    聞詩聞禮,斐兮璨璨。鳴琴其怡,於潁之湄。二子翰飛,
    言戾京師。有鬱者桂,爰攀其枝。琴既鳴矣,宵既清矣。
    烘煁有煒,酒醴惟旨。喟我寤嘆,籲其別矣。

    【註釋】:

    喟:

    嘆息。柳宗元《吊屈原文》:“托遺編而嘆喟兮,渙餘涕之盈眶。”《楚辭·九章·懷沙》:“曾傷爰哀,永嘆喟兮。”(曾:通“增”。增加。爰:於。)

    寤:

    ①睡醒;蘇醒。《詩經·周南·關雎》:“窈窕淑女,寤寐求之。”②通“悟”。覺醒。《淮南子·要略》:“欲一言而寤,則尊天而保真。”③通“晤”。對面。王褒《九懷·通路》:“誰可與兮寤語。”④通“啎”。逆。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”

    嘆:

    ①嘆息。《詩經·豳風·東山》:“婦嘆於室。”諸葛亮《前出師表》:“夙(sù)夜憂嘆。”(夙:早。)②吟誦;歌唱。陸機《日出東南隅行》:“春遊良可嘆。”《楊君石門頌》:“垂流億載,世世嘆誦。”(垂流:流傳。)③贊嘆;贊美。《禮記·郊特牲》:“孔子屢嘆之。”④唱和;隨聲應和。《荀子·禮論》:“清廟之歌,一唱而三嘆也。”(清廟:《詩經·周頌》篇名。)

    籲:

    ①嘆詞。1. 表示驚嘆。《尚書· 大禹謨》:“益曰:‘籲! 戒哉!’”2. 表示疑怪。《荀子·宥坐》:“孔子喟然而嘆曰:‘籲! 惡(wū)有滿而不覆者哉!’”(喟然:嘆氣貌。惡:哪裡。)②嘆息。③憂愁。《詩經·周南·卷耳》:“雲何籲矣!”(何:多麼。)

    其:

    (一)①代詞。1.相當於“他(她、它)”、“他的”;“他們(她們)”、“他們的”。《論語·衛靈公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送東陽馬生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,禮愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相當於“我(的)”。王安石《遊褒禪山記》:“餘亦悔其隨之而不得極夫遊之樂也。”(極:盡。)3.表示指代。相當於“這”、“那”、“其中的”。《史記·項羽本紀》:“今欲舉大事,將非其人不可。”彭端淑《為學一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一貧,其一富。”(鄙:邊境。)②副詞。1.表推測;估計。相當於“大概”、“或許”。《論語·泰伯》:“才難,不其然乎?”2. 表反問。《左傳·僖公十年》:“欲加之罪,其無辭乎?”3. 表祈使。相當於“當”、“可”。曹操《求賢令》:“二三子其佐我明揚仄陋,唯才是舉,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表時間。相當於“將”。《列子·湯問》:“以殘年餘力,曾不能毀山之一毛,其如土石何?”③連詞。1.表假設。相當於“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能禦之?”2. 表選擇。相當於“或者”、“還是”。韓愈《馬說》:“其真無馬邪?其真不知馬也。”④助詞。形容詞或不及物動詞詞頭。《詩經·邶風·北風》:“北風其涼。”《詩經·秦風·小戎》:“言念君子,溫其如玉。”(言:助詞,無義。)(二)jī語氣詞。表示疑問。《詩經·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:盡。)

    別:

    (一)①分開。班固《漢書·蘇武傳》:“別其官屬常惠等等,各置他所。”②離別。江淹《別賦》:“黯然銷魂者,唯別而已矣。”③分辨;區別。《商君書·禁使》:“則上別飛鳥,下察秋毫。”范縝《神滅論》:“如絲體變為縷體,縷體即是絲體。有何別焉?”(縷:線。)④類別。劉知幾《史通·雜述》:“史氏流別,殊途並騖(wù)。”(史氏:史傢。騖:奔馳;流行。)⑤另;另外的。朱弁《送春》詩:“把酒送春無別語,羨君才到便成歸。”⑥扭轉。杜牧《陪昭應盧郎中》詩:“泥情斜拂印,別臉小低頭。”⑦寫錯或讀錯(字)。《儒林外史》第四回:“前日替這裡作瞭個薦亡的疏,我拿瞭給人看,說是倒別瞭三個字。” (二)biè 不順;執拗。《水滸全傳》第一回:“先奏你們眾道士阻當宣詔,違別聖旨。”

    矣:

    語氣詞。①表示既成事實,即事物的已然。相當於“瞭”。《左傳·僖公二十八年》:“險阻艱難,備嘗之矣。”②表示肯定的推測,即事物的必然。相當於“瞭”、“啦”。《史記·淮陰侯列傳》:“願君留意臣之計! 否,必為二子所禽矣。”(禽:通“擒”。捉拿。)③表示感嘆。《呂氏春秋·疑似》:“孽矣!無此事也。”《列子·湯問》:“甚矣,汝之不惠!”(惠:同“慧”。聰明。)④表示命令或請求。相當於“吧”、“啊”。《商君書·更法》:“君無疑矣。”⑤表示疑問。相當於“呢”、“啦”。《孟子·梁惠王上》:“德何如,則可以王(wàng)矣?”(王:行王道。)⑥表示語氣的停頓,引起下文。《詩經·周南·漢廣》:“漢之廣矣,不可泳思。”(思:句末語氣詞。)⑦代詞。與“之”相當。《孟子·盡心上》:“行之而不著焉,習矣而不察焉。”


  • 喟我寤叹,吁其别矣。

    “喟我寤叹,吁其别矣。”诗句出处:《冬夜宴萧十丈因饯殷郭二子西上》;是唐朝诗人息夫牧的作品。

    有琴斯鸣,于宰之庭。君子莅止,其心孔平。政既告成,
    德以永贞。鸣琴有衎,于颍之畔。彼之才髦,其年未冠。
    闻诗闻礼,斐兮璨璨。鸣琴其怡,于颍之湄。二子翰飞,
    言戾京师。有郁者桂,爰攀其枝。琴既鸣矣,宵既清矣。
    烘煁有炜,酒醴惟旨。喟我寤叹,吁其别矣。

    【注释】:

    喟:

    叹息。柳宗元《吊屈原文》:“托遗编而叹喟兮,涣余涕之盈眶。”《楚辞·九章·怀沙》:“曾伤爰哀,永叹喟兮。”(曾:通“增”。增加。爰:于。)

    寤:

    ①睡醒;苏醒。《诗经·周南·关雎》:“窈窕淑女,寤寐求之。”②通“悟”。觉醒。《淮南子·要略》:“欲一言而寤,则尊天而保真。”③通“晤”。对面。王褒《九怀·通路》:“谁可与兮寤语。”④通“啎”。逆。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”

    叹:

    ①叹息。《诗经·豳风·东山》:“妇叹于室。”诸葛亮《前出师表》:“夙(sù)夜忧叹。”(夙:早。)②吟诵;歌唱。陆机《日出东南隅行》:“春游良可叹。”《杨君石门颂》:“垂流亿载,世世叹诵。”(垂流:流传。)③赞叹;赞美。《礼记·郊特牲》:“孔子屡叹之。”④唱和;随声应和。《荀子·礼论》:“清庙之歌,一唱而三叹也。”(清庙:《诗经·周颂》篇名。)

    吁:

    ①叹词。1. 表示惊叹。《尚书· 大禹谟》:“益曰:‘吁! 戒哉!’”2. 表示疑怪。《荀子·宥坐》:“孔子喟然而叹曰:‘吁! 恶(wū)有满而不覆者哉!’”(喟然:叹气貌。恶:哪里。)②叹息。③忧愁。《诗经·周南·卷耳》:“云何吁矣!”(何:多么。)

    其:

    (一)①代词。1.相当于“他(她、它)”、“他的”;“他们(她们)”、“他们的”。《论语·卫灵公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送东阳马生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,礼愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相当于“我(的)”。王安石《游褒禅山记》:“余亦悔其随之而不得极夫游之乐也。”(极:尽。)3.表示指代。相当于“这”、“那”、“其中的”。《史记·项羽本纪》:“今欲举大事,将非其人不可。”彭端淑《为学一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一贫,其一富。”(鄙:边境。)②副词。1.表推测;估计。相当于“大概”、“或许”。《论语·泰伯》:“才难,不其然乎?”2. 表反问。《左传·僖公十年》:“欲加之罪,其无辞乎?”3. 表祈使。相当于“当”、“可”。曹操《求贤令》:“二三子其佐我明扬仄陋,唯才是举,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表时间。相当于“将”。《列子·汤问》:“以残年余力,曾不能毁山之一毛,其如土石何?”③连词。1.表假设。相当于“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能御之?”2. 表选择。相当于“或者”、“还是”。韩愈《马说》:“其真无马邪?其真不知马也。”④助词。形容词或不及物动词词头。《诗经·邶风·北风》:“北风其凉。”《诗经·秦风·小戎》:“言念君子,温其如玉。”(言:助词,无义。)(二)jī语气词。表示疑问。《诗经·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:尽。)

    别:

    (一)①分开。班固《汉书·苏武传》:“别其官属常惠等等,各置他所。”②离别。江淹《别赋》:“黯然销魂者,唯别而已矣。”③分辨;区别。《商君书·禁使》:“则上别飞鸟,下察秋毫。”范缜《神灭论》:“如丝体变为缕体,缕体即是丝体。有何别焉?”(缕:线。)④类别。刘知几《史通·杂述》:“史氏流别,殊途并骛(wù)。”(史氏:史家。骛:奔驰;流行。)⑤另;另外的。朱弁《送春》诗:“把酒送春无别语,羡君才到便成归。”⑥扭转。杜牧《陪昭应卢郎中》诗:“泥情斜拂印,别脸小低头。”⑦写错或读错(字)。《儒林外史》第四回:“前日替这里作了个荐亡的疏,我拿了给人看,说是倒别了三个字。” (二)biè 不顺;执拗。《水浒全传》第一回:“先奏你们众道士阻当宣诏,违别圣旨。”

    矣:

    语气词。①表示既成事实,即事物的已然。相当于“了”。《左传·僖公二十八年》:“险阻艰难,备尝之矣。”②表示肯定的推测,即事物的必然。相当于“了”、“啦”。《史记·淮阴侯列传》:“愿君留意臣之计! 否,必为二子所禽矣。”(禽:通“擒”。捉拿。)③表示感叹。《吕氏春秋·疑似》:“孽矣!无此事也。”《列子·汤问》:“甚矣,汝之不惠!”(惠:同“慧”。聪明。)④表示命令或请求。相当于“吧”、“啊”。《商君书·更法》:“君无疑矣。”⑤表示疑问。相当于“呢”、“啦”。《孟子·梁惠王上》:“德何如,则可以王(wàng)矣?”(王:行王道。)⑥表示语气的停顿,引起下文。《诗经·周南·汉广》:“汉之广矣,不可泳思。”(思:句末语气词。)⑦代词。与“之”相当。《孟子·尽心上》:“行之而不著焉,习矣而不察焉。”


  • kui wo wu tan ,xu ji bie yi 。

    “kui wo wu tan ,xu ji bie yi 。”shi gou chu chu :《dong ye yan xiao shi zhang yin jian yan guo er zi xi shang 》;shi tang chao shi ren xi fu mu de zuo pin 。

    you qin si ming ,yu zai zhi ting 。jun zi li zhi ,ji xin kong ping 。zheng ji gao cheng ,
    de yi yong zhen 。ming qin you kan ,yu ying zhi pan 。bi zhi cai mao ,ji nian wei guan 。
    wen shi wen li ,fei xi can can 。ming qin ji yi ,yu ying zhi mei 。er zi han fei ,
    yan li jing shi 。you yu zhe gui ,yuan pan ji zhi 。qin ji ming yi ,xiao ji qing yi 。
    hong chen you wei ,jiu li wei zhi 。kui wo wu tan ,xu ji bie yi 。

    【zhu shi 】:

    kui :

    tan xi 。liu zong yuan 《diao qu yuan wen 》:“tuo wei bian er tan kui xi ,huan yu ti zhi ying kuang 。”《chu ci ·jiu zhang ·huai sha 》:“ceng shang yuan ai ,yong tan kui xi 。”(ceng :tong “zeng ”。zeng jia 。yuan :yu 。)

    wu :

    ①shui xing ;su xing 。《shi jing ·zhou na ·guan ju 》:“yao tiao shu nv ,wu mei qiu zhi 。”②tong “wu ”。jiao xing 。《huai na zi ·yao lve 》:“yu yi yan er wu ,ze zun tian er bao zhen 。”③tong “wu ”。dui mian 。wang bao 《jiu huai ·tong lu 》:“shei ke yu xi wu yu 。”④tong “wu ”。ni 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”

    tan :

    ①tan xi 。《shi jing ·bin feng ·dong shan 》:“fu tan yu shi 。”zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“su (sù)ye you tan 。”(su :zao 。)②yin song ;ge chang 。liu ji 《ri chu dong na yu hang 》:“chun you liang ke tan 。”《yang jun dan men song 》:“chui liu yi zai ,shi shi tan song 。”(chui liu :liu chuan 。)③zan tan ;zan mei 。《li ji ·jiao te sheng 》:“kong zi lv tan zhi 。”④chang he ;sui sheng ying he 。《xun zi ·li lun 》:“qing miao zhi ge ,yi chang er san tan ye 。”(qing miao :《shi jing ·zhou song 》pian ming 。)

    xu :

    ①tan ci 。1. biao shi jing tan 。《shang shu · da yu mo 》:“yi yue :‘xu ! jie zai !’”2. biao shi yi guai 。《xun zi ·you zuo 》:“kong zi kui ran er tan yue :‘xu ! e (wū)you man er bu fu zhe zai !’”(kui ran :tan qi mao 。e :na li 。)②tan xi 。③you chou 。《shi jing ·zhou na ·juan er 》:“yun he xu yi !”(he :duo me 。)

    ji :

    (yi )①dai ci 。1.xiang dang yu “ta (ta 、ta )”、“ta de ”;“ta men (ta men )”、“ta men de ”。《lun yu ·wei ling gong 》:“gong yu shan ji shi ,bi xian li ji qi 。”song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“huo yu ji chi duo (duō),se yu gong ,li yu zhi 。”(chi duo :a chi 。)2. xiang dang yu “wo (de )”。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“yu yi hui ji sui zhi er bu de ji fu you zhi le ye 。”(ji :jin 。)3.biao shi zhi dai 。xiang dang yu “zhe ”、“na ”、“ji zhong de ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin yu ju da shi ,jiang fei ji ren bu ke 。”peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“shu zhi bi you er seng ,ji yi pin ,ji yi fu 。”(bi :bian jing 。)②fu ci 。1.biao tui ce ;gu ji 。xiang dang yu “da gai ”、“huo hu ”。《lun yu ·tai bai 》:“cai nan ,bu ji ran hu ?”2. biao fan wen 。《zuo chuan ·xi gong shi nian 》:“yu jia zhi zui ,ji mo ci hu ?”3. biao qi shi 。xiang dang yu “dang ”、“ke ”。cao cao 《qiu xian ling 》:“er san zi ji zuo wo ming yang ze lou ,wei cai shi ju ,wu de er yong zhi 。”(ze lou :chu shen bei wei 。)4. biao shi jian 。xiang dang yu “jiang ”。《lie zi ·shang wen 》:“yi can nian yu li ,ceng bu neng hui shan zhi yi mao ,ji ru tu dan he ?”③lian ci 。1.biao jia she 。xiang dang yu “jia ru ”、“ru guo ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ji re shi ,shu neng yu zhi ?”2. biao shua ze 。xiang dang yu “huo zhe ”、“hai shi ”。han yu 《ma shui 》:“ji zhen mo ma xie ?ji zhen bu zhi ma ye 。”④zhu ci 。xing rong ci huo bu ji wu dong ci ci tou 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“bei feng ji liang 。”《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi ,wen ji ru yu 。”(yan :zhu ci ,mo yi 。)(er )jīyu qi ci 。biao shi yi wen 。《shi jing ·xiao ya ·ting liao 》:“ye ru he ji ?ye wei yang 。”(yang :jin 。)

    bie :

    (yi )①fen kai 。ban gu 《han shu ·su wu chuan 》:“bie ji guan shu chang hui deng deng ,ge zhi ta suo 。”②li bie 。jiang yan 《bie fu 》:“an ran xiao hun zhe ,wei bie er yi yi 。”③fen bian ;ou bie 。《shang jun shu ·jin shi 》:“ze shang bie fei diao ,xia cha qiu hao 。”fan zhen 《shen mie lun 》:“ru si ti bian wei lv ti ,lv ti ji shi si ti 。you he bie yan ?”(lv :xian 。)④lei bie 。liu zhi ji 《shi tong ·za shu 》:“shi shi liu bie ,shu tu bing wu (wù)。”(shi shi :shi jia 。wu :ben chi ;liu hang 。)⑤ling ;ling wai de 。zhu bian 《song chun 》shi :“ba jiu song chun mo bie yu ,xian jun cai dao bian cheng gui 。”⑥niu zhuai 。du mu 《pei zhao ying lu lang zhong 》shi :“ni qing xie bi yin ,bie lian xiao di tou 。”⑦xie cuo huo dou cuo (zi )。《ru lin wai shi 》di si hui :“qian ri ti zhe li zuo le ge jian wang de shu ,wo na le gei ren kan ,shui shi dao bie le san ge zi 。” (er )biè bu shun ;zhi ao 。《shui hu quan chuan 》di yi hui :“xian zou ni men zhong dao shi zu dang xuan zhao ,wei bie sheng zhi 。”

    yi :

    yu qi ci 。①biao shi ji cheng shi shi ,ji shi wu de yi ran 。xiang dang yu “le ”。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“xian zu jian nan ,bei chang zhi yi 。”②biao shi ken ding de tui ce ,ji shi wu de bi ran 。xiang dang yu “le ”、“la ”。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“yuan jun liu yi chen zhi ji ! fou ,bi wei er zi suo qin yi 。”(qin :tong “qin ”。zhuo na 。)③biao shi gan tan 。《lv shi chun qiu ·yi shi 》:“nie yi !mo ci shi ye 。”《lie zi ·shang wen 》:“shen yi ,ru zhi bu hui !”(hui :tong “hui ”。cong ming 。)④biao shi ming ling huo qing qiu 。xiang dang yu “ba ”、“a ”。《shang jun shu ·geng fa 》:“jun mo yi yi 。”⑤biao shi yi wen 。xiang dang yu “ne ”、“la ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“de he ru ,ze ke yi wang (wàng)yi ?”(wang :hang wang dao 。)⑥biao shi yu qi de ting du ,yin qi xia wen 。《shi jing ·zhou na ·han an 》:“han zhi an yi ,bu ke yong sai 。”(sai :gou mo yu qi ci 。)⑦dai ci 。yu “zhi ”xiang dang 。《meng zi ·jin xin shang 》:“hang zhi er bu zhe yan ,xi yi er bu cha yan 。”