• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 撥荇下文竿,結藤縈桂楫。

    “撥荇下文竿,結藤縈桂楫。”詩句出處:《二遊詩·任詩》;是唐朝詩人皮日休的作品。

    任君恣高放,斯道能寡合。一宅閑林泉,終身遠囂雜。
    嘗聞佐浩穰,散性多儑亻沓。欻爾解其綬,遺之如棄靸。
    歸來鄉黨內,卻與親朋洽。開溪未讓丁,列第方稱甲。
    入門約百步,古木聲霎霎。廣檻小山欹,斜廊怪石夾。
    白蓮倚闌楯,翠鳥緣簾押。地勢似五瀉,巖形若三峽。
    猿眠但膃肭,鳧食時啑唼。撥荇下文竿,結藤縈桂楫。
    門留醫樹客,壁倚栽花鍤。度歲止褐衣,經旬唯白巾。
    多君方閉戶,顧我能倒屟。請題在茅棟,留坐於石榻。
    魂從清景遛,衣任煙霞裛。階墀龜任上,枕席鷗方狎。
    沼似頗黎鏡,當中見魚眨。杯杓悉杉瘤,盤筵盡荷葉。
    閑斟不置罰,閑弈無爭劫。閑日不整冠,閑風無用箑。
    以斯為思慮,吾道寧疲苶。袞衣競璀璨,鼓吹爭鞺鞳。
    欲者解擠排,詬者能詀讘。權豪暫翻覆,刑禍相填壓。
    此時一圭竇,不肯饒閶闔。有第可棲息,有書可漁獵。
    吾欲與任君,終身以斯愜。

    【註釋】:

    撥:

    ①治理。《史記·太史公自序》:“秦撥去古文。”②撥動;撥開。李白《暖酒》:“撥卻白雲見青天。”貫休《山居二十四首》之十二:“撥霞掃雪和雲母,掘石移松得茯苓。”③點撥。《鏡花緣》第九回:“將來小弟到貴邦陪王兄住幾時,就近指撥貴庖。”(庖:指廚師。)④廢棄;摒除。劉大櫆《方庭粹六十壽序》:“其為文章,務撥棄俗尚,而浸淫於古。”(浸淫:漸次接近。)⑤彈奏弦樂器的一種手法。白居易《琵琶行》:“轉軸撥弦三兩聲,未成曲調先有情。”(轉軸:轉動琵琶上的弦柱。)⑥撥子。彈奏樂器時套在手指上撥弦的工具。白居易《琵琶行》:“曲終收撥當心畫,四弦一聲如裂帛。”⑦調轉。《三國演義》第十四回:“關公便撥馬回陣,立於陣前候之。”⑧不正。《荀子·正論》:“不能以撥弓曲矢中(zhòng)微。”(微:微小目標。)⑨分給;調配。《紅樓夢》第七十三回:“從者每人打二十板,革去三月月錢,撥入圊(qīng)廁行內。”[撥冗]拋開繁雜的事務。畢魏《三報恩·探獄》:“雖然如此,早晚定撥冗而來。”

    荇:

    荇菜。一種多年生水生草本植物,嫩莖可食。《詩經·周南·關雎》:“參差荇菜,左右采之。”

    下:

    ①位置在低處的。與“上”相對。《史記·孫子吳起列傳》:“龐涓死於此樹之下。”②等級低的。《戰國策·齊策一》:“能謗議於市朝,聞寡人之耳者,受下賞。”③謙詞。《水滸全傳》第六十三回:“蔡福聽瞭,心中暗喜:如此發放,正中下懷。”④質量低的。陸羽《茶經·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤時間在後的。《孟子·盡心下》:“奮乎百世之上,百世之下,聞者莫不興起也。”⑥次序靠後的。《史記·屈原賈生列傳》:“上稱帝嚳,下道齊桓。”⑦低於;少於。《呂氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示屬於一定的范圍、情況、條件等。⑨當某個時間或時節;時下。⑩由高處往低處。《論語·微子》:“孔子下,欲與之言。”(11)去;往。常指由西往東,由北往南,由上遊往下遊。彭端淑《為學一首示子侄》:“吾數年來欲買舟而下。”(12)攻克。《呂氏春秋·慎大》:“一朝而兩城下。”(13)退讓。(14)頒佈;下達。《韓非子·內儲說上》:“令下而人皆疾習射,日夜不休。”(15)用;施行。蘇軾《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年幾變,個中下語千難。”(16)動作的次數。林嗣環《口技》:“但聞屏障中撫尺一下。”

    文:

    ①在身體上刺畫花紋。《莊子·逍遙遊》:“越人斷發文身。”②線條交錯的圖形;花紋。王充《論衡·言毒》:“蝮蛇多文。”③自然界或人類社會的某些現象。《周易·賁》:“觀乎天文,以察時變。”④禮樂典章制度。張居正《與薊遼總督譚二華》:“如有不效,巡關禦史得論劾(hé)之,固不必襲此故套虛文為也。”(劾:揭發罪狀。襲:沿用。)⑤法令條文。《史記·酷吏列傳》:“與趙禹更定諸律令,務在深文。”⑥字;文字。《史記·秦始皇本紀》:“書同文。”⑦文辭;文章。劉勰《文心雕龍· 情采》:“昔詩人什篇,為情而造文。”歐陽修《醉翁亭記》:“醉能同其樂,醒能述以文者,太守也。”⑧非軍事的;與“武”相對。《史記·酈生陸賈列傳》:“文武並用,長久之術也。”⑨華美;有文采。杜預《春秋經傳集解序》:“史有文質,辭有詳略。”(質:質樸。)⑩文飾;掩飾。劉知幾《史通·惑經》:“庸儒末學,文過飾非。”(11)柔和;不猛烈。《世說新語·賞譽》:“士龍為人,文弱可愛。”(士龍:陸雲字。)(12)量詞。計算銅幣的單位。《宋書·徐羨之傳》:“可以錢二十八文埋宅四角。”

    竿:

    ①竹竿。賈誼《過秦論上》:“斬木為兵,揭竿為旗。”②指釣竿。李群玉《釣魚》:“七尺青竿一丈絲,菰(gū)蒲葉裹逐風吹。”(菰:一種多年生草本植物。)③竹簡;書牘。陸遊《與建寧蘇給事啟》:“小夫之竿牘自見,姑少述於萬分。”《莊子·列禦寇》:“小夫之知,不離苞苴竿牘。”④量詞。計量竹子的單位。庾信《小園賦》:“一寸二寸之魚,三竿兩竿之竹。”

    結:

    ①打結。班固《漢書·董仲舒傳》:“古人有言曰:‘臨淵羨魚,不如退而結網’。”《左傳·哀公十五年》:“以戈擊之,斷纓。子路曰:‘君子死,冠不免。’結纓而死。”(纓:帽帶。)②繩、帶子等打成的疙瘩。《古詩十九首·客從遠方來》:“著以長相思,緣以結不解。”《論衡·知實》:“天下事有不可知,猶結有不可解也。”③比喻疑難問題所在處。《史記·扁鵲倉公列傳》:“盡見五藏癥結。”紀昀《閱微草堂筆記·如是我聞四》:“斯言洞見癥結。”④情思鬱積。周邦彥《風流子》:“何況怨懷長結,重見無期。”⑤凝結。《孔雀東南飛》:“寒風摧樹木,嚴霜結庭蘭。”⑥締結;交結。《史記·張釋之馮唐列傳》:“乃結為親友。”《左傳· 成公元年》:“齊楚結好。”⑦構建。陶潛《飲酒二十首》之五:“結廬在人境,而無車馬喧。”⑧結束;瞭結。⑨關閉。曹植《美女篇》:“青樓臨大路,高門結重關。”⑩結果實。杜甫《北征》:“雨露之所濡,甘苦齊結實。”(濡rú:沾濕。)

    藤:

    ①蔓生植物的通稱。白居易《湖上閑望》:“藤花浪拂紫茸條,菰葉風翻綠剪刀。”②植物的匍匐莖或攀援莖。劉子寰《沁園春 ·西巖三澗》:“經行處,有丹荑(tí)碧草,古木蒼藤。”(荑:草木的嫩芽。)馬致遠《天凈沙·秋思》:“枯藤老樹昏鴉。”③借指手杖。錢謙益《碧雲寺》:“自穿蘿莖拄孤藤。”

    縈:

    ①纏繞。《詩經·周南·樛木》:“南有樛(jiū)木、葛藟(lěi)縈之。”(樛木:高木。葛藟:葛蔓。)②回旋;彎曲。李白《東魯門泛舟》:“日落沙明天倒開,波搖石動水縈回。”③系縛;牽掛。謝靈運《從遊京口北固應詔》詩:“曾是縈舊想。”

    桂:

    ①植物名。桂皮樹。《楚辭·離騷》:“雜申椒與桂菌兮,豈維紉夫蕙茞。”②植物名,指木樨。三國·魏·繁欽《彌愁賦》:“整桂冠而自飾,敷綦藻之華文。”

    楫:

    ①船槳。《漢書·賈誼傳》:“若夫經制不定,是猶度江河亡維楫,中流而遇風波,船必覆矣。”(經制:常法。維:纜索。)魏學洢《核舟記》:“舟尾橫臥一楫。”又為用槳劃船。《詩經·大雅·棫樸》:“淠彼涇舟,烝徒楫之。”②林木。《呂氏春秋·明理》:“有若水之波,有若山之楫。”


  • 拨荇下文竿,结藤萦桂楫。

    “拨荇下文竿,结藤萦桂楫。”诗句出处:《二游诗·任诗》;是唐朝诗人皮日休的作品。

    任君恣高放,斯道能寡合。一宅闲林泉,终身远嚣杂。
    尝闻佐浩穰,散性多儑亻沓。欻尔解其绶,遗之如弃靸。
    归来乡党内,却与亲朋洽。开溪未让丁,列第方称甲。
    入门约百步,古木声霎霎。广槛小山欹,斜廊怪石夹。
    白莲倚阑楯,翠鸟缘帘押。地势似五泻,岩形若三峡。
    猿眠但腽肭,凫食时啑唼。拨荇下文竿,结藤萦桂楫。
    门留医树客,壁倚栽花锸。度岁止褐衣,经旬唯白巾。
    多君方闭户,顾我能倒屟。请题在茅栋,留坐于石榻。
    魂从清景遛,衣任烟霞裛。阶墀龟任上,枕席鸥方狎。
    沼似颇黎镜,当中见鱼眨。杯杓悉杉瘤,盘筵尽荷叶。
    闲斟不置罚,闲弈无争劫。闲日不整冠,闲风无用箑。
    以斯为思虑,吾道宁疲苶。衮衣竞璀璨,鼓吹争鞺鞳。
    欲者解挤排,诟者能詀讘。权豪暂翻覆,刑祸相填压。
    此时一圭窦,不肯饶阊阖。有第可栖息,有书可渔猎。
    吾欲与任君,终身以斯惬。

    【注释】:

    拨:

    ①治理。《史记·太史公自序》:“秦拨去古文。”②拨动;拨开。李白《暖酒》:“拨却白云见青天。”贯休《山居二十四首》之十二:“拨霞扫雪和云母,掘石移松得茯苓。”③点拨。《镜花缘》第九回:“将来小弟到贵邦陪王兄住几时,就近指拨贵庖。”(庖:指厨师。)④废弃;摒除。刘大櫆《方庭粹六十寿序》:“其为文章,务拨弃俗尚,而浸淫于古。”(浸淫:渐次接近。)⑤弹奏弦乐器的一种手法。白居易《琵琶行》:“转轴拨弦三两声,未成曲调先有情。”(转轴:转动琵琶上的弦柱。)⑥拨子。弹奏乐器时套在手指上拨弦的工具。白居易《琵琶行》:“曲终收拨当心画,四弦一声如裂帛。”⑦调转。《三国演义》第十四回:“关公便拨马回阵,立于阵前候之。”⑧不正。《荀子·正论》:“不能以拨弓曲矢中(zhòng)微。”(微:微小目标。)⑨分给;调配。《红楼梦》第七十三回:“从者每人打二十板,革去三月月钱,拨入圊(qīng)厕行内。”[拨冗]抛开繁杂的事务。毕魏《三报恩·探狱》:“虽然如此,早晚定拨冗而来。”

    荇:

    荇菜。一种多年生水生草本植物,嫩茎可食。《诗经·周南·关雎》:“参差荇菜,左右采之。”

    下:

    ①位置在低处的。与“上”相对。《史记·孙子吴起列传》:“庞涓死于此树之下。”②等级低的。《战国策·齐策一》:“能谤议于市朝,闻寡人之耳者,受下赏。”③谦词。《水浒全传》第六十三回:“蔡福听了,心中暗喜:如此发放,正中下怀。”④质量低的。陆羽《茶经·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤时间在后的。《孟子·尽心下》:“奋乎百世之上,百世之下,闻者莫不兴起也。”⑥次序靠后的。《史记·屈原贾生列传》:“上称帝喾,下道齐桓。”⑦低于;少于。《吕氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示属于一定的范围、情况、条件等。⑨当某个时间或时节;时下。⑩由高处往低处。《论语·微子》:“孔子下,欲与之言。”(11)去;往。常指由西往东,由北往南,由上游往下游。彭端淑《为学一首示子侄》:“吾数年来欲买舟而下。”(12)攻克。《吕氏春秋·慎大》:“一朝而两城下。”(13)退让。(14)颁布;下达。《韩非子·内储说上》:“令下而人皆疾习射,日夜不休。”(15)用;施行。苏轼《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年几变,个中下语千难。”(16)动作的次数。林嗣环《口技》:“但闻屏障中抚尺一下。”

    文:

    ①在身体上刺画花纹。《庄子·逍遥游》:“越人断发文身。”②线条交错的图形;花纹。王充《论衡·言毒》:“蝮蛇多文。”③自然界或人类社会的某些现象。《周易·贲》:“观乎天文,以察时变。”④礼乐典章制度。张居正《与蓟辽总督谭二华》:“如有不效,巡关御史得论劾(hé)之,固不必袭此故套虚文为也。”(劾:揭发罪状。袭:沿用。)⑤法令条文。《史记·酷吏列传》:“与赵禹更定诸律令,务在深文。”⑥字;文字。《史记·秦始皇本纪》:“书同文。”⑦文辞;文章。刘勰《文心雕龙· 情采》:“昔诗人什篇,为情而造文。”欧阳修《醉翁亭记》:“醉能同其乐,醒能述以文者,太守也。”⑧非军事的;与“武”相对。《史记·郦生陆贾列传》:“文武并用,长久之术也。”⑨华美;有文采。杜预《春秋经传集解序》:“史有文质,辞有详略。”(质:质朴。)⑩文饰;掩饰。刘知几《史通·惑经》:“庸儒末学,文过饰非。”(11)柔和;不猛烈。《世说新语·赏誉》:“士龙为人,文弱可爱。”(士龙:陆云字。)(12)量词。计算铜币的单位。《宋书·徐羡之传》:“可以钱二十八文埋宅四角。”

    竿:

    ①竹竿。贾谊《过秦论上》:“斩木为兵,揭竿为旗。”②指钓竿。李群玉《钓鱼》:“七尺青竿一丈丝,菰(gū)蒲叶裹逐风吹。”(菰:一种多年生草本植物。)③竹简;书牍。陆游《与建宁苏给事启》:“小夫之竿牍自见,姑少述于万分。”《庄子·列御寇》:“小夫之知,不离苞苴竿牍。”④量词。计量竹子的单位。庾信《小园赋》:“一寸二寸之鱼,三竿两竿之竹。”

    结:

    ①打结。班固《汉书·董仲舒传》:“古人有言曰:‘临渊羡鱼,不如退而结网’。”《左传·哀公十五年》:“以戈击之,断缨。子路曰:‘君子死,冠不免。’结缨而死。”(缨:帽带。)②绳、带子等打成的疙瘩。《古诗十九首·客从远方来》:“著以长相思,缘以结不解。”《论衡·知实》:“天下事有不可知,犹结有不可解也。”③比喻疑难问题所在处。《史记·扁鹊仓公列传》:“尽见五藏症结。”纪昀《阅微草堂笔记·如是我闻四》:“斯言洞见症结。”④情思郁积。周邦彦《风流子》:“何况怨怀长结,重见无期。”⑤凝结。《孔雀东南飞》:“寒风摧树木,严霜结庭兰。”⑥缔结;交结。《史记·张释之冯唐列传》:“乃结为亲友。”《左传· 成公元年》:“齐楚结好。”⑦构建。陶潜《饮酒二十首》之五:“结庐在人境,而无车马喧。”⑧结束;了结。⑨关闭。曹植《美女篇》:“青楼临大路,高门结重关。”⑩结果实。杜甫《北征》:“雨露之所濡,甘苦齐结实。”(濡rú:沾湿。)

    藤:

    ①蔓生植物的通称。白居易《湖上闲望》:“藤花浪拂紫茸条,菰叶风翻绿剪刀。”②植物的匍匐茎或攀援茎。刘子寰《沁园春 ·西岩三涧》:“经行处,有丹荑(tí)碧草,古木苍藤。”(荑:草木的嫩芽。)马致远《天净沙·秋思》:“枯藤老树昏鸦。”③借指手杖。钱谦益《碧云寺》:“自穿萝茎拄孤藤。”

    萦:

    ①缠绕。《诗经·周南·樛木》:“南有樛(jiū)木、葛藟(lěi)萦之。”(樛木:高木。葛藟:葛蔓。)②回旋;弯曲。李白《东鲁门泛舟》:“日落沙明天倒开,波摇石动水萦回。”③系缚;牵挂。谢灵运《从游京口北固应诏》诗:“曾是萦旧想。”

    桂:

    ①植物名。桂皮树。《楚辞·离骚》:“杂申椒与桂菌兮,岂维纫夫蕙茞。”②植物名,指木樨。三国·魏·繁钦《弥愁赋》:“整桂冠而自饰,敷綦藻之华文。”

    楫:

    ①船桨。《汉书·贾谊传》:“若夫经制不定,是犹度江河亡维楫,中流而遇风波,船必覆矣。”(经制:常法。维:缆索。)魏学洢《核舟记》:“舟尾横卧一楫。”又为用桨划船。《诗经·大雅·棫朴》:“淠彼泾舟,烝徒楫之。”②林木。《吕氏春秋·明理》:“有若水之波,有若山之楫。”


  • bo xing xia wen gan ,jie teng ying gui ji 。

    “bo xing xia wen gan ,jie teng ying gui ji 。”shi gou chu chu :《er you shi ·ren shi 》;shi tang chao shi ren pi ri xiu de zuo pin 。

    ren jun zi gao fang ,si dao neng gua ge 。yi zhai xian lin quan ,zhong shen yuan ao za 。
    chang wen zuo hao rang ,san xing duo an dan da 。xu er jie ji shou ,wei zhi ru qi sa 。
    gui lai xiang dang nei ,que yu qin peng qia 。kai xi wei rang ding ,lie di fang chen jia 。
    ru men yao bai bu ,gu mu sheng sha sha 。an jian xiao shan ji ,xie lang guai dan ga 。
    bai lian yi lan dun ,cui diao yuan lian ya 。de shi shi wu xie ,yan xing re san xia 。
    yuan mian dan wa na ,fu shi shi die sha 。bo xing xia wen gan ,jie teng ying gui ji 。
    men liu yi shu ke ,bi yi zai hua cha 。du sui zhi he yi ,jing xun wei bai jin 。
    duo jun fang bi hu ,gu wo neng dao ti 。qing ti zai mao dong ,liu zuo yu dan ta 。
    hun cong qing jing liu ,yi ren yan xia yi 。jie chi gui ren shang ,zhen xi ou fang xia 。
    zhao shi po li jing ,dang zhong jian yu zha 。bei biao xi sha liu ,pan yan jin he xie 。
    xian zhen bu zhi fa ,xian yi mo zheng jie 。xian ri bu zheng guan ,xian feng mo yong sha 。
    yi si wei sai lv ,wu dao ning pi nie 。gun yi jing cui can ,gu chui zheng tang ta 。
    yu zhe jie ji pai ,gou zhe neng che nie 。quan hao zan fan fu ,xing huo xiang tian ya 。
    ci shi yi gui dou ,bu ken rao chang he 。you di ke qi xi ,you shu ke yu lie 。
    wu yu yu ren jun ,zhong shen yi si qie 。

    【zhu shi 】:

    bo :

    ①zhi li 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“qin bo qu gu wen 。”②bo dong ;bo kai 。li bai 《nuan jiu 》:“bo que bai yun jian qing tian 。”guan xiu 《shan ju er shi si shou 》zhi shi er :“bo xia sao xue he yun mu ,jue dan yi song de fu ling 。”③dian bo 。《jing hua yuan 》di jiu hui :“jiang lai xiao di dao gui bang pei wang xiong zhu ji shi ,jiu jin zhi bo gui pao 。”(pao :zhi chu shi 。)④fei qi ;bing chu 。liu da kui 《fang ting cui liu shi shou xu 》:“ji wei wen zhang ,wu bo qi su shang ,er jin yin yu gu 。”(jin yin :jian ci jie jin 。)⑤dan zou xian le qi de yi chong shou fa 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“zhuai zhou bo xian san liang sheng ,wei cheng qu diao xian you qing 。”(zhuai zhou :zhuai dong pi pa shang de xian zhu 。)⑥bo zi 。dan zou le qi shi tao zai shou zhi shang bo xian de gong ju 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“qu zhong shou bo dang xin hua ,si xian yi sheng ru lie bo 。”⑦diao zhuai 。《san guo yan yi 》di shi si hui :“guan gong bian bo ma hui zhen ,li yu zhen qian hou zhi 。”⑧bu zheng 。《xun zi ·zheng lun 》:“bu neng yi bo gong qu shi zhong (zhòng)wei 。”(wei :wei xiao mu biao 。)⑨fen gei ;diao pei 。《gong lou meng 》di qi shi san hui :“cong zhe mei ren da er shi ban ,ge qu san yue yue qian ,bo ru qing (qīng)ce hang nei 。”[bo rong ]pao kai fan za de shi wu 。bi wei 《san bao en ·tan yu 》:“sui ran ru ci ,zao wan ding bo rong er lai 。”

    xing :

    xing cai 。yi chong duo nian sheng shui sheng cao ben zhi wu ,nen jing ke shi 。《shi jing ·zhou na ·guan ju 》:“can cha xing cai ,zuo you cai zhi 。”

    xia :

    ①wei zhi zai di chu de 。yu “shang ”xiang dui 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“pang juan si yu ci shu zhi xia 。”②deng ji di de 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“neng bang yi yu shi chao ,wen gua ren zhi er zhe ,shou xia shang 。”③qian ci 。《shui hu quan chuan 》di liu shi san hui :“cai fu ting le ,xin zhong an xi :ru ci fa fang ,zheng zhong xia huai 。”④zhi liang di de 。liu yu 《cha jing ·wu zhi zhu 》:“ji shui yong shan shui ,shang ;jiang shui ,zhong ;jing shui ,xia 。”⑤shi jian zai hou de 。《meng zi ·jin xin xia 》:“fen hu bai shi zhi shang ,bai shi zhi xia ,wen zhe mo bu xing qi ye 。”⑥ci xu kao hou de 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shang chen di ku ,xia dao ji huan 。”⑦di yu ;shao yu 。《lv shi chun qiu ·yong sai 》:“ci bu xia jiu dan 。”⑧biao shi shu yu yi ding de fan wei 、qing kuang 、tiao jian deng 。⑨dang mou ge shi jian huo shi jie ;shi xia 。⑩you gao chu wang di chu 。《lun yu ·wei zi 》:“kong zi xia ,yu yu zhi yan 。”(11)qu ;wang 。chang zhi you xi wang dong ,you bei wang na ,you shang you wang xia you 。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“wu shu nian lai yu mai zhou er xia 。”(12)gong ke 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“yi chao er liang cheng xia 。”(13)tui rang 。(14)ban bu ;xia da 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“ling xia er ren jie ji xi she ,ri ye bu xiu 。”(15)yong ;shi hang 。su shi 《xi jiang yue ·zuo ye bian zhou jing kou 》:“ci jing bai nian ji bian ,ge zhong xia yu qian nan 。”(16)dong zuo de ci shu 。lin si huan 《kou ji 》:“dan wen bing zhang zhong fu che yi xia 。”

    wen :

    ①zai shen ti shang ci hua hua wen 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“yue ren duan fa wen shen 。”②xian tiao jiao cuo de tu xing ;hua wen 。wang chong 《lun heng ·yan du 》:“fu she duo wen 。”③zi ran jie huo ren lei she hui de mou xie xian xiang 。《zhou yi ·ben 》:“guan hu tian wen ,yi cha shi bian 。”④li le dian zhang zhi du 。zhang ju zheng 《yu ji liao zong du tan er hua 》:“ru you bu xiao ,xun guan yu shi de lun he (hé)zhi ,gu bu bi xi ci gu tao xu wen wei ye 。”(he :jie fa zui zhuang 。xi :yan yong 。)⑤fa ling tiao wen 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“yu zhao yu geng ding zhu lv ling ,wu zai shen wen 。”⑥zi ;wen zi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“shu tong wen 。”⑦wen ci ;wen zhang 。liu xie 《wen xin diao long · qing cai 》:“xi shi ren shen pian ,wei qing er zao wen 。”ou yang xiu 《zui weng ting ji 》:“zui neng tong ji le ,xing neng shu yi wen zhe ,tai shou ye 。”⑧fei jun shi de ;yu “wu ”xiang dui 。《shi ji ·li sheng liu gu lie chuan 》:“wen wu bing yong ,chang jiu zhi shu ye 。”⑨hua mei ;you wen cai 。du yu 《chun qiu jing chuan ji jie xu 》:“shi you wen zhi ,ci you xiang lve 。”(zhi :zhi piao 。)⑩wen shi ;yan shi 。liu zhi ji 《shi tong ·huo jing 》:“yong ru mo xue ,wen guo shi fei 。”(11)rou he ;bu meng lie 。《shi shui xin yu ·shang yu 》:“shi long wei ren ,wen ruo ke ai 。”(shi long :liu yun zi 。)(12)liang ci 。ji suan tong bi de chan wei 。《song shu ·xu xian zhi chuan 》:“ke yi qian er shi ba wen mai zhai si jiao 。”

    gan :

    ①zhu gan 。gu yi 《guo qin lun shang 》:“zhan mu wei bing ,jie gan wei qi 。”②zhi diao gan 。li qun yu 《diao yu 》:“qi che qing gan yi zhang si ,gu (gū)pu xie guo zhu feng chui 。”(gu :yi chong duo nian sheng cao ben zhi wu 。)③zhu jian ;shu du 。liu you 《yu jian ning su gei shi qi 》:“xiao fu zhi gan du zi jian ,gu shao shu yu mo fen 。”《zhuang zi ·lie yu kou 》:“xiao fu zhi zhi ,bu li bao ju gan du 。”④liang ci 。ji liang zhu zi de chan wei 。yu xin 《xiao yuan fu 》:“yi cun er cun zhi yu ,san gan liang gan zhi zhu 。”

    jie :

    ①da jie 。ban gu 《han shu ·dong zhong shu chuan 》:“gu ren you yan yue :‘lin yuan xian yu ,bu ru tui er jie wang ’。”《zuo chuan ·ai gong shi wu nian 》:“yi ge ji zhi ,duan ying 。zi lu yue :‘jun zi si ,guan bu mian 。’jie ying er si 。”(ying :mao dai 。)②sheng 、dai zi deng da cheng de ge da 。《gu shi shi jiu shou ·ke cong yuan fang lai 》:“zhe yi chang xiang sai ,yuan yi jie bu jie 。”《lun heng ·zhi shi 》:“tian xia shi you bu ke zhi ,you jie you bu ke jie ye 。”③bi yu yi nan wen ti suo zai chu 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“jin jian wu cang zheng jie 。”ji yun 《yue wei cao tang bi ji ·ru shi wo wen si 》:“si yan dong jian zheng jie 。”④qing sai yu ji 。zhou bang yan 《feng liu zi 》:“he kuang yuan huai chang jie ,chong jian mo ji 。”⑤ning jie 。《kong qiao dong na fei 》:“han feng cui shu mu ,yan shuang jie ting lan 。”⑥di jie ;jiao jie 。《shi ji ·zhang shi zhi feng tang lie chuan 》:“nai jie wei qin you 。”《zuo chuan · cheng gong yuan nian 》:“ji chu jie hao 。”⑦gou jian 。tao qian 《yin jiu er shi shou 》zhi wu :“jie lu zai ren jing ,er mo che ma xuan 。”⑧jie shu ;le jie 。⑨guan bi 。cao zhi 《mei nv pian 》:“qing lou lin da lu ,gao men jie chong guan 。”⑩jie guo shi 。du fu 《bei zheng 》:“yu lou zhi suo ru ,gan ku ji jie shi 。”(ru rú:zhan shi 。)

    teng :

    ①man sheng zhi wu de tong chen 。bai ju yi 《hu shang xian wang 》:“teng hua lang bi zi rong tiao ,gu xie feng fan lu jian dao 。”②zhi wu de pu fu jing huo pan yuan jing 。liu zi huan 《qin yuan chun ·xi yan san jian 》:“jing hang chu ,you dan ti (tí)bi cao ,gu mu cang teng 。”(ti :cao mu de nen ya 。)ma zhi yuan 《tian jing sha ·qiu sai 》:“ku teng lao shu hun ya 。”③jie zhi shou zhang 。qian qian yi 《bi yun si 》:“zi chuan luo jing zhu gu teng 。”

    ying :

    ①chan rao 。《shi jing ·zhou na ·jiu mu 》:“na you jiu (jiū)mu 、ge lei (lěi)ying zhi 。”(jiu mu :gao mu 。ge lei :ge man 。)②hui xuan ;wan qu 。li bai 《dong lu men fan zhou 》:“ri la sha ming tian dao kai ,bo yao dan dong shui ying hui 。”③ji fu ;qian gua 。xie ling yun 《cong you jing kou bei gu ying zhao 》shi :“ceng shi ying jiu xiang 。”

    gui :

    ①zhi wu ming 。gui pi shu 。《chu ci ·li sao 》:“za shen jiao yu gui jun xi ,qi wei ren fu hui chen 。”②zhi wu ming ,zhi mu xi 。san guo ·wei ·fan qin 《mi chou fu 》:“zheng gui guan er zi shi ,fu qi zao zhi hua wen 。”

    ji :

    ①chuan jiang 。《han shu ·gu yi chuan 》:“re fu jing zhi bu ding ,shi you du jiang he wang wei ji ,zhong liu er yu feng bo ,chuan bi fu yi 。”(jing zhi :chang fa 。wei :lan suo 。)wei xue yi 《he zhou ji 》:“zhou wei heng wo yi ji 。”you wei yong jiang hua chuan 。《shi jing ·da ya ·yu piao 》:“pei bi jing zhou ,zheng tu ji zhi 。”②lin mu 。《lv shi chun qiu ·ming li 》:“you re shui zhi bo ,you re shan zhi ji 。”