• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 蕓香藹芳氣,冰鏡徹圓規。

    “蕓香藹芳氣,冰鏡徹圓規。”詩句出處:《仙巖四瀑佈即事寄上秘書包監侍郎七》;是唐朝詩人路應的作品。

    絕境久蒙蔽,芟蘿方迨茲。樵蘇尚未及,冠冕誰能知。
    緣崖開徑小,架木度空危。水激千雷發,珠聯萬貫垂。
    陰晴狀非一,昏旦勢多奇。井識軒轅跡,壇餘漢武基。
    猿聲響深洞,巖影倒澄池。想像虯龍去,依稀羽客隨。
    玩奇目豈倦,尋異神忘疲。幹雲松作蓋,積翠薜成帷。
    含意攀丹桂,凝情顧紫芝。蕓香藹芳氣,冰鏡徹圓規。
    胥念滄波遠,徒懷魏闕期。征黃應計日,莫鄙北山移。

    【註釋】:

    蕓:

    ①香草名。即蕓香。氣味濃烈,可用以驅蟲蠹。《呂氏春秋·仲冬》:“蕓始生。”②菜名。即蕓蒿。《呂氏春秋·本味》:“陽華之蕓,雲夢之芹。”③深黃色。《詩經·小雅·苕之華》:“苕(tiáo)之華,蕓其黃矣。”(華:同“花”。)④通“耘”。除草。《說苑·建本》:“曾子蕓瓜而誤斷其根。”

    香:

    ①氣味芳美。與“臭”相對。辛棄疾《西江月》:“稻花香裡說豐年。”②香美;香甜。曹松《鐘陵寒食日郊外閑遊》:“杏子粥香如冷餳(xíng)。”(餳:糖稀。)③香料。李清照《風凰臺上憶吹簫》:“香冷金猊,被翻紅浪。”④特指用香料制成的細條。《兒女英雄傳》第十三回:“早有仆婦送上兩束香來。張老上瞭香,磕瞭頭。”⑤對人和事物的美稱。李嘉祐《廣陵送林宰》:“清政過前哲,香名達至尊。”(前哲:前賢。至尊:天子。)⑥指與女性有關的事物。也代指少女。李清照《永遇樂》:“來相召,香車寶馬,謝他酒朋詩侶。”

    藹:

    ①眾多貌。陸機《文 賦》:“雖紛藹於此世,嗟不 盈於予掬。”②茂盛、茂密的樣子。班固《漢書·揚雄傳上》:“鬱蕭條其幽藹兮,滃泛沛以豐隆。”③和藹;和氣。韓愈《答李翊書》:“仁義之人,其言藹如也。”④遮蔽;籠罩。朱淑貞《吊林和靖》:“不識酌泉拈菊意,一庭寒翠藹空祠。”⑤映照。黃鷟來《雨中感懷》:“朱陽藹江郭,首夏漸和柔。”⑥通“靄”。雲氣。陸機《挽歌詩》之三:“悲風徽行軌,傾雲結流藹。”

    芳:

    ①花草的香味。《楚辭·九章·悲回風》:“蘭芷幽而獨芳。”又泛指香氣。《新語·術事》:“有女而無芳澤之飾。”②花草。屈原《離騷》:“芳與澤其雜糅兮,唯昭質其猶未虧。”③美好;好。傅山《乙酉歲除八絕句》:“摩雲即有回陽雁,寄得南枝芳信無?”(陽:指衡陽。)④賢德的人。屈原《離騷》:“昔三後之純粹兮,固眾芳之所在。”⑤通“房”,草木結果實的子房。《呂氏春秋·審時》:“先時者,莖葉帶芒以短衡,穗巨而芳奪。”

    氣:

    ①氣;氣體。《列子·天瑞》:“虹霓也,雲霧也,風雨也,四時也,此積氣之成乎天者也。”孟浩然《臨洞庭上張丞相》:“氣蒸雲夢澤,波撼嶽陽城。”②空氣。《列子·天瑞》:“天積氣耳,亡(wú)處亡氣。”(亡:通“無”。)③自然界陰陽風雨等現象。《莊子·逍遙遊》:“禦六氣之辯。”(禦:掌握適應。六氣:指陰陽風雨晦明。辯:同“變”。變化。)④呼吸;氣息。《漢書·蘇建傳附蘇武》:“武氣絕,半日復息。”⑤氣味。《大戴禮記·四代》:“食為味,味為氣。”⑥氣勢;精神狀態。《左傳·莊公十年》:“夫戰,勇氣也。”⑦古代哲學概念。指形成宇宙萬物的最基本的物質實體。《荀子·王制》:“水火有氣而無生。”⑧古代醫學指人體生存要素之一。《呂氏春秋·盡數》:“精不流則氣鬱。”

    冰鏡:

    喻指明月。孔平仲《八月十六日玩月》:“團團~~吐清輝,今夜何如昨夜時。”

    徹:

    ①撤去。通作“撤”。《左傳·襄公二十三年》:“平公不徹樂。”②拆掉;拆除。《詩經·小雅·十月之交》:“徹我墻屋。”③撤退;後撤。《三國志·吳書·吳主傳》:“合肥未下,徹軍還。”(下:攻下。)④貫通;通透。《國語·魯語上》:“焚煙徹於上。”(上:天。)⑤盡;到頭。杜甫《江畔獨步尋花七絕句》之一:“江上被花惱不徹,無處告訴隻顛狂。”

    圓:

    ①圓形。《荀子·賦篇》:“圓者中規。”(中:符合。)王維《使至塞上》:“大漠孤煙直,長河落日圓。”②天的代稱。古人認為天圓地方。《淮南子 ·本經》:“戴圓履方。”(履:踩;踏。方:指地。)③周全;圓滿。常達《山居八詠》之七:“胡僧論的旨,物物唱圓成。”(胡:指外國。的:明白。)又使之周全。④團圓。辛棄疾《木蘭花慢·滁州送范倅》:“況屈指中秋,十分好月,不照人圓。”⑤婉轉;圓潤。白居易《題周傢歌者》詩:“深圓似轉簧。”⑥圓周長。《莊子·外物》:“且之網得白龜焉,其圓五尺。”⑦環繞。《晉書·阮咸傳》:“圓坐相向。”⑧旋轉。劉義慶《世說新語·忿狷》:“雞子於地圓轉未止。”

    圓規:

    圓形。《夢溪筆談》卷七:“圖為一~~,乃畫極星於規中。”

    規:

    ①圓規;畫圓形或校正圓形的用具。《墨子·天志上》:“譬若輪人之有規,匠人之有矩。”(輪人:周代官名,掌制造車輪及有關部件。)②圓形。《太玄·玄圖》:“天道成規,地道成矩。”(矩:方形。)③準則,典范。《文心雕龍·才略》:“必循規以溫雅。”④謀求;謀劃。《左傳·昭公二十六年》:“侵欲無厭,規求無度。”陶潛《桃花源記》:“聞之,欣然規往。”⑤勸諫;告誡。《荀子· 成相》:“不聽規諫忠是害。”(忠是害:殘害忠良。)《國語·周語上》:“近臣盡規,親戚補察。”⑥通“窺”。窺測。《韓非子·制分》:“然則去微軒之奈何?其務令之相規其情者也。”


  • 芸香蔼芳气,冰镜彻圆规。

    “芸香蔼芳气,冰镜彻圆规。”诗句出处:《仙岩四瀑布即事寄上秘书包监侍郎七》;是唐朝诗人路应的作品。

    绝境久蒙蔽,芟萝方迨兹。樵苏尚未及,冠冕谁能知。
    缘崖开径小,架木度空危。水激千雷发,珠联万贯垂。
    阴晴状非一,昏旦势多奇。井识轩辕迹,坛余汉武基。
    猿声响深洞,岩影倒澄池。想像虬龙去,依稀羽客随。
    玩奇目岂倦,寻异神忘疲。干云松作盖,积翠薜成帷。
    含意攀丹桂,凝情顾紫芝。芸香蔼芳气,冰镜彻圆规。
    胥念沧波远,徒怀魏阙期。征黄应计日,莫鄙北山移。

    【注释】:

    芸:

    ①香草名。即芸香。气味浓烈,可用以驱虫蠹。《吕氏春秋·仲冬》:“芸始生。”②菜名。即芸蒿。《吕氏春秋·本味》:“阳华之芸,云梦之芹。”③深黄色。《诗经·小雅·苕之华》:“苕(tiáo)之华,芸其黄矣。”(华:同“花”。)④通“耘”。除草。《说苑·建本》:“曾子芸瓜而误断其根。”

    香:

    ①气味芳美。与“臭”相对。辛弃疾《西江月》:“稻花香里说丰年。”②香美;香甜。曹松《钟陵寒食日郊外闲游》:“杏子粥香如冷饧(xíng)。”(饧:糖稀。)③香料。李清照《风凰台上忆吹箫》:“香冷金猊,被翻红浪。”④特指用香料制成的细条。《儿女英雄传》第十三回:“早有仆妇送上两束香来。张老上了香,磕了头。”⑤对人和事物的美称。李嘉祐《广陵送林宰》:“清政过前哲,香名达至尊。”(前哲:前贤。至尊:天子。)⑥指与女性有关的事物。也代指少女。李清照《永遇乐》:“来相召,香车宝马,谢他酒朋诗侣。”

    蔼:

    ①众多貌。陆机《文 赋》:“虽纷蔼于此世,嗟不 盈于予掬。”②茂盛、茂密的样子。班固《汉书·扬雄传上》:“郁萧条其幽蔼兮,滃泛沛以丰隆。”③和蔼;和气。韩愈《答李翊书》:“仁义之人,其言蔼如也。”④遮蔽;笼罩。朱淑贞《吊林和靖》:“不识酌泉拈菊意,一庭寒翠蔼空祠。”⑤映照。黄鷟来《雨中感怀》:“朱阳蔼江郭,首夏渐和柔。”⑥通“霭”。云气。陆机《挽歌诗》之三:“悲风徽行轨,倾云结流蔼。”

    芳:

    ①花草的香味。《楚辞·九章·悲回风》:“兰芷幽而独芳。”又泛指香气。《新语·术事》:“有女而无芳泽之饰。”②花草。屈原《离骚》:“芳与泽其杂糅兮,唯昭质其犹未亏。”③美好;好。傅山《乙酉岁除八绝句》:“摩云即有回阳雁,寄得南枝芳信无?”(阳:指衡阳。)④贤德的人。屈原《离骚》:“昔三后之纯粹兮,固众芳之所在。”⑤通“房”,草木结果实的子房。《吕氏春秋·审时》:“先时者,茎叶带芒以短衡,穗巨而芳夺。”

    气:

    ①气;气体。《列子·天瑞》:“虹霓也,云雾也,风雨也,四时也,此积气之成乎天者也。”孟浩然《临洞庭上张丞相》:“气蒸云梦泽,波撼岳阳城。”②空气。《列子·天瑞》:“天积气耳,亡(wú)处亡气。”(亡:通“无”。)③自然界阴阳风雨等现象。《庄子·逍遥游》:“御六气之辩。”(御:掌握适应。六气:指阴阳风雨晦明。辩:同“变”。变化。)④呼吸;气息。《汉书·苏建传附苏武》:“武气绝,半日复息。”⑤气味。《大戴礼记·四代》:“食为味,味为气。”⑥气势;精神状态。《左传·庄公十年》:“夫战,勇气也。”⑦古代哲学概念。指形成宇宙万物的最基本的物质实体。《荀子·王制》:“水火有气而无生。”⑧古代医学指人体生存要素之一。《吕氏春秋·尽数》:“精不流则气郁。”

    冰镜:

    喻指明月。孔平仲《八月十六日玩月》:“团团~~吐清辉,今夜何如昨夜时。”

    彻:

    ①撤去。通作“撤”。《左传·襄公二十三年》:“平公不彻乐。”②拆掉;拆除。《诗经·小雅·十月之交》:“彻我墙屋。”③撤退;后撤。《三国志·吴书·吴主传》:“合肥未下,彻军还。”(下:攻下。)④贯通;通透。《国语·鲁语上》:“焚烟彻于上。”(上:天。)⑤尽;到头。杜甫《江畔独步寻花七绝句》之一:“江上被花恼不彻,无处告诉只颠狂。”

    圆:

    ①圆形。《荀子·赋篇》:“圆者中规。”(中:符合。)王维《使至塞上》:“大漠孤烟直,长河落日圆。”②天的代称。古人认为天圆地方。《淮南子 ·本经》:“戴圆履方。”(履:踩;踏。方:指地。)③周全;圆满。常达《山居八咏》之七:“胡僧论的旨,物物唱圆成。”(胡:指外国。的:明白。)又使之周全。④团圆。辛弃疾《木兰花慢·滁州送范倅》:“况屈指中秋,十分好月,不照人圆。”⑤婉转;圆润。白居易《题周家歌者》诗:“深圆似转簧。”⑥圆周长。《庄子·外物》:“且之网得白龟焉,其圆五尺。”⑦环绕。《晋书·阮咸传》:“圆坐相向。”⑧旋转。刘义庆《世说新语·忿狷》:“鸡子于地圆转未止。”

    圆规:

    圆形。《梦溪笔谈》卷七:“图为一~~,乃画极星于规中。”

    规:

    ①圆规;画圆形或校正圆形的用具。《墨子·天志上》:“譬若轮人之有规,匠人之有矩。”(轮人:周代官名,掌制造车轮及有关部件。)②圆形。《太玄·玄图》:“天道成规,地道成矩。”(矩:方形。)③准则,典范。《文心雕龙·才略》:“必循规以温雅。”④谋求;谋划。《左传·昭公二十六年》:“侵欲无厌,规求无度。”陶潜《桃花源记》:“闻之,欣然规往。”⑤劝谏;告诫。《荀子· 成相》:“不听规谏忠是害。”(忠是害:残害忠良。)《国语·周语上》:“近臣尽规,亲戚补察。”⑥通“窥”。窥测。《韩非子·制分》:“然则去微轩之奈何?其务令之相规其情者也。”


  • yun xiang ai fang qi ,bing jing che yuan gui 。

    “yun xiang ai fang qi ,bing jing che yuan gui 。”shi gou chu chu :《xian yan si bao bu ji shi ji shang bi shu bao jian shi lang qi 》;shi tang chao shi ren lu ying de zuo pin 。

    jue jing jiu meng bi ,shan luo fang dai ci 。qiao su shang wei ji ,guan mian shei neng zhi 。
    yuan ya kai jing xiao ,jia mu du kong wei 。shui ji qian lei fa ,zhu lian mo guan chui 。
    yin qing zhuang fei yi ,hun dan shi duo ji 。jing shi xuan yuan ji ,tan yu han wu ji 。
    yuan sheng xiang shen dong ,yan ying dao cheng chi 。xiang xiang qiu long qu ,yi xi yu ke sui 。
    wan ji mu qi juan ,xun yi shen wang pi 。gan yun song zuo gai ,ji cui bi cheng wei 。
    han yi pan dan gui ,ning qing gu zi zhi 。yun xiang ai fang qi ,bing jing che yuan gui 。
    xu nian cang bo yuan ,tu huai wei que ji 。zheng huang ying ji ri ,mo bi bei shan yi 。

    【zhu shi 】:

    yun :

    ①xiang cao ming 。ji yun xiang 。qi wei nong lie ,ke yong yi qu chong du 。《lv shi chun qiu ·zhong dong 》:“yun shi sheng 。”②cai ming 。ji yun hao 。《lv shi chun qiu ·ben wei 》:“yang hua zhi yun ,yun meng zhi qin 。”③shen huang se 。《shi jing ·xiao ya ·shao zhi hua 》:“shao (tiáo)zhi hua ,yun ji huang yi 。”(hua :tong “hua ”。)④tong “yun ”。chu cao 。《shui yuan ·jian ben 》:“ceng zi yun gua er wu duan ji gen 。”

    xiang :

    ①qi wei fang mei 。yu “chou ”xiang dui 。xin qi ji 《xi jiang yue 》:“dao hua xiang li shui feng nian 。”②xiang mei ;xiang tian 。cao song 《zhong ling han shi ri jiao wai xian you 》:“xing zi yu xiang ru leng tang (xíng)。”(tang :tang xi 。)③xiang liao 。li qing zhao 《feng huang tai shang yi chui xiao 》:“xiang leng jin ni ,bei fan gong lang 。”④te zhi yong xiang liao zhi cheng de xi tiao 。《er nv ying xiong chuan 》di shi san hui :“zao you pu fu song shang liang shu xiang lai 。zhang lao shang le xiang ,ke le tou 。”⑤dui ren he shi wu de mei chen 。li jia 祐《an ling song lin zai 》:“qing zheng guo qian zhe ,xiang ming da zhi zun 。”(qian zhe :qian xian 。zhi zun :tian zi 。)⑥zhi yu nv xing you guan de shi wu 。ye dai zhi shao nv 。li qing zhao 《yong yu le 》:“lai xiang shao ,xiang che bao ma ,xie ta jiu peng shi lv 。”

    ai :

    ①zhong duo mao 。liu ji 《wen fu 》:“sui fen ai yu ci shi ,jie bu ying yu yu ju 。”②mao cheng 、mao mi de yang zi 。ban gu 《han shu ·yang xiong chuan shang 》:“yu xiao tiao ji you ai xi ,weng fan pei yi feng long 。”③he ai ;he qi 。han yu 《da li yi shu 》:“ren yi zhi ren ,ji yan ai ru ye 。”④zhe bi ;long zhao 。zhu shu zhen 《diao lin he jing 》:“bu shi zhuo quan nian ju yi ,yi ting han cui ai kong ci 。”⑤ying zhao 。huang zhuo lai 《yu zhong gan huai 》:“zhu yang ai jiang guo ,shou xia jian he rou 。”⑥tong “ai ”。yun qi 。liu ji 《wan ge shi 》zhi san :“bei feng hui hang gui ,qing yun jie liu ai 。”

    fang :

    ①hua cao de xiang wei 。《chu ci ·jiu zhang ·bei hui feng 》:“lan zhi you er du fang 。”you fan zhi xiang qi 。《xin yu ·shu shi 》:“you nv er mo fang ze zhi shi 。”②hua cao 。qu yuan 《li sao 》:“fang yu ze ji za rou xi ,wei zhao zhi ji you wei kui 。”③mei hao ;hao 。fu shan 《yi you sui chu ba jue gou 》:“ma yun ji you hui yang yan ,ji de na zhi fang xin mo ?”(yang :zhi heng yang 。)④xian de de ren 。qu yuan 《li sao 》:“xi san hou zhi chun cui xi ,gu zhong fang zhi suo zai 。”⑤tong “fang ”,cao mu jie guo shi de zi fang 。《lv shi chun qiu ·shen shi 》:“xian shi zhe ,jing xie dai mang yi duan heng ,sui ju er fang duo 。”

    qi :

    ①qi ;qi ti 。《lie zi ·tian rui 》:“hong ni ye ,yun wu ye ,feng yu ye ,si shi ye ,ci ji qi zhi cheng hu tian zhe ye 。”meng hao ran 《lin dong ting shang zhang cheng xiang 》:“qi zheng yun meng ze ,bo han yue yang cheng 。”②kong qi 。《lie zi ·tian rui 》:“tian ji qi er ,wang (wú)chu wang qi 。”(wang :tong “mo ”。)③zi ran jie yin yang feng yu deng xian xiang 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“yu liu qi zhi bian 。”(yu :zhang wo kuo ying 。liu qi :zhi yin yang feng yu hui ming 。bian :tong “bian ”。bian hua 。)④hu xi ;qi xi 。《han shu ·su jian chuan fu su wu 》:“wu qi jue ,ban ri fu xi 。”⑤qi wei 。《da dai li ji ·si dai 》:“shi wei wei ,wei wei qi 。”⑥qi shi ;jing shen zhuang tai 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“fu zhan ,yong qi ye 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi xing cheng yu zhou mo wu de zui ji ben de wu zhi shi ti 。《xun zi ·wang zhi 》:“shui huo you qi er mo sheng 。”⑧gu dai yi xue zhi ren ti sheng cun yao su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·jin shu 》:“jing bu liu ze qi yu 。”

    bing jing :

    yu zhi ming yue 。kong ping zhong 《ba yue shi liu ri wan yue 》:“tuan tuan ~~tu qing hui ,jin ye he ru zuo ye shi 。”

    che :

    ①che qu 。tong zuo “che ”。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“ping gong bu che le 。”②ca diao ;ca chu 。《shi jing ·xiao ya ·shi yue zhi jiao 》:“che wo qiang wu 。”③che tui ;hou che 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“ge fei wei xia ,che jun hai 。”(xia :gong xia 。)④guan tong ;tong tou 。《guo yu ·lu yu shang 》:“fen yan che yu shang 。”(shang :tian 。)⑤jin ;dao tou 。du fu 《jiang pan du bu xun hua qi jue gou 》zhi yi :“jiang shang bei hua nao bu che ,mo chu gao su zhi dian kuang 。”

    yuan :

    ①yuan xing 。《xun zi ·fu pian 》:“yuan zhe zhong gui 。”(zhong :fu ge 。)wang wei 《shi zhi sai shang 》:“da mo gu yan zhi ,chang he la ri yuan 。”②tian de dai chen 。gu ren ren wei tian yuan de fang 。《huai na zi ·ben jing 》:“dai yuan lv fang 。”(lv :cai ;ta 。fang :zhi de 。)③zhou quan ;yuan man 。chang da 《shan ju ba yong 》zhi qi :“hu seng lun de zhi ,wu wu chang yuan cheng 。”(hu :zhi wai guo 。de :ming bai 。)you shi zhi zhou quan 。④tuan yuan 。xin qi ji 《mu lan hua man ·chu zhou song fan cui 》:“kuang qu zhi zhong qiu ,shi fen hao yue ,bu zhao ren yuan 。”⑤wan zhuai ;yuan run 。bai ju yi 《ti zhou jia ge zhe 》shi :“shen yuan shi zhuai huang 。”⑥yuan zhou chang 。《zhuang zi ·wai wu 》:“ju zhi wang de bai gui yan ,ji yuan wu che 。”⑦huan rao 。《jin shu ·ruan xian chuan 》:“yuan zuo xiang xiang 。”⑧xuan zhuai 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·fen juan 》:“ji zi yu de yuan zhuai wei zhi 。”

    yuan gui :

    yuan xing 。《meng xi bi tan 》juan qi :“tu wei yi ~~,nai hua ji xing yu gui zhong 。”

    gui :

    ①yuan gui ;hua yuan xing huo jiao zheng yuan xing de yong ju 。《mo zi ·tian zhi shang 》:“pi re lun ren zhi you gui ,jiang ren zhi you ju 。”(lun ren :zhou dai guan ming ,zhang zhi zao che lun ji you guan bu jian 。)②yuan xing 。《tai xuan ·xuan tu 》:“tian dao cheng gui ,de dao cheng ju 。”(ju :fang xing 。)③zhun ze ,dian fan 。《wen xin diao long ·cai lve 》:“bi xun gui yi wen ya 。”④mou qiu ;mou hua 。《zuo chuan ·zhao gong er shi liu nian 》:“qin yu mo ya ,gui qiu mo du 。”tao qian 《tao hua yuan ji 》:“wen zhi ,xin ran gui wang 。”⑤quan jian ;gao jie 。《xun zi · cheng xiang 》:“bu ting gui jian zhong shi hai 。”(zhong shi hai :can hai zhong liang 。)《guo yu ·zhou yu shang 》:“jin chen jin gui ,qin qi bu cha 。”⑥tong “kui ”。kui ce 。《han fei zi ·zhi fen 》:“ran ze qu wei xuan zhi nai he ?ji wu ling zhi xiang gui ji qing zhe ye 。”