• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 千朝煉就紫金身,乃致全神歸返樸。

    “千朝煉就紫金身,乃致全神歸返樸。”詩句出處:《題桐柏山黃先生庵門》;是唐朝詩人呂巖的作品。

    吾有玄中極玄語,周遊八極無處吐。雲輧飄泛到凝陽,
    一見君兮在玄浦。知君本是孤雲客,擬話希夷生恍惚。
    無為大道本根源,要君親見求真物。其中有一分三五,
    本自無名號丹母。寒泉瀝瀝氣綿綿,上透昆侖還紫府。
    浮沈升降入中宮,四象五行齊見土。驅青龍,擒白虎,
    起祥風兮下甘露。鉛凝真汞結丹砂,一派火輪真為主。
    既修真,須堅確,能轉乾坤泛海嶽。運行天地莫能知,
    變化鬼神應不覺。千朝煉就紫金身,乃致全神歸返樸。
    黃秀才,黃秀才,既修真,須且早,人間萬事何時瞭。
    貪名貪利愛金多,為他財色身衰老。我今勸子心悲切,
    君自思兮生猛烈。莫教大限到身來,又是隨流入生滅。
    留此片言,用表其意。他日相逢,必與汝決。莫退初心,
    善愛善愛。

    【註釋】:

    朝:

    (一)①朝見。《禮記·內則》:“昧爽而朝。”②拜訪。《史記·司馬相如列傳》:“臨邛(qióng)令繆為恭敬,日往朝相如。”(臨邛:地名。令:縣令。繆:詐。)③朝廷。《詩經·齊風·雞鳴》:“雞既鳴矣,朝既盈矣。”④朝代。杜甫《諸將》:“漢朝陵墓對南山。”⑤政事。《西京雜記》卷一:“上(漢武帝)時服此裘以聽朝。”(服:穿。)⑥官府大堂。《後漢書·劉寵傳》:“山谷鄙生,未嘗識郡朝。”⑦介詞。面對;向。[朝歌]古地名。在今河南省。商朝曾在這裡建都。 (二)zhāo ①早晨。《詩經·小雅·北山》:“偕偕士子,朝夕從事。”②日;天。白居易《長恨歌》:“天生麗質難自棄,一朝選在君王側。”

    煉:

    ①用加熱等辦法使物質純凈或堅硬。《抱樸子·金丹》:“黃金入火,百煉不消。”②修煉;鍛煉。胡應麟《少室山房筆叢·經籍會通二》:“言煉養服食,《黃庭》、《參同》,足充案俎(zǔ)。”(案:盛食物的木托盤。俎:砧板。)《抱樸子·金丹》:“服此二物,煉人身體。”③琢磨;錘煉。陸遊《登北榭》:“香浮鼻觀煎茶熟,喜動眉間煉句成。”

    就:

    ①趨向。《孟子·告子上》:“人性之善也,猶水之就下也。”《後漢書·隗囂傳》:“去愚就義,功名並著。”(去:離開。)又為靠近。《荀子·勸學》:“金就礪則利。”(礪:磨刀石。)②到;達到。《禮記·曲禮上》:“主人就東階,客就西階。”③登上。司馬遷《史記·魏公子列傳》:“侯生視公子色終不變,乃謝客就車。”④就職;赴任。李密《陳情表》:“臣具以表聞,辭不就職。”⑤承受;接受。班固《詠史》:“太倉令有罪,就逮長安城。”⑥參加;參與。周容《芋老人傳》:“老人延入坐,知從郡城就童子試歸。”⑦效法;擇取。韓愈《原毀》:“去其不如舜者,就其如舜者。”⑧成就;成功。《戰國策·燕策三》:“軻自知事不就,倚柱而笑,箕踞以罵。”⑨看;觀賞。孟浩然《過故人莊》:“待到重陽日,還來就菊花。”⑩使成功。《戰國策·魏策一》:“敢問就功成名,亦有術乎?”(11)變成;造成。陶淵明《歸去來兮辭》:“三徑就荒,松菊猶存。”(12)產生;生成。王充《論衡·異虛》:“妖出,禍安得不就?”(13)假如;即使。陳壽《三國志·蜀書·法正傳》:“法孝直若在,則能制主上令不東行;就復東行,必不傾危矣。”(14)向;從;跟。辛延年《羽林郎》:“就我求清酒,絲繩提玉壺。”(15)就著;根據。《芋老人傳》:“然就其不忘一芋,固已賢夫並老人而芋視之者。”(16)即;便。《晉書·景帝紀》:“必以‘文武’為謚,請依何等,就加詔許之,謚曰‘忠武’。”

    金:

    ①金屬的通稱。《荀子·勸學》:“鍥而舍之,朽木不折;鍥而不舍,金石可鏤。”《周禮·秋官·職金》:“入其金錫於為兵器之府。”(為:制作。)②金黃色。《嶽陽樓記》:“浮光躍金。”《阿房宮賦》:“金塊珠礫,棄擲迤邐,秦人視之,亦不甚惜。”③錢財;錢。《史記·陳丞相世傢》:“臣聞(陳)平受諸將金,金多者得善處,金少者得惡處。”④金屬制的樂器或兵器。《禮記·樂記》:“金石絲竹,樂之器也。”《淮南子·說山》:“砥石不利,而可以利金。”(利金:磨利刀劍。)⑤古代八音之一。《周禮·春官·大師》:“皆播之以八言,金、石、土、革、絲、木、匏、竹。”⑥古代計算貨幣的單位。以一鎰(二十四兩)為一金,或以一斤為一金。《史記·燕召公世傢》:“子之因遺(wèi)蘇代百金。”(子之:人名。遺:贈與。)《五人墓碑記》:“有賢士大夫發五十金,買五人之脰而函之。”(脰dòu:頸項;頭臚。)《獄中雜記》:“富者賂數百金。”⑦比喻堅固。《過秦論》:“始皇之心,自以為關中之地,金城千裡。”⑧五行之一。《尚書·洪范》:“五行:一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑨朝代名(公元1115—1234年)。女真族完顏部首領阿骨打所建。

    身:

    ①人或動物的軀幹。屈原《九歌· 國殤》:“首身離兮心不懲。”(不懲:不戒悔。)②身體。《荀子·非相》:“衛靈公有臣曰公孫呂,身長七尺。”③樹的主幹。《爾雅·釋木》:“樅,松葉柏身。”④自身;自己。《韓非子·五蠹》:“兔不可復得,而身為宋國笑。”⑤自己的品德、才力、行為等。《論語·學而》:“吾日三省吾身。”⑥親自。《韓非子·五蠹》:“禹之王天下也,身執耒臿以為民先。”⑦我。《三國志·蜀書·張飛傳》:“身是張翼德也。”

    乃:

    ①第二人稱代詞。你;你的。《漢書·翟義傳》:“今欲發之,乃肯從我乎?”(發:發兵。)陸遊《示兒》:“王師北定中原日,傢祭無忘告乃翁。”(翁:父親。)②是;就是。《資治通鑒·赤壁之戰》:“若事之不濟,此乃天也。”③副詞。1.於是,這才。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“乃三顧亮於草廬之中。”2.卻;竟。司馬光《訓儉示康》:“古人以儉為美德,今人乃以儉相詬病。”3.隻;僅僅。《呂氏春秋·義賞》:“天下勝者眾矣,而霸者乃五。”④助詞。《尚書·大禹謨》:“乃聖乃神,乃武乃文。”⑤甚至。《資治通鑒·赤壁之戰》:“蒙沖鬥艦乃以千數。”[乃爾]如此。《三國志·蜀書· 呂凱傳》:“臣不意永昌風俗敦直乃爾。”

    致:

    ①送達。《荀子·解蔽》:“遠方莫不致其珍。”又使送達。《周禮·夏官·懷方氏》:“掌來遠方之民,致方貢,致遠物。”②取得;求得。《荀子·勸學》:“假輿馬者,非利足也,而致千裡。”《禮記·大學》:“致知在格物。”(格物:推究事物之理。格:推究。)③傳達;表達。《晉書·簡文帝紀》:“致意尊公,傢國之事,遂至於此。”《漢書·朱傅傳》:“遣吏存問致意。”④招引;招來。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“此人可就見,不可屈致也。”⑤導致。張居正《答荊州趙知府》:“頑奴犯法,致煩尊慮,惶愧不可言。”⑥獻出;盡。《論語·子張》:“士見危致命,見得思義。”《論語·學而》:“事君能致其身。”⑦竭盡。《荀子·勸學》:“色從,而後可與言道之致。”⑧意態;情趣。《魏書·茹皓傳》:“樹草栽木,頗有野致。”⑨副詞。極。《荀子 · 仲尼》:“非致隆高也。”(隆:高。)⑩招引;引來。《鹽鐵論·本議》:“致市民,聚萬貨。”(11)到。《周髀算經》:“引繩致地而識(zhì志)之。”

    全:

    ①純色玉。《周禮·考工記·玉人》:“天子用全。”②完備;完整無缺。《莊子·養生主》:“三年之後,未嘗見全牛也。”③保全;使完好。《韓非子·解考》:“今舉動而與天下之為讎,非全身長生之道也。”④病愈,後寫作“痊”。《周禮·天官·醫師》:“歲終,則稽其醫事,以制其食,十全為上,十失一次之。”⑤副詞。完全;全都。《史記·扁鵲倉公列傳》:“診病決死生,能全無失乎?”

    神:

    ①天神。古人認為天地萬物的創造者和主宰者。《論語·述而》:“禱爾於上下神祇。”②鬼神。《禮記·祭法》:“山林、川谷、丘陵,能出雲,為風雨,見怪物,皆曰神。”(見:現。)③指人死後的魂靈。《左傳·昭公七年》:“昔堯殛鯀於羽山,其神化為黃熊。”④玄妙;神奇。《周易·系辭上》:“陰陽不測謂之神。”⑤心神;精神。《荀子·天論》:“形具而神生。”⑥表情;神態。《世說新語·簡傲》:“(王恬)神氣傲邁,瞭無相酬對意。”⑦形象;肖像。蔣驥《傳神秘要》:“傳神最大者,令彼隔幾而坐,可遠三四尺許,若小照,可遠五六尺,愈小愈宜遠。”⑧神韻。指文藝作品在境界上所表達出的情趣韻致。嚴羽《滄浪詩話·詩辨》:“詩之極致有一,曰入神。詩而入神,至矣,盡矣,蔑以加矣!”(蔑:無;沒有。)

    歸:

    (一)①出嫁;嫁。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸,宜其室傢。”②返回。陶潛《歸園田居》:“晨興理荒穢,帶月荷鋤歸。”(興:起來。)③送回;交還。《孟子· 盡心上》:“久假而不歸。”(假:借)④歸依;歸附。范仲淹《嶽陽樓記》:“微斯人,吾誰與歸?”(微:如果沒有。)⑤結局;歸宿。《周易·系辭下》:“天下同歸而殊途。”(殊:不同。途:路。)⑥死。《爾雅·釋訓》:“鬼之為言歸也。” (二)kuì ①通“饋”。贈送。《論語·陽貨》:“(陽貨)歸孔子豚。”《史記·周本紀》:“晉唐叔得嘉谷,獻之成王,成王以歸周公於兵所。”②通“愧”。慚愧。《戰國策·秦策一》:“狀有歸色。”

    返:

    ①還;回歸;返回。《莊子·逍遙遊》:“大而無當,往而不返。”崔灝《黃鶴樓》:“黃鶴一去不復返。”②歸還。陳夔龍《夢蕉亭雜記》卷二:“屢思返璧,力不從心。”(璧:平圓而且中間有孔的一種玉。)③回轉;返回。《豆棚閑話·陳齋長論天談地》:“日將暮矣,餘將返駕入城。”(駕:車。)④違反;反對。《齊民要術·種谷》:“任情返道,勞而無獲。”⑤更;重新。《呂氏春秋·慎入》:“孔子烈然返瑟而弦。”

    樸:

    ①未經加工的木材。《老子》:“樸散則為器。”②質樸。《漢書·黃霸傳》:“澆淳散樸。”③成本。《商君書·墾令》:“貴酒肉之價,重其租,令十倍其樸。”(租:稅。)④本真;本性。《老子》:“見素抱樸,少私寡欲。”


  • 千朝炼就紫金身,乃致全神归返朴。

    “千朝炼就紫金身,乃致全神归返朴。”诗句出处:《题桐柏山黄先生庵门》;是唐朝诗人吕岩的作品。

    吾有玄中极玄语,周游八极无处吐。云輧飘泛到凝阳,
    一见君兮在玄浦。知君本是孤云客,拟话希夷生恍惚。
    无为大道本根源,要君亲见求真物。其中有一分三五,
    本自无名号丹母。寒泉沥沥气绵绵,上透昆仑还紫府。
    浮沈升降入中宫,四象五行齐见土。驱青龙,擒白虎,
    起祥风兮下甘露。铅凝真汞结丹砂,一派火轮真为主。
    既修真,须坚确,能转乾坤泛海岳。运行天地莫能知,
    变化鬼神应不觉。千朝炼就紫金身,乃致全神归返朴。
    黄秀才,黄秀才,既修真,须且早,人间万事何时了。
    贪名贪利爱金多,为他财色身衰老。我今劝子心悲切,
    君自思兮生猛烈。莫教大限到身来,又是随流入生灭。
    留此片言,用表其意。他日相逢,必与汝决。莫退初心,
    善爱善爱。

    【注释】:

    朝:

    (一)①朝见。《礼记·内则》:“昧爽而朝。”②拜访。《史记·司马相如列传》:“临邛(qióng)令缪为恭敬,日往朝相如。”(临邛:地名。令:县令。缪:诈。)③朝廷。《诗经·齐风·鸡鸣》:“鸡既鸣矣,朝既盈矣。”④朝代。杜甫《诸将》:“汉朝陵墓对南山。”⑤政事。《西京杂记》卷一:“上(汉武帝)时服此裘以听朝。”(服:穿。)⑥官府大堂。《后汉书·刘宠传》:“山谷鄙生,未尝识郡朝。”⑦介词。面对;向。[朝歌]古地名。在今河南省。商朝曾在这里建都。 (二)zhāo ①早晨。《诗经·小雅·北山》:“偕偕士子,朝夕从事。”②日;天。白居易《长恨歌》:“天生丽质难自弃,一朝选在君王侧。”

    炼:

    ①用加热等办法使物质纯净或坚硬。《抱朴子·金丹》:“黄金入火,百炼不消。”②修炼;锻炼。胡应麟《少室山房笔丛·经籍会通二》:“言炼养服食,《黄庭》、《参同》,足充案俎(zǔ)。”(案:盛食物的木托盘。俎:砧板。)《抱朴子·金丹》:“服此二物,炼人身体。”③琢磨;锤炼。陆游《登北榭》:“香浮鼻观煎茶熟,喜动眉间炼句成。”

    就:

    ①趋向。《孟子·告子上》:“人性之善也,犹水之就下也。”《后汉书·隗嚣传》:“去愚就义,功名并著。”(去:离开。)又为靠近。《荀子·劝学》:“金就砺则利。”(砺:磨刀石。)②到;达到。《礼记·曲礼上》:“主人就东阶,客就西阶。”③登上。司马迁《史记·魏公子列传》:“侯生视公子色终不变,乃谢客就车。”④就职;赴任。李密《陈情表》:“臣具以表闻,辞不就职。”⑤承受;接受。班固《咏史》:“太仓令有罪,就逮长安城。”⑥参加;参与。周容《芋老人传》:“老人延入坐,知从郡城就童子试归。”⑦效法;择取。韩愈《原毁》:“去其不如舜者,就其如舜者。”⑧成就;成功。《战国策·燕策三》:“轲自知事不就,倚柱而笑,箕踞以骂。”⑨看;观赏。孟浩然《过故人庄》:“待到重阳日,还来就菊花。”⑩使成功。《战国策·魏策一》:“敢问就功成名,亦有术乎?”(11)变成;造成。陶渊明《归去来兮辞》:“三径就荒,松菊犹存。”(12)产生;生成。王充《论衡·异虚》:“妖出,祸安得不就?”(13)假如;即使。陈寿《三国志·蜀书·法正传》:“法孝直若在,则能制主上令不东行;就复东行,必不倾危矣。”(14)向;从;跟。辛延年《羽林郎》:“就我求清酒,丝绳提玉壶。”(15)就着;根据。《芋老人传》:“然就其不忘一芋,固已贤夫并老人而芋视之者。”(16)即;便。《晋书·景帝纪》:“必以‘文武’为谥,请依何等,就加诏许之,谥曰‘忠武’。”

    金:

    ①金属的通称。《荀子·劝学》:“锲而舍之,朽木不折;锲而不舍,金石可镂。”《周礼·秋官·职金》:“入其金锡于为兵器之府。”(为:制作。)②金黄色。《岳阳楼记》:“浮光跃金。”《阿房宫赋》:“金块珠砾,弃掷迤逦,秦人视之,亦不甚惜。”③钱财;钱。《史记·陈丞相世家》:“臣闻(陈)平受诸将金,金多者得善处,金少者得恶处。”④金属制的乐器或兵器。《礼记·乐记》:“金石丝竹,乐之器也。”《淮南子·说山》:“砥石不利,而可以利金。”(利金:磨利刀剑。)⑤古代八音之一。《周礼·春官·大师》:“皆播之以八言,金、石、土、革、丝、木、匏、竹。”⑥古代计算货币的单位。以一镒(二十四两)为一金,或以一斤为一金。《史记·燕召公世家》:“子之因遗(wèi)苏代百金。”(子之:人名。遗:赠与。)《五人墓碑记》:“有贤士大夫发五十金,买五人之脰而函之。”(脰dòu:颈项;头胪。)《狱中杂记》:“富者赂数百金。”⑦比喻坚固。《过秦论》:“始皇之心,自以为关中之地,金城千里。”⑧五行之一。《尚书·洪范》:“五行:一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑨朝代名(公元1115—1234年)。女真族完颜部首领阿骨打所建。

    身:

    ①人或动物的躯干。屈原《九歌· 国殇》:“首身离兮心不惩。”(不惩:不戒悔。)②身体。《荀子·非相》:“卫灵公有臣曰公孙吕,身长七尺。”③树的主干。《尔雅·释木》:“枞,松叶柏身。”④自身;自己。《韩非子·五蠹》:“兔不可复得,而身为宋国笑。”⑤自己的品德、才力、行为等。《论语·学而》:“吾日三省吾身。”⑥亲自。《韩非子·五蠹》:“禹之王天下也,身执耒臿以为民先。”⑦我。《三国志·蜀书·张飞传》:“身是张翼德也。”

    乃:

    ①第二人称代词。你;你的。《汉书·翟义传》:“今欲发之,乃肯从我乎?”(发:发兵。)陆游《示儿》:“王师北定中原日,家祭无忘告乃翁。”(翁:父亲。)②是;就是。《资治通鉴·赤壁之战》:“若事之不济,此乃天也。”③副词。1.于是,这才。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“乃三顾亮于草庐之中。”2.却;竟。司马光《训俭示康》:“古人以俭为美德,今人乃以俭相诟病。”3.只;仅仅。《吕氏春秋·义赏》:“天下胜者众矣,而霸者乃五。”④助词。《尚书·大禹谟》:“乃圣乃神,乃武乃文。”⑤甚至。《资治通鉴·赤壁之战》:“蒙冲斗舰乃以千数。”[乃尔]如此。《三国志·蜀书· 吕凯传》:“臣不意永昌风俗敦直乃尔。”

    致:

    ①送达。《荀子·解蔽》:“远方莫不致其珍。”又使送达。《周礼·夏官·怀方氏》:“掌来远方之民,致方贡,致远物。”②取得;求得。《荀子·劝学》:“假舆马者,非利足也,而致千里。”《礼记·大学》:“致知在格物。”(格物:推究事物之理。格:推究。)③传达;表达。《晋书·简文帝纪》:“致意尊公,家国之事,遂至于此。”《汉书·朱傅传》:“遣吏存问致意。”④招引;招来。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“此人可就见,不可屈致也。”⑤导致。张居正《答荆州赵知府》:“顽奴犯法,致烦尊虑,惶愧不可言。”⑥献出;尽。《论语·子张》:“士见危致命,见得思义。”《论语·学而》:“事君能致其身。”⑦竭尽。《荀子·劝学》:“色从,而后可与言道之致。”⑧意态;情趣。《魏书·茹皓传》:“树草栽木,颇有野致。”⑨副词。极。《荀子 · 仲尼》:“非致隆高也。”(隆:高。)⑩招引;引来。《盐铁论·本议》:“致市民,聚万货。”(11)到。《周髀算经》:“引绳致地而识(zhì志)之。”

    全:

    ①纯色玉。《周礼·考工记·玉人》:“天子用全。”②完备;完整无缺。《庄子·养生主》:“三年之后,未尝见全牛也。”③保全;使完好。《韩非子·解考》:“今举动而与天下之为雠,非全身长生之道也。”④病愈,后写作“痊”。《周礼·天官·医师》:“岁终,则稽其医事,以制其食,十全为上,十失一次之。”⑤副词。完全;全都。《史记·扁鹊仓公列传》:“诊病决死生,能全无失乎?”

    神:

    ①天神。古人认为天地万物的创造者和主宰者。《论语·述而》:“祷尔于上下神祇。”②鬼神。《礼记·祭法》:“山林、川谷、丘陵,能出云,为风雨,见怪物,皆曰神。”(见:现。)③指人死后的魂灵。《左传·昭公七年》:“昔尧殛鲧于羽山,其神化为黄熊。”④玄妙;神奇。《周易·系辞上》:“阴阳不测谓之神。”⑤心神;精神。《荀子·天论》:“形具而神生。”⑥表情;神态。《世说新语·简傲》:“(王恬)神气傲迈,了无相酬对意。”⑦形象;肖像。蒋骥《传神秘要》:“传神最大者,令彼隔几而坐,可远三四尺许,若小照,可远五六尺,愈小愈宜远。”⑧神韵。指文艺作品在境界上所表达出的情趣韵致。严羽《沧浪诗话·诗辨》:“诗之极致有一,曰入神。诗而入神,至矣,尽矣,蔑以加矣!”(蔑:无;没有。)

    归:

    (一)①出嫁;嫁。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归,宜其室家。”②返回。陶潜《归园田居》:“晨兴理荒秽,带月荷锄归。”(兴:起来。)③送回;交还。《孟子· 尽心上》:“久假而不归。”(假:借)④归依;归附。范仲淹《岳阳楼记》:“微斯人,吾谁与归?”(微:如果没有。)⑤结局;归宿。《周易·系辞下》:“天下同归而殊途。”(殊:不同。途:路。)⑥死。《尔雅·释训》:“鬼之为言归也。” (二)kuì ①通“馈”。赠送。《论语·阳货》:“(阳货)归孔子豚。”《史记·周本纪》:“晋唐叔得嘉谷,献之成王,成王以归周公于兵所。”②通“愧”。惭愧。《战国策·秦策一》:“状有归色。”

    返:

    ①还;回归;返回。《庄子·逍遥游》:“大而无当,往而不返。”崔灏《黄鹤楼》:“黄鹤一去不复返。”②归还。陈夔龙《梦蕉亭杂记》卷二:“屡思返璧,力不从心。”(璧:平圆而且中间有孔的一种玉。)③回转;返回。《豆棚闲话·陈斋长论天谈地》:“日将暮矣,余将返驾入城。”(驾:车。)④违反;反对。《齐民要术·种谷》:“任情返道,劳而无获。”⑤更;重新。《吕氏春秋·慎入》:“孔子烈然返瑟而弦。”

    朴:

    ①未经加工的木材。《老子》:“朴散则为器。”②质朴。《汉书·黄霸传》:“浇淳散朴。”③成本。《商君书·垦令》:“贵酒肉之价,重其租,令十倍其朴。”(租:税。)④本真;本性。《老子》:“见素抱朴,少私寡欲。”


  • qian chao lian jiu zi jin shen ,nai zhi quan shen gui fan piao 。

    “qian chao lian jiu zi jin shen ,nai zhi quan shen gui fan piao 。”shi gou chu chu :《ti tong bai shan huang xian sheng an men 》;shi tang chao shi ren lv yan de zuo pin 。

    wu you xuan zhong ji xuan yu ,zhou you ba ji mo chu tu 。yun ping piao fan dao ning yang ,
    yi jian jun xi zai xuan pu 。zhi jun ben shi gu yun ke ,ni hua xi yi sheng huang hu 。
    mo wei da dao ben gen yuan ,yao jun qin jian qiu zhen wu 。ji zhong you yi fen san wu ,
    ben zi mo ming hao dan mu 。han quan li li qi mian mian ,shang tou kun lun hai zi fu 。
    fu shen sheng jiang ru zhong gong ,si xiang wu hang ji jian tu 。qu qing long ,qin bai hu ,
    qi xiang feng xi xia gan lou 。qian ning zhen gong jie dan sha ,yi pa huo lun zhen wei zhu 。
    ji xiu zhen ,xu jian que ,neng zhuai gan kun fan hai yue 。yun hang tian de mo neng zhi ,
    bian hua gui shen ying bu jiao 。qian chao lian jiu zi jin shen ,nai zhi quan shen gui fan piao 。
    huang xiu cai ,huang xiu cai ,ji xiu zhen ,xu ju zao ,ren jian mo shi he shi le 。
    tan ming tan li ai jin duo ,wei ta cai se shen cui lao 。wo jin quan zi xin bei qie ,
    jun zi sai xi sheng meng lie 。mo jiao da xian dao shen lai ,you shi sui liu ru sheng mie 。
    liu ci pian yan ,yong biao ji yi 。ta ri xiang feng ,bi yu ru jue 。mo tui chu xin ,
    shan ai shan ai 。

    【zhu shi 】:

    chao :

    (yi )①chao jian 。《li ji ·nei ze 》:“mei shuang er chao 。”②bai fang 。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“lin qiong (qióng)ling miao wei gong jing ,ri wang chao xiang ru 。”(lin qiong :de ming 。ling :xian ling 。miao :zha 。)③chao ting 。《shi jing ·ji feng ·ji ming 》:“ji ji ming yi ,chao ji ying yi 。”④chao dai 。du fu 《zhu jiang 》:“han chao ling mu dui na shan 。”⑤zheng shi 。《xi jing za ji 》juan yi :“shang (han wu di )shi fu ci qiu yi ting chao 。”(fu :chuan 。)⑥guan fu da tang 。《hou han shu ·liu chong chuan 》:“shan gu bi sheng ,wei chang shi jun chao 。”⑦jie ci 。mian dui ;xiang 。[chao ge ]gu de ming 。zai jin he na sheng 。shang chao ceng zai zhe li jian dou 。 (er )zhāo ①zao chen 。《shi jing ·xiao ya ·bei shan 》:“xie xie shi zi ,chao xi cong shi 。”②ri ;tian 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“tian sheng li zhi nan zi qi ,yi chao shua zai jun wang ce 。”

    lian :

    ①yong jia re deng ban fa shi wu zhi chun jing huo jian ying 。《bao piao zi ·jin dan 》:“huang jin ru huo ,bai lian bu xiao 。”②xiu lian ;duan lian 。hu ying lin 《shao shi shan fang bi cong ·jing ji hui tong er 》:“yan lian yang fu shi ,《huang ting 》、《can tong 》,zu chong an zu (zǔ)。”(an :cheng shi wu de mu tuo pan 。zu :zhen ban 。)《bao piao zi ·jin dan 》:“fu ci er wu ,lian ren shen ti 。”③zhuo mo ;chui lian 。liu you 《deng bei xie 》:“xiang fu bi guan jian cha shou ,xi dong mei jian lian gou cheng 。”

    jiu :

    ①qu xiang 。《meng zi ·gao zi shang 》:“ren xing zhi shan ye ,you shui zhi jiu xia ye 。”《hou han shu ·kui ao chuan 》:“qu yu jiu yi ,gong ming bing zhe 。”(qu :li kai 。)you wei kao jin 。《xun zi ·quan xue 》:“jin jiu li ze li 。”(li :mo dao dan 。)②dao ;da dao 。《li ji ·qu li shang 》:“zhu ren jiu dong jie ,ke jiu xi jie 。”③deng shang 。si ma qian 《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“hou sheng shi gong zi se zhong bu bian ,nai xie ke jiu che 。”④jiu zhi ;fu ren 。li mi 《chen qing biao 》:“chen ju yi biao wen ,ci bu jiu zhi 。”⑤cheng shou ;jie shou 。ban gu 《yong shi 》:“tai cang ling you zui ,jiu dai chang an cheng 。”⑥can jia ;can yu 。zhou rong 《yu lao ren chuan 》:“lao ren yan ru zuo ,zhi cong jun cheng jiu tong zi shi gui 。”⑦xiao fa ;ze qu 。han yu 《yuan hui 》:“qu ji bu ru shun zhe ,jiu ji ru shun zhe 。”⑧cheng jiu ;cheng gong 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“ke zi zhi shi bu jiu ,yi zhu er xiao ,ji ju yi ma 。”⑨kan ;guan shang 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“dai dao chong yang ri ,hai lai jiu ju hua 。”⑩shi cheng gong 。《zhan guo ce ·wei ce yi 》:“gan wen jiu gong cheng ming ,yi you shu hu ?”(11)bian cheng ;zao cheng 。tao yuan ming 《gui qu lai xi ci 》:“san jing jiu huang ,song ju you cun 。”(12)chan sheng ;sheng cheng 。wang chong 《lun heng ·yi xu 》:“yao chu ,huo an de bu jiu ?”(13)jia ru ;ji shi 。chen shou 《san guo zhi ·shu shu ·fa zheng chuan 》:“fa xiao zhi re zai ,ze neng zhi zhu shang ling bu dong hang ;jiu fu dong hang ,bi bu qing wei yi 。”(14)xiang ;cong ;gen 。xin yan nian 《yu lin lang 》:“jiu wo qiu qing jiu ,si sheng di yu hu 。”(15)jiu zhao ;gen ju 。《yu lao ren chuan 》:“ran jiu ji bu wang yi yu ,gu yi xian fu bing lao ren er yu shi zhi zhe 。”(16)ji ;bian 。《jin shu ·jing di ji 》:“bi yi ‘wen wu ’wei shi ,qing yi he deng ,jiu jia zhao hu zhi ,shi yue ‘zhong wu ’。”

    jin :

    ①jin shu de tong chen 。《xun zi ·quan xue 》:“qie er she zhi ,xiu mu bu she ;qie er bu she ,jin dan ke lou 。”《zhou li ·qiu guan ·zhi jin 》:“ru ji jin xi yu wei bing qi zhi fu 。”(wei :zhi zuo 。)②jin huang se 。《yue yang lou ji 》:“fu guang yue jin 。”《a fang gong fu 》:“jin kuai zhu li ,qi zhi yi li ,qin ren shi zhi ,yi bu shen xi 。”③qian cai ;qian 。《shi ji ·chen cheng xiang shi jia 》:“chen wen (chen )ping shou zhu jiang jin ,jin duo zhe de shan chu ,jin shao zhe de e chu 。”④jin shu zhi de le qi huo bing qi 。《li ji ·le ji 》:“jin dan si zhu ,le zhi qi ye 。”《huai na zi ·shui shan 》:“di dan bu li ,er ke yi li jin 。”(li jin :mo li dao jian 。)⑤gu dai ba yin zhi yi 。《zhou li ·chun guan ·da shi 》:“jie bo zhi yi ba yan ,jin 、dan 、tu 、ge 、si 、mu 、pao 、zhu 。”⑥gu dai ji suan huo bi de chan wei 。yi yi yi (er shi si liang )wei yi jin ,huo yi yi jin wei yi jin 。《shi ji ·yan shao gong shi jia 》:“zi zhi yin wei (wèi)su dai bai jin 。”(zi zhi :ren ming 。wei :zeng yu 。)《wu ren mu bei ji 》:“you xian shi da fu fa wu shi jin ,mai wu ren zhi dou er han zhi 。”(dou dòu:geng xiang ;tou lu 。)《yu zhong za ji 》:“fu zhe lu shu bai jin 。”⑦bi yu jian gu 。《guo qin lun 》:“shi huang zhi xin ,zi yi wei guan zhong zhi de ,jin cheng qian li 。”⑧wu hang zhi yi 。《shang shu ·hong fan 》:“wu hang :yi yue shui ,er yue huo ,san yue mu ,si yue jin ,wu yue tu 。”⑨chao dai ming (gong yuan 1115—1234nian )。nv zhen zu wan yan bu shou ling a gu da suo jian 。

    shen :

    ①ren huo dong wu de qu gan 。qu yuan 《jiu ge · guo shang 》:“shou shen li xi xin bu cheng 。”(bu cheng :bu jie hui 。)②shen ti 。《xun zi ·fei xiang 》:“wei ling gong you chen yue gong sun lv ,shen chang qi che 。”③shu de zhu gan 。《er ya ·shi mu 》:“cong ,song xie bai shen 。”④zi shen ;zi ji 。《han fei zi ·wu du 》:“tu bu ke fu de ,er shen wei song guo xiao 。”⑤zi ji de pin de 、cai li 、hang wei deng 。《lun yu ·xue er 》:“wu ri san sheng wu shen 。”⑥qin zi 。《han fei zi ·wu du 》:“yu zhi wang tian xia ye ,shen zhi lei cha yi wei min xian 。”⑦wo 。《san guo zhi ·shu shu ·zhang fei chuan 》:“shen shi zhang yi de ye 。”

    nai :

    ①di er ren chen dai ci 。ni ;ni de 。《han shu ·di yi chuan 》:“jin yu fa zhi ,nai ken cong wo hu ?”(fa :fa bing 。)liu you 《shi er 》:“wang shi bei ding zhong yuan ri ,jia ji mo wang gao nai weng 。”(weng :fu qin 。)②shi ;jiu shi 。《zi zhi tong jian ·chi bi zhi zhan 》:“re shi zhi bu ji ,ci nai tian ye 。”③fu ci 。1.yu shi ,zhe cai 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“nai san gu liang yu cao lu zhi zhong 。”2.que ;jing 。si ma guang 《xun jian shi kang 》:“gu ren yi jian wei mei de ,jin ren nai yi jian xiang gou bing 。”3.zhi ;jin jin 。《lv shi chun qiu ·yi shang 》:“tian xia sheng zhe zhong yi ,er ba zhe nai wu 。”④zhu ci 。《shang shu ·da yu mo 》:“nai sheng nai shen ,nai wu nai wen 。”⑤shen zhi 。《zi zhi tong jian ·chi bi zhi zhan 》:“meng chong dou jian nai yi qian shu 。”[nai er ]ru ci 。《san guo zhi ·shu shu · lv kai chuan 》:“chen bu yi yong chang feng su dui zhi nai er 。”

    zhi :

    ①song da 。《xun zi ·jie bi 》:“yuan fang mo bu zhi ji zhen 。”you shi song da 。《zhou li ·xia guan ·huai fang shi 》:“zhang lai yuan fang zhi min ,zhi fang gong ,zhi yuan wu 。”②qu de ;qiu de 。《xun zi ·quan xue 》:“jia yu ma zhe ,fei li zu ye ,er zhi qian li 。”《li ji ·da xue 》:“zhi zhi zai ge wu 。”(ge wu :tui jiu shi wu zhi li 。ge :tui jiu 。)③chuan da ;biao da 。《jin shu ·jian wen di ji 》:“zhi yi zun gong ,jia guo zhi shi ,sui zhi yu ci 。”《han shu ·zhu fu chuan 》:“qian li cun wen zhi yi 。”④qiao yin ;qiao lai 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ci ren ke jiu jian ,bu ke qu zhi ye 。”⑤dao zhi 。zhang ju zheng 《da jing zhou zhao zhi fu 》:“wan nu fan fa ,zhi fan zun lv ,huang kui bu ke yan 。”⑥suo chu ;jin 。《lun yu ·zi zhang 》:“shi jian wei zhi ming ,jian de sai yi 。”《lun yu ·xue er 》:“shi jun neng zhi ji shen 。”⑦jie jin 。《xun zi ·quan xue 》:“se cong ,er hou ke yu yan dao zhi zhi 。”⑧yi tai ;qing qu 。《wei shu ·ru hao chuan 》:“shu cao zai mu ,po you ye zhi 。”⑨fu ci 。ji 。《xun zi · zhong ni 》:“fei zhi long gao ye 。”(long :gao 。)⑩qiao yin ;yin lai 。《yan tie lun ·ben yi 》:“zhi shi min ,ju mo huo 。”(11)dao 。《zhou bi suan jing 》:“yin sheng zhi de er shi (zhìzhi )zhi 。”

    quan :

    ①chun se yu 。《zhou li ·kao gong ji ·yu ren 》:“tian zi yong quan 。”②wan bei ;wan zheng mo que 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“san nian zhi hou ,wei chang jian quan niu ye 。”③bao quan ;shi wan hao 。《han fei zi ·jie kao 》:“jin ju dong er yu tian xia zhi wei chou ,fei quan shen chang sheng zhi dao ye 。”④bing yu ,hou xie zuo “quan ”。《zhou li ·tian guan ·yi shi 》:“sui zhong ,ze ji ji yi shi ,yi zhi ji shi ,shi quan wei shang ,shi shi yi ci zhi 。”⑤fu ci 。wan quan ;quan dou 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“zhen bing jue si sheng ,neng quan mo shi hu ?”

    shen :

    ①tian shen 。gu ren ren wei tian de mo wu de chuang zao zhe he zhu zai zhe 。《lun yu ·shu er 》:“dao er yu shang xia shen 祇。”②gui shen 。《li ji ·ji fa 》:“shan lin 、chuan gu 、qiu ling ,neng chu yun ,wei feng yu ,jian guai wu ,jie yue shen 。”(jian :xian 。)③zhi ren si hou de hun ling 。《zuo chuan ·zhao gong qi nian 》:“xi yao ji gun yu yu shan ,ji shen hua wei huang xiong 。”④xuan miao ;shen ji 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“yin yang bu ce wei zhi shen 。”⑤xin shen ;jing shen 。《xun zi ·tian lun 》:“xing ju er shen sheng 。”⑥biao qing ;shen tai 。《shi shui xin yu ·jian ao 》:“(wang tian )shen qi ao mai ,le mo xiang chou dui yi 。”⑦xing xiang ;xiao xiang 。jiang ji 《chuan shen bi yao 》:“chuan shen zui da zhe ,ling bi ge ji er zuo ,ke yuan san si che hu ,re xiao zhao ,ke yuan wu liu che ,yu xiao yu yi yuan 。”⑧shen yun 。zhi wen yi zuo pin zai jing jie shang suo biao da chu de qing qu yun zhi 。yan yu 《cang lang shi hua ·shi bian 》:“shi zhi ji zhi you yi ,yue ru shen 。shi er ru shen ,zhi yi ,jin yi ,mie yi jia yi !”(mie :mo ;mei you 。)

    gui :

    (yi )①chu jia ;jia 。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui ,yi ji shi jia 。”②fan hui 。tao qian 《gui yuan tian ju 》:“chen xing li huang hui ,dai yue he chu gui 。”(xing :qi lai 。)③song hui ;jiao hai 。《meng zi · jin xin shang 》:“jiu jia er bu gui 。”(jia :jie )④gui yi ;gui fu 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“wei si ren ,wu shei yu gui ?”(wei :ru guo mei you 。)⑤jie ju ;gui su 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“tian xia tong gui er shu tu 。”(shu :bu tong 。tu :lu 。)⑥si 。《er ya ·shi xun 》:“gui zhi wei yan gui ye 。” (er )kuì ①tong “kui ”。zeng song 。《lun yu ·yang huo 》:“(yang huo )gui kong zi tun 。”《shi ji ·zhou ben ji 》:“jin tang shu de jia gu ,suo zhi cheng wang ,cheng wang yi gui zhou gong yu bing suo 。”②tong “kui ”。can kui 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“zhuang you gui se 。”

    fan :

    ①hai ;hui gui ;fan hui 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“da er mo dang ,wang er bu fan 。”cui hao 《huang he lou 》:“huang he yi qu bu fu fan 。”②gui hai 。chen kui long 《meng jiao ting za ji 》juan er :“lv sai fan bi ,li bu cong xin 。”(bi :ping yuan er ju zhong jian you kong de yi chong yu 。)③hui zhuai ;fan hui 。《dou peng xian hua ·chen zhai chang lun tian tan de 》:“ri jiang mu yi ,yu jiang fan jia ru cheng 。”(jia :che 。)④wei fan ;fan dui 。《ji min yao shu ·chong gu 》:“ren qing fan dao ,lao er mo huo 。”⑤geng ;chong xin 。《lv shi chun qiu ·shen ru 》:“kong zi lie ran fan se er xian 。”

    piao :

    ①wei jing jia gong de mu cai 。《lao zi 》:“piao san ze wei qi 。”②zhi piao 。《han shu ·huang ba chuan 》:“jiao chun san piao 。”③cheng ben 。《shang jun shu ·ken ling 》:“gui jiu rou zhi jia ,chong ji zu ,ling shi bei ji piao 。”(zu :shui 。)④ben zhen ;ben xing 。《lao zi 》:“jian su bao piao ,shao si gua yu 。”