• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 庶曰式臧,覆出為惡。

    “庶曰式臧,覆出為惡。”詩句出處:《雨無正》;是先秦詩人詩經的作品。

    浩浩昊天,不駿其德。
    降喪饑饉,斬伐四國。
    旻天疾威,弗慮弗圖。
    舍彼有罪,既伏其辜。
    若此無罪,淪胥以鋪。

    周宗既滅,靡所止戾。
    正大夫離居,莫知我勚。
    三事大夫,莫肯夙夜。
    邦君諸侯,莫肯朝夕。
    庶曰式臧,覆出為惡。

    如何昊天,辟言不信。
    如彼行邁,則靡所臻。
    凡百君子,各敬爾身。
    胡不相畏,不畏於天。

    戎成不退,饑成不遂。
    則我暬禦,憯憯日瘁。
    凡百君子,莫肯用訊。
    聽言則答,譖言則退。

    哀哉不能言,匪舌是出,維躬是瘁。
    哿矣能言,巧言如流,俾躬處休。

    維曰於仕,孔棘且殆。
    雲不可使,得罪於天子。
    亦雲可使,怨及朋友。

    謂爾遷於王都,曰予未有室傢。
    鼠思泣血,無言不疾。
    昔爾出居,誰從作爾室。

    【註釋】:

    庶:

    ①眾多;多。《論語·子路》:“既庶矣,又何加焉?”②百姓。《左傳·昭公三十二年》:“三後之姓,於今為庶。”③古代以正妻所生長子以外的子女為庶,後以妾所生的子女為庶。與“嫡”相對。《左傳·文公十八年》:“殺嫡立庶。”④宗族中的支族。潘嶽《楊荊州誄》:“昭穆繁昌,枝庶分流。”(昭穆:指宗族。)⑤差不多;可以。《史記·五帝本紀》:“爾其庶矣!”(爾:你。)⑥希冀;期望。《後漢書·馮衍傳下》:“惟吾志之所庶兮,固與俗其不同。”(俗:世俗。)⑦副詞。1.表示希望。《詩經·大雅·生民》:“庶無罪悔。”2. 表示可能。《左傳 · 哀公六年》: “是以求長(zhǎng)君,庶亦能容群臣乎!”[庶幾]1.差不多;可以。《孟子·莊暴見孟子》:“王之好樂甚,則齊其庶幾乎。”2.表示希望與可能。《孟子·公孫醜下》:“王庶幾改之。”《漢書 ·李尋傳》:“唯有賢友強輔,庶幾可以保身命,全子孫,安國傢。”(輔:輔佐。)

    曰:

    ①說。《孫子兵法·計篇》:“孫子曰:‘兵者國之大事。’”②叫做;稱為。韓愈《師說》:“士大夫之族,曰師曰弟子雲者,則群聚而笑之。”(族:類。)③助詞。1.用於句首。《詩經·小雅·采薇》:“曰歸曰歸,歲亦莫止。”2.用於句中。《詩經· 豳(bīn)風· 東山》:“我東曰歸,我心西悲。”

    式:

    ①法式;楷模。《詩經·大雅·下武》:“成王之孚,下土之式。”(成王:周武王之子。孚:誠信。)②榜樣。《尚書·微子之命》:“萬邦作式。”③站在車上,俯身扶軾(車前橫木),表示敬意。《尚書·武成》:“釋箕子囚,封比幹墓,式商容閭。”④車前橫木。《周禮·考工記·輿人》:“以揉其式。”⑤句首助詞。《詩經 ·邶風·式微》:“式微式微,胡不歸?”(微:衰敗。胡:為什麼。)

    臧:

    (一)①戰爭中被俘獲為奴隸的人稱臧獲。《漢書·司馬遷傳》:“且夫臧獲婢妾猶能引決。”②善;好。《尚書·盤庚上》:“邦之臧,惟汝眾;邦之不臧,惟予一人有佚罰。”(佚:失。)③通“贓”。贓物。《後漢書·陳禪傳》:“受納臧賂。”(二)cáng 通“藏(cáng)”。儲藏。《管子· 侈靡》:“故天子臧珠玉。”《漢書·食貨志上》:“春耕夏耘,秋獲冬臧。” (三)zàng ①通“藏(zàng)”。貯藏財物的倉庫。《史記·孟嘗君列傳》:“乃夜為狗,以入秦宮臧中,取所獻狐白裘至,以獻秦王幸姬。”②通“臟(zàng)”。內臟;五臟。《漢書·王吉傳》:“吸新吐故以練臧,尊意積精以適神。”

    覆:

    ①翻倒;翻轉。《荀子· 成相》:“前車已覆。”又覆沒。《商君書·賞刑》:“戰必覆人之軍。”②傾倒;倒出。《論語·子罕》:“譬如平地,雖覆一簣,進,吾往也。”③遮蓋;掩蔽;覆蓋。《詩經·大雅·生民》:“鳥覆翼之。”④審察;審核;再次檢驗。《左傳·定公四年》:“藏在周府,可覆視也。”又審問。《新唐書·劉祥道傳》:“每覆大獄,必欷歔累嘆。”⑤反;相反。《詩經·大雅·瞻印(yǎng)》:“人有民人,女覆奪之。”(女:通“汝”。)⑥重復。《後漢書·黃瓊傳》:“舉吏先試之於公府,又覆之於端門。”⑦回復。也作“復”。《京本通俗小說·菩薩蠻》:“長老覆:‘恩王,止有兩個在敝寺。’”⑧埋伏。《左傳·隱公九年》:“君為三覆以待之。”⑨反而。《詩經·小雅·小旻》:“謀臧不從,不臧覆用。”

    出:

    ①出去;從裡面到外面。屈原《九歌·國殤》:“出不入兮往不返。”②到;到達。《漢書·霍光傳》:“築神道,北臨昭靈,南出承恩。”(神道:墓道。昭靈、承恩:皆館名。)③超過;超越。《論語· 鄉黨》:“祭肉不出三日。”白居易《與元九書》:“自思所陳亦無出足下之見。”④發出。《商君書·更法》:“於是遂出墾草令。”⑤指天然生長或人工生產。《荀子·富國》:“田肥以易則出實百倍。”⑥產生;發生。《荀子·勸學》:“肉腐出蟲。”(腐:腐爛。)⑦出現;露出。葛洪《抱樸子·外篇· 省煩》:“枝分葉散,重出互見。”(重:重復。)蘇軾《後赤壁賦》:“山高月小,水落石出。”⑧拿出;支出。《宋史·食貨志上五》:“又農民出錢,難於出力。”(比出力困難。)曹操《收租調令》:“戶出絹二匹。”⑨指引文、典故等來源於某書。《後漢書·孔融傳》:“(曹操)後問出何經典。”⑩舊指離棄妻子。《孟子· 離婁下》:“出妻屏子,終身不養焉。”(11)指花瓣。《宋書·符瑞志下》:“草木花多五出,花雪獨六出。”(花雪:雪花。)[出塵]1.超出塵俗。孔稚珪《北山移文》:“耿介拔俗之標,瀟灑出塵之想。”2.佛教用語。脫離煩惱的塵俗。《四十二章經》二三:“故曰凡夫透得此門,出塵羅漢。”[出閤]1.皇子出就封國。《南齊書·江謐傳》:“諸皇子出閤用文武主帥,皆以委謐。”2.指閣臣出任外職。《梁書·江蒨傳》:“初,王泰出閤。”3.公主出稼。元稹《七女封公主制》:“雖穠華可尚,出閤未期,而湯沐先施,分封有據。”後用為女子出嫁的通稱。[出首]1.自首。《晉書·華軼傳》:“尋而軼敗,(高)悝藏匿軼二子及妻,崎嶇經年,既而遇赦,悝攜之出首。”2.檢舉;告發。王實甫《西廂記》三本二折:“我將這簡貼兒去夫人行出首去來。”

    為:

    (一)①做。《詩經·周頌·豐年》:“為酒為醴,烝畀祖妣。”(烝:進獻。畀:給予。)《論語·學而》:“其為人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友愛。)②制作;創作。《禮記·曲禮下》:“為宮室,不斬於丘木。”(丘木:墓地的樹。)《漢書·枚乘傳》:“司馬相如善為文而遲。”(遲:慢。)③治理。《商君書·農戰》:“善為國者,倉廩雖滿,不偷於農。”(偷:怠惰;忽視。)《論語·為政》:“為政以德。”④行為。范仲淹《嶽陽樓記》:“予嘗求古仁人之心,或異二者之為。”(嘗:曾經。)⑤充當。《論語·為政》:“溫故而知新,可以為師矣。”(溫:溫習。故:舊的知識。)⑥當作。李白《夢遊天姥吟留別》:“霓為衣兮風為馬。”⑦變為;成為。屈原《離騷》:“蘭芷變而不芳兮,荃蕙化而為茅。”(蘭、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧認為。《孟子·公孫醜上》:“而子為我願之乎?”(子:你。)⑨是。《左傳·宣公三年》:“餘為伯儵,餘而祖也。”⑩介詞。1. 表被動。被。《三國志 · 吳書· 呂蒙傳》:“為張遼等所襲。”2.表對象。對;向。《戰國策·韓策二》:“(嚴仲子)因為聶政語曰:‘臣有仇。’”(11)連詞。如果。《戰國策·秦策四》:“秦為知之,必不救也。”(12)語氣詞。1. 與“何”相配,表疑問語氣。《論語·季氏》:“何以伐為?”(伐:進攻。)2. 多用於句未,表示反問語氣。《漢書·外戚傳下·趙皇後》:“今故告之,反怒為!”(故:故意。) (二)wèi ①幫助。《詩經·大雅·鳧鷖》:“公屍燕飲,福祿來為。”②介詞。1. 表對象。替。《論語·學而》:“為人謀而不忠乎?”2. 表原因。因為。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”3. 表目的。為瞭。《孔雀東南飛》:“慎勿為婦死。”③通“偽”。假裝。《禮記·檀弓下》:“夫子為弗聞也者而過之。”

    惡:

    (一)①罪過;罪惡;不好的行為。與“善”相對。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“無惡不懲,無善不顯。”②惡人;壞人。《書·康誥》:“元惡大憝(duì)。”(元:大。憝:惡人。)《荀子·王制》:“無惡不待教而誅。”③醜。與“美”相對。《韓非子·說林上》:“今子美而我惡。”④壞;不好。《論語·裡仁》:“士志於道,而恥惡衣惡食者,未足與議也。”⑤兇狠;兇猛。元好問《雨溪》:“山堂夜半北風惡,一點相思愁殺人。” (二)wù ①討厭;憎恨。《荀子·天論》:“天不為人之惡寒也輟冬。”②恥;慚愧。《孟子·告子上》:“羞惡之心,義也。” (三)wū 代詞。表示疑問。相當於“怎麼”、“怎樣”。《孟子·梁惠王上》:“問曰:‘天下惡乎定?’曰:‘定於一。’”《孟子·盡心上》:“路惡在?”[惡乎]於何處。《論語·裡仁》:“君子去仁,惡乎成名?”《荀子·勸學》:“學惡乎始,惡乎終。”


  • 庶曰式臧,覆出为恶。

    “庶曰式臧,覆出为恶。”诗句出处:《雨无正》;是先秦诗人诗经的作品。

    浩浩昊天,不骏其德。
    降丧饥馑,斩伐四国。
    旻天疾威,弗虑弗图。
    舍彼有罪,既伏其辜。
    若此无罪,沦胥以铺。

    周宗既灭,靡所止戾。
    正大夫离居,莫知我勚。
    三事大夫,莫肯夙夜。
    邦君诸侯,莫肯朝夕。
    庶曰式臧,覆出为恶。

    如何昊天,辟言不信。
    如彼行迈,则靡所臻。
    凡百君子,各敬尔身。
    胡不相畏,不畏于天。

    戎成不退,饥成不遂。
    则我暬御,憯憯日瘁。
    凡百君子,莫肯用讯。
    听言则答,谮言则退。

    哀哉不能言,匪舌是出,维躬是瘁。
    哿矣能言,巧言如流,俾躬处休。

    维曰于仕,孔棘且殆。
    云不可使,得罪于天子。
    亦云可使,怨及朋友。

    谓尔迁于王都,曰予未有室家。
    鼠思泣血,无言不疾。
    昔尔出居,谁从作尔室。

    【注释】:

    庶:

    ①众多;多。《论语·子路》:“既庶矣,又何加焉?”②百姓。《左传·昭公三十二年》:“三后之姓,于今为庶。”③古代以正妻所生长子以外的子女为庶,后以妾所生的子女为庶。与“嫡”相对。《左传·文公十八年》:“杀嫡立庶。”④宗族中的支族。潘岳《杨荆州诔》:“昭穆繁昌,枝庶分流。”(昭穆:指宗族。)⑤差不多;可以。《史记·五帝本纪》:“尔其庶矣!”(尔:你。)⑥希冀;期望。《后汉书·冯衍传下》:“惟吾志之所庶兮,固与俗其不同。”(俗:世俗。)⑦副词。1.表示希望。《诗经·大雅·生民》:“庶无罪悔。”2. 表示可能。《左传 · 哀公六年》: “是以求长(zhǎng)君,庶亦能容群臣乎!”[庶几]1.差不多;可以。《孟子·庄暴见孟子》:“王之好乐甚,则齐其庶几乎。”2.表示希望与可能。《孟子·公孙丑下》:“王庶几改之。”《汉书 ·李寻传》:“唯有贤友强辅,庶几可以保身命,全子孙,安国家。”(辅:辅佐。)

    曰:

    ①说。《孙子兵法·计篇》:“孙子曰:‘兵者国之大事。’”②叫做;称为。韩愈《师说》:“士大夫之族,曰师曰弟子云者,则群聚而笑之。”(族:类。)③助词。1.用于句首。《诗经·小雅·采薇》:“曰归曰归,岁亦莫止。”2.用于句中。《诗经· 豳(bīn)风· 东山》:“我东曰归,我心西悲。”

    式:

    ①法式;楷模。《诗经·大雅·下武》:“成王之孚,下土之式。”(成王:周武王之子。孚:诚信。)②榜样。《尚书·微子之命》:“万邦作式。”③站在车上,俯身扶轼(车前横木),表示敬意。《尚书·武成》:“释箕子囚,封比干墓,式商容闾。”④车前横木。《周礼·考工记·舆人》:“以揉其式。”⑤句首助词。《诗经 ·邶风·式微》:“式微式微,胡不归?”(微:衰败。胡:为什么。)

    臧:

    (一)①战争中被俘获为奴隶的人称臧获。《汉书·司马迁传》:“且夫臧获婢妾犹能引决。”②善;好。《尚书·盘庚上》:“邦之臧,惟汝众;邦之不臧,惟予一人有佚罚。”(佚:失。)③通“赃”。赃物。《后汉书·陈禅传》:“受纳臧赂。”(二)cáng 通“藏(cáng)”。储藏。《管子· 侈靡》:“故天子臧珠玉。”《汉书·食货志上》:“春耕夏耘,秋获冬臧。” (三)zàng ①通“藏(zàng)”。贮藏财物的仓库。《史记·孟尝君列传》:“乃夜为狗,以入秦宫臧中,取所献狐白裘至,以献秦王幸姬。”②通“脏(zàng)”。内脏;五脏。《汉书·王吉传》:“吸新吐故以练臧,尊意积精以适神。”

    覆:

    ①翻倒;翻转。《荀子· 成相》:“前车已覆。”又覆没。《商君书·赏刑》:“战必覆人之军。”②倾倒;倒出。《论语·子罕》:“譬如平地,虽覆一篑,进,吾往也。”③遮盖;掩蔽;覆盖。《诗经·大雅·生民》:“鸟覆翼之。”④审察;审核;再次检验。《左传·定公四年》:“藏在周府,可覆视也。”又审问。《新唐书·刘祥道传》:“每覆大狱,必欷歔累叹。”⑤反;相反。《诗经·大雅·瞻印(yǎng)》:“人有民人,女覆夺之。”(女:通“汝”。)⑥重复。《后汉书·黄琼传》:“举吏先试之于公府,又覆之于端门。”⑦回复。也作“复”。《京本通俗小说·菩萨蛮》:“长老覆:‘恩王,止有两个在敝寺。’”⑧埋伏。《左传·隐公九年》:“君为三覆以待之。”⑨反而。《诗经·小雅·小旻》:“谋臧不从,不臧覆用。”

    出:

    ①出去;从里面到外面。屈原《九歌·国殇》:“出不入兮往不返。”②到;到达。《汉书·霍光传》:“筑神道,北临昭灵,南出承恩。”(神道:墓道。昭灵、承恩:皆馆名。)③超过;超越。《论语· 乡党》:“祭肉不出三日。”白居易《与元九书》:“自思所陈亦无出足下之见。”④发出。《商君书·更法》:“于是遂出垦草令。”⑤指天然生长或人工生产。《荀子·富国》:“田肥以易则出实百倍。”⑥产生;发生。《荀子·劝学》:“肉腐出虫。”(腐:腐烂。)⑦出现;露出。葛洪《抱朴子·外篇· 省烦》:“枝分叶散,重出互见。”(重:重复。)苏轼《后赤壁赋》:“山高月小,水落石出。”⑧拿出;支出。《宋史·食货志上五》:“又农民出钱,难于出力。”(比出力困难。)曹操《收租调令》:“户出绢二匹。”⑨指引文、典故等来源于某书。《后汉书·孔融传》:“(曹操)后问出何经典。”⑩旧指离弃妻子。《孟子· 离娄下》:“出妻屏子,终身不养焉。”(11)指花瓣。《宋书·符瑞志下》:“草木花多五出,花雪独六出。”(花雪:雪花。)[出尘]1.超出尘俗。孔稚珪《北山移文》:“耿介拔俗之标,潇洒出尘之想。”2.佛教用语。脱离烦恼的尘俗。《四十二章经》二三:“故曰凡夫透得此门,出尘罗汉。”[出閤]1.皇子出就封国。《南齐书·江谧传》:“诸皇子出閤用文武主帅,皆以委谧。”2.指阁臣出任外职。《梁书·江蒨传》:“初,王泰出閤。”3.公主出稼。元稹《七女封公主制》:“虽秾华可尚,出閤未期,而汤沐先施,分封有据。”后用为女子出嫁的通称。[出首]1.自首。《晋书·华轶传》:“寻而轶败,(高)悝藏匿轶二子及妻,崎岖经年,既而遇赦,悝携之出首。”2.检举;告发。王实甫《西厢记》三本二折:“我将这简贴儿去夫人行出首去来。”

    为:

    (一)①做。《诗经·周颂·丰年》:“为酒为醴,烝畀祖妣。”(烝:进献。畀:给予。)《论语·学而》:“其为人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友爱。)②制作;创作。《礼记·曲礼下》:“为宫室,不斩于丘木。”(丘木:墓地的树。)《汉书·枚乘传》:“司马相如善为文而迟。”(迟:慢。)③治理。《商君书·农战》:“善为国者,仓廪虽满,不偷于农。”(偷:怠惰;忽视。)《论语·为政》:“为政以德。”④行为。范仲淹《岳阳楼记》:“予尝求古仁人之心,或异二者之为。”(尝:曾经。)⑤充当。《论语·为政》:“温故而知新,可以为师矣。”(温:温习。故:旧的知识。)⑥当作。李白《梦游天姥吟留别》:“霓为衣兮风为马。”⑦变为;成为。屈原《离骚》:“兰芷变而不芳兮,荃蕙化而为茅。”(兰、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧认为。《孟子·公孙丑上》:“而子为我愿之乎?”(子:你。)⑨是。《左传·宣公三年》:“余为伯儵,余而祖也。”⑩介词。1. 表被动。被。《三国志 · 吴书· 吕蒙传》:“为张辽等所袭。”2.表对象。对;向。《战国策·韩策二》:“(严仲子)因为聂政语曰:‘臣有仇。’”(11)连词。如果。《战国策·秦策四》:“秦为知之,必不救也。”(12)语气词。1. 与“何”相配,表疑问语气。《论语·季氏》:“何以伐为?”(伐:进攻。)2. 多用于句未,表示反问语气。《汉书·外戚传下·赵皇后》:“今故告之,反怒为!”(故:故意。) (二)wèi ①帮助。《诗经·大雅·凫鹥》:“公尸燕饮,福禄来为。”②介词。1. 表对象。替。《论语·学而》:“为人谋而不忠乎?”2. 表原因。因为。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”3. 表目的。为了。《孔雀东南飞》:“慎勿为妇死。”③通“伪”。假装。《礼记·檀弓下》:“夫子为弗闻也者而过之。”

    恶:

    (一)①罪过;罪恶;不好的行为。与“善”相对。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“无恶不惩,无善不显。”②恶人;坏人。《书·康诰》:“元恶大憝(duì)。”(元:大。憝:恶人。)《荀子·王制》:“无恶不待教而诛。”③丑。与“美”相对。《韩非子·说林上》:“今子美而我恶。”④坏;不好。《论语·里仁》:“士志于道,而耻恶衣恶食者,未足与议也。”⑤凶狠;凶猛。元好问《雨溪》:“山堂夜半北风恶,一点相思愁杀人。” (二)wù ①讨厌;憎恨。《荀子·天论》:“天不为人之恶寒也辍冬。”②耻;惭愧。《孟子·告子上》:“羞恶之心,义也。” (三)wū 代词。表示疑问。相当于“怎么”、“怎样”。《孟子·梁惠王上》:“问曰:‘天下恶乎定?’曰:‘定于一。’”《孟子·尽心上》:“路恶在?”[恶乎]于何处。《论语·里仁》:“君子去仁,恶乎成名?”《荀子·劝学》:“学恶乎始,恶乎终。”


  • shu yue shi zang ,fu chu wei e 。

    “shu yue shi zang ,fu chu wei e 。”shi gou chu chu :《yu mo zheng 》;shi xian qin shi ren shi jing de zuo pin 。

    hao hao hao tian ,bu jun ji de 。
    jiang sang ji jin ,zhan fa si guo 。
    min tian ji wei ,fu lv fu tu 。
    she bi you zui ,ji fu ji gu 。
    re ci mo zui ,lun xu yi pu 。

    zhou zong ji mie ,mi suo zhi li 。
    zheng da fu li ju ,mo zhi wo yi 。
    san shi da fu ,mo ken su ye 。
    bang jun zhu hou ,mo ken chao xi 。
    shu yue shi zang ,fu chu wei e 。

    ru he hao tian ,bi yan bu xin 。
    ru bi hang mai ,ze mi suo zhen 。
    fan bai jun zi ,ge jing er shen 。
    hu bu xiang wei ,bu wei yu tian 。

    rong cheng bu tui ,ji cheng bu sui 。
    ze wo xie yu ,can can ri cui 。
    fan bai jun zi ,mo ken yong xun 。
    ting yan ze da ,zen yan ze tui 。

    ai zai bu neng yan ,fei she shi chu ,wei gong shi cui 。
    ge yi neng yan ,qiao yan ru liu ,bi gong chu xiu 。

    wei yue yu shi ,kong ji ju dai 。
    yun bu ke shi ,de zui yu tian zi 。
    yi yun ke shi ,yuan ji peng you 。

    wei er qian yu wang dou ,yue yu wei you shi jia 。
    shu sai qi xie ,mo yan bu ji 。
    xi er chu ju ,shei cong zuo er shi 。

    【zhu shi 】:

    shu :

    ①zhong duo ;duo 。《lun yu ·zi lu 》:“ji shu yi ,you he jia yan ?”②bai xing 。《zuo chuan ·zhao gong san shi er nian 》:“san hou zhi xing ,yu jin wei shu 。”③gu dai yi zheng qi suo sheng chang zi yi wai de zi nv wei shu ,hou yi qie suo sheng de zi nv wei shu 。yu “di ”xiang dui 。《zuo chuan ·wen gong shi ba nian 》:“sha di li shu 。”④zong zu zhong de zhi zu 。pan yue 《yang jing zhou lei 》:“zhao mu fan chang ,zhi shu fen liu 。”(zhao mu :zhi zong zu 。)⑤cha bu duo ;ke yi 。《shi ji ·wu di ben ji 》:“er ji shu yi !”(er :ni 。)⑥xi ji ;ji wang 。《hou han shu ·feng yan chuan xia 》:“wei wu zhi zhi suo shu xi ,gu yu su ji bu tong 。”(su :shi su 。)⑦fu ci 。1.biao shi xi wang 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“shu mo zui hui 。”2. biao shi ke neng 。《zuo chuan · ai gong liu nian 》: “shi yi qiu chang (zhǎng)jun ,shu yi neng rong qun chen hu !”[shu ji ]1.cha bu duo ;ke yi 。《meng zi ·zhuang bao jian meng zi 》:“wang zhi hao le shen ,ze ji ji shu ji hu 。”2.biao shi xi wang yu ke neng 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“wang shu ji gai zhi 。”《han shu ·li xun chuan 》:“wei you xian you jiang fu ,shu ji ke yi bao shen ming ,quan zi sun ,an guo jia 。”(fu :fu zuo 。)

    yue :

    ①shui 。《sun zi bing fa ·ji pian 》:“sun zi yue :‘bing zhe guo zhi da shi 。’”②jiao zuo ;chen wei 。han yu 《shi shui 》:“shi da fu zhi zu ,yue shi yue di zi yun zhe ,ze qun ju er xiao zhi 。”(zu :lei 。)③zhu ci 。1.yong yu gou shou 。《shi jing ·xiao ya ·cai wei 》:“yue gui yue gui ,sui yi mo zhi 。”2.yong yu gou zhong 。《shi jing · bin (bīn)feng · dong shan 》:“wo dong yue gui ,wo xin xi bei 。”

    shi :

    ①fa shi ;kai mo 。《shi jing ·da ya ·xia wu 》:“cheng wang zhi fu ,xia tu zhi shi 。”(cheng wang :zhou wu wang zhi zi 。fu :cheng xin 。)②bang yang 。《shang shu ·wei zi zhi ming 》:“mo bang zuo shi 。”③zhan zai che shang ,fu shen fu shi (che qian heng mu ),biao shi jing yi 。《shang shu ·wu cheng 》:“shi ji zi qiu ,feng bi gan mu ,shi shang rong lv 。”④che qian heng mu 。《zhou li ·kao gong ji ·yu ren 》:“yi rou ji shi 。”⑤gou shou zhu ci 。《shi jing ·bei feng ·shi wei 》:“shi wei shi wei ,hu bu gui ?”(wei :cui bai 。hu :wei shen me 。)

    zang :

    (yi )①zhan zheng zhong bei fu huo wei nu li de ren chen zang huo 。《han shu ·si ma qian chuan 》:“ju fu zang huo bi qie you neng yin jue 。”②shan ;hao 。《shang shu ·pan geng shang 》:“bang zhi zang ,wei ru zhong ;bang zhi bu zang ,wei yu yi ren you yi fa 。”(yi :shi 。)③tong “zang ”。zang wu 。《hou han shu ·chen chan chuan 》:“shou na zang lu 。”(er )cáng tong “cang (cáng)”。chu cang 。《guan zi · chi mi 》:“gu tian zi zang zhu yu 。”《han shu ·shi huo zhi shang 》:“chun geng xia yun ,qiu huo dong zang 。” (san )zàng ①tong “cang (zàng)”。zhu cang cai wu de cang ku 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“nai ye wei gou ,yi ru qin gong zang zhong ,qu suo suo hu bai qiu zhi ,yi suo qin wang xing ji 。”②tong “zang (zàng)”。nei zang ;wu zang 。《han shu ·wang ji chuan 》:“xi xin tu gu yi lian zang ,zun yi ji jing yi kuo shen 。”

    fu :

    ①fan dao ;fan zhuai 。《xun zi · cheng xiang 》:“qian che yi fu 。”you fu mei 。《shang jun shu ·shang xing 》:“zhan bi fu ren zhi jun 。”②qing dao ;dao chu 。《lun yu ·zi han 》:“pi ru ping de ,sui fu yi kui ,jin ,wu wang ye 。”③zhe gai ;yan bi ;fu gai 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“diao fu yi zhi 。”④shen cha ;shen he ;zai ci jian yan 。《zuo chuan ·ding gong si nian 》:“cang zai zhou fu ,ke fu shi ye 。”you shen wen 。《xin tang shu ·liu xiang dao chuan 》:“mei fu da yu ,bi xi xu lei tan 。”⑤fan ;xiang fan 。《shi jing ·da ya ·zhan yin (yǎng)》:“ren you min ren ,nv fu duo zhi 。”(nv :tong “ru ”。)⑥chong fu 。《hou han shu ·huang qiong chuan 》:“ju li xian shi zhi yu gong fu ,you fu zhi yu duan men 。”⑦hui fu 。ye zuo “fu ”。《jing ben tong su xiao shui ·pu sa man 》:“chang lao fu :‘en wang ,zhi you liang ge zai bi si 。’”⑧mai fu 。《zuo chuan ·yin gong jiu nian 》:“jun wei san fu yi dai zhi 。”⑨fan er 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“mou zang bu cong ,bu zang fu yong 。”

    chu :

    ①chu qu ;cong li mian dao wai mian 。qu yuan 《jiu ge ·guo shang 》:“chu bu ru xi wang bu fan 。”②dao ;dao da 。《han shu ·huo guang chuan 》:“zhu shen dao ,bei lin zhao ling ,na chu cheng en 。”(shen dao :mu dao 。zhao ling 、cheng en :jie guan ming 。)③chao guo ;chao yue 。《lun yu · xiang dang 》:“ji rou bu chu san ri 。”bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“zi sai suo chen yi mo chu zu xia zhi jian 。”④fa chu 。《shang jun shu ·geng fa 》:“yu shi sui chu ken cao ling 。”⑤zhi tian ran sheng chang huo ren gong sheng chan 。《xun zi ·fu guo 》:“tian fei yi yi ze chu shi bai bei 。”⑥chan sheng ;fa sheng 。《xun zi ·quan xue 》:“rou fu chu chong 。”(fu :fu lan 。)⑦chu xian ;lou chu 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian · sheng fan 》:“zhi fen xie san ,chong chu hu jian 。”(chong :chong fu 。)su shi 《hou chi bi fu 》:“shan gao yue xiao ,shui la dan chu 。”⑧na chu ;zhi chu 。《song shi ·shi huo zhi shang wu 》:“you nong min chu qian ,nan yu chu li 。”(bi chu li kun nan 。)cao cao 《shou zu diao ling 》:“hu chu juan er pi 。”⑨zhi yin wen 、dian gu deng lai yuan yu mou shu 。《hou han shu ·kong rong chuan 》:“(cao cao )hou wen chu he jing dian 。”⑩jiu zhi li qi qi zi 。《meng zi · li lou xia 》:“chu qi bing zi ,zhong shen bu yang yan 。”(11)zhi hua ban 。《song shu ·fu rui zhi xia 》:“cao mu hua duo wu chu ,hua xue du liu chu 。”(hua xue :xue hua 。)[chu chen ]1.chao chu chen su 。kong zhi gui 《bei shan yi wen 》:“geng jie ba su zhi biao ,xiao sa chu chen zhi xiang 。”2.fo jiao yong yu 。tuo li fan nao de chen su 。《si shi er zhang jing 》er san :“gu yue fan fu tou de ci men ,chu chen luo han 。”[chu 閤]1.huang zi chu jiu feng guo 。《na ji shu ·jiang mi chuan 》:“zhu huang zi chu 閤yong wen wu zhu shuai ,jie yi wei mi 。”2.zhi ge chen chu ren wai zhi 。《liang shu ·jiang qian chuan 》:“chu ,wang tai chu 閤。”3.gong zhu chu jia 。yuan zhen 《qi nv feng gong zhu zhi 》:“sui nong hua ke shang ,chu 閤wei ji ,er shang mu xian shi ,fen feng you ju 。”hou yong wei nv zi chu jia de tong chen 。[chu shou ]1.zi shou 。《jin shu ·hua yi chuan 》:“xun er yi bai ,(gao )kui cang ni yi er zi ji qi ,qi qu jing nian ,ji er yu she ,kui xie zhi chu shou 。”2.jian ju ;gao fa 。wang shi fu 《xi xiang ji 》san ben er she :“wo jiang zhe jian tie er qu fu ren hang chu shou qu lai 。”

    wei :

    (yi )①zuo 。《shi jing ·zhou song ·feng nian 》:“wei jiu wei li ,zheng bi zu bi 。”(zheng :jin suo 。bi :gei yu 。)《lun yu ·xue er 》:“ji wei ren ye xiao di (tì)。”(di :tong “ti ”。you ai 。)②zhi zuo ;chuang zuo 。《li ji ·qu li xia 》:“wei gong shi ,bu zhan yu qiu mu 。”(qiu mu :mu de de shu 。)《han shu ·mei cheng chuan 》:“si ma xiang ru shan wei wen er chi 。”(chi :man 。)③zhi li 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“shan wei guo zhe ,cang lin sui man ,bu tou yu nong 。”(tou :dai duo ;hu shi 。)《lun yu ·wei zheng 》:“wei zheng yi de 。”④hang wei 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu chang qiu gu ren ren zhi xin ,huo yi er zhe zhi wei 。”(chang :ceng jing 。)⑤chong dang 。《lun yu ·wei zheng 》:“wen gu er zhi xin ,ke yi wei shi yi 。”(wen :wen xi 。gu :jiu de zhi shi 。)⑥dang zuo 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“ni wei yi xi feng wei ma 。”⑦bian wei ;cheng wei 。qu yuan 《li sao 》:“lan zhi bian er bu fang xi ,quan hui hua er wei mao 。”(lan 、zhi 、quan 、hui :jie xiang cao ming 。)⑧ren wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“er zi wei wo yuan zhi hu ?”(zi :ni 。)⑨shi 。《zuo chuan ·xuan gong san nian 》:“yu wei bai shu ,yu er zu ye 。”⑩jie ci 。1. biao bei dong 。bei 。《san guo zhi · wu shu · lv meng chuan 》:“wei zhang liao deng suo xi 。”2.biao dui xiang 。dui ;xiang 。《zhan guo ce ·han ce er 》:“(yan zhong zi )yin wei nie zheng yu yue :‘chen you chou 。’”(11)lian ci 。ru guo 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“qin wei zhi zhi ,bi bu jiu ye 。”(12)yu qi ci 。1. yu “he ”xiang pei ,biao yi wen yu qi 。《lun yu ·ji shi 》:“he yi fa wei ?”(fa :jin gong 。)2. duo yong yu gou wei ,biao shi fan wen yu qi 。《han shu ·wai qi chuan xia ·zhao huang hou 》:“jin gu gao zhi ,fan nu wei !”(gu :gu yi 。) (er )wèi ①bang zhu 。《shi jing ·da ya ·fu yi 》:“gong shi yan yin ,fu lu lai wei 。”②jie ci 。1. biao dui xiang 。ti 。《lun yu ·xue er 》:“wei ren mou er bu zhong hu ?”2. biao yuan yin 。yin wei 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”3. biao mu de 。wei le 。《kong qiao dong na fei 》:“shen wu wei fu si 。”③tong “wei ”。jia zhuang 。《li ji ·tan gong xia 》:“fu zi wei fu wen ye zhe er guo zhi 。”

    e :

    (yi )①zui guo ;zui e ;bu hao de hang wei 。yu “shan ”xiang dui 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“mo e bu cheng ,mo shan bu xian 。”②e ren ;huai ren 。《shu ·kang gao 》:“yuan e da dui (duì)。”(yuan :da 。dui :e ren 。)《xun zi ·wang zhi 》:“mo e bu dai jiao er zhu 。”③chou 。yu “mei ”xiang dui 。《han fei zi ·shui lin shang 》:“jin zi mei er wo e 。”④huai ;bu hao 。《lun yu ·li ren 》:“shi zhi yu dao ,er chi e yi e shi zhe ,wei zu yu yi ye 。”⑤xiong hen ;xiong meng 。yuan hao wen 《yu xi 》:“shan tang ye ban bei feng e ,yi dian xiang sai chou sha ren 。” (er )wù ①tao ya ;zeng hen 。《xun zi ·tian lun 》:“tian bu wei ren zhi e han ye chuo dong 。”②chi ;can kui 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xiu e zhi xin ,yi ye 。” (san )wū dai ci 。biao shi yi wen 。xiang dang yu “zen me ”、“zen yang ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wen yue :‘tian xia e hu ding ?’yue :‘ding yu yi 。’”《meng zi ·jin xin shang 》:“lu e zai ?”[e hu ]yu he chu 。《lun yu ·li ren 》:“jun zi qu ren ,e hu cheng ming ?”《xun zi ·quan xue 》:“xue e hu shi ,e hu zhong 。”