• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 曾無力牧禦,寧待雨師迎。

    “曾無力牧禦,寧待雨師迎。”詩句出處:《送千牛李將軍赴闕五十韻》;是唐朝詩人李商隱的作品。

    照席瓊枝秀,當年紫綬榮。班資古直閣,勛伐舊西京。
    在昔王綱紊,因誰國步清。如無一戰霸,安有大橫庚。
    內豎依憑切,兇門責望輕。中臺終惡直,上將更要盟。
    丹陛祥煙滅,皇闈殺氣橫。喧闐眾狙怒,容易八蠻驚。
    檮杌寬之久,防風戮不行。素來矜異類,此去豈親征。
    舍魯真非策,居邠未有名。曾無力牧禦,寧待雨師迎。
    火箭侵乘石,雲橋逼禁營。何時絕刁鬥,不夜見欃槍。
    屢亦聞投鼠,誰其敢射鯨。世情休念亂,物議笑輕生。
    大鹵思龍躍,蒼梧失象耕。靈衣沾愧汗,儀馬困陰兵。
    別館蘭薰酷,深宮蠟焰明。黃山遮舞態,黑水斷歌聲。
    縱未移周鼎,何辭免趙坑。空拳轉鬥地,數板不沈城。
    且欲憑神算,無因計力爭。幽囚蘇武節,棄市仲由纓。
    下殿言終驗,增埤事早萌。蒸雞殊減膳,屑麹異和羹。
    否極時還泰,屯餘運果亨。流離幾南渡,倉卒得西平。
    神鬼收昏黑,奸兇首滿盈。官非督護貴,師以丈人貞。
    覆載還高下,寒暄急改更。馬前烹莽卓,壇上揖韓彭。
    扈蹕三才正,回軍六合晴。此時惟短劍,仍世盡雙旌。
    顧我由群從,逢君嘆老成。慶流歸嫡長,貽厥在名卿。
    隼擊須當要,鵬摶莫問程。趨朝排玉座,出位泣金莖。
    幸藉梁園賦,叨蒙許氏評。中郎推貴婿,定遠重時英。
    政已標三尚,人今佇一鳴。長刀懸月魄,快馬駭星精。
    披豁慚深眷,睽離動素誠。蕙留春晼晚,松待歲崢嶸。
    異縣期回雁,登時已飯鯖。去程風刺刺,別夜漏丁丁。
    庾信生多感,楊朱死有情。弦危中婦瑟,甲冷想夫箏。
    會與秦樓鳳,俱聽漢苑鶯。洛川迷曲沼,煙月兩心傾。

    【註釋】:

    曾:

    (一)①副詞。竟;乃。《詩經·大雅·板》:“喪亂蔑資,曾不惠我師。”(蔑資:沒有貨財。師:眾人。)②重。指隔兩代以上的親屬。《詩經·周頌·維天之命》:“駿惠我文王,曾孫篤之。”(駿jùn:大。惠:順。)③通“增”。增加。《鹽鐵論·詔聖》:“雖曾而累之,其亡(wú)益乎?” (二)céng ①曾經。《呂氏春秋·順民》:“失民心而立功名者,未之曾有也。”②通“層”。重疊。劉禹錫《洞庭秋月行》:“洞庭秋月生湖心,曾波萬頃如熔金。”

    無:

    ①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”

    力:

    ①力氣,力量。《孟子·告子下》:“有人於此,力不能勝一匹雛,則為無力人矣。”《孟子·梁惠王上》:“吾力足以舉百鈞。”②能力;才能。《論語·季氏》:“陳力就列,不能者止。”元結《上〈時議三篇〉表》:“百姓勞苦,力用不足。”③權力;勢力;威力。賈誼《新書·藩疆》:“欲天下之治安,天子之無憂,莫如眾建諸侯而少其力;力小則易使以義。”《孟子·公孫醜上》:“以力服人者,非心服也。”④功勞。《禮記· 夏官·司勛》:“治功曰力,戰功曰多。”⑤功效。《左傳·昭公十一年》:“且譬之於天,其有五材,而將用之,力盡而敝之。”(五材:金、木、水、火、土。)⑥勞役;力役。《孟子·盡心下》:“有佈縷之征,粟米之征,力役之征。”《國語·魯語下》:“任力以夫,而議其老幼。”也指役使。范仲淹《張公神道碑》:“公請增長堤二百裡,旁錮巨石為十闥,以疏其橫流,舍(shè)役伍於堤上,不力一民,而日廣月高。”(闥:門,指閘。舍:止宿。)⑦努力;盡力;竭力。《後漢書· 桓帝紀》:“自忠賢力爭,屢折奸鋒,雖願依斟流彘亦不可得已。”(斟:夏太康被羿逐所居處;彘:周厲王流放處。)杜甫《往在》:“冗官各復業,土著還力農。”《呂氏春秋·上農》:“若民不力田,墨乃傢畜。”(墨:通“沒”。沒收。)⑧甚;厲害。《漢書·汲黯傳》:“今病力,不能任郡事。”

    牧:

    ①放牧。《周禮·地官·牧人》:“掌牧六畜而阜蕃其物。”②牧人。《詩經·小雅·無羊》:“爾牧來思。”③牧地;牧場。《書·禹貢》:“萊夷作牧。”(萊夷:地名。)又借指郊外。《左傳·隱公五年》:“鄭人侵衛牧,以報東北之役。”④統治;治理。張居正《陳六事疏》:“慎迭良吏,牧養小民。”⑤修養。《周易·謙》:“謙謙君子,卑以自牧也。”⑥古代州郡的長官。《禮記·曲禮下》:“九州之長,入天子之國曰牧。”⑦古地名。牧野的簡稱。《國語·周語上》:“其亡也,夷羊在牧。”

    禦:

    (一)①駕馭車馬。《論語·為政》:“樊遲禦。”(樊遲:孔子的弟子。)《莊子·達生》:“桓公田於澤,管仲禦。”②駕馭車馬的人。《左傳·襄公十八年》:“其禦追喜以戈殺犬於門中。”③駕馭;控制。賈誼《過秦論》:“振長策而禦宇內。”④統治;治理。《晏子春秋·內篇諫下二十四》:“禮者,所以禦民也。”《國語·周語上》:“百官禦事。”⑤侍奉;陪侍。《商君書·更法》:“公孫鞅、甘龍、杜摯三大夫禦於君。”⑥進獻;多指侍奉君主。《詩經·小雅·吉日》:“以禦賓客,且以酌醴。”(醴:酒。)⑦用;使用。曹植《洛神賦》:“鉛華弗禦。”(鉛華:脂粉。)⑧古代凡與帝王有關的事物,均冠以“禦”字作為敬稱。⑨抵禦;防禦。後作“禦”。《詩經·邶風· 谷風》:“亦以禦冬。” (二)yà(訝)。迎。《詩經·召南·鵲巢》:“之子於歸,百兩禦之。”

    寧:

    (一)①安定;安寧。《尚書·大禹謨》:“萬邦咸寧。”②探望,省視父母。《詩經·周南·葛覃》:“歸寧父母。”③為父母守喪。《漢書·哀帝紀》:“博士弟子父母死,予寧三年。”[歸寧]出嫁的女子回娘傢看望父母。(二)nìng ①副詞。相當於“豈”、“難道”。《史記·陳涉世傢》:“王侯將相寧有種乎?”②連詞。表示選擇。寧可;寧願。《莊子·秋水》:“此龜者,寧其死為留骨而貴乎?”

    待:

    ①等;等候。《左傳·隱公元年》:“多行不義必自斃,子姑待之。”②對待。《三國志· 吳書·吳主傳》:“吾待蜀不薄。”③依賴;倚仗。《商君書·農戰》:“故不待賞賜而民親上,不待爵祿而民從事,不待刑罰而民致死。”(上:君主。致死:效命。)④防禦;防備。《韓非子·外儲說左上》:“今城郭不完,兵甲不備,不可以待不虞。”⑤須;需要。《史記·天官書》:“傳其人,不待告。”[待年]1.等待年長。陳壽《三國志·魏書·武帝紀》:“天子聘公三女為貴人,少者待年於國。”2.指女子待嫁。顏延年《宋文皇帝元皇後哀策文》:“爰自待年,金聲夙振。”

    師:

    ①人眾;群眾。《左傳·哀公五年》:“師乎師乎,何黨之乎?”②軍隊編制;按照周代軍制,二千五百人為師。《周禮· 地官·小司徒》:“五人為五,五伍為兩,四兩為卒,五卒為旅,五旅為師,五師為軍。”③泛指軍隊。《左傳·成公二年》:“齊師敗績。”④老師。《論語·述而》:“三人行,必有我師焉。”⑤榜樣;樣子。《漢書·李尋傳》:“既往不咎,來事之師也。”(來:未來。)⑥專司一事的長官或掌握某種專長、技術的人。《孟子·梁惠王下》:“士師不能治士。”⑦古代特指樂官。《孟子·離婁上》:“師曠之聰,不以六律,不能正五音。”⑧對和尚的尊稱。《北史·齊文宣帝紀》:“晉陽有沙門,乍愚乍智,時人不測,呼為阿禿師。”(沙門:和尚。測:測度。)⑨學習;效法;以……為師。《孟子·離婁上》:“莫如師文王。”

    迎:

    ①迎接。《戰國策·趙策四》:“民扶老攜幼,迎君道中。”②面對著;正對著。《晉書·杜預傳》:“今兵威已振,譬如破竹,數節之後,皆迎刃而解,無復著手處也。”③迎擊。李華《河南府參軍廳壁記》:“如川決防,如竹迎刃。”④迎合。《新五代史·唐傢人傳第二》:“劉氏多智,善迎意承旨。”


  • 曾无力牧御,宁待雨师迎。

    “曾无力牧御,宁待雨师迎。”诗句出处:《送千牛李将军赴阙五十韵》;是唐朝诗人李商隐的作品。

    照席琼枝秀,当年紫绶荣。班资古直阁,勋伐旧西京。
    在昔王纲紊,因谁国步清。如无一战霸,安有大横庚。
    内竖依凭切,凶门责望轻。中台终恶直,上将更要盟。
    丹陛祥烟灭,皇闱杀气横。喧阗众狙怒,容易八蛮惊。
    梼杌宽之久,防风戮不行。素来矜异类,此去岂亲征。
    舍鲁真非策,居邠未有名。曾无力牧御,宁待雨师迎。
    火箭侵乘石,云桥逼禁营。何时绝刁斗,不夜见欃枪。
    屡亦闻投鼠,谁其敢射鲸。世情休念乱,物议笑轻生。
    大卤思龙跃,苍梧失象耕。灵衣沾愧汗,仪马困阴兵。
    别馆兰薰酷,深宫蜡焰明。黄山遮舞态,黑水断歌声。
    纵未移周鼎,何辞免赵坑。空拳转斗地,数板不沈城。
    且欲凭神算,无因计力争。幽囚苏武节,弃市仲由缨。
    下殿言终验,增埤事早萌。蒸鸡殊减膳,屑麹异和羹。
    否极时还泰,屯余运果亨。流离几南渡,仓卒得西平。
    神鬼收昏黑,奸凶首满盈。官非督护贵,师以丈人贞。
    覆载还高下,寒暄急改更。马前烹莽卓,坛上揖韩彭。
    扈跸三才正,回军六合晴。此时惟短剑,仍世尽双旌。
    顾我由群从,逢君叹老成。庆流归嫡长,贻厥在名卿。
    隼击须当要,鹏抟莫问程。趋朝排玉座,出位泣金茎。
    幸藉梁园赋,叨蒙许氏评。中郎推贵婿,定远重时英。
    政已标三尚,人今伫一鸣。长刀悬月魄,快马骇星精。
    披豁惭深眷,睽离动素诚。蕙留春晼晚,松待岁峥嵘。
    异县期回雁,登时已饭鲭。去程风刺刺,别夜漏丁丁。
    庾信生多感,杨朱死有情。弦危中妇瑟,甲冷想夫筝。
    会与秦楼凤,俱听汉苑莺。洛川迷曲沼,烟月两心倾。

    【注释】:

    曾:

    (一)①副词。竟;乃。《诗经·大雅·板》:“丧乱蔑资,曾不惠我师。”(蔑资:没有货财。师:众人。)②重。指隔两代以上的亲属。《诗经·周颂·维天之命》:“骏惠我文王,曾孙笃之。”(骏jùn:大。惠:顺。)③通“增”。增加。《盐铁论·诏圣》:“虽曾而累之,其亡(wú)益乎?” (二)céng ①曾经。《吕氏春秋·顺民》:“失民心而立功名者,未之曾有也。”②通“层”。重叠。刘禹锡《洞庭秋月行》:“洞庭秋月生湖心,曾波万顷如熔金。”

    无:

    ①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”

    力:

    ①力气,力量。《孟子·告子下》:“有人于此,力不能胜一匹雏,则为无力人矣。”《孟子·梁惠王上》:“吾力足以举百钧。”②能力;才能。《论语·季氏》:“陈力就列,不能者止。”元结《上〈时议三篇〉表》:“百姓劳苦,力用不足。”③权力;势力;威力。贾谊《新书·藩疆》:“欲天下之治安,天子之无忧,莫如众建诸侯而少其力;力小则易使以义。”《孟子·公孙丑上》:“以力服人者,非心服也。”④功劳。《礼记· 夏官·司勋》:“治功曰力,战功曰多。”⑤功效。《左传·昭公十一年》:“且譬之于天,其有五材,而将用之,力尽而敝之。”(五材:金、木、水、火、土。)⑥劳役;力役。《孟子·尽心下》:“有布缕之征,粟米之征,力役之征。”《国语·鲁语下》:“任力以夫,而议其老幼。”也指役使。范仲淹《张公神道碑》:“公请增长堤二百里,旁锢巨石为十闼,以疏其横流,舍(shè)役伍于堤上,不力一民,而日广月高。”(闼:门,指闸。舍:止宿。)⑦努力;尽力;竭力。《后汉书· 桓帝纪》:“自忠贤力争,屡折奸锋,虽愿依斟流彘亦不可得已。”(斟:夏太康被羿逐所居处;彘:周厉王流放处。)杜甫《往在》:“冗官各复业,土著还力农。”《吕氏春秋·上农》:“若民不力田,墨乃家畜。”(墨:通“没”。没收。)⑧甚;厉害。《汉书·汲黯传》:“今病力,不能任郡事。”

    牧:

    ①放牧。《周礼·地官·牧人》:“掌牧六畜而阜蕃其物。”②牧人。《诗经·小雅·无羊》:“尔牧来思。”③牧地;牧场。《书·禹贡》:“莱夷作牧。”(莱夷:地名。)又借指郊外。《左传·隐公五年》:“郑人侵卫牧,以报东北之役。”④统治;治理。张居正《陈六事疏》:“慎迭良吏,牧养小民。”⑤修养。《周易·谦》:“谦谦君子,卑以自牧也。”⑥古代州郡的长官。《礼记·曲礼下》:“九州之长,入天子之国曰牧。”⑦古地名。牧野的简称。《国语·周语上》:“其亡也,夷羊在牧。”

    御:

    (一)①驾驭车马。《论语·为政》:“樊迟御。”(樊迟:孔子的弟子。)《庄子·达生》:“桓公田于泽,管仲御。”②驾驭车马的人。《左传·襄公十八年》:“其御追喜以戈杀犬于门中。”③驾驭;控制。贾谊《过秦论》:“振长策而御宇内。”④统治;治理。《晏子春秋·内篇谏下二十四》:“礼者,所以御民也。”《国语·周语上》:“百官御事。”⑤侍奉;陪侍。《商君书·更法》:“公孙鞅、甘龙、杜挚三大夫御于君。”⑥进献;多指侍奉君主。《诗经·小雅·吉日》:“以御宾客,且以酌醴。”(醴:酒。)⑦用;使用。曹植《洛神赋》:“铅华弗御。”(铅华:脂粉。)⑧古代凡与帝王有关的事物,均冠以“御”字作为敬称。⑨抵御;防御。后作“禦”。《诗经·邶风· 谷风》:“亦以御冬。” (二)yà(讶)。迎。《诗经·召南·鹊巢》:“之子于归,百两御之。”

    宁:

    (一)①安定;安宁。《尚书·大禹谟》:“万邦咸宁。”②探望,省视父母。《诗经·周南·葛覃》:“归宁父母。”③为父母守丧。《汉书·哀帝纪》:“博士弟子父母死,予宁三年。”[归宁]出嫁的女子回娘家看望父母。(二)nìng ①副词。相当于“岂”、“难道”。《史记·陈涉世家》:“王侯将相宁有种乎?”②连词。表示选择。宁可;宁愿。《庄子·秋水》:“此龟者,宁其死为留骨而贵乎?”

    待:

    ①等;等候。《左传·隐公元年》:“多行不义必自毙,子姑待之。”②对待。《三国志· 吴书·吴主传》:“吾待蜀不薄。”③依赖;倚仗。《商君书·农战》:“故不待赏赐而民亲上,不待爵禄而民从事,不待刑罚而民致死。”(上:君主。致死:效命。)④防御;防备。《韩非子·外储说左上》:“今城郭不完,兵甲不备,不可以待不虞。”⑤须;需要。《史记·天官书》:“传其人,不待告。”[待年]1.等待年长。陈寿《三国志·魏书·武帝纪》:“天子聘公三女为贵人,少者待年于国。”2.指女子待嫁。颜延年《宋文皇帝元皇后哀策文》:“爰自待年,金声夙振。”

    师:

    ①人众;群众。《左传·哀公五年》:“师乎师乎,何党之乎?”②军队编制;按照周代军制,二千五百人为师。《周礼· 地官·小司徒》:“五人为五,五伍为两,四两为卒,五卒为旅,五旅为师,五师为军。”③泛指军队。《左传·成公二年》:“齐师败绩。”④老师。《论语·述而》:“三人行,必有我师焉。”⑤榜样;样子。《汉书·李寻传》:“既往不咎,来事之师也。”(来:未来。)⑥专司一事的长官或掌握某种专长、技术的人。《孟子·梁惠王下》:“士师不能治士。”⑦古代特指乐官。《孟子·离娄上》:“师旷之聪,不以六律,不能正五音。”⑧对和尚的尊称。《北史·齐文宣帝纪》:“晋阳有沙门,乍愚乍智,时人不测,呼为阿秃师。”(沙门:和尚。测:测度。)⑨学习;效法;以……为师。《孟子·离娄上》:“莫如师文王。”

    迎:

    ①迎接。《战国策·赵策四》:“民扶老携幼,迎君道中。”②面对着;正对着。《晋书·杜预传》:“今兵威已振,譬如破竹,数节之后,皆迎刃而解,无复着手处也。”③迎击。李华《河南府参军厅壁记》:“如川决防,如竹迎刃。”④迎合。《新五代史·唐家人传第二》:“刘氏多智,善迎意承旨。”


  • ceng mo li mu yu ,ning dai yu shi ying 。

    “ceng mo li mu yu ,ning dai yu shi ying 。”shi gou chu chu :《song qian niu li jiang jun fu que wu shi yun 》;shi tang chao shi ren li shang yin de zuo pin 。

    zhao xi qiong zhi xiu ,dang nian zi shou rong 。ban zi gu zhi ge ,xun fa jiu xi jing 。
    zai xi wang gang wen ,yin shei guo bu qing 。ru mo yi zhan ba ,an you da heng geng 。
    nei shu yi ping qie ,xiong men ze wang qing 。zhong tai zhong e zhi ,shang jiang geng yao meng 。
    dan bi xiang yan mie ,huang wei sha qi heng 。xuan tian zhong ju nu ,rong yi ba man jing 。
    tao wu kuan zhi jiu ,fang feng lu bu hang 。su lai jin yi lei ,ci qu qi qin zheng 。
    she lu zhen fei ce ,ju bin wei you ming 。ceng mo li mu yu ,ning dai yu shi ying 。
    huo jian qin cheng dan ,yun qiao bi jin ying 。he shi jue diao dou ,bu ye jian chan qiang 。
    lv yi wen tou shu ,shei ji gan she jing 。shi qing xiu nian luan ,wu yi xiao qing sheng 。
    da lu sai long yue ,cang wu shi xiang geng 。ling yi zhan kui han ,yi ma kun yin bing 。
    bie guan lan xun ku ,shen gong la yan ming 。huang shan zhe wu tai ,hei shui duan ge sheng 。
    zong wei yi zhou ding ,he ci mian zhao keng 。kong quan zhuai dou de ,shu ban bu shen cheng 。
    ju yu ping shen suan ,mo yin ji li zheng 。you qiu su wu jie ,qi shi zhong you ying 。
    xia dian yan zhong yan ,zeng pi shi zao meng 。zheng ji shu jian shan ,xie qu yi he geng 。
    fou ji shi hai tai ,tun yu yun guo heng 。liu li ji na du ,cang cu de xi ping 。
    shen gui shou hun hei ,jian xiong shou man ying 。guan fei du hu gui ,shi yi zhang ren zhen 。
    fu zai hai gao xia ,han xuan ji gai geng 。ma qian peng mang zhuo ,tan shang yi han peng 。
    hu bi san cai zheng ,hui jun liu ge qing 。ci shi wei duan jian ,reng shi jin shuang jing 。
    gu wo you qun cong ,feng jun tan lao cheng 。qing liu gui di chang ,yi jue zai ming qing 。
    sun ji xu dang yao ,peng tuan mo wen cheng 。qu chao pai yu zuo ,chu wei qi jin jing 。
    xing ji liang yuan fu ,dao meng hu shi ping 。zhong lang tui gui xu ,ding yuan chong shi ying 。
    zheng yi biao san shang ,ren jin zhu yi ming 。chang dao xuan yue bo ,kuai ma hai xing jing 。
    pi hua can shen juan ,kui li dong su cheng 。hui liu chun wan wan ,song dai sui zheng rong 。
    yi xian ji hui yan ,deng shi yi fan qing 。qu cheng feng ci ci ,bie ye lou ding ding 。
    yu xin sheng duo gan ,yang zhu si you qing 。xian wei zhong fu se ,jia leng xiang fu zheng 。
    hui yu qin lou feng ,ju ting han yuan ying 。luo chuan mi qu zhao ,yan yue liang xin qing 。

    【zhu shi 】:

    ceng :

    (yi )①fu ci 。jing ;nai 。《shi jing ·da ya ·ban 》:“sang luan mie zi ,ceng bu hui wo shi 。”(mie zi :mei you huo cai 。shi :zhong ren 。)②chong 。zhi ge liang dai yi shang de qin shu 。《shi jing ·zhou song ·wei tian zhi ming 》:“jun hui wo wen wang ,ceng sun du zhi 。”(jun jùn:da 。hui :shun 。)③tong “zeng ”。zeng jia 。《yan tie lun ·zhao sheng 》:“sui ceng er lei zhi ,ji wang (wú)yi hu ?” (er )céng ①ceng jing 。《lv shi chun qiu ·shun min 》:“shi min xin er li gong ming zhe ,wei zhi ceng you ye 。”②tong “ceng ”。chong die 。liu yu xi 《dong ting qiu yue hang 》:“dong ting qiu yue sheng hu xin ,ceng bo mo qing ru rong jin 。”

    mo :

    ①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”

    li :

    ①li qi ,li liang 。《meng zi ·gao zi xia 》:“you ren yu ci ,li bu neng sheng yi pi chu ,ze wei mo li ren yi 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu li zu yi ju bai jun 。”②neng li ;cai neng 。《lun yu ·ji shi 》:“chen li jiu lie ,bu neng zhe zhi 。”yuan jie 《shang 〈shi yi san pian 〉biao 》:“bai xing lao ku ,li yong bu zu 。”③quan li ;shi li ;wei li 。gu yi 《xin shu ·fan jiang 》:“yu tian xia zhi zhi an ,tian zi zhi mo you ,mo ru zhong jian zhu hou er shao ji li ;li xiao ze yi shi yi yi 。”《meng zi ·gong sun chou shang 》:“yi li fu ren zhe ,fei xin fu ye 。”④gong lao 。《li ji · xia guan ·si xun 》:“zhi gong yue li ,zhan gong yue duo 。”⑤gong xiao 。《zuo chuan ·zhao gong shi yi nian 》:“ju pi zhi yu tian ,ji you wu cai ,er jiang yong zhi ,li jin er bi zhi 。”(wu cai :jin 、mu 、shui 、huo 、tu 。)⑥lao yi ;li yi 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you bu lv zhi zheng ,su mi zhi zheng ,li yi zhi zheng 。”《guo yu ·lu yu xia 》:“ren li yi fu ,er yi ji lao you 。”ye zhi yi shi 。fan zhong yan 《zhang gong shen dao bei 》:“gong qing zeng chang di er bai li ,pang gu ju dan wei shi ta ,yi shu ji heng liu ,she (shè)yi wu yu di shang ,bu li yi min ,er ri an yue gao 。”(ta :men ,zhi zha 。she :zhi su 。)⑦nu li ;jin li ;jie li 。《hou han shu · huan di ji 》:“zi zhong xian li zheng ,lv she jian feng ,sui yuan yi zhen liu zhi yi bu ke de yi 。”(zhen :xia tai kang bei yi zhu suo ju chu ;zhi :zhou li wang liu fang chu 。)du fu 《wang zai 》:“rong guan ge fu ye ,tu zhe hai li nong 。”《lv shi chun qiu ·shang nong 》:“re min bu li tian ,mo nai jia chu 。”(mo :tong “mei ”。mei shou 。)⑧shen ;li hai 。《han shu ·ji an chuan 》:“jin bing li ,bu neng ren jun shi 。”

    mu :

    ①fang mu 。《zhou li ·de guan ·mu ren 》:“zhang mu liu chu er fu fan ji wu 。”②mu ren 。《shi jing ·xiao ya ·mo yang 》:“er mu lai sai 。”③mu de ;mu chang 。《shu ·yu gong 》:“lai yi zuo mu 。”(lai yi :de ming 。)you jie zhi jiao wai 。《zuo chuan ·yin gong wu nian 》:“zheng ren qin wei mu ,yi bao dong bei zhi yi 。”④tong zhi ;zhi li 。zhang ju zheng 《chen liu shi shu 》:“shen die liang li ,mu yang xiao min 。”⑤xiu yang 。《zhou yi ·qian 》:“qian qian jun zi ,bei yi zi mu ye 。”⑥gu dai zhou jun de chang guan 。《li ji ·qu li xia 》:“jiu zhou zhi chang ,ru tian zi zhi guo yue mu 。”⑦gu de ming 。mu ye de jian chen 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“ji wang ye ,yi yang zai mu 。”

    yu :

    (yi )①jia yu che ma 。《lun yu ·wei zheng 》:“fan chi yu 。”(fan chi :kong zi de di zi 。)《zhuang zi ·da sheng 》:“huan gong tian yu ze ,guan zhong yu 。”②jia yu che ma de ren 。《zuo chuan ·xiang gong shi ba nian 》:“ji yu zhui xi yi ge sha quan yu men zhong 。”③jia yu ;kong zhi 。gu yi 《guo qin lun 》:“zhen chang ce er yu yu nei 。”④tong zhi ;zhi li 。《yan zi chun qiu ·nei pian jian xia er shi si 》:“li zhe ,suo yi yu min ye 。”《guo yu ·zhou yu shang 》:“bai guan yu shi 。”⑤shi feng ;pei shi 。《shang jun shu ·geng fa 》:“gong sun yang 、gan long 、du zhi san da fu yu yu jun 。”⑥jin suo ;duo zhi shi feng jun zhu 。《shi jing ·xiao ya ·ji ri 》:“yi yu bin ke ,ju yi zhuo li 。”(li :jiu 。)⑦yong ;shi yong 。cao zhi 《luo shen fu 》:“qian hua fu yu 。”(qian hua :zhi fen 。)⑧gu dai fan yu di wang you guan de shi wu ,jun guan yi “yu ”zi zuo wei jing chen 。⑨di yu ;fang yu 。hou zuo “禦”。《shi jing ·bei feng · gu feng 》:“yi yi yu dong 。” (er )yà(ya )。ying 。《shi jing ·shao na ·que chao 》:“zhi zi yu gui ,bai liang yu zhi 。”

    ning :

    (yi )①an ding ;an ning 。《shang shu ·da yu mo 》:“mo bang xian ning 。”②tan wang ,sheng shi fu mu 。《shi jing ·zhou na ·ge qin 》:“gui ning fu mu 。”③wei fu mu shou sang 。《han shu ·ai di ji 》:“bo shi di zi fu mu si ,yu ning san nian 。”[gui ning ]chu jia de nv zi hui niang jia kan wang fu mu 。(er )nìng ①fu ci 。xiang dang yu “qi ”、“nan dao ”。《shi ji ·chen she shi jia 》:“wang hou jiang xiang ning you chong hu ?”②lian ci 。biao shi shua ze 。ning ke ;ning yuan 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“ci gui zhe ,ning ji si wei liu gu er gui hu ?”

    dai :

    ①deng ;deng hou 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“duo hang bu yi bi zi bi ,zi gu dai zhi 。”②dui dai 。《san guo zhi · wu shu ·wu zhu chuan 》:“wu dai shu bu bao 。”③yi lai ;yi zhang 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“gu bu dai shang ci er min qin shang ,bu dai jue lu er min cong shi ,bu dai xing fa er min zhi si 。”(shang :jun zhu 。zhi si :xiao ming 。)④fang yu ;fang bei 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“jin cheng guo bu wan ,bing jia bu bei ,bu ke yi dai bu yu 。”⑤xu ;xu yao 。《shi ji ·tian guan shu 》:“chuan ji ren ,bu dai gao 。”[dai nian ]1.deng dai nian chang 。chen shou 《san guo zhi ·wei shu ·wu di ji 》:“tian zi pin gong san nv wei gui ren ,shao zhe dai nian yu guo 。”2.zhi nv zi dai jia 。yan yan nian 《song wen huang di yuan huang hou ai ce wen 》:“yuan zi dai nian ,jin sheng su zhen 。”

    shi :

    ①ren zhong ;qun zhong 。《zuo chuan ·ai gong wu nian 》:“shi hu shi hu ,he dang zhi hu ?”②jun dui bian zhi ;an zhao zhou dai jun zhi ,er qian wu bai ren wei shi 。《zhou li · de guan ·xiao si tu 》:“wu ren wei wu ,wu wu wei liang ,si liang wei cu ,wu cu wei lv ,wu lv wei shi ,wu shi wei jun 。”③fan zhi jun dui 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“ji shi bai ji 。”④lao shi 。《lun yu ·shu er 》:“san ren hang ,bi you wo shi yan 。”⑤bang yang ;yang zi 。《han shu ·li xun chuan 》:“ji wang bu jiu ,lai shi zhi shi ye 。”(lai :wei lai 。)⑥zhuan si yi shi de chang guan huo zhang wo mou chong zhuan chang 、ji shu de ren 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“shi shi bu neng zhi shi 。”⑦gu dai te zhi le guan 。《meng zi ·li lou shang 》:“shi kuang zhi cong ,bu yi liu lv ,bu neng zheng wu yin 。”⑧dui he shang de zun chen 。《bei shi ·ji wen xuan di ji 》:“jin yang you sha men ,zha yu zha zhi ,shi ren bu ce ,hu wei a tu shi 。”(sha men :he shang 。ce :ce du 。)⑨xue xi ;xiao fa ;yi ……wei shi 。《meng zi ·li lou shang 》:“mo ru shi wen wang 。”

    ying :

    ①ying jie 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“min fu lao xie you ,ying jun dao zhong 。”②mian dui zhao ;zheng dui zhao 。《jin shu ·du yu chuan 》:“jin bing wei yi zhen ,pi ru po zhu ,shu jie zhi hou ,jie ying ren er jie ,mo fu zhao shou chu ye 。”③ying ji 。li hua 《he na fu can jun ting bi ji 》:“ru chuan jue fang ,ru zhu ying ren 。”④ying ge 。《xin wu dai shi ·tang jia ren chuan di er 》:“liu shi duo zhi ,shan ying yi cheng zhi 。”