• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 村女解收魚,津童能用楫。

    “村女解收魚,津童能用楫。”詩句出處:《送路司諫侍從叔赴洪州》;是唐朝詩人李端的作品。

    郄超本絕倫,得意在芳春。勛業耿傢盛,風流荀氏均。
    聲名金作賦,白皙玉為身。斂笏辭天子,乘龜從丈人。
    度關行且獵,鞍馬何躞蹀。猿嘯暮應愁,湖流春好涉。
    潯陽水分送,於越山相接。梅雨細如絲,蒲帆輕似葉。
    逢風燕不定,值石波先疊。樓見遠公廬,船經徐稚業。
    邑人多秉筆,州吏亦負笈。村女解收魚,津童能用楫。
    唯我有荊扉,無成未得歸。見君兄弟出,今日自沾衣。

    【註釋】:

    女:

    (一)①女性。賈誼《論積貯疏》:“一女不織,或受之寒。”②少女。《詩經·周南·關雎》:“窈窕淑女,君子好逑。”③女兒。白居易《長恨歌》:“遂令天下父母心,不重生男重生女。”(男:兒子。)④小。《詩經·豳風·七月》:“猗(yī)彼女桑。”(猗:采摘。)劉禹錫《石頭城》:“淮水東邊舊時月,夜深還過女墻來。”⑤星宿名。二十八宿之一。又特指織女星。唐彥謙《夜泊東溪有懷》:“酒醒推篷坐,淒涼望女牛。”(牛:牽牛星。)(二)rǔ 代詞。表示第二人稱,相當於“你”或“你們”。後作“汝”。《荀子·議兵》:“今女不求之於本,而索之於末,此世之所以亂也。” (三)nǜ 將女兒嫁人。《左傳·桓公十一年》:“宋雍氏女於鄭莊公。”

    解:

    (一)①分解牛或其他動物的肢體。《莊子·養生主》:“始臣之解牛之時,所見無非全牛者,三年之後,未嘗見全牛也。”②分開;破裂。《史記·秦始皇本紀論》:“秦之積衰,天下土崩瓦解。”③解圍;撤圍。《史記·魏公子列傳》:“秦軍解去,遂救邯鄲,存趙。”④消融。《呂氏春秋·孟春紀》:“東風解凍。”(東風:春風。)袁宏道《滿井遊記》:“於時冰皮始解。”引申為消散。《戰國策·趙策四》:“太後之色少解。”(少:稍稍。)⑤調解;和解。《戰國策·趙策三》:“所貴於天下之士者,為人排患、釋難、解紛亂而無所取也。”⑥解除。《戰國策·燕策三》:“今有一言,可以解燕國之患而報將軍之仇者,何如?”⑦解釋。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“先主解之曰:‘孤之有孔明,猶魚之有水也。’”韓愈《師說》:“師者,所以傳道受業解惑也。”⑧理解;懂得。《論衡·問孔》:“茍有不曉解之問,造難孔子,何傷於義?”杜甫《月夜》:“遙憐小兒女,未解憶長安。”⑨分割。《國語·魯語上》:“晉文公解曹地以分諸侯。”⑩能夠;會。李白《月下獨酌》:“月既不解飲,影徒隨我身。”羅隱《西施》:“西施若解傾吳國,越國亡來又是誰。”(二)jiè 押送財物或犯人。《晉書·樂廣傳》:“廣即便解遣。” (三)xiè ① 明白;懂得。②通“懈”。懈怠;松懈。《禮記·雜記下》:“三日不怠,三月不解。”《史記·李將軍列傳》:“而廣身自以大黃射其裨將,殺數人,胡虜益解。”③解池。湖名,在山西省。

    收:

    ①拘捕;拘禁。《詩經·大雅·瞻印(仰)》:“此宜無罪,女反收之。”(女:同“汝”。)②收攏;聚集。《左傳·隱公元年》:“大叔又收貳以為己邑。”③收獲;收割。李紳《憫農》:“春種一粒粟,秋收萬顆子。”④收獲物或收成。《呂氏春秋·季秋》:“藏帝藉之收於神倉。”⑤獲得;獲取。《史記·張耳陳餘列傳》:“大王舉梁、楚而西,務在入關,未及收河北也。”張居正《答楚按院陳燕野》:“不費兵力,收此奇功。”⑥取回。《漢書·昭帝紀》:“今年蠶麥傷,所振貸種、食勿收責。”(責:同“債”。)⑦征收。《鹽鐵論·非鞅》:“收山澤之稅。”⑧收容;容納;接受。《荀子·王制》:“收孤寡,補貧窮。”⑨收拾;收殮。杜甫《兵車行》:“君不見青海頭,古來白骨無人收。”⑩約束;控制。呂巖《寄白龍洞劉道人》:“要取魚,須結筌(quán);何不收心煉取鉛?”(筌:捕魚器。)(11)停止;結束。《禮記·月令》:“雷始收聲。”謝榛《搗衣曲》:“見說平安收涕淚,梧桐樹下搗寒衣。”

    津:

    ①渡口。《送杜少府之任蜀州》:“城闕輔三秦,風煙望五津。”《論語·微子》:“長沮、桀溺耦(ǒu)而耕,孔子過之,使子路問津焉。”(長沮、桀溺:二隱者名。耦:並耕。)②人體內分泌出的液體。韓偓《無題(並序)》之一:“梅實引芳津。”《素問·調經論》:“人有精氣津液。”③潤澤;潤濕。《周禮·地官·大司徒》:“二曰川澤……其民黑而津。”《西京雜記》卷五:“雨不破塊,潤葉津莖而已。”郭璞《江賦》:“林無不溽,岸無不津。”[津津]1.形容有滋味。陳廷焯(zhuō)《白雨齋詞話》卷四:“兩君於詞,皆屬最下乘……而世顧津津稱之,何也?”2.喜悅的樣子。《新唐書·李林甫傳》:“喜津津出眉宇間。”

    童:

    ①男仆。《儀禮·既夕禮》:“童子執帚。”②兒童。《禮記·檀弓下》:“與其鄰童汪踦(qī)往。”(汪踦:人名。)杜牧《清明》:“借問酒傢何處有,牧童遙指杏花村。”③山無草木。《管子·侈靡》:“山不童而用贍。”(贍:豐富。)④牛羊無角。《詩經·小雅·賓之初筵》:“俾出童羖(gǔ)。”(俾:使。羖:公羊。)⑤頂禿。韓愈《進學解》:“頭童齒豁,竟死何裨。”(豁:缺。竟:至。裨:補益。)⑥愚昧無知。賈誼《新書 ·道術》:“反慧為童。”《白虎通·嫁娶》:“言己智能寡少如童蒙也。”⑦通“瞳”。《漢書·項籍傳贊》:“舜蓋重童子,項羽又重童子。”(重:重疊。)⑧通“同”。相同。《列子· 黃帝》:“狀不必童而智童。”

    能:

    ①能力;才能。《荀子·王制》:“無能不官,無功不賞。”②有能力;有才能。諸葛亮《出師表》:“先帝稱之曰能。”③能夠;勝任。《論語·先進》:“非曰能之,願學焉。”④擅長;善於。蔡元培《圖畫》:“善畫者多工書而能詩。”(書:書法。)⑤和睦,親善。《左傳·襄公二十二年》:“令尹之不能,爾所知也。”⑥如此;這般。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“南村群童欺我老無力,忍能對面為盜賊。”(忍:忍心。)⑦及,達到。王安石《遊褒禪山記》:“蓋餘所至,比好遊者尚不能十一。”⑧副詞。約同“乃”、“於是”。《管子·權修》:“二者不失,則民能可得而官也。”⑨通“耐”。忍耐,禁得起。《淮南子·地形》:“食水者善遊能寒。”(食水:指魚鱉囧鶩等。)

    用:

    ①使用。《詩經·大雅·公劉》: “執豕於牢,酌之用匏(páo)。”(豕:豬。牢:畜圈。匏:瓢葫蘆。此指用葫蘆做的瓢。)②任用;采用。《詩經·小雅·十月之交》:“四國無政,不用其良。”(四國:指天下。無政:無善政。)《史記·秦始皇本紀》:“秦用李斯謀。”(謀:計策。)③實行;做。《孟子·告子上》:“則凡可以得生者,何不用也?”④資財;錢財。《荀子 · 天論》:“強本而節用。”⑤用途;用處。《論語·學而》:“禮之用,和為貴。”李白《將進酒》:“天生我材必有用。”⑥需要。《呂氏春秋·求人》:“惡用天下?”(惡wū:何。)⑦介詞。引進動作行為賴以實現的憑借或涉及的對象。《孟子·滕文公上》:“吾聞用夏變夷者,未聞變於夷者也。”(夏:指中原各國。夷:指四方少數民族。)《史記·匈奴列傳》:“單於既得翕侯……用其姊妻之。”(翕侯:指趙信。)⑧介詞。引進動作行為賴以實現的原由。《詩經·小雅·節南山》:“國既卒斬,何用不監?”(卒:盡;完全。斬:斷絕。何用:何以;因為什麼。監:察。)《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“而智術淺短,遂用猖獗。”[用事]執政;掌權。《戰國策 ·趙策四》:“趙太後新用事。”

    楫:

    ①船槳。《漢書·賈誼傳》:“若夫經制不定,是猶度江河亡維楫,中流而遇風波,船必覆矣。”(經制:常法。維:纜索。)魏學洢《核舟記》:“舟尾橫臥一楫。”又為用槳劃船。《詩經·大雅·棫樸》:“淠彼涇舟,烝徒楫之。”②林木。《呂氏春秋·明理》:“有若水之波,有若山之楫。”


  • 村女解收鱼,津童能用楫。

    “村女解收鱼,津童能用楫。”诗句出处:《送路司谏侍从叔赴洪州》;是唐朝诗人李端的作品。

    郄超本绝伦,得意在芳春。勋业耿家盛,风流荀氏均。
    声名金作赋,白皙玉为身。敛笏辞天子,乘龟从丈人。
    度关行且猎,鞍马何躞蹀。猿啸暮应愁,湖流春好涉。
    浔阳水分送,于越山相接。梅雨细如丝,蒲帆轻似叶。
    逢风燕不定,值石波先叠。楼见远公庐,船经徐稚业。
    邑人多秉笔,州吏亦负笈。村女解收鱼,津童能用楫。
    唯我有荆扉,无成未得归。见君兄弟出,今日自沾衣。

    【注释】:

    女:

    (一)①女性。贾谊《论积贮疏》:“一女不织,或受之寒。”②少女。《诗经·周南·关雎》:“窈窕淑女,君子好逑。”③女儿。白居易《长恨歌》:“遂令天下父母心,不重生男重生女。”(男:儿子。)④小。《诗经·豳风·七月》:“猗(yī)彼女桑。”(猗:采摘。)刘禹锡《石头城》:“淮水东边旧时月,夜深还过女墙来。”⑤星宿名。二十八宿之一。又特指织女星。唐彦谦《夜泊东溪有怀》:“酒醒推篷坐,凄凉望女牛。”(牛:牵牛星。)(二)rǔ 代词。表示第二人称,相当于“你”或“你们”。后作“汝”。《荀子·议兵》:“今女不求之于本,而索之于末,此世之所以乱也。” (三)nǜ 将女儿嫁人。《左传·桓公十一年》:“宋雍氏女于郑庄公。”

    解:

    (一)①分解牛或其他动物的肢体。《庄子·养生主》:“始臣之解牛之时,所见无非全牛者,三年之后,未尝见全牛也。”②分开;破裂。《史记·秦始皇本纪论》:“秦之积衰,天下土崩瓦解。”③解围;撤围。《史记·魏公子列传》:“秦军解去,遂救邯郸,存赵。”④消融。《吕氏春秋·孟春纪》:“东风解冻。”(东风:春风。)袁宏道《满井游记》:“于时冰皮始解。”引申为消散。《战国策·赵策四》:“太后之色少解。”(少:稍稍。)⑤调解;和解。《战国策·赵策三》:“所贵于天下之士者,为人排患、释难、解纷乱而无所取也。”⑥解除。《战国策·燕策三》:“今有一言,可以解燕国之患而报将军之仇者,何如?”⑦解释。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“先主解之曰:‘孤之有孔明,犹鱼之有水也。’”韩愈《师说》:“师者,所以传道受业解惑也。”⑧理解;懂得。《论衡·问孔》:“苟有不晓解之问,造难孔子,何伤于义?”杜甫《月夜》:“遥怜小儿女,未解忆长安。”⑨分割。《国语·鲁语上》:“晋文公解曹地以分诸侯。”⑩能够;会。李白《月下独酌》:“月既不解饮,影徒随我身。”罗隐《西施》:“西施若解倾吴国,越国亡来又是谁。”(二)jiè 押送财物或犯人。《晋书·乐广传》:“广即便解遣。” (三)xiè ① 明白;懂得。②通“懈”。懈怠;松懈。《礼记·杂记下》:“三日不怠,三月不解。”《史记·李将军列传》:“而广身自以大黄射其裨将,杀数人,胡虏益解。”③解池。湖名,在山西省。

    收:

    ①拘捕;拘禁。《诗经·大雅·瞻印(仰)》:“此宜无罪,女反收之。”(女:同“汝”。)②收拢;聚集。《左传·隐公元年》:“大叔又收贰以为己邑。”③收获;收割。李绅《悯农》:“春种一粒粟,秋收万颗子。”④收获物或收成。《吕氏春秋·季秋》:“藏帝藉之收于神仓。”⑤获得;获取。《史记·张耳陈余列传》:“大王举梁、楚而西,务在入关,未及收河北也。”张居正《答楚按院陈燕野》:“不费兵力,收此奇功。”⑥取回。《汉书·昭帝纪》:“今年蚕麦伤,所振贷种、食勿收责。”(责:同“债”。)⑦征收。《盐铁论·非鞅》:“收山泽之税。”⑧收容;容纳;接受。《荀子·王制》:“收孤寡,补贫穷。”⑨收拾;收殓。杜甫《兵车行》:“君不见青海头,古来白骨无人收。”⑩约束;控制。吕岩《寄白龙洞刘道人》:“要取鱼,须结筌(quán);何不收心炼取铅?”(筌:捕鱼器。)(11)停止;结束。《礼记·月令》:“雷始收声。”谢榛《捣衣曲》:“见说平安收涕泪,梧桐树下捣寒衣。”

    津:

    ①渡口。《送杜少府之任蜀州》:“城阙辅三秦,风烟望五津。”《论语·微子》:“长沮、桀溺耦(ǒu)而耕,孔子过之,使子路问津焉。”(长沮、桀溺:二隐者名。耦:并耕。)②人体内分泌出的液体。韩偓《无题(并序)》之一:“梅实引芳津。”《素问·调经论》:“人有精气津液。”③润泽;润湿。《周礼·地官·大司徒》:“二曰川泽……其民黑而津。”《西京杂记》卷五:“雨不破块,润叶津茎而已。”郭璞《江赋》:“林无不溽,岸无不津。”[津津]1.形容有滋味。陈廷焯(zhuō)《白雨斋词话》卷四:“两君于词,皆属最下乘……而世顾津津称之,何也?”2.喜悦的样子。《新唐书·李林甫传》:“喜津津出眉宇间。”

    童:

    ①男仆。《仪礼·既夕礼》:“童子执帚。”②儿童。《礼记·檀弓下》:“与其邻童汪踦(qī)往。”(汪踦:人名。)杜牧《清明》:“借问酒家何处有,牧童遥指杏花村。”③山无草木。《管子·侈靡》:“山不童而用赡。”(赡:丰富。)④牛羊无角。《诗经·小雅·宾之初筵》:“俾出童羖(gǔ)。”(俾:使。羖:公羊。)⑤顶秃。韩愈《进学解》:“头童齿豁,竟死何裨。”(豁:缺。竟:至。裨:补益。)⑥愚昧无知。贾谊《新书 ·道术》:“反慧为童。”《白虎通·嫁娶》:“言己智能寡少如童蒙也。”⑦通“瞳”。《汉书·项籍传赞》:“舜盖重童子,项羽又重童子。”(重:重叠。)⑧通“同”。相同。《列子· 黄帝》:“状不必童而智童。”

    能:

    ①能力;才能。《荀子·王制》:“无能不官,无功不赏。”②有能力;有才能。诸葛亮《出师表》:“先帝称之曰能。”③能够;胜任。《论语·先进》:“非曰能之,愿学焉。”④擅长;善于。蔡元培《图画》:“善画者多工书而能诗。”(书:书法。)⑤和睦,亲善。《左传·襄公二十二年》:“令尹之不能,尔所知也。”⑥如此;这般。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“南村群童欺我老无力,忍能对面为盗贼。”(忍:忍心。)⑦及,达到。王安石《游褒禅山记》:“盖余所至,比好游者尚不能十一。”⑧副词。约同“乃”、“于是”。《管子·权修》:“二者不失,则民能可得而官也。”⑨通“耐”。忍耐,禁得起。《淮南子·地形》:“食水者善游能寒。”(食水:指鱼鳖囧鹜等。)

    用:

    ①使用。《诗经·大雅·公刘》: “执豕于牢,酌之用匏(páo)。”(豕:猪。牢:畜圈。匏:瓢葫芦。此指用葫芦做的瓢。)②任用;采用。《诗经·小雅·十月之交》:“四国无政,不用其良。”(四国:指天下。无政:无善政。)《史记·秦始皇本纪》:“秦用李斯谋。”(谋:计策。)③实行;做。《孟子·告子上》:“则凡可以得生者,何不用也?”④资财;钱财。《荀子 · 天论》:“强本而节用。”⑤用途;用处。《论语·学而》:“礼之用,和为贵。”李白《将进酒》:“天生我材必有用。”⑥需要。《吕氏春秋·求人》:“恶用天下?”(恶wū:何。)⑦介词。引进动作行为赖以实现的凭借或涉及的对象。《孟子·滕文公上》:“吾闻用夏变夷者,未闻变于夷者也。”(夏:指中原各国。夷:指四方少数民族。)《史记·匈奴列传》:“单于既得翕侯……用其姊妻之。”(翕侯:指赵信。)⑧介词。引进动作行为赖以实现的原由。《诗经·小雅·节南山》:“国既卒斩,何用不监?”(卒:尽;完全。斩:断绝。何用:何以;因为什么。监:察。)《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“而智术浅短,遂用猖獗。”[用事]执政;掌权。《战国策 ·赵策四》:“赵太后新用事。”

    楫:

    ①船桨。《汉书·贾谊传》:“若夫经制不定,是犹度江河亡维楫,中流而遇风波,船必覆矣。”(经制:常法。维:缆索。)魏学洢《核舟记》:“舟尾横卧一楫。”又为用桨划船。《诗经·大雅·棫朴》:“淠彼泾舟,烝徒楫之。”②林木。《吕氏春秋·明理》:“有若水之波,有若山之楫。”


  • cun nv jie shou yu ,jin tong neng yong ji 。

    “cun nv jie shou yu ,jin tong neng yong ji 。”shi gou chu chu :《song lu si jian shi cong shu fu hong zhou 》;shi tang chao shi ren li duan de zuo pin 。

    qie chao ben jue lun ,de yi zai fang chun 。xun ye geng jia cheng ,feng liu xun shi jun 。
    sheng ming jin zuo fu ,bai xi yu wei shen 。lian hu ci tian zi ,cheng gui cong zhang ren 。
    du guan hang ju lie ,an ma he xie die 。yuan xiao mu ying chou ,hu liu chun hao she 。
    xun yang shui fen song ,yu yue shan xiang jie 。mei yu xi ru si ,pu fan qing shi xie 。
    feng feng yan bu ding ,zhi dan bo xian die 。lou jian yuan gong lu ,chuan jing xu zhi ye 。
    yi ren duo bing bi ,zhou li yi fu ji 。cun nv jie shou yu ,jin tong neng yong ji 。
    wei wo you jing fei ,mo cheng wei de gui 。jian jun xiong di chu ,jin ri zi zhan yi 。

    【zhu shi 】:

    nv :

    (yi )①nv xing 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“yi nv bu zhi ,huo shou zhi han 。”②shao nv 。《shi jing ·zhou na ·guan ju 》:“yao tiao shu nv ,jun zi hao qiu 。”③nv er 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“sui ling tian xia fu mu xin ,bu chong sheng nan chong sheng nv 。”(nan :er zi 。)④xiao 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“yi (yī)bi nv sang 。”(yi :cai zhai 。)liu yu xi 《dan tou cheng 》:“huai shui dong bian jiu shi yue ,ye shen hai guo nv qiang lai 。”⑤xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。you te zhi zhi nv xing 。tang yan qian 《ye bo dong xi you huai 》:“jiu xing tui peng zuo ,qi liang wang nv niu 。”(niu :qian niu xing 。)(er )rǔ dai ci 。biao shi di er ren chen ,xiang dang yu “ni ”huo “ni men ”。hou zuo “ru ”。《xun zi ·yi bing 》:“jin nv bu qiu zhi yu ben ,er suo zhi yu mo ,ci shi zhi suo yi luan ye 。” (san )nǜ jiang nv er jia ren 。《zuo chuan ·huan gong shi yi nian 》:“song yong shi nv yu zheng zhuang gong 。”

    jie :

    (yi )①fen jie niu huo ji ta dong wu de zhi ti 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shi chen zhi jie niu zhi shi ,suo jian mo fei quan niu zhe ,san nian zhi hou ,wei chang jian quan niu ye 。”②fen kai ;po lie 。《shi ji ·qin shi huang ben ji lun 》:“qin zhi ji cui ,tian xia tu beng wa jie 。”③jie wei ;che wei 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“qin jun jie qu ,sui jiu han dan ,cun zhao 。”④xiao rong 。《lv shi chun qiu ·meng chun ji 》:“dong feng jie dong 。”(dong feng :chun feng 。)yuan hong dao 《man jing you ji 》:“yu shi bing pi shi jie 。”yin shen wei xiao san 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“tai hou zhi se shao jie 。”(shao :shao shao 。)⑤diao jie ;he jie 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“suo gui yu tian xia zhi shi zhe ,wei ren pai huan 、shi nan 、jie fen luan er mo suo qu ye 。”⑥jie chu 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“jin you yi yan ,ke yi jie yan guo zhi huan er bao jiang jun zhi chou zhe ,he ru ?”⑦jie shi 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xian zhu jie zhi yue :‘gu zhi you kong ming ,you yu zhi you shui ye 。’”han yu 《shi shui 》:“shi zhe ,suo yi chuan dao shou ye jie huo ye 。”⑧li jie ;dong de 。《lun heng ·wen kong 》:“gou you bu xiao jie zhi wen ,zao nan kong zi ,he shang yu yi ?”du fu 《yue ye 》:“yao lian xiao er nv ,wei jie yi chang an 。”⑨fen ge 。《guo yu ·lu yu shang 》:“jin wen gong jie cao de yi fen zhu hou 。”⑩neng gou ;hui 。li bai 《yue xia du zhuo 》:“yue ji bu jie yin ,ying tu sui wo shen 。”luo yin 《xi shi 》:“xi shi re jie qing wu guo ,yue guo wang lai you shi shei 。”(er )jiè ya song cai wu huo fan ren 。《jin shu ·le an chuan 》:“an ji bian jie qian 。” (san )xiè ① ming bai ;dong de 。②tong “xie ”。xie dai ;song xie 。《li ji ·za ji xia 》:“san ri bu dai ,san yue bu jie 。”《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“er an shen zi yi da huang she ji bi jiang ,sha shu ren ,hu lu yi jie 。”③jie chi 。hu ming ,zai shan xi sheng 。

    shou :

    ①ju bu ;ju jin 。《shi jing ·da ya ·zhan yin (yang )》:“ci yi mo zui ,nv fan shou zhi 。”(nv :tong “ru ”。)②shou long ;ju ji 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“da shu you shou er yi wei ji yi 。”③shou huo ;shou ge 。li shen 《min nong 》:“chun chong yi li su ,qiu shou mo ke zi 。”④shou huo wu huo shou cheng 。《lv shi chun qiu ·ji qiu 》:“cang di ji zhi shou yu shen cang 。”⑤huo de ;huo qu 。《shi ji ·zhang er chen yu lie chuan 》:“da wang ju liang 、chu er xi ,wu zai ru guan ,wei ji shou he bei ye 。”zhang ju zheng 《da chu an yuan chen yan ye 》:“bu fei bing li ,shou ci ji gong 。”⑥qu hui 。《han shu ·zhao di ji 》:“jin nian can mai shang ,suo zhen dai chong 、shi wu shou ze 。”(ze :tong “zhai ”。)⑦zheng shou 。《yan tie lun ·fei yang 》:“shou shan ze zhi shui 。”⑧shou rong ;rong na ;jie shou 。《xun zi ·wang zhi 》:“shou gu gua ,bu pin qiong 。”⑨shou she ;shou lian 。du fu 《bing che hang 》:“jun bu jian qing hai tou ,gu lai bai gu mo ren shou 。”⑩yao shu ;kong zhi 。lv yan 《ji bai long dong liu dao ren 》:“yao qu yu ,xu jie quan (quán);he bu shou xin lian qu qian ?”(quan :bu yu qi 。)(11)ting zhi ;jie shu 。《li ji ·yue ling 》:“lei shi shou sheng 。”xie zhen 《dao yi qu 》:“jian shui ping an shou ti lei ,wu tong shu xia dao han yi 。”

    jin :

    ①du kou 。《song du shao fu zhi ren shu zhou 》:“cheng que fu san qin ,feng yan wang wu jin 。”《lun yu ·wei zi 》:“chang ju 、jie ni ou (ǒu)er geng ,kong zi guo zhi ,shi zi lu wen jin yan 。”(chang ju 、jie ni :er yin zhe ming 。ou :bing geng 。)②ren ti nei fen bi chu de ye ti 。han wo 《mo ti (bing xu )》zhi yi :“mei shi yin fang jin 。”《su wen ·diao jing lun 》:“ren you jing qi jin ye 。”③run ze ;run shi 。《zhou li ·de guan ·da si tu 》:“er yue chuan ze ……ji min hei er jin 。”《xi jing za ji 》juan wu :“yu bu po kuai ,run xie jin jing er yi 。”guo pu 《jiang fu 》:“lin mo bu ru ,an mo bu jin 。”[jin jin ]1.xing rong you zi wei 。chen ting chao (zhuō)《bai yu zhai ci hua 》juan si :“liang jun yu ci ,jie shu zui xia cheng ……er shi gu jin jin chen zhi ,he ye ?”2.xi yue de yang zi 。《xin tang shu ·li lin fu chuan 》:“xi jin jin chu mei yu jian 。”

    tong :

    ①nan pu 。《yi li ·ji xi li 》:“tong zi zhi zhou 。”②er tong 。《li ji ·tan gong xia 》:“yu ji lin tong wang ji (qī)wang 。”(wang ji :ren ming 。)du mu 《qing ming 》:“jie wen jiu jia he chu you ,mu tong yao zhi xing hua cun 。”③shan mo cao mu 。《guan zi ·chi mi 》:“shan bu tong er yong shan 。”(shan :feng fu 。)④niu yang mo jiao 。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“bi chu tong gu (gǔ)。”(bi :shi 。gu :gong yang 。)⑤ding tu 。han yu 《jin xue jie 》:“tou tong chi hua ,jing si he bi 。”(hua :que 。jing :zhi 。bi :bu yi 。)⑥yu mei mo zhi 。gu yi 《xin shu ·dao shu 》:“fan hui wei tong 。”《bai hu tong ·jia qu 》:“yan ji zhi neng gua shao ru tong meng ye 。”⑦tong “tong ”。《han shu ·xiang ji chuan zan 》:“shun gai chong tong zi ,xiang yu you chong tong zi 。”(chong :chong die 。)⑧tong “tong ”。xiang tong 。《lie zi · huang di 》:“zhuang bu bi tong er zhi tong 。”

    neng :

    ①neng li ;cai neng 。《xun zi ·wang zhi 》:“mo neng bu guan ,mo gong bu shang 。”②you neng li ;you cai neng 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“xian di chen zhi yue neng 。”③neng gou ;sheng ren 。《lun yu ·xian jin 》:“fei yue neng zhi ,yuan xue yan 。”④shan chang ;shan yu 。cai yuan pei 《tu hua 》:“shan hua zhe duo gong shu er neng shi 。”(shu :shu fa 。)⑤he mu ,qin shan 。《zuo chuan ·xiang gong er shi er nian 》:“ling yin zhi bu neng ,er suo zhi ye 。”⑥ru ci ;zhe ban 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“na cun qun tong qi wo lao mo li ,ren neng dui mian wei dao zei 。”(ren :ren xin 。)⑦ji ,da dao 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“gai yu suo zhi ,bi hao you zhe shang bu neng shi yi 。”⑧fu ci 。yao tong “nai ”、“yu shi ”。《guan zi ·quan xiu 》:“er zhe bu shi ,ze min neng ke de er guan ye 。”⑨tong “nai ”。ren nai ,jin de qi 。《huai na zi ·de xing 》:“shi shui zhe shan you neng han 。”(shi shui :zhi yu bie jiong wu deng 。)

    yong :

    ①shi yong 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》: “zhi shi yu lao ,zhuo zhi yong pao (páo)。”(shi :zhu 。lao :chu juan 。pao :piao hu lu 。ci zhi yong hu lu zuo de piao 。)②ren yong ;cai yong 。《shi jing ·xiao ya ·shi yue zhi jiao 》:“si guo mo zheng ,bu yong ji liang 。”(si guo :zhi tian xia 。mo zheng :mo shan zheng 。)《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“qin yong li si mou 。”(mou :ji ce 。)③shi hang ;zuo 。《meng zi ·gao zi shang 》:“ze fan ke yi de sheng zhe ,he bu yong ye ?”④zi cai ;qian cai 。《xun zi · tian lun 》:“jiang ben er jie yong 。”⑤yong tu ;yong chu 。《lun yu ·xue er 》:“li zhi yong ,he wei gui 。”li bai 《jiang jin jiu 》:“tian sheng wo cai bi you yong 。”⑥xu yao 。《lv shi chun qiu ·qiu ren 》:“e yong tian xia ?”(e wū:he 。)⑦jie ci 。yin jin dong zuo hang wei lai yi shi xian de ping jie huo she ji de dui xiang 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“wu wen yong xia bian yi zhe ,wei wen bian yu yi zhe ye 。”(xia :zhi zhong yuan ge guo 。yi :zhi si fang shao shu min zu 。)《shi ji ·xiong nu lie chuan 》:“chan yu ji de xi hou ……yong ji zi qi zhi 。”(xi hou :zhi zhao xin 。)⑧jie ci 。yin jin dong zuo hang wei lai yi shi xian de yuan you 。《shi jing ·xiao ya ·jie na shan 》:“guo ji cu zhan ,he yong bu jian ?”(cu :jin ;wan quan 。zhan :duan jue 。he yong :he yi ;yin wei shen me 。jian :cha 。)《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“er zhi shu jian duan ,sui yong chang jue 。”[yong shi ]zhi zheng ;zhang quan 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“zhao tai hou xin yong shi 。”

    ji :

    ①chuan jiang 。《han shu ·gu yi chuan 》:“re fu jing zhi bu ding ,shi you du jiang he wang wei ji ,zhong liu er yu feng bo ,chuan bi fu yi 。”(jing zhi :chang fa 。wei :lan suo 。)wei xue yi 《he zhou ji 》:“zhou wei heng wo yi ji 。”you wei yong jiang hua chuan 。《shi jing ·da ya ·yu piao 》:“pei bi jing zhou ,zheng tu ji zhi 。”②lin mu 。《lv shi chun qiu ·ming li 》:“you re shui zhi bo ,you re shan zhi ji 。”