• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 兩馬八蹄踏蘭苑,情如合竹誰能見。

    “兩馬八蹄踏蘭苑,情如合竹誰能見。”詩句出處:《官街鼓》;是唐朝詩人李賀的作品。

    曉聲隆隆催轉日,暮聲隆隆催月出。
    漢城黃柳映新簾,柏陵飛燕埋香骨。
    捶碎千年日長白,孝武秦皇聽不得。
    從君翠發蘆花色,獨共南山守中國。
    幾回天上葬神仙,漏聲相將無斷絕。

    許史世傢外親貴,官錦千端買沉醉。
    銅駝酒熟烘明膠,古堤大柳煙中翠。
    桂開客花名鄭袖,入洛聞香鼎門口。
    先將芍藥獻妝臺,後解黃金大如鬥。
    莫愁簾中許合歡,清弦五十為君彈。
    彈聲咽春弄君骨,骨興牽人馬上鞍。
    兩馬八蹄踏蘭苑,情如合竹誰能見。
    夜光玉枕棲鳳凰,夾羅當門刺純線。
    長翻蜀紙卷明君,轉角含商破碧雲。
    自從小靨來東道,曲裡長眉少見人。
    相如塚上生秋柏,三秦誰是言情客?
    蛾鬟醉眼拜諸宗,為謁皇孫請曹植。

    【註釋】:

    兩:

    ①[數]兩隻。《史記·孫子吳起列傳》:“則以刑法斷其~足而黥之。”②[數]二。白居易《琵琶行》:“轉軸撥弦三~聲,未成曲調先有情。”③[數]雙方。《赤壁之戰》:“孤與老賊勢不~立。”④[量]1. 雙。《詩經·齊風·南山》:“葛屨五~。”(葛屨:葛佈制成的鞋。)2. 重量單位。二十四銖為一兩,十六兩為一斤。《魯提轄拳打鎮關西》:“去包裡取出一錠十~銀子放在桌上。”3.匹。《左傳·閔公二年》:“歸夫人魚軒,重錦三十~。”⑤(liang)[量]計算車乘的單位。《古文觀止·送楊少尹序》:“車數百~。”

    蹄:

    ①馬、牛、羊、豬等的趾端角質物。《莊子 · 馬蹄》:“馬蹄可以踐霜雪。”②這類牲畜的腿。《史記·滑稽列傳》:“見道旁有禳(ráng)田者,操一豚蹄、酒一盂而祝。”(禳:祭祀求福去災。操:持。)③用蹄子踢。柳宗元《三戒·黔之驢》:“驢不勝怒,蹄之。”④捕兔的工具。《莊子·外物》:“蹄者所以在兔,得兔而忘蹄。”⑤量詞。計牛馬的單位。每四蹄為一頭。《史記·貨殖列傳》:“陸地牧馬二百蹄,牛蹄角千。”(蹄角:馬牛一頭四蹄二角。千:此為概數。)

    踏:

    (一)①踐踏;踩。《晉書·王湛傳附王述》:“雞子圓轉不止,便下床以屐齒踏之。”②勘查;察看。李石《論荊鄂兩軍戰守勝勢疏》:“同往新野一帶,踏勘勝勢。”③觀看。諸重光《上元前夕寶幢·鑒南過飲》:“客為踏燈成不速,門非覓句亦常關。” (二)tā [踏實]切實;不浮躁。朱熹《答包詳道書》:“然觀古人為學,隻是升高目下,步步踏實。”

    蘭:

    ①蘭草,澤蘭。菊科。多年生草本。有香氣,秋末開花。《楚辭·離騷》:“扈江離與辟芷兮,紉秋蘭以為佩。”②蘭花。蘭科,多年生常綠草本。歸有光《項脊軒志》:“又雜植蘭桂竹木於庭。”③木蘭。一種香木。《楚辭·九歌·湘夫人》:“桂棟兮蘭橑,辛夷楣兮藥房。”④通“欄(欄)”。柵欄。《漢書·王莽傳》:“又置奴婢之市,與牛馬同蘭。”⑤通“攔”。阻隔。《戰國策·魏策三》:“晉國之去梁也,千裡有餘,有河山以蘭之。”⑥通“闌”。指放兵器的架子。《管子·小匡》:“輕罪入蘭、盾、鞈革。”(入:交納。鞈革:護胸的雙層革甲。)

    苑:

    (一)①養禽獸植樹木的地方。後多指帝王遊獵的場所。《史記·高祖本紀》:“諸故秦苑囿園池,皆令人得田之。”(田:耕種。)②花園;果園。秦觀《水龍吟》:“小樓連苑橫空。”③會集地。多指學術文藝中心。韋應物《寄洪州幕府盧二十一侍禦》:“文苑臺中妙。”④文彩貌。《詩經·秦風·小戎》:“蒙伐有苑。”(蒙:雜。伐:盾。有:形容詞詞頭。) (二)yù 茂盛的樹木。《國語·晉語二》:“人皆集於苑,己獨集於枯。” (三)yǔn ①鬱結。《詩經·小雅·都人士》:“我不見兮,我心苑結。”《禮記·禮運》:“故事大積焉而不苑。”②枯萎。《淮南子·俶真》:“是故形傷於寒暑燥濕之虐者,形苑而神壯。”

    情:

    ①一般的情感或情緒。《禮記·禮運》:“何謂人情?喜、怒、哀、懼、愛、惡、欲,七者弗學而能。”②特指愛情。孔尚任《桃花扇·逃難》:“情根愛胎,何時消敗?”③常理;常情。《孫子·九地》:“兵之情主速,乘人之不及。”④情形;真實情況;實情。《左傳·莊公十年》:“小大之獄,雖不能察,必以情。”⑤真實;真誠。《墨子·非攻上》:“情不知其不義也。故書其言以遺後世。”

    如:

    ①順從;依照。《左傳·僖公十五年》:“唯所如之,無不如志。”李朝威《柳毅傳》:“毅如其言,遂至其宮。”②往;到……去。《漢書·燕王傳》:“田生如長安,不見(劉)澤。”③似;像;如同。《詩經·小雅·小旻》:“戰戰兢兢,如臨深淵,如履薄冰。”④及;趕得上。《論語·公冶長》:“弗如也! 吾與女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相當於“奈……何”,把……怎麼樣。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,獨如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·湯問》:“其如土石何?”⑥介詞。相當於“於”。引進比較對象。《呂氏春秋·愛士》:“人之困窮,甚如饑渴。”⑦連詞。1. 相當於“如果”,表示假設。《詩經·秦風·黃鳥》:“如可贖兮,人百其身。”2. 相當於“和”。表示並列。《儀禮·鄉飲酒禮》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相當於“而”。表示轉折。至於;卻。《論語·先進》:“如其禮樂,以俟君子。”4.相當於“或者”。表示選擇。《論語·先進》:“安見方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指縱橫六七十裡。邦:諸侯封國。)⑧助詞。形容詞後綴,相當於“然”,表示“……的樣子”。《論語·鄉黨》:“孔子於鄉黨,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑參《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    合:

    (一)①合攏;閉合在一起。《老子》第六十四章:“合抱之木,生於毫末。”白居易《赴蘇州,至常州,答賈舍人》:“厭見簿書先眼合,喜逢杯酒暫眉開。”②會合;聚集。《韓非子·五蠹》:“從者,合眾弱以攻一強也。”蘇軾《水調歌頭》:“人有悲歡離合。”③符合;與……一致。《北史·賀拔嶽傳》:“不讀兵書,而暗與之合。”(之:兵書。)④和諧;投契。《古今小說·沈小霞相會出師表》:“兩邊說得情投意合,隻恨相見之晚。”⑤應當;應該。白居易《與元九書》:“文章合為時而著,歌詩合為事而作。”⑥古代雙方以兵器交鋒,一來一往為一合。《史記·蕭相國世傢》:“多者百餘戰,少者數十合。”⑦盒;盒子。《開元天寶遺事》卷下:“又各捉蜘蛛閉於合中。”(二) gě 容量單位。一升的十分之一。《漢書·律歷志上》:“十合為升。”《明季北略》錄明末民謠:“朝求升,暮求合。”

    竹:

    ①竹子。《詩經·衛風·淇奧(yù)》:“瞻彼淇奧,綠竹青青。”(瞻:視。淇:水名。奧:隈隅。)劉義慶《世說新語·任誕》:“七人常集於竹林之下。”②古代八音之一,簫笛之類的竹制樂器。③竹簡,古代用來寫字的竹片。《鹽鐵論·利議》:“抱枯竹,守空言。”

    能:

    ①能力;才能。《荀子·王制》:“無能不官,無功不賞。”②有能力;有才能。諸葛亮《出師表》:“先帝稱之曰能。”③能夠;勝任。《論語·先進》:“非曰能之,願學焉。”④擅長;善於。蔡元培《圖畫》:“善畫者多工書而能詩。”(書:書法。)⑤和睦,親善。《左傳·襄公二十二年》:“令尹之不能,爾所知也。”⑥如此;這般。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“南村群童欺我老無力,忍能對面為盜賊。”(忍:忍心。)⑦及,達到。王安石《遊褒禪山記》:“蓋餘所至,比好遊者尚不能十一。”⑧副詞。約同“乃”、“於是”。《管子·權修》:“二者不失,則民能可得而官也。”⑨通“耐”。忍耐,禁得起。《淮南子·地形》:“食水者善遊能寒。”(食水:指魚鱉囧鶩等。)

    見:

    (一)①看;看到。《詩經·小雅·何人斯》:“我聞其聲,不見其身。”《戰國策·楚策四》:“見兔而顧犬。”《石鐘山記》:“事不目見耳聞,而臆斷有無,可乎?”②拜見;謁見。《墨子·公輸》:“子墨子見王。”③會見。《史記·項羽本紀》:“項伯即入見沛公。”白居易《琵琶行》:“移船相近邀相見。”④見解;見識。《晉書·王渾傳》:“敢陳愚見。”⑤表示被動,相當於“被”。《史記·屈原賈生列傳》:“信而見疑,忠而被謗,能無怨乎?”《楚辭·漁父》:“舉世皆濁而我獨清,眾人皆醉而我獨醒,是以見放。”(放:放逐。)⑥放在動詞前,有稱代自我作用。王安石《答司馬諫議書》:“冀君實或見恕也。”李密《陳情表》:“生孩六月,慈父見背。” (二)xiàn ①顯露;出現。《敕勒歌》:“天蒼蒼,野茫茫,風吹草低見牛羊。”②介紹;引見。《墨子·公輸》:“胡不見我於王?”(胡:為何。)③現成的。《史記·項羽本紀》:“軍無見糧。”


  • 两马八蹄踏兰苑,情如合竹谁能见。

    “两马八蹄踏兰苑,情如合竹谁能见。”诗句出处:《官街鼓》;是唐朝诗人李贺的作品。

    晓声隆隆催转日,暮声隆隆催月出。
    汉城黄柳映新帘,柏陵飞燕埋香骨。
    捶碎千年日长白,孝武秦皇听不得。
    从君翠发芦花色,独共南山守中国。
    几回天上葬神仙,漏声相将无断绝。

    许史世家外亲贵,官锦千端买沉醉。
    铜驼酒熟烘明胶,古堤大柳烟中翠。
    桂开客花名郑袖,入洛闻香鼎门口。
    先将芍药献妆台,后解黄金大如斗。
    莫愁帘中许合欢,清弦五十为君弹。
    弹声咽春弄君骨,骨兴牵人马上鞍。
    两马八蹄踏兰苑,情如合竹谁能见。
    夜光玉枕栖凤凰,夹罗当门刺纯线。
    长翻蜀纸卷明君,转角含商破碧云。
    自从小靥来东道,曲里长眉少见人。
    相如冢上生秋柏,三秦谁是言情客?
    蛾鬟醉眼拜诸宗,为谒皇孙请曹植。

    【注释】:

    两:

    ①[数]两只。《史记·孙子吴起列传》:“则以刑法断其~足而黥之。”②[数]二。白居易《琵琶行》:“转轴拨弦三~声,未成曲调先有情。”③[数]双方。《赤壁之战》:“孤与老贼势不~立。”④[量]1. 双。《诗经·齐风·南山》:“葛屦五~。”(葛屦:葛布制成的鞋。)2. 重量单位。二十四铢为一两,十六两为一斤。《鲁提辖拳打镇关西》:“去包里取出一锭十~银子放在桌上。”3.匹。《左传·闵公二年》:“归夫人鱼轩,重锦三十~。”⑤(liang)[量]计算车乘的单位。《古文观止·送杨少尹序》:“车数百~。”

    蹄:

    ①马、牛、羊、猪等的趾端角质物。《庄子 · 马蹄》:“马蹄可以践霜雪。”②这类牲畜的腿。《史记·滑稽列传》:“见道旁有禳(ráng)田者,操一豚蹄、酒一盂而祝。”(禳:祭祀求福去灾。操:持。)③用蹄子踢。柳宗元《三戒·黔之驴》:“驴不胜怒,蹄之。”④捕兔的工具。《庄子·外物》:“蹄者所以在兔,得兔而忘蹄。”⑤量词。计牛马的单位。每四蹄为一头。《史记·货殖列传》:“陆地牧马二百蹄,牛蹄角千。”(蹄角:马牛一头四蹄二角。千:此为概数。)

    踏:

    (一)①践踏;踩。《晋书·王湛传附王述》:“鸡子圆转不止,便下床以屐齿踏之。”②勘查;察看。李石《论荆鄂两军战守胜势疏》:“同往新野一带,踏勘胜势。”③观看。诸重光《上元前夕宝幢·鉴南过饮》:“客为踏灯成不速,门非觅句亦常关。” (二)tā [踏实]切实;不浮躁。朱熹《答包详道书》:“然观古人为学,只是升高目下,步步踏实。”

    兰:

    ①兰草,泽兰。菊科。多年生草本。有香气,秋末开花。《楚辞·离骚》:“扈江离与辟芷兮,纫秋兰以为佩。”②兰花。兰科,多年生常绿草本。归有光《项脊轩志》:“又杂植兰桂竹木于庭。”③木兰。一种香木。《楚辞·九歌·湘夫人》:“桂栋兮兰橑,辛夷楣兮药房。”④通“欄(栏)”。栅栏。《汉书·王莽传》:“又置奴婢之市,与牛马同兰。”⑤通“拦”。阻隔。《战国策·魏策三》:“晋国之去梁也,千里有余,有河山以兰之。”⑥通“阑”。指放兵器的架子。《管子·小匡》:“轻罪入兰、盾、鞈革。”(入:交纳。鞈革:护胸的双层革甲。)

    苑:

    (一)①养禽兽植树木的地方。后多指帝王游猎的场所。《史记·高祖本纪》:“诸故秦苑囿园池,皆令人得田之。”(田:耕种。)②花园;果园。秦观《水龙吟》:“小楼连苑横空。”③会集地。多指学术文艺中心。韦应物《寄洪州幕府卢二十一侍御》:“文苑台中妙。”④文彩貌。《诗经·秦风·小戎》:“蒙伐有苑。”(蒙:杂。伐:盾。有:形容词词头。) (二)yù 茂盛的树木。《国语·晋语二》:“人皆集于苑,己独集于枯。” (三)yǔn ①郁结。《诗经·小雅·都人士》:“我不见兮,我心苑结。”《礼记·礼运》:“故事大积焉而不苑。”②枯萎。《淮南子·俶真》:“是故形伤于寒暑燥湿之虐者,形苑而神壮。”

    情:

    ①一般的情感或情绪。《礼记·礼运》:“何谓人情?喜、怒、哀、惧、爱、恶、欲,七者弗学而能。”②特指爱情。孔尚任《桃花扇·逃难》:“情根爱胎,何时消败?”③常理;常情。《孙子·九地》:“兵之情主速,乘人之不及。”④情形;真实情况;实情。《左传·庄公十年》:“小大之狱,虽不能察,必以情。”⑤真实;真诚。《墨子·非攻上》:“情不知其不义也。故书其言以遗后世。”

    如:

    ①顺从;依照。《左传·僖公十五年》:“唯所如之,无不如志。”李朝威《柳毅传》:“毅如其言,遂至其宫。”②往;到……去。《汉书·燕王传》:“田生如长安,不见(刘)泽。”③似;像;如同。《诗经·小雅·小旻》:“战战兢兢,如临深渊,如履薄冰。”④及;赶得上。《论语·公冶长》:“弗如也! 吾与女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相当于“奈……何”,把……怎么样。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,独如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·汤问》:“其如土石何?”⑥介词。相当于“于”。引进比较对象。《吕氏春秋·爱士》:“人之困穷,甚如饥渴。”⑦连词。1. 相当于“如果”,表示假设。《诗经·秦风·黄鸟》:“如可赎兮,人百其身。”2. 相当于“和”。表示并列。《仪礼·乡饮酒礼》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相当于“而”。表示转折。至于;却。《论语·先进》:“如其礼乐,以俟君子。”4.相当于“或者”。表示选择。《论语·先进》:“安见方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指纵横六七十里。邦:诸侯封国。)⑧助词。形容词后缀,相当于“然”,表示“……的样子”。《论语·乡党》:“孔子于乡党,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑参《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    合:

    (一)①合拢;闭合在一起。《老子》第六十四章:“合抱之木,生于毫末。”白居易《赴苏州,至常州,答贾舍人》:“厌见簿书先眼合,喜逢杯酒暂眉开。”②会合;聚集。《韩非子·五蠹》:“从者,合众弱以攻一强也。”苏轼《水调歌头》:“人有悲欢离合。”③符合;与……一致。《北史·贺拔岳传》:“不读兵书,而暗与之合。”(之:兵书。)④和谐;投契。《古今小说·沈小霞相会出师表》:“两边说得情投意合,只恨相见之晚。”⑤应当;应该。白居易《与元九书》:“文章合为时而著,歌诗合为事而作。”⑥古代双方以兵器交锋,一来一往为一合。《史记·萧相国世家》:“多者百余战,少者数十合。”⑦盒;盒子。《开元天宝遗事》卷下:“又各捉蜘蛛闭于合中。”(二) gě 容量单位。一升的十分之一。《汉书·律历志上》:“十合为升。”《明季北略》录明末民谣:“朝求升,暮求合。”

    竹:

    ①竹子。《诗经·卫风·淇奥(yù)》:“瞻彼淇奥,绿竹青青。”(瞻:视。淇:水名。奥:隈隅。)刘义庆《世说新语·任诞》:“七人常集于竹林之下。”②古代八音之一,箫笛之类的竹制乐器。③竹简,古代用来写字的竹片。《盐铁论·利议》:“抱枯竹,守空言。”

    能:

    ①能力;才能。《荀子·王制》:“无能不官,无功不赏。”②有能力;有才能。诸葛亮《出师表》:“先帝称之曰能。”③能够;胜任。《论语·先进》:“非曰能之,愿学焉。”④擅长;善于。蔡元培《图画》:“善画者多工书而能诗。”(书:书法。)⑤和睦,亲善。《左传·襄公二十二年》:“令尹之不能,尔所知也。”⑥如此;这般。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“南村群童欺我老无力,忍能对面为盗贼。”(忍:忍心。)⑦及,达到。王安石《游褒禅山记》:“盖余所至,比好游者尚不能十一。”⑧副词。约同“乃”、“于是”。《管子·权修》:“二者不失,则民能可得而官也。”⑨通“耐”。忍耐,禁得起。《淮南子·地形》:“食水者善游能寒。”(食水:指鱼鳖囧鹜等。)

    见:

    (一)①看;看到。《诗经·小雅·何人斯》:“我闻其声,不见其身。”《战国策·楚策四》:“见兔而顾犬。”《石钟山记》:“事不目见耳闻,而臆断有无,可乎?”②拜见;谒见。《墨子·公输》:“子墨子见王。”③会见。《史记·项羽本纪》:“项伯即入见沛公。”白居易《琵琶行》:“移船相近邀相见。”④见解;见识。《晋书·王浑传》:“敢陈愚见。”⑤表示被动,相当于“被”。《史记·屈原贾生列传》:“信而见疑,忠而被谤,能无怨乎?”《楚辞·渔父》:“举世皆浊而我独清,众人皆醉而我独醒,是以见放。”(放:放逐。)⑥放在动词前,有称代自我作用。王安石《答司马谏议书》:“冀君实或见恕也。”李密《陈情表》:“生孩六月,慈父见背。” (二)xiàn ①显露;出现。《敕勒歌》:“天苍苍,野茫茫,风吹草低见牛羊。”②介绍;引见。《墨子·公输》:“胡不见我于王?”(胡:为何。)③现成的。《史记·项羽本纪》:“军无见粮。”


  • liang ma ba ti ta lan yuan ,qing ru ge zhu shei neng jian 。

    “liang ma ba ti ta lan yuan ,qing ru ge zhu shei neng jian 。”shi gou chu chu :《guan jie gu 》;shi tang chao shi ren li he de zuo pin 。

    xiao sheng long long cui zhuai ri ,mu sheng long long cui yue chu 。
    han cheng huang liu ying xin lian ,bai ling fei yan mai xiang gu 。
    chui sui qian nian ri chang bai ,xiao wu qin huang ting bu de 。
    cong jun cui fa lu hua se ,du gong na shan shou zhong guo 。
    ji hui tian shang zang shen xian ,lou sheng xiang jiang mo duan jue 。

    hu shi shi jia wai qin gui ,guan jin qian duan mai chen zui 。
    tong tuo jiu shou hong ming jiao ,gu di da liu yan zhong cui 。
    gui kai ke hua ming zheng xiu ,ru luo wen xiang ding men kou 。
    xian jiang shao yao suo zhuang tai ,hou jie huang jin da ru dou 。
    mo chou lian zhong hu ge huan ,qing xian wu shi wei jun dan 。
    dan sheng yan chun long jun gu ,gu xing qian ren ma shang an 。
    liang ma ba ti ta lan yuan ,qing ru ge zhu shei neng jian 。
    ye guang yu zhen qi feng huang ,ga luo dang men ci chun xian 。
    chang fan shu zhi juan ming jun ,zhuai jiao han shang po bi yun 。
    zi cong xiao ye lai dong dao ,qu li chang mei shao jian ren 。
    xiang ru zhong shang sheng qiu bai ,san qin shei shi yan qing ke ?
    e huan zui yan bai zhu zong ,wei ye huang sun qing cao zhi 。

    【zhu shi 】:

    liang :

    ①[shu ]liang zhi 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ze yi xing fa duan ji ~zu er qing zhi 。”②[shu ]er 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“zhuai zhou bo xian san ~sheng ,wei cheng qu diao xian you qing 。”③[shu ]shuang fang 。《chi bi zhi zhan 》:“gu yu lao zei shi bu ~li 。”④[liang ]1. shuang 。《shi jing ·ji feng ·na shan 》:“ge ju wu ~。”(ge ju :ge bu zhi cheng de xie 。)2. chong liang chan wei 。er shi si zhu wei yi liang ,shi liu liang wei yi jin 。《lu di he quan da zhen guan xi 》:“qu bao li qu chu yi ding shi ~yin zi fang zai zhuo shang 。”3.pi 。《zuo chuan ·min gong er nian 》:“gui fu ren yu xuan ,chong jin san shi ~。”⑤(liang)[liang ]ji suan che cheng de chan wei 。《gu wen guan zhi ·song yang shao yin xu 》:“che shu bai ~。”

    ti :

    ①ma 、niu 、yang 、zhu deng de zhi duan jiao zhi wu 。《zhuang zi · ma ti 》:“ma ti ke yi jian shuang xue 。”②zhe lei sheng chu de tui 。《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“jian dao pang you rang (ráng)tian zhe ,cao yi tun ti 、jiu yi yu er zhu 。”(rang :ji si qiu fu qu zai 。cao :chi 。)③yong ti zi ti 。liu zong yuan 《san jie ·qian zhi lv 》:“lv bu sheng nu ,ti zhi 。”④bu tu de gong ju 。《zhuang zi ·wai wu 》:“ti zhe suo yi zai tu ,de tu er wang ti 。”⑤liang ci 。ji niu ma de chan wei 。mei si ti wei yi tou 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“liu de mu ma er bai ti ,niu ti jiao qian 。”(ti jiao :ma niu yi tou si ti er jiao 。qian :ci wei gai shu 。)

    ta :

    (yi )①jian ta ;cai 。《jin shu ·wang zhan chuan fu wang shu 》:“ji zi yuan zhuai bu zhi ,bian xia chuang yi ji chi ta zhi 。”②kan cha ;cha kan 。li dan 《lun jing e liang jun zhan shou sheng shi shu 》:“tong wang xin ye yi dai ,ta kan sheng shi 。”③guan kan 。zhu chong guang 《shang yuan qian xi bao chuang ·jian na guo yin 》:“ke wei ta deng cheng bu su ,men fei mi gou yi chang guan 。” (er )tā [ta shi ]qie shi ;bu fu zao 。zhu xi 《da bao xiang dao shu 》:“ran guan gu ren wei xue ,zhi shi sheng gao mu xia ,bu bu ta shi 。”

    lan :

    ①lan cao ,ze lan 。ju ke 。duo nian sheng cao ben 。you xiang qi ,qiu mo kai hua 。《chu ci ·li sao 》:“hu jiang li yu bi zhi xi ,ren qiu lan yi wei pei 。”②lan hua 。lan ke ,duo nian sheng chang lu cao ben 。gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“you za zhi lan gui zhu mu yu ting 。”③mu lan 。yi chong xiang mu 。《chu ci ·jiu ge ·xiang fu ren 》:“gui dong xi lan lao ,xin yi mei xi yao fang 。”④tong “欄(lan )”。shan lan 。《han shu ·wang mang chuan 》:“you zhi nu bi zhi shi ,yu niu ma tong lan 。”⑤tong “lan ”。zu ge 。《zhan guo ce ·wei ce san 》:“jin guo zhi qu liang ye ,qian li you yu ,you he shan yi lan zhi 。”⑥tong “lan ”。zhi fang bing qi de jia zi 。《guan zi ·xiao kuang 》:“qing zui ru lan 、dun 、ge ge 。”(ru :jiao na 。ge ge :hu xiong de shuang ceng ge jia 。)

    yuan :

    (yi )①yang qin shou zhi shu mu de de fang 。hou duo zhi di wang you lie de chang suo 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“zhu gu qin yuan you yuan chi ,jie ling ren de tian zhi 。”(tian :geng chong 。)②hua yuan ;guo yuan 。qin guan 《shui long yin 》:“xiao lou lian yuan heng kong 。”③hui ji de 。duo zhi xue shu wen yi zhong xin 。wei ying wu 《ji hong zhou mu fu lu er shi yi shi yu 》:“wen yuan tai zhong miao 。”④wen cai mao 。《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“meng fa you yuan 。”(meng :za 。fa :dun 。you :xing rong ci ci tou 。) (er )yù mao cheng de shu mu 。《guo yu ·jin yu er 》:“ren jie ji yu yuan ,ji du ji yu ku 。” (san )yǔn ①yu jie 。《shi jing ·xiao ya ·dou ren shi 》:“wo bu jian xi ,wo xin yuan jie 。”《li ji ·li yun 》:“gu shi da ji yan er bu yuan 。”②ku wei 。《huai na zi ·chu zhen 》:“shi gu xing shang yu han shu zao shi zhi nve zhe ,xing yuan er shen zhuang 。”

    qing :

    ①yi ban de qing gan huo qing xu 。《li ji ·li yun 》:“he wei ren qing ?xi 、nu 、ai 、ju 、ai 、e 、yu ,qi zhe fu xue er neng 。”②te zhi ai qing 。kong shang ren 《tao hua shan ·tao nan 》:“qing gen ai tai ,he shi xiao bai ?”③chang li ;chang qing 。《sun zi ·jiu de 》:“bing zhi qing zhu su ,cheng ren zhi bu ji 。”④qing xing ;zhen shi qing kuang ;shi qing 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“xiao da zhi yu ,sui bu neng cha ,bi yi qing 。”⑤zhen shi ;zhen cheng 。《mo zi ·fei gong shang 》:“qing bu zhi ji bu yi ye 。gu shu ji yan yi wei hou shi 。”

    ru :

    ①shun cong ;yi zhao 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“wei suo ru zhi ,mo bu ru zhi 。”li chao wei 《liu yi chuan 》:“yi ru ji yan ,sui zhi ji gong 。”②wang ;dao ……qu 。《han shu ·yan wang chuan 》:“tian sheng ru chang an ,bu jian (liu )ze 。”③shi ;xiang ;ru tong 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“zhan zhan jing jing ,ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”④ji ;gan de shang 。《lun yu ·gong ye chang 》:“fu ru ye ! wu yu nv fu ru ye !”⑤nai 。“ru ……he ”,xiang dang yu “nai ……he ”,ba ……zen me yang 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“yi xue ju zhou ,du ru song wang he ?”(xue ju zhou :ren ming ,song chen 。)《lie zi ·shang wen 》:“ji ru tu dan he ?”⑥jie ci 。xiang dang yu “yu ”。yin jin bi jiao dui xiang 。《lv shi chun qiu ·ai shi 》:“ren zhi kun qiong ,shen ru ji ke 。”⑦lian ci 。1. xiang dang yu “ru guo ”,biao shi jia she 。《shi jing ·qin feng ·huang diao 》:“ru ke shu xi ,ren bai ji shen 。”2. xiang dang yu “he ”。biao shi bing lie 。《yi li ·xiang yin jiu li 》:“gong ru da fu ru 。”(da fu :guan ming 。)3. xiang dang yu “er ”。biao shi zhuai she 。zhi yu ;que 。《lun yu ·xian jin 》:“ru ji li le ,yi qi jun zi 。”4.xiang dang yu “huo zhe ”。biao shi shua ze 。《lun yu ·xian jin 》:“an jian fang liu qi shi ru wu liu shi er fei bang ye zhe ?”(an :zen 。fang liu qi shi :zhi zong heng liu qi shi li 。bang :zhu hou feng guo 。)⑧zhu ci 。xing rong ci hou chuo ,xiang dang yu “ran ”,biao shi “……de yang zi ”。《lun yu ·xiang dang 》:“kong zi yu xiang dang ,xun xun ru ye ,shi bu neng yan zhe 。”[bu ru ]ye zuo “fu ru ”。bi bu shang 。cen can 《dan xi 》:“shi zhi li tai shou ,bai yu yi bu ru 。”(bai yu :da yu 。)

    ge :

    (yi )①ge long ;bi ge zai yi qi 。《lao zi 》di liu shi si zhang :“ge bao zhi mu ,sheng yu hao mo 。”bai ju yi 《fu su zhou ,zhi chang zhou ,da gu she ren 》:“ya jian bu shu xian yan ge ,xi feng bei jiu zan mei kai 。”②hui ge ;ju ji 。《han fei zi ·wu du 》:“cong zhe ,ge zhong ruo yi gong yi jiang ye 。”su shi 《shui diao ge tou 》:“ren you bei huan li ge 。”③fu ge ;yu ……yi zhi 。《bei shi ·he ba yue chuan 》:“bu dou bing shu ,er an yu zhi ge 。”(zhi :bing shu 。)④he xie ;tou qi 。《gu jin xiao shui ·shen xiao xia xiang hui chu shi biao 》:“liang bian shui de qing tou yi ge ,zhi hen xiang jian zhi wan 。”⑤ying dang ;ying gai 。bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“wen zhang ge wei shi er zhe ,ge shi ge wei shi er zuo 。”⑥gu dai shuang fang yi bing qi jiao feng ,yi lai yi wang wei yi ge 。《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“duo zhe bai yu zhan ,shao zhe shu shi ge 。”⑦he ;he zi 。《kai yuan tian bao wei shi 》juan xia :“you ge zhuo zhi zhu bi yu ge zhong 。”(er ) gě rong liang chan wei 。yi sheng de shi fen zhi yi 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“shi ge wei sheng 。”《ming ji bei lve 》lu ming mo min yao :“chao qiu sheng ,mu qiu ge 。”

    zhu :

    ①zhu zi 。《shi jing ·wei feng ·qi ao (yù)》:“zhan bi qi ao ,lu zhu qing qing 。”(zhan :shi 。qi :shui ming 。ao :wei yu 。)liu yi qing 《shi shui xin yu ·ren dan 》:“qi ren chang ji yu zhu lin zhi xia 。”②gu dai ba yin zhi yi ,xiao di zhi lei de zhu zhi le qi 。③zhu jian ,gu dai yong lai xie zi de zhu pian 。《yan tie lun ·li yi 》:“bao ku zhu ,shou kong yan 。”

    neng :

    ①neng li ;cai neng 。《xun zi ·wang zhi 》:“mo neng bu guan ,mo gong bu shang 。”②you neng li ;you cai neng 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“xian di chen zhi yue neng 。”③neng gou ;sheng ren 。《lun yu ·xian jin 》:“fei yue neng zhi ,yuan xue yan 。”④shan chang ;shan yu 。cai yuan pei 《tu hua 》:“shan hua zhe duo gong shu er neng shi 。”(shu :shu fa 。)⑤he mu ,qin shan 。《zuo chuan ·xiang gong er shi er nian 》:“ling yin zhi bu neng ,er suo zhi ye 。”⑥ru ci ;zhe ban 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“na cun qun tong qi wo lao mo li ,ren neng dui mian wei dao zei 。”(ren :ren xin 。)⑦ji ,da dao 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“gai yu suo zhi ,bi hao you zhe shang bu neng shi yi 。”⑧fu ci 。yao tong “nai ”、“yu shi ”。《guan zi ·quan xiu 》:“er zhe bu shi ,ze min neng ke de er guan ye 。”⑨tong “nai ”。ren nai ,jin de qi 。《huai na zi ·de xing 》:“shi shui zhe shan you neng han 。”(shi shui :zhi yu bie jiong wu deng 。)

    jian :

    (yi )①kan ;kan dao 。《shi jing ·xiao ya ·he ren si 》:“wo wen ji sheng ,bu jian ji shen 。”《zhan guo ce ·chu ce si 》:“jian tu er gu quan 。”《dan zhong shan ji 》:“shi bu mu jian er wen ,er yi duan you mo ,ke hu ?”②bai jian ;ye jian 。《mo zi ·gong shu 》:“zi mo zi jian wang 。”③hui jian 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang bai ji ru jian pei gong 。”bai ju yi 《pi pa hang 》:“yi chuan xiang jin yao xiang jian 。”④jian jie ;jian shi 。《jin shu ·wang hun chuan 》:“gan chen yu jian 。”⑤biao shi bei dong ,xiang dang yu “bei ”。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“xin er jian yi ,zhong er bei bang ,neng mo yuan hu ?”《chu ci ·yu fu 》:“ju shi jie zhuo er wo du qing ,zhong ren jie zui er wo du xing ,shi yi jian fang 。”(fang :fang zhu 。)⑥fang zai dong ci qian ,you chen dai zi wo zuo yong 。wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“ji jun shi huo jian shu ye 。”li mi 《chen qing biao 》:“sheng hai liu yue ,ci fu jian bei 。” (er )xiàn ①xian lou ;chu xian 。《chi le ge 》:“tian cang cang ,ye mang mang ,feng chui cao di jian niu yang 。”②jie shao ;yin jian 。《mo zi ·gong shu 》:“hu bu jian wo yu wang ?”(hu :wei he 。)③xian cheng de 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jun mo jian liang 。”