• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 舜昔授禹,伯成耕犁。

    “舜昔授禹,伯成耕犁。”詩句出處:《萬憤詞投魏郎中》;是唐朝詩人李白的作品。

    海水渤潏,人罹鯨鯢。蓊胡沙而四塞,始滔天於燕齊。
    何六龍之浩蕩,遷白日於秦西。九土星分,嗷嗷棲棲。
    南冠君子,呼天而啼。戀高堂而掩泣,淚血地而成泥。
    獄戶春而不草,獨幽怨而沉迷。兄九江兮弟三峽,
    悲羽化之難齊。穆陵關北愁愛子,豫章天南隔老妻。
    一門骨肉散百草,遇難不復相提攜。樹榛拔桂,
    囚鸞寵雞。舜昔授禹,伯成耕犁。德自此衰,吾將安棲。
    好我者恤我,不好我者何忍臨危而相擠。子胥鴟夷,
    彭越醢醯。自古豪烈,胡為此繄。蒼蒼之天,高乎視低。
    如其聽卑,脫我牢狴。儻辨美玉,君收白珪。

    【註釋】:

    舜:

    ①木槿。落葉灌木。後作“蕣”。《詩經·鄭風·有女同車》:“有女同車,顏如舜華。”(顏:容貌。華:花。)②古代帝王,為上古五帝之一。又稱“虞舜”。《荀子·解蔽》:“昔者舜之治天下也,不以事詔而萬物成。”

    昔:

    ①同“臘”。幹肉。《逸周書·器服》:“焚菜膾五昔。”(膾:細切的肉。)②從前;往日。《鹽鐵論·非鞅》:“昔商君相秦也。”③陳舊;久遠。錢謙益《渡河聞何三季穆之訃》:“清言酌昔酒。”④通“夕”。夜晚。《莊子·天運》:“蚊虻噆(zǎn)膚,則通昔不寐矣。”(噆:叮。)⑤通“錯(cuò)”。交錯。《周禮·考工記·弓人》:“老牛之角紾(tiǎn)而昔。”(紾:紋理粗糙。)⑥末尾;終瞭。《呂氏春秋·任地》:“孟夏之昔,殺三葉而獲大麥。”[昔昔]夜夜。《列子·周穆王》:“昔昔夢為國君。”

    授:

    ①交給;付與。《詩經·豳風·七月》:“七月流火,九月授衣。”②任用;委任。屈原《離騷》:“舉賢而授能兮。”③傳授;教給。《史記·儒林列傳》:“孝景時為博士,以老歸教授。”④傳達;下達。《三國志·蜀書·王平傳》:“口授作書,皆有意理。”

    禹:

    傳說中夏朝第一代君主。

    伯:

    ①古代指一方之長。《尚書·盤庚下》:“邦伯師長。”(師:眾。)②泛指首領。《周禮·大宗伯》:“九命作伯。”(九命:官爵的最高一級。)③古代五等爵位(公、侯、伯、子、男)的第三等。《左傳·僖公三十年》:“晉侯秦伯圍鄭。”④排行第一的。《詩經·邶風·泉水》:“問我諸姑,遂及伯姊。”⑤稱父之兄。杜甫《醉歌行》:“汝伯何由發如漆?”⑥對父輩親友或長者的尊稱。《詩經·小雅·正月》:“將伯助予。”⑦稱丈夫之兄(今讀bǎi)。《清平山堂話本·快嘴李翠蓮記》:“阿伯三個鼻子管,不曾捻著你的碗。”⑧通“霸(bà)”。春秋時代諸侯的盟主,即首領。《左傳·襄公二十五年》:“晉為伯。”又稱霸。《韓非子·難四》:“桓公,五伯之上也。”⑨通“佰(bǎi)”。一百。晁錯《論貴粟疏》:“亡(wú)農夫之苦,有仟伯之得。”⑩通“陌(mò)”。田間小路。《漢書·食貨志上》:“壞井田,開仟伯。”(井田:井字形方塊田。仟:通“阡”。)[伯仲]1. 指排行的次序。兄弟之間。《禮記·檀弓上》:“五十以伯仲。”(五十歲就按排行的次序稱呼。)2. 比喻二者不相上下。陸遊《書憤》:“出師一表真名世,千載誰堪伯仲間。”

    成:

    ①完成;實現。李斯《諫逐客書》:“使秦成帝業。”②幫助實現;成全。《論語·顏淵》:“君子成人之美,不成人之惡。”③成為;變為。《禮記·學記》:“玉不琢,不成器。”劉向《說苑·奉使》:“齊之臨淄三百閭,張袂(mèi)成帷,揮汗成雨。”(閭:裡巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大鐘銘》:“少蘊才略,壯而有成。”(蘊:蓄。)⑤成長;成熟。《荀子·天論》:“(萬物)各得其養以成。”⑥和解;交好。《左傳·成公十一年》:“秦晉為成。”《史記·張儀列傳》:“哀王於是倍從(zòng)約而因儀請成於秦。”(倍:違背。從:指合縱。儀:人名。)⑦已定的;定型的;現成的。《詩經·周頌·昊天有成命》:“昊天有成命,二後受之。”《三國志·蜀書·蔣琬費禕薑維傳論》:“咸承諸葛之成規,因循而不革。”(咸:都。革:改變。)⑧層;重(chóng)。《史記·李斯列傳》:“刑者相半於道,而死人日成積於市。”《呂氏春秋·音初》:“為九成之臺。”⑨古代十裡見方為一成。《漢書·刑法志》:“成方十裡。”

    犁:

    ①耕地翻土的農具。《管子·乘馬》:“窮四竟之內,丈夫二犁。”(竟:境。)②耕。古詩《去者日以疏》:“古墓犁為田。”引申為摧毀。《貴耳集》卷上:“韃酋大怒,盡將陵廟犁為墟矣。”③雜色。《論語·雍也》:“犁牛之子騂且角。”(騂xīng:赤色。)也指雜色牛。《本草綱目·獸一》:“(牛)赤曰��,駁曰犁。”④比及。 《史記·晉世傢》:“犁二十五年,吾塚上柏大矣。”《新唐書·南蠻傳中·南詔下》:“蠻復圍成都,夜穿西北隅,犁旦乃覺。”⑤同“黎”。眾多。《隸釋·漢成陽靈臺碑》:“萬國蒙祉,犁元賴榮。”(祉zhǐ:福。)⑥通“黧”。黑色。《尚書·泰誓中》:“播棄犁老。”《戰國策·秦策一》:“形容枯稿,面目犁黑。”


  • 舜昔授禹,伯成耕犁。

    “舜昔授禹,伯成耕犁。”诗句出处:《万愤词投魏郎中》;是唐朝诗人李白的作品。

    海水渤潏,人罹鲸鲵。蓊胡沙而四塞,始滔天于燕齐。
    何六龙之浩荡,迁白日于秦西。九土星分,嗷嗷栖栖。
    南冠君子,呼天而啼。恋高堂而掩泣,泪血地而成泥。
    狱户春而不草,独幽怨而沉迷。兄九江兮弟三峡,
    悲羽化之难齐。穆陵关北愁爱子,豫章天南隔老妻。
    一门骨肉散百草,遇难不复相提携。树榛拔桂,
    囚鸾宠鸡。舜昔授禹,伯成耕犁。德自此衰,吾将安栖。
    好我者恤我,不好我者何忍临危而相挤。子胥鸱夷,
    彭越醢醯。自古豪烈,胡为此繄。苍苍之天,高乎视低。
    如其听卑,脱我牢狴。傥辨美玉,君收白珪。

    【注释】:

    舜:

    ①木槿。落叶灌木。后作“蕣”。《诗经·郑风·有女同车》:“有女同车,颜如舜华。”(颜:容貌。华:花。)②古代帝王,为上古五帝之一。又称“虞舜”。《荀子·解蔽》:“昔者舜之治天下也,不以事诏而万物成。”

    昔:

    ①同“腊”。干肉。《逸周书·器服》:“焚菜脍五昔。”(脍:细切的肉。)②从前;往日。《盐铁论·非鞅》:“昔商君相秦也。”③陈旧;久远。钱谦益《渡河闻何三季穆之讣》:“清言酌昔酒。”④通“夕”。夜晚。《庄子·天运》:“蚊虻噆(zǎn)肤,则通昔不寐矣。”(噆:叮。)⑤通“错(cuò)”。交错。《周礼·考工记·弓人》:“老牛之角紾(tiǎn)而昔。”(紾:纹理粗糙。)⑥末尾;终了。《吕氏春秋·任地》:“孟夏之昔,杀三叶而获大麦。”[昔昔]夜夜。《列子·周穆王》:“昔昔梦为国君。”

    授:

    ①交给;付与。《诗经·豳风·七月》:“七月流火,九月授衣。”②任用;委任。屈原《离骚》:“举贤而授能兮。”③传授;教给。《史记·儒林列传》:“孝景时为博士,以老归教授。”④传达;下达。《三国志·蜀书·王平传》:“口授作书,皆有意理。”

    禹:

    传说中夏朝第一代君主。

    伯:

    ①古代指一方之长。《尚书·盘庚下》:“邦伯师长。”(师:众。)②泛指首领。《周礼·大宗伯》:“九命作伯。”(九命:官爵的最高一级。)③古代五等爵位(公、侯、伯、子、男)的第三等。《左传·僖公三十年》:“晋侯秦伯围郑。”④排行第一的。《诗经·邶风·泉水》:“问我诸姑,遂及伯姊。”⑤称父之兄。杜甫《醉歌行》:“汝伯何由发如漆?”⑥对父辈亲友或长者的尊称。《诗经·小雅·正月》:“将伯助予。”⑦称丈夫之兄(今读bǎi)。《清平山堂话本·快嘴李翠莲记》:“阿伯三个鼻子管,不曾捻着你的碗。”⑧通“霸(bà)”。春秋时代诸侯的盟主,即首领。《左传·襄公二十五年》:“晋为伯。”又称霸。《韩非子·难四》:“桓公,五伯之上也。”⑨通“佰(bǎi)”。一百。晁错《论贵粟疏》:“亡(wú)农夫之苦,有仟伯之得。”⑩通“陌(mò)”。田间小路。《汉书·食货志上》:“坏井田,开仟伯。”(井田:井字形方块田。仟:通“阡”。)[伯仲]1. 指排行的次序。兄弟之间。《礼记·檀弓上》:“五十以伯仲。”(五十岁就按排行的次序称呼。)2. 比喻二者不相上下。陆游《书愤》:“出师一表真名世,千载谁堪伯仲间。”

    成:

    ①完成;实现。李斯《谏逐客书》:“使秦成帝业。”②帮助实现;成全。《论语·颜渊》:“君子成人之美,不成人之恶。”③成为;变为。《礼记·学记》:“玉不琢,不成器。”刘向《说苑·奉使》:“齐之临淄三百闾,张袂(mèi)成帷,挥汗成雨。”(闾:里巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大钟铭》:“少蕴才略,壮而有成。”(蕴:蓄。)⑤成长;成熟。《荀子·天论》:“(万物)各得其养以成。”⑥和解;交好。《左传·成公十一年》:“秦晋为成。”《史记·张仪列传》:“哀王于是倍从(zòng)约而因仪请成于秦。”(倍:违背。从:指合纵。仪:人名。)⑦已定的;定型的;现成的。《诗经·周颂·昊天有成命》:“昊天有成命,二后受之。”《三国志·蜀书·蒋琬费祎姜维传论》:“咸承诸葛之成规,因循而不革。”(咸:都。革:改变。)⑧层;重(chóng)。《史记·李斯列传》:“刑者相半于道,而死人日成积于市。”《吕氏春秋·音初》:“为九成之台。”⑨古代十里见方为一成。《汉书·刑法志》:“成方十里。”

    犁:

    ①耕地翻土的农具。《管子·乘马》:“穷四竟之内,丈夫二犁。”(竟:境。)②耕。古诗《去者日以疏》:“古墓犁为田。”引申为摧毁。《贵耳集》卷上:“鞑酋大怒,尽将陵庙犁为墟矣。”③杂色。《论语·雍也》:“犁牛之子騂且角。”(騂xīng:赤色。)也指杂色牛。《本草纲目·兽一》:“(牛)赤曰��,驳曰犁。”④比及。 《史记·晋世家》:“犁二十五年,吾冢上柏大矣。”《新唐书·南蛮传中·南诏下》:“蛮复围成都,夜穿西北隅,犁旦乃觉。”⑤同“黎”。众多。《隶释·汉成阳灵台碑》:“万国蒙祉,犁元赖荣。”(祉zhǐ:福。)⑥通“黧”。黑色。《尚书·泰誓中》:“播弃犁老。”《战国策·秦策一》:“形容枯稿,面目犁黑。”


  • shun xi shou yu ,bai cheng geng li 。

    “shun xi shou yu ,bai cheng geng li 。”shi gou chu chu :《mo fen ci tou wei lang zhong 》;shi tang chao shi ren li bai de zuo pin 。

    hai shui bo jue ,ren li jing ni 。weng hu sha er si sai ,shi tao tian yu yan ji 。
    he liu long zhi hao dang ,qian bai ri yu qin xi 。jiu tu xing fen ,ao ao qi qi 。
    na guan jun zi ,hu tian er ti 。lian gao tang er yan qi ,lei xie de er cheng ni 。
    yu hu chun er bu cao ,du you yuan er chen mi 。xiong jiu jiang xi di san xia ,
    bei yu hua zhi nan ji 。mu ling guan bei chou ai zi ,yu zhang tian na ge lao qi 。
    yi men gu rou san bai cao ,yu nan bu fu xiang di xie 。shu zhen ba gui ,
    qiu luan chong ji 。shun xi shou yu ,bai cheng geng li 。de zi ci cui ,wu jiang an qi 。
    hao wo zhe xu wo ,bu hao wo zhe he ren lin wei er xiang ji 。zi xu chi yi ,
    peng yue hai xi 。zi gu hao lie ,hu wei ci yi 。cang cang zhi tian ,gao hu shi di 。
    ru ji ting bei ,tuo wo lao bi 。tang bian mei yu ,jun shou bai gui 。

    【zhu shi 】:

    shun :

    ①mu jin 。la xie guan mu 。hou zuo “shun ”。《shi jing ·zheng feng ·you nv tong che 》:“you nv tong che ,yan ru shun hua 。”(yan :rong mao 。hua :hua 。)②gu dai di wang ,wei shang gu wu di zhi yi 。you chen “yu shun ”。《xun zi ·jie bi 》:“xi zhe shun zhi zhi tian xia ye ,bu yi shi zhao er mo wu cheng 。”

    xi :

    ①tong “la ”。gan rou 。《yi zhou shu ·qi fu 》:“fen cai kuai wu xi 。”(kuai :xi qie de rou 。)②cong qian ;wang ri 。《yan tie lun ·fei yang 》:“xi shang jun xiang qin ye 。”③chen jiu ;jiu yuan 。qian qian yi 《du he wen he san ji mu zhi fu 》:“qing yan zhuo xi jiu 。”④tong “xi ”。ye wan 。《zhuang zi ·tian yun 》:“wen meng zan (zǎn)fu ,ze tong xi bu mei yi 。”(zan :ding 。)⑤tong “cuo (cuò)”。jiao cuo 。《zhou li ·kao gong ji ·gong ren 》:“lao niu zhi jiao zhen (tiǎn)er xi 。”(zhen :wen li cu cao 。)⑥mo wei ;zhong le 。《lv shi chun qiu ·ren de 》:“meng xia zhi xi ,sha san xie er huo da mai 。”[xi xi ]ye ye 。《lie zi ·zhou mu wang 》:“xi xi meng wei guo jun 。”

    shou :

    ①jiao gei ;fu yu 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“qi yue liu huo ,jiu yue shou yi 。”②ren yong ;wei ren 。qu yuan 《li sao 》:“ju xian er shou neng xi 。”③chuan shou ;jiao gei 。《shi ji ·ru lin lie chuan 》:“xiao jing shi wei bo shi ,yi lao gui jiao shou 。”④chuan da ;xia da 。《san guo zhi ·shu shu ·wang ping chuan 》:“kou shou zuo shu ,jie you yi li 。”

    yu :

    chuan shui zhong xia chao di yi dai jun zhu 。

    bai :

    ①gu dai zhi yi fang zhi chang 。《shang shu ·pan geng xia 》:“bang bai shi chang 。”(shi :zhong 。)②fan zhi shou ling 。《zhou li ·da zong bai 》:“jiu ming zuo bai 。”(jiu ming :guan jue de zui gao yi ji 。)③gu dai wu deng jue wei (gong 、hou 、bai 、zi 、nan )de di san deng 。《zuo chuan ·xi gong san shi nian 》:“jin hou qin bai wei zheng 。”④pai hang di yi de 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“wen wo zhu gu ,sui ji bai zi 。”⑤chen fu zhi xiong 。du fu 《zui ge hang 》:“ru bai he you fa ru qi ?”⑥dui fu bei qin you huo chang zhe de zun chen 。《shi jing ·xiao ya ·zheng yue 》:“jiang bai zhu yu 。”⑦chen zhang fu zhi xiong (jin dou bǎi)。《qing ping shan tang hua ben ·kuai zui li cui lian ji 》:“a bai san ge bi zi guan ,bu ceng nian zhao ni de wan 。”⑧tong “ba (bà)”。chun qiu shi dai zhu hou de meng zhu ,ji shou ling 。《zuo chuan ·xiang gong er shi wu nian 》:“jin wei bai 。”you chen ba 。《han fei zi ·nan si 》:“huan gong ,wu bai zhi shang ye 。”⑨tong “bai (bǎi)”。yi bai 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“wang (wú)nong fu zhi ku ,you qian bai zhi de 。”⑩tong “mo (mò)”。tian jian xiao lu 。《han shu ·shi huo zhi shang 》:“huai jing tian ,kai qian bai 。”(jing tian :jing zi xing fang kuai tian 。qian :tong “qian ”。)[bai zhong ]1. zhi pai hang de ci xu 。xiong di zhi jian 。《li ji ·tan gong shang 》:“wu shi yi bai zhong 。”(wu shi sui jiu an pai hang de ci xu chen hu 。)2. bi yu er zhe bu xiang shang xia 。liu you 《shu fen 》:“chu shi yi biao zhen ming shi ,qian zai shei kan bai zhong jian 。”

    cheng :

    ①wan cheng ;shi xian 。li si 《jian zhu ke shu 》:“shi qin cheng di ye 。”②bang zhu shi xian ;cheng quan 。《lun yu ·yan yuan 》:“jun zi cheng ren zhi mei ,bu cheng ren zhi e 。”③cheng wei ;bian wei 。《li ji ·xue ji 》:“yu bu zhuo ,bu cheng qi 。”liu xiang 《shui yuan ·feng shi 》:“ji zhi lin zi san bai lv ,zhang mei (mèi)cheng wei ,hui han cheng yu 。”(lv :li hang 。mei :xiu zi 。wei :wei mu 。)④cheng guo ;cheng jiu 。li bai 《hua cheng si da zhong ming 》:“shao wen cai lve ,zhuang er you cheng 。”(wen :xu 。)⑤cheng chang ;cheng shou 。《xun zi ·tian lun 》:“(mo wu )ge de ji yang yi cheng 。”⑥he jie ;jiao hao 。《zuo chuan ·cheng gong shi yi nian 》:“qin jin wei cheng 。”《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“ai wang yu shi bei cong (zòng)yao er yin yi qing cheng yu qin 。”(bei :wei bei 。cong :zhi ge zong 。yi :ren ming 。)⑦yi ding de ;ding xing de ;xian cheng de 。《shi jing ·zhou song ·hao tian you cheng ming 》:“hao tian you cheng ming ,er hou shou zhi 。”《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan fei yi jiang wei chuan lun 》:“xian cheng zhu ge zhi cheng gui ,yin xun er bu ge 。”(xian :dou 。ge :gai bian 。)⑧ceng ;chong (chóng)。《shi ji ·li si lie chuan 》:“xing zhe xiang ban yu dao ,er si ren ri cheng ji yu shi 。”《lv shi chun qiu ·yin chu 》:“wei jiu cheng zhi tai 。”⑨gu dai shi li jian fang wei yi cheng 。《han shu ·xing fa zhi 》:“cheng fang shi li 。”

    li :

    ①geng de fan tu de nong ju 。《guan zi ·cheng ma 》:“qiong si jing zhi nei ,zhang fu er li 。”(jing :jing 。)②geng 。gu shi 《qu zhe ri yi shu 》:“gu mu li wei tian 。”yin shen wei cui hui 。《gui er ji 》juan shang :“da qiu da nu ,jin jiang ling miao li wei xu yi 。”③za se 。《lun yu ·yong ye 》:“li niu zhi zi xing ju jiao 。”(xing xīng:chi se 。)ye zhi za se niu 。《ben cao gang mu ·shou yi 》:“(niu )chi yue ��,bo yue li 。”④bi ji 。 《shi ji ·jin shi jia 》:“li er shi wu nian ,wu zhong shang bai da yi 。”《xin tang shu ·na man chuan zhong ·na zhao xia 》:“man fu wei cheng dou ,ye chuan xi bei yu ,li dan nai jiao 。”⑤tong “li ”。zhong duo 。《li shi ·han cheng yang ling tai bei 》:“mo guo meng zhi ,li yuan lai rong 。”(zhi zhǐ:fu 。)⑥tong “li ”。hei se 。《shang shu ·tai shi zhong 》:“bo qi li lao 。”《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“xing rong ku gao ,mian mu li hei 。”