• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 著樹勝戟支,中人過箭鏃。

    “著樹勝戟支,中人過箭鏃。”詩句出處:《吳中苦雨因書一百韻寄魯望》;是唐朝詩人皮日休的作品。

    全吳臨巨溟,百裡到滬瀆。海物競駢羅,水怪爭滲漉。
    狂蜃吐其氣,千尋勃然蹙。一刷半天墨,架為欹危屋。
    怒鯨瞪相向,吹浪山轂轂。倏忽腥杳冥,須臾坼崖谷。
    帝命有嚴程,慈物敢潛伏。噓之為玄雲,彌亙千萬幅。
    直拔倚天劍,又建橫海纛。化之為暴雨,潈潈射平陸。
    如將月窟寫,似把天河撲。著樹勝戟支,中人過箭鏃。
    龍光倏閃照,虯角搊琤觸。此時一千裡,平下天臺瀑。
    雷公恣其志,□磹裂電目。蹋破霹靂車,折卻三四輻。
    雨工避罪者,必在蚊睫宿。狂發鏗訇音,不得懈怠僇。
    頃刻勢稍止,尚自傾蔌蔌。不敢履洿處,恐蹋爛地軸。
    自爾凡十日,茫然晦林麓。隻是遇滂沱,少曾逢霢霂。
    伊餘之廨宇,古制拙卜築。頹簷倒菌黃,破砌頑莎綠。
    隻有方丈居,其中蹐且跼。朽處或似醉,漏時又如沃。
    階前平泛濫,墻下起趢趚。唯堪著笞笠,復可乘艒宿。
    雞犬並淋漓,兒童但咿噢。勃勃生濕氣,人人牢於鋦。
    須眉漬將斷,肝膈蒸欲熟。當庭死蘭芷,四垣盛薋菉。
    解帙展斷書,拂床安壞櫝。跳梁老蛙黽,直向床前浴。
    蹲前但相聒,似把白丁辱。空廚方欲炊,漬米未離奧。
    薪蒸濕不著,白晝須然燭。污萊既已濘,買魚不獲鮛。
    竟未成麥饘,安能得粱肉。更有陸先生,荒林抱窮蹙。
    壞宅四五舍,病筱三兩束。蓋簷低礙首,蘚地滑澾足。
    註欲透承塵,濕難庇廚簏。低摧在圭竇,索漠拋偏裻。
    手指既已胼,肌膚亦將瘯。一苞勢欲陊,將撐乏寸木。
    盡日欠束薪,經時無寸粟。□蝓將入甑,蟚蜞已臨鍑。
    嬌兒未十歲,枵然自啼哭。一錢買粔籹,數裡走病仆。
    破碎舊鶴籠,狼藉晚蠶蔟。千卷素書外,此外無餘蓄。
    著處紵衣裂,戴次紗帽醭。惡陰潛過午,未及烹葵菽。
    吳中銅臭戶,七萬沸如臛。嗇止甘蟹魚胥,侈唯僭車服。
    皆希尉吏旨,盡怕裡胥錄。低眉事庸奴,開顏納金玉。
    唯到陸先生,不能分一斛。先生之志氣,薄漢如鴻鵠。
    遇善必擎跽,見才輒馳逐。廉不受一芥,其餘安可黷。
    如何鄉裡輩,見之乃蝟縮。粵予苦心者,師仰但踖踧。
    受易既可註,請玄又堪卜。百傢皆搜蕩,六藝盡翻覆。
    似餒見太牢,如迷遇華燭。半年得酬唱,一日屢往復。
    三秀間稂莠,九成雜巴濮。奔命既不暇,乞降但相續。
    吟詩口吻噅,把筆指節瘃。君才既不窮,吾道由是篤。
    所益諒弘多,厥交過親族。相逢似丹漆,相望如脁肭。
    論業敢並驅,量分合繼躅。相違始兩日,忡忡想華縟。
    出門泥漫漶,恨無直轅輂。十錢賃一輪,逢上鳴斛觫。
    赤腳枕書帙,訪予穿詰曲。入門且抵掌,大噱時碌碌。
    茲淋既浹旬,無乃害九谷。予惟餓不死,得非道之福。
    手中捉詩卷,語快還共讀。解帶似歸來,脫巾若沐浴。
    疏如松間篁,野甚麋對鹿。行譚弄書簽,臥話枕棋局。
    呼童具盤餐,擫衣換雞鶩。或蒸一升麻,或煠兩把菊。
    用以閱幽奇,豈能資口腹。十分煎皋盧,半榼挽醽醁。
    高談繄無盡,晝漏何太促。我公大司諫,一切從民欲。
    梅潤侵束杖,和氣生空獄。而民當斯時,不覺有煩溽。
    念澇為之災,拜神再三告。太陰霍然收,天地一澄肅。
    燔炙既芬芬,威儀乃毣毣。須權元化柄,用拯中夏酷。
    我願薦先生,左右輔司牧。茲雨何足雲,唯思舉顏歜。

    【註釋】:

    著:

    (一)①顯露;顯著。《商君書·錯法》:“如此,則臣忠、君明、治著而兵強矣。”(治著:政績昭著。)②稱道。《後漢書·李恂陳禪等傳論》:“任棠、薑岐,世著其清。”③寫文章;寫書。《史記·老子韓非列傳》:“不能道說,而善著書。”④登記;記載。《商君書·境內》:“生者著,死者削。”⑤土著。指定居不遷的人。《後漢書·李忠傳》:“墾田增多,三歲間,流民占著者五萬餘口。” (二)zhuó 今作“著”。①附著。賈誼《論積貯疏》:“今驅民而歸之農,皆著於本,使天下各食其力。”(本:指農業。)②穿;戴。蒲處厚《保生要錄·論衣服》:“寒欲漸著,熱欲漸脫。” (三)zhāo ①圍棋下子。蔣正子《山房隨筆》:“某有仆能棋,欲試數著不敢?”②計策;手段。 (四)zháo 遇到;受到。陸遊《 卜算子·詠梅》:“已是黃昏獨自愁,更著風和雨。” (五)zhe 助詞。①用在動詞後,表示動作或狀態的持續。白居易《邯鄲冬至夜思傢》:“想得傢中夜深坐,還應說著遠行人。”②用在句末,表示祈使或一般告語。《水滸全傳》第二十回:“老娘先打兩個耳刮著。”

    樹:

    ①樹木。《禮記·祭義》:“樹木以時伐焉。”(以時:按時,適時。)②種植。《詩經·鄭風·將仲子》:“無折我樹杞。”(杞:一種樹。)③培養人才。《韓非子·外儲說左下》:“吾聞子善樹人。”④豎立;建立。《後漢書·桓彬傳》:“乃共樹碑而頌焉。”⑤量詞。《齊民要術·序》:“種柑橘千樹。”⑥門屏風。《禮記·郊特牲》:“臺門而旅樹。”

    勝:

    ①(舊讀shēng)能承擔;經得起。《韓非子·揚權》:“枝大本小,將不勝春風。”(本:莖幹。)②(舊讀shēng)盡;完。《孟子·梁惠王上》:“不違農時,谷不可勝食也。”③戰勝。跟“負”、“敗”相對。《詩經·周頌·武》:“嗣武受之,勝殷遏劉。”(嗣武:指周武王。遏劉:制止屠殺。)④勝過;超過。《論語·雍也》:“質勝文則野。”⑤克制:制服。《鹽鐵論·周秦》:“臧文仲治魯,勝其盜而自矜。”(矜:誇耀。)⑥優美的;美好的。范仲淹《嶽陽樓記》:“予觀夫巴陵勝狀,在洞庭一湖。”⑦勝地或勝景。柳宗元《永州崔中丞萬石亭記》:“見怪石特出,度其下必有殊勝。”⑧優良。王勃《滕王閣序》:“勝友如雲。”

    戟:

    ①古代的一種兵器,是矛和戈的合體。《史記·項羽本紀》:“交戟之衛士欲止不內(nà),樊噲側其盾以撞。”(內:接納。)《詩經·秦風·無衣》:“王於興師,修我矛戟。”②刺激。柳宗元《與崔饒州論石鐘乳書》:“戟喉癢肺。”《夢溪筆談·異事》:“遇鹿豕,即以尾戟之以食。”③指手臂做成戟的形狀。蘇軾《後怪石供》:“舉手而示蘇子曰:拱此而揖人,人莫不喜;戟此而詈人,人莫不怒。”

    支:

    ①枝。《詩經·衛風·芄蘭》:“芄(wán)蘭之支。”(芄蘭:植物名。)②動物或人體的四肢。後作“肢”。枚乘《七發》:“四支委隨。”③分支;支派。《史記·秦始皇本紀》:“率其支屬徒居野王。”(徙:遷移。野王:地名。)④枝節。《莊子·列禦寇》:“從事華辭,以支為旨。”⑤支撐;支持。《後漢書·郭太傳》:“天之所廢,不可支也。”(廢:廢棄。)白居易《除夜》:“薄晚支頤坐,中宵枕臂眠。”(薄:迫近。頤:腮。宵:夜。)《國語·越語下》:“皆知其資財不足以支長久也。”⑥支付;供給。《漢書·趙充國傳》:“今大司農所轉谷至者,足支萬人一歲食。”(大司農:官名。轉:車運。)⑦拒;抵禦。《戰國策·趙策二》:“韓、魏不能支秦,必入臣。”⑧地支。指歷法中用的“子、醜、寅、卯、辰、巳、午、未、申、酉、戌、亥”十二個字,和天幹相配,用以紀年、紀日。十二地支又用以紀十二時辰,每一時辰相當於兩個小時。[支離]1.分散;不完整。《左傳·哀公二十五年》:“公為支離之卒。”(支離之卒:被分散的小隊步兵。)2. 散亂,不集中。

    中:

    (一)①中間。《墨子·經上》:“中,同長也。”(同長:同樣長的半徑。)柳宗元《天說》:“渾然而中處者,世謂之元氣。”②內;在一定的范圍內。《孟子·滕文公上》:“國中無偽。”《考工記·巨人》:“國中九經九緯。”③位置、等級在高下或兩端之間。《列子·力命》:“中塗遇東郭先生。”(塗:同“途”。)《漢書·食貨志下》:“金有三等,黃金為上,白金為中,赤金為下。”④正;適中。《禮記·玉藻》:“頭頸必中。”《孟子·離婁下》:“湯執中。”(湯:殷商國君。)⑤宜於;合於。《史記·外戚世傢》:“武帝擇宮人不中用者,斥出歸之。” (二)zhòng ①符合;適合。《呂氏春秋·懷寵》:“必中理,然後說。”《荀子·賦篇》:“圓者中規,方者中矩。”②誣蔑;誣蔑別人使受損害。《漢書·何武傳》:“顯怒,欲以吏事中商。”(顯、商:人名。)③遭受;感受。《後漢書·馬援傳》:“援亦中病。”

    過:

    (一)①經過;走過。《韓非子·外儲說左上》:“乘白馬而過關。”《史記·高祖本紀》:“西過高陽。”(高陽:地名)。②過去。杜甫《阻雨不得歸瀼西甘林》:“三伏適已過,驕陽化為霖。”(適:恰好。霖:甘雨。)③超過;勝出。《左傳·隱公元年》:“大都不過參國之一。”(參國之一:國都的三分之 一。)④過分。張居正《答馬總兵》:“一切事體,不必過慮。”⑤探訪;拜訪。《史記·魏公子列傳》:“臣有客在市屠中,願枉車騎過之。”⑥過錯;犯錯誤。《左傳·宣公二年》:“過而能改,善莫大焉。”《論語·學而》:“過則勿憚改。”⑦量詞。遍;次。陸雲《與兄平原書》:“前後讀兄文一再過。” (二)guō 古國名。在今山東省掖縣北。《左傳·襄公四年》:“(寒浞)處澆於過,處豷於戈。” (三)huò 通“禍”。《墨子·魯問》:“故大國之攻小國也,是交相賊也,過必反於國。”

    箭:

    ①竹名。可做箭竿的一種竹子。《山海經·西山經》:“(英山)其陽多箭䉋(mèi)。”(䉋:竹名,筍冬生。)②弓弩發射的武器。③古代滴漏計時用的標尺。杜甫《和賈舍人早朝》:“五夜漏聲催曉箭,九重春色醉仙桃。”

    鏃:

    箭頭。《史記·李將軍列傳》:“廣出獵,見草中石,以為虎而射之,中石沒鏃,視之石也。”賈誼《過秦論上》:“秦無亡矢遺鏃之費,而天下諸侯已困矣。”


  • 著树胜戟支,中人过箭镞。

    “著树胜戟支,中人过箭镞。”诗句出处:《吴中苦雨因书一百韵寄鲁望》;是唐朝诗人皮日休的作品。

    全吴临巨溟,百里到沪渎。海物竞骈罗,水怪争渗漉。
    狂蜃吐其气,千寻勃然蹙。一刷半天墨,架为欹危屋。
    怒鲸瞪相向,吹浪山毂毂。倏忽腥杳冥,须臾坼崖谷。
    帝命有严程,慈物敢潜伏。嘘之为玄云,弥亘千万幅。
    直拔倚天剑,又建横海纛。化之为暴雨,潈潈射平陆。
    如将月窟写,似把天河扑。著树胜戟支,中人过箭镞。
    龙光倏闪照,虬角搊琤触。此时一千里,平下天台瀑。
    雷公恣其志,□磹裂电目。蹋破霹雳车,折却三四辐。
    雨工避罪者,必在蚊睫宿。狂发铿訇音,不得懈怠僇。
    顷刻势稍止,尚自倾蔌蔌。不敢履洿处,恐蹋烂地轴。
    自尔凡十日,茫然晦林麓。只是遇滂沱,少曾逢霢霂。
    伊余之廨宇,古制拙卜筑。颓檐倒菌黄,破砌顽莎绿。
    只有方丈居,其中蹐且跼。朽处或似醉,漏时又如沃。
    阶前平泛滥,墙下起趢趚。唯堪著笞笠,复可乘艒宿。
    鸡犬并淋漓,儿童但咿噢。勃勃生湿气,人人牢于锔。
    须眉渍将断,肝膈蒸欲熟。当庭死兰芷,四垣盛薋菉。
    解帙展断书,拂床安坏椟。跳梁老蛙黾,直向床前浴。
    蹲前但相聒,似把白丁辱。空厨方欲炊,渍米未离奥。
    薪蒸湿不著,白昼须然烛。污莱既已泞,买鱼不获鮛。
    竟未成麦饘,安能得粱肉。更有陆先生,荒林抱穷蹙。
    坏宅四五舍,病筱三两束。盖檐低碍首,藓地滑澾足。
    注欲透承尘,湿难庇厨簏。低摧在圭窦,索漠抛偏裻。
    手指既已胼,肌肤亦将瘯。一苞势欲陊,将撑乏寸木。
    尽日欠束薪,经时无寸粟。□蝓将入甑,蟚蜞已临鍑。
    娇儿未十岁,枵然自啼哭。一钱买粔籹,数里走病仆。
    破碎旧鹤笼,狼藉晚蚕蔟。千卷素书外,此外无余蓄。
    著处纻衣裂,戴次纱帽醭。恶阴潜过午,未及烹葵菽。
    吴中铜臭户,七万沸如臛。啬止甘蟹鱼胥,侈唯僭车服。
    皆希尉吏旨,尽怕里胥录。低眉事庸奴,开颜纳金玉。
    唯到陆先生,不能分一斛。先生之志气,薄汉如鸿鹄。
    遇善必擎跽,见才辄驰逐。廉不受一芥,其余安可黩。
    如何乡里辈,见之乃猬缩。粤予苦心者,师仰但踖踧。
    受易既可注,请玄又堪卜。百家皆搜荡,六艺尽翻覆。
    似馁见太牢,如迷遇华烛。半年得酬唱,一日屡往复。
    三秀间稂莠,九成杂巴濮。奔命既不暇,乞降但相续。
    吟诗口吻噅,把笔指节瘃。君才既不穷,吾道由是笃。
    所益谅弘多,厥交过亲族。相逢似丹漆,相望如脁肭。
    论业敢并驱,量分合继躅。相违始两日,忡忡想华缛。
    出门泥漫漶,恨无直辕輂。十钱赁一轮,逢上鸣斛觫。
    赤脚枕书帙,访予穿诘曲。入门且抵掌,大噱时碌碌。
    兹淋既浃旬,无乃害九谷。予惟饿不死,得非道之福。
    手中捉诗卷,语快还共读。解带似归来,脱巾若沐浴。
    疏如松间篁,野甚麋对鹿。行谭弄书签,卧话枕棋局。
    呼童具盘餐,擫衣换鸡鹜。或蒸一升麻,或煠两把菊。
    用以阅幽奇,岂能资口腹。十分煎皋卢,半榼挽醽醁。
    高谈繄无尽,昼漏何太促。我公大司谏,一切从民欲。
    梅润侵束杖,和气生空狱。而民当斯时,不觉有烦溽。
    念涝为之灾,拜神再三告。太阴霍然收,天地一澄肃。
    燔炙既芬芬,威仪乃毣毣。须权元化柄,用拯中夏酷。
    我愿荐先生,左右辅司牧。兹雨何足云,唯思举颜歜。

    【注释】:

    著:

    (一)①显露;显著。《商君书·错法》:“如此,则臣忠、君明、治著而兵强矣。”(治著:政绩昭著。)②称道。《后汉书·李恂陈禅等传论》:“任棠、姜岐,世著其清。”③写文章;写书。《史记·老子韩非列传》:“不能道说,而善著书。”④登记;记载。《商君书·境内》:“生者著,死者削。”⑤土著。指定居不迁的人。《后汉书·李忠传》:“垦田增多,三岁间,流民占著者五万余口。” (二)zhuó 今作“着”。①附着。贾谊《论积贮疏》:“今驱民而归之农,皆著于本,使天下各食其力。”(本:指农业。)②穿;戴。蒲处厚《保生要录·论衣服》:“寒欲渐著,热欲渐脱。” (三)zhāo ①围棋下子。蒋正子《山房随笔》:“某有仆能棋,欲试数著不敢?”②计策;手段。 (四)zháo 遇到;受到。陆游《 卜算子·咏梅》:“已是黄昏独自愁,更著风和雨。” (五)zhe 助词。①用在动词后,表示动作或状态的持续。白居易《邯郸冬至夜思家》:“想得家中夜深坐,还应说著远行人。”②用在句末,表示祈使或一般告语。《水浒全传》第二十回:“老娘先打两个耳刮著。”

    树:

    ①树木。《礼记·祭义》:“树木以时伐焉。”(以时:按时,适时。)②种植。《诗经·郑风·将仲子》:“无折我树杞。”(杞:一种树。)③培养人才。《韩非子·外储说左下》:“吾闻子善树人。”④竖立;建立。《后汉书·桓彬传》:“乃共树碑而颂焉。”⑤量词。《齐民要术·序》:“种柑橘千树。”⑥门屏风。《礼记·郊特牲》:“台门而旅树。”

    胜:

    ①(旧读shēng)能承担;经得起。《韩非子·扬权》:“枝大本小,将不胜春风。”(本:茎干。)②(旧读shēng)尽;完。《孟子·梁惠王上》:“不违农时,谷不可胜食也。”③战胜。跟“负”、“败”相对。《诗经·周颂·武》:“嗣武受之,胜殷遏刘。”(嗣武:指周武王。遏刘:制止屠杀。)④胜过;超过。《论语·雍也》:“质胜文则野。”⑤克制:制服。《盐铁论·周秦》:“臧文仲治鲁,胜其盗而自矜。”(矜:夸耀。)⑥优美的;美好的。范仲淹《岳阳楼记》:“予观夫巴陵胜状,在洞庭一湖。”⑦胜地或胜景。柳宗元《永州崔中丞万石亭记》:“见怪石特出,度其下必有殊胜。”⑧优良。王勃《滕王阁序》:“胜友如云。”

    戟:

    ①古代的一种兵器,是矛和戈的合体。《史记·项羽本纪》:“交戟之卫士欲止不内(nà),樊哙侧其盾以撞。”(内:接纳。)《诗经·秦风·无衣》:“王于兴师,修我矛戟。”②刺激。柳宗元《与崔饶州论石钟乳书》:“戟喉痒肺。”《梦溪笔谈·异事》:“遇鹿豕,即以尾戟之以食。”③指手臂做成戟的形状。苏轼《后怪石供》:“举手而示苏子曰:拱此而揖人,人莫不喜;戟此而詈人,人莫不怒。”

    支:

    ①枝。《诗经·卫风·芄兰》:“芄(wán)兰之支。”(芄兰:植物名。)②动物或人体的四肢。后作“肢”。枚乘《七发》:“四支委随。”③分支;支派。《史记·秦始皇本纪》:“率其支属徒居野王。”(徙:迁移。野王:地名。)④枝节。《庄子·列御寇》:“从事华辞,以支为旨。”⑤支撑;支持。《后汉书·郭太传》:“天之所废,不可支也。”(废:废弃。)白居易《除夜》:“薄晚支颐坐,中宵枕臂眠。”(薄:迫近。颐:腮。宵:夜。)《国语·越语下》:“皆知其资财不足以支长久也。”⑥支付;供给。《汉书·赵充国传》:“今大司农所转谷至者,足支万人一岁食。”(大司农:官名。转:车运。)⑦拒;抵御。《战国策·赵策二》:“韩、魏不能支秦,必入臣。”⑧地支。指历法中用的“子、丑、寅、卯、辰、巳、午、未、申、酉、戌、亥”十二个字,和天干相配,用以纪年、纪日。十二地支又用以纪十二时辰,每一时辰相当于两个小时。[支离]1.分散;不完整。《左传·哀公二十五年》:“公为支离之卒。”(支离之卒:被分散的小队步兵。)2. 散乱,不集中。

    中:

    (一)①中间。《墨子·经上》:“中,同长也。”(同长:同样长的半径。)柳宗元《天说》:“浑然而中处者,世谓之元气。”②内;在一定的范围内。《孟子·滕文公上》:“国中无伪。”《考工记·巨人》:“国中九经九纬。”③位置、等级在高下或两端之间。《列子·力命》:“中涂遇东郭先生。”(涂:同“途”。)《汉书·食货志下》:“金有三等,黄金为上,白金为中,赤金为下。”④正;适中。《礼记·玉藻》:“头颈必中。”《孟子·离娄下》:“汤执中。”(汤:殷商国君。)⑤宜于;合于。《史记·外戚世家》:“武帝择宫人不中用者,斥出归之。” (二)zhòng ①符合;适合。《吕氏春秋·怀宠》:“必中理,然后说。”《荀子·赋篇》:“圆者中规,方者中矩。”②诬蔑;诬蔑别人使受损害。《汉书·何武传》:“显怒,欲以吏事中商。”(显、商:人名。)③遭受;感受。《后汉书·马援传》:“援亦中病。”

    过:

    (一)①经过;走过。《韩非子·外储说左上》:“乘白马而过关。”《史记·高祖本纪》:“西过高阳。”(高阳:地名)。②过去。杜甫《阻雨不得归瀼西甘林》:“三伏适已过,骄阳化为霖。”(适:恰好。霖:甘雨。)③超过;胜出。《左传·隐公元年》:“大都不过参国之一。”(参国之一:国都的三分之 一。)④过分。张居正《答马总兵》:“一切事体,不必过虑。”⑤探访;拜访。《史记·魏公子列传》:“臣有客在市屠中,愿枉车骑过之。”⑥过错;犯错误。《左传·宣公二年》:“过而能改,善莫大焉。”《论语·学而》:“过则勿惮改。”⑦量词。遍;次。陆云《与兄平原书》:“前后读兄文一再过。” (二)guō 古国名。在今山东省掖县北。《左传·襄公四年》:“(寒浞)处浇于过,处豷于戈。” (三)huò 通“祸”。《墨子·鲁问》:“故大国之攻小国也,是交相贼也,过必反于国。”

    箭:

    ①竹名。可做箭竿的一种竹子。《山海经·西山经》:“(英山)其阳多箭䉋(mèi)。”(䉋:竹名,笋冬生。)②弓弩发射的武器。③古代滴漏计时用的标尺。杜甫《和贾舍人早朝》:“五夜漏声催晓箭,九重春色醉仙桃。”

    镞:

    箭头。《史记·李将军列传》:“广出猎,见草中石,以为虎而射之,中石没镞,视之石也。”贾谊《过秦论上》:“秦无亡矢遗镞之费,而天下诸侯已困矣。”


  • zhe shu sheng ji zhi ,zhong ren guo jian chuo 。

    “zhe shu sheng ji zhi ,zhong ren guo jian chuo 。”shi gou chu chu :《wu zhong ku yu yin shu yi bai yun ji lu wang 》;shi tang chao shi ren pi ri xiu de zuo pin 。

    quan wu lin ju ming ,bai li dao hu du 。hai wu jing pian luo ,shui guai zheng shen lu 。
    kuang shen tu ji qi ,qian xun bo ran cu 。yi shua ban tian mo ,jia wei ji wei wu 。
    nu jing deng xiang xiang ,chui lang shan gu gu 。shu hu xing yao ming ,xu yu che ya gu 。
    di ming you yan cheng ,ci wu gan qian fu 。shi zhi wei xuan yun ,mi gen qian mo fu 。
    zhi ba yi tian jian ,you jian heng hai dao 。hua zhi wei bao yu ,cong cong she ping liu 。
    ru jiang yue ku xie ,shi ba tian he pu 。zhe shu sheng ji zhi ,zhong ren guo jian chuo 。
    long guang shu shan zhao ,qiu jiao chou cheng chu 。ci shi yi qian li ,ping xia tian tai bao 。
    lei gong zi ji zhi ,□dian lie dian mu 。ta po pi li che ,she que san si fu 。
    yu gong bi zui zhe ,bi zai wen jie su 。kuang fa keng hong yin ,bu de xie dai 僇。
    qing ke shi shao zhi ,shang zi qing su su 。bu gan lv hu chu ,kong ta lan de zhou 。
    zi er fan shi ri ,mang ran hui lin lu 。zhi shi yu pang duo ,shao ceng feng mai mu 。
    yi yu zhi xie yu ,gu zhi zhuo bo zhu 。tui yan dao jun huang ,po qi wan sha lu 。
    zhi you fang zhang ju ,ji zhong ji ju 跼。xiu chu huo shi zui ,lou shi you ru wo 。
    jie qian ping fan lan ,qiang xia qi lu su 。wei kan zhe chi li ,fu ke cheng mo su 。
    ji quan bing lin li ,er tong dan yi o 。bo bo sheng shi qi ,ren ren lao yu ju 。
    xu mei zi jiang duan ,gan ge zheng yu shou 。dang ting si lan zhi ,si yuan cheng ci lu 。
    jie zhi zhan duan shu ,bi chuang an huai du 。tiao liang lao wa mian ,zhi xiang chuang qian yu 。
    cun qian dan xiang guo ,shi ba bai ding ru 。kong chu fang yu chui ,zi mi wei li ao 。
    xin zheng shi bu zhe ,bai zhou xu ran zhu 。wu lai ji yi ning ,mai yu bu huo shu 。
    jing wei cheng mai zhan ,an neng de liang rou 。geng you liu xian sheng ,huang lin bao qiong cu 。
    huai zhai si wu she ,bing xiao san liang shu 。gai yan di ai shou ,xian de hua ta zu 。
    zhu yu tou cheng chen ,shi nan bi chu lu 。di cui zai gui dou ,suo mo pao pian du 。
    shou zhi ji yi pian ,ji fu yi jiang cu 。yi bao shi yu duo ,jiang cheng fa cun mu 。
    jin ri qian shu xin ,jing shi mo cun su 。□yu jiang ru zeng ,peng qi yi lin fu 。
    jiao er wei shi sui ,xiao ran zi ti ku 。yi qian mai ju nv ,shu li zou bing pu 。
    po sui jiu he long ,lang ji wan can cu 。qian juan su shu wai ,ci wai mo yu xu 。
    zhe chu zhu yi lie ,dai ci sha mao bu 。e yin qian guo wu ,wei ji peng kui shu 。
    wu zhong tong chou hu ,qi mo fei ru huo 。se zhi gan xie yu xu ,chi wei jian che fu 。
    jie xi wei li zhi ,jin pa li xu lu 。di mei shi yong nu ,kai yan na jin yu 。
    wei dao liu xian sheng ,bu neng fen yi hu 。xian sheng zhi zhi qi ,bao han ru hong gu 。
    yu shan bi qing ji ,jian cai zhe chi zhu 。lian bu shou yi gai ,ji yu an ke du 。
    ru he xiang li bei ,jian zhi nai wei su 。yue yu ku xin zhe ,shi yang dan ji cu 。
    shou yi ji ke zhu ,qing xuan you kan bo 。bai jia jie sou dang ,liu yi jin fan fu 。
    shi nei jian tai lao ,ru mi yu hua zhu 。ban nian de chou chang ,yi ri lv wang fu 。
    san xiu jian lang you ,jiu cheng za ba pu 。ben ming ji bu xia ,qi jiang dan xiang xu 。
    yin shi kou wen hui ,ba bi zhi jie zhu 。jun cai ji bu qiong ,wu dao you shi du 。
    suo yi liang hong duo ,jue jiao guo qin zu 。xiang feng shi dan qi ,xiang wang ru tiao na 。
    lun ye gan bing qu ,liang fen ge ji zhu 。xiang wei shi liang ri ,chong chong xiang hua ru 。
    chu men ni man huan ,hen mo zhi yuan ju 。shi qian lin yi lun ,feng shang ming hu su 。
    chi jiao zhen shu zhi ,fang yu chuan jie qu 。ru men ju di zhang ,da jue shi liu liu 。
    ci lin ji jia xun ,mo nai hai jiu gu 。yu wei e bu si ,de fei dao zhi fu 。
    shou zhong zhuo shi juan ,yu kuai hai gong dou 。jie dai shi gui lai ,tuo jin re mu yu 。
    shu ru song jian huang ,ye shen mi dui lu 。hang tan long shu qian ,wo hua zhen qi ju 。
    hu tong ju pan can ,ye yi huan ji wu 。huo zheng yi sheng ma ,huo ye liang ba ju 。
    yong yi yue you ji ,qi neng zi kou fu 。shi fen jian gao lu ,ban ke wan ling lu 。
    gao tan yi mo jin ,zhou lou he tai cu 。wo gong da si jian ,yi qie cong min yu 。
    mei run qin shu zhang ,he qi sheng kong yu 。er min dang si shi ,bu jiao you fan ru 。
    nian lao wei zhi zai ,bai shen zai san gao 。tai yin huo ran shou ,tian de yi cheng su 。
    fan zhi ji fen fen ,wei yi nai mao mao 。xu quan yuan hua bing ,yong zheng zhong xia ku 。
    wo yuan jian xian sheng ,zuo you fu si mu 。ci yu he zu yun ,wei sai ju yan chu 。

    【zhu shi 】:

    zhe :

    (yi )①xian lou ;xian zhe 。《shang jun shu ·cuo fa 》:“ru ci ,ze chen zhong 、jun ming 、zhi zhe er bing jiang yi 。”(zhi zhe :zheng ji zhao zhe 。)②chen dao 。《hou han shu ·li xun chen chan deng chuan lun 》:“ren tang 、jiang qi ,shi zhe ji qing 。”③xie wen zhang ;xie shu 。《shi ji ·lao zi han fei lie chuan 》:“bu neng dao shui ,er shan zhe shu 。”④deng ji ;ji zai 。《shang jun shu ·jing nei 》:“sheng zhe zhe ,si zhe xiao 。”⑤tu zhe 。zhi ding ju bu qian de ren 。《hou han shu ·li zhong chuan 》:“ken tian zeng duo ,san sui jian ,liu min zhan zhe zhe wu mo yu kou 。” (er )zhuó jin zuo “zhao ”。①fu zhao 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“jin qu min er gui zhi nong ,jie zhe yu ben ,shi tian xia ge shi ji li 。”(ben :zhi nong ye 。)②chuan ;dai 。pu chu hou 《bao sheng yao lu ·lun yi fu 》:“han yu jian zhe ,re yu jian tuo 。” (san )zhāo ①wei qi xia zi 。jiang zheng zi 《shan fang sui bi 》:“mou you pu neng qi ,yu shi shu zhe bu gan ?”②ji ce ;shou duan 。 (si )zháo yu dao ;shou dao 。liu you 《 bo suan zi ·yong mei 》:“yi shi huang hun du zi chou ,geng zhe feng he yu 。” (wu )zhe zhu ci 。①yong zai dong ci hou ,biao shi dong zuo huo zhuang tai de chi xu 。bai ju yi 《han dan dong zhi ye sai jia 》:“xiang de jia zhong ye shen zuo ,hai ying shui zhe yuan hang ren 。”②yong zai gou mo ,biao shi qi shi huo yi ban gao yu 。《shui hu quan chuan 》di er shi hui :“lao niang xian da liang ge er gua zhe 。”

    shu :

    ①shu mu 。《li ji ·ji yi 》:“shu mu yi shi fa yan 。”(yi shi :an shi ,kuo shi 。)②chong zhi 。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“mo she wo shu qi 。”(qi :yi chong shu 。)③pei yang ren cai 。《han fei zi ·wai chu shui zuo xia 》:“wu wen zi shan shu ren 。”④shu li ;jian li 。《hou han shu ·huan bin chuan 》:“nai gong shu bei er song yan 。”⑤liang ci 。《ji min yao shu ·xu 》:“chong gan ju qian shu 。”⑥men bing feng 。《li ji ·jiao te sheng 》:“tai men er lv shu 。”

    sheng :

    ①(jiu dou shēng)neng cheng dan ;jing de qi 。《han fei zi ·yang quan 》:“zhi da ben xiao ,jiang bu sheng chun feng 。”(ben :jing gan 。)②(jiu dou shēng)jin ;wan 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bu wei nong shi ,gu bu ke sheng shi ye 。”③zhan sheng 。gen “fu ”、“bai ”xiang dui 。《shi jing ·zhou song ·wu 》:“si wu shou zhi ,sheng yan e liu 。”(si wu :zhi zhou wu wang 。e liu :zhi zhi tu sha 。)④sheng guo ;chao guo 。《lun yu ·yong ye 》:“zhi sheng wen ze ye 。”⑤ke zhi :zhi fu 。《yan tie lun ·zhou qin 》:“zang wen zhong zhi lu ,sheng ji dao er zi jin 。”(jin :kua yao 。)⑥you mei de ;mei hao de 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu guan fu ba ling sheng zhuang ,zai dong ting yi hu 。”⑦sheng de huo sheng jing 。liu zong yuan 《yong zhou cui zhong cheng mo dan ting ji 》:“jian guai dan te chu ,du ji xia bi you shu sheng 。”⑧you liang 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“sheng you ru yun 。”

    ji :

    ①gu dai de yi chong bing qi ,shi mao he ge de ge ti 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jiao ji zhi wei shi yu zhi bu nei (nà),fan kuai ce ji dun yi zhuang 。”(nei :jie na 。)《shi jing ·qin feng ·mo yi 》:“wang yu xing shi ,xiu wo mao ji 。”②ci ji 。liu zong yuan 《yu cui rao zhou lun dan zhong ru shu 》:“ji hou yang fei 。”《meng xi bi tan ·yi shi 》:“yu lu shi ,ji yi wei ji zhi yi shi 。”③zhi shou bei zuo cheng ji de xing zhuang 。su shi 《hou guai dan gong 》:“ju shou er shi su zi yue :gong ci er yi ren ,ren mo bu xi ;ji ci er li ren ,ren mo bu nu 。”

    zhi :

    ①zhi 。《shi jing ·wei feng ·wan lan 》:“wan (wán)lan zhi zhi 。”(wan lan :zhi wu ming 。)②dong wu huo ren ti de si zhi 。hou zuo “zhi ”。mei cheng 《qi fa 》:“si zhi wei sui 。”③fen zhi ;zhi pa 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“lv ji zhi shu tu ju ye wang 。”(xi :qian yi 。ye wang :de ming 。)④zhi jie 。《zhuang zi ·lie yu kou 》:“cong shi hua ci ,yi zhi wei zhi 。”⑤zhi cheng ;zhi chi 。《hou han shu ·guo tai chuan 》:“tian zhi suo fei ,bu ke zhi ye 。”(fei :fei qi 。)bai ju yi 《chu ye 》:“bao wan zhi yi zuo ,zhong xiao zhen bei mian 。”(bao :pai jin 。yi :sai 。xiao :ye 。)《guo yu ·yue yu xia 》:“jie zhi ji zi cai bu zu yi zhi chang jiu ye 。”⑥zhi fu ;gong gei 。《han shu ·zhao chong guo chuan 》:“jin da si nong suo zhuai gu zhi zhe ,zu zhi mo ren yi sui shi 。”(da si nong :guan ming 。zhuai :che yun 。)⑦ju ;di yu 。《zhan guo ce ·zhao ce er 》:“han 、wei bu neng zhi qin ,bi ru chen 。”⑧de zhi 。zhi li fa zhong yong de “zi 、chou 、yin 、mao 、chen 、si 、wu 、wei 、shen 、you 、qu 、hai ”shi er ge zi ,he tian gan xiang pei ,yong yi ji nian 、ji ri 。shi er de zhi you yong yi ji shi er shi chen ,mei yi shi chen xiang dang yu liang ge xiao shi 。[zhi li ]1.fen san ;bu wan zheng 。《zuo chuan ·ai gong er shi wu nian 》:“gong wei zhi li zhi cu 。”(zhi li zhi cu :bei fen san de xiao dui bu bing 。)2. san luan ,bu ji zhong 。

    zhong :

    (yi )①zhong jian 。《mo zi ·jing shang 》:“zhong ,tong chang ye 。”(tong chang :tong yang chang de ban jing 。)liu zong yuan 《tian shui 》:“hun ran er zhong chu zhe ,shi wei zhi yuan qi 。”②nei ;zai yi ding de fan wei nei 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“guo zhong mo wei 。”《kao gong ji ·ju ren 》:“guo zhong jiu jing jiu wei 。”③wei zhi 、deng ji zai gao xia huo liang duan zhi jian 。《lie zi ·li ming 》:“zhong tu yu dong guo xian sheng 。”(tu :tong “tu ”。)《han shu ·shi huo zhi xia 》:“jin you san deng ,huang jin wei shang ,bai jin wei zhong ,chi jin wei xia 。”④zheng ;kuo zhong 。《li ji ·yu zao 》:“tou geng bi zhong 。”《meng zi ·li lou xia 》:“shang zhi zhong 。”(shang :yan shang guo jun 。)⑤yi yu ;ge yu 。《shi ji ·wai qi shi jia 》:“wu di ze gong ren bu zhong yong zhe ,chi chu gui zhi 。” (er )zhòng ①fu ge ;kuo ge 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“bi zhong li ,ran hou shui 。”《xun zi ·fu pian 》:“yuan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”②wu mie ;wu mie bie ren shi shou sun hai 。《han shu ·he wu chuan 》:“xian nu ,yu yi li shi zhong shang 。”(xian 、shang :ren ming 。)③zao shou ;gan shou 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“yuan yi zhong bing 。”

    guo :

    (yi )①jing guo ;zou guo 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“cheng bai ma er guo guan 。”《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xi guo gao yang 。”(gao yang :de ming )。②guo qu 。du fu 《zu yu bu de gui rang xi gan lin 》:“san fu kuo yi guo ,jiao yang hua wei lin 。”(kuo :qia hao 。lin :gan yu 。)③chao guo ;sheng chu 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“da dou bu guo can guo zhi yi 。”(can guo zhi yi :guo dou de san fen zhi yi 。)④guo fen 。zhang ju zheng 《da ma zong bing 》:“yi qie shi ti ,bu bi guo lv 。”⑤tan fang ;bai fang 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“chen you ke zai shi tu zhong ,yuan wang che ji guo zhi 。”⑥guo cuo ;fan cuo wu 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“guo er neng gai ,shan mo da yan 。”《lun yu ·xue er 》:“guo ze wu dan gai 。”⑦liang ci 。bian ;ci 。liu yun 《yu xiong ping yuan shu 》:“qian hou dou xiong wen yi zai guo 。” (er )guō gu guo ming 。zai jin shan dong sheng ye xian bei 。《zuo chuan ·xiang gong si nian 》:“(han zhuo )chu jiao yu guo ,chu yi yu ge 。” (san )huò tong “huo ”。《mo zi ·lu wen 》:“gu da guo zhi gong xiao guo ye ,shi jiao xiang zei ye ,guo bi fan yu guo 。”

    jian :

    ①zhu ming 。ke zuo jian gan de yi chong zhu zi 。《shan hai jing ·xi shan jing 》:“(ying shan )ji yang duo jian 䉋(mèi)。”(䉋:zhu ming ,sun dong sheng 。)②gong nu fa she de wu qi 。③gu dai di lou ji shi yong de biao che 。du fu 《he gu she ren zao chao 》:“wu ye lou sheng cui xiao jian ,jiu chong chun se zui xian tao 。”

    chuo :

    jian tou 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“an chu lie ,jian cao zhong dan ,yi wei hu er she zhi ,zhong dan mei chuo ,shi zhi dan ye 。”gu yi 《guo qin lun shang 》:“qin mo wang shi wei chuo zhi fei ,er tian xia zhu hou yi kun yi 。”