• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 念此失次第,肝腸日憂煎。

    “念此失次第,肝腸日憂煎。”詩句出處:《寄東魯二稚子》;是唐朝詩人李白的作品。

    吳地桑葉綠,吳蠶已三眠。我傢寄東魯,誰種龜陰田。
    春事已不及,江行復茫然。南風吹歸心,飛墮酒樓前。
    樓東一株桃,枝葉拂青煙。此樹我所種,別來向三年。
    桃今與樓齊,我行尚未旋。嬌女字平陽,折花倚桃邊。
    折花不見我,淚下如流泉。小兒名伯禽,與姊亦齊肩。
    雙行桃樹下,撫背復誰憐。念此失次第,肝腸日憂煎。
    裂素寫遠意,因之汶陽川。

    【註釋】:

    念:

    ①想;惦念。《詩經·秦風·小戎》:“言念君子,載寢載興。”②考慮;思考。《淮南子·說山》:“念念者不得臥。”③念頭;想法。曾鞏《寄王介甫》:“迨(dài)茲尺書至,疑念始冰析。”(迨:等到。茲:此。)④讀。《漢書·張禹傳》:“欲為《論》,念張文。”⑤愛憐;憐憫。白居易《弄龜羅》:“物情小可念,人意老多慈。”

    此:

    ①代詞。這;這個。《孟子·公孫醜下》:“彼一時,此一時也。”《禮記·禮運》:“此之謂大同。”②這樣;這般。庾信《哀江南賦》:“天何為而此醉。”③副詞。乃;則。《後漢書·黃瓊傳》:“必待堯舜之君,此為志士終無時矣。”

    失:

    ①失去;丟掉;喪失。《論語·陽貨》:“既得之,患失之。”②耽誤;錯過。《莊子·田子方》:“吾終身與汝,交一臂而失之。”(與:贊許。交一臂:指擦肩而過。)③未能達到目的。《世說新語·雅量》:“殷(仲堪)悵然自失。”④控制不好;未能把住。《左傳· 宣公十年》:“某氏之守臣某,失守宗廟。”⑤迷失;找不著。《韓非子·解老》:“使失路者而肯聽習問知,即不成迷也。”⑥錯誤;過失。《大戴禮·保傅》:“失之毫厘,差之千裡。”⑦消失;不見。李白《夢遊天姥吟留別》:“惟覺時之枕席,失向來之煙霞。”(覺:醒。向來:原來。)⑧違背。文天祥《指南錄後序》:“予自度不得脫,則直前詬(gòu)虜帥失信。”(直前:徑直上前。詬:責備。虜:敵人。)⑨離開。曹丕《與吳質書》:“昔日遊處,行則連輿,止則接席,何曾須臾相失。”⑩改變常態。蔡琰《悲憤詩》:“兒呼母兮號失聲,我掩耳兮不忍聽。”(號:哭號。)

    次:

    ①臨時駐紮和住宿。《左傳·僖公四年》:“師退,次於召陵。”《尚書·泰誓中》:“王次於河朔。”②指臨時駐紮和住宿的地方。《周易·旅卦》:“旅即次。”王勃《餞韋兵曹》:“征驂臨野次,別袂慘江垂。”③依次序排列。《荀子·王制》:“賢不能待次而舉。”④第二。《孫子兵法· 謀攻》:“凡用兵之法……全軍為上,破軍次之。”⑤量詞。表示動作或事物出現的回數。《徐霞客遊記·遊黃山記》:“歷險數次,遂達峰頂。”⑥中;中間。

    次第:

    ①依次,按次。杜牧《過華清宮》:“長安回望繡成堆,山頂千門~~開。”②順序;次序。《戰國策·韓策》:“子嘗教寡人,循功勞,視~~。”③頭緒,跡象。《水滸傳》回八十一:“且說燕青便和戴宗回店中商議,這兩件事都有些~~。”④情形,光景。李清照《聲聲慢》:“這~~,怎一個愁字瞭得!”⑤轉眼,傾刻。馮延巳《清平樂》:“~~小桃將發,軒車莫厭頻來。”⑥齊整。《醒世恒言》卷十:“討瞭兩房傢人,兩個小廝,動用器皿傢夥,甚是~~。”

    第:

    ①次序;等級。《左傳·哀公十六年》:“楚國第,我死,令尹司馬非勝而誰?”《論衡·程材》:“論者以儒生不曉簿書,置之於下第。”②科舉考試合格列入的等第。《宋史·王安石傳》:“擢進士上第。”③指科舉時代經考試而得中,錄取。李頻《長安感懷》:“一第知何日,全傢待此時。”④品評;評定。《明史·葉旺傳》:“第功,進旺。”(進:提升。)⑤達官貴人的宅院。《三國志·魏書·曹真傳》:“帝自幸其第省疾。”⑥副詞。1. 表示范圍,相當於“隻”、“僅僅”。王士禛《香祖筆記》卷九:“詞傢綺麗豪放二派,往往分左右袒,予謂第當分正變,不當分優劣。”2. 表示不必考慮條件,相當於“隻管”。《史記·陳丞相世傢》:“陛下第出偽遊雲夢。”⑦數詞詞頭,表示順序。《漢書·敘傳》:“述賈誼傳第十八。”⑧連詞。表示轉折,相當於“但”、“隻是”。紀昀《閱微草堂筆記·槐西雜志》:“乃知此物世尚多有,第人不識耳。”

    憂:

    ①擔憂;發愁。《鹽鐵論·伐功》:“憂人之患者,民一心而歸之,湯武是也。”(湯武:商湯王和周武王。)白居易《賣炭翁》:“心憂炭賤願天寒。”②困厄;憂患。《新書·禮》:“憂民之憂者,民必憂其憂。”蘇軾《貧士》:“未能遣一力,分汝薪水憂。”③特指父母的喪事。《魏書·李彪傳》:“朝臣丁父憂者假滿赴職。”(丁:遭遇。)

    煎:

    ①一種烹飪方法。《呂氏春秋·孝行》:“熟五谷,烹六畜,和煎調,養口之道也。”《墨子·非樂上》:“非以豢煎炙之味,以為不甘也。”(:同“芻”,用鍘碎的草喂牛。)②熬煮。《三國志·魏書·高堂隆傳》:“以若所為,求若所致,猶緣木求魚,煎水作冰,其不可得明矣。”(若:你,第二人稱代詞。)③熔煉。《論衡·變動》:“南方至熱,煎沙爛石。”王世貞《於忠肅公年譜》:“議者欲將金銀,重(chóng)別煎銷。”④喻折磨、痛苦。葛洪《抱樸子·外篇·自敘》:“名之為樂,而實煎悴(cuì)。”(悴:困苦。)《古詩為焦仲卿妻作》:“恐不任我意,逆以煎我懷。”⑤消溶。《莊子·人間世》:“山木自寇也,膏火自煎也。”


  • 念此失次第,肝肠日忧煎。

    “念此失次第,肝肠日忧煎。”诗句出处:《寄东鲁二稚子》;是唐朝诗人李白的作品。

    吴地桑叶绿,吴蚕已三眠。我家寄东鲁,谁种龟阴田。
    春事已不及,江行复茫然。南风吹归心,飞堕酒楼前。
    楼东一株桃,枝叶拂青烟。此树我所种,别来向三年。
    桃今与楼齐,我行尚未旋。娇女字平阳,折花倚桃边。
    折花不见我,泪下如流泉。小儿名伯禽,与姊亦齐肩。
    双行桃树下,抚背复谁怜。念此失次第,肝肠日忧煎。
    裂素写远意,因之汶阳川。

    【注释】:

    念:

    ①想;惦念。《诗经·秦风·小戎》:“言念君子,载寝载兴。”②考虑;思考。《淮南子·说山》:“念念者不得卧。”③念头;想法。曾巩《寄王介甫》:“迨(dài)兹尺书至,疑念始冰析。”(迨:等到。兹:此。)④读。《汉书·张禹传》:“欲为《论》,念张文。”⑤爱怜;怜悯。白居易《弄龟罗》:“物情小可念,人意老多慈。”

    此:

    ①代词。这;这个。《孟子·公孙丑下》:“彼一时,此一时也。”《礼记·礼运》:“此之谓大同。”②这样;这般。庾信《哀江南赋》:“天何为而此醉。”③副词。乃;则。《后汉书·黄琼传》:“必待尧舜之君,此为志士终无时矣。”

    失:

    ①失去;丢掉;丧失。《论语·阳货》:“既得之,患失之。”②耽误;错过。《庄子·田子方》:“吾终身与汝,交一臂而失之。”(与:赞许。交一臂:指擦肩而过。)③未能达到目的。《世说新语·雅量》:“殷(仲堪)怅然自失。”④控制不好;未能把住。《左传· 宣公十年》:“某氏之守臣某,失守宗庙。”⑤迷失;找不着。《韩非子·解老》:“使失路者而肯听习问知,即不成迷也。”⑥错误;过失。《大戴礼·保傅》:“失之毫厘,差之千里。”⑦消失;不见。李白《梦游天姥吟留别》:“惟觉时之枕席,失向来之烟霞。”(觉:醒。向来:原来。)⑧违背。文天祥《指南录后序》:“予自度不得脱,则直前诟(gòu)虏帅失信。”(直前:径直上前。诟:责备。虏:敌人。)⑨离开。曹丕《与吴质书》:“昔日游处,行则连舆,止则接席,何曾须臾相失。”⑩改变常态。蔡琰《悲愤诗》:“儿呼母兮号失声,我掩耳兮不忍听。”(号:哭号。)

    次:

    ①临时驻扎和住宿。《左传·僖公四年》:“师退,次于召陵。”《尚书·泰誓中》:“王次于河朔。”②指临时驻扎和住宿的地方。《周易·旅卦》:“旅即次。”王勃《饯韦兵曹》:“征骖临野次,别袂惨江垂。”③依次序排列。《荀子·王制》:“贤不能待次而举。”④第二。《孙子兵法· 谋攻》:“凡用兵之法……全军为上,破军次之。”⑤量词。表示动作或事物出现的回数。《徐霞客游记·游黄山记》:“历险数次,遂达峰顶。”⑥中;中间。

    次第:

    ①依次,按次。杜牧《过华清宫》:“长安回望绣成堆,山顶千门~~开。”②顺序;次序。《战国策·韩策》:“子尝教寡人,循功劳,视~~。”③头绪,迹象。《水浒传》回八十一:“且说燕青便和戴宗回店中商议,这两件事都有些~~。”④情形,光景。李清照《声声慢》:“这~~,怎一个愁字了得!”⑤转眼,倾刻。冯延巳《清平乐》:“~~小桃将发,轩车莫厌频来。”⑥齐整。《醒世恒言》卷十:“讨了两房家人,两个小厮,动用器皿傢伙,甚是~~。”

    第:

    ①次序;等级。《左传·哀公十六年》:“楚国第,我死,令尹司马非胜而谁?”《论衡·程材》:“论者以儒生不晓簿书,置之于下第。”②科举考试合格列入的等第。《宋史·王安石传》:“擢进士上第。”③指科举时代经考试而得中,录取。李频《长安感怀》:“一第知何日,全家待此时。”④品评;评定。《明史·叶旺传》:“第功,进旺。”(进:提升。)⑤达官贵人的宅院。《三国志·魏书·曹真传》:“帝自幸其第省疾。”⑥副词。1. 表示范围,相当于“只”、“仅仅”。王士禛《香祖笔记》卷九:“词家绮丽豪放二派,往往分左右袒,予谓第当分正变,不当分优劣。”2. 表示不必考虑条件,相当于“只管”。《史记·陈丞相世家》:“陛下第出伪游云梦。”⑦数词词头,表示顺序。《汉书·叙传》:“述贾谊传第十八。”⑧连词。表示转折,相当于“但”、“只是”。纪昀《阅微草堂笔记·槐西杂志》:“乃知此物世尚多有,第人不识耳。”

    忧:

    ①担忧;发愁。《盐铁论·伐功》:“忧人之患者,民一心而归之,汤武是也。”(汤武:商汤王和周武王。)白居易《卖炭翁》:“心忧炭贱愿天寒。”②困厄;忧患。《新书·礼》:“忧民之忧者,民必忧其忧。”苏轼《贫士》:“未能遣一力,分汝薪水忧。”③特指父母的丧事。《魏书·李彪传》:“朝臣丁父忧者假满赴职。”(丁:遭遇。)

    煎:

    ①一种烹饪方法。《吕氏春秋·孝行》:“熟五谷,烹六畜,和煎调,养口之道也。”《墨子·非乐上》:“非以豢煎炙之味,以为不甘也。”(:同“刍”,用铡碎的草喂牛。)②熬煮。《三国志·魏书·高堂隆传》:“以若所为,求若所致,犹缘木求鱼,煎水作冰,其不可得明矣。”(若:你,第二人称代词。)③熔炼。《论衡·变动》:“南方至热,煎沙烂石。”王世贞《于忠肃公年谱》:“议者欲将金银,重(chóng)别煎销。”④喻折磨、痛苦。葛洪《抱朴子·外篇·自叙》:“名之为乐,而实煎悴(cuì)。”(悴:困苦。)《古诗为焦仲卿妻作》:“恐不任我意,逆以煎我怀。”⑤消溶。《庄子·人间世》:“山木自寇也,膏火自煎也。”


  • nian ci shi ci di ,gan chang ri you jian 。

    “nian ci shi ci di ,gan chang ri you jian 。”shi gou chu chu :《ji dong lu er zhi zi 》;shi tang chao shi ren li bai de zuo pin 。

    wu de sang xie lu ,wu can yi san mian 。wo jia ji dong lu ,shei chong gui yin tian 。
    chun shi yi bu ji ,jiang hang fu mang ran 。na feng chui gui xin ,fei duo jiu lou qian 。
    lou dong yi zhu tao ,zhi xie bi qing yan 。ci shu wo suo chong ,bie lai xiang san nian 。
    tao jin yu lou ji ,wo hang shang wei xuan 。jiao nv zi ping yang ,she hua yi tao bian 。
    she hua bu jian wo ,lei xia ru liu quan 。xiao er ming bai qin ,yu zi yi ji jian 。
    shuang hang tao shu xia ,fu bei fu shei lian 。nian ci shi ci di ,gan chang ri you jian 。
    lie su xie yuan yi ,yin zhi wen yang chuan 。

    【zhu shi 】:

    nian :

    ①xiang ;dian nian 。《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi ,zai qin zai xing 。”②kao lv ;sai kao 。《huai na zi ·shui shan 》:“nian nian zhe bu de wo 。”③nian tou ;xiang fa 。ceng gong 《ji wang jie fu 》:“dai (dài)ci che shu zhi ,yi nian shi bing xi 。”(dai :deng dao 。ci :ci 。)④dou 。《han shu ·zhang yu chuan 》:“yu wei 《lun 》,nian zhang wen 。”⑤ai lian ;lian min 。bai ju yi 《long gui luo 》:“wu qing xiao ke nian ,ren yi lao duo ci 。”

    ci :

    ①dai ci 。zhe ;zhe ge 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“bi yi shi ,ci yi shi ye 。”《li ji ·li yun 》:“ci zhi wei da tong 。”②zhe yang ;zhe ban 。yu xin 《ai jiang na fu 》:“tian he wei er ci zui 。”③fu ci 。nai ;ze 。《hou han shu ·huang qiong chuan 》:“bi dai yao shun zhi jun ,ci wei zhi shi zhong mo shi yi 。”

    shi :

    ①shi qu ;diu diao ;sang shi 。《lun yu ·yang huo 》:“ji de zhi ,huan shi zhi 。”②dan wu ;cuo guo 。《zhuang zi ·tian zi fang 》:“wu zhong shen yu ru ,jiao yi bei er shi zhi 。”(yu :zan hu 。jiao yi bei :zhi ca jian er guo 。)③wei neng da dao mu de 。《shi shui xin yu ·ya liang 》:“yan (zhong kan )chang ran zi shi 。”④kong zhi bu hao ;wei neng ba zhu 。《zuo chuan · xuan gong shi nian 》:“mou shi zhi shou chen mou ,shi shou zong miao 。”⑤mi shi ;zhao bu zhao 。《han fei zi ·jie lao 》:“shi shi lu zhe er ken ting xi wen zhi ,ji bu cheng mi ye 。”⑥cuo wu ;guo shi 。《da dai li ·bao fu 》:“shi zhi hao li ,cha zhi qian li 。”⑦xiao shi ;bu jian 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“wei jiao shi zhi zhen xi ,shi xiang lai zhi yan xia 。”(jiao :xing 。xiang lai :yuan lai 。)⑧wei bei 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“yu zi du bu de tuo ,ze zhi qian gou (gòu)lu shuai shi xin 。”(zhi qian :jing zhi shang qian 。gou :ze bei 。lu :di ren 。)⑨li kai 。cao pi 《yu wu zhi shu 》:“xi ri you chu ,hang ze lian yu ,zhi ze jie xi ,he ceng xu yu xiang shi 。”⑩gai bian chang tai 。cai yan 《bei fen shi 》:“er hu mu xi hao shi sheng ,wo yan er xi bu ren ting 。”(hao :ku hao 。)

    ci :

    ①lin shi zhu za he zhu su 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“shi tui ,ci yu shao ling 。”《shang shu ·tai shi zhong 》:“wang ci yu he shuo 。”②zhi lin shi zhu za he zhu su de de fang 。《zhou yi ·lv gua 》:“lv ji ci 。”wang bo 《jian wei bing cao 》:“zheng can lin ye ci ,bie mei can jiang chui 。”③yi ci xu pai lie 。《xun zi ·wang zhi 》:“xian bu neng dai ci er ju 。”④di er 。《sun zi bing fa · mou gong 》:“fan yong bing zhi fa ……quan jun wei shang ,po jun ci zhi 。”⑤liang ci 。biao shi dong zuo huo shi wu chu xian de hui shu 。《xu xia ke you ji ·you huang shan ji 》:“li xian shu ci ,sui da feng ding 。”⑥zhong ;zhong jian 。

    ci di :

    ①yi ci ,an ci 。du mu 《guo hua qing gong 》:“chang an hui wang xiu cheng dui ,shan ding qian men ~~kai 。”②shun xu ;ci xu 。《zhan guo ce ·han ce 》:“zi chang jiao gua ren ,xun gong lao ,shi ~~。”③tou xu ,ji xiang 。《shui hu chuan 》hui ba shi yi :“ju shui yan qing bian he dai zong hui dian zhong shang yi ,zhe liang jian shi dou you xie ~~。”④qing xing ,guang jing 。li qing zhao 《sheng sheng man 》:“zhe ~~,zen yi ge chou zi le de !”⑤zhuai yan ,qing ke 。feng yan si 《qing ping le 》:“~~xiao tao jiang fa ,xuan che mo ya pin lai 。”⑥ji zheng 。《xing shi heng yan 》juan shi :“tao le liang fang jia ren ,liang ge xiao si ,dong yong qi min 傢huo ,shen shi ~~。”

    di :

    ①ci xu ;deng ji 。《zuo chuan ·ai gong shi liu nian 》:“chu guo di ,wo si ,ling yin si ma fei sheng er shei ?”《lun heng ·cheng cai 》:“lun zhe yi ru sheng bu xiao bu shu ,zhi zhi yu xia di 。”②ke ju kao shi ge ge lie ru de deng di 。《song shi ·wang an dan chuan 》:“zhuo jin shi shang di 。”③zhi ke ju shi dai jing kao shi er de zhong ,lu qu 。li pin 《chang an gan huai 》:“yi di zhi he ri ,quan jia dai ci shi 。”④pin ping ;ping ding 。《ming shi ·xie wang chuan 》:“di gong ,jin wang 。”(jin :di sheng 。)⑤da guan gui ren de zhai yuan 。《san guo zhi ·wei shu ·cao zhen chuan 》:“di zi xing ji di sheng ji 。”⑥fu ci 。1. biao shi fan wei ,xiang dang yu “zhi ”、“jin jin ”。wang shi zhen 《xiang zu bi ji 》juan jiu :“ci jia qi li hao fang er pa ,wang wang fen zuo you tan ,yu wei di dang fen zheng bian ,bu dang fen you lie 。”2. biao shi bu bi kao lv tiao jian ,xiang dang yu “zhi guan ”。《shi ji ·chen cheng xiang shi jia 》:“bi xia di chu wei you yun meng 。”⑦shu ci ci tou ,biao shi shun xu 。《han shu ·xu chuan 》:“shu gu yi chuan di shi ba 。”⑧lian ci 。biao shi zhuai she ,xiang dang yu “dan ”、“zhi shi ”。ji yun 《yue wei cao tang bi ji ·huai xi za zhi 》:“nai zhi ci wu shi shang duo you ,di ren bu shi er 。”

    you :

    ①dan you ;fa chou 。《yan tie lun ·fa gong 》:“you ren zhi huan zhe ,min yi xin er gui zhi ,shang wu shi ye 。”(shang wu :shang shang wang he zhou wu wang 。)bai ju yi 《mai tan weng 》:“xin you tan jian yuan tian han 。”②kun e ;you huan 。《xin shu ·li 》:“you min zhi you zhe ,min bi you ji you 。”su shi 《pin shi 》:“wei neng qian yi li ,fen ru xin shui you 。”③te zhi fu mu de sang shi 。《wei shu ·li biao chuan 》:“chao chen ding fu you zhe jia man fu zhi 。”(ding :zao yu 。)

    jian :

    ①yi chong peng ren fang fa 。《lv shi chun qiu ·xiao hang 》:“shou wu gu ,peng liu chu ,he jian diao ,yang kou zhi dao ye 。”《mo zi ·fei le shang 》:“fei yi huan jian zhi zhi wei ,yi wei bu gan ye 。”(:tong “chu ”,yong zha sui de cao wei niu 。)②ao zhu 。《san guo zhi ·wei shu ·gao tang long chuan 》:“yi re suo wei ,qiu re suo zhi ,you yuan mu qiu yu ,jian shui zuo bing ,ji bu ke de ming yi 。”(re :ni ,di er ren chen dai ci 。)③rong lian 。《lun heng ·bian dong 》:“na fang zhi re ,jian sha lan dan 。”wang shi zhen 《yu zhong su gong nian pu 》:“yi zhe yu jiang jin yin ,chong (chóng)bie jian xiao 。”④yu she mo 、tong ku 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian ·zi xu 》:“ming zhi wei le ,er shi jian cui (cuì)。”(cui :kun ku 。)《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“kong bu ren wo yi ,ni yi jian wo huai 。”⑤xiao rong 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“shan mu zi kou ye ,gao huo zi jian ye 。”