• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 名在列女籍,竹帛已光榮。

    “名在列女籍,竹帛已光榮。”詩句出處:《東海有勇婦》;是唐朝詩人李白的作品。

    梁山感杞妻,慟哭為之傾。金石忽暫開,都由激深情。
    東海有勇婦,何慚蘇子卿。學劍越處子,超然若流星。
    損軀報夫仇,萬死不顧生。白刃耀素雪,蒼天感精誠。
    十步兩躩躍,三呼一交兵。斬首掉國門,蹴踏五藏行。
    豁此伉儷憤,粲然大義明。北海李使君,飛章奏天庭。
    舍罪警風俗,流芳播滄瀛。名在列女籍,竹帛已光榮。
    淳於免詔獄,漢主為緹縈。津妾一棹歌,脫父於嚴刑。
    十子若不肖,不如一女英。豫讓斬空衣,有心竟無成。
    要離殺慶忌,壯夫所素輕。妻子亦何辜,焚之買虛聲。
    豈如東海婦,事立獨揚名。

    【註釋】:

    名:

    ①名字;名稱。《孟子·盡心下》:“諱名不諱姓,姓所同也,名所獨也。”(諱:避諱。)②取名;命名。《戰國策·魏策三》:“宋人有學者,三年反而名其母。”③名號;名分。《左傳·成公二年》:“唯器與名不可以假人。”《論語·子路》:“名不正則言不順。”④名聲;聲譽。卓爾堪《明遺民詩序》:“死事者名垂青史,固無論已。”(死事:效忠國事而死。垂:留傳。固:本來。無論:不用說。)⑤著稱;聞名。《孟子·公孫醜下》:“五百年必有王者興,其間必有名世者。”陸遊《書憤》:“《出師》一表真名世,千載誰堪伯仲間?”(《出師》:指諸葛亮的《出師表》。伯仲間:可以相提並論。)⑥古代名傢的簡稱。名傢以正名辨義為主,戰國百傢之一。⑦說出;陳述。林嗣環《口技》:“人有百口,口有百舌,不能名出一處也。”⑧占有。《論衡·骨相》:“不名一錢。”⑨大的;重要的。《莊子·天下》:“名山三百,支川三千,小者無數。”⑩文字。《儀禮·聘禮》:“百名以上書於策。”

    在:

    ①存在;在世。《論語·裡仁》:“父母在,不遠遊,遊必有方。”范縝《神滅論》:“豈容形亡而神在。”②表示人或事物的位置或狀態。張華《情詩》:“處歡愒(kài)夜促,在戚怨宵長”。(愒:貪。)③處;處所。陶潛《飲酒》之二:“衰榮無定在,彼此共更之。”④在於;取決於。《荀子·勸學》:“駑馬十駕,功在不舍。”⑤問候;慰問。《左傳·襄公二十六年》:“寡人淹恤在外,二三子使寡人朝夕聞衛國之言,吾子獨不在寡人。”(寡人:衛獻公自稱。淹恤:久遭憂患。吾子:指衛大夫大叔文子。)⑥觀察;審察。《尚書 ·舜典》:“在璇璣玉衡,以齊七政。”(璇璣玉衡:玉飾的天體觀測儀器。七政:日、月和金木水火土五星。)⑦介詞。引進事情發生的時間、地點、情形、范圍等。柳宗元《田傢》詩:“迎新在此歲。”《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“將軍禽操宜在今日。”(將軍:指孫權。操:曹操。)⑧和“所”連用,表示強調,其下多連“不”等。⑨終結。《尚書·呂刑》:“非天不中,惟人在命。”⑩通“才”。僅僅。《漢書·賈誼傳》:“長沙乃在二萬五千戶耳。”

    列:

    ①分解;割裂;分割。後作“裂”。《管子·五輔》:“博帶梨,大袂(mèi)列。”(梨:割。)《荀子·哀公問》:“東野畢之馬佚,兩驂列。”②行列;隊列。《荀子·議兵》:“聚則成卒,散則成列。”又位次。《史記·廉頗藺相如列傳》:“相如每朝時,常稱病,不欲與廉頗爭列。”③陳列;排列。《呂氏春秋·孝行》:“樹五色,施五采,列文章,養目之道也。”④類別;范圍。韓愈《答呂毉山人書》:“不當在弟子之列。”《史記·李斯列傳》:“不然,斯之功且與周、召列矣。”⑤安排到某類之中。《史記·孟嘗君列傳》:“始孟嘗君列此二人於賓客。”⑥眾;諸。梅堯臣《送京西轉運李刑部》:“列藩環王都。”(藩:藩國。)鄒陽《上書吳王》:“列郡不相親,萬室不相救也。”⑦通“烈”。1.為正義而死難的。《史記·屈原賈生列傳》:“貪夫徇財兮,列士徇名。”2.猛烈;強烈。《漢書·王莽傳上》:“列風雷雨不迷。”

    列女:

    ①烈女。《戰國策·韓》:“其姊亦~~也。”②指眾婦女。《後漢書·梁皇後紀》:“常以~~圖畫置於左右。”

    女:

    (一)①女性。賈誼《論積貯疏》:“一女不織,或受之寒。”②少女。《詩經·周南·關雎》:“窈窕淑女,君子好逑。”③女兒。白居易《長恨歌》:“遂令天下父母心,不重生男重生女。”(男:兒子。)④小。《詩經·豳風·七月》:“猗(yī)彼女桑。”(猗:采摘。)劉禹錫《石頭城》:“淮水東邊舊時月,夜深還過女墻來。”⑤星宿名。二十八宿之一。又特指織女星。唐彥謙《夜泊東溪有懷》:“酒醒推篷坐,淒涼望女牛。”(牛:牽牛星。)(二)rǔ 代詞。表示第二人稱,相當於“你”或“你們”。後作“汝”。《荀子·議兵》:“今女不求之於本,而索之於末,此世之所以亂也。” (三)nǜ 將女兒嫁人。《左傳·桓公十一年》:“宋雍氏女於鄭莊公。”

    籍:

    ①記載貢賦、人事及戶口等的冊籍。《周禮·夏官·大司馬》:“乃以九畿(jī)之籍,施邦國之政職。”(畿:國都周圍地區。)②名籍,表明姓名、年齡、身份等。陳夢雷《東行口占》:“籍削寄名歸卒伍,魂銷憑夢返傢園。”(削:削除,革去。)③書冊。《史記· 伯夷列傳》:“夫學者載籍極博,猶考信於六藝。”④登記;記錄。《史記· 項羽本紀》:“籍吏民,封府庫,而待將軍。”⑤籍貫。韓愈《答崔立之》:“舊籍在東部,茅屋枳棘籬。”⑥通“藉”(jiè)。《史記·司馬相如列傳》:“籍以蜀父老為辭,而己詰難之,以風天子。”(風:同“諷”。)⑦賦稅。《管子·國蓄》:“租籍者,所以強求也。”⑧天子到特定的田畝中親自耕作,表示鼓勵農耕。《國語·周語上》:“宣王即位,不籍千畝。”[籍沒]登記財產,予以沒收。《三國志·魏志·王修傳》:“太祖破鄴,籍沒審配等傢財物貲以萬數。”

    竹:

    ①竹子。《詩經·衛風·淇奧(yù)》:“瞻彼淇奧,綠竹青青。”(瞻:視。淇:水名。奧:隈隅。)劉義慶《世說新語·任誕》:“七人常集於竹林之下。”②古代八音之一,簫笛之類的竹制樂器。③竹簡,古代用來寫字的竹片。《鹽鐵論·利議》:“抱枯竹,守空言。”

    竹帛:

    竹簡和白絹,代指史冊。《吳越春秋·勾踐伐吳外傳》:“聲可托於弦管,名可留於~~。”

    帛:

    ①絲織品的總稱。《史記·陳涉世傢》:“乃丹書帛曰:‘陳勝王。’”(丹書:用紅色寫。)②幣帛。王讜《唐語林》卷一:“宣宗嘗出內府錢帛,建報聖寺。”

    已:

    ①停止。《荀子·勸學》:“學不可以已。”②完畢。《戰國策·齊策二》:“言未已,齊讓又至。”(讓:責備。)③罷免。《論語·公冶長》:“(子文)三已之,無慍(yùn)色。”(慍:怨恨。)④疾止;病除。柳宗元《捕蛇者說》:“可以已大風。”(大風:麻風病。)⑤副詞。1. 已經。《史記·蒙恬列傳》:“扶蘇已死。”2.隨後;旋即。《史記·項羽本紀》:“廢以為侯,已又殺之。”3. 太;過分。《詩經·小雅·巧言》:“昊(hào)天已威。”(昊天:天。)⑥通“以”。介詞。和方位詞“來”、“上”、“下”、“東”、“西”等結合,表示對時間、范圍的限制。《三國志·吳書·吳主傳》:“自丞相雍已下皆諫。”⑦語氣詞。用法同“矣”。用於句末,表示確定語氣。《老子》第二章:“天下皆知美之為美,斯惡已。”(斯惡已:就顯出醜惡瞭。)

    光:

    ①光亮;光輝。《墨子·尚賢中》:“若日之光,若月之明。”李白《靜夜思》:“窗前明月光,疑是地上霜。”②明亮;光明。《楚辭·九章·涉江》:“與天地兮同壽,與日月兮齊光。”③光采;風采。《莊子·盜蹠》:“身長八尺二寸,面目有光。”也指華美。《詩經·大雅·韓奕》:“百兩彭彭,八鸞鏘鏘,不顯其光。”④光榮;榮耀。《漢書·禮樂志》:“下民之樂,子孫保光。”司馬遷《報任安書》:“取尊官厚祿,以為宗族交遊光寵。”⑤時光;光陰。李白《前有一樽酒行二首》之一:“青軒桃李能幾何?流光欺人忽蹉跎。”(青軒:官員坐的有青綢障蔽的車。)⑥景物;景色。辛棄疾《南鄉子· 登京口北固亭有懷》:“何處望神州,滿眼風光北固樓。”⑦發揚光大。諸葛亮《前出師表》:“誠宜開張聖聽,以光先帝遺德。”⑧光滑。韓愈《進學解》:“爬羅剔抉(jué),刮垢磨光。”(抉:挑出,剔出。)⑨指禮樂文物。《周易·觀》:“觀國之光,利用賓於王。”

    光榮:

    光耀,榮耀。李白《東海有勇婦》:“名在列女籍,竹帛己~~。”

    榮:

    ①草木及谷物開的花。《古詩十九首》之八:“攀條折其榮。”②草木開花。《呂氏春秋·仲夏》:“半夏生,木堇榮。”③草木茂盛、繁盛。陶潛《歸去來兮辭》:“木欣欣以向榮。”(欣欣:草木茂盛。)④光榮;榮耀。與“辱”相對。《莊子·逍遙遊》:“定乎內外之分,辨乎榮辱之境。”⑤榮華;富貴。劉炎《邇言》:“君子志於澤天下,小人志於榮其身。”⑥屋簷兩端翹起的部分。《儀禮·士冠禮》:“夙興,設洗直於東榮。”[榮衛]中醫指人體的營養、血氣等。《素問·湯液醪醴論》:“今精壞神去,榮衛不可復收。”


  • 名在列女籍,竹帛已光荣。

    “名在列女籍,竹帛已光荣。”诗句出处:《东海有勇妇》;是唐朝诗人李白的作品。

    梁山感杞妻,恸哭为之倾。金石忽暂开,都由激深情。
    东海有勇妇,何惭苏子卿。学剑越处子,超然若流星。
    损躯报夫仇,万死不顾生。白刃耀素雪,苍天感精诚。
    十步两躩跃,三呼一交兵。斩首掉国门,蹴踏五藏行。
    豁此伉俪愤,粲然大义明。北海李使君,飞章奏天庭。
    舍罪警风俗,流芳播沧瀛。名在列女籍,竹帛已光荣。
    淳于免诏狱,汉主为缇萦。津妾一棹歌,脱父于严刑。
    十子若不肖,不如一女英。豫让斩空衣,有心竟无成。
    要离杀庆忌,壮夫所素轻。妻子亦何辜,焚之买虚声。
    岂如东海妇,事立独扬名。

    【注释】:

    名:

    ①名字;名称。《孟子·尽心下》:“讳名不讳姓,姓所同也,名所独也。”(讳:避讳。)②取名;命名。《战国策·魏策三》:“宋人有学者,三年反而名其母。”③名号;名分。《左传·成公二年》:“唯器与名不可以假人。”《论语·子路》:“名不正则言不顺。”④名声;声誉。卓尔堪《明遗民诗序》:“死事者名垂青史,固无论已。”(死事:效忠国事而死。垂:留传。固:本来。无论:不用说。)⑤著称;闻名。《孟子·公孙丑下》:“五百年必有王者兴,其间必有名世者。”陆游《书愤》:“《出师》一表真名世,千载谁堪伯仲间?”(《出师》:指诸葛亮的《出师表》。伯仲间:可以相提并论。)⑥古代名家的简称。名家以正名辨义为主,战国百家之一。⑦说出;陈述。林嗣环《口技》:“人有百口,口有百舌,不能名出一处也。”⑧占有。《论衡·骨相》:“不名一钱。”⑨大的;重要的。《庄子·天下》:“名山三百,支川三千,小者无数。”⑩文字。《仪礼·聘礼》:“百名以上书于策。”

    在:

    ①存在;在世。《论语·里仁》:“父母在,不远游,游必有方。”范缜《神灭论》:“岂容形亡而神在。”②表示人或事物的位置或状态。张华《情诗》:“处欢愒(kài)夜促,在戚怨宵长”。(愒:贪。)③处;处所。陶潜《饮酒》之二:“衰荣无定在,彼此共更之。”④在于;取决于。《荀子·劝学》:“驽马十驾,功在不舍。”⑤问候;慰问。《左传·襄公二十六年》:“寡人淹恤在外,二三子使寡人朝夕闻卫国之言,吾子独不在寡人。”(寡人:卫献公自称。淹恤:久遭忧患。吾子:指卫大夫大叔文子。)⑥观察;审察。《尚书 ·舜典》:“在璇玑玉衡,以齐七政。”(璇玑玉衡:玉饰的天体观测仪器。七政:日、月和金木水火土五星。)⑦介词。引进事情发生的时间、地点、情形、范围等。柳宗元《田家》诗:“迎新在此岁。”《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“将军禽操宜在今日。”(将军:指孙权。操:曹操。)⑧和“所”连用,表示强调,其下多连“不”等。⑨终结。《尚书·吕刑》:“非天不中,惟人在命。”⑩通“才”。仅仅。《汉书·贾谊传》:“长沙乃在二万五千户耳。”

    列:

    ①分解;割裂;分割。后作“裂”。《管子·五辅》:“博带梨,大袂(mèi)列。”(梨:割。)《荀子·哀公问》:“东野毕之马佚,两骖列。”②行列;队列。《荀子·议兵》:“聚则成卒,散则成列。”又位次。《史记·廉颇蔺相如列传》:“相如每朝时,常称病,不欲与廉颇争列。”③陈列;排列。《吕氏春秋·孝行》:“树五色,施五采,列文章,养目之道也。”④类别;范围。韩愈《答吕毉山人书》:“不当在弟子之列。”《史记·李斯列传》:“不然,斯之功且与周、召列矣。”⑤安排到某类之中。《史记·孟尝君列传》:“始孟尝君列此二人于宾客。”⑥众;诸。梅尧臣《送京西转运李刑部》:“列藩环王都。”(藩:藩国。)邹阳《上书吴王》:“列郡不相亲,万室不相救也。”⑦通“烈”。1.为正义而死难的。《史记·屈原贾生列传》:“贪夫徇财兮,列士徇名。”2.猛烈;强烈。《汉书·王莽传上》:“列风雷雨不迷。”

    列女:

    ①烈女。《战国策·韩》:“其姊亦~~也。”②指众妇女。《后汉书·梁皇后纪》:“常以~~图画置于左右。”

    女:

    (一)①女性。贾谊《论积贮疏》:“一女不织,或受之寒。”②少女。《诗经·周南·关雎》:“窈窕淑女,君子好逑。”③女儿。白居易《长恨歌》:“遂令天下父母心,不重生男重生女。”(男:儿子。)④小。《诗经·豳风·七月》:“猗(yī)彼女桑。”(猗:采摘。)刘禹锡《石头城》:“淮水东边旧时月,夜深还过女墙来。”⑤星宿名。二十八宿之一。又特指织女星。唐彦谦《夜泊东溪有怀》:“酒醒推篷坐,凄凉望女牛。”(牛:牵牛星。)(二)rǔ 代词。表示第二人称,相当于“你”或“你们”。后作“汝”。《荀子·议兵》:“今女不求之于本,而索之于末,此世之所以乱也。” (三)nǜ 将女儿嫁人。《左传·桓公十一年》:“宋雍氏女于郑庄公。”

    籍:

    ①记载贡赋、人事及户口等的册籍。《周礼·夏官·大司马》:“乃以九畿(jī)之籍,施邦国之政职。”(畿:国都周围地区。)②名籍,表明姓名、年龄、身份等。陈梦雷《东行口占》:“籍削寄名归卒伍,魂销凭梦返家园。”(削:削除,革去。)③书册。《史记· 伯夷列传》:“夫学者载籍极博,犹考信于六艺。”④登记;记录。《史记· 项羽本纪》:“籍吏民,封府库,而待将军。”⑤籍贯。韩愈《答崔立之》:“旧籍在东部,茅屋枳棘篱。”⑥通“藉”(jiè)。《史记·司马相如列传》:“籍以蜀父老为辞,而己诘难之,以风天子。”(风:同“讽”。)⑦赋税。《管子·国蓄》:“租籍者,所以强求也。”⑧天子到特定的田亩中亲自耕作,表示鼓励农耕。《国语·周语上》:“宣王即位,不籍千亩。”[籍没]登记财产,予以没收。《三国志·魏志·王修传》:“太祖破邺,籍没审配等家财物赀以万数。”

    竹:

    ①竹子。《诗经·卫风·淇奥(yù)》:“瞻彼淇奥,绿竹青青。”(瞻:视。淇:水名。奥:隈隅。)刘义庆《世说新语·任诞》:“七人常集于竹林之下。”②古代八音之一,箫笛之类的竹制乐器。③竹简,古代用来写字的竹片。《盐铁论·利议》:“抱枯竹,守空言。”

    竹帛:

    竹简和白绢,代指史册。《吴越春秋·勾践伐吴外传》:“声可托于弦管,名可留于~~。”

    帛:

    ①丝织品的总称。《史记·陈涉世家》:“乃丹书帛曰:‘陈胜王。’”(丹书:用红色写。)②币帛。王谠《唐语林》卷一:“宣宗尝出内府钱帛,建报圣寺。”

    已:

    ①停止。《荀子·劝学》:“学不可以已。”②完毕。《战国策·齐策二》:“言未已,齐让又至。”(让:责备。)③罢免。《论语·公冶长》:“(子文)三已之,无愠(yùn)色。”(愠:怨恨。)④疾止;病除。柳宗元《捕蛇者说》:“可以已大风。”(大风:麻风病。)⑤副词。1. 已经。《史记·蒙恬列传》:“扶苏已死。”2.随后;旋即。《史记·项羽本纪》:“废以为侯,已又杀之。”3. 太;过分。《诗经·小雅·巧言》:“昊(hào)天已威。”(昊天:天。)⑥通“以”。介词。和方位词“来”、“上”、“下”、“东”、“西”等结合,表示对时间、范围的限制。《三国志·吴书·吴主传》:“自丞相雍已下皆谏。”⑦语气词。用法同“矣”。用于句末,表示确定语气。《老子》第二章:“天下皆知美之为美,斯恶已。”(斯恶已:就显出丑恶了。)

    光:

    ①光亮;光辉。《墨子·尚贤中》:“若日之光,若月之明。”李白《静夜思》:“窗前明月光,疑是地上霜。”②明亮;光明。《楚辞·九章·涉江》:“与天地兮同寿,与日月兮齐光。”③光采;风采。《庄子·盗跖》:“身长八尺二寸,面目有光。”也指华美。《诗经·大雅·韩奕》:“百两彭彭,八鸾锵锵,不显其光。”④光荣;荣耀。《汉书·礼乐志》:“下民之乐,子孙保光。”司马迁《报任安书》:“取尊官厚禄,以为宗族交游光宠。”⑤时光;光阴。李白《前有一樽酒行二首》之一:“青轩桃李能几何?流光欺人忽蹉跎。”(青轩:官员坐的有青绸障蔽的车。)⑥景物;景色。辛弃疾《南乡子· 登京口北固亭有怀》:“何处望神州,满眼风光北固楼。”⑦发扬光大。诸葛亮《前出师表》:“诚宜开张圣听,以光先帝遗德。”⑧光滑。韩愈《进学解》:“爬罗剔抉(jué),刮垢磨光。”(抉:挑出,剔出。)⑨指礼乐文物。《周易·观》:“观国之光,利用宾于王。”

    光荣:

    光耀,荣耀。李白《东海有勇妇》:“名在列女籍,竹帛己~~。”

    荣:

    ①草木及谷物开的花。《古诗十九首》之八:“攀条折其荣。”②草木开花。《吕氏春秋·仲夏》:“半夏生,木堇荣。”③草木茂盛、繁盛。陶潜《归去来兮辞》:“木欣欣以向荣。”(欣欣:草木茂盛。)④光荣;荣耀。与“辱”相对。《庄子·逍遥游》:“定乎内外之分,辨乎荣辱之境。”⑤荣华;富贵。刘炎《迩言》:“君子志于泽天下,小人志于荣其身。”⑥屋檐两端翘起的部分。《仪礼·士冠礼》:“夙兴,设洗直于东荣。”[荣卫]中医指人体的营养、血气等。《素问·汤液醪醴论》:“今精坏神去,荣卫不可复收。”


  • ming zai lie nv ji ,zhu bo yi guang rong 。

    “ming zai lie nv ji ,zhu bo yi guang rong 。”shi gou chu chu :《dong hai you yong fu 》;shi tang chao shi ren li bai de zuo pin 。

    liang shan gan qi qi ,tong ku wei zhi qing 。jin dan hu zan kai ,dou you ji shen qing 。
    dong hai you yong fu ,he can su zi qing 。xue jian yue chu zi ,chao ran re liu xing 。
    sun qu bao fu chou ,mo si bu gu sheng 。bai ren yao su xue ,cang tian gan jing cheng 。
    shi bu liang jue yue ,san hu yi jiao bing 。zhan shou diao guo men ,cu ta wu cang hang 。
    hua ci kang li fen ,can ran da yi ming 。bei hai li shi jun ,fei zhang zou tian ting 。
    she zui jing feng su ,liu fang bo cang ying 。ming zai lie nv ji ,zhu bo yi guang rong 。
    chun yu mian zhao yu ,han zhu wei ti ying 。jin qie yi zhao ge ,tuo fu yu yan xing 。
    shi zi re bu xiao ,bu ru yi nv ying 。yu rang zhan kong yi ,you xin jing mo cheng 。
    yao li sha qing ji ,zhuang fu suo su qing 。qi zi yi he gu ,fen zhi mai xu sheng 。
    qi ru dong hai fu ,shi li du yang ming 。

    【zhu shi 】:

    ming :

    ①ming zi ;ming chen 。《meng zi ·jin xin xia 》:“hui ming bu hui xing ,xing suo tong ye ,ming suo du ye 。”(hui :bi hui 。)②qu ming ;ming ming 。《zhan guo ce ·wei ce san 》:“song ren you xue zhe ,san nian fan er ming ji mu 。”③ming hao ;ming fen 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“wei qi yu ming bu ke yi jia ren 。”《lun yu ·zi lu 》:“ming bu zheng ze yan bu shun 。”④ming sheng ;sheng yu 。zhuo er kan 《ming wei min shi xu 》:“si shi zhe ming chui qing shi ,gu mo lun yi 。”(si shi :xiao zhong guo shi er si 。chui :liu chuan 。gu :ben lai 。mo lun :bu yong shui 。)⑤zhe chen ;wen ming 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“wu bai nian bi you wang zhe xing ,ji jian bi you ming shi zhe 。”liu you 《shu fen 》:“《chu shi 》yi biao zhen ming shi ,qian zai shei kan bai zhong jian ?”(《chu shi 》:zhi zhu ge liang de 《chu shi biao 》。bai zhong jian :ke yi xiang di bing lun 。)⑥gu dai ming jia de jian chen 。ming jia yi zheng ming bian yi wei zhu ,zhan guo bai jia zhi yi 。⑦shui chu ;chen shu 。lin si huan 《kou ji 》:“ren you bai kou ,kou you bai she ,bu neng ming chu yi chu ye 。”⑧zhan you 。《lun heng ·gu xiang 》:“bu ming yi qian 。”⑨da de ;chong yao de 。《zhuang zi ·tian xia 》:“ming shan san bai ,zhi chuan san qian ,xiao zhe mo shu 。”⑩wen zi 。《yi li ·pin li 》:“bai ming yi shang shu yu ce 。”

    zai :

    ①cun zai ;zai shi 。《lun yu ·li ren 》:“fu mu zai ,bu yuan you ,you bi you fang 。”fan zhen 《shen mie lun 》:“qi rong xing wang er shen zai 。”②biao shi ren huo shi wu de wei zhi huo zhuang tai 。zhang hua 《qing shi 》:“chu huan he (kài)ye cu ,zai qi yuan xiao chang ”。(he :tan 。)③chu ;chu suo 。tao qian 《yin jiu 》zhi er :“cui rong mo ding zai ,bi ci gong geng zhi 。”④zai yu ;qu jue yu 。《xun zi ·quan xue 》:“nu ma shi jia ,gong zai bu she 。”⑤wen hou ;wei wen 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“gua ren yan xu zai wai ,er san zi shi gua ren chao xi wen wei guo zhi yan ,wu zi du bu zai gua ren 。”(gua ren :wei suo gong zi chen 。yan xu :jiu zao you huan 。wu zi :zhi wei da fu da shu wen zi 。)⑥guan cha ;shen cha 。《shang shu ·shun dian 》:“zai xuan ji yu heng ,yi ji qi zheng 。”(xuan ji yu heng :yu shi de tian ti guan ce yi qi 。qi zheng :ri 、yue he jin mu shui huo tu wu xing 。)⑦jie ci 。yin jin shi qing fa sheng de shi jian 、de dian 、qing xing 、fan wei deng 。liu zong yuan 《tian jia 》shi :“ying xin zai ci sui 。”《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“jiang jun qin cao yi zai jin ri 。”(jiang jun :zhi sun quan 。cao :cao cao 。)⑧he “suo ”lian yong ,biao shi jiang diao ,ji xia duo lian “bu ”deng 。⑨zhong jie 。《shang shu ·lv xing 》:“fei tian bu zhong ,wei ren zai ming 。”⑩tong “cai ”。jin jin 。《han shu ·gu yi chuan 》:“chang sha nai zai er mo wu qian hu er 。”

    lie :

    ①fen jie ;ge lie ;fen ge 。hou zuo “lie ”。《guan zi ·wu fu 》:“bo dai li ,da mei (mèi)lie 。”(li :ge 。)《xun zi ·ai gong wen 》:“dong ye bi zhi ma yi ,liang can lie 。”②hang lie ;dui lie 。《xun zi ·yi bing 》:“ju ze cheng cu ,san ze cheng lie 。”you wei ci 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“xiang ru mei chao shi ,chang chen bing ,bu yu yu lian po zheng lie 。”③chen lie ;pai lie 。《lv shi chun qiu ·xiao hang 》:“shu wu se ,shi wu cai ,lie wen zhang ,yang mu zhi dao ye 。”④lei bie ;fan wei 。han yu 《da lv yi shan ren shu 》:“bu dang zai di zi zhi lie 。”《shi ji ·li si lie chuan 》:“bu ran ,si zhi gong ju yu zhou 、shao lie yi 。”⑤an pai dao mou lei zhi zhong 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi meng chang jun lie ci er ren yu bin ke 。”⑥zhong ;zhu 。mei yao chen 《song jing xi zhuai yun li xing bu 》:“lie fan huan wang dou 。”(fan :fan guo 。)ju yang 《shang shu wu wang 》:“lie jun bu xiang qin ,mo shi bu xiang jiu ye 。”⑦tong “lie ”。1.wei zheng yi er si nan de 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“tan fu xun cai xi ,lie shi xun ming 。”2.meng lie ;jiang lie 。《han shu ·wang mang chuan shang 》:“lie feng lei yu bu mi 。”

    lie nv :

    ①lie nv 。《zhan guo ce ·han 》:“ji zi yi ~~ye 。”②zhi zhong fu nv 。《hou han shu ·liang huang hou ji 》:“chang yi ~~tu hua zhi yu zuo you 。”

    nv :

    (yi )①nv xing 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“yi nv bu zhi ,huo shou zhi han 。”②shao nv 。《shi jing ·zhou na ·guan ju 》:“yao tiao shu nv ,jun zi hao qiu 。”③nv er 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“sui ling tian xia fu mu xin ,bu chong sheng nan chong sheng nv 。”(nan :er zi 。)④xiao 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“yi (yī)bi nv sang 。”(yi :cai zhai 。)liu yu xi 《dan tou cheng 》:“huai shui dong bian jiu shi yue ,ye shen hai guo nv qiang lai 。”⑤xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。you te zhi zhi nv xing 。tang yan qian 《ye bo dong xi you huai 》:“jiu xing tui peng zuo ,qi liang wang nv niu 。”(niu :qian niu xing 。)(er )rǔ dai ci 。biao shi di er ren chen ,xiang dang yu “ni ”huo “ni men ”。hou zuo “ru ”。《xun zi ·yi bing 》:“jin nv bu qiu zhi yu ben ,er suo zhi yu mo ,ci shi zhi suo yi luan ye 。” (san )nǜ jiang nv er jia ren 。《zuo chuan ·huan gong shi yi nian 》:“song yong shi nv yu zheng zhuang gong 。”

    ji :

    ①ji zai gong fu 、ren shi ji hu kou deng de ce ji 。《zhou li ·xia guan ·da si ma 》:“nai yi jiu ji (jī)zhi ji ,shi bang guo zhi zheng zhi 。”(ji :guo dou zhou wei de ou 。)②ming ji ,biao ming xing ming 、nian ling 、shen fen deng 。chen meng lei 《dong hang kou zhan 》:“ji xiao ji ming gui cu wu ,hun xiao ping meng fan jia yuan 。”(xiao :xiao chu ,ge qu 。)③shu ce 。《shi ji · bai yi lie chuan 》:“fu xue zhe zai ji ji bo ,you kao xin yu liu yi 。”④deng ji ;ji lu 。《shi ji · xiang yu ben ji 》:“ji li min ,feng fu ku ,er dai jiang jun 。”⑤ji guan 。han yu 《da cui li zhi 》:“jiu ji zai dong bu ,mao wu zhi ji li 。”⑥tong “ji ”(jiè)。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“ji yi shu fu lao wei ci ,er ji jie nan zhi ,yi feng tian zi 。”(feng :tong “feng ”。)⑦fu shui 。《guan zi ·guo xu 》:“zu ji zhe ,suo yi jiang qiu ye 。”⑧tian zi dao te ding de tian mu zhong qin zi geng zuo ,biao shi gu li nong geng 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“xuan wang ji wei ,bu ji qian mu 。”[ji mei ]deng ji cai chan ,yu yi mei shou 。《san guo zhi ·wei zhi ·wang xiu chuan 》:“tai zu po ye ,ji mei shen pei deng jia cai wu zi yi mo shu 。”

    zhu :

    ①zhu zi 。《shi jing ·wei feng ·qi ao (yù)》:“zhan bi qi ao ,lu zhu qing qing 。”(zhan :shi 。qi :shui ming 。ao :wei yu 。)liu yi qing 《shi shui xin yu ·ren dan 》:“qi ren chang ji yu zhu lin zhi xia 。”②gu dai ba yin zhi yi ,xiao di zhi lei de zhu zhi le qi 。③zhu jian ,gu dai yong lai xie zi de zhu pian 。《yan tie lun ·li yi 》:“bao ku zhu ,shou kong yan 。”

    zhu bo :

    zhu jian he bai juan ,dai zhi shi ce 。《wu yue chun qiu ·gou jian fa wu wai chuan 》:“sheng ke tuo yu xian guan ,ming ke liu yu ~~。”

    bo :

    ①si zhi pin de zong chen 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“nai dan shu bo yue :‘chen sheng wang 。’”(dan shu :yong gong se xie 。)②bi bo 。wang dang 《tang yu lin 》juan yi :“xuan zong chang chu nei fu qian bo ,jian bao sheng si 。”

    yi :

    ①ting zhi 。《xun zi ·quan xue 》:“xue bu ke yi yi 。”②wan bi 。《zhan guo ce ·ji ce er 》:“yan wei yi ,ji rang you zhi 。”(rang :ze bei 。)③ba mian 。《lun yu ·gong ye chang 》:“(zi wen )san yi zhi ,mo yun (yùn)se 。”(yun :yuan hen 。)④ji zhi ;bing chu 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“ke yi yi da feng 。”(da feng :ma feng bing 。)⑤fu ci 。1. yi jing 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“fu su yi si 。”2.sui hou ;xuan ji 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“fei yi wei hou ,yi you sha zhi 。”3. tai ;guo fen 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“hao (hào)tian yi wei 。”(hao tian :tian 。)⑥tong “yi ”。jie ci 。he fang wei ci “lai ”、“shang ”、“xia ”、“dong ”、“xi ”deng jie ge ,biao shi dui shi jian 、fan wei de xian zhi 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“zi cheng xiang yong yi xia jie jian 。”⑦yu qi ci 。yong fa tong “yi ”。yong yu gou mo ,biao shi que ding yu qi 。《lao zi 》di er zhang :“tian xia jie zhi mei zhi wei mei ,si e yi 。”(si e yi :jiu xian chu chou e le 。)

    guang :

    ①guang liang ;guang hui 。《mo zi ·shang xian zhong 》:“re ri zhi guang ,re yue zhi ming 。”li bai 《jing ye sai 》:“chuang qian ming yue guang ,yi shi de shang shuang 。”②ming liang ;guang ming 。《chu ci ·jiu zhang ·she jiang 》:“yu tian de xi tong shou ,yu ri yue xi ji guang 。”③guang cai ;feng cai 。《zhuang zi ·dao zhi 》:“shen chang ba che er cun ,mian mu you guang 。”ye zhi hua mei 。《shi jing ·da ya ·han yi 》:“bai liang peng peng ,ba luan qiang qiang ,bu xian ji guang 。”④guang rong ;rong yao 。《han shu ·li le zhi 》:“xia min zhi le ,zi sun bao guang 。”si ma qian 《bao ren an shu 》:“qu zun guan hou lu ,yi wei zong zu jiao you guang chong 。”⑤shi guang ;guang yin 。li bai 《qian you yi zun jiu hang er shou 》zhi yi :“qing xuan tao li neng ji he ?liu guang qi ren hu cuo tuo 。”(qing xuan :guan yuan zuo de you qing chou zhang bi de che 。)⑥jing wu ;jing se 。xin qi ji 《na xiang zi · deng jing kou bei gu ting you huai 》:“he chu wang shen zhou ,man yan feng guang bei gu lou 。”⑦fa yang guang da 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“cheng yi kai zhang sheng ting ,yi guang xian di wei de 。”⑧guang hua 。han yu 《jin xue jie 》:“pa luo ti jue (jué),gua gou mo guang 。”(jue :tiao chu ,ti chu 。)⑨zhi li le wen wu 。《zhou yi ·guan 》:“guan guo zhi guang ,li yong bin yu wang 。”

    guang rong :

    guang yao ,rong yao 。li bai 《dong hai you yong fu 》:“ming zai lie nv ji ,zhu bo ji ~~。”

    rong :

    ①cao mu ji gu wu kai de hua 。《gu shi shi jiu shou 》zhi ba :“pan tiao she ji rong 。”②cao mu kai hua 。《lv shi chun qiu ·zhong xia 》:“ban xia sheng ,mu jin rong 。”③cao mu mao cheng 、fan cheng 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“mu xin xin yi xiang rong 。”(xin xin :cao mu mao cheng 。)④guang rong ;rong yao 。yu “ru ”xiang dui 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“ding hu nei wai zhi fen ,bian hu rong ru zhi jing 。”⑤rong hua ;fu gui 。liu yan 《er yan 》:“jun zi zhi yu ze tian xia ,xiao ren zhi yu rong ji shen 。”⑥wu yan liang duan qiao qi de bu fen 。《yi li ·shi guan li 》:“su xing ,she xi zhi yu dong rong 。”[rong wei ]zhong yi zhi ren ti de ying yang 、xie qi deng 。《su wen ·shang ye lao li lun 》:“jin jing huai shen qu ,rong wei bu ke fu shou 。”