• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 幽期諒未偶,勝境徒自尋。

    “幽期諒未偶,勝境徒自尋。”詩句出處:《晚冬廢溪東寺懷李司直縱》;是唐朝詩人皎然的作品。

    廢溪無人跡,益見離思深。歸來始昨日,恍惚驚歲陰。
    清想屬遙夜,圓景當空林。宿昔月未改,何如故人心。
    遊從間芳趾,搖落棲寒岑。眇眇湖上別,含情初至今。
    道流安寂寞,世路倦嶇嶔。此意欲誰見,懷賢獨難任。
    徽聲反冥默,夕籟何哀吟。禪念破離夢,吾師誡援琴。
    耿耿已及旦,曷由開此襟。幽期諒未偶,勝境徒自尋。
    安得西歸雲,因之傳素音。

    【註釋】:

    幽:

    (一)①昏暗;深暗。《詩經·小雅·伐木》:“出自幽谷,遷於喬木。”(遷:遷移。喬:高。)②隱晦;深奧。《荀子·正論》:“上周密,則下疑玄矣;上幽險,則下漸詐矣。”劉義慶《世說新語·言語》:“研求幽邃。”(邃:精深。)③深沉;沉靜。《史記·屈原賈生列傳》:“故憂愁幽思而作《離騷》。”④隱藏的;不公開的。曾覿《海野詞·信傳玉女》:“幽期密約,暗想淺顰輕笑,良時莫負,玉山傾倒。”(玉山:喻品德容儀。)⑤囚拘;監禁。司馬遷《報任安書》:“身幽囹圄之中。”⑥幽雅;幽靜。王羲之《蘭亭集序》:“是足以暢敘幽情。”王籍《入若耶溪》:“蟬噪林愈靜,鳥鳴山更幽。”⑦舊指陰間。宋玉《招魂》:“魂兮歸來,君無下此幽都些。”(些:語氣詞。)⑧古州名。在今河北北部遼寧南部一帶。[幽默]幽靜無聲。《楚辭·九章·懷沙》:“眴(shùn)兮杳杳,孔靜幽默。”(眴:同“瞬”。目轉動。孔:甚。) (二)yǒu黑色。《詩經·小雅·隰桑》:“其葉有幽。”

    幽期:

    ①幽隱的期約。杜甫《大雲寺贊公房》:“洞門盡徐步,深院果~~。”②男女的私約。《西廂記》本一折四:“早成就瞭~~密約。”

    期:

    (一)①約會。《詩經·鄘風·桑中》:“期我乎桑中。”又約定。《谷梁傳·隱公八年》:“不期而會曰遇。”②預定的時日;期限。《史記 · 陳涉世傢》:“失期,法皆斬。”③限量;限度。《詩經·小雅·南山有臺》:“樂隻君子,萬壽無期。”(隻:語氣詞。)④期望;要求。《韓非子·五蠹》:“不期修古,不法常可。”⑤必;必定。《左傳·哀公十六年》:“期死,非勇也。” (二)jī 同“朞”。一周年、一整月或一晝夜。《左傳·襄公九年》:“行之期年,國乃有節。”(節:節餘。)

    諒:

    ①誠信。《論語·季氏》:“友直,友諒,友多聞。”屈原《離騷》:“惟此黨人之不良兮。”②相信。馬中錫《中山狼傳》:“我亦自諒,可得帷席之蔽如馬狗也。”③固執;不變通。《論語·憲問》:“豈若匹夫匹婦之為諒也!”《論語·衛靈公》:“君子貞而不諒。”④體諒;諒解。歐陽修《與刁景純學士書》:“未必諒某此心也。”⑤料想。《戰城南》:“野死諒不葬。”⑥誠然,的確。班昭《東征賦》:“諒不登巢而椓蠡(luó)兮。”(椓:傷害。蠡:通“螺”。蚌屬。)

    未:

    ①十二地支之一。《春秋·莊公二十四年》:“六月辛未,朔,日有食之。”②十二時辰之一,即午後一時至三時。③十二生肖屬羊。④副詞。1.表示否定。a.相當於“不”。《詩經·周頌·小毖》:“未堪傢多難。”b.相當於“沒有”、“不曾”。《詩經 · 召南·草蟲》:“未見君子,我心傷悲。”2. 用在句尾,表示疑問。相當於“否”。《後漢書·劉表傳》:“言出子口而入吾耳,可以言未?”

    偶:

    ①偶像;木偶。《戰國策·齊策三》:“有土偶人與桃梗相與語。”②伴侶;配偶。《北史·劉延明傳》:“妙選良偶。”③雙數;成雙。與“奇(jī)”相對。劉勰《文心雕龍·麗辭》:“奇偶適變。”④相對。白行簡《李娃傳》:“娃常偶坐,宵分乃寐(mèi)。”(宵分:半夜。寐:睡。)⑤間或;偶然。指不是經常或必然發生的。劉孝綽《酬陸長史倕》:“時過馬鳴院,偶憩(qì)鹿園閣。”

    勝:

    ①(舊讀shēng)能承擔;經得起。《韓非子·揚權》:“枝大本小,將不勝春風。”(本:莖幹。)②(舊讀shēng)盡;完。《孟子·梁惠王上》:“不違農時,谷不可勝食也。”③戰勝。跟“負”、“敗”相對。《詩經·周頌·武》:“嗣武受之,勝殷遏劉。”(嗣武:指周武王。遏劉:制止屠殺。)④勝過;超過。《論語·雍也》:“質勝文則野。”⑤克制:制服。《鹽鐵論·周秦》:“臧文仲治魯,勝其盜而自矜。”(矜:誇耀。)⑥優美的;美好的。范仲淹《嶽陽樓記》:“予觀夫巴陵勝狀,在洞庭一湖。”⑦勝地或勝景。柳宗元《永州崔中丞萬石亭記》:“見怪石特出,度其下必有殊勝。”⑧優良。王勃《滕王閣序》:“勝友如雲。”

    境:

    ①疆界;邊界。《孟子·梁惠王下》:“臣始至於境,問國之大禁,然後敢入。”《商君書·農戰》:“今境內之民,皆曰農戰可避,而官爵可得也。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“臣嘗從大王與燕王會境上。”②地域;處所。陶淵明《桃花源記》:“率妻子邑人來此絕境,不復出焉。”③環境;境況。柳宗元《小石潭記》:“以其境過清,不可久居,乃記之而去。”《宋史·舒璘傳》:“敝床疏席,總是佳趣;櫛(zhì)風沐雨,反為美境。”(敝:破。疏:粗。櫛:梳頭。)④境域;疆域。《後漢書·西羌傳》:“武帝征伐四夷,開地廣境。”⑤佛教指成為心意對象的世界。

    徒:

    ①步行。袁宏道《滿井遊記》:“風力雖尚勁,然徒步則汗出浹背。”《周易·賁》:“舍車而徒。”②步兵。《書·武成》:“前徒倒戈。”(前:前面。)③服勞役的犯人。《管子·輕重乙》:“今發徒隸而作之。”④服徭役的百姓。《新唐書·閻立德傳》:“領徒四萬治京城。”⑤弟子;門徒。《孟子·離婁下》:“予未得為孔子徒也。”⑥同夥;同一類人。韓愈《師說》:“郯子之徒,其賢不及孔子。”⑦泛指某一類人(多指壞人)。白居易《紫藤》:“先柔後為害,有似諛佞徒。”⑧罪刑之一。即徒刑(使服勞役)。《新唐書·刑法志》:“用刑有五……三曰徒。”⑨空;一無所有。《爾雅 · 釋訓》:“暴虎,徒搏也。”⑩副詞。1.徒然;白白地。《清稗類鈔·馮婉貞》:“徒糜彈藥,無益吾事。”陸機《文賦》:“言徒靡而弗華。”(靡:美。華:光彩。)2. 隻;僅僅。《史記·孫子吳起列傳》:“王徒好其言,不能用其實。”

    自:

    ①自己。《詩經·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②親自。宋濂《送東陽馬生序》:“每假借於藏書之傢,手自筆錄,計日以還。”《史記·蕭相國世傢》:“高祖自將。”③自然。《史記·李將軍列傳》:“諺曰:‘桃李無言,下自成蹊。’”(蹊:小徑;小路。)④介詞。1.從。《孟子·滕文公上》:“有為神農之言者許行,自楚之滕。”(神農:傳說為古代造耒耜、興農業的帝王。許行:當時的農學傢。)《論語·學而》:“有朋自遠方來。”2. 由於。《史記·屈原賈生列傳》:“屈平之作《離騷》,蓋自怨生也。”《漢書·灌夫傳》:“侯自我得之,自我捐之,無所恨。”⑤連詞。表示假設。可譯為假如。《左傳·成公十六年》:“唯聖人能內外無患,自非聖人,外寧必有內憂。”⑥連詞。表示假設的讓步。可譯為即使。《漢書·高祖紀下》:“高祖不修文學,而性明達,好謀能聽,自監門戍卒,見之如舊。”又《杜周傳》:“自京師不曉,況於遠方?”

    尋:

    ①[量]古代長度單位。八尺為一尋。劉禹錫《西塞山懷古》:“千~鐵鎖沉江底,一片降幡出石頭。”②[動]尋找。陶淵明《桃花源記》:“太守即遣人隨其往,~向所志。”③[動]重溫。《公羊傳·成公三年》:“聘而言盟者,~舊盟也。”④[動]用,使用。劉向《說苑·敬慎》:“青青不伐,將~斧柯。”⑤[副]不久。李密《陳情表》:“詔書特下,拜臣郎中;~蒙國恩,除臣洗馬。”⑥[尋常] 1.[量]長度單位。八尺為尋,兩尋為常。“尋常”指不長,或不寬。《韓非子·五蠹》:“佈帛~~,庸人不釋。”2. [形]普通,一般。劉禹錫《烏衣巷》:“舊時王謝堂前燕,飛入~~百姓傢。”


  • 幽期谅未偶,胜境徒自寻。

    “幽期谅未偶,胜境徒自寻。”诗句出处:《晚冬废溪东寺怀李司直纵》;是唐朝诗人皎然的作品。

    废溪无人迹,益见离思深。归来始昨日,恍惚惊岁阴。
    清想属遥夜,圆景当空林。宿昔月未改,何如故人心。
    游从间芳趾,摇落栖寒岑。眇眇湖上别,含情初至今。
    道流安寂寞,世路倦岖嶔。此意欲谁见,怀贤独难任。
    徽声反冥默,夕籁何哀吟。禅念破离梦,吾师诫援琴。
    耿耿已及旦,曷由开此襟。幽期谅未偶,胜境徒自寻。
    安得西归云,因之传素音。

    【注释】:

    幽:

    (一)①昏暗;深暗。《诗经·小雅·伐木》:“出自幽谷,迁于乔木。”(迁:迁移。乔:高。)②隐晦;深奥。《荀子·正论》:“上周密,则下疑玄矣;上幽险,则下渐诈矣。”刘义庆《世说新语·言语》:“研求幽邃。”(邃:精深。)③深沉;沉静。《史记·屈原贾生列传》:“故忧愁幽思而作《离骚》。”④隐藏的;不公开的。曾觌《海野词·信传玉女》:“幽期密约,暗想浅颦轻笑,良时莫负,玉山倾倒。”(玉山:喻品德容仪。)⑤囚拘;监禁。司马迁《报任安书》:“身幽囹圄之中。”⑥幽雅;幽静。王羲之《兰亭集序》:“是足以畅叙幽情。”王籍《入若耶溪》:“蝉噪林愈静,鸟鸣山更幽。”⑦旧指阴间。宋玉《招魂》:“魂兮归来,君无下此幽都些。”(些:语气词。)⑧古州名。在今河北北部辽宁南部一带。[幽默]幽静无声。《楚辞·九章·怀沙》:“眴(shùn)兮杳杳,孔静幽默。”(眴:同“瞬”。目转动。孔:甚。) (二)yǒu黑色。《诗经·小雅·隰桑》:“其叶有幽。”

    幽期:

    ①幽隐的期约。杜甫《大云寺赞公房》:“洞门尽徐步,深院果~~。”②男女的私约。《西厢记》本一折四:“早成就了~~密约。”

    期:

    (一)①约会。《诗经·鄘风·桑中》:“期我乎桑中。”又约定。《谷梁传·隐公八年》:“不期而会曰遇。”②预定的时日;期限。《史记 · 陈涉世家》:“失期,法皆斩。”③限量;限度。《诗经·小雅·南山有台》:“乐只君子,万寿无期。”(只:语气词。)④期望;要求。《韩非子·五蠹》:“不期修古,不法常可。”⑤必;必定。《左传·哀公十六年》:“期死,非勇也。” (二)jī 同“朞”。一周年、一整月或一昼夜。《左传·襄公九年》:“行之期年,国乃有节。”(节:节余。)

    谅:

    ①诚信。《论语·季氏》:“友直,友谅,友多闻。”屈原《离骚》:“惟此党人之不良兮。”②相信。马中锡《中山狼传》:“我亦自谅,可得帷席之蔽如马狗也。”③固执;不变通。《论语·宪问》:“岂若匹夫匹妇之为谅也!”《论语·卫灵公》:“君子贞而不谅。”④体谅;谅解。欧阳修《与刁景纯学士书》:“未必谅某此心也。”⑤料想。《战城南》:“野死谅不葬。”⑥诚然,的确。班昭《东征赋》:“谅不登巢而椓蠡(luó)兮。”(椓:伤害。蠡:通“螺”。蚌属。)

    未:

    ①十二地支之一。《春秋·庄公二十四年》:“六月辛未,朔,日有食之。”②十二时辰之一,即午后一时至三时。③十二生肖属羊。④副词。1.表示否定。a.相当于“不”。《诗经·周颂·小毖》:“未堪家多难。”b.相当于“没有”、“不曾”。《诗经 · 召南·草虫》:“未见君子,我心伤悲。”2. 用在句尾,表示疑问。相当于“否”。《后汉书·刘表传》:“言出子口而入吾耳,可以言未?”

    偶:

    ①偶像;木偶。《战国策·齐策三》:“有土偶人与桃梗相与语。”②伴侣;配偶。《北史·刘延明传》:“妙选良偶。”③双数;成双。与“奇(jī)”相对。刘勰《文心雕龙·丽辞》:“奇偶适变。”④相对。白行简《李娃传》:“娃常偶坐,宵分乃寐(mèi)。”(宵分:半夜。寐:睡。)⑤间或;偶然。指不是经常或必然发生的。刘孝绰《酬陆长史倕》:“时过马鸣院,偶憩(qì)鹿园阁。”

    胜:

    ①(旧读shēng)能承担;经得起。《韩非子·扬权》:“枝大本小,将不胜春风。”(本:茎干。)②(旧读shēng)尽;完。《孟子·梁惠王上》:“不违农时,谷不可胜食也。”③战胜。跟“负”、“败”相对。《诗经·周颂·武》:“嗣武受之,胜殷遏刘。”(嗣武:指周武王。遏刘:制止屠杀。)④胜过;超过。《论语·雍也》:“质胜文则野。”⑤克制:制服。《盐铁论·周秦》:“臧文仲治鲁,胜其盗而自矜。”(矜:夸耀。)⑥优美的;美好的。范仲淹《岳阳楼记》:“予观夫巴陵胜状,在洞庭一湖。”⑦胜地或胜景。柳宗元《永州崔中丞万石亭记》:“见怪石特出,度其下必有殊胜。”⑧优良。王勃《滕王阁序》:“胜友如云。”

    境:

    ①疆界;边界。《孟子·梁惠王下》:“臣始至于境,问国之大禁,然后敢入。”《商君书·农战》:“今境内之民,皆曰农战可避,而官爵可得也。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“臣尝从大王与燕王会境上。”②地域;处所。陶渊明《桃花源记》:“率妻子邑人来此绝境,不复出焉。”③环境;境况。柳宗元《小石潭记》:“以其境过清,不可久居,乃记之而去。”《宋史·舒璘传》:“敝床疏席,总是佳趣;栉(zhì)风沐雨,反为美境。”(敝:破。疏:粗。栉:梳头。)④境域;疆域。《后汉书·西羌传》:“武帝征伐四夷,开地广境。”⑤佛教指成为心意对象的世界。

    徒:

    ①步行。袁宏道《满井游记》:“风力虽尚劲,然徒步则汗出浃背。”《周易·贲》:“舍车而徒。”②步兵。《书·武成》:“前徒倒戈。”(前:前面。)③服劳役的犯人。《管子·轻重乙》:“今发徒隶而作之。”④服徭役的百姓。《新唐书·阎立德传》:“领徒四万治京城。”⑤弟子;门徒。《孟子·离娄下》:“予未得为孔子徒也。”⑥同伙;同一类人。韩愈《师说》:“郯子之徒,其贤不及孔子。”⑦泛指某一类人(多指坏人)。白居易《紫藤》:“先柔后为害,有似谀佞徒。”⑧罪刑之一。即徒刑(使服劳役)。《新唐书·刑法志》:“用刑有五……三曰徒。”⑨空;一无所有。《尔雅 · 释训》:“暴虎,徒搏也。”⑩副词。1.徒然;白白地。《清稗类钞·冯婉贞》:“徒糜弹药,无益吾事。”陆机《文赋》:“言徒靡而弗华。”(靡:美。华:光彩。)2. 只;仅仅。《史记·孙子吴起列传》:“王徒好其言,不能用其实。”

    自:

    ①自己。《诗经·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②亲自。宋濂《送东阳马生序》:“每假借于藏书之家,手自笔录,计日以还。”《史记·萧相国世家》:“高祖自将。”③自然。《史记·李将军列传》:“谚曰:‘桃李无言,下自成蹊。’”(蹊:小径;小路。)④介词。1.从。《孟子·滕文公上》:“有为神农之言者许行,自楚之滕。”(神农:传说为古代造耒耜、兴农业的帝王。许行:当时的农学家。)《论语·学而》:“有朋自远方来。”2. 由于。《史记·屈原贾生列传》:“屈平之作《离骚》,盖自怨生也。”《汉书·灌夫传》:“侯自我得之,自我捐之,无所恨。”⑤连词。表示假设。可译为假如。《左传·成公十六年》:“唯圣人能内外无患,自非圣人,外宁必有内忧。”⑥连词。表示假设的让步。可译为即使。《汉书·高祖纪下》:“高祖不修文学,而性明达,好谋能听,自监门戍卒,见之如旧。”又《杜周传》:“自京师不晓,况于远方?”

    寻:

    ①[量]古代长度单位。八尺为一寻。刘禹锡《西塞山怀古》:“千~铁锁沉江底,一片降幡出石头。”②[动]寻找。陶渊明《桃花源记》:“太守即遣人随其往,~向所志。”③[动]重温。《公羊传·成公三年》:“聘而言盟者,~旧盟也。”④[动]用,使用。刘向《说苑·敬慎》:“青青不伐,将~斧柯。”⑤[副]不久。李密《陈情表》:“诏书特下,拜臣郎中;~蒙国恩,除臣洗马。”⑥[寻常] 1.[量]长度单位。八尺为寻,两寻为常。“寻常”指不长,或不宽。《韩非子·五蠹》:“布帛~~,庸人不释。”2. [形]普通,一般。刘禹锡《乌衣巷》:“旧时王谢堂前燕,飞入~~百姓家。”


  • you ji liang wei ou ,sheng jing tu zi xun 。

    “you ji liang wei ou ,sheng jing tu zi xun 。”shi gou chu chu :《wan dong fei xi dong si huai li si zhi zong 》;shi tang chao shi ren jiao ran de zuo pin 。

    fei xi mo ren ji ,yi jian li sai shen 。gui lai shi zuo ri ,huang hu jing sui yin 。
    qing xiang shu yao ye ,yuan jing dang kong lin 。su xi yue wei gai ,he ru gu ren xin 。
    you cong jian fang zhi ,yao la qi han cen 。miao miao hu shang bie ,han qing chu zhi jin 。
    dao liu an ji mo ,shi lu juan qu qin 。ci yi yu shei jian ,huai xian du nan ren 。
    hui sheng fan ming mo ,xi lai he ai yin 。chan nian po li meng ,wu shi jie yuan qin 。
    geng geng yi ji dan ,he you kai ci jin 。you ji liang wei ou ,sheng jing tu zi xun 。
    an de xi gui yun ,yin zhi chuan su yin 。

    【zhu shi 】:

    you :

    (yi )①hun an ;shen an 。《shi jing ·xiao ya ·fa mu 》:“chu zi you gu ,qian yu qiao mu 。”(qian :qian yi 。qiao :gao 。)②yin hui ;shen ao 。《xun zi ·zheng lun 》:“shang zhou mi ,ze xia yi xuan yi ;shang you xian ,ze xia jian zha yi 。”liu yi qing 《shi shui xin yu ·yan yu 》:“yan qiu you sui 。”(sui :jing shen 。)③shen chen ;chen jing 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“gu you chou you sai er zuo 《li sao 》。”④yin cang de ;bu gong kai de 。ceng di 《hai ye ci ·xin chuan yu nv 》:“you ji mi yao ,an xiang jian pin qing xiao ,liang shi mo fu ,yu shan qing dao 。”(yu shan :yu pin de rong yi 。)⑤qiu ju ;jian jin 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“shen you ling yu zhi zhong 。”⑥you ya ;you jing 。wang xi zhi 《lan ting ji xu 》:“shi zu yi chang xu you qing 。”wang ji 《ru re ye xi 》:“chan zao lin yu jing ,diao ming shan geng you 。”⑦jiu zhi yin jian 。song yu 《qiao hun 》:“hun xi gui lai ,jun mo xia ci you dou xie 。”(xie :yu qi ci 。)⑧gu zhou ming 。zai jin he bei bei bu liao ning na bu yi dai 。[you mo ]you jing mo sheng 。《chu ci ·jiu zhang ·huai sha 》:“shun (shùn)xi yao yao ,kong jing you mo 。”(shun :tong “shun ”。mu zhuai dong 。kong :shen 。) (er )yǒuhei se 。《shi jing ·xiao ya ·xi sang 》:“ji xie you you 。”

    you ji :

    ①you yin de ji yao 。du fu 《da yun si zan gong fang 》:“dong men jin xu bu ,shen yuan guo ~~。”②nan nv de si yao 。《xi xiang ji 》ben yi she si :“zao cheng jiu le ~~mi yao 。”

    ji :

    (yi )①yao hui 。《shi jing ·yong feng ·sang zhong 》:“ji wo hu sang zhong 。”you yao ding 。《gu liang chuan ·yin gong ba nian 》:“bu ji er hui yue yu 。”②yu ding de shi ri ;ji xian 。《shi ji · chen she shi jia 》:“shi ji ,fa jie zhan 。”③xian liang ;xian du 。《shi jing ·xiao ya ·na shan you tai 》:“le zhi jun zi ,mo shou mo ji 。”(zhi :yu qi ci 。)④ji wang ;yao qiu 。《han fei zi ·wu du 》:“bu ji xiu gu ,bu fa chang ke 。”⑤bi ;bi ding 。《zuo chuan ·ai gong shi liu nian 》:“ji si ,fei yong ye 。” (er )jī tong “qi ”。yi zhou nian 、yi zheng yue huo yi zhou ye 。《zuo chuan ·xiang gong jiu nian 》:“hang zhi ji nian ,guo nai you jie 。”(jie :jie yu 。)

    liang :

    ①cheng xin 。《lun yu ·ji shi 》:“you zhi ,you liang ,you duo wen 。”qu yuan 《li sao 》:“wei ci dang ren zhi bu liang xi 。”②xiang xin 。ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“wo yi zi liang ,ke de wei xi zhi bi ru ma gou ye 。”③gu zhi ;bu bian tong 。《lun yu ·xian wen 》:“qi re pi fu pi fu zhi wei liang ye !”《lun yu ·wei ling gong 》:“jun zi zhen er bu liang 。”④ti liang ;liang jie 。ou yang xiu 《yu diao jing chun xue shi shu 》:“wei bi liang mou ci xin ye 。”⑤liao xiang 。《zhan cheng na 》:“ye si liang bu zang 。”⑥cheng ran ,de que 。ban zhao 《dong zheng fu 》:“liang bu deng chao er zhuo li (luó)xi 。”(zhuo :shang hai 。li :tong “luo ”。bang shu 。)

    wei :

    ①shi er de zhi zhi yi 。《chun qiu ·zhuang gong er shi si nian 》:“liu yue xin wei ,shuo ,ri you shi zhi 。”②shi er shi chen zhi yi ,ji wu hou yi shi zhi san shi 。③shi er sheng xiao shu yang 。④fu ci 。1.biao shi fou ding 。a.xiang dang yu “bu ”。《shi jing ·zhou song ·xiao bi 》:“wei kan jia duo nan 。”b.xiang dang yu “mei you ”、“bu ceng ”。《shi jing · shao na ·cao chong 》:“wei jian jun zi ,wo xin shang bei 。”2. yong zai gou wei ,biao shi yi wen 。xiang dang yu “fou ”。《hou han shu ·liu biao chuan 》:“yan chu zi kou er ru wu er ,ke yi yan wei ?”

    ou :

    ①ou xiang ;mu ou 。《zhan guo ce ·ji ce san 》:“you tu ou ren yu tao geng xiang yu yu 。”②ban lv ;pei ou 。《bei shi ·liu yan ming chuan 》:“miao shua liang ou 。”③shuang shu ;cheng shuang 。yu “ji (jī)”xiang dui 。liu xie 《wen xin diao long ·li ci 》:“ji ou kuo bian 。”④xiang dui 。bai hang jian 《li wa chuan 》:“wa chang ou zuo ,xiao fen nai mei (mèi)。”(xiao fen :ban ye 。mei :shui 。)⑤jian huo ;ou ran 。zhi bu shi jing chang huo bi ran fa sheng de 。liu xiao chao 《chou liu chang shi chui 》:“shi guo ma ming yuan ,ou qi (qì)lu yuan ge 。”

    sheng :

    ①(jiu dou shēng)neng cheng dan ;jing de qi 。《han fei zi ·yang quan 》:“zhi da ben xiao ,jiang bu sheng chun feng 。”(ben :jing gan 。)②(jiu dou shēng)jin ;wan 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bu wei nong shi ,gu bu ke sheng shi ye 。”③zhan sheng 。gen “fu ”、“bai ”xiang dui 。《shi jing ·zhou song ·wu 》:“si wu shou zhi ,sheng yan e liu 。”(si wu :zhi zhou wu wang 。e liu :zhi zhi tu sha 。)④sheng guo ;chao guo 。《lun yu ·yong ye 》:“zhi sheng wen ze ye 。”⑤ke zhi :zhi fu 。《yan tie lun ·zhou qin 》:“zang wen zhong zhi lu ,sheng ji dao er zi jin 。”(jin :kua yao 。)⑥you mei de ;mei hao de 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu guan fu ba ling sheng zhuang ,zai dong ting yi hu 。”⑦sheng de huo sheng jing 。liu zong yuan 《yong zhou cui zhong cheng mo dan ting ji 》:“jian guai dan te chu ,du ji xia bi you shu sheng 。”⑧you liang 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“sheng you ru yun 。”

    jing :

    ①jiang jie ;bian jie 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“chen shi zhi yu jing ,wen guo zhi da jin ,ran hou gan ru 。”《shang jun shu ·nong zhan 》:“jin jing nei zhi min ,jie yue nong zhan ke bi ,er guan jue ke de ye 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“chen chang cong da wang yu yan wang hui jing shang 。”②de yu ;chu suo 。tao yuan ming 《tao hua yuan ji 》:“lv qi zi yi ren lai ci jue jing ,bu fu chu yan 。”③huan jing ;jing kuang 。liu zong yuan 《xiao dan tan ji 》:“yi ji jing guo qing ,bu ke jiu ju ,nai ji zhi er qu 。”《song shi ·shu lin chuan 》:“bi chuang shu xi ,zong shi jia qu ;zhi (zhì)feng mu yu ,fan wei mei jing 。”(bi :po 。shu :cu 。zhi :shu tou 。)④jing yu ;jiang yu 。《hou han shu ·xi qiang chuan 》:“wu di zheng fa si yi ,kai de an jing 。”⑤fo jiao zhi cheng wei xin yi dui xiang de shi jie 。

    tu :

    ①bu hang 。yuan hong dao 《man jing you ji 》:“feng li sui shang jin ,ran tu bu ze han chu jia bei 。”《zhou yi ·ben 》:“she che er tu 。”②bu bing 。《shu ·wu cheng 》:“qian tu dao ge 。”(qian :qian mian 。)③fu lao yi de fan ren 。《guan zi ·qing chong yi 》:“jin fa tu li er zuo zhi 。”④fu yao yi de bai xing 。《xin tang shu ·yan li de chuan 》:“ling tu si mo zhi jing cheng 。”⑤di zi ;men tu 。《meng zi ·li lou xia 》:“yu wei de wei kong zi tu ye 。”⑥tong huo ;tong yi lei ren 。han yu 《shi shui 》:“tan zi zhi tu ,ji xian bu ji kong zi 。”⑦fan zhi mou yi lei ren (duo zhi huai ren )。bai ju yi 《zi teng 》:“xian rou hou wei hai ,you shi yu ning tu 。”⑧zui xing zhi yi 。ji tu xing (shi fu lao yi )。《xin tang shu ·xing fa zhi 》:“yong xing you wu ……san yue tu 。”⑨kong ;yi mo suo you 。《er ya · shi xun 》:“bao hu ,tu bo ye 。”⑩fu ci 。1.tu ran ;bai bai de 。《qing bai lei chao ·feng wan zhen 》:“tu mei dan yao ,mo yi wu shi 。”liu ji 《wen fu 》:“yan tu mi er fu hua 。”(mi :mei 。hua :guang cai 。)2. zhi ;jin jin 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“wang tu hao ji yan ,bu neng yong ji shi 。”

    zi :

    ①zi ji 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“yong yan pei ming ,zi qiu duo fu 。”(yan :tong “yan ”。pei ming :ge hu tian ming 。)《lao zi 》:“zhi ren zhe zhi ,zi zhi zhe ming 。”②qin zi 。song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“mei jia jie yu cang shu zhi jia ,shou zi bi lu ,ji ri yi hai 。”《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“gao zu zi jiang 。”③zi ran 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“yan yue :‘tao li mo yan ,xia zi cheng qi 。’”(qi :xiao jing ;xiao lu 。)④jie ci 。1.cong 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“you wei shen nong zhi yan zhe hu hang ,zi chu zhi teng 。”(shen nong :chuan shui wei gu dai zao lei si 、xing nong ye de di wang 。hu hang :dang shi de nong xue jia 。)《lun yu ·xue er 》:“you peng zi yuan fang lai 。”2. you yu 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“qu ping zhi zuo 《li sao 》,gai zi yuan sheng ye 。”《han shu ·guan fu chuan 》:“hou zi wo de zhi ,zi wo juan zhi ,mo suo hen 。”⑤lian ci 。biao shi jia she 。ke yi wei jia ru 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“wei sheng ren neng nei wai mo huan ,zi fei sheng ren ,wai ning bi you nei you 。”⑥lian ci 。biao shi jia she de rang bu 。ke yi wei ji shi 。《han shu ·gao zu ji xia 》:“gao zu bu xiu wen xue ,er xing ming da ,hao mou neng ting ,zi jian men shu cu ,jian zhi ru jiu 。”you 《du zhou chuan 》:“zi jing shi bu xiao ,kuang yu yuan fang ?”

    xun :

    ①[liang ]gu dai chang du chan wei 。ba che wei yi xun 。liu yu xi 《xi sai shan huai gu 》:“qian ~tie suo chen jiang de ,yi pian jiang fan chu dan tou 。”②[dong ]xun zhao 。tao yuan ming 《tao hua yuan ji 》:“tai shou ji qian ren sui ji wang ,~xiang suo zhi 。”③[dong ]chong wen 。《gong yang chuan ·cheng gong san nian 》:“pin er yan meng zhe ,~jiu meng ye 。”④[dong ]yong ,shi yong 。liu xiang 《shui yuan ·jing shen 》:“qing qing bu fa ,jiang ~fu ke 。”⑤[fu ]bu jiu 。li mi 《chen qing biao 》:“zhao shu te xia ,bai chen lang zhong ;~meng guo en ,chu chen xi ma 。”⑥[xun chang ] 1.[liang ]chang du chan wei 。ba che wei xun ,liang xun wei chang 。“xun chang ”zhi bu chang ,huo bu kuan 。《han fei zi ·wu du 》:“bu bo ~~,yong ren bu shi 。”2. [xing ]pu tong ,yi ban 。liu yu xi 《wu yi hang 》:“jiu shi wang xie tang qian yan ,fei ru ~~bai xing jia 。”