• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 折翮翻飛隨轉蓬,聞弦墜虛下霜空。

    “折翮翻飛隨轉蓬,聞弦墜虛下霜空。”詩句出處:《單父東樓秋夜送族弟沈之秦》;是唐朝詩人李白的作品。

    爾從咸陽來,問我何勞苦。沐猴而冠不足言,
    身騎土牛滯東魯。沈弟欲行凝弟留,孤飛一雁秦雲秋。
    坐來黃葉落四五,北鬥已掛西城樓。絲桐感人弦亦絕,
    滿堂送君皆惜別。卷簾見月清興來,疑是山陰夜中雪。
    明日鬥酒別,惆悵清路塵。遙望長安日,不見長安人。
    長安宮闕九天上,此地曾經為近臣。一朝復一朝,
    發白心不改。屈原憔悴滯江潭,亭伯流離放遼海。
    折翮翻飛隨轉蓬,聞弦墜虛下霜空。聖朝久棄青雲士,
    他日誰憐張長公。

    【註釋】:

    折:

    (一)①折斷。《韓非子· 五蠹》:“兔走觸株,折頸而死。”(走:奔跑。)②彎曲。李白《夢遊天姥吟留別》:“安能摧眉折腰事權貴。”③死。《韓詩外傳》卷三:“無瘖、聾、跛、眇、尪蹇、侏儒、折短。”④挫折;損失。《史記·淮陰侯列傳》:“折北不救。”(北:失敗。)⑤駁斥;使對方屈服。劉禹錫《天論》:“作天說以折韓退之之言。”(天說,指柳宗元《天說》。韓退之:韓愈。)⑥指責。《三國志·魏書·傅嘏傳》:“季佈面折其短。”(季節:人名。) (二)shé [折閱]虧損。《荀子·修身》:“良賈不為折閱不市。”(良賈:有本事的商人。市:做買賣。)

    翮:

    ①翎管;羽毛的硬管。左思《吳都賦》:“理翮整翰。”(翰:長羽毛。)也指長羽毛。《世說新語·言語》:“翅長欲飛,支意惜之。”②鳥類的翅膀。阮籍《詠懷詩八十二首》之八十一:“雙翮凌長風,須臾(yú)萬裡逝。”(須臾:片刻。)也指鳥類。左思《詠史》之八:“習習籠中鳥,舉翮觸四隅。”

    翻:

    ①鳥飛;翻飛。王維《輞川閑居》詩:“白鳥歸山翻。”②翻動;反復翻轉。元稹《競渡》:“萬裡黃河翻。”③反轉;傾覆。杜甫《白帝》:“白帝城下雨翻雲。”④編寫;譜寫。劉禹錫《楊柳枝詞》:“請君莫奏前朝曲,聽唱新翻《楊柳枝》。”⑤翻譯。《舊唐書·姚崇傳》:“今之佛經,羅什所譯。姚興執本與什對翻。”⑥副詞。反而;反倒。岑參《衙郡守還》:“頭白翻折腰,歸傢還自笑。”(折腰:指下拜。)

    飛:

    ①鳥類和某些昆蟲鼓動翅膀在空中 飛行。屈原《天問》:“蒼鳥群飛。”杜甫《曲江二首》之二:“點水蜻蜓款款飛。”(款款:緩緩。)②物體憑借外力或機械作用在空中行動。《韓非子·外儲說左上》:“先生之巧,至能使木鳶(yuān)飛。”(木鳶:古代飛行器。鳶:鳥名。)③飛動;飄落。杜甫《閿鄉薑七少府設鱠戲贈長歌》:“無聲細下飛碎雪,有骨已剁觜春蔥。”張志和《漁父》:“八月九月蘆花飛。”④高。何晏《景福殿賦》:“飛宇承霓。”⑤無根據的;無緣無故的;意外的。《後漢書·周榮傳》:“若卒遇飛禍,無得殯斂。”⑥形容極快。《三國志·吳書·呂蒙傳》:“而飛書召蒙。”

    隨:

    ①跟隨。《莊子·人間世》:“自吾執斧斤以隨夫子,未嘗見材如此其美也。”②沿著;順著。《范子》:“聖人之變,如水隨形。”③順應。《淮南子·齊俗》:“故聖人論世而立法,隨時而舉事。”④聽任;放任。韓愈《進學解》:“業精於勤荒於嬉,行成於思毀於隨。”⑤追逐;追求。《周易·隨》:“隨有求得。”(追逐而有所求則必得。)⑥副詞。隨即;接著。《史記·留侯世傢》:“(張)良殊大驚,隨目之。”(殊:非常。目:用目看。)⑦周代侯國名。在今湖北省隨縣。⑧春秋邑名。在今山西省介休縣。

    轉:

    (一)①轉動。《詩經·邶風·柏舟》:“我心匪石,不可轉也。”(匪:非。)②轉運;用車運輸。《史記·項羽本紀》:“丁壯苦軍旅,老弱罷轉漕。”③轉移;輾轉。《漢書·晁錯傳》:“往來轉徙,時至時去,此胡人之生業也。”(徙:遷移。)④改變方向或情勢。《莊子·田子方》:“千轉萬變而不窮。”⑤以舞伴歌。《淮南子·齊俗》:“古者歌樂而無轉。”⑥轉送。⑦舊時詩文結構章法的術語。⑧反而;反倒。《詩經·小雅·谷風》:“將安將樂,女轉棄予。”(女:你。予:我。)⑨愈益;漸趨。《宋書·王景文傳》:“吾逾忝轉深,足以致謗。”(逾忝:指蒙受過分的恩寵。)(二)zhuàn ①旋轉。李白《夢遊天姥吟留別》:“千巖萬轉路不定。”②量詞。相當於“回”、“次”。《木蘭辭》:“策勛十二轉,賞賜百千強。”(策勛:記功。)

    轉蓬:

    本指隨風飄轉的蓬草,喻指飄泊不定的人生。李白《贈從見襄陽少府皓》:“歸來無產業,生事如~~。”

    蓬:

    ①蓬草。也叫“飛蓬”。《荀子· 勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②散亂;蓬松。《晉書 ·王徽之傳》:“蓬首散帶。”③蓬萊山的簡稱。神山名。相傳為仙人所居之處。葛洪《抱樸子·內篇·對俗》:“(得道之士)棄神州而宅蓬瀛。”(瀛:瀛洲。相傳為海上仙境。)[蓬戶]用蓬草編成的門戶。指簡陋的房屋。《史記·遊俠列傳》:“終身空室蓬戶。”

    聞:

    (一)①聽見。《韓非子·十過》:“先聞此聲者,其國必削。”②聽說。《韓詩外傳》卷七:“吾聞君子不食鱺(lǐ)魚。”③使上級聽到;報告上級。《韓非子·五蠹》:“令尹誅而楚奸不上聞。”④見聞;知識。《史記·儒林列傳序》:“小吏淺聞,不能究宣,無以明佈諭下。”⑤聞名。李白《贈孟浩然》:“風流天下聞。”⑥領會;掌握。韓愈《師說》:“聞道有先後,術業有專攻。”⑦嗅。《韓非子·十過》:“共王駕而自往,入其幄中,聞酒臭而還。” (二)wèn 名聲;聲譽。《論語·子罕》:“四十、五十而無聞焉,斯亦不足畏也已。”

    弦:

    ①弓上用以發箭的繩。《呂氏春秋·具備》:“中非獨弦也,而弦為中之具也。”②樂器上用以發音的絲線或金屬絲。《禮記·樂記》:“不學操縵(màn),不能安弦。”(操縵:操弄琴瑟之弦。)③弦樂器。白居易《琵琶行》:“主人下馬客在船,舉酒欲飲無管弦。”④彈奏琴瑟等弦樂器。《呂氏春秋·慎人》:“孔子烈然返瑟而弦。”⑤月半圓。陰歷初七、初八月亮缺上半,叫上弦;二十二、二十三月亮缺下半,叫下弦。謝靈運《七夕詠牛女》:“新明弦月上。”⑥數學名詞。1. 不等腰直角三角形中的斜邊。2. 直線與圓周相交於兩點,在圓周內的部分叫弦。⑦中醫術語。脈象之一。《史記·扁鵲倉公列傳》:“脈長而弦……其病主在於肝。”

    墜:

    ①落下;掉下。《列子·天瑞》:“杞國有人,憂天地崩墜。”②喪失。《國語·晉語二》:“敬不墜命。”王勃《滕王閣序》:“窮且益堅,不墜青雲之志。”

    虛:

    ①大土山。《詩經·鄘風·定之方中》:“升彼虛矣,以望楚矣。”②廢墟。《漢書·賈誼傳》:“凡十三歲,社稷為虛。”③集市。柳宗元《童區(ōu)寄傳》:“去逾四十裡之虛所賣之。”④空虛。《莊子·秋水》:“井蛙不可以語於海者,拘於虛也。”⑤空著。《戰國策·齊策四》:“梁王虛上位。”⑥虛假。《楚辭·九章·惜往日》:“聽讒人之虛辭。”⑦副詞。徒然,白白地。李商隱《安定城樓》:“賈生年少虛垂涕。”(賈生:漢代賈誼。)⑧指清靜無欲的內心境界。《老子》第十五章:“致虛極,守靜篤。”

    下:

    ①位置在低處的。與“上”相對。《史記·孫子吳起列傳》:“龐涓死於此樹之下。”②等級低的。《戰國策·齊策一》:“能謗議於市朝,聞寡人之耳者,受下賞。”③謙詞。《水滸全傳》第六十三回:“蔡福聽瞭,心中暗喜:如此發放,正中下懷。”④質量低的。陸羽《茶經·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤時間在後的。《孟子·盡心下》:“奮乎百世之上,百世之下,聞者莫不興起也。”⑥次序靠後的。《史記·屈原賈生列傳》:“上稱帝嚳,下道齊桓。”⑦低於;少於。《呂氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示屬於一定的范圍、情況、條件等。⑨當某個時間或時節;時下。⑩由高處往低處。《論語·微子》:“孔子下,欲與之言。”(11)去;往。常指由西往東,由北往南,由上遊往下遊。彭端淑《為學一首示子侄》:“吾數年來欲買舟而下。”(12)攻克。《呂氏春秋·慎大》:“一朝而兩城下。”(13)退讓。(14)頒佈;下達。《韓非子·內儲說上》:“令下而人皆疾習射,日夜不休。”(15)用;施行。蘇軾《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年幾變,個中下語千難。”(16)動作的次數。林嗣環《口技》:“但聞屏障中撫尺一下。”

    霜:

    ①接近地面的水蒸氣在攝氏零度下凝附於物體上的白色結晶體。《齊民要術·種谷》:“夏至後八十、九十日,常夜半候之,天有霜。”②白;亮。范雲《送別》:“不愁書難寄,但恐鬢將霜。”③高潔。辛文房《唐才子傳·盧仝》:“仝志懷霜雪,操擬松柏。”④年。李白《古風五十九首》其十四:“白骨橫千霜。”

    空:

    (一)①空虛;什麼也沒有。《韓非子·初見秦》:“囷倉空虛。”宋玉《風賦》:“空穴來風。”王維《鹿砦》:“空山不見人。”②不實;空泛。《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦貪,負其強,以空言求璧。”③白白地。《漢書·匈奴傳》:“兵不空出。”④天空;空中。李白《送孟浩然之廣陵》:“孤帆遠影碧空盡。”⑤佛教用語。佛教認為一切事物的現象並無實體,都是空的。《般若心經》:“色即是空,空即是色。”(色:指物質現象。) (二)kǒng 孔;洞穴。《周禮· 考工記·函人》:“眡(shì)其鉆空。”(眡:視。)《史記·五帝本紀》:“舜穿井為匿空旁出。”(三)kòng ①窮困。《詩經·小雅·節南山》:“不宜空我師。”(空:用如使動,使……窮困。師:眾;眾人。)《論語·先進》:“回也其庶乎,屢空。”(回:顏回。庶:庶幾;差不多。)②缺少。《法言·問神》:“昔之說《書》者序以百,而《酒誥》之篇俄空焉。”(《酒誥》:《尚書》中的篇名。)白居易《春憶二林寺舊遊》:“最慚僧社題橋處,十八人名空一人。”③間隙;空子。《三國志·吳書·周魴傳》:“看伺空隙,欲復為亂。”④閑著;未被利用的。《史記·蕭相國世傢》:“上林中多空地。”(上林:苑囿名。)《論衡·命義》:“伯牛空居,而遭惡疾。”(伯牛:冉耕,字伯牛。空居:閑居在傢。)


  • 折翮翻飞随转蓬,闻弦坠虚下霜空。

    “折翮翻飞随转蓬,闻弦坠虚下霜空。”诗句出处:《单父东楼秋夜送族弟沈之秦》;是唐朝诗人李白的作品。

    尔从咸阳来,问我何劳苦。沐猴而冠不足言,
    身骑土牛滞东鲁。沈弟欲行凝弟留,孤飞一雁秦云秋。
    坐来黄叶落四五,北斗已挂西城楼。丝桐感人弦亦绝,
    满堂送君皆惜别。卷帘见月清兴来,疑是山阴夜中雪。
    明日斗酒别,惆怅清路尘。遥望长安日,不见长安人。
    长安宫阙九天上,此地曾经为近臣。一朝复一朝,
    发白心不改。屈原憔悴滞江潭,亭伯流离放辽海。
    折翮翻飞随转蓬,闻弦坠虚下霜空。圣朝久弃青云士,
    他日谁怜张长公。

    【注释】:

    折:

    (一)①折断。《韩非子· 五蠹》:“兔走触株,折颈而死。”(走:奔跑。)②弯曲。李白《梦游天姥吟留别》:“安能摧眉折腰事权贵。”③死。《韩诗外传》卷三:“无瘖、聋、跛、眇、尪蹇、侏儒、折短。”④挫折;损失。《史记·淮阴侯列传》:“折北不救。”(北:失败。)⑤驳斥;使对方屈服。刘禹锡《天论》:“作天说以折韩退之之言。”(天说,指柳宗元《天说》。韩退之:韩愈。)⑥指责。《三国志·魏书·傅嘏传》:“季布面折其短。”(季节:人名。) (二)shé [折阅]亏损。《荀子·修身》:“良贾不为折阅不市。”(良贾:有本事的商人。市:做买卖。)

    翮:

    ①翎管;羽毛的硬管。左思《吴都赋》:“理翮整翰。”(翰:长羽毛。)也指长羽毛。《世说新语·言语》:“翅长欲飞,支意惜之。”②鸟类的翅膀。阮籍《咏怀诗八十二首》之八十一:“双翮凌长风,须臾(yú)万里逝。”(须臾:片刻。)也指鸟类。左思《咏史》之八:“习习笼中鸟,举翮触四隅。”

    翻:

    ①鸟飞;翻飞。王维《辋川闲居》诗:“白鸟归山翻。”②翻动;反复翻转。元稹《竞渡》:“万里黄河翻。”③反转;倾覆。杜甫《白帝》:“白帝城下雨翻云。”④编写;谱写。刘禹锡《杨柳枝词》:“请君莫奏前朝曲,听唱新翻《杨柳枝》。”⑤翻译。《旧唐书·姚崇传》:“今之佛经,罗什所译。姚兴执本与什对翻。”⑥副词。反而;反倒。岑参《衙郡守还》:“头白翻折腰,归家还自笑。”(折腰:指下拜。)

    飞:

    ①鸟类和某些昆虫鼓动翅膀在空中 飞行。屈原《天问》:“苍鸟群飞。”杜甫《曲江二首》之二:“点水蜻蜓款款飞。”(款款:缓缓。)②物体凭借外力或机械作用在空中行动。《韩非子·外储说左上》:“先生之巧,至能使木鸢(yuān)飞。”(木鸢:古代飞行器。鸢:鸟名。)③飞动;飘落。杜甫《阌乡姜七少府设鲙戏赠长歌》:“无声细下飞碎雪,有骨已剁觜春葱。”张志和《渔父》:“八月九月芦花飞。”④高。何晏《景福殿赋》:“飞宇承霓。”⑤无根据的;无缘无故的;意外的。《后汉书·周荣传》:“若卒遇飞祸,无得殡敛。”⑥形容极快。《三国志·吴书·吕蒙传》:“而飞书召蒙。”

    随:

    ①跟随。《庄子·人间世》:“自吾执斧斤以随夫子,未尝见材如此其美也。”②沿着;顺着。《范子》:“圣人之变,如水随形。”③顺应。《淮南子·齐俗》:“故圣人论世而立法,随时而举事。”④听任;放任。韩愈《进学解》:“业精于勤荒于嬉,行成于思毁于随。”⑤追逐;追求。《周易·随》:“随有求得。”(追逐而有所求则必得。)⑥副词。随即;接着。《史记·留侯世家》:“(张)良殊大惊,随目之。”(殊:非常。目:用目看。)⑦周代侯国名。在今湖北省随县。⑧春秋邑名。在今山西省介休县。

    转:

    (一)①转动。《诗经·邶风·柏舟》:“我心匪石,不可转也。”(匪:非。)②转运;用车运输。《史记·项羽本纪》:“丁壮苦军旅,老弱罢转漕。”③转移;辗转。《汉书·晁错传》:“往来转徙,时至时去,此胡人之生业也。”(徙:迁移。)④改变方向或情势。《庄子·田子方》:“千转万变而不穷。”⑤以舞伴歌。《淮南子·齐俗》:“古者歌乐而无转。”⑥转送。⑦旧时诗文结构章法的术语。⑧反而;反倒。《诗经·小雅·谷风》:“将安将乐,女转弃予。”(女:你。予:我。)⑨愈益;渐趋。《宋书·王景文传》:“吾逾忝转深,足以致谤。”(逾忝:指蒙受过分的恩宠。)(二)zhuàn ①旋转。李白《梦游天姥吟留别》:“千岩万转路不定。”②量词。相当于“回”、“次”。《木兰辞》:“策勋十二转,赏赐百千强。”(策勋:记功。)

    转蓬:

    本指随风飘转的蓬草,喻指飘泊不定的人生。李白《赠从见襄阳少府皓》:“归来无产业,生事如~~。”

    蓬:

    ①蓬草。也叫“飞蓬”。《荀子· 劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②散乱;蓬松。《晋书 ·王徽之传》:“蓬首散带。”③蓬莱山的简称。神山名。相传为仙人所居之处。葛洪《抱朴子·内篇·对俗》:“(得道之士)弃神州而宅蓬瀛。”(瀛:瀛洲。相传为海上仙境。)[蓬户]用蓬草编成的门户。指简陋的房屋。《史记·游侠列传》:“终身空室蓬户。”

    闻:

    (一)①听见。《韩非子·十过》:“先闻此声者,其国必削。”②听说。《韩诗外传》卷七:“吾闻君子不食鲡(lǐ)鱼。”③使上级听到;报告上级。《韩非子·五蠹》:“令尹诛而楚奸不上闻。”④见闻;知识。《史记·儒林列传序》:“小吏浅闻,不能究宣,无以明布谕下。”⑤闻名。李白《赠孟浩然》:“风流天下闻。”⑥领会;掌握。韩愈《师说》:“闻道有先后,术业有专攻。”⑦嗅。《韩非子·十过》:“共王驾而自往,入其幄中,闻酒臭而还。” (二)wèn 名声;声誉。《论语·子罕》:“四十、五十而无闻焉,斯亦不足畏也已。”

    弦:

    ①弓上用以发箭的绳。《吕氏春秋·具备》:“中非独弦也,而弦为中之具也。”②乐器上用以发音的丝线或金属丝。《礼记·乐记》:“不学操缦(màn),不能安弦。”(操缦:操弄琴瑟之弦。)③弦乐器。白居易《琵琶行》:“主人下马客在船,举酒欲饮无管弦。”④弹奏琴瑟等弦乐器。《吕氏春秋·慎人》:“孔子烈然返瑟而弦。”⑤月半圆。阴历初七、初八月亮缺上半,叫上弦;二十二、二十三月亮缺下半,叫下弦。谢灵运《七夕咏牛女》:“新明弦月上。”⑥数学名词。1. 不等腰直角三角形中的斜边。2. 直线与圆周相交于两点,在圆周内的部分叫弦。⑦中医术语。脉象之一。《史记·扁鹊仓公列传》:“脉长而弦……其病主在于肝。”

    坠:

    ①落下;掉下。《列子·天瑞》:“杞国有人,忧天地崩坠。”②丧失。《国语·晋语二》:“敬不坠命。”王勃《滕王阁序》:“穷且益坚,不坠青云之志。”

    虚:

    ①大土山。《诗经·鄘风·定之方中》:“升彼虚矣,以望楚矣。”②废墟。《汉书·贾谊传》:“凡十三岁,社稷为虚。”③集市。柳宗元《童区(ōu)寄传》:“去逾四十里之虚所卖之。”④空虚。《庄子·秋水》:“井蛙不可以语于海者,拘于虚也。”⑤空着。《战国策·齐策四》:“梁王虚上位。”⑥虚假。《楚辞·九章·惜往日》:“听谗人之虚辞。”⑦副词。徒然,白白地。李商隐《安定城楼》:“贾生年少虚垂涕。”(贾生:汉代贾谊。)⑧指清静无欲的内心境界。《老子》第十五章:“致虚极,守静笃。”

    下:

    ①位置在低处的。与“上”相对。《史记·孙子吴起列传》:“庞涓死于此树之下。”②等级低的。《战国策·齐策一》:“能谤议于市朝,闻寡人之耳者,受下赏。”③谦词。《水浒全传》第六十三回:“蔡福听了,心中暗喜:如此发放,正中下怀。”④质量低的。陆羽《茶经·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤时间在后的。《孟子·尽心下》:“奋乎百世之上,百世之下,闻者莫不兴起也。”⑥次序靠后的。《史记·屈原贾生列传》:“上称帝喾,下道齐桓。”⑦低于;少于。《吕氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示属于一定的范围、情况、条件等。⑨当某个时间或时节;时下。⑩由高处往低处。《论语·微子》:“孔子下,欲与之言。”(11)去;往。常指由西往东,由北往南,由上游往下游。彭端淑《为学一首示子侄》:“吾数年来欲买舟而下。”(12)攻克。《吕氏春秋·慎大》:“一朝而两城下。”(13)退让。(14)颁布;下达。《韩非子·内储说上》:“令下而人皆疾习射,日夜不休。”(15)用;施行。苏轼《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年几变,个中下语千难。”(16)动作的次数。林嗣环《口技》:“但闻屏障中抚尺一下。”

    霜:

    ①接近地面的水蒸气在摄氏零度下凝附于物体上的白色结晶体。《齐民要术·种谷》:“夏至后八十、九十日,常夜半候之,天有霜。”②白;亮。范云《送别》:“不愁书难寄,但恐鬓将霜。”③高洁。辛文房《唐才子传·卢仝》:“仝志怀霜雪,操拟松柏。”④年。李白《古风五十九首》其十四:“白骨横千霜。”

    空:

    (一)①空虚;什么也没有。《韩非子·初见秦》:“囷仓空虚。”宋玉《风赋》:“空穴来风。”王维《鹿砦》:“空山不见人。”②不实;空泛。《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦贪,负其强,以空言求璧。”③白白地。《汉书·匈奴传》:“兵不空出。”④天空;空中。李白《送孟浩然之广陵》:“孤帆远影碧空尽。”⑤佛教用语。佛教认为一切事物的现象并无实体,都是空的。《般若心经》:“色即是空,空即是色。”(色:指物质现象。) (二)kǒng 孔;洞穴。《周礼· 考工记·函人》:“眡(shì)其钻空。”(眡:视。)《史记·五帝本纪》:“舜穿井为匿空旁出。”(三)kòng ①穷困。《诗经·小雅·节南山》:“不宜空我师。”(空:用如使动,使……穷困。师:众;众人。)《论语·先进》:“回也其庶乎,屡空。”(回:颜回。庶:庶几;差不多。)②缺少。《法言·问神》:“昔之说《书》者序以百,而《酒诰》之篇俄空焉。”(《酒诰》:《尚书》中的篇名。)白居易《春忆二林寺旧游》:“最惭僧社题桥处,十八人名空一人。”③间隙;空子。《三国志·吴书·周鲂传》:“看伺空隙,欲复为乱。”④闲着;未被利用的。《史记·萧相国世家》:“上林中多空地。”(上林:苑囿名。)《论衡·命义》:“伯牛空居,而遭恶疾。”(伯牛:冉耕,字伯牛。空居:闲居在家。)


  • she he fan fei sui zhuai peng ,wen xian zhui xu xia shuang kong 。

    “she he fan fei sui zhuai peng ,wen xian zhui xu xia shuang kong 。”shi gou chu chu :《chan fu dong lou qiu ye song zu di shen zhi qin 》;shi tang chao shi ren li bai de zuo pin 。

    er cong xian yang lai ,wen wo he lao ku 。mu hou er guan bu zu yan ,
    shen ji tu niu zhi dong lu 。shen di yu hang ning di liu ,gu fei yi yan qin yun qiu 。
    zuo lai huang xie la si wu ,bei dou yi gua xi cheng lou 。si tong gan ren xian yi jue ,
    man tang song jun jie xi bie 。juan lian jian yue qing xing lai ,yi shi shan yin ye zhong xue 。
    ming ri dou jiu bie ,chou chang qing lu chen 。yao wang chang an ri ,bu jian chang an ren 。
    chang an gong que jiu tian shang ,ci de ceng jing wei jin chen 。yi chao fu yi chao ,
    fa bai xin bu gai 。qu yuan qiao cui zhi jiang tan ,ting bai liu li fang liao hai 。
    she he fan fei sui zhuai peng ,wen xian zhui xu xia shuang kong 。sheng chao jiu qi qing yun shi ,
    ta ri shei lian zhang chang gong 。

    【zhu shi 】:

    she :

    (yi )①she duan 。《han fei zi · wu du 》:“tu zou chu zhu ,she geng er si 。”(zou :ben pao 。)②wan qu 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“an neng cui mei she yao shi quan gui 。”③si 。《han shi wai chuan 》juan san :“mo yin 、long 、bo 、miao 、wang jian 、zhu ru 、she duan 。”④cuo she ;sun shi 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“she bei bu jiu 。”(bei :shi bai 。)⑤bo chi ;shi dui fang qu fu 。liu yu xi 《tian lun 》:“zuo tian shui yi she han tui zhi zhi yan 。”(tian shui ,zhi liu zong yuan 《tian shui 》。han tui zhi :han yu 。)⑥zhi ze 。《san guo zhi ·wei shu ·fu gu chuan 》:“ji bu mian she ji duan 。”(ji jie :ren ming 。) (er )shé [she yue ]kui sun 。《xun zi ·xiu shen 》:“liang gu bu wei she yue bu shi 。”(liang gu :you ben shi de shang ren 。shi :zuo mai mai 。)

    he :

    ①ling guan ;yu mao de ying guan 。zuo sai 《wu dou fu 》:“li he zheng han 。”(han :chang yu mao 。)ye zhi chang yu mao 。《shi shui xin yu ·yan yu 》:“chi chang yu fei ,zhi yi xi zhi 。”②diao lei de chi bang 。ruan ji 《yong huai shi ba shi er shou 》zhi ba shi yi :“shuang he ling chang feng ,xu yu (yú)mo li shi 。”(xu yu :pian ke 。)ye zhi diao lei 。zuo sai 《yong shi 》zhi ba :“xi xi long zhong diao ,ju he chu si yu 。”

    fan :

    ①diao fei ;fan fei 。wang wei 《wang chuan xian ju 》shi :“bai diao gui shan fan 。”②fan dong ;fan fu fan zhuai 。yuan zhen 《jing du 》:“mo li huang he fan 。”③fan zhuai ;qing fu 。du fu 《bai di 》:“bai di cheng xia yu fan yun 。”④bian xie ;pu xie 。liu yu xi 《yang liu zhi ci 》:“qing jun mo zou qian chao qu ,ting chang xin fan 《yang liu zhi 》。”⑤fan yi 。《jiu tang shu ·yao chong chuan 》:“jin zhi fo jing ,luo shen suo yi 。yao xing zhi ben yu shen dui fan 。”⑥fu ci 。fan er ;fan dao 。cen can 《ya jun shou hai 》:“tou bai fan she yao ,gui jia hai zi xiao 。”(she yao :zhi xia bai 。)

    fei :

    ①diao lei he mou xie kun chong gu dong chi bang zai kong zhong fei hang 。qu yuan 《tian wen 》:“cang diao qun fei 。”du fu 《qu jiang er shou 》zhi er :“dian shui qing ting kuan kuan fei 。”(kuan kuan :huan huan 。)②wu ti ping jie wai li huo ji xie zuo yong zai kong zhong hang dong 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“xian sheng zhi qiao ,zhi neng shi mu yuan (yuān)fei 。”(mu yuan :gu dai fei hang qi 。yuan :diao ming 。)③fei dong ;piao la 。du fu 《wen xiang jiang qi shao fu she kuai hu zeng chang ge 》:“mo sheng xi xia fei sui xue ,you gu yi duo zi chun cong 。”zhang zhi he 《yu fu 》:“ba yue jiu yue lu hua fei 。”④gao 。he yan 《jing fu dian fu 》:“fei yu cheng ni 。”⑤mo gen ju de ;mo yuan mo gu de ;yi wai de 。《hou han shu ·zhou rong chuan 》:“re cu yu fei huo ,mo de bin lian 。”⑥xing rong ji kuai 。《san guo zhi ·wu shu ·lv meng chuan 》:“er fei shu shao meng 。”

    sui :

    ①gen sui 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“zi wu zhi fu jin yi sui fu zi ,wei chang jian cai ru ci ji mei ye 。”②yan zhao ;shun zhao 。《fan zi 》:“sheng ren zhi bian ,ru shui sui xing 。”③shun ying 。《huai na zi ·ji su 》:“gu sheng ren lun shi er li fa ,sui shi er ju shi 。”④ting ren ;fang ren 。han yu 《jin xue jie 》:“ye jing yu qin huang yu xi ,hang cheng yu sai hui yu sui 。”⑤zhui zhu ;zhui qiu 。《zhou yi ·sui 》:“sui you qiu de 。”(zhui zhu er you suo qiu ze bi de 。)⑥fu ci 。sui ji ;jie zhao 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“(zhang )liang shu da jing ,sui mu zhi 。”(shu :fei chang 。mu :yong mu kan 。)⑦zhou dai hou guo ming 。zai jin hu bei sheng sui xian 。⑧chun qiu yi ming 。zai jin shan xi sheng jie xiu xian 。

    zhuai :

    (yi )①zhuai dong 。《shi jing ·bei feng ·bai zhou 》:“wo xin fei dan ,bu ke zhuai ye 。”(fei :fei 。)②zhuai yun ;yong che yun shu 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“ding zhuang ku jun lv ,lao ruo ba zhuai cao 。”③zhuai yi ;nian zhuai 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“wang lai zhuai xi ,shi zhi shi qu ,ci hu ren zhi sheng ye ye 。”(xi :qian yi 。)④gai bian fang xiang huo qing shi 。《zhuang zi ·tian zi fang 》:“qian zhuai mo bian er bu qiong 。”⑤yi wu ban ge 。《huai na zi ·ji su 》:“gu zhe ge le er mo zhuai 。”⑥zhuai song 。⑦jiu shi shi wen jie gou zhang fa de shu yu 。⑧fan er ;fan dao 。《shi jing ·xiao ya ·gu feng 》:“jiang an jiang le ,nv zhuai qi yu 。”(nv :ni 。yu :wo 。)⑨yu yi ;jian qu 。《song shu ·wang jing wen chuan 》:“wu yu tian zhuai shen ,zu yi zhi bang 。”(yu tian :zhi meng shou guo fen de en chong 。)(er )zhuàn ①xuan zhuai 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“qian yan mo zhuai lu bu ding 。”②liang ci 。xiang dang yu “hui ”、“ci ”。《mu lan ci 》:“ce xun shi er zhuai ,shang ci bai qian jiang 。”(ce xun :ji gong 。)

    zhuai peng :

    ben zhi sui feng piao zhuai de peng cao ,yu zhi piao bo bu ding de ren sheng 。li bai 《zeng cong jian xiang yang shao fu hao 》:“gui lai mo chan ye ,sheng shi ru ~~。”

    peng :

    ①peng cao 。ye jiao “fei peng ”。《xun zi · quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②san luan ;peng song 。《jin shu ·wang hui zhi chuan 》:“peng shou san dai 。”③peng lai shan de jian chen 。shen shan ming 。xiang chuan wei xian ren suo ju zhi chu 。ge hong 《bao piao zi ·nei pian ·dui su 》:“(de dao zhi shi )qi shen zhou er zhai peng ying 。”(ying :ying zhou 。xiang chuan wei hai shang xian jing 。)[peng hu ]yong peng cao bian cheng de men hu 。zhi jian lou de fang wu 。《shi ji ·you xia lie chuan 》:“zhong shen kong shi peng hu 。”

    wen :

    (yi )①ting jian 。《han fei zi ·shi guo 》:“xian wen ci sheng zhe ,ji guo bi xiao 。”②ting shui 。《han shi wai chuan 》juan qi :“wu wen jun zi bu shi li (lǐ)yu 。”③shi shang ji ting dao ;bao gao shang ji 。《han fei zi ·wu du 》:“ling yin zhu er chu jian bu shang wen 。”④jian wen ;zhi shi 。《shi ji ·ru lin lie chuan xu 》:“xiao li jian wen ,bu neng jiu xuan ,mo yi ming bu yu xia 。”⑤wen ming 。li bai 《zeng meng hao ran 》:“feng liu tian xia wen 。”⑥ling hui ;zhang wo 。han yu 《shi shui 》:“wen dao you xian hou ,shu ye you zhuan gong 。”⑦xiu 。《han fei zi ·shi guo 》:“gong wang jia er zi wang ,ru ji wo zhong ,wen jiu chou er hai 。” (er )wèn ming sheng ;sheng yu 。《lun yu ·zi han 》:“si shi 、wu shi er mo wen yan ,si yi bu zu wei ye yi 。”

    xian :

    ①gong shang yong yi fa jian de sheng 。《lv shi chun qiu ·ju bei 》:“zhong fei du xian ye ,er xian wei zhong zhi ju ye 。”②le qi shang yong yi fa yin de si xian huo jin shu si 。《li ji ·le ji 》:“bu xue cao man (màn),bu neng an xian 。”(cao man :cao long qin se zhi xian 。)③xian le qi 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“zhu ren xia ma ke zai chuan ,ju jiu yu yin mo guan xian 。”④dan zou qin se deng xian le qi 。《lv shi chun qiu ·shen ren 》:“kong zi lie ran fan se er xian 。”⑤yue ban yuan 。yin li chu qi 、chu ba yue liang que shang ban ,jiao shang xian ;er shi er 、er shi san yue liang que xia ban ,jiao xia xian 。xie ling yun 《qi xi yong niu nv 》:“xin ming xian yue shang 。”⑥shu xue ming ci 。1. bu deng yao zhi jiao san jiao xing zhong de xie bian 。2. zhi xian yu yuan zhou xiang jiao yu liang dian ,zai yuan zhou nei de bu fen jiao xian 。⑦zhong yi shu yu 。mai xiang zhi yi 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“mai chang er xian ……ji bing zhu zai yu gan 。”

    zhui :

    ①la xia ;diao xia 。《lie zi ·tian rui 》:“qi guo you ren ,you tian de beng zhui 。”②sang shi 。《guo yu ·jin yu er 》:“jing bu zhui ming 。”wang bo 《teng wang ge xu 》:“qiong ju yi jian ,bu zhui qing yun zhi zhi 。”

    xu :

    ①da tu shan 。《shi jing ·yong feng ·ding zhi fang zhong 》:“sheng bi xu yi ,yi wang chu yi 。”②fei xu 。《han shu ·gu yi chuan 》:“fan shi san sui ,she ji wei xu 。”③ji shi 。liu zong yuan 《tong ou (ōu)ji chuan 》:“qu yu si shi li zhi xu suo mai zhi 。”④kong xu 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“jing wa bu ke yi yu yu hai zhe ,ju yu xu ye 。”⑤kong zhao 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“liang wang xu shang wei 。”⑥xu jia 。《chu ci ·jiu zhang ·xi wang ri 》:“ting chan ren zhi xu ci 。”⑦fu ci 。tu ran ,bai bai de 。li shang yin 《an ding cheng lou 》:“gu sheng nian shao xu chui ti 。”(gu sheng :han dai gu yi 。)⑧zhi qing jing mo yu de nei xin jing jie 。《lao zi 》di shi wu zhang :“zhi xu ji ,shou jing du 。”

    xia :

    ①wei zhi zai di chu de 。yu “shang ”xiang dui 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“pang juan si yu ci shu zhi xia 。”②deng ji di de 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“neng bang yi yu shi chao ,wen gua ren zhi er zhe ,shou xia shang 。”③qian ci 。《shui hu quan chuan 》di liu shi san hui :“cai fu ting le ,xin zhong an xi :ru ci fa fang ,zheng zhong xia huai 。”④zhi liang di de 。liu yu 《cha jing ·wu zhi zhu 》:“ji shui yong shan shui ,shang ;jiang shui ,zhong ;jing shui ,xia 。”⑤shi jian zai hou de 。《meng zi ·jin xin xia 》:“fen hu bai shi zhi shang ,bai shi zhi xia ,wen zhe mo bu xing qi ye 。”⑥ci xu kao hou de 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shang chen di ku ,xia dao ji huan 。”⑦di yu ;shao yu 。《lv shi chun qiu ·yong sai 》:“ci bu xia jiu dan 。”⑧biao shi shu yu yi ding de fan wei 、qing kuang 、tiao jian deng 。⑨dang mou ge shi jian huo shi jie ;shi xia 。⑩you gao chu wang di chu 。《lun yu ·wei zi 》:“kong zi xia ,yu yu zhi yan 。”(11)qu ;wang 。chang zhi you xi wang dong ,you bei wang na ,you shang you wang xia you 。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“wu shu nian lai yu mai zhou er xia 。”(12)gong ke 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“yi chao er liang cheng xia 。”(13)tui rang 。(14)ban bu ;xia da 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“ling xia er ren jie ji xi she ,ri ye bu xiu 。”(15)yong ;shi hang 。su shi 《xi jiang yue ·zuo ye bian zhou jing kou 》:“ci jing bai nian ji bian ,ge zhong xia yu qian nan 。”(16)dong zuo de ci shu 。lin si huan 《kou ji 》:“dan wen bing zhang zhong fu che yi xia 。”

    shuang :

    ①jie jin de mian de shui zheng qi zai she shi ling du xia ning fu yu wu ti shang de bai se jie jing ti 。《ji min yao shu ·chong gu 》:“xia zhi hou ba shi 、jiu shi ri ,chang ye ban hou zhi ,tian you shuang 。”②bai ;liang 。fan yun 《song bie 》:“bu chou shu nan ji ,dan kong bin jiang shuang 。”③gao jie 。xin wen fang 《tang cai zi chuan ·lu tong 》:“tong zhi huai shuang xue ,cao ni song bai 。”④nian 。li bai 《gu feng wu shi jiu shou 》ji shi si :“bai gu heng qian shuang 。”

    kong :

    (yi )①kong xu ;shen me ye mei you 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“qun cang kong xu 。”song yu 《feng fu 》:“kong xue lai feng 。”wang wei 《lu zhai 》:“kong shan bu jian ren 。”②bu shi ;kong fan 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin tan ,fu ji jiang ,yi kong yan qiu bi 。”③bai bai de 。《han shu ·xiong nu chuan 》:“bing bu kong chu 。”④tian kong ;kong zhong 。li bai 《song meng hao ran zhi an ling 》:“gu fan yuan ying bi kong jin 。”⑤fo jiao yong yu 。fo jiao ren wei yi qie shi wu de xian xiang bing mo shi ti ,dou shi kong de 。《ban re xin jing 》:“se ji shi kong ,kong ji shi se 。”(se :zhi wu zhi xian xiang 。) (er )kǒng kong ;dong xue 。《zhou li · kao gong ji ·han ren 》:“shi (shì)ji zuan kong 。”(shi :shi 。)《shi ji ·wu di ben ji 》:“shun chuan jing wei ni kong pang chu 。”(san )kòng ①qiong kun 。《shi jing ·xiao ya ·jie na shan 》:“bu yi kong wo shi 。”(kong :yong ru shi dong ,shi ……qiong kun 。shi :zhong ;zhong ren 。)《lun yu ·xian jin 》:“hui ye ji shu hu ,lv kong 。”(hui :yan hui 。shu :shu ji ;cha bu duo 。)②que shao 。《fa yan ·wen shen 》:“xi zhi shui 《shu 》zhe xu yi bai ,er 《jiu gao 》zhi pian e kong yan 。”(《jiu gao 》:《shang shu 》zhong de pian ming 。)bai ju yi 《chun yi er lin si jiu you 》:“zui can seng she ti qiao chu ,shi ba ren ming kong yi ren 。”③jian xi ;kong zi 。《san guo zhi ·wu shu ·zhou fang chuan 》:“kan ci kong xi ,yu fu wei luan 。”④xian zhao ;wei bei li yong de 。《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“shang lin zhong duo kong de 。”(shang lin :yuan you ming 。)《lun heng ·ming yi 》:“bai niu kong ju ,er zao e ji 。”(bai niu :ran geng ,zi bai niu 。kong ju :xian ju zai jia 。)