- 繁体
- 简体
- 拼音
-
四門肅穆賢俊登,數君匪親豈其朋。
“四門肅穆賢俊登,數君匪親豈其朋。”詩句出處:《永貞行》;是唐朝詩人韓愈的作品。
君不見太皇諒陰未出令,小人乘時偷國柄。
北軍百萬虎與貔,天子自將非他師。一朝奪印付私黨,
懍懍朝士何能為。狐鳴梟噪爭署置,睗睒跳踉相嫵媚。
夜作詔書朝拜官,超資越序曾無難。公然白日受賄賂,
火齊磊落堆金盤。元臣故老不敢語,晝臥涕泣何汍瀾。
董賢三公誰復惜,侯景九錫行可嘆。國傢功高德且厚,
天位未許庸夫幹。嗣皇卓犖信英主,文如太宗武高祖。
膺圖受禪登明堂,共流幽州鯀死羽。四門肅穆賢俊登,
數君匪親豈其朋。郎官清要為世稱,荒郡迫野嗟可矜。
湖波連天日相騰,蠻俗生梗瘴癘烝。江氛嶺祲昏若凝,
一蛇兩頭見未曾。怪鳥鳴喚令人憎,蠱蟲群飛夜撲燈。
雄虺毒螫墮股肱,食中置藥肝心崩。左右使令詐難憑,
慎勿浪信常兢兢。吾嘗同僚情可勝,具書目見非妄征,
嗟爾既往宜為懲。【註釋】:
四:
①基數,四。《左傳·隱公三年》:“驕奢淫泆(yì),所自邪也。四者之來,寵祿過也。”(淫:嗜欲過度。泆:放縱。)②序數,第四。《左傳·襄公二十六年》:“臣之位在四。”《資治通鑒·唐憲宗元和十二年》:“四鼓,愬至城下,無一人知者。”(愬:李愬,鄧州節度使,此次襲破蔡州,擒叛軍首領吳元濟。)③工尺譜記音符號之一。《宋史·樂志十七》:“大呂、太簇用四字。”④通“駟”。四匹馬駕一輛車。《韓非子·愛臣》:“是故不得四從,不載奇兵。”門:
①建築物的進出口。《詩經·小雅 ·何人斯》:“不入我門。”《木蘭詩》:“開我東閣門。”②關鍵。《老子》第一章:“玄之又玄,眾妙之門。”《商君書·君臣》:“臣聞道民之門,在上所先。”③傢;傢族。《三國志·蜀書·先主傳》:“汝勿妄語,滅吾門也。”④門類;類別。《舊唐書·杜佑傳》:“凡書九門,計二百卷。”⑤派別;學派。《後漢書·鄭玄傳》:“仲尼之門,考以四科。”⑥門第。《北史·劉昶傳》:“唯能是寄,不必拘門。”肅:
①恭敬。《左傳·僖公二十三年》:“其從者肅而寬。”②揖拜;深深地作揖。《左傳·成公十六年》:“三肅使者而退。”③嚴正;認真。《三國志·蜀志·諸葛亮傳》:“賞罰肅而號令明。”④萎縮;蕭瑟;衰敗。張協《雜詩》:“天高萬物肅。”⑤引進;引導。《禮記·曲記上》:“主人肅客而入。”⑥敏捷。《國語·晉語七》:“知羊舌職之聰敏肅給也,使佐之。”穆:
①和暢;美好。《詩經·大雅·烝民》:“穆如清風。”②恭敬;肅敬。《尚書·金縢》:“我其為王穆卜。”( 卜:占卜。)③和睦;和好。陸機《漢高祖功臣頌》:“上穆下親。”④古代宗廟及祖先神位排列的位次。始祖居中,二、四、六代居左,稱昭,三、五、七代居右,稱穆。後世也以昭穆代指左右。《禮記·中庸》:“宗廟之禮,所以序昭穆也。”⑤深遠,幽微。屈原《九章·悲回風》:“穆眇眇之無垠兮。”[穆穆]1. 端莊恭敬。《詩經·周頌·雍》:“天子穆穆。”2. 美好;和美。《古詩八首》之八:“穆穆清風至。”賢:
①有德行;有才能。《左傳·隱公三年》:“先君以寡人為賢。”②指有才能的人。《谷梁傳·文公六年》:“使仁者佐賢者。”(佐:輔助。)③優良;美善。韓愈《謝自然》:“人生處萬類,知識最為賢。”④勝過;超過。《墨子·公孟》:“知有賢於人,則可謂知乎?”⑤勞苦。《詩經·小雅·北山》:“大夫不均,我從事獨賢。”⑥對人的敬稱,多用於平輩或晚輩。《史記·刺客列傳》:“妾其奈何畏歿身之誅,終滅賢弟之名!”⑦作第二人稱的敬稱。蘇軾《李行中秀才醉眠亭》:“醉中對客眠何害,須信陶潛未若賢。”⑧車轂貫穿的孔,在車輻內一端略大的稱賢。《周禮·考工紀·輪人》:“五分其轂之長,去一以為賢。”賢俊:
德才出眾的人。《後漢書·郭伋傳》:“當簡天下~~,不宜專用南陽人。”俊:
①出眾的人才。《尚書·太甲上》:“旁求俊彥,啟迪後人。”(彥:有才德的人。)又指才智過人。《晉書·光逸傳》:“便呼上車,與談良久,果俊器。”(器:指人才。)②同“駿”。劉向《新序·雜事》:“驊騮騄驥,天下之俊馬也。”③同“峻”,高大。《大戴禮記·夏小正》:“時有俊風,俊者,大也。”登:
①升;由低處到高處。《荀子·勸學》:“故不登高山,不知天之高也。”《徐霞客遊記·遊嵩山日記》:“凡登山以晴朗為佳。”②升任。嵇康《與山巨源絕交書》:“子文無欲卿相,而三登令尹。”(令尹:春秋時楚國最高官職。)③記載;刊登。《周禮·秋官· 司民》:“掌登萬民之數,自生齒以上,皆書於版。”(生齒:指嬰兒。)④莊稼成熟。《孟子·滕文公上》:“五谷不登。”⑤踏上。杜甫《石壕吏》:“天明登前途,獨與老翁別。”⑥副詞。立即;立刻。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“登即相許和,便可作婚姻。”(許和:答應。)數:
(一)①計算。《莊子·庚桑楚》:“簡發而櫛,數米而炊。”(櫛:梳。)②比較起來最突出。杜甫《韋諷錄事宅觀曹將軍畫馬圖》:“國初以來畫鞍馬,神妙獨數江都王。”③責備;列舉(罪行)。《左傳·昭公二年》:“使吏數之。”④稱說;訴說。《後漢書·禰衡傳》:“馀子碌碌,莫足數也。”(馀子:其餘的人。)施鑒《天仙子·秋閨》:“無人處,深深語,天涯往事難重數。” (二)shù ①數目。《莊子·秋水》:“號物之數謂之萬。”②數詞。幾;幾個。陳恭尹《秋日西郊宴集》:“欲灑新亭數行淚,南朝風景已全非。”(新亭:亭名。)③算術。《周禮·地官·大司徒》:“三曰六藝:禮、樂、射、禦、書、數。”④天命;氣數。《史記·李將軍列傳》:“以為李廣老,數奇,毋令當單於。”⑤規律;法則。《禮記·月令》:“凡舉大事,毋逆大數,必順其時。”⑥技藝;方術。《孟子 ·告子上》:“今夫弈之為數,小數也。” (三)shuò ①多次;頻繁。柳宗元《捕蛇者說》:“今吾嗣為之十二年,幾死者數矣。”②副詞。屢次。《孫子·行軍》:“屢賞者窘也,數罰者困也。” (四)cù 細;密。《孟子·梁惠王上》:“數罟(gǔ)不入洿(wū)池,魚鱉不可勝食也。”(罟:網。洿池:池塘。)君:
①君主。《嶽陽樓記》:“處江湖之遠則憂其君。”《論語·泰伯》:“大哉堯之為君也!”(大:偉大。)②封號。《戰國策·燕策二》:“樂毅奔趙,趙封以望諾君。”《史記·淮陰侯列傳》:“始常山王、成安君為佈衣時,相與為刎頸之交。”《史記·信陵君列傳》:“安釐王即位,封公子為信陵君。”③對人的尊稱。《戰國策·齊策一》:“徐公不若君之美也。”王維《送元二使安西》:“勸君更盡一杯酒,西出陽關無故人。”(陽關:地名。)特指妻妾稱夫,子孫稱父祖輩。王勃《滕王閣序》:“傢君作宰。”(宰:指縣令。)[君子]與“小人”相對。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“無君子莫治野人,無野人莫養君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《論語·述而》:“聖人吾不得而見矣,得見君子者,斯可矣。”(斯可矣:這就可以瞭。)匪:
① 古代筐類竹器名,有蓋的竹筐。後作“篚”。《周禮·春官·肆師》:“共設匪甕之禮。”②非;不是。《詩經·邶風·柏舟》:“我心匪石,不可轉也。我心匪席,不可卷也。”③行為不正的人。李朝威《柳毅傳》:“不幸見辱於匪人。”④代詞。相當於“彼”。《詩經·檜風·匪車》:“匪風發兮,匪車偈兮。”(發:形容風聲。偈:車疾馳貌。)⑤通“斐”。有文采的樣子。《詩經·衛風·淇奧》:“有匪君子,如切如磋,如琢如磨。”⑥車馬行進不止的樣子。《禮記·少儀》:“車馬之美,匪匪翼翼。”親:
①愛;親愛;親密。《韓非子·愛臣》:“愛臣太親,必危其身。”杜甫《奉簡高三十五使君》:“交情老更親。”②父母。《莊子·養生主》:“可以全生,可以養親。”③指血緣關系最接近的。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“我有親父兄,性行暴如雷。”④泛指有血緣關系或婚姻關系的親屬。杜甫《登嶽陽樓》:“親朋無一字,老病有孤舟。”⑤親自。《史記·秦始皇本紀》:“親巡天下,周覽遠方。”豈:
(一)副詞。①表示反問。相當於“難道”、“怎麼”。《左傳·僖公五年》:“晉,吾宗也,豈害我哉?”②表示推測或疑問。相當於“是否”。《三國志·蜀志·諸葛亮傳》:“諸葛孔明者,臥龍也,將軍豈願見之乎?”(二)kǎi 同“愷”。快樂;和樂。《詩經·小雅·魚藻》:“豈樂飲酒。”[豈弟]同“愷悌”。和悅可親。《詩經·齊風·載驅》:“齊子豈弟。”(齊子:齊國國君的女兒。)豈其:
難道,怎麼會。《左傳·昭公十二年》:“楚靈王若能如是,~~辱於乾谿?”其:
(一)①代詞。1.相當於“他(她、它)”、“他的”;“他們(她們)”、“他們的”。《論語·衛靈公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送東陽馬生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,禮愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相當於“我(的)”。王安石《遊褒禪山記》:“餘亦悔其隨之而不得極夫遊之樂也。”(極:盡。)3.表示指代。相當於“這”、“那”、“其中的”。《史記·項羽本紀》:“今欲舉大事,將非其人不可。”彭端淑《為學一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一貧,其一富。”(鄙:邊境。)②副詞。1.表推測;估計。相當於“大概”、“或許”。《論語·泰伯》:“才難,不其然乎?”2. 表反問。《左傳·僖公十年》:“欲加之罪,其無辭乎?”3. 表祈使。相當於“當”、“可”。曹操《求賢令》:“二三子其佐我明揚仄陋,唯才是舉,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表時間。相當於“將”。《列子·湯問》:“以殘年餘力,曾不能毀山之一毛,其如土石何?”③連詞。1.表假設。相當於“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能禦之?”2. 表選擇。相當於“或者”、“還是”。韓愈《馬說》:“其真無馬邪?其真不知馬也。”④助詞。形容詞或不及物動詞詞頭。《詩經·邶風·北風》:“北風其涼。”《詩經·秦風·小戎》:“言念君子,溫其如玉。”(言:助詞,無義。)(二)jī語氣詞。表示疑問。《詩經·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:盡。)朋:
①古代貨幣單位。五貝為一串,兩串為一朋。一說兩貝為一朋。《詩經·小雅·菁菁者莪》:“既見君子,賜我百朋。”②朋友。李白《陳情贈友人》詩:“斯人無良朋。”③朋黨。東方朔《七諫·初放》:“群眾成朋兮,上浸以惑。”(浸:逐漸。)④勾結。屈原《離騷》:“世並舉而好朋兮。”⑤倫比。《詩經·唐風·椒聊》:“彼其之子,碩大無朋。”(其:語氣詞。之子:這個人。)⑥同,齊。《後漢書·李固杜喬傳》:“朋心合力。” -
四门肃穆贤俊登,数君匪亲岂其朋。
“四门肃穆贤俊登,数君匪亲岂其朋。”诗句出处:《永贞行》;是唐朝诗人韩愈的作品。
君不见太皇谅阴未出令,小人乘时偷国柄。
北军百万虎与貔,天子自将非他师。一朝夺印付私党,
懔懔朝士何能为。狐鸣枭噪争署置,睗睒跳踉相妩媚。
夜作诏书朝拜官,超资越序曾无难。公然白日受贿赂,
火齐磊落堆金盘。元臣故老不敢语,昼卧涕泣何汍澜。
董贤三公谁复惜,侯景九锡行可叹。国家功高德且厚,
天位未许庸夫干。嗣皇卓荦信英主,文如太宗武高祖。
膺图受禅登明堂,共流幽州鲧死羽。四门肃穆贤俊登,
数君匪亲岂其朋。郎官清要为世称,荒郡迫野嗟可矜。
湖波连天日相腾,蛮俗生梗瘴疠烝。江氛岭祲昏若凝,
一蛇两头见未曾。怪鸟鸣唤令人憎,蛊虫群飞夜扑灯。
雄虺毒螫堕股肱,食中置药肝心崩。左右使令诈难凭,
慎勿浪信常兢兢。吾尝同僚情可胜,具书目见非妄征,
嗟尔既往宜为惩。【注释】:
四:
①基数,四。《左传·隐公三年》:“骄奢淫泆(yì),所自邪也。四者之来,宠禄过也。”(淫:嗜欲过度。泆:放纵。)②序数,第四。《左传·襄公二十六年》:“臣之位在四。”《资治通鉴·唐宪宗元和十二年》:“四鼓,愬至城下,无一人知者。”(愬:李愬,邓州节度使,此次袭破蔡州,擒叛军首领吴元济。)③工尺谱记音符号之一。《宋史·乐志十七》:“大吕、太簇用四字。”④通“驷”。四匹马驾一辆车。《韩非子·爱臣》:“是故不得四从,不载奇兵。”门:
①建筑物的进出口。《诗经·小雅 ·何人斯》:“不入我门。”《木兰诗》:“开我东阁门。”②关键。《老子》第一章:“玄之又玄,众妙之门。”《商君书·君臣》:“臣闻道民之门,在上所先。”③家;家族。《三国志·蜀书·先主传》:“汝勿妄语,灭吾门也。”④门类;类别。《旧唐书·杜佑传》:“凡书九门,计二百卷。”⑤派别;学派。《后汉书·郑玄传》:“仲尼之门,考以四科。”⑥门第。《北史·刘昶传》:“唯能是寄,不必拘门。”肃:
①恭敬。《左传·僖公二十三年》:“其从者肃而宽。”②揖拜;深深地作揖。《左传·成公十六年》:“三肃使者而退。”③严正;认真。《三国志·蜀志·诸葛亮传》:“赏罚肃而号令明。”④萎缩;萧瑟;衰败。张协《杂诗》:“天高万物肃。”⑤引进;引导。《礼记·曲记上》:“主人肃客而入。”⑥敏捷。《国语·晋语七》:“知羊舌职之聪敏肃给也,使佐之。”穆:
①和畅;美好。《诗经·大雅·烝民》:“穆如清风。”②恭敬;肃敬。《尚书·金縢》:“我其为王穆卜。”( 卜:占卜。)③和睦;和好。陆机《汉高祖功臣颂》:“上穆下亲。”④古代宗庙及祖先神位排列的位次。始祖居中,二、四、六代居左,称昭,三、五、七代居右,称穆。后世也以昭穆代指左右。《礼记·中庸》:“宗庙之礼,所以序昭穆也。”⑤深远,幽微。屈原《九章·悲回风》:“穆眇眇之无垠兮。”[穆穆]1. 端庄恭敬。《诗经·周颂·雍》:“天子穆穆。”2. 美好;和美。《古诗八首》之八:“穆穆清风至。”贤:
①有德行;有才能。《左传·隐公三年》:“先君以寡人为贤。”②指有才能的人。《谷梁传·文公六年》:“使仁者佐贤者。”(佐:辅助。)③优良;美善。韩愈《谢自然》:“人生处万类,知识最为贤。”④胜过;超过。《墨子·公孟》:“知有贤于人,则可谓知乎?”⑤劳苦。《诗经·小雅·北山》:“大夫不均,我从事独贤。”⑥对人的敬称,多用于平辈或晚辈。《史记·刺客列传》:“妾其奈何畏殁身之诛,终灭贤弟之名!”⑦作第二人称的敬称。苏轼《李行中秀才醉眠亭》:“醉中对客眠何害,须信陶潜未若贤。”⑧车毂贯穿的孔,在车辐内一端略大的称贤。《周礼·考工纪·轮人》:“五分其毂之长,去一以为贤。”贤俊:
德才出众的人。《后汉书·郭伋传》:“当简天下~~,不宜专用南阳人。”俊:
①出众的人才。《尚书·太甲上》:“旁求俊彦,启迪后人。”(彦:有才德的人。)又指才智过人。《晋书·光逸传》:“便呼上车,与谈良久,果俊器。”(器:指人才。)②同“骏”。刘向《新序·杂事》:“骅骝騄骥,天下之俊马也。”③同“峻”,高大。《大戴礼记·夏小正》:“时有俊风,俊者,大也。”登:
①升;由低处到高处。《荀子·劝学》:“故不登高山,不知天之高也。”《徐霞客游记·游嵩山日记》:“凡登山以晴朗为佳。”②升任。嵇康《与山巨源绝交书》:“子文无欲卿相,而三登令尹。”(令尹:春秋时楚国最高官职。)③记载;刊登。《周礼·秋官· 司民》:“掌登万民之数,自生齿以上,皆书于版。”(生齿:指婴儿。)④庄稼成熟。《孟子·滕文公上》:“五谷不登。”⑤踏上。杜甫《石壕吏》:“天明登前途,独与老翁别。”⑥副词。立即;立刻。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“登即相许和,便可作婚姻。”(许和:答应。)数:
(一)①计算。《庄子·庚桑楚》:“简发而栉,数米而炊。”(栉:梳。)②比较起来最突出。杜甫《韦讽录事宅观曹将军画马图》:“国初以来画鞍马,神妙独数江都王。”③责备;列举(罪行)。《左传·昭公二年》:“使吏数之。”④称说;诉说。《后汉书·祢衡传》:“馀子碌碌,莫足数也。”(馀子:其余的人。)施鉴《天仙子·秋闺》:“无人处,深深语,天涯往事难重数。” (二)shù ①数目。《庄子·秋水》:“号物之数谓之万。”②数词。几;几个。陈恭尹《秋日西郊宴集》:“欲洒新亭数行泪,南朝风景已全非。”(新亭:亭名。)③算术。《周礼·地官·大司徒》:“三曰六艺:礼、乐、射、御、书、数。”④天命;气数。《史记·李将军列传》:“以为李广老,数奇,毋令当单于。”⑤规律;法则。《礼记·月令》:“凡举大事,毋逆大数,必顺其时。”⑥技艺;方术。《孟子 ·告子上》:“今夫弈之为数,小数也。” (三)shuò ①多次;频繁。柳宗元《捕蛇者说》:“今吾嗣为之十二年,几死者数矣。”②副词。屡次。《孙子·行军》:“屡赏者窘也,数罚者困也。” (四)cù 细;密。《孟子·梁惠王上》:“数罟(gǔ)不入洿(wū)池,鱼鳖不可胜食也。”(罟:网。洿池:池塘。)君:
①君主。《岳阳楼记》:“处江湖之远则忧其君。”《论语·泰伯》:“大哉尧之为君也!”(大:伟大。)②封号。《战国策·燕策二》:“乐毅奔赵,赵封以望诺君。”《史记·淮阴侯列传》:“始常山王、成安君为布衣时,相与为刎颈之交。”《史记·信陵君列传》:“安釐王即位,封公子为信陵君。”③对人的尊称。《战国策·齐策一》:“徐公不若君之美也。”王维《送元二使安西》:“劝君更尽一杯酒,西出阳关无故人。”(阳关:地名。)特指妻妾称夫,子孙称父祖辈。王勃《滕王阁序》:“家君作宰。”(宰:指县令。)[君子]与“小人”相对。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“无君子莫治野人,无野人莫养君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《论语·述而》:“圣人吾不得而见矣,得见君子者,斯可矣。”(斯可矣:这就可以了。)匪:
① 古代筐类竹器名,有盖的竹筐。后作“篚”。《周礼·春官·肆师》:“共设匪瓮之礼。”②非;不是。《诗经·邶风·柏舟》:“我心匪石,不可转也。我心匪席,不可卷也。”③行为不正的人。李朝威《柳毅传》:“不幸见辱于匪人。”④代词。相当于“彼”。《诗经·桧风·匪车》:“匪风发兮,匪车偈兮。”(发:形容风声。偈:车疾驰貌。)⑤通“斐”。有文采的样子。《诗经·卫风·淇奥》:“有匪君子,如切如磋,如琢如磨。”⑥车马行进不止的样子。《礼记·少仪》:“车马之美,匪匪翼翼。”亲:
①爱;亲爱;亲密。《韩非子·爱臣》:“爱臣太亲,必危其身。”杜甫《奉简高三十五使君》:“交情老更亲。”②父母。《庄子·养生主》:“可以全生,可以养亲。”③指血缘关系最接近的。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“我有亲父兄,性行暴如雷。”④泛指有血缘关系或婚姻关系的亲属。杜甫《登岳阳楼》:“亲朋无一字,老病有孤舟。”⑤亲自。《史记·秦始皇本纪》:“亲巡天下,周览远方。”岂:
(一)副词。①表示反问。相当于“难道”、“怎么”。《左传·僖公五年》:“晋,吾宗也,岂害我哉?”②表示推测或疑问。相当于“是否”。《三国志·蜀志·诸葛亮传》:“诸葛孔明者,卧龙也,将军岂愿见之乎?”(二)kǎi 同“愷”。快乐;和乐。《诗经·小雅·鱼藻》:“岂乐饮酒。”[岂弟]同“愷悌”。和悦可亲。《诗经·齐风·载驱》:“齐子岂弟。”(齐子:齐国国君的女儿。)岂其:
难道,怎么会。《左传·昭公十二年》:“楚灵王若能如是,~~辱于乾谿?”其:
(一)①代词。1.相当于“他(她、它)”、“他的”;“他们(她们)”、“他们的”。《论语·卫灵公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送东阳马生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,礼愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相当于“我(的)”。王安石《游褒禅山记》:“余亦悔其随之而不得极夫游之乐也。”(极:尽。)3.表示指代。相当于“这”、“那”、“其中的”。《史记·项羽本纪》:“今欲举大事,将非其人不可。”彭端淑《为学一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一贫,其一富。”(鄙:边境。)②副词。1.表推测;估计。相当于“大概”、“或许”。《论语·泰伯》:“才难,不其然乎?”2. 表反问。《左传·僖公十年》:“欲加之罪,其无辞乎?”3. 表祈使。相当于“当”、“可”。曹操《求贤令》:“二三子其佐我明扬仄陋,唯才是举,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表时间。相当于“将”。《列子·汤问》:“以残年余力,曾不能毁山之一毛,其如土石何?”③连词。1.表假设。相当于“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能御之?”2. 表选择。相当于“或者”、“还是”。韩愈《马说》:“其真无马邪?其真不知马也。”④助词。形容词或不及物动词词头。《诗经·邶风·北风》:“北风其凉。”《诗经·秦风·小戎》:“言念君子,温其如玉。”(言:助词,无义。)(二)jī语气词。表示疑问。《诗经·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:尽。)朋:
①古代货币单位。五贝为一串,两串为一朋。一说两贝为一朋。《诗经·小雅·菁菁者莪》:“既见君子,赐我百朋。”②朋友。李白《陈情赠友人》诗:“斯人无良朋。”③朋党。东方朔《七谏·初放》:“群众成朋兮,上浸以惑。”(浸:逐渐。)④勾结。屈原《离骚》:“世并举而好朋兮。”⑤伦比。《诗经·唐风·椒聊》:“彼其之子,硕大无朋。”(其:语气词。之子:这个人。)⑥同,齐。《后汉书·李固杜乔传》:“朋心合力。” -
si men su mu xian jun deng ,shu jun fei qin qi ji peng 。
“si men su mu xian jun deng ,shu jun fei qin qi ji peng 。”shi gou chu chu :《yong zhen hang 》;shi tang chao shi ren han yu de zuo pin 。
jun bu jian tai huang liang yin wei chu ling ,xiao ren cheng shi tou guo bing 。
bei jun bai mo hu yu pi ,tian zi zi jiang fei ta shi 。yi chao duo yin fu si dang ,
lin lin chao shi he neng wei 。hu ming xiao zao zheng shu zhi ,shi shan tiao liang xiang wu mei 。
ye zuo zhao shu chao bai guan ,chao zi yue xu ceng mo nan 。gong ran bai ri shou hui lu ,
huo ji lei la dui jin pan 。yuan chen gu lao bu gan yu ,zhou wo ti qi he 汍lan 。
dong xian san gong shei fu xi ,hou jing jiu xi hang ke tan 。guo jia gong gao de ju hou ,
tian wei wei hu yong fu gan 。si huang zhuo luo xin ying zhu ,wen ru tai zong wu gao zu 。
ying tu shou chan deng ming tang ,gong liu you zhou gun si yu 。si men su mu xian jun deng ,
shu jun fei qin qi ji peng 。lang guan qing yao wei shi chen ,huang jun pai ye jie ke jin 。
hu bo lian tian ri xiang teng ,man su sheng geng zhang li zheng 。jiang fen ling jin hun re ning ,
yi she liang tou jian wei ceng 。guai diao ming huan ling ren zeng ,gu chong qun fei ye pu deng 。
xiong hui du shi duo gu gong ,shi zhong zhi yao gan xin beng 。zuo you shi ling zha nan ping ,
shen wu lang xin chang jing jing 。wu chang tong liao qing ke sheng ,ju shu mu jian fei wang zheng ,
jie er ji wang yi wei cheng 。【zhu shi 】:
si :
①ji shu ,si 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“jiao she yin die (yì),suo zi xie ye 。si zhe zhi lai ,chong lu guo ye 。”(yin :shi yu guo du 。die :fang zong 。)②xu shu ,di si 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“chen zhi wei zai si 。”《zi zhi tong jian ·tang xian zong yuan he shi er nian 》:“si gu ,su zhi cheng xia ,mo yi ren zhi zhe 。”(su :li su ,deng zhou jie du shi ,ci ci xi po cai zhou ,qin pan jun shou ling wu yuan ji 。)③gong che pu ji yin fu hao zhi yi 。《song shi ·le zhi shi qi 》:“da lv 、tai cu yong si zi 。”④tong “si ”。si pi ma jia yi liang che 。《han fei zi ·ai chen 》:“shi gu bu de si cong ,bu zai ji bing 。”men :
①jian zhu wu de jin chu kou 。《shi jing ·xiao ya ·he ren si 》:“bu ru wo men 。”《mu lan shi 》:“kai wo dong ge men 。”②guan jian 。《lao zi 》di yi zhang :“xuan zhi you xuan ,zhong miao zhi men 。”《shang jun shu ·jun chen 》:“chen wen dao min zhi men ,zai shang suo xian 。”③jia ;jia zu 。《san guo zhi ·shu shu ·xian zhu chuan 》:“ru wu wang yu ,mie wu men ye 。”④men lei ;lei bie 。《jiu tang shu ·du you chuan 》:“fan shu jiu men ,ji er bai juan 。”⑤pa bie ;xue pa 。《hou han shu ·zheng xuan chuan 》:“zhong ni zhi men ,kao yi si ke 。”⑥men di 。《bei shi ·liu chang chuan 》:“wei neng shi ji ,bu bi ju men 。”su :
①gong jing 。《zuo chuan ·xi gong er shi san nian 》:“ji cong zhe su er kuan 。”②yi bai ;shen shen de zuo yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“san su shi zhe er tui 。”③yan zheng ;ren zhen 。《san guo zhi ·shu zhi ·zhu ge liang chuan 》:“shang fa su er hao ling ming 。”④wei su ;xiao se ;cui bai 。zhang xie 《za shi 》:“tian gao mo wu su 。”⑤yin jin ;yin dao 。《li ji ·qu ji shang 》:“zhu ren su ke er ru 。”⑥min jie 。《guo yu ·jin yu qi 》:“zhi yang she zhi zhi cong min su gei ye ,shi zuo zhi 。”mu :
①he chang ;mei hao 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“mu ru qing feng 。”②gong jing ;su jing 。《shang shu ·jin teng 》:“wo ji wei wang mu bo 。”( bo :zhan bo 。)③he mu ;he hao 。liu ji 《han gao zu gong chen song 》:“shang mu xia qin 。”④gu dai zong miao ji zu xian shen wei pai lie de wei ci 。shi zu ju zhong ,er 、si 、liu dai ju zuo ,chen zhao ,san 、wu 、qi dai ju you ,chen mu 。hou shi ye yi zhao mu dai zhi zuo you 。《li ji ·zhong yong 》:“zong miao zhi li ,suo yi xu zhao mu ye 。”⑤shen yuan ,you wei 。qu yuan 《jiu zhang ·bei hui feng 》:“mu miao miao zhi mo yin xi 。”[mu mu ]1. duan zhuang gong jing 。《shi jing ·zhou song ·yong 》:“tian zi mu mu 。”2. mei hao ;he mei 。《gu shi ba shou 》zhi ba :“mu mu qing feng zhi 。”xian :
①you de hang ;you cai neng 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“xian jun yi gua ren wei xian 。”②zhi you cai neng de ren 。《gu liang chuan ·wen gong liu nian 》:“shi ren zhe zuo xian zhe 。”(zuo :fu zhu 。)③you liang ;mei shan 。han yu 《xie zi ran 》:“ren sheng chu mo lei ,zhi shi zui wei xian 。”④sheng guo ;chao guo 。《mo zi ·gong meng 》:“zhi you xian yu ren ,ze ke wei zhi hu ?”⑤lao ku 。《shi jing ·xiao ya ·bei shan 》:“da fu bu jun ,wo cong shi du xian 。”⑥dui ren de jing chen ,duo yong yu ping bei huo wan bei 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“qie ji nai he wei mo shen zhi zhu ,zhong mie xian di zhi ming !”⑦zuo di er ren chen de jing chen 。su shi 《li hang zhong xiu cai zui mian ting 》:“zui zhong dui ke mian he hai ,xu xin tao qian wei re xian 。”⑧che gu guan chuan de kong ,zai che fu nei yi duan lve da de chen xian 。《zhou li ·kao gong ji ·lun ren 》:“wu fen ji gu zhi chang ,qu yi yi wei xian 。”xian jun :
de cai chu zhong de ren 。《hou han shu ·guo 伋chuan 》:“dang jian tian xia ~~,bu yi zhuan yong na yang ren 。”jun :
①chu zhong de ren cai 。《shang shu ·tai jia shang 》:“pang qiu jun yan ,qi di hou ren 。”(yan :you cai de de ren 。)you zhi cai zhi guo ren 。《jin shu ·guang yi chuan 》:“bian hu shang che ,yu tan liang jiu ,guo jun qi 。”(qi :zhi ren cai 。)②tong “jun ”。liu xiang 《xin xu ·za shi 》:“hua liu lu ji ,tian xia zhi jun ma ye 。”③tong “jun ”,gao da 。《da dai li ji ·xia xiao zheng 》:“shi you jun feng ,jun zhe ,da ye 。”deng :
①sheng ;you di chu dao gao chu 。《xun zi ·quan xue 》:“gu bu deng gao shan ,bu zhi tian zhi gao ye 。”《xu xia ke you ji ·you song shan ri ji 》:“fan deng shan yi qing lang wei jia 。”②sheng ren 。ji kang 《yu shan ju yuan jue jiao shu 》:“zi wen mo yu qing xiang ,er san deng ling yin 。”(ling yin :chun qiu shi chu guo zui gao guan zhi 。)③ji zai ;kan deng 。《zhou li ·qiu guan · si min 》:“zhang deng mo min zhi shu ,zi sheng chi yi shang ,jie shu yu ban 。”(sheng chi :zhi ying er 。)④zhuang jia cheng shou 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“wu gu bu deng 。”⑤ta shang 。du fu 《dan hao li 》:“tian ming deng qian tu ,du yu lao weng bie 。”⑥fu ci 。li ji ;li ke 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“deng ji xiang hu he ,bian ke zuo hun yin 。”(hu he :da ying 。)shu :
(yi )①ji suan 。《zhuang zi ·geng sang chu 》:“jian fa er zhi ,shu mi er chui 。”(zhi :shu 。)②bi jiao qi lai zui tu chu 。du fu 《wei feng lu shi zhai guan cao jiang jun hua ma tu 》:“guo chu yi lai hua an ma ,shen miao du shu jiang dou wang 。”③ze bei ;lie ju (zui hang )。《zuo chuan ·zhao gong er nian 》:“shi li shu zhi 。”④chen shui ;su shui 。《hou han shu ·mi heng chuan 》:“yu zi liu liu ,mo zu shu ye 。”(yu zi :ji yu de ren 。)shi jian 《tian xian zi ·qiu gui 》:“mo ren chu ,shen shen yu ,tian ya wang shi nan chong shu 。” (er )shù ①shu mu 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“hao wu zhi shu wei zhi mo 。”②shu ci 。ji ;ji ge 。chen gong yin 《qiu ri xi jiao yan ji 》:“yu sa xin ting shu hang lei ,na chao feng jing yi quan fei 。”(xin ting :ting ming 。)③suan shu 。《zhou li ·de guan ·da si tu 》:“san yue liu yi :li 、le 、she 、yu 、shu 、shu 。”④tian ming ;qi shu 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“yi wei li an lao ,shu ji ,wu ling dang chan yu 。”⑤gui lv ;fa ze 。《li ji ·yue ling 》:“fan ju da shi ,wu ni da shu ,bi shun ji shi 。”⑥ji yi ;fang shu 。《meng zi ·gao zi shang 》:“jin fu yi zhi wei shu ,xiao shu ye 。” (san )shuò ①duo ci ;pin fan 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“jin wu si wei zhi shi er nian ,ji si zhe shu yi 。”②fu ci 。lv ci 。《sun zi ·hang jun 》:“lv shang zhe jiong ye ,shu fa zhe kun ye 。” (si )cù xi ;mi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“shu gu (gǔ)bu ru hu (wū)chi ,yu bie bu ke sheng shi ye 。”(gu :wang 。hu chi :chi tang 。)jun :
①jun zhu 。《yue yang lou ji 》:“chu jiang hu zhi yuan ze you ji jun 。”《lun yu ·tai bai 》:“da zai yao zhi wei jun ye !”(da :wei da 。)②feng hao 。《zhan guo ce ·yan ce er 》:“le yi ben zhao ,zhao feng yi wang nuo jun 。”《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“shi chang shan wang 、cheng an jun wei bu yi shi ,xiang yu wei wen geng zhi jiao 。”《shi ji ·xin ling jun lie chuan 》:“an 釐wang ji wei ,feng gong zi wei xin ling jun 。”③dui ren de zun chen 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“xu gong bu re jun zhi mei ye 。”wang wei 《song yuan er shi an xi 》:“quan jun geng jin yi bei jiu ,xi chu yang guan mo gu ren 。”(yang guan :de ming 。)te zhi qi qie chen fu ,zi sun chen fu zu bei 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“jia jun zuo zai 。”(zai :zhi xian ling 。)[jun zi ]yu “xiao ren ”xiang dui 。1.zhi zai gao wei de ren 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“mo jun zi mo zhi ye ren ,mo ye ren mo yang jun zi 。”(ye ren :bai xing 。)2.zhi you dao de de ren 。《lun yu ·shu er 》:“sheng ren wu bu de er jian yi ,de jian jun zi zhe ,si ke yi 。”(si ke yi :zhe jiu ke yi le 。)fei :
① gu dai kuang lei zhu qi ming ,you gai de zhu kuang 。hou zuo “fei ”。《zhou li ·chun guan ·si shi 》:“gong she fei weng zhi li 。”②fei ;bu shi 。《shi jing ·bei feng ·bai zhou 》:“wo xin fei dan ,bu ke zhuai ye 。wo xin fei xi ,bu ke juan ye 。”③hang wei bu zheng de ren 。li chao wei 《liu yi chuan 》:“bu xing jian ru yu fei ren 。”④dai ci 。xiang dang yu “bi ”。《shi jing ·gui feng ·fei che 》:“fei feng fa xi ,fei che ji xi 。”(fa :xing rong feng sheng 。ji :che ji chi mao 。)⑤tong “fei ”。you wen cai de yang zi 。《shi jing ·wei feng ·qi ao 》:“you fei jun zi ,ru qie ru cuo ,ru zhuo ru mo 。”⑥che ma hang jin bu zhi de yang zi 。《li ji ·shao yi 》:“che ma zhi mei ,fei fei yi yi 。”qin :
①ai ;qin ai ;qin mi 。《han fei zi ·ai chen 》:“ai chen tai qin ,bi wei ji shen 。”du fu 《feng jian gao san shi wu shi jun 》:“jiao qing lao geng qin 。”②fu mu 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“ke yi quan sheng ,ke yi yang qin 。”③zhi xie yuan guan ji zui jie jin de 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“wo you qin fu xiong ,xing hang bao ru lei 。”④fan zhi you xie yuan guan ji huo hun yin guan ji de qin shu 。du fu 《deng yue yang lou 》:“qin peng mo yi zi ,lao bing you gu zhou 。”⑤qin zi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“qin xun tian xia ,zhou lan yuan fang 。”qi :
(yi )fu ci 。①biao shi fan wen 。xiang dang yu “nan dao ”、“zen me ”。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“jin ,wu zong ye ,qi hai wo zai ?”②biao shi tui ce huo yi wen 。xiang dang yu “shi fou ”。《san guo zhi ·shu zhi ·zhu ge liang chuan 》:“zhu ge kong ming zhe ,wo long ye ,jiang jun qi yuan jian zhi hu ?”(er )kǎi tong “愷”。kuai le ;he le 。《shi jing ·xiao ya ·yu zao 》:“qi le yin jiu 。”[qi di ]tong “愷ti ”。he yue ke qin 。《shi jing ·ji feng ·zai qu 》:“ji zi qi di 。”(ji zi :ji guo guo jun de nv er 。)qi ji :
nan dao ,zen me hui 。《zuo chuan ·zhao gong shi er nian 》:“chu ling wang re neng ru shi ,~~ru yu gan ji ?”ji :
(yi )①dai ci 。1.xiang dang yu “ta (ta 、ta )”、“ta de ”;“ta men (ta men )”、“ta men de ”。《lun yu ·wei ling gong 》:“gong yu shan ji shi ,bi xian li ji qi 。”song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“huo yu ji chi duo (duō),se yu gong ,li yu zhi 。”(chi duo :a chi 。)2. xiang dang yu “wo (de )”。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“yu yi hui ji sui zhi er bu de ji fu you zhi le ye 。”(ji :jin 。)3.biao shi zhi dai 。xiang dang yu “zhe ”、“na ”、“ji zhong de ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin yu ju da shi ,jiang fei ji ren bu ke 。”peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“shu zhi bi you er seng ,ji yi pin ,ji yi fu 。”(bi :bian jing 。)②fu ci 。1.biao tui ce ;gu ji 。xiang dang yu “da gai ”、“huo hu ”。《lun yu ·tai bai 》:“cai nan ,bu ji ran hu ?”2. biao fan wen 。《zuo chuan ·xi gong shi nian 》:“yu jia zhi zui ,ji mo ci hu ?”3. biao qi shi 。xiang dang yu “dang ”、“ke ”。cao cao 《qiu xian ling 》:“er san zi ji zuo wo ming yang ze lou ,wei cai shi ju ,wu de er yong zhi 。”(ze lou :chu shen bei wei 。)4. biao shi jian 。xiang dang yu “jiang ”。《lie zi ·shang wen 》:“yi can nian yu li ,ceng bu neng hui shan zhi yi mao ,ji ru tu dan he ?”③lian ci 。1.biao jia she 。xiang dang yu “jia ru ”、“ru guo ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ji re shi ,shu neng yu zhi ?”2. biao shua ze 。xiang dang yu “huo zhe ”、“hai shi ”。han yu 《ma shui 》:“ji zhen mo ma xie ?ji zhen bu zhi ma ye 。”④zhu ci 。xing rong ci huo bu ji wu dong ci ci tou 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“bei feng ji liang 。”《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi ,wen ji ru yu 。”(yan :zhu ci ,mo yi 。)(er )jīyu qi ci 。biao shi yi wen 。《shi jing ·xiao ya ·ting liao 》:“ye ru he ji ?ye wei yang 。”(yang :jin 。)peng :
①gu dai huo bi chan wei 。wu bei wei yi chuan ,liang chuan wei yi peng 。yi shui liang bei wei yi peng 。《shi jing ·xiao ya ·jing jing zhe e 》:“ji jian jun zi ,ci wo bai peng 。”②peng you 。li bai 《chen qing zeng you ren 》shi :“si ren mo liang peng 。”③peng dang 。dong fang shuo 《qi jian ·chu fang 》:“qun zhong cheng peng xi ,shang jin yi huo 。”(jin :zhu jian 。)④gou jie 。qu yuan 《li sao 》:“shi bing ju er hao peng xi 。”⑤lun bi 。《shi jing ·tang feng ·jiao liao 》:“bi ji zhi zi ,shuo da mo peng 。”(ji :yu qi ci 。zhi zi :zhe ge ren 。)⑥tong ,ji 。《hou han shu ·li gu du qiao chuan 》:“peng xin ge li 。”
今日更新
-
随步结金莲。
[2020-01-06]
-
无作无为,物外真空伴。
[2020-01-06]
-
常归一,证圆成了了,得赴仙都。
[2020-01-06]
-
无言可说,慨然脱底明彻。
[2020-01-06]
-
气凝神聚契空圆。
[2020-01-06]
今日推荐