• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 孤岸鎮頹波,俗流未易識。

    “孤岸鎮頹波,俗流未易識。”詩句出處:《送子思兄參惠州軍》;是宋朝詩人王安石的作品。

    沄沄曲江水,天借九秋色。
    樓臺飛半空,秀氣盤韶石。
    載酒填裡閭,吹花換朝夕。
    笙簫震河漢,錦繡爛冠幘。
    地靈瘴癘絕,人物傾南極。
    先朝有名臣,臥理訟隨息。
    稍稍延諸生,談笑與賓客。
    子來適妙年,謁入交履舄。
    寂寥九齡後,此獨望一國。
    虞翻禮丁覽,韓愈俟趙德。
    孤岸鎮頹波,俗流未易識。
    我方文葆中,旋逐旌旗跡。
    去思今豈忘,耳目熟遺跡。
    吏含殷勤言,俛仰問乖隔。
    當時府中兒,侵尋鬢邊白。
    下帷雖著書,不捄寒饑迫。
    謂宜門闌士,宦路久烜赫。
    奈何猶差池,更捧丞掾檄。
    驥摧千裡蹄,鵬墮九霄翮。
    人生無巧愚,天運有通塞。
    試觀馳騁人,意氣宇宙窄。
    榮華去路塵,謗辱與山積。
    優遊祿仕間,較計誰失得。
    送君強成歌,陟岵翻感激。

    【註釋】:

    孤:

    ①幼年死去父親或父母的人。《孟子·梁惠王下》:“幼而無父曰孤。”②孤單;單獨。王維《使至塞上》:“大漠孤煙直,長河落日圓。”③古代王侯的謙稱。《三國志· 蜀書 ·諸葛亮傳》:“孤之有孔明,猶魚之有水也。”④辜負。《後漢書·袁敞傳》:“臣孤恩負義。”⑤指無子女的人。《呂氏春秋·懷寵》:“求其孤寡而振恤之。”⑥獨特的;傑出的。楊萬裡《和李天麟二首》之一:“學詩須透脫,信手自孤高。”

    岸:

    ①江河湖海等水邊的陸地。王灣《次北固山下》:“潮平兩岸闊,風正一帆懸。”蘇軾《念奴嬌·赤壁懷古》:“驚濤拍岸,卷起千堆雪。”②指山崖或高地。《荀子·宥坐》:“三尺之岸,而虛車不能登也。”(虛車:空車。)王粲《七哀詩》:“南登霸陵岸,回首望長安。”(霸陵:漢文帝陵墓。)③高大雄偉。班固《漢書·江充傳》:“充為人魁岸。”④高傲。《文心雕龍·序志》:“傲岸泉石,咀嚼文義。”⑤端莊嚴肅的樣子。《聊齋志異·成仙》:“黃巾氅(chǎng)服,岸然道貌。”(氅:外套。)⑥把頭飾掀起,露出前額。黃庭堅《玉樓春》:“坐中還有賞音人,能岸烏紗傾大白。”[岸幘(zé)]幘:頭巾。把頭巾往上推露出前額,表示不拘形跡。也稱“岸巾”。《晉書·謝奕傳》:“岸幘笑詠,無異常日。”(笑詠:談笑詠詩。)

    鎮:

    ①壓。《漢書·枚乘傳》:“馬方駭鼓而驚之,系方絕又重鎮之。”②用以壓物的東西。《楚辭 · 九歌·湘夫人》:“白玉兮為鎮。”(用白玉石作壓座席的東西。)③壓抑;抑制。《楚辭·九歌·湘夫人》:“白玉兮為鎮。”④安定。《史記·高祖本紀》:“鎮國傢,撫百姓。”(柔:懷柔。邇:近。)⑤鎮守。《三國志·吳書·宗室傳論》:“鎮據邊陲,克堪厥任。”(邊陲:邊疆。克:能。厥:其。)⑥重要或險要的地方。杜甫《夔州歌十絕句》之四:“白帝高為三峽鎮。”⑦集市。《宋史·嶽飛傳》:“飛進軍朱仙鎮。”⑧時常;長久。柳永《傾杯》:“情知道世上,難使皓月長圓,彩雲鎮住。”⑨表示整段時間。朱熹《邵武道中》:“不惜容鬢凋,鎮日長空饑。”

    頹:

    ①落;下墜。陶宏景《與謝中書書》:“夕日欲頹,沉鱗競躍。”②水向下流。《史記·河渠書》:“水頹以絕商顏。”(商顏:山名。)③崩塌;倒塌。《禮記·檀弓上》:“泰山其頹乎!”④衰敗;滅亡。諸葛亮《前出師表》:“親小人,遠賢臣,此後漢所以傾頹也。”⑤跌倒。歐陽修《河南府司錄張君墓表》:“雖醉未嘗頹墮。”柳宗元《逐畢萬文》:“民氣不舒兮,僵踣(bó)顛頹。”(僵、踣:均指跌倒。)⑥恭順。《北史·文苑傳· 庾信》:“容止頹然,有過人者。”⑦旋風。《詩經·小雅·谷風》:“習習谷風,維風及頹。”

    波:

    ①波浪,起伏波動的水面。曹操《步出夏門行·觀滄海》:“秋風蕭瑟,洪波湧起。”②水流;水。杜牧《阿房宮賦》:“長橋臥波,未雲何龍? 復道行空,不霽何虹?”③流轉的目光。李白《長相思》:“昔日橫波目,今成流淚泉。”④比喻事情的意外變化。獨孤及《壬辰歲過舊居》:“丈夫隨世波,豈料百年身!”⑤跑。北朝樂府《企喻歌》:“鷂子經天飛,群雀兩向波。”

    俗:

    ①風俗。《禮記·王制》:“廣谷大川異制,民生其間者異俗。”(制:形狀。)②一般的人;眾人。《史記·李斯列傳》:“察其本,乃與俗議之異。”③庸俗。王安石《兼並》:“俗儒不知變。”④世俗。曹植《七啟》:“君子不遁俗而遺名,智士不背世而滅勛。”(遺:棄。背:違。滅:埋沒。)⑤佛教特指在傢為俗,與出傢相對。《清平山堂話本·花燈轎蓮女成佛記》:“張待詔夫妻二人亦然棄俗出傢。”(待詔:稱手藝人。)⑥通“欲”。欲念;希望。《荀子·解蔽》:“由俗謂之,道盡嗛矣。”

    俗流:

    ①庸俗不堪的人。韓偓《遊江南水陸院》:“早於喧雜是深仇,猶恐行藏墜~~。”②流行的習俗。謝鎮之《與顧道士書》:“久迷生死,隨染~~。”

    流:

    ①水流動。《詩經·衛風·碩人》:“河水洋洋,北流活(guō)活。”(活活:流水聲。)②泛指液體流動。《戰國策·魏策四》:“若士必怒,伏屍二人,流血五步,天下縞素。”(伏屍二人:指殺死國王和自己。縞素:穿白色孝服。)③水流;河流。《荀子·勸學》:“不積小流,無以成江海。”又河流的主幹。屈原《九章·哀郢》:“順風波以從流兮。”④運動不停;移動不定。杜牧《秋夕》:“紅燭秋光冷畫屏,輕羅小扇撲流螢。”⑤漂泊;流亡。劉禹錫《謝分司東都表》:“閭裡獲安,流庸盡復。”(庸:受雇用的人。)《列女傳》:“今水旱連年,民流滿道。”⑥流放;放逐。舊時遣往邊遠地區服役的刑罰。《續資治通鑒·宋高宗建炎四年》:“自今官吏犯贓,雖未加誅戮,若杖脊流配,不可貸也。”《尚書·舜典》:“流共工於幽州。”⑦流傳;散播。《孟子·公孫醜上》:“德之流行,速於置郵而傳命。”⑧變化,演變(多指向不好的方面轉變);放縱。宋濂《答章秀才論詩書》:“陰子堅涉於淺易,何仲言流於瑣碎。”(陰子堅:陰鏗。何仲言:何遜。)⑨流派;派別;品類。劉基《賣柑者言》:“退而思其言,類東方生滑稽之流。”《齊民要術·序》:“花草之流,可以悅目。”[流連]1.耽於遊樂而忘歸。《孟子·梁惠王下》:“流連荒亡,為諸侯憂。”(荒亡:沉迷於田獵酒色,縱欲無度。)2. 依戀不舍。傅亮《為宋公修張良廟教》:“遊九京者,亦流連於隨會。”(九京:即九原,春秋時晉大夫的墓地。隨會:晉大夫。)3. 滯留。《三國志·魏書·劉靖傳》:“封符指期,無流連之吏。”4. 流徙離散。《漢書·師丹傳》:“百姓流連,無所歸心。”5. 哭泣流淚的樣子。《後漢書·翟酺傳》:“言無所及,唯涕泣流連。”

    未:

    ①十二地支之一。《春秋·莊公二十四年》:“六月辛未,朔,日有食之。”②十二時辰之一,即午後一時至三時。③十二生肖屬羊。④副詞。1.表示否定。a.相當於“不”。《詩經·周頌·小毖》:“未堪傢多難。”b.相當於“沒有”、“不曾”。《詩經 · 召南·草蟲》:“未見君子,我心傷悲。”2. 用在句尾,表示疑問。相當於“否”。《後漢書·劉表傳》:“言出子口而入吾耳,可以言未?”

    易:

    ①改變;更改。《呂氏春秋·察今》:“世易時移,變法宜矣。”②交換;交易。《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦昭王聞之,使人遺(wèi)趙王書,願以十五城請易璧。”(遺:送給。)③容易。與“難”相對。《孟子·公孫醜上》:“饑者易為食,渴者易為飲。”④簡易。《禮記·檀弓下》:“諸侯之來辱敝邑者,易則易,於則於。”(於:隆重。)⑤道路平坦。《淮南子·兵略》:“易則用車,險則用騎。”⑥輕視。柳宗元《童區(ōu)寄傳》:“(寄)為兒恒狀,賊易之。”(恒:常。)⑦和悅。《詩經·小雅·何人斯》:“我心易也。”⑧整治田畝。《荀子·富國》:“田肥以易則出實百倍。”(以:而;而且。)⑨《周易》的簡稱。《論語·述而》:“加我數年,五十以學《周易》,可以無大過矣。”⑩通“埸”。疆界。《荀子·富國》:“至於疆易而端已見矣。”

    識:

    (一)①知道;懂得。《莊子·天地》:“識其一不知其二。”②認識。賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識。”③識別。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“新婦識馬聲。”④知識;見識。《荀子·法行》:“怨天者無識。” (二)zhì ①記住。《論語·述而》:“默而識之。”②標記。曹植《寶刀賦序》:“以龍熊烏雀為識。”


  • 孤岸镇颓波,俗流未易识。

    “孤岸镇颓波,俗流未易识。”诗句出处:《送子思兄参惠州军》;是宋朝诗人王安石的作品。

    沄沄曲江水,天借九秋色。
    楼台飞半空,秀气盘韶石。
    载酒填里闾,吹花换朝夕。
    笙箫震河汉,锦绣烂冠帻。
    地灵瘴疠绝,人物倾南极。
    先朝有名臣,卧理讼随息。
    稍稍延诸生,谈笑与宾客。
    子来适妙年,谒入交履舄。
    寂寥九龄後,此独望一国。
    虞翻礼丁览,韩愈俟赵德。
    孤岸镇颓波,俗流未易识。
    我方文葆中,旋逐旌旗迹。
    去思今岂忘,耳目熟遗迹。
    吏含殷勤言,俛仰问乖隔。
    当时府中儿,侵寻鬓边白。
    下帷虽著书,不捄寒饥迫。
    谓宜门阑士,宦路久烜赫。
    奈何犹差池,更捧丞掾檄。
    骥摧千里蹄,鹏堕九霄翮。
    人生无巧愚,天运有通塞。
    试观驰骋人,意气宇宙窄。
    荣华去路尘,谤辱与山积。
    优游禄仕间,较计谁失得。
    送君强成歌,陟岵翻感激。

    【注释】:

    孤:

    ①幼年死去父亲或父母的人。《孟子·梁惠王下》:“幼而无父曰孤。”②孤单;单独。王维《使至塞上》:“大漠孤烟直,长河落日圆。”③古代王侯的谦称。《三国志· 蜀书 ·诸葛亮传》:“孤之有孔明,犹鱼之有水也。”④辜负。《后汉书·袁敞传》:“臣孤恩负义。”⑤指无子女的人。《吕氏春秋·怀宠》:“求其孤寡而振恤之。”⑥独特的;杰出的。杨万里《和李天麟二首》之一:“学诗须透脱,信手自孤高。”

    岸:

    ①江河湖海等水边的陆地。王湾《次北固山下》:“潮平两岸阔,风正一帆悬。”苏轼《念奴娇·赤壁怀古》:“惊涛拍岸,卷起千堆雪。”②指山崖或高地。《荀子·宥坐》:“三尺之岸,而虚车不能登也。”(虚车:空车。)王粲《七哀诗》:“南登霸陵岸,回首望长安。”(霸陵:汉文帝陵墓。)③高大雄伟。班固《汉书·江充传》:“充为人魁岸。”④高傲。《文心雕龙·序志》:“傲岸泉石,咀嚼文义。”⑤端庄严肃的样子。《聊斋志异·成仙》:“黄巾氅(chǎng)服,岸然道貌。”(氅:外套。)⑥把头饰掀起,露出前额。黄庭坚《玉楼春》:“坐中还有赏音人,能岸乌纱倾大白。”[岸帻(zé)]帻:头巾。把头巾往上推露出前额,表示不拘形迹。也称“岸巾”。《晋书·谢奕传》:“岸帻笑咏,无异常日。”(笑咏:谈笑咏诗。)

    镇:

    ①压。《汉书·枚乘传》:“马方骇鼓而惊之,系方绝又重镇之。”②用以压物的东西。《楚辞 · 九歌·湘夫人》:“白玉兮为镇。”(用白玉石作压座席的东西。)③压抑;抑制。《楚辞·九歌·湘夫人》:“白玉兮为镇。”④安定。《史记·高祖本纪》:“镇国家,抚百姓。”(柔:怀柔。迩:近。)⑤镇守。《三国志·吴书·宗室传论》:“镇据边陲,克堪厥任。”(边陲:边疆。克:能。厥:其。)⑥重要或险要的地方。杜甫《夔州歌十绝句》之四:“白帝高为三峡镇。”⑦集市。《宋史·岳飞传》:“飞进军朱仙镇。”⑧时常;长久。柳永《倾杯》:“情知道世上,难使皓月长圆,彩云镇住。”⑨表示整段时间。朱熹《邵武道中》:“不惜容鬓凋,镇日长空饥。”

    颓:

    ①落;下坠。陶宏景《与谢中书书》:“夕日欲颓,沉鳞竞跃。”②水向下流。《史记·河渠书》:“水颓以绝商颜。”(商颜:山名。)③崩塌;倒塌。《礼记·檀弓上》:“泰山其颓乎!”④衰败;灭亡。诸葛亮《前出师表》:“亲小人,远贤臣,此后汉所以倾颓也。”⑤跌倒。欧阳修《河南府司录张君墓表》:“虽醉未尝颓堕。”柳宗元《逐毕万文》:“民气不舒兮,僵踣(bó)颠颓。”(僵、踣:均指跌倒。)⑥恭顺。《北史·文苑传· 庾信》:“容止颓然,有过人者。”⑦旋风。《诗经·小雅·谷风》:“习习谷风,维风及颓。”

    波:

    ①波浪,起伏波动的水面。曹操《步出夏门行·观沧海》:“秋风萧瑟,洪波涌起。”②水流;水。杜牧《阿房宫赋》:“长桥卧波,未云何龙? 复道行空,不霁何虹?”③流转的目光。李白《长相思》:“昔日横波目,今成流泪泉。”④比喻事情的意外变化。独孤及《壬辰岁过旧居》:“丈夫随世波,岂料百年身!”⑤跑。北朝乐府《企喻歌》:“鹞子经天飞,群雀两向波。”

    俗:

    ①风俗。《礼记·王制》:“广谷大川异制,民生其间者异俗。”(制:形状。)②一般的人;众人。《史记·李斯列传》:“察其本,乃与俗议之异。”③庸俗。王安石《兼并》:“俗儒不知变。”④世俗。曹植《七启》:“君子不遁俗而遗名,智士不背世而灭勋。”(遗:弃。背:违。灭:埋没。)⑤佛教特指在家为俗,与出家相对。《清平山堂话本·花灯轿莲女成佛记》:“张待诏夫妻二人亦然弃俗出家。”(待诏:称手艺人。)⑥通“欲”。欲念;希望。《荀子·解蔽》:“由俗谓之,道尽嗛矣。”

    俗流:

    ①庸俗不堪的人。韩偓《游江南水陆院》:“早于喧杂是深仇,犹恐行藏坠~~。”②流行的习俗。谢镇之《与顾道士书》:“久迷生死,随染~~。”

    流:

    ①水流动。《诗经·卫风·硕人》:“河水洋洋,北流活(guō)活。”(活活:流水声。)②泛指液体流动。《战国策·魏策四》:“若士必怒,伏尸二人,流血五步,天下缟素。”(伏尸二人:指杀死国王和自己。缟素:穿白色孝服。)③水流;河流。《荀子·劝学》:“不积小流,无以成江海。”又河流的主干。屈原《九章·哀郢》:“顺风波以从流兮。”④运动不停;移动不定。杜牧《秋夕》:“红烛秋光冷画屏,轻罗小扇扑流萤。”⑤漂泊;流亡。刘禹锡《谢分司东都表》:“闾里获安,流庸尽复。”(庸:受雇用的人。)《列女传》:“今水旱连年,民流满道。”⑥流放;放逐。旧时遣往边远地区服役的刑罚。《续资治通鉴·宋高宗建炎四年》:“自今官吏犯赃,虽未加诛戮,若杖脊流配,不可贷也。”《尚书·舜典》:“流共工于幽州。”⑦流传;散播。《孟子·公孙丑上》:“德之流行,速于置邮而传命。”⑧变化,演变(多指向不好的方面转变);放纵。宋濂《答章秀才论诗书》:“阴子坚涉于浅易,何仲言流于琐碎。”(阴子坚:阴铿。何仲言:何逊。)⑨流派;派别;品类。刘基《卖柑者言》:“退而思其言,类东方生滑稽之流。”《齐民要术·序》:“花草之流,可以悦目。”[流连]1.耽于游乐而忘归。《孟子·梁惠王下》:“流连荒亡,为诸侯忧。”(荒亡:沉迷于田猎酒色,纵欲无度。)2. 依恋不舍。傅亮《为宋公修张良庙教》:“游九京者,亦流连于随会。”(九京:即九原,春秋时晋大夫的墓地。随会:晋大夫。)3. 滞留。《三国志·魏书·刘靖传》:“封符指期,无流连之吏。”4. 流徙离散。《汉书·师丹传》:“百姓流连,无所归心。”5. 哭泣流泪的样子。《后汉书·翟酺传》:“言无所及,唯涕泣流连。”

    未:

    ①十二地支之一。《春秋·庄公二十四年》:“六月辛未,朔,日有食之。”②十二时辰之一,即午后一时至三时。③十二生肖属羊。④副词。1.表示否定。a.相当于“不”。《诗经·周颂·小毖》:“未堪家多难。”b.相当于“没有”、“不曾”。《诗经 · 召南·草虫》:“未见君子,我心伤悲。”2. 用在句尾,表示疑问。相当于“否”。《后汉书·刘表传》:“言出子口而入吾耳,可以言未?”

    易:

    ①改变;更改。《吕氏春秋·察今》:“世易时移,变法宜矣。”②交换;交易。《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦昭王闻之,使人遗(wèi)赵王书,愿以十五城请易璧。”(遗:送给。)③容易。与“难”相对。《孟子·公孙丑上》:“饥者易为食,渴者易为饮。”④简易。《礼记·檀弓下》:“诸侯之来辱敝邑者,易则易,于则于。”(于:隆重。)⑤道路平坦。《淮南子·兵略》:“易则用车,险则用骑。”⑥轻视。柳宗元《童区(ōu)寄传》:“(寄)为儿恒状,贼易之。”(恒:常。)⑦和悦。《诗经·小雅·何人斯》:“我心易也。”⑧整治田亩。《荀子·富国》:“田肥以易则出实百倍。”(以:而;而且。)⑨《周易》的简称。《论语·述而》:“加我数年,五十以学《周易》,可以无大过矣。”⑩通“埸”。疆界。《荀子·富国》:“至于疆易而端已见矣。”

    识:

    (一)①知道;懂得。《庄子·天地》:“识其一不知其二。”②认识。贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识。”③识别。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“新妇识马声。”④知识;见识。《荀子·法行》:“怨天者无识。” (二)zhì ①记住。《论语·述而》:“默而识之。”②标记。曹植《宝刀赋序》:“以龙熊乌雀为识。”


  • gu an zhen tui bo ,su liu wei yi shi 。

    “gu an zhen tui bo ,su liu wei yi shi 。”shi gou chu chu :《song zi sai xiong can hui zhou jun 》;shi song chao shi ren wang an dan de zuo pin 。

    yun yun qu jiang shui ,tian jie jiu qiu se 。
    lou tai fei ban kong ,xiu qi pan shao dan 。
    zai jiu tian li lv ,chui hua huan chao xi 。
    sheng xiao zhen he han ,jin xiu lan guan ze 。
    de ling zhang li jue ,ren wu qing na ji 。
    xian chao you ming chen ,wo li song sui xi 。
    shao shao yan zhu sheng ,tan xiao yu bin ke 。
    zi lai kuo miao nian ,ye ru jiao lv xi 。
    ji liao jiu ling hou ,ci du wang yi guo 。
    yu fan li ding lan ,han yu qi zhao de 。
    gu an zhen tui bo ,su liu wei yi shi 。
    wo fang wen bao zhong ,xuan zhu jing qi ji 。
    qu sai jin qi wang ,er mu shou wei ji 。
    li han yan qin yan ,fu yang wen guai ge 。
    dang shi fu zhong er ,qin xun bin bian bai 。
    xia wei sui zhe shu ,bu ju han ji pai 。
    wei yi men lan shi ,huan lu jiu hui he 。
    nai he you cha chi ,geng peng cheng yuan xi 。
    ji cui qian li ti ,peng duo jiu xiao he 。
    ren sheng mo qiao yu ,tian yun you tong sai 。
    shi guan chi cheng ren ,yi qi yu zhou zhai 。
    rong hua qu lu chen ,bang ru yu shan ji 。
    you you lu shi jian ,jiao ji shei shi de 。
    song jun jiang cheng ge ,zhi hu fan gan ji 。

    【zhu shi 】:

    gu :

    ①you nian si qu fu qin huo fu mu de ren 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“you er mo fu yue gu 。”②gu chan ;chan du 。wang wei 《shi zhi sai shang 》:“da mo gu yan zhi ,chang he la ri yuan 。”③gu dai wang hou de qian chen 。《san guo zhi · shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“gu zhi you kong ming ,you yu zhi you shui ye 。”④gu fu 。《hou han shu ·yuan chang chuan 》:“chen gu en fu yi 。”⑤zhi mo zi nv de ren 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“qiu ji gu gua er zhen xu zhi 。”⑥du te de ;jie chu de 。yang mo li 《he li tian lin er shou 》zhi yi :“xue shi xu tou tuo ,xin shou zi gu gao 。”

    an :

    ①jiang he hu hai deng shui bian de liu de 。wang wan 《ci bei gu shan xia 》:“chao ping liang an kuo ,feng zheng yi fan xuan 。”su shi 《nian nu jiao ·chi bi huai gu 》:“jing tao pai an ,juan qi qian dui xue 。”②zhi shan ya huo gao de 。《xun zi ·you zuo 》:“san che zhi an ,er xu che bu neng deng ye 。”(xu che :kong che 。)wang can 《qi ai shi 》:“na deng ba ling an ,hui shou wang chang an 。”(ba ling :han wen di ling mu 。)③gao da xiong wei 。ban gu 《han shu ·jiang chong chuan 》:“chong wei ren kui an 。”④gao ao 。《wen xin diao long ·xu zhi 》:“ao an quan dan ,ju jiao wen yi 。”⑤duan zhuang yan su de yang zi 。《liao zhai zhi yi ·cheng xian 》:“huang jin chang (chǎng)fu ,an ran dao mao 。”(chang :wai tao 。)⑥ba tou shi xian qi ,lou chu qian e 。huang ting jian 《yu lou chun 》:“zuo zhong hai you shang yin ren ,neng an wu sha qing da bai 。”[an ze (zé)]ze :tou jin 。ba tou jin wang shang tui lou chu qian e ,biao shi bu ju xing ji 。ye chen “an jin ”。《jin shu ·xie yi chuan 》:“an ze xiao yong ,mo yi chang ri 。”(xiao yong :tan xiao yong shi 。)

    zhen :

    ①ya 。《han shu ·mei cheng chuan 》:“ma fang hai gu er jing zhi ,ji fang jue you chong zhen zhi 。”②yong yi ya wu de dong xi 。《chu ci · jiu ge ·xiang fu ren 》:“bai yu xi wei zhen 。”(yong bai yu dan zuo ya zuo xi de dong xi 。)③ya yi ;yi zhi 。《chu ci ·jiu ge ·xiang fu ren 》:“bai yu xi wei zhen 。”④an ding 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“zhen guo jia ,fu bai xing 。”(rou :huai rou 。er :jin 。)⑤zhen shou 。《san guo zhi ·wu shu ·zong shi chuan lun 》:“zhen ju bian chui ,ke kan jue ren 。”(bian chui :bian jiang 。ke :neng 。jue :ji 。)⑥chong yao huo xian yao de de fang 。du fu 《kui zhou ge shi jue gou 》zhi si :“bai di gao wei san xia zhen 。”⑦ji shi 。《song shi ·yue fei chuan 》:“fei jin jun zhu xian zhen 。”⑧shi chang ;chang jiu 。liu yong 《qing bei 》:“qing zhi dao shi shang ,nan shi hao yue chang yuan ,cai yun zhen zhu 。”⑨biao shi zheng duan shi jian 。zhu xi 《shao wu dao zhong 》:“bu xi rong bin diao ,zhen ri chang kong ji 。”

    tui :

    ①la ;xia zhui 。tao hong jing 《yu xie zhong shu shu 》:“xi ri yu tui ,chen lin jing yue 。”②shui xiang xia liu 。《shi ji ·he qu shu 》:“shui tui yi jue shang yan 。”(shang yan :shan ming 。)③beng ta ;dao ta 。《li ji ·tan gong shang 》:“tai shan ji tui hu !”④cui bai ;mie wang 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“qin xiao ren ,yuan xian chen ,ci hou han suo yi qing tui ye 。”⑤die dao 。ou yang xiu 《he na fu si lu zhang jun mu biao 》:“sui zui wei chang tui duo 。”liu zong yuan 《zhu bi mo wen 》:“min qi bu shu xi ,jiang bo (bó)dian tui 。”(jiang 、bo :jun zhi die dao 。)⑥gong shun 。《bei shi ·wen yuan chuan · yu xin 》:“rong zhi tui ran ,you guo ren zhe 。”⑦xuan feng 。《shi jing ·xiao ya ·gu feng 》:“xi xi gu feng ,wei feng ji tui 。”

    bo :

    ①bo lang ,qi fu bo dong de shui mian 。cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“qiu feng xiao se ,hong bo chong qi 。”②shui liu ;shui 。du mu 《a fang gong fu 》:“chang qiao wo bo ,wei yun he long ? fu dao hang kong ,bu ji he hong ?”③liu zhuai de mu guang 。li bai 《chang xiang sai 》:“xi ri heng bo mu ,jin cheng liu lei quan 。”④bi yu shi qing de yi wai bian hua 。du gu ji 《ren chen sui guo jiu ju 》:“zhang fu sui shi bo ,qi liao bai nian shen !”⑤pao 。bei chao le fu 《qi yu ge 》:“yao zi jing tian fei ,qun qiao liang xiang bo 。”

    su :

    ①feng su 。《li ji ·wang zhi 》:“an gu da chuan yi zhi ,min sheng ji jian zhe yi su 。”(zhi :xing zhuang 。)②yi ban de ren ;zhong ren 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“cha ji ben ,nai yu su yi zhi yi 。”③yong su 。wang an dan 《jian bing 》:“su ru bu zhi bian 。”④shi su 。cao zhi 《qi qi 》:“jun zi bu dun su er wei ming ,zhi shi bu bei shi er mie xun 。”(wei :qi 。bei :wei 。mie :mai mei 。)⑤fo jiao te zhi zai jia wei su ,yu chu jia xiang dui 。《qing ping shan tang hua ben ·hua deng jiao lian nv cheng fo ji 》:“zhang dai zhao fu qi er ren yi ran qi su chu jia 。”(dai zhao :chen shou yi ren 。)⑥tong “yu ”。yu nian ;xi wang 。《xun zi ·jie bi 》:“you su wei zhi ,dao jin qie yi 。”

    su liu :

    ①yong su bu kan de ren 。han wo 《you jiang na shui liu yuan 》:“zao yu xuan za shi shen chou ,you kong hang cang zhui ~~。”②liu hang de xi su 。xie zhen zhi 《yu gu dao shi shu 》:“jiu mi sheng si ,sui ran ~~。”

    liu :

    ①shui liu dong 。《shi jing ·wei feng ·shuo ren 》:“he shui xiang xiang ,bei liu huo (guō)huo 。”(huo huo :liu shui sheng 。)②fan zhi ye ti liu dong 。《zhan guo ce ·wei ce si 》:“re shi bi nu ,fu shi er ren ,liu xie wu bu ,tian xia gao su 。”(fu shi er ren :zhi sha si guo wang he zi ji 。gao su :chuan bai se xiao fu 。)③shui liu ;he liu 。《xun zi ·quan xue 》:“bu ji xiao liu ,mo yi cheng jiang hai 。”you he liu de zhu gan 。qu yuan 《jiu zhang ·ai ying 》:“shun feng bo yi cong liu xi 。”④yun dong bu ting ;yi dong bu ding 。du mu 《qiu xi 》:“gong zhu qiu guang leng hua bing ,qing luo xiao shan pu liu ying 。”⑤piao bo ;liu wang 。liu yu xi 《xie fen si dong dou biao 》:“lv li huo an ,liu yong jin fu 。”(yong :shou gu yong de ren 。)《lie nv chuan 》:“jin shui han lian nian ,min liu man dao 。”⑥liu fang ;fang zhu 。jiu shi qian wang bian yuan de ou fu yi de xing fa 。《xu zi zhi tong jian ·song gao zong jian yan si nian 》:“zi jin guan li fan zang ,sui wei jia zhu lu ,re zhang ji liu pei ,bu ke dai ye 。”《shang shu ·shun dian 》:“liu gong gong yu you zhou 。”⑦liu chuan ;san bo 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“de zhi liu hang ,su yu zhi you er chuan ming 。”⑧bian hua ,yan bian (duo zhi xiang bu hao de fang mian zhuai bian );fang zong 。song lian 《da zhang xiu cai lun shi shu 》:“yin zi jian she yu jian yi ,he zhong yan liu yu suo sui 。”(yin zi jian :yin keng 。he zhong yan :he xun 。)⑨liu pa ;pa bie ;pin lei 。liu ji 《mai gan zhe yan 》:“tui er sai ji yan ,lei dong fang sheng hua ji zhi liu 。”《ji min yao shu ·xu 》:“hua cao zhi liu ,ke yi yue mu 。”[liu lian ]1.dan yu you le er wang gui 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“liu lian huang wang ,wei zhu hou you 。”(huang wang :chen mi yu tian lie jiu se ,zong yu mo du 。)2. yi lian bu she 。fu liang 《wei song gong xiu zhang liang miao jiao 》:“you jiu jing zhe ,yi liu lian yu sui hui 。”(jiu jing :ji jiu yuan ,chun qiu shi jin da fu de mu de 。sui hui :jin da fu 。)3. zhi liu 。《san guo zhi ·wei shu ·liu jing chuan 》:“feng fu zhi ji ,mo liu lian zhi li 。”4. liu xi li san 。《han shu ·shi dan chuan 》:“bai xing liu lian ,mo suo gui xin 。”5. ku qi liu lei de yang zi 。《hou han shu ·di pu chuan 》:“yan mo suo ji ,wei ti qi liu lian 。”

    wei :

    ①shi er de zhi zhi yi 。《chun qiu ·zhuang gong er shi si nian 》:“liu yue xin wei ,shuo ,ri you shi zhi 。”②shi er shi chen zhi yi ,ji wu hou yi shi zhi san shi 。③shi er sheng xiao shu yang 。④fu ci 。1.biao shi fou ding 。a.xiang dang yu “bu ”。《shi jing ·zhou song ·xiao bi 》:“wei kan jia duo nan 。”b.xiang dang yu “mei you ”、“bu ceng ”。《shi jing · shao na ·cao chong 》:“wei jian jun zi ,wo xin shang bei 。”2. yong zai gou wei ,biao shi yi wen 。xiang dang yu “fou ”。《hou han shu ·liu biao chuan 》:“yan chu zi kou er ru wu er ,ke yi yan wei ?”

    yi :

    ①gai bian ;geng gai 。《lv shi chun qiu ·cha jin 》:“shi yi shi yi ,bian fa yi yi 。”②jiao huan ;jiao yi 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin zhao wang wen zhi ,shi ren wei (wèi)zhao wang shu ,yuan yi shi wu cheng qing yi bi 。”(wei :song gei 。)③rong yi 。yu “nan ”xiang dui 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“ji zhe yi wei shi ,ke zhe yi wei yin 。”④jian yi 。《li ji ·tan gong xia 》:“zhu hou zhi lai ru bi yi zhe ,yi ze yi ,yu ze yu 。”(yu :long chong 。)⑤dao lu ping tan 。《huai na zi ·bing lve 》:“yi ze yong che ,xian ze yong ji 。”⑥qing shi 。liu zong yuan 《tong ou (ōu)ji chuan 》:“(ji )wei er heng zhuang ,zei yi zhi 。”(heng :chang 。)⑦he yue 。《shi jing ·xiao ya ·he ren si 》:“wo xin yi ye 。”⑧zheng zhi tian mu 。《xun zi ·fu guo 》:“tian fei yi yi ze chu shi bai bei 。”(yi :er ;er ju 。)⑨《zhou yi 》de jian chen 。《lun yu ·shu er 》:“jia wo shu nian ,wu shi yi xue 《zhou yi 》,ke yi mo da guo yi 。”⑩tong “yi ”。jiang jie 。《xun zi ·fu guo 》:“zhi yu jiang yi er duan yi jian yi 。”

    shi :

    (yi )①zhi dao ;dong de 。《zhuang zi ·tian de 》:“shi ji yi bu zhi ji er 。”②ren shi 。he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi 。”③shi bie 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“xin fu shi ma sheng 。”④zhi shi ;jian shi 。《xun zi ·fa hang 》:“yuan tian zhe mo shi 。” (er )zhì ①ji zhu 。《lun yu ·shu er 》:“mo er shi zhi 。”②biao ji 。cao zhi 《bao dao fu xu 》:“yi long xiong wu qiao wei shi 。”